Hoe leer je als vrijwilliger het vak?

Erkenningsnummer P708430

Wingerdstraat 14, 3000 Leuven Tel. 016/28.47.90 — Fax. 016/20.44.45

Wingerd

V.U.: P. Coosemans, Schoolbergenstraat 165, 3010 Kessel-Lo

BELGIE(N) - BELGIQUE

In deze editie:

25steng a

jaarg Driemaandelijkse huiskrant van het woonzorgcentrum De Wingerd ¤ Kleinschalige groepswoningen voor personen met dementie ¤ Zorgflats voor echtparen ¤ Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf ¤ Lokaal Dienstencentrum Wijnveld ¤ Expertisecentrum Dementie Vlaams Brabant — MEMO

PB- PP B-22444

Woonzorgnet Dijleland vzw

Vrijwilligerswerking Lokaal Dienstencentrum Wijnveld Dag van de Zorg Poëzie Bewonersnieuws B Preekstoel P Organisatie: Woonzorgnet Dijleland De Wingerd Online DUOfiets Speelweken MEMOrabel Levensloop 2015 25 jaar huiskrant Colofon

1 3 4 4 4 5 5 6 6 6 7 7 8 8

VRIJWILLIGERSWERKING DE TROETELKINDEREN VAN MIA Vrijwilligers zijn een ras apart. Ze zijn talrijk als vissen in de zee, vaak ongezien, maar levensbelangrijk. Zonder vrijwilligers zou het leven voor veel mensen een stuk minder kleurrijk, minder gemakkelijk, minder vrolijk, minder cultureel, minder afwisselend, minder sportief… kortom minder rijk en veel eenzamer zijn. Ook in De Wingerd zijn er een pak mensen die op vrijwillige basis en zonder geldelijke vergoeding een deel van hun tijd spenderen aan het welzijn van hun medemensen. Hoe komt iemand ertoe om vrijwilliger te worden? Waarom doe je zoiets? Wat levert het je op? Hoe hou je het vol? We vragen het aan Mia De Brabander, de organisator en coördinator van alle overkoepelende activiteiten die door vrijwilligers ter harte worden genomen. In die functie is ze tevens de tolk van die negentig mensen die vaak het beste van zichzelf geven. We putten ook uit de vele getuigenissen die we kregen ter gelegenheid van de samenstelling van een “Vrijwilligersboekje”. Hoe komen mensen als vrijwilliger in De Wingerd terecht? Mia: De meeste kandidaten rekruteren we uit de familieleden van bewoners. Vaak doen dezen als familielid al heel wat vrijwilligerswerk door een helpende hand te reiken bij activiteiten in de afzonderlijke livings, of door mensen mee te nemen naar een evenement in het GC of in één van de zalen, door zich in te schakelen bij uitstappen e.a. Zij leren op die manier al een beetje het klappen van de zweep en wij krijgen zicht op hun capaciteiten. Het komt er op aan de mensen op tijd warm te maken, zodat ze niet afhaken na het wegvallen van hun familielid. Na een overlijden moeten de familieleden immers vaak een periode van rust krijgen om het verlies te verwerken. Heb je ze dan niet tijdig aangesproken om eventueel hier actief te blijven, dan ben je ze vaak kwijt. Daarnaast is er ook een minderheid van mensen die hier terecht kwam omdat ze in de buurt wonen of omdat ze actief op zoek gingen naar een job als vrijwilliger. Wat voor taak krijgt die potentiële vrijwilliger dan? Mia: Die kiezen ze zelf. We hebben hier een veelheid aan mogelijkheden zodat elkeen wel iets naar zijn gading vindt. Sommigen willen echt met de bewoners bezig zijn, anderen zoeken eerder afstand te bewaren, maar willen wel allerlei taken waarnemen die indirect de mensen met dementie ten goede komen. Dat kan variëren van het Grand Café openhouden tot administratie bijhouden of het onthaal bemannen. Sommigen werken graag in groep en vinden op die

25ste jaargang, nr. 1 — lente 2015

manier sociaal contact en vriendschap, en dat is dan mooi meegenomen. Anderen hebben daar helemaal geen behoefte aan en zijn liever op hun eentje met de bewoners bezig. Er zijn de “doeners”: die bakken of verhuizen, decoreren of begeleiden de bewoners naar kapper, eucharistieviering of een of ander evenement. En je hebt de “kunstenaars”: die zingen of vertellen, lezen of musiceren. Er zijn de “handvaardigen”: die breien, knutselen, bloemschikken, naaien, verwennen, schilderen. Er zijn ook gidsen, schrijvers, koks, spelbegeleiders, dansers. Sommigen weten onmiddellijk wat ze willen, waar ze goed in zijn. Anderen ontdekken dan weer gaven in zichzelf waarvan ze het bestaan niet vermoedden of die ze nu pas echt tot ontwikkeling laten komen. Hoe houden ze het vol? Mia: Vrijwilligers moeten opgevolgd worden. Ikzelf, de zorgcoördinatoren, de directie en alle medewerkers zijn zich terdege bewust van de waarde van zovele behulpzame handen. Ze zijn erg kostbaar en moeten dus gesteund worden. Vooral de “eenzame vrijwilliger” die instaat voor bewoners in de leefgroepen en eerder weinig contacten heeft met collega’s moet gekoesterd worden. De teamwerkers vinden makkelijker steun bij elkaar, ze zorgen onderling voor humor en afwisseling, slaan vlot een praatje of geven een schouderklopje en dat geeft weer vaart aan een sputterende motor, maar voor de eenzaten onder de vrijwilligers is dit niet vanzelfsprekend. Let wel, vaak zijn dit mensen die niet direct op zoek zijn naar “collega’s” maar toch, iedereen heeft al eens nood aan feedback of een pluimpje. Dat is dan onze bijzondere zorg. De dankbaarheid van het huis wordt ook concreet getoond door al die helpers regelmatig eens duchtig te verwennen. Zo is er een jaarlijkse happening met feestmaaltijd, waarop de rollen omgekeerd worden en personeelsleden op vrijwillige basis de honneurs waarnemen. Er is in de lente een daguitstap waaraan de grote meerderheid van de vrijwilligers deelneemt. Zelf organiseren ze voor mekaar in de herfst een BBQ en wandel- of fietstocht, petanque-wedstrijd of gegidste stadswandeling. Het zijn evenzoveel mogelijkheden voor hen om de onderlinge banden aan te halen of nieuwe banden te smeden. Hoe leer je als vrijwilliger het vak? Mia: Velen deden al een pak ervaring op toen ze hier een familielid hadden. Ze zagen hoe anderen het deden, kregen zelf een soort zesde zintuig om de juiste toon aan te slaan, de juiste handelingen te stellen. Daarnaast krijgt een beginnende vrijwilliger ook een opleiding, samen met startende medewerkers trouwens, over “hoe omgaan met mensen met dementie”. De

