Algemene inhoud Reeks Fiscaal Compendium
V
Ten geleide
VII
Voorwoord
IX
Algemene bibliografie
XI
DEEL I
Inleidende beschouwingen
HOOFDSTUK 1
Eigendomsrecht
3
1.
Volle eigendom
3
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10.
Vruchtgebruik Wettekst Historiek Nieuw maatschappelijk elan Geen verboden vrucht, maar ook niet eeuwig Zelfstandig of deel van het volle eigendomsrecht? Zakelijk en toch persoonsgebonden Zelfstandig of onderdeel van eigendomsrecht Ontstaan Einde Vruchtgebruik op woningen, aandelen en financiële activa
3 3 3 4 4 5 5 6 6 6 7
3.
Blote eigendom
7
HOOFDSTUK 2 1. 1.1. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.4. 1.4.1. 1.4.2. 1.4.2.1.
Huwelijksvermogensrecht
Wettelijk stelsel van gemeenschap Algemene bepalingen Drie vermogens Eigen vermogen Gemeenschappelijk vermogen Schulden Eigen schulden Schulden van het gemeenschappelijk vermogen Bestuur Begrip bestuur Bestuur van het gemeenschappelijke vermogen Gelijktijdig bestuur
Kluwer – Successierechten
9 9 9 9 10 11 11 11 12 13 13 13 13
Inhoud - 1
ALGEMENE INHOUD
1.4.2.2. 1.4.2.3. 1.4.3. 1.4.4. 1.5. 1.5.1. 1.5.2. 1.6. 1.7. 1.8.
Alleenbestuur Gezamenlijk bestuur Bestuur van het eigen vermogen Gemeenschappelijke bepaling Vergoedingsregeling Algemene werking Toepassing Keuze voor de algemene gemeenschap Invloed op het successierecht Contractuele erfstelling
14 14 15 15 16 16 17 17 17 18
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.
Zuivere scheiding van goederen Algemene bepalingen Twee vermogens Passief Bestuur Invloed op het successierecht
19 19 19 19 20 20
3. 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.3. 3.3.1. 3.3.2.
Wijziging huwelijksstelsel De kleine wijziging Toepassingsgebied Vormvereisten De middelgrote wijziging Toepassingsgebied Vormvereisten De grote wijziging Toepassingsgebied Vormvereisten
20 20 20 21 21 21 22 22 22 22
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6.
Wettelijk samenwonenden Wet – inwerkingtreding Civielrechtelijk begrip ‘wettelijke samenwoning’ Verklaring van wettelijke samenwoning Bepalingen van primaire of dwingende aard Bepalingen van secundaire of aanvullende aard Einde van de wettelijke samenwoning
23 23 23 23 24 24 25
HOOFDSTUK 3
Erfrecht
27
1.
Terminologie
27
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
Vereisten om te kunnen erven Bestaan Samen sterven Vzw versus feitelijke verenigingen Niet onwaardig zijn
27 27 28 28 29
Inhoud - 2
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
3. 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.1.4. 3.1.5. 3.1.6. 3.2. 3.2.1. 3.2.1.1. 3.2.1.2. 3.2.2. 3.2.2.1. 3.2.2.2. 3.2.2.3. 3.2.2.4. 3.2.3. 3.2.3.1. 3.2.3.2. 3.2.3.3. 3.2.4. 3.2.4.1. 3.2.4.2. 3.2.4.3.
Wettelijk erfrecht Algemene regels en begrippen Eerste regel: bepaal de orde van de erfgenamen Tweede regel: bepaal de graad binnen elke orde Derde regel: men erft tot in de vierde graad Vierde regel: men erft voor gelijke delen en bij hoofden Vijfde regel: plaatsvervulling Zesde regel: de kloving Analyse Eerste orde Samenstelling Vererving Tweede orde Samenstelling Vererving Halfbroers en halfzussen Kloving Derde orde Samenstelling Vererving Kloving Vierde orde Samenstelling Vererving Kloving
29 29 29 30 31 31 32 33 34 34 34 34 35 35 35 36 36 37 37 37 37 39 39 39 39
4. 4.1. 4.1.1.
40 40
4.1.3. 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.3.1. 4.2.3.2.
Erfrecht van de langstlevende echtgenoot Vruchtgebruik De langstlevende echtgenoot komt in samenloop met afstammelingen van de overledene De langstlevende echtgenoot komt in samenloop met andere erfgenamen dan afstammelingen Echtgenoten gehuwd onder het wettelijk stelsel van gemeenschap Echtgenoten gehuwd onder het stelsel van scheiding van goederen Echtgenoten gehuwd onder het stelsel van de algehele gemeenschap De langstlevende echtgenoot is de enige erfgenaam Omzetting Omzetting van het vruchtgebruik Waardering van het vruchtgebruik Wie kan de omzetting vragen? In samenloop met afstammelingen In samenloop met andere erfgenamen dan afstammelingen
5.
Erfrecht van de samenwonende partner
43
4.1.2. 4.1.2.1. 4.1.2.2. 4.1.2.3.
Kluwer – Successierechten
40 40 40 41 41 41 41 41 42 43 43 43
Inhoud - 3
ALGEMENE INHOUD
6. 6.1. 6.2. 6.2.1. 6.2.2.
Het erfrecht van de geadopteerde Volle adoptie Gewone adoptie Hypothese 1: de geadopteerde erft Hypothese 2: de geadopteerde sterft
44 44 44 44 45
7.
De wettelijke terugkeer (anomale nalatenschap)
45
8. 8.1. 8.1.1. 8.1.2. 8.1.3. 8.2. 8.2.1. 8.2.2. 8.2.3. 8.2.3.1. 8.2.3.2. 8.3. 8.3.1. 8.3.2. 8.3.3. 8.3.3.1. 8.3.3.2.
Drievoudige keus van de erfgenaam Zuivere aanvaarding Algemeen Wijze van uitoefening Gevolgen Verwerping Algemeen Wijze van uitoefening Gevolgen Civielrechtelijk Fiscaalrechtelijk Aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving Algemeen Wijze van uitoefening Gevolgen Civielrechtelijk Fiscaalrechtelijk
46 46 46 46 47 47 47 47 47 47 47 48 48 48 48 48 49
9. 9.1. 9.2. 9.3. 9.4. 9.4.1. 9.4.2. 9.4.2.1. 9.4.2.2. 9.4.3. 9.4.3.1. 9.4.3.2. 9.4.3.3. 9.4.3.4. 9.5.
