Hoe gaan we om met chronische of therapieresistente suicidaliteit? Ad Kerkhof, VU Amsterdam Martin Roeten, Altrecht NEDKAD
Chronische suicidaliteit
Bij langdurende depressies
Bij andere AS I problematiek
Bij persoonlijkheidsstoornissen
Effecten maatregelen?
Chronische suïcidaliteit bij depressie
Stelling: Bij chronische suicidaliteit bij depressie wordt de suicidaliteit meestal niet als behandelfocus genomen. EENS of ONEENS ?
Chronische suicidaliteit bij depressie
Stelling: Bij chronische suicidaliteit wordt de doodswens meestal niet expliciet en regelmatig besproken EENS of ONEENS ?
Chronische suicidaliteit bij depressie
Vraag? Wat zou het resultaat zijn als we dat wel consistent zouden doen?
Chronische suicidaliteit bij depressie Doelgericht bespreekbaar maken en behandelen van chronische suïcidegedachten: 1. 2. 3. 4.
Cognitieve gedragstherapie ? Mindfulness-based CGT ? Acceptance & Committment Th ? Piekeren/rumineren ?
Chronische suicidaliteit bij depressie Stelling: Patiënten die chronisch aan suïcide denken doen dat vele uren per dag. EENS of ONEENS ?
Chronische suicidaliteit bij depressie Stelling: Patiënten die chronisch aan suïcide denken hebben daar geen controle over. EENS of ONEENS ?
Chronische suicidaliteit bij depressie Stelling: Het dwangmatig repetitief denken over suïcide voegt een probleem toe aan de reeds bestaande problemen EENS of ONEENS ?
Chronische suicidaliteit bij depressie Patiënten willen stoppen met denken Patiënten willen stoppen met denken over suïcide Geen andere methode meer denkbaar Toch blijven ze hopen op rust in hun geest
Chronische suicidaliteit bij depressie
Stelling: Het chronisch denken aan suïcide vertoont veel overeenkomsten met piekeren: repetitief, oncontroleerbaar, dwangmatig, bedreiging zelfbeeld, niet effectief EENS of ONEENS ?
Chronische suicidaliteit bij depressie
Review van 11 studies liet een duidelijk verband zien tussen rumineren / piekeren en suïcidegedachten
Morrison and O’Connor, SLTB, 2009, 38, 5, 523538
Chronische suicidaliteit bij depressie
Internet zelfhulp cursus voor suïcidale gedachten Binnenkort op www.113Online.nl
Van Spijker, Van Straaten en Kerkhof, 2009, ZONMW
Chronische suicidaliteit bij depressie
Depressie en suïcide
Lang niet alle depressieve patiënten zijn suïcidaal Niet alle suïcidale patiënten zijn depressief Suïcide overschrijdt de diagnostische categorieën (eetstoornissen, ptss, misbruik, etc)
Suïcide en de GGZ
Ongeveer 600 suïcides per jaar in GGZ Veel suïcides na ontslag uit een klinische opname Veel suïcides na succesvolle behandeling
Suïcidaliteit: Suicidaliteit is vaak recidiverend Suicidaliteit is een latent aanwezige blijvende kwetsbaarheid
Co-variatie:
Suicidaliteit covarieert met psychische aandoeningen Maar is niet alleen maar een symptoom Langdurige persoonlijkheidsdimensie Kan terugkomen bij teleurstellingen Hoog bij volgende depressieve episode
Langdurige kwetsbaarheid:
Neurotische omgang met het leven Angstig, somber, onzeker zelfbeeld Perfectionisme en faalangst Dichotoom denken Rumineren en piekeren Slapeloosheid en hopeloosheid Gebrekkige probleemoplossingsstrategieën Krenkbaar zelfbeeld
Langdurige kwetsbaarheid:
Een levenshouding die er voor zorgt dat teleurstellingen snel leiden tot hopeloosheid en overgegeneraliseerde uitzichtloze toekomstperspectieven. In combinatie met impulsiviteit en het verlangen dat de psychische pijn nu moet stoppen Zelfbeeld voortdurend bedreigd
Ahrens, B, & Linden, M. Acta Psych. Scand. 1996, 79-86
Is there a suicidality syndrome independent of specific major psychiatric disorder? Zelfde set van predictoren onderscheidt suïcidale patiënten binnen de groep depressieve patiënten als binnen de groep schizofrene patiënten (1920, 2383)
Ahrens, B, & Linden, M
Common pattern: increased worrying or rumination, hopelessness, social withdrawal, and lack of activity Suicidality should be seen as a phenomenon independent of any specific psychiatric disorder
Ahrens, B, & Linden, M.