algemene visie van het huis wordt hen uitgelegd, de structuur van De Wingerd in het algemeen, er wordt een en ander verteld over brandpreventie, over dementie in al zijn vormen en variaties; het komt allemaal aan bod. Daarnaast leren ze uiteraard veel door te kijken en te luisteren naar de ervaren rotten in het vak. Ook worden er regelmatig bijscholingen gegeven voor alle vrijwilligers of voor een geselecteerde groep, al naargelang de taak die ze verrichten. Zo zijn er cursussen over diabetes voor mensen die in de livings helpen bij de maaltijden. Waarom doen ze het? Hier gaan we graven in de getuigenissen die vrijwilligers zelf gaven. “Ik heb ervaring met de gevoelens en de pijn van familieleden en probeer er ook voor hen te zijn.” “Ik denk dat mijn kinderen en kleinkinderen fier zijn op mijn vrijwilligerswerk.” “Ik heb in mijn leven zoveel gekregen, zoveel mooie dingen mogen meemaken, zoveel geluk gehad. Dat mocht en kon ik niet voor mij houden.” “We werden steeds weer aangetrokken door De Wingerd en wilden absoluut onze dankbaarheid op één of ander manier uiten.” >>

e-post: [email protected]

1.

Internet: www.wingerd.info

VRIJWILLIGERSFEEST In een Grieks kleedje Stel je voor: naast je drukke activiteiten als werkende of als gepensioneerde, ben je ook vrijwilliger in De Wingerd of Wijnveld. Je bent toe aan vakantie en denkt aan een reis naar Griekenland. Wat vind je van een bezoek aan het vasteland, gecombineerd met een cruise naar vier Griekse eilanden? Dit is precies de dagdroom die de pensoneelsleden van De Wingerd gerealiseerd hebben door het vrijwilligersfeest van 12 februari in een Grieks kleedje te steken!

“Wij zijn fier dat wij ons als vrijwilliger kunnen inzetten in De Wingerd. Niet alleen omdat wij opgenomen worden in de grote groep mensen die samen vrienden zijn geworden, maar vooral omdat wij ervaren dat men als vrijwilliger noodlijdende mensen gelukkig kan maken.” “Vrijwilligerswerk is soms erg lastig en vermoeiend en vergt veel inzet. Wij zien dat als een investering met hoog rendement voor wie er wil voor gaan.” “Je kon zien hoe de bewoners genoten van het zingen en dat was de stimulans om er mee voort te doen.” En hoe zit het met de verloning? Natuurlijk doen ze het niet voor niets. Wat dacht je? Alleen worden ze niet in Euro uitbetaald, maar in alom erkende munten als: - ik citeer- “waardering voor wat we doen”, “sociale contacten en nieuwe vrienden“, “het gevoel iets nuttig te doen” “een goed en voldaan

gevoel als ik ’s avonds naar huis ga”, “antidotum tegen depressie en veroudering” “blijheid om wat ik nog kan doen” maar bovenal: “het geluk anderen gelukkig te maken.” Geef toe: de valuta zijn verscheiden en elkeen bepaalt zelf de waarde ervan, zoals ook elkeen voor zichzelf uitmaakt hoe vaak en hoe lang hij zijn diensten aanbiedt. Of het nu dagelijks is, één keer per week of één keer per maand: elke hulp wordt in dankbaarheid aanvaard. Vrijwilligers zijn als het cement tussen de bakstenen: kwantitatief in de minderheid maar kwalitatief onmisbaar. En is dat geen zalige gedachte? M. Soens

De receptie had plaats in de Ionische en Egeïsche Zee. Een dozijn tafeltjes stelden Griekse eilanden voor. Op elk tafeltje stond de naam van het eiland, bijvoorbeeld Kreta, Korfoe, Rhodos en Santorini (om de bekendste te noemen). Dion Rotthier gaf elke vrijwilliger een kaartje met daarop de namen van vier eilanden waar hij moest aanmeren tijdens zijn bootreis. Mia De Brabander vertelde wanneer het tijd was om te vertrekken naar het volgende eiland. Ik kwam op verschillende eilanden vaak dezelfde mensen tegen, wat toch niet de bedoeling kan geweest zijn. Waren dat verstekelingen die zich verstopt hadden op het verkeerde schip? Of schipbreukelingen die het niet kon schelen op welk eiland ze waren aangespoeld? Hoe dan ook, deze cruiseformule werd door de vrijwilligers erg geapprecieerd. Elke vrijwilliger kwam onderweg toeristen tegen die hij nog niet kende en die deden vaak werk dat erg verschilde van het zijne. Bovendien werden na elke boottrip op elk nieuw eiland meer voorgerechten aangeboden! Zo kon je proeven van champignons à la Grecque, tatsiki (yoghurt met komkommer en knoflook), taramosalata (roze saus met viskuit), dolmades (gevulde wijnbladeren), ansjovis, inktvis, olijven, fetakaas en spanakopita (warme spinazietaart). Na het bezoek aan het vierde eiland zetten wij met z’n allen koers naar het vasteland, waar wij eindelijk mochten gaan zitten. In afwachting van de maaltijd, kondigde Stien Claus de muziek aan. De “Kosmokrators” brachten hun Nederlandstalige versie van Rebetikaliederen. Rebetika is oriëntaals getinte Griekse stadsmuziek, die afkomstig is van Griekse vluchtelingen uit Smyrna, het huidige Izmir in Turkije. Hoewel deze muziek aangekondigd werd als ruige havenliederen, kon er toch ook op gedanst worden (op zijn Grieks weliswaar). Stien had deze muzikanten ook uitgenodigd voor het verjaarsdagsfeestje van haar man Aster in het Grand Café een paar maanden geleden. Wij hebben aan Stien dus het Griekse kleedje van deze avond te danken, waarvoor dank. Het hoofdgerecht bestond uit moussaka (aubergines met gehakt en bechamelsaus), kritharakia (Griekse rijst) en sla. Als nagerechten waren er mierzoete Griekse gebakjes: baklava (bladerdeeg met nootjes en stroop) en kataifi (draadjesdeeg met amandelen en honing), maar ook roomijs met rodevruchtencoulis. Deze gerechten en de ontelbare voorgerechten werden door de vrijwilligers erg gesmaakt. Kok van dienst was Johan Van Volsem van Sodexo; we bedanken hem en zijn keukenteam voor hun bijzondere inzet. Voor het geval het nog niet duidelijk is: de personeelsbezetting in het Grand Café stond die avond helemaal op zijn kop. Bij een feest voor de bewoners staan de vrijwilligers in voor koken, bediening, versiering, enz. Bij een vrijwilligersfeest doen de vaste medewerkers zelf een keertje onbezoldigd dit werk. Zij waren in grote getale aanwezig en zij deden dat niet slecht. Ja echt, daar kunnen nog goede vrijwilligers uit groeien... J. Beullens

W 2.