Reserve – inkorting Testament versus schenking Reserve en beschikbaar deel Hoe berekent men de reserve en het beschikbaar deel? Hoeveel bedraagt die reserve? Hypothese 1: de erflater laat afstammelingen na Hypothese 2: de erflater laat ascendenten na Er zijn ascendenten in beide lijnen Er zijn ascendenten in één lijn Hypothese 3: de erflater laat een echtgenoot na Tweeledige reserve Proportionele toerekening Toepassing Onterving Inkorting
49 49 49 50 50 51 51 52 52 52 52 52 53 53 53
Inhoud - 4
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
DEEL II
Successierechten
HOOFDSTUK 1 overlijden
Successierecht versus recht van overgang bij 57
1.
Twee soorten belastingen
57
2. 2.1. 2.2. 2.3.
Rijksinwoner Begrip ‘rijksinwoner’ Feitenkwestie Bijzonderheden
58 58 58 59
HOOFDSTUK 2 devolutie
Wettelijke, testamentaire en contractuele 61
1. 1.1. 1.2. 1.3.
Algemeen Drie soorten erfopvolgingen Fictiebepalingen Vrijstellingen
61 61 62 62
2. 2.1. 2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.3.
Wettelijke devolutie Wettelijk devolutie Drievoudige keuze van de erfgenamen Zuivere aanvaarding Verwerping Aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving
63 63 63 63 63 63
3. 3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.1.1. 3.2.1.2. 3.2.1.3. 3.2.1.4. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.3.1. 3.2.3.2. 3.2.3.3. 3.2.3.4. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.4. 3.4.1. 3.4.2. 3.4.3.
Testamentaire devolutie Testamentaire devolutie Drie soorten testamenten Authentiek testament Algemeen Bewijskracht Veiligheid Kosten Internationaal testament Eigenhandig testament Algemeen Bewijskracht Veiligheid Kosten Enkele kanttekeningen Onzekerheid Interpretatieproblemen Drie soorten legaten Algemeen legaat Legaat onder algemene titel Bijzonder legaat
64 64 64 64 64 65 65 65 65 66 66 66 66 67 67 67 67 67 68 68 69
Kluwer – Successierechten
Inhoud - 5
ALGEMENE INHOUD
3.5. 3.5.1. 3.5.2. 3.5.3.
Legaten – bijzonderheden Aanduiding legataris Legaat aan een vereniging – stichting Het legaat onder last
69 69 69 69
4. 4.1. 4.2.
Contractuele devolutie Contractuele erfstelling Schenkingen van het grootste beschikbaar gedeelte tussen echtgenoten vóór 6 juni 1981 Schenking van tegenwoordige goederen onder opschortende voorwaarde Verwerping
70 70
4.3. 4.4.
HOOFDSTUK 3
Fictiebepalingen
70 71 71 73
1. 1.1. 1.2. 1.3.
Algemeen Fictiebepalingen Ratio legis Fiscale gevolgen
73 73 73 73
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.5.1. 2.5.2.
Afwezige Algemeen Begrip afwezige Vermoeden van afwezigheid Verklaring van afwezigheid Fiscale gevolgen Indiening van de aangifte van nalatenschap Personen gehouden tot indiening van de aangifte en tot betaling van de successiebelasting Activa van de aan te geven goederen Waardebepaling Toepasselijk tarief Terugkeer van de afwezige of bewijs van bestaan van de afwezige
73 74 74 75 75 76 77
Schuldbekentenis gelijkgesteld met een legaat Algemeen Schulderkenningen bij testament Algemeen Toepassingsvoorwaarden Er is een erkenning van schuld door de erflater De schuld is erkend in een uiterste wilsbeschikking De schulderkenning is alleen bij uiterste wil gebeurd Tegenbewijs Schulderkenningen om niet bij een akte onder de levenden onder bezwarende titel Algemeen Toepassingsvoorwaarden
78 78 78 78 79 79 79 79 80
2.5.3. 2.5.4. 2.5.5. 2.5.6. 3. 3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.2.1. 3.2.2.2. 3.2.2.3. 3.2.3. 3.3. 3.3.1. 3.3.2.
Inhoud - 6
77 77 77 77 78
80 80 80
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
3.3.3. 3.4.
Bewijslast Bepaalde schenkingen van roerende goederen onder opschortende voorwaarde 3.4.1. Vlaams Gewest 3.4.1.1. Algemeen 3.4.1.2. Uitzonderingsbepaling 3.4.1.3. Kritiek 3.4.2. Brussels Hoofdstedelijk Gewest 3.4.3. Waals Gewest
81
4. 4.1. 4.2.
Ongelijke verdeling van de huwgemeenschap Civielrechtelijke toelichting Fiscale gevolgen
85 85 85
5.
Verwerping van de huwgemeenschap
86
6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.4.1. 6.4.2. 6.4.3.
81 81 81 82 83 84 85
Schenkingen binnen de drie jaar voor overlijden Algemeen Tegenbewijs Bewijslast Toepassingsvoorwaarden Het betreft een schenking De schenking heeft betrekking op een roerend goed De schenking moet minder dan drie jaar vóór het overlijden hebben plaats gevonden 6.4.4. De schenking mag ook niet aan het schenkingsrecht onderworpen zijn 6.4.5. De begiftigde moet de schenker overleven 6.4.5.1. De begiftigde kan noch door de fiscus, noch door de erfgenamen worden aangetoond 6.4.5.2. De begiftigde kan door de administratie of de erfgenamen worden aangeduid 6.5. Uitzonderingen 6.6. Belastbare grondslag 6.7. Zevenjarige termijn
86 86 87 87 88 88 88
7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.5.1. 7.5.2. 7.5.3. 7.5.4. 7.5.4.1. 7.5.4.2.