These symptoms merely appear to be the expression of an underlying predilection which in latent form would exhibit no symptoms. This syndrome only becomes clinically important if it is triggered by a negative life event, or by major psychiatric disorders.
Langdurende kwetsbaarheid:
Persoonlijkheidsdimensie Onafhankelijk van ziektebeeld Niet genezen als depressie opklaart Niet genezen als medicatie ingesteld Niet genezen bij ontslag uit de kliniek Speelt weer op bij volgende teleurstelling of terugval in depressieve symptomen
Beevers, Nolen Hoeksema 2007
Longitudinaal onderzoek Bij meisjes voorafgaande niveau van rumineren predictief voor depressie
DSM-V as voor suicidaliteit?
Oquendo, Mann, e.a. Am Jornal Psychiatry, 2008, 165, 1383-1384: Verdient afzonderlijke aandacht Vaak over het hoofd gezien Langdurige kwetsbaarheid, herhalen Diagnostisch valide Behandelfocus
Stelling: In een toekomstige DSM zou een aparte as moeten komen voor suicidaliteit
EENS of ONEENS ?
Chronische doodswens bij depressie Stelling: Het openlijk en herhaald bespreken van de doodswens kan levens redden
EENS of ONEENS ?
Chronische suicidaliteit bij depressie Klaverblad Eindhoven: Voor het overwegen van de doodswens
Initiatief van cliënten en vrijwilligers Buiten de GGZ Groepsgesprekken Vrijwilligerswerk Crisisinterventie indien nodig (GGZE) Afspraak: een jaar geen suïcidepoging
Chronische suicidaliteit bij depressie Klaverblad Eindhoven: In 4 jaar tijd hebben van de 19 bewoners er 17 hun levenswens teruggekregen (HP) Zij maken nauwelijks gebruik meer van de reguliere gezondheidszorg
Chronische suicidaliteit bij depressie Effecten van maatregelen ter bescherming tegen suïcides? Bij chroniciteit na IBS vaak nazorg en vaak langdurig Onbekend hoe vaak suïcide na IBS maatregel De Vries S.C. e.a. : Continuïteit van zorg na IBS vanwege suïcidedreiging TVPsychiatrie, 2008, 50, 533-538.
Chronische suicidaliteit bij depressie
Effecten van maatregelen ter bescherming tegen suïcides? Bij 23% van suïcides in GGZ nonsuïcidecontract
De Vries P. e.a. : (2008). Het non-suicidecontract: een riskant ritueel. Tijdschrift voor Psychiatrie, 50, 10, 667-671
Chronische doodswens bij depressie Stelling: In mijn instelling wordt openlijk en herhaaldelijk de doodswens besproken
EENS of ONEENS ?
Chronische suicidaliteit bij depressie Stelling: Het openlijk en herhaaldelijk bespreken van de doodswens zou vaker plaats kunnen vinden EENS of ONEENS ?
Chronische doodswens bij depressie Stelling: Het openlijk en herhaald bespreken van de doodswens zal leiden tot meer vragen om hulp bij zelfdoding
EENS of ONEENS ?
Chronische doodswens bij depressie Stelling: Het openlijk en herhaald bespreken van de doodswens zal leiden tot meer hulp bij zelfdoding
EENS of ONEENS ?