LOKAAL DIENSTENCENTRUM WIJNVELD Een interview met Liesbet Volders Lokaal Dienstencentrum Wijnveld is ingebed in de lokalen van woonzorgcentrum De Wingerd, maar heeft een ruimere doelgroep, namelijk omwonenden en ouderen. Hoe is Wijnveld uit De Wingerd ontstaan? De Wingerd zou een woonzorgcentrum worden, prachtig gelegen aan de rand van de stad. Om een wisselwerking te creëren tussen dit centrum en de buurt werd er een lokaal dienstencentrum aan toegevoegd, zoals blijkt uit onze missie. Wat is precies de missie van Wijnveld? LDC Wijnveld is een open huis waar iedereen terecht kan voor ontmoeting, ontspanning, informatie, vorming en dienstverlening. Door het creëren van een sociaal netwerk willen we het algemeen welzijn, de levenskwaliteit en de zelfredzaamheid van elke gebruiker ondersteunen, bevorderen en verbeteren. Activiteiten en dienstverlening zijn toegankelijk voor iedereen ongeacht achtergrond, leeftijd, interesses en mogelijkheden. Wij willen de drempel verlagen voor kennismaking met zorg en met mensen met dementie. Kan je de bedoeling van het LDC meer concretiseren? Meer concreet zijn de doelstellingen: • Het sociaal netwerk versterken van senioren, medioren en zorgbehoevenden en hen aansporen tot deelname aan het maatschappelijk en sociaal gebeuren. • Een aanbod creëren naar buurtbewoners die kampen met eenzaamheid, verminderde mobiliteit of nood aan zorg. • Een laagdrempelig aanspreekpunt organiseren voor iedereen die vragen heeft rond zorg. • Gebruikers de kans geven om kennis te maken met de zorg voor mensen met dementie. Hoe probeert Wijnveld deze doelstellingen te realiseren? Enerzijds door het organiseren van informerende, vormende en recreatieve activiteiten. En anderzijds door het aanbieden van verschillende vormen van dienstverlening, zoals warme maaltijden, boodschappendienst, pedicure-manicure en een badkamer. Het is voor een bezoeker niet zo duidelijk waar De Wingerd stopt en waar Wijnveld begint. Wat behoort tot de infrastructuur van het LDC? Het Grand Café is de centrale ontmoetingsruimte. In 2013 werd het terras aan het Grand Café volledig overdekt. Naast het Grand Café is er nog een ruimte voor de organisatie van activiteiten, die door wegschuifbare wanden kan afgesloten worden en op haar beurt nog eens kan verdeeld worden in twee aparte lokalen. Al deze ruimten zijn momenteel druk bezet. Daarom zullen in de toekomst nog eens twee zalen bijgebouwd worden. Vlak naast deze ontmoetingsruimten is er een volledig ingerichte keuken. Wat verder in de gang zijn er twee ruimten die wat lager gelegen zijn. Aan de ene kant is de kineruimte, herkenbaar aan een half dozijn hometrainers. Aan de andere kant geven twee computers aan waar de informatiehoek is. Van deze computers met internetverbinding, net als van de hometrainers mag iedereen gratis gebruik maken. Het documentatiecentrum met boeken, tijdschriften, informatiebrochures, folders, DVD’s en educatief spelmateriaal rond dementie en zorg in het algemeen wordt gedeeld met Memo, het expertisecentrum dementie van Vlaams-Brabant.

25ste jaargang, nr. 1 — lente 2015

Welke activiteiten worden in Wijnveld georganiseerd en voor welke doelgroepen? De activiteiten worden ingedeeld in vormende, informatieve en recreatieve activiteiten. Om een idee te geven van de omvang geef ik even de aantallen van 2014. Zo waren er dat jaar 176 vormende activiteiten. Deze varieerden van een cursus “Naaien voor dummies” tot een workshop “Japanse keuken”. De doelgroepen zijn vooral buurtbewoners en ouderen. In 2014 vonden 17 informatieve activiteiten plaats. Hieronder ressorteerden de praatcafés dementie en jongdementie en lezingen over uiteenlopende onderwerpen zoals “Elektrisch fietsen” en “Wat doet de bank met ons geld?”. Naast buurtbewoners en senioren werden daarbij ook jongsenioren en mantelzorgers geviseerd. Voor dezelfde doelgroepen waren in 2014 ook 130 recreatieve activiteiten bestemd. Zo is bijvoorbeeld het “Geheugenkoor Que Sera, Sera” specifiek gericht op mensen met dementie en hun mantelzorgers en “Gezellige uren met de buren” op omwonenden. De activiteiten worden georganiseerd in samenwerking met een dozijn andere organisaties. Elke reeks activiteiten bestaat uit vaste en nieuwe activiteiten. Voorstellen voor nieuwe activiteiten zijn altijd welkom. Wie werkt er in Wijnveld? Ikzelf ben eigenlijk het enige betaalde personeelslid. Ik heb een drie kwart-baan als centrumleider. Natuurlijk werk ik niet alleen, maar de onderhoudsmedewerker en het keukenpersoneel van Sodexo werken ook voor De Wingerd. Onmisbaar zijn nog de vrijwilligers die het Grand Café in de namiddag bemannen en die de activiteiten voorbereiden en begeleiden.