91 91 91 91 92 92 92 92 93 93 93 93
Bedingen ten behoeve van een derde Algemeen Beding ten behoeve van een derde Beding ten behoeve van zichzelf Ratio legis Toepassingsvoorwaarden Sommen, renten of waarden Kosteloos Bepaalde of bepaalbare derde Opeisbaar Bij het overlijden van de erflater Op een later tijdstip
Kluwer – Successierechten
89 89 89 89 90 90 90 90
Inhoud - 7
ALGEMENE INHOUD
7.5.4.3. Binnen de drie jaar die het overlijden van de erflater voorafgaan 7.5.5. Derde moet erflater overleefd hebben 7.5.6. Niet ressorteren onder één van de uitzonderingsbepalingen 7.6. Fiscale gevolgen 7.7. Belastbare grondslag 7.7.1. Bij het overlijden zelf 7.7.2. Binnen drie jaar vóór het overlijden van de bedinger 7.7.3. Uitkering na het overlijden 7.8. Curiosa 7.8.1. Uitkeringen bij overlijden door ongeval toegekend door financiële instellingen 7.8.2. Bedrijfsleiderverzekeringen 7.9. Echtgenoten gehuwd onder een gemeenschappelijk stelsel 7.9.1. Het overlijden van de verzekerde huwelijkspartner 7.9.1.1. Hypothese 1: Levensverzekering afgesloten door één van de echtgenoten op zijn eigen hoofd en bedongen in het voordeel van de andere huwelijkspartner. Dit is de zgn. ‘AAB-configuratie’ 7.9.1.2. Hypothese 2: Levensverzekering afgesloten door één van de echtgenoten bedongen in zijn eigen voordeel op het hoofd van zijn huwelijkspartner. Dit is de zgn. ‘ABA-configuratie’ 7.9.2. Het vooroverlijden van de begunstigde huwelijkspartner 7.9.2.1. Situatie vóór 31 juli 2006 7.9.2.2. Circulaire van 31 juli 2006 7.9.2.3. Kritiek 7.10. Uitzonderingen 7.10.1. Reeds betaalde schenkingsrechten 7.10.2. Ingevolge wettelijke verplichtingen 7.10.3. Groepsverzekeringscontract 7.10.4. Kosteloos beding Overdrachten ten bezwarende titel met voorbehoud van vruchtgebruik of levenslang recht 8.1. Algemeen 8.2. Verkrijging voor het vruchtgebruik op naam van de overledene en voor de blote eigendom op naam van een derde 8.2.1. Bedoelde overeenkomst 8.2.2. Wettelijk vermoeden 8.2.3. Toepassingsvoorwaarden 8.2.3.1. Overeenkomsten ten bezwarende titel 8.2.3.2. De hoedanigheid van de medecontractant 8.2.4. Fiscale gevolgen van de gelijkstelling 8.2.5. Belastbare grondslag 8.2.6. Tegenbewijs
94 94 94 94 95 95 95 95 95 95 96 97 97
97
97 98 98 98 100 101 101 101 102 102
8.
Inhoud - 8
104 104
104 104 105 105 106 106 110 110 110
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
8.2.7. 8.2.8. 8.2.8.1. 8.2.8.2. 8.2.8.3. 8.2.9. 8.2.9.1. 8.2.9.2. 8.2.10. 8.3. 8.3.1. 8.3.2. 8.3.3. 8.3.3.1. 8.3.3.2. 8.3.4. 8.3.5. 8.3.6. 8.3.7. 8.3.8. 8.3.9. 8.4. 8.4.1. 8.4.2. 8.4.3. 8.4.4. 8.4.5. 8.4.6. 8.4.7. 8.4.8. 8.4.9. 8.4.10.
Verzachting Gevolgen van de latere verrichtingen van de erflater en/of de derde Verzaking aan het vruchtgebruik door de erflater Vervreemding door de als legataris beschouwde derde die alleen handelt Vervreemding door de als legataris beschouwde derde met medewerking van de erflater Beding van aanwas en terugvalling Aanwas van vruchtgebruik Terugvalling van vruchtgebruik Geen aftrek van het registratierecht Verdeling met toekenning van een levenslang recht aan de overledene Bedoelde overeenkomst Levenslang recht Toepassingsvoorwaarden Overeenkomsten onder bezwarende titel M.b.t. de medecontractant Fiscale gevolgen van de gelijkstelling Belastbare grondslag Tegenbewijs Verzachting Gevolgen van de latere verrichtingen van de erflater en/of de derde Geen aftrek van het registratierecht Afstand met voorbehoud van een levenslang recht aan de overledene Bedoelde verrichting Levenslang recht Toepassingsvoorwaarden Fiscale gevolgen van de gelijkstelling Belastbare grondslag Tegenbewijs Verzachting Vermelding in akte afstand Gevolgen van de latere handelingen van de erflater en/of de derde Aftrekking van het recht van overgang onder de levenden
HOOFDSTUK 4 1. 1.1. 1.1.1. 1.1.2.
Belastbaar actief
Successierecht Algemeenheid van goederen Belasting op zijn wereldvermogen Geen successierechten
Kluwer – Successierechten
114 115 115 116 116 116 116 117 117 117 117 117 117 118 118 118 118 118 119 120 120 121 121 121 121 121 121 122 122 122 123 123 125 125 125 125 125
Inhoud - 9
ALGEMENE INHOUD
1.1.3. 1.1.4. 1.1.5. 1.1.6. 1.1.7. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.2.3. 1.2.3.1. 1.2.3.2. 1.2.4. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.3.3.
Levenslange rechten Persoonlijke rechten Voorwaardelijke rechten Eventuele rechten Betwiste goederen Vergoedingsrekeningen Gemeenschappelijk stelsel Afwijking in het successierecht Toepassingsvoorwaarden Inzake de huwgemeenschap Inzake de personen Maatschappelijk aandeel Dubbele belasting Aftrek van de buitenlandse successiebelasting Bewijsdocumenten Internationale overeenkomsten
126 126 126 128 128 128 128 128 129 129 129 130 130 130 131 131
2. 2.1. 2.2. 2.2.1. 2.2.2.
Recht van overgang bij overlijden Belasting op onroerende goederen Internationale overeenkomsten Het verdrag België-Frankrijk van 20 januari 1959 Het verdrag België-Zweden van 18 januari 1956
132 132 132 132 133
HOOFDSTUK 5 1. 1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.1.3. 1.2. 1.3. 1.3.1.
Waardering van het actief
135 135 135 135 135 135 136 136
1.3.2. 1.3.3. 1.3.4. 1.3.5. 1.3.6. 1.3.7. 1.4. 1.5.
Algemene bepalingen Algemene beginselen Regel één Regel twee Regel drie Verkoopwaarde Voorafgaande schatting Goederen die voor een voorafgaande schatting in aanmerking komen Persoon Termijn Vorm van de aanvraag Bindend karakter van de voorafgaande schatting Procedure Hoger beroep Schatting op de datum van het overlijden Wederroepelijkheid van de titel
2. 2.1. 2.2. 2.2.1.