Uiteraard is de informatie ook online beschikbaar en wel via twee kanalen. Sinds 2011 hebben wij een eigen website: www.wijnveld.info. Op de website www.wingerd.info en op de Facebookpagina van het woonzorgcentrum staat ook informatie over de activiteiten en dienstverlening van Wijnveld. Is de samenwerking tussen Wijnveld en De Wingerd voor beide partijen gunstig? Jazeker, er is een drempelverlaging in beide richtingen. Sommige mensen die een opname van een familielid met dementie in De Wingerd overwegen, komen in het Grand Café voorzichtig kennismaken met de wingerdwereld. De doorstroming van De Wingerd naar Wijnveld is wellicht nog groter. Familieleden van bewoners komen eten en drinken in het Grand Café, doen een beroep op de schoonheidsspecialiste, volgen een cursus of lezing, enz. Tijdens mijn interview met Liesbet was er toevallig een ontmoeting “Gezellige uren met de buren”, waarvoor ze me naar het Grand Café meenam. Daar zaten een zevental mensen te praten en te drinken. Zij vertelden me dat ze gewoonlijk talrijker zijn, dat ze allemaal gepensioneerd zijn en dat ze éénmaal per maand met deze groep voor koffie en gebak naar het Grand Café komen voor de gezelligheid en om thuis weg te zijn. Velen hebben een familielid als bewoner in De Wingerd gehad. Sommigen zijn vrijwilligers, anderen volgen een cursus of een workshop. Dit illustreert nogmaals dat er geen muur is tussen Wijnveld en De Wingerd. Bovendien werd er vanuit deze ontmoetingsgroep zowel een barbecue als een buurtfeest georganiseerd! Daarmee heeft Wijnveld in één klap verschillende van haar doelstellingen bereikt!

Hoe worden de activiteiten van Wijnveld wereldkundig gemaakt? “Wijnveldnieuws” is een programmaboekje dat drie maal per jaar wordt uitgegeven. Het eerstvolgende boekje zal eind maart aangeboden worden. De “Nieuwsbrief Wijnveld” is een maandelijkse nieuwsbrief die in de eerste plaats per e-mail verdeeld wordt maar ook in een papieren versie beschikbaar is. Om de Nieuwsbrief Wijnveld in je mailbox te ontvangen, volstaat het mij een mailtje te sturen. De activiteiten en diensten van Wijnveld en de maandmenu’s zijn ook opgenomen in de maandelijkse “Activiteitenkalender” van het woonzorgcentrum. In “Wingerd”, de driemaandelijkse huiskrant van De Wingerd verschijnen regelmatig artikels over Wijnveld, zoals dit interview. In de driemaandelijkse “Buurtkrant Ridderbuurt”, uitgegeven door de stad Leuven, worden activiteiten van Wijnveld opgenomen in de buurtagenda.

Johan

LOKAAL DIENSTENCENTRUM WIJNVELD WINGERDSTRAAT 14 3000 LEUVEN LIESBET VOLDERS, CENTRUMLEIDER 016 28 49 50 [email protected]

WWW.WIJNVELD.INFO

e-post: [email protected]

3.

Internet: www.wingerd.info

DAG VAN DE ZORG 2015

Tijdens de 4de Dag van de Zorg ontvingen wij tientalllen geïnteresseerde bezoekers in het dagcentrum, voor een rondleiding of wat meer uitleg bij de infostands rond integrale zorgtrajecten en jobkansen in de sector.

Meer informatie over dit initiatief: www.dagvanderzorg.be

POËZIE Een nieuwe lente en een nieuw geluid: Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit, Dat ik vaak hoorde voor een zomernacht, In een oud stadje, langs de watergracht -In huis was ‘t donker, maar de stille straat Vergaarde schemer, aan de lucht blonk laat Nog licht, er viel een gouden blanke schijn Over de gevels van mijn raamkozijn. Dan blies een jongen als een orgelpijp, De klanken schudden in de lucht zoo rijp Als jonge kersen, wen een lentewind In ‘t boschje opgaat en zijn reis begint. Hij dwaald’ over de bruggen, op den wal Van ‘t water, langzaam gaande, overal Als ‘n jonge vogel fluitend, onbewust Van eigen blijheid om de avondrust. En menig moe man, die zijn avondmaal Nam, luisterde, als naar een oud verhaal, Glimlachend, en een hand die ‘t venster sloot, Talmde een pooze wijl de jongen floot. Zóó wil ik dat dit lied klinkt, er is één Die ik wèl wenschte dat mijn stem bescheen Met meer dan lachen van haar zachte oog... Heil, heil, ik voel hier handen en den weeken boog Van haren arm. Een koepel van blind licht, Mild nevelend, omgeeft mijn aangezicht, Mijn stem brandt in mij als de geele vlam Van gas in glazen kooi, een eikenstam Breekt uit in twijgen en jong loover spruit Naar buiten: Hoort, er gaat een nieuw geluid: Een jonge veldheer staat, in ‘t blauw en goud Roept aan de holle poort een luid heraut.

4.

MIA (naar Gorki: Luc De Vos zaliger keert zich wellicht om in zijn graf…) Gorters Mei is natuurlijk al een behoorlijk oude “nieuwe lente”, maar in mooie herinnering terugkijken is in dit huis misschien wel een van de belangrijke bezigheden, en dit gedicht blijft, al kennen een paar generaties het al wel, zo fris en energie-stralend als de lente zelf die zich nu weer ontvouwt en dat ook van generatie op generatie blijft doen. Lente en liefde, geen toevallig altijd weerkerende verbinding…

Toen Mia 50 werd, verrasten de vrijwilligers haar met een feestje. Bij spijs en drank werd ze daarenboven bezongen in drie liedjes, waarvan we hier één afrukken. Meezingen màg. Toen ik werkloos was en niet wist wat doen, zei ze: kom dan eens naar De Wingerd toe. Mensen als wij moeten niet moeilijk doen; geef ons de kans om iets goeds te doen. Vrijwilligers houden ’t spel hier recht, beter dan ooit tevoren. Mia heeft dat goed gezien: Ze zegt: niemand gaat verloren.

RT

BEWONERSNIEUWS We verwelkomen dhr. Ruys, mvr. Nelissen, dhr. Vercammen, mvr. Buys, mvr. Vanthienen in woning 10; mvr. Vanden Eynde, mvr. Jans in woning 11; mvr. Vranckx, dhr. Van Eylen in woning 9; dhr. De Mullewie, mvr. Draelants, mvr Verdin in woning 8; mvr. Janssens in woning 3. We deelden in het afscheid van de families: Horsten, De Sutter, Noels, Christael, De Troij, Dejonker, Bollens, Aerts, Casaer, Wouters, Craninckx, De Keukelaer en Stienaers.