Toepassingen Algemeen Onroerende goederen In België gelegen onroerende goederen
139 139 139 139
Inhoud - 10
136 137 137 137 138 138 138 138 138
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
2.2.2. In het buitenland gelegen onroerende goederen 2.3. Aandelen – obligaties – certificaten 2.3.1. Incourante aandelen 2.3.1.1. Intrinsieke waarde 2.3.1.2. Rendementswaarde 2.3.1.3. Rentabiliteitswaarde 2.3.1.4. Cashflow 2.3.1.5. Voorbeeld 2.3.1.6. Combinatie van methodes 2.3.1.7. Dividenden 2.3.1.8. Waardering volgens de aard van de aandelen 2.3.1.9. Waardering volgens het aantal aandelen 2.3.1.10. Waardering volgens de vennootschapsvorm 2.3.1.11. Niet-volgestorte aandelen 2.3.1.12. Aandeelopties 2.3.1.13. Vennootschap in moeilijkheden 2.3.1.14. Familievennootschappen 2.3.2. Beursgenoteerde effecten 2.3.2.1. Belgische effectenbeurs 2.3.2.2. Buitenlandse effectenbeurs 2.3.3. Obligaties en rekening-courant 2.3.4. Certificaten 2.4. Handelszaak – Vrij beroep 2.5. Meubelen – Andere lichamelijke roerende voorwerpen 2.6. Pensioensparen 2.6.1. Spaarrekening (collectieve en individuele) 2.6.2. Spaarverzekering
141 141 142 143 144 145 146 146 148 149 149 151 151 152 152 153 153 153 153 155 156 156 158 159 159 159 160
3. 3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3. 3.3.4. 3.3.5. 3.3.5.1. 3.3.5.2. 3.4. 3.4.1. 3.4.2. 3.4.3.
160 160 161 161 162 162 162 163 163 163 164 164 164 165 165 165 165
Bijzondere regels Bijzondere bepalingen Schuldvorderingen van geldsommen Het bedrag is bepaald Het bedrag is onbepaald Renten Altijddurende renten Lijfrenten Lijfrente op twee of meerdere personen Tijdelijke rente Maximale grondslag In hoofde van een fysische persoon In hoofde van een rechtspersoon Vruchtgebruik Levenslang vruchtgebruik Vruchtgebruik op twee of meerdere personen Tijdelijk vruchtgebruik
Kluwer – Successierechten
Inhoud - 11
ALGEMENE INHOUD
3.4.4. 3.4.4.1. 3.4.4.2. 3.5. 3.6. 3.7.
Maximale grondslag In hoofde van een fysische persoon In hoofde van een rechtspersoon Blote eigendom Periodieke rente en prestaties betaalbaar in natura Waardering gegrond op de kadastrale opbrengst
HOOFDSTUK 6 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.3.3. 1.3.4. 1.3.5. 1.4. 1.4.1. 1.4.1.1. 1.4.1.2. 1.4.1.3. 1.4.1.4. 1.4.2. 1.4.3.
166 166 166 166 166 166
Passief
169
Bestaande schulden Twee soorten Bestaande schulden Bijzonderheden Voorwaardelijke schulden Eventuele schulden Betwiste schulden Verbintenis om iets te doen Verbintenis om iets niet te doe Bewijs Algemene bewijsvoering Overzicht Verklaring van schuldeiser Niet-gedagtekende kwitantie Uitgesloten schulden - bedekt legaat Verzwaring van de bewijslast Schulden tegenover erfgenamen, legatarissen, begiftigden of tussenpersonen Algemeen Voorwaarden Bedoelde erfopvolgers Uitzonderingen Begroting van het passief
169 169 169 172 172 172 172 172 173 173 173 173 174 175 175 175
Begrafeniskosten Algemeen Toepassingen Aftrekbare begrafeniskosten Bijzonderheden De concessie toegestaan aan meerdere personen Het bijplaatsen van het stoffelijk overschot in een reeds bestaande grafkelder waarvoor de kosten vóór het overlijden reeds werden betaald 2.2.2.3. Bestelbon voor de grafzerk 2.2.2.4. Verzekering tot betaling van begrafeniskosten 2.2.2.5. Uitvoeringsereloon van de notaris inzake het authentiek of openbaar testament van de overledene 2.2.3. Niet-aftrekbare begrafeniskosten
180 180 180 180 181 181
1.4.3.1. 1.4.3.2. 1.4.3.3. 1.4.3.4. 1.5. 2. 2.1. 2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.2.1. 2.2.2.2.
Inhoud - 12
176 176 176 177 178 180
181 181 182 182 182
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
2.2.4. 2.3.
Andere niet-aftrekbare kosten Bewijs
183 183
3. 3.1. 3.2. 3.3.
Omslag van het passief Geen wettelijke regeling Afwijking in het Vlaams Gewest Vruchtgebruik en blote eigendom
183 183 184 184
4.
Regel van het netto-overschot
185
HOOFDSTUK 7
Aangifte nalatenschap
187
1.
Verplichting tot aangifte
187
2. 2.1.
Indiening van een nieuwe aangifte De machtiging of goedkeuring voor een legaat aan een Belgisch rechtspersoon Vermeerdering actieve samenstelling van de nalatenschap Verandering devolutie Aanwas of terugvalling Uitdoving van het vruchtgebruik op goederen die in blote eigendom door een erfgenaam of legataris waren verkregen Overdracht van met erfstelling over de hand of een fideïcommis de residuo
187
Personen verplicht tot indiening – Bevoegd kantoor Nalatenschap van een rijksinwoner Bevoegde personen Algemeen Toepassingen Bevoegd kantoor Nalatenschap van een niet-rijksinwoner Bevoegde personen Bevoegd kantoor Afwezige Bevoegde personen Bevoegd kantoor Rechtspersoon Bevoegde personen Bevoegd kantoor Andere personen Bevoegde personen Bevoegd kantoor Blote eigenaar Bevoegde personen Bevoegd kantoor Erfstelling over de hand – Fideïcommis Bevoegde personen
190 190 190 190 191 193 193 193 194 194 194 194 194 194 195 195 195 195 195 195 195 195 195
2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 3. 3.1. 3.1.1. 3.1.1.1. 3.1.1.2. 3.1.2. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.4. 3.4.1. 3.4.2. 3.5. 3.5.1. 3.5.2. 3.6. 3.6.1. 3.6.2. 3.7. 3.7.1.
Kluwer – Successierechten
187 188 188 189 190 190
Inhoud - 13
ALGEMENE INHOUD
3.7.2. 3.8.
Bevoegd kantoor Verblijf in twee of meer gemeenten
196 196
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7.
Aangiftetermijn Algemeen Berekening Verlengingstermijn Verbeteringstermijn Niet-tijdig ingediende aangifte Afwezige Nieuwe aangifte
196 196 196 197 197 198 198 199
5. 5.1. 5.2.
Inhoud van de aangifte Algemeen Geen vast schema
199 199 202
6.
Vorm van de aangifte
202
7.
Taal van de aangifte
203
8.
Civielrechtelijke gevolgen
204
9.
Niet-inlevering van de aangifte
204
HOOFDSTUK 8
Tarieven, vrijstellingen en verminderingen
205
1. 1.1. 1.2. 1.2.1. 1.2.2.
Inleiding: lokalisatiecriterium Historiek Lokalisatiecriterium De overledene is rijksinwoner De overledene is niet-rijksinwoner
205 205 205 206 206
2. 2.1. 2.1.1. 2.1.1.1. 2.1.1.2. 2.1.1.3. 2.1.1.4. 2.1.2. 2.1.2.1.
Waals Gewest Tarief Inleiding Graad van verwantschap Progressief tarief Nettoaandeel Territoriale afbakening Overzicht tarieven Tarief in rechte lijn en tussen echtgenoten en samenwonenden Tarief tussen broers en zusters, tussen ooms en tantes en neven en nichten, tussen alle andere personen Categorie 1: ‘erfgenamen in rechte lijn en echtgenoten’ Erfgenamen in rechte lijn, kinderen en geadopteerde kinderen Echtgenoten Wettelijk samenwonenden Gezinswoning van de erflater: apart belast Categorie 2: ‘broers en zussen’
207 207 207 207 207 208 208 208
2.1.2.2. 2.1.3. 2.1.3.1. 2.1.3.2. 2.1.3.3. 2.1.3.4. 2.1.4.
Inhoud - 14
208 209 209 209 211 212 213 215
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
2.1.5. 2.1.6. 2.2. 2.2.1. 2.2.1.1. 2.2.1.2. 2.2.1.3. 2.2.1.4. 2.2.1.5. 2.2.2. 2.2.3. 2.2.4. 2.2.5. 2.3. 2.3.1. 2.3.1.1. 2.3.1.2. 2.3.1.3. 2.3.1.4. 2.3.1.5. 2.3.2. 2.3.3. 2.3.4. 2.3.4.1. 2.3.4.2. 2.4.
Categorie 3: ‘ooms of tantes, neven of nichten’ Categorie 4: ‘alle andere personen’ Vrijstellingen Vrijstelling van 12 500 EUR Algemeen Vrijstelling van de ‘tweede schijf’ Wijze van aanrekening Invloed van schenkingen Bijkomende vrijstellingen Belastbaar minimum Legaten Natura 2000-gebied Bossen en wouden Verminderingen Vermindering wegens kinderlast Algemeen Voorwaarden Bedrag van de vermindering Vermindering in voordeel van de langstlevende echtgenoot Vormvoorwaarden Nieuwe overdrachten binnen het jaar Opeenvolgende overdrachten van goederen in blote eigendom Legaten Tot 5,50 % Tot 7 % Wettelijke terugkeer
216 216 216 216 216 217 218 219 220 220 221 221 222 223 223 223 223 223 224 224 224 225 226 226 226 228
3. 3.1. 3.1.1. 3.1.1.1. 3.1.1.2. 3.1.2. 3.1.2.1.
Brussels Hoofdstedelijk Gewest Tarief Inleiding Hervorming tarieven Territoriale afbakening Overzicht tarieven Tarief in rechte lijn, tussen echtgenoten en tussen samenwonenden Tarief tussen broers en zussen Tarief tussen ooms of tantes en neven of nichten Tarief tussen alle andere personen Gezinswoning van de erflater Begrip nettowaarde Progressievoorbehoud Gelijkschakeling voor stiefkinderen Wettelijk samenwonenden Vrijstellingen Vrijstelling van 15.000 EUR Legaten
229 229 229 229 229 230
3.1.2.2. 3.1.2.3. 3.1.2.4. 3.1.2.5. 3.1.3. 3.1.4. 3.1.5. 3.1.6. 3.2. 3.2.1. 3.2.2.
Kluwer – Successierechten
230 230 231 231 231 233 234 235 235 236 236 238
Inhoud - 15
ALGEMENE INHOUD
3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3. 3.3.4.
Verminderingen Vermindering in voordeel van de langstlevende echtgenoot Legaten Tarief van 25 % of 12,5 % voor vzw Uitbreiding naar Europese rechtspersonen
238 238 238 239 239
4. 4.1. 4.1.1. 4.1.1.1. 4.1.1.2. 4.1.1.3. 4.1.2. 4.1.2.1. 4.1.2.2. 4.1.3.
Vlaams Gewest Tarief Inleiding Historiek Progressief tarief Territoriale afbakening Overzicht tarieven Tarief in rechte lijn, tussen echtgenoten en samenwonenden Tarief tussen broers en zusters en tussen andere personen Tarief categorie 1: “erfgenamen in rechte lijn, echtgenoten en samenwonenden” Erfgenamen in rechte lijn en echtgenoten Stiefkinderen Zorgkinderen Samenwonenden Gesplitste taxatie Vrijstelling voor de gezinswoning Tarief categorie 2: ‘broers en zussen’ Algemeen Belastbare grondslag Tarief categorie 3: ‘anderen’ Algemeen Belastbare grondslag Vrijstellingen Gehandicapte personen Afhankelijk van de leeftijd Eerst aanrekenen op onroerend Bijzondere berekening bij categorie ‘anderen’ Wie komt als gehandicapte in aanmerking? Attest of verklaring Met behoud van de andere verminderingen Legaten aan het Vlaams Gewest en aan de Vlaamse Gemeenschap Maatschappelijke rechten in vennootschappen opgericht in het kader van de realisatie en/of financiering van serviceflats Principe Toepassing in de tijd Toepassingsvoorwaarden Vrijgesteld bedrag Erkende bevaks
240 240 240 240 241 242 242 242 242
4.1.3.1. 4.1.3.2. 4.1.3.3. 4.1.3.4. 4.1.3.5. 4.1.3.6. 4.1.4. 4.1.4.1. 4.1.4.2. 4.1.5. 4.1.5.1. 4.1.5.2. 4.2. 4.2.1. 4.2.1.1. 4.2.1.2. 4.2.1.3. 4.2.1.4. 4.2.1.5. 4.2.1.6. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.3.1. 4.2.3.2. 4.2.3.3. 4.2.3.4. 4.2.3.5.
Inhoud - 16
243 243 243 246 249 253 256 260 260 260 260 260 261 261 261 261 262 263 263 264 265 265 266 266 266 266 267 268
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
4.2.4. 4.2.5. 4.3. 4.3.1. 4.3.2. 4.3.2.1. 4.3.2.2. 4.3.2.3. 4.3.2.4. 4.3.3. 4.3.3.1. 4.3.3.2. 4.3.3.3. 4.3.4. 4.3.4.1. 4.3.4.2. 4.3.4.3. 4.3.5. 4.3.6. 4.3.7. 4.3.7.1. 4.3.7.2. 4.4. 4.4.1. 4.4.1.1. 4.4.1.2. 4.4.1.3. 4.5. 4.5.1. 4.5.2. 4.5.3. 4.6. 4.6.1. 4.6.2. 4.6.3. 4.6.3.1. 4.6.3.2.