Voorlopig gaan we nog even door op het lichtend pad, het verkeerde spoor. Mensen als wij vindt ze overal op de arbeidsmacht in dit tranendal. Bazen komen, bazen gaan: Alleen Mia blijft bestaan! Mia heeft nooit afgedaan; ze vraagt: kun jij morgen komen? Vrijwilligers houden ’t spel hier recht beter dan ooit tevoren. Mia heeft dat goed gezien: ze zegt: niemand gaat verloren. Bazen komen, bazen gaan: alleen Mia blijft bestaan! Mia heeft nooit afgedaan; ze vraagt: wanneer kun jij nog komen? PC

PREEKSTOEL

ORGANISATIE

Zijn dromen bedrog?

Humor en Dementie

De rubriek ‘Preekstoel’ in onze jubilerende huiskrant ‘Wingerd’ is voorbehouden aan Pater Piet. Aan mij dus: Piet Debruyn, een pater, die gene pater is, maar wel een priester van het Aartsbisdom MechelenBrussel, vicariaat Vlaams Brabant.

Laten wij het volgend nummer van ‘Wingerd’ wat luchtiger maken! Zo klonk het op de laatste redactievergadering. In ‘Preekstoel’ wil ik dan ook mijn steentje bijdragen, omdat ik uit ervaring weet dat humor bij onze bewoners aanstekelijk werkt.

Tijdens mijn pastoraat in Salve Mater (Lovenjoel) kreeg ik van één van de bewoonsters een bijnaam, die me veel plezier deed: Pater Alleluia! Zij had door dat ik graag op alle toonaarden ‘alleluia’ zong, terwijl zij een broertje dood had aan dit woord. Het woord ‘alleluia’ betekent in onze taal zoveel als ‘Looft Yahweh’ of zeg maar: Leve God! Ik ben trouwens tijdens elke vastentijd wat treurig omdat ‘alleluia’ dan niet mag gezongen worden, om het tijdens de Paasnacht opnieuw krachtig te lanceren.

Humor. Dit woordje bestaat uit 5 letters met ieder een speciale betekenis:

Ik persoonlijk heb nooit van lange preken gehouden. Preken doe ik trouwens nooit; ik leg liever in een korte homilie het evangelie van de dag uit. En - buiten de vasten - omgeef ik het evangelie steeds met één of andere alleluiazang. Evangelie betekent: Blij Nieuws! De titel boven mijn bijdrage ‘Preekstoel’ is eerder bijkomstig. In mijn dromen ben ik wél dikwijls aan ‘t preken. Dan ben ik echt in vorm! Spijtig genoeg word ik telkens wakker als het einde nadert. Ik mis dan van mijn eigen preek het hoogtepunt. Toch herinner ik mij de preek van één van mijn laatste dromen.

- de H staat voor Hoognodig (in het leven van elke mens) - de U voor Uitlaatklep (om niet te verstikken in woede of verdriet) - de M voor Menselijk (eigen aan mensen; dieren zijn hoogstens ‘koddig’) - de O geeft aan dat humor een Overlevingskans is (humor houdt je op de been) - de R ten slotte van Relativeren (ver weg van de doodernstige, droge en koude werkelijkheid) Graag geef ik hier een greep uit de grappige gezegden of de plezante situaties, die bij ons in ‘De Wingerd’ schering en inslag zijn. Ik begin graag met het voorbeeld van Marie, die me op een gegeven moment zei: “Pater Piet, ik vergeet alles!” Dit is één van de hoofdproblemen voor al onze mensen, dacht ik. Maar Marie voegde er direct aan toe: “Daar is één ding dat ik nooit vergeet!” Ik was erg benieuwd dit te weten en ik vroeg haar: “Wat vergeet ge dan nooit, Marie?” En wat antwoordde zij? “Dat ik u gaarne zie!” Dit antwoord zal ook ik nooit vergeten; ligt daarin niet de goddelijke boodschap voor ieder mens: “Ik hou van u, onvoorwaardelijk”? Telkens ik bij Limburger Matthieu langs kwam en zei: “Dag Matthieu!”, vroeg hij me met grote, angstige ogen: “Wie zijt gij?” Ik stelde me voor als ‘de pastoor’, waarop hij spontaan uitriep: “De pastoor, nondedju?” Bij het uitreiken van de communie kwam ik ook bij Henri, een Brusselaar. Ik vroeg hem: “Henri, wilt gij ook de communie?” En weet gij wat hij antwoordde? “Geef mij maar ‘ne’ Geuze!”

Ik vertelde over drie oudere mensen, die samen op stap waren naar ‘t beloofde land. De eerste was een sterke man, met een donkerzwarte bril op. Het was een blinde die riep: “Is het nog ver?” Hij droeg op zijn rug een lamme, die de weg wees en die blij riep: “Wij zijn er bijna!” Een derde man trok aan zijn hand van de blinde. Het was een dementerende vriend van beide anderen. Zijn roepen klonk steeds hetzelfde “Ik wil naar huis... ik wil naar huis...”. Ik vond het een droompreek! Ik zong dan het lied: “Wij zijn samen onderweg, alleluia. Samen naar ‘t beloofde land, alleluia!” Dromen zijn toch niet helemaal bedrog, want hier had ik een prachtig beeld van de mensheid. Alle mensen zijn samen onderweg - elkaar helpend - om eens thuis te komen bij Hem die ons allen heel graag ziet! “Ons ware vaderland is in de hemel” staat ergens in de Bijbel. Toch liet mijn droom niet het einde beleven en blijf ik met de vraag zitten: Zijn die drie mannen in de hemel aangekomen? Ik heb het niet gezien, maar ik geloof van wel! En gelovend wil ik nu nog eens ‘alleluia’ zingen... Leve God!

W

Jeanne vroeg me toen ik haar de hostie aanbood: “Wat is dat?” Ik zei haar: “Dat is onze lieve Heer voor u!” en grootmoedig gaf Jeanne me de hostie terug met deze woorden: “Geef dat maar aan de kindjes!” Op de viering van Pinksteren sprak en zong ik vurig over de heilige Geest. Onze honderdjarige zong mee uit volle borst, waarop ik tot de gelovigen zei: “Ook zij is in vuur en vlam van de heilige Geest!” Maar de kranige vrouw riep me toe: “Stoemerik!” En iedereen moest erom lachen, terwijl ik nederig aanvaardde wie ik ben: “Een geliefde ‘stoemerik’ van onze goede God”.