‘VEN-gronden’ Bossen Verminderingen Voorafgaande opmerking Vermindering in rechte lijn, tussen echtgenoten en samenwonenden Algemeen Netto-erfdeel lager dan 50.000 EUR Degressieve vermindering Bijkomende vermindering van 75 EUR Vermindering tussen broers en zussen Niveau 1: het belaste erfdeel is kleiner of gelijk aan 18.750 EUR Niveau 2: het belaste erfdeel is groter dan 18.750 EUR en kleiner of gelijk aan 75.000 EUR Niveau 3: het belastbaar erfdeel is groter dan 75.000 EUR Vermindering voor het tarief ‘alle anderen’ Niveau 1: het belaste erfdeel is kleiner of gelijk aan 12.500 EUR Niveau 2: de som van alle belastbare erfdelen verkregen is groter dan 12.500 EUR en kleiner of gelijk aan 75.000 EUR Niveau 3: het belastbaar erfdeel is groter dan 75.000 EUR Nieuwe overdrachten binnen het jaar Opeenvolgende overdrachten van goederen in blote eigendom Legaten Tot 6,60 % Tot 8,80 % Becijferd voorbeeld Vlaams stelsel Samenstelling belastbare grondslag Berekening van de belastbare grondslag Verschuldigde successierechten Waals stelsel Samenstelling van de belastbare grondslag Berekening van de belastbare grondslag Verschuldigde successierechten Brussels stelsel Samenstelling van de belastbare grondslag Berekening van de belastbare grondslag Verschuldigde successierechten Evenredige omrekening van het abattement (art. 54 W.Succ.) van 15.000 EUR Berekening successierechten
Kluwer – Successierechten
268 269 271 271 271 271 272 272 272 273 273 273 274 274 274 274 275 276 277 277 277 278 278 279 279 279 279 280 280 280 281 282 282 282 282 282 283
Inhoud - 17
ALGEMENE INHOUD
5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.3.1. 5.3.1.1. 5.3.1.2. 5.3.1.3. 5.3.2. 5.3.2.1. 5.3.2.2. 5.3.2.3. 5.3.3. 5.3.4. 5.3.5. 5.3.6.
Bijzondere regels Onzekerheid inzake de graad van bloedverwantschap of devolutie Bloedverwant in verschillende graden Aanwas, terugvalling en fideïcommis Begrippen Aanwas Terugvalling Fideïcommis (erfstelling over de hand) Fiscale gevolgen Aanwas Terugvalling Fideïcommis (erfstelling over de hand) Berekening grondslag Aanwas, terugvalling of substitutie binnen het jaar Overlijden binnen 6 maanden van de eerste verkrijger van een vruchtgebruik Fideïcommis de residuo (restlegaat)
284 284 284 285 285 285 285 285 286 286 286 287 287 288 288 288
HOOFDSTUK 9 Bijzondere tarieven voor familiale ondernemingen en aandelen
291
1. 1.1. 1.2.
Inleiding Opzet en omkadering Federaal stelsel
291 291 291
2. 2.1. 2.2. 2.2.1. 2.2.1.1. 2.2.1.2. 2.2.2. 2.2.2.1. 2.2.2.2. 2.2.3. 2.2.3.1. 2.2.3.2. 2.2.4. 2.2.4.1. 2.2.4.2. 2.2.4.3. 2.2.5. 2.2.5.1. 2.2.5.2. 2.2.5.3.
Waals Gewest Ontstaan en historiek Voorwaarden In hoofde van de erflater Successierecht en recht van overgang bij overlijden Territoriale toepassing In hoofde van de erfopvolger Verwantschap Persoonlijke exploitatie In hoofde van de onderneming/vennootschap Aard van de onderneming/vennootschap Exploitatie van de onderneming/vennootschap Inhoudelijke voorwaarden (materiële voorwaarden) Activa Participatievoorwaarde Historische tewerkstellingsvoorwaarde Vormvoorwaarden Vermeldingen in de aangifte Bijlagen bij de aangifte: attest Regularisatie
292 292 293 293 293 293 294 294 294 294 294 295 295 295 298 299 300 300 300 301
Inhoud - 18
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.3.3. 2.3.4. 2.4. 2.5. 2.5.1. 2.5.2. 2.5.3. 2.5.4. 2.5.5. 2.5.6.
Belastbare grondslag Nettoaandeel Nettowaarde Aanrekening van het passief Geen progressievoorbehoud Tarief Behoud tariefverlaging Voortzetting activiteit Verbod tot aanwending als woning Behoud tewerkstelling Behoud kapitaal/vervreemdingsverbod Meldingsplicht Spontane melding en betaling
301 301 301 302 302 303 303 303 303 304 305 305 306
3. 3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.1.1. 3.2.1.2. 3.2.2. 3.2.2.1. 3.2.2.2. 3.2.3. 3.2.3.1. 3.2.3.2. 3.2.4. 3.2.4.1. 3.2.4.2. 3.2.4.3. 3.2.4.4. 3.2.5. 3.2.5.1. 3.2.5.2. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3. 3.4. 3.5. 3.5.1. 3.5.2. 3.5.3. 3.5.4.
Brussels Hoofdstedelijk Gewest Ontstaan en historiek Voorwaarden In hoofde van de erflater Successierecht en recht van overgang bij overlijden Territoriale toepassing In hoofde van de erfopvolger Verwantschap Persoonlijke exploitatie In hoofde van de onderneming/vennootschap Aard van de onderneming/vennootschap Persoonlijke exploitatie van de onderneming/vennootschap Inhoudelijke voorwaarden (materiële voorwaarden) Activa Participatievoorwaarde Historische tewerkstellingsvoorwaarde Antirechtsmisbruikbepaling Vormvoorwaarden Vermeldingen in de aangifte Bijlagen bij de aangifte: attest Belastbare grondslag Netto-erfdeel Aanrekening van het passief Wel progressievoorbehoud Tarief Behoud tariefverlaging Voortzetting activiteit Behoud tewerkstelling Behoud kapitaal/vervreemdingsverbod Meldingsplicht
307 307 307 307 307 307 308 308 308 308 308 309 309 309 310 311 311 311 312 312 312 312 312 313 313 313 313 314 314 314
4. 4.1.