Na jarenlange en formele samenwerking tussen de verschillende VZW’s fusioneerden de vier woonzorgcentra De Wingerd, Dijlehof in Leuven, Ter Meeren in Neerijse en Keyhof in Huldenberg op 1 januari 2015 tot de nieuwe organisatie: Woonzorgnet Dijleland VZW. Zowel voor bewoners als voor medewerkers willen wij de familiale sfeer van de afzonderlijke instellingen bewaren, omdat er op vlak van huiselijkheid en vertrouwelijkheid winst te boeken valt in een kleinschalige aanpak. Alle beleidsopties die binnen de nieuwe organisatie genomen worden, kaderen in onze bijzondere visie op wonen en zorg. Het concept ‘kleinschalig genormaliseerd wonen’, werd grotendeels binnen en samen met onze organisatie ontwikkeld en uitgebouwd: de menselijke warmte in onze huizen en onze zorg behouden we dankzij de realisatie van een aanzienlijke schaalvergroting op organisatieniveau. De doorgedreven samenwerking tussen de verschillende woonzorgentra beoogt een continue verbetering van de kwaliteit van de zorg en dienstverlening. Door de fusie van de vier VZW’s trachten we in te spelen op de markt en zo economisch mogelijk te werken. Door gebruik te maken van onze schaalgrootte, kunnen we een kostendaling realiseren en alle middelen die vrij komen door deze efficiëntiewinst, zullen ingezet worden voor een optimale omkadering en de hoogst mogelijke kwaliteit van leven en van zorg voor onze bewoners. Woonzorgnet Dijleland wordt geleid door een raad van bestuur, samengesteld uit de bestuurders van de vroegere VZW’s achter de vier huizen. Het dagelijkse beleid in de verschillende woonzorgcentra wordt, net zoals de voorbije jaren al het geval was, gecoördineerd door een algemeen directeur, Griet Robberechts, in samenspraak met een financieel economisch directeur, Yannic Brandt. De directie van het Woonzorgnet Dijleland wordt bijgestaan door een technisch verantwoordelijke, een verantwoordelijke personeelsdienst en kan beroep doen op een team beleidsmedewerkers die binnen de verschillende woonzorgcentra nauw samenwerken met een dagelijks verantwoordelijke die de operationele leiding in handen heeft en de zorg verlening nauwlettend bewaakt. Onze zorgcoördinatoren, Saskia Dickens (w1-4), Nansie Daems (w5-8), Rita Passchyn (w9 en flats), Antje Proost (w10-11), Cathy Sweerts, coördinator thuisondersteunende diensten, Brenda Van Espen, verantwoordelijke onthaal en opname, blijven samen met Jan Vanwezer, onze dagelijks verantwoordelijke, voor een vertrouwde gezicht en direct aanspreekpunt in De Wingerd. SP

De Antwerpse pastoor Ronald Sledsens: “Humor en geloof gaan samen. Zij beogen beiden het vertrouwen in God en in elkaar. Wie slechts geloof heeft, loopt gevaar een kwezel te worden. Wie slechts humor heeft, dreigt cynisch te worden. Wie geloof én humor heeft, vindt het evenwicht waarmee hij in het leven rechtop kan blijven. Ik ga zelden vieringen voor waarin niet minstens een of twee keer gelachen wordt!” Daarmee ben ik volledig akkoord en daarom wordt ook bij ons in de eucharistieviering regelmatig gelachen. Zuster Rosa kwam een beetje te laat binnen. Ze droeg een pot bloemen om op het altaar te zetten. Ik was aan de begroeting toe en zei: “De genade en de bloempot van zuster Rosa zij met u allen!” Dat was al lachen bij het begin. En op ‘t einde? Heel de tijd had een bewoonster de viering ‘opgefleurd’ met het woordje: ‘voilà!’. Wat zei ik dan om afscheid te nemen van de gelovigen? “Gaat nu allen heen in vrede! Voilà!” Algemeen gelach! De lach is een gemakkelijke vorm om de gezondheid te vrijwaren en om de ziekte te verdrijven! Pater Piet

25ste jaargang, nr. 1 — lente 2015

e-post: [email protected]

5.

Internet: www.wingerd.info

ONTLENEN DUOFIETS De sleutel en alle toebehoren van de DUOfiets hebben een plaatsje gekregen in het Grand Café. Daar vind je behalve de sleutel eveneens de oplader voor de batterij, de voetenbank die op de fiets gemonteerd kan worden en een praktische handleiding over het gebruik van de fiets en de juiste manier van batterij opladen. Wie de DUOfiets wil ontlenen, kan zich aanbieden in het Grand Café, de medewerkers of de vrijwilligers zullen u dan het “DUOFIETS DAGBOEK” overhandigen, dat bij elk ontlenen van de sleutel en gebruik van de fiets dient ingevuld te worden: -

datum en uur van ontlenen van de fiets naam van de ontlener naam van de bewoner/bijrijder telefoonnummer (GSM waarop de ontlener bereikbaar is tijdens de rit)

Vanzodra alle formaliteiten vervuld zijn, kan je de weg op met de DUOfiets.

DE WINGERD ONLINE Enkele weken geleden zijn we een proefproject opgestart om de online communicatie vanuit ons woonzorgcentrum een versnelling hoger te schakelen. Naar aanleiding van de “Dag van de Zorg” en de extra belangstelling die daardoor opgewekt wordt bij het bredere publiek, springen we met De Wingerd mee op de kar van de sociale media. Naast de vertrouwde e-mails die wij u nu en dan al eens toesturen met allerhande praktische of algemene informatie, kan je De Wingerd nu ook volgen op Facebook. Wie daar zelf al actief is, kent het principe: met één druk op de “VIND IK LEUK”-knop krijg je automatisch een melding wanneer er wat nieuws gepost wordt of er activiteiten bekend gemaakt worden. Wie niet zo happig is op al die nieuwerwetse snufjes, hoeft zich geen zorgen te maken. De Facebook-pagina’s van De Wingerd en het Woonzorgnet Dijleland zijn slechts een interactieve aanvulling op de klassieke webstek en onze emailcommunicatie. Maar we zouden het wel erg leuk vinden als jullie ons ook leuk vinden op: facebook.com/wzcdewingerd