Vlaams Gewest Ontstaan en historiek
315 315
Kluwer – Successierechten
Inhoud - 19
ALGEMENE INHOUD
4.2. 4.2.1. 4.2.1.1. 4.2.1.2. 4.2.2. 4.2.2.1. 4.2.2.2. 4.2.3. 4.2.3.1. 4.2.3.2. 4.2.4. 4.2.4.1. 4.2.4.2. 4.2.4.3. 4.2.4.4. 4.2.5. 4.2.5.1. 4.2.5.2. 4.3. 4.3.1. 4.3.2. 4.4. 4.4.1. 4.4.2. 4.5. 4.5.1. 4.5.1.1. 4.5.1.2. 4.5.2. 4.5.3. 4.5.4. 4.5.5. 4.5.6. 4.6. 4.6.1. 4.6.2.
Voorwaarden In hoofde van de erflater Successierecht Territoriale toepassing In hoofde van de erfopvolger Verwantschap Persoonlijke exploitatie In hoofde van de onderneming/vennootschap Aard onderneming/vennootschap Persoonlijke exploitatie Inhoudelijke voorwaarden (materiële voorwaarden) Activa Participatievoorwaarde Tewerkstellingsvoorwaarde Antirechtsmisbruikbepaling Vormvoorwaarden Bevestiging in de aangifte Attest als bijlagen bij de aangifte Belastbare grondslag Nettowaarde Holdingvennootschap Tarief Algemeen Fictiebepaling (art. 7 W.Succ.) Behoud tariefverlaging Voortzetting van de activiteit In hoofde van de onderneming In hoofde van de vennootschap Verbod tot bewoning Behoud kapitaal Jaarrekening Behoud zetel Meldingsplicht Controle en inzage Controle Inzage
315 315 315 316 316 316 316 316 316 318 319 319 321 322 322 322 322 323 324 324 325 326 326 326 329 329 329 329 330 330 330 331 331 332 332 332
5.
Vergelijkende tabel
332
HOOFDSTUK 10
Verevening
341
1. 1.1. 1.2.
Tarief en afrondingen Tarief Afrondingen
341 341 341
2. 2.1.
Legaat met lasten Algemeen
342 342
Inhoud - 20
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
2.2. 2.3. 2.4. 2.4.1. 2.4.2.
Lasten die met een legaat worden gelijkgesteld Lasten die voor de heffing van het successierecht moeten worden verwaarloosd Casus: legaat ‘vrij van successierechten’ Hypothese 1: Testament zonder duo-legaat Hypothese 2: Testament met duo-legaat
3. 3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.1.1. 3.2.1.2. 3.2.2. 3.2.2.1. 3.2.2.2.
Progressievoorbehoud Algemeen Afwijkingen Waals Gewest Geen progressievoorbehoud voor bepaalde schenkingen Vererving van de gezinswoning Brussels Hoofdstedelijk Gewest Geen progressievoorbehoud voor bepaalde schenkingen Vererving van familiale ondernemingen en aandelen / gezinswoning 3.2.3. Vlaams Gewest 3.2.3.1. Geen progressievoorbehoud voor bepaalde schenkingen 3.2.3.2. Bijzondere regeling voor nalatenschappen in rechte lijn, tussen echtgenoten en samenwonenden 4. 4.1. 4.2. 4.3. 5. 6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.3.1. 6.3.2. 6.3.3.
1.3. 1.4. 1.5.
342 342 343 343 344 344 345 345 345 346 346 346 346 347 347 347
Overlijden verkrijger van een levenslang recht binnen de zes maanden Algemeen Termijn Toepassingsgebied
349 349 349 349
Wettelijke terugkeer van geschonken goederen – Waals Gewest
350
Verwerping Civielrechtelijke aspecten Fiscaalrechtelijke gevolgen Verwerping mag niet tot verlaging successierechten leiden Algemeen Berekening van de rechten Geen nadeel aan de Staat
351 351 351 351 351 352 353
HOOFDSTUK 11 1. 1.1. 1.2.
342
Betaling
Betalingsplicht Successierechten en interesten Bijkomende verplichting voor erfgenamen, algemene legatarissen en begiftigden Boeten Hoofdelijke aansprakelijkheid van derden Aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving
Kluwer – Successierechten
355 355 355 355 356 356 357
Inhoud - 21
ALGEMENE INHOUD
1.6.
Aansprakelijkheid van lasthebbers
357
2. 2.1. 2.2.
Bijdrageplicht Bijdrageplicht Bijzondere regeling voor minder kapitaalkrachtige legatarissen van renten en pensioenen
357 357
358 358 359 359
3.2.3. 3.3.
Betalingstermijn Algemeen Uitstel van betaling Erfgoederen gebruikt voor de uitoefening van een beroep Erfgenamen, legatarissen of begiftigden van goederen in blote eigendom Legaat aan een Belgisch rechtspersoon Achtereenvolgende overgangen van goederen door overlijden
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4.
Nalatigheidsinteresten Wettelijke interest Interestberekening Minimum Gedeeltelijke betalingen
361 361 362 363 363
5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.4.1.
Wijze van betaling De betaling in geld Betaling door schuldvergelijking Betaling onder voorbehoud De betaling in natura De betaling door obligaties aan toonder en inschrijvingen op naam van de geünificeerde 4 % schuld De betaling door kunstwerken
363 363 363 364 364
3. 3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.2.
5.4.2.
HOOFDSTUK 12
358
Waarborgen van de Staat
359 360 361
364 365 367
1. 1.1. 1.2. 1.3.
Zakelijke zekerheden Algemeen Algemeen voorrecht Wettelijke hypotheek
367 367 367 368
2. 2.1. 2.2.
Borgstelling Algemeen Versoepeling
371 371 373
HOOFDSTUK 13
Aan derden opgelegde verplichtingen
375
1.
Algemeen
375
2.
Spontane kennisgeving en uitbetaling van financiële tegoeden Spontane kennisgeving
375 375
2.1.
Inhoud - 22
Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.3. 2.2.4.
Uitbetaling van financiële tegoeden Algemeen Attest of akte van erfopvolging Versoepeling Voorwaarden
376 376 377 377 378
3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.
Informatieverplichting Algemeen Vorm Inhoud Machtiging Verrichtingen al dan niet binnen de drie jaar vóór overlijden
379 379 379 380 380 380
4. 4.1. 4.1.1. 4.1.2. 4.1.3. 4.2.
381 381 381 381 382
4.3.