Wie al eens in De Wingerd op bezoek is, kan vanaf nu gratis gebruik maken van het open WIFI-netwerk dat onze ICT-partner de voorbije weken heeft uitgerold over het ganse woonzorgcentrum. Kies “DeWingerd_gast” tussen de beschikbare draadloze netwerken, hiervoor is er geen netwerksleutel of toegangscode vereist. De verbinding is evenwel veilig omdat uw internetgebruik versleuteld is en afgeschermd wordt van andere toestellen die tegelijkertijd met datzelfde netwerk verbonden zijn. Vanzelfsprekend is het voor onze medewerkers niet mogelijk om technische ondersteuning te bieden voor alle mogelijke types smartphones, tablets, laptops en computers die door bezoekers, bewoners of derden bij ons worden binnen gebracht. Desalniettemin helpen wij iedereen in de mate van het mogelijke graag verder als er nog vragen of opmerkingen zijn omtrent het gebruik van dit draadloze internetaanbod in ons woonzorgcentrum. Stijn

SPEELWEKEN 2015 Op zoek naar avontuur, sport, spel en plezier in de grote vakantie, voor kinderen van 3 tot en met 12 jaar? Schrijf je kapoenen dan in voor onze wervelende speelweken! De jongste kleuters leven zich uit in creatieve, sportieve en spannende uitdagingen terwijl de oudste kinderen onze ervaren monitoren mogen helpen en vooral samen spelen met jongere kinderen. Wat brengen de jongens en meisjes zelf mee? • Middagboterhammen met eventueel een drankje. Er kan ook een warme maaltijd besteld worden. • Reservekledij (voorzien van naam) • Speelgoed dat thuis in de kast ligt te niksen kan hier misschien menig kind plezieren? • Als er voor bepaalde activiteiten extra materiaal nodig is, dan zal dit doorgegeven worden.

De fiets wordt zeer intensief gebruikt, wat ons zeer veel plezier doet. Dat betekent mogelijk wel dat de sleutel vaak al meegenomen zal zijn, als je zelf eens met een bewoner wil gaan fietsen. Door het dagboek te raadplegen, kan je in een oogopslag zien wie er wanneer met de fiets vertrokken is en kan je inschatten wanneer de fiets weer vrijkomt of je kan zelfs een telefoontje doen naar de ontlener om te bevragen wanneer de fiets opnieuw beschikbaar zal zijn. Het is dan ook erg belangrijk om bij elke ontleenbeurt steeds alle gegevens te noteren in het dagboek. Nog even eraan herinneren om, naar het einde van een intensieve fietsdag, zeker de batterij na te kijken. Als er 2 of meer lichtjes van de display uit zijn, mag de batterij van de fiets gehaald worden om deze weer op te laden (op het centrale punt in het Grand Café) zodat er de volgende dag ook weer zorgeloos met onze DUOfiets kan gereden worden.

VEEL FIETSPLEZIER ! Heidi

Wanneer? De speelweken gaan door van maandag 13 juli tot en met vrijdag 17 juli en van maandag 20 juli tot en met vrijdag 24 juli (uitgezonderd dinsdag 21 juli), telkens van 8u30 tot 17u00. Prijs? € 5 per dag, € 4 per dag vanaf het tweede kind, 10- en 16uurtje, water en soep inbegrepen. Inschrijven? Contacteer Liesbet Volders, centrumleider LDC Wijnveld, T: 016/28 49 50.

ONLINE IN DE WINGERD 6.

W

MEMORABEL Zie de mens: Pleidooi om anders naar elkaar te kijken

Praatcafés Dementie

Kijken naar mensen wil nog niet zeggen dat je hen ook ziet. Dit boek gaat over een wijze van kijken naar mensen waarbij je echt ziet waar het om gaat, waarbij de waarde en de waardigheid van mensen centraal staan. Je ziet dan niet wat mensen hebben of kunnen, maar wel wat ze zijn en betekenen. Dit zien vereist aandacht voor de gehele mens, respect voor de persoon. Als je de mens als persoon op het oog hebt, zul je kwaliteit van zorg anders omschrijven. Als je handelt vanuit compassie, kijk je op een andere manier naar mensen. Het is een oprechte poging tot het verstaan van de ander en het opzijzetten van eigen (voor)oordelen.

Donderdag 23 april 2015 Juridische aspecten bij dementie - Wat is nieuw inzake beschermingsmaatregelen bij dementie? door dhr. Gutschoven, vrederechter WZC Betlehem Wilselsesteenweg 70, 3020 Herent

Om echt te zien moet je leren kijken in drie dimensies. De eerste dimensie is de horizontale, waarbij je niet alleen iemand bekijkt in het nu (het heden), maar je ook de vraag stelt vanwaar hij komt (het verleden) en waar hij naartoe onderweg is (de toekomst). Het gaat er om aan te sluiten bij de leefwereld, het levensverhaal en de toekomstvisie van de andere. De tweede dimensie is de verticale en deze omvat het kijken in de diepte en vanuit de hoogte. Zien in de diepte betekent het zien van de drijfveren en dit vereist empathie, emotionele betrokkenheid. Zien vanuit de hoogte omvat vergezichten (b.v. de levensvisie) en onderlinge betrokkenheid (b.v. de spiritualiteit).

Kijken in drie dimensies levert winst op. Echt zien leidt tot bewogenheid en bewogenheid kan maken dat je in beweging komt. Uiteindelijk kan echt zien uitmonden in een nieuwe wijze van zijn. De winst van het zien bestaat in elk geval uit een verbetering van de kwaliteit van de relaties met de mensen die je nu anders bekijkt. Zelf viel het me op dat het lezen van dit boek dubbel zo lang duurde als een ander boek van dezelfde omvang. Dit kwam niet alleen door de inhoudelijke rijkdom, maar ook omdat het zo sterk aansprak. De verhalen raakten mij emotioneel en de standpunten deden mij nadenken. “Zie de mens” zette bij mij alvast het proces in gang dat het beschrijft. Dit boek is relevant voor de meeste professionele en vrijwillige zorgverleners omdat er vaak wel één of meer kijkdimensies zijn die meer aandacht verdienen. Uit de titel blijkt geen verband met de zorgsector en terecht: het boek is geschikt voor alle mensen van goede wil.

Donderdag 24 september 2015 Wanneer gedrag een uitdaging wordt door Hilde Vanderlinden, psychologe WZC d’Eycken Brug Bergenlaan 5, 3360 Bierbeek Donderdag 15 oktober 2015 Mijn familielid lijdt aan dementie. Wat doet dat met mij? door Marieke Verbiest, klinisch neuropsychologe WZC Edouard Remy Frederik Lintsstraat 33, 3000 Leuven

Johan Keirse, Manu. Zie de mens: Pleidooi om anders naar elkaar te kijken. Lannoo, Tielt, 2014. Dit boek kan ontleend worden in de bibliotheek van Memo.

Donderdag 19 november 2015 Heeft het nog zin dat ik langs ga? Meerwaarde van een bezoek bij een persoon met dementie. door Katja Van Goethem, ECD Memo WZC Ter Meeren Wolfshaegen 186, 3040 Neerijse

De derde dimensie is kijken van de buitenkant naar de binnenkant. Dit vereist contemplatie, innerlijke stilte. Dit betekent zoeken naar je waarden en je drijfveren. Hoe meer je je eigen binnenkant leert zien, hoe meer je ook de binnenkant van anderen zult zien. Deze vier alinea’s volstaan echter niet om de inhoud van dit boek volledig samen te vatten. “Zie de mens” is geschreven door Manu Keirse, voorzitter raad van bestuur in De Wingerd. Het boek is veel rijker aan inhoud en meer afwisselend in stijl dan deze korte inhoud suggereert. Het bevat ook persoonlijke ervaringen van de auteur (van zijn eerste werkweek als pas afgestudeerd klinisch psycholoog in een psychiatrisch ziekenhuis tot zijn laatste directiefunctie in een ziekenhuis) en andere voorbeelden uit de zorgpraktijk. Het is gelardeerd met citaten uit (auto)biografieën. Het is gebaseerd op filosofische en wetenschappelijke werken. Filosofische fabels, gedichten en oneliners brengen dezelfde boodschap in een verfrissende, samengebalde vorm.

Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant Tel: 016/50 29 06 Open op werkdagen van 9 tot 12 en van 14 tot 17 uur. E-mail: [email protected] Meer info: www.ecdmemo.be

Je lijf is er nog... je ogen zien de wereld nog... maar hem begrijpen niet zo goed meer, of toch anders... Je deemstert zachtjes weg in een wereld die de ander niet of slechts gedeeltelijk kan betreden... en waar jij nu alleen woont Je kijkt in de verte en voor mij een beetje afwezig... maar je bent er nog wel... maar niet zoveel meer nabij of erbij... of zo komt het mij over. De glimlach op je gelaat vertelt de ander dat je gelukkig bent... of zo lijkt het ons... maar of dat zo is... dat weten wij niet, maar we willen het wel vermoeden... Alleen de aanwezige afwezige maar die zwijgt nu veelal Ja, ik durf geloven dat je in je eigen wereld niet ongelukkig bent, ja dat je zelf tevreden bent. een familielid van een bewoner in Woning 11

LEVENSLOOP 2015 Ben je nog niet ingeschreven? Twijfel niet langer en sluit aan bij ons team via:

www.levensloop.be/teams/de-wingerd-woonzorgnet-dijleland Klik op ‘vervoegen’, uw registratie en betaling (€10) wordt online verwerkt. Wil je toch je steentje bijdragen voor het goede doel, maar vind je de online inschrijving wat omslachtig? Wip dan even binnen bij Karen Dourée (secretariaat), Isabelle Santy (personeelsdienst) of Heidi Van Campenhout (kiné). Ben je niet zo sportief aangelegd of kan je je dat weekend niet vrijmaken? Geen nood! Je kan ons team ook op een originele manier steunen door een kaarsenzakje te sponsoren dat langs het parcours wordt geplaatst. Je kan het kaarsenzakje ‘pimpen’ met een persoonlijke boodschap, tekst, foto, … Ze zijn verkrijgbaar bij het secretariaat van De Wingerd aan €5, bezorg ze vóór 17 april terug zodat wij ze tijdig aan de Stichting tegen Kanker kunnen overhandigen.

Wij rekenen op jullie ! 25ste jaargang, nr. 1 — lente 2015

Karen, Isabelle, & Heidi

e-post: [email protected]

7.

Internet: www.wingerd.info

ONZE VOORGESCHIEDENIS

ONZE RENAISSANCE

jaargangen 1 en 2

jaargangen 11 tot en met 14

25 jaar huiskrant

ONZE VROEGE MIDDELEEUWEN jaargangen 3 tot en met 10

DE NIEUWE TIJD jaargang 15 tot vandaag...

WOONZORGCENTRUM

DE WINGERD

Wingerdstraat 14 - 3000 LEUVEN T: 016 28 47 90 F: 016 20 44 45 E: [email protected] Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf Thuisondersteunende Diensten T: 016 28 48 00 E: [email protected] Kleinschalig Genormaliseerd Wonen Zorgflats voor echtparen Sociale Dienst De Wingerd T: 016 28 47 93 E: [email protected] Lokaal Dienstencentrum Wijnveld T: 016 28 49 50 E: [email protected]

WOONZORGNET DIJLELAND

VZW

Samen met de woonzorgcentra Ter Meeren in Neerijse, Keyhof in Huldenberg en Dijlehof in Leuven, werkt De Wingerd aan kwaliteitsvolle zorg in deze regio. [ www.woonzorgnet-dijleland.be ]

8.

WERKTEN

MEE AAN DEZE EDITIE

Johan Beullens, Paul Coosemans, Piet Debruyn, Karen Dourée, Nele Gaeremynck, Stijn Paemelaere, Isabelle Santy, Mieke Soens, Rudi Thomassen, Heidi Van Campenhout en Jan Vanwezer.

SPONSORS BECKERS MOTORS

Pues Begrafenissen

Drukkerij Ameel

KBC Bank

Ambachtenlaan 50 a 3001 Heverlee

Eikestraat 2 3020 Winksele

Platte-Lostraat 216 3010 Kessel-Lo

Dorpsstraat 54 3040 Neerijse

Verzekeringskantoor Vanden Eynde-Tuyls ‘s Hertogenlaan 42 3000 Leuven

Patrona pharma group

Viridee Hof-makers

SCA hygiene products

Henri Jasparlaan 138 1060 Brussel

W. Degreefstraat 10a 1560 Hoeilaart

Culliganlaan 1D B-1831 Diegem

Uitvaartcentrum De Meerleire -Tossyn Brusselsestraat 61 3000 Leuven

Apotheek Vivantia

Foto’s: medewerkers en vrijwilligers Vormgeving: Eindredactie:

S. Paemelaere P. Coosemans tel. 016/25.45.64

Reageren op de inhoud via: [email protected] Jaarabonnement: Steunabonnement:

€ 12,00 € 50,00

IBAN: BE69 7343 5622 0078 BIC: KREDBEBB

Kon. Leopold I-straat 34 3000 Leuven