Verplichting aan verhuurders van brandkasten Begrippen Verhuurder van een brandkast Huurder van een brandkast Brandkasten Verplichtingen opgelegd aan de rechthebbenden van brandkasten Verplichtingen opgelegd aan de verhuurder van brandkasten
5.
Verplichting aan beroepsverzekeraars
384
6.
Verplichting aan gemeenten
384
HOOFDSTUK 14
Bewijsmiddelen
382 383
385
1. 1.1. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.2.3. 1.2.3.1. 1.2.3.2. 1.2.3.3. 1.2.4. 1.3. 1.4. 1.5.
Bewijsmiddelen van gemeen recht Algemeen Bewijsmiddelen van gemeen recht Geschriften Getuigen Vermoedens Algemene wettelijke vermoedens Bijzondere wettelijke vermoedens Gewone, feitelijke of menselijke vermoedens Bekentenis Het proces-verbaal De tegenbrief De antirechtsmisbruikbepaling
385 385 386 386 386 387 387 387 387 388 388 389 389
2. 2.1. 2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.3. 2.3.
Bijzondere bewijsmiddelen Voorlegging van de handelsboeken, inventarissen en balansen Wettelijk vermoeden van eigendom (art. 108 W.Succ.) Akten van eigendom Beperking in de tijd voor bepaalde roerende goederen Tegenbewijs Wettelijk vermoeden van eigendom (art. 109 W.Succ.)
391 391 391 391 392 393 394
Kluwer – Successierechten
Inhoud - 23
ALGEMENE INHOUD
2.4.
Wettelijk vermoeden van eigendom (art. 110 W.Succ.)
394
3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.9. 3.10. 3.11. 3.12.
Controleschatting Algemeen Aanvraag van de schatting Aanduiding in onderling akkoord Benoeming door de vrederechter Personen die niet als schatters kunnen worden benoemd Wraking van de deskundige Procedure van de schatting Schattingsverslag Kennisgeving van het verslag Hoger beroep Gevorderde bedragen Vorm van de betekening en notificaties
395 395 397 397 397 398 398 398 398 399 399 399 400
HOOFDSTUK 15 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
Strafbepalingen
401 401 401 402 402
1.9. 1.10. 1.11. 1.12.
Administratieve sancties Algemeen Verlenging van de termijnen Laattijdige indiening van de aangifte Boete wegens laattijdige betaling na betekening van een dwangbevel Verzuim van goederen in de aangifte Ontoereikende waardering van de erfgoederen Onjuistheden of valse verklaringen in de aangifte Boete wegens onrechtmatige betaling met titels van de geünificeerde 4 %-schuld Niet-proportionele geldboeten Vrijstelling van evenredige boeten Overlijden van de overtreder Vermindering van fiscale boeten
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.5.1. 2.5.2.
Correctionele straffen Algemeen Fiscale fraude Valsheid in geschriften Straffen tegen raadgevers Toepassing van het Strafwetboek Algemeen Uitoefening van de strafvordering
408 408 409 409 410 411 411 411
1.5. 1.6. 1.7. 1.8.
HOOFDSTUK 16 1. 1.1. 1.2.
Teruggave
Eerste categorie Twee gevallen Procedure
Inhoud - 24
403 403 403 404 405 405 406 407 407
413 413 413 413 Successierechten – Kluwer
ALGEMENE INHOUD
2. 2.1. 2.1.1. 2.1.2. 2.1.3.
2.1.4. 2.1.5. 2.1.6. 2.1.7. 2.1.8.
2.1.9. 2.1.10.
2.1.11.
2.1.12. 2.2. 2.3. 2.4.
Tweede categorie Acht gevallen De terugkeer van de afwezige De in het buitenland gelegen onroerende goederen, waarop in België successierecht werd geheven Een bij missing aangegeven individueel aangeduid roerend of onroerend goed in het actief van de gemeenschap of nalatenschap De vermindering van de actieve samenstelling van de nalatenschap De verandering in devolutie Een begane missing in de aangifte Onzekerheid nopens de devolutie of de graad van bloedverwantschap (Vlaams Gewest) Het attest bedoeld in artikel 60bis, § 10 W.Succ. wordt neergelegd bij de ontvanger binnen 2 jaar na de betaling van de belasting (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) Aanvraag voordeeltarief gezinswoning na de indiening van de aangifte (Waals Gewest) Het attest bedoeld in artikel 60bis, § 1bis W.Succ. wordt neergelegd bij de ontvanger binnen twee jaar na de betaling van de belasting (Vlaams Gewest) Het attest bedoeld in artikel 54 W.Succ. wordt neergelegd bij de ontvanger binnen de twee jaar na de betaling van de belasting (Vlaams Gewest) Opmaak bosbeheersplan tot vier jaar na de datum van het overlijden Procedure Andere gevallen van teruggave Toerekening
HOOFDSTUK 17 1. 1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.1.3.
Verjaring
414 414 414 414
414 414 415 416 416
416 417
417
417 418 418 418 419 421 421 421 421 421
1.2. 1.3. 1.4.
Vorderingen in hoofde van de Staat Twee jaar Invordering van het successierecht, interest en boeten Te lage waardering – Controleschatting Boete verschuldigd wegens laattijdige betaling na dwangschrift Vijf jaar Tien jaar Dertig jaar
2.
Verjaring teruggave
423
Kluwer – Successierechten
422 422 422 423
Inhoud - 25
ALGEMENE INHOUD
HOOFDSTUK 18
Vervolgingen en gedingen
425
1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
Algemene bepalingen Minnelijke of gerechtelijke procedure Kwijtschelding en vermindering van fiscale boeten Transacties Kwijtschelding van de interesten
425 425 425 425 426
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10.
Gerechtelijke procedure Verwijzing naar registratierechten Dwangschrift door de ontvanger Moratoire interesten Verzoekschrift op tegenspraak door de belastingplichtige Teruggave Bevoegde rechtbank Bevoegdheid ‘ratione loci’ Bevoegdheid ‘ratione materiae’ Verzet, hoger beroep en cassatie Voorziening in cassatie
426 426 427 427 427 428 428 428 429 429 429
HOOFDSTUK 19 inlichtingen
Door de ontvanger te verstrekken 431
1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
Inlichtingen Inlichtingen over reeds ingediende aangiften Inlichtingen over eigendomstitels van onroerende goederen Inlichtingen over terugnemingen en vergoedingen Inlichtingen aan andere administratieve diensten
431 431 431 431 431
2.
Geheimhouding
432
3. 3.1. 3.2.
Uitwisseling van inlichtingen Opzet Bedenkingen
432 432 433
Inhoud - 26
Successierechten – Kluwer