Hoe een bodemonderzoek bovenhaalt wat u niet (meer) wist … over VOCl
Peter Hermans P H BU Manager Bodem 0497 97 44 47
Inhoud • • • • • • • •
Introductie Wie is DLV? G l i Geologie en hydrogeologie h d l i Verspreiding verontreinigingen Wat zijn VOCl? Wat zijn bronnen van VOCl? Wat zijn bronnen van VOCl? Verhoogde aandacht C l i Conclusie
Introductie • VOCl al langer een probleem al langer een probleem • Sinds ca 2007: duidelijk verhoogde aandacht bij OVAM aandacht bij OVAM
Wie is DLV? Missie Wie is DLV? ‐ Een totaal pakket aan diensten leveren die ondernemingen beter leveren die ondernemingen beter en ondernemender maken waardoor we een unieke positie in waardoor we een unieke positie in de markt verwerven en zelf kunnen ondernemen en creatief kunnen ondernemen en creatief blijven.
DLV: Organisatie van mensen DLV: Organisatie van mensen • • • • •
Onstaan in 1996 in 1996 100‐tal medewerkers O d Ondernemende en creatieve mensen d i Kennis staat centraal Multi‐disciplinair
DLV: Adressen DLV: Adressen • e‐mail :
[email protected] ‐ URL : www.dlv.be • DLV Vlaanderen DLV Vlaanderen • Rijkelstraat 28 3550 Heusden‐Zolder tel. 011‐60.90.60 fax 011‐60.90.69 • Biezewegg 15a, 9230 Wetteren , tel. 09‐242.06.00 fax 09‐242.06.03 • Industrieweg 5 bus 3, 2330 Merksplas tel. 014‐40.07.20 fax 014‐68.70.74 • Hoogleedsesteenweg 348/1, 8800 Roeselare tel. 051‐23.13.30 fax 051‐23.13.39 • Stationsstraat 100, 3360 Bierbeek (Lovenjoel), t l 016/74 53 00 f 016/74 53 09 tel. 016/74.53.00 fax 016/74.53.09
• DLV Wallonië • Rue de Piétrain 62, 1370 Jodoigne tel. 010‐81.81.00 l f fax 010‐81.81.09
Geologie en hydrogeologie (1) Geologie en hydrogeologie • Begrippen – Bodem = grond en grondwater – Grondwatertafel – Onverzadigde zone: • Boven de grondwatertafel Boven de grondwatertafel
– Verzadigde zone • Onder de grondwatertafel Onder de grondwatertafel
– Afgesloten/open aquifer
Hydrologische cyclus Hydrologische cyclus Infiltratie
Regenval Oppervlaktewater
Grondwatertafel
Grondwaterstroming
Geologie en hydrogeologie (3) Geologie en hydrogeologie • Soorten grond Soorten grond – Klei: niet of nauwelijks doorlaatbaar – Leem: Beperkt doorlaatbaar Leem: Beperkt doorlaatbaar – Zand: doorlaatbaar – Grind: zeer doorlaatbaar Gi d d l tb
• Vlaanderen: – Grond vaak een mengeling
Dwarsdoorsnede
Verspreiding verontreinigingen (1) Verspreiding verontreinigingen (1) • Horizontaal – Mee met het grondwater – Gelukkig … retardatie Gelukkig retardatie • Verschillend voor iedere verontreiniging
• Verticaal – Benzine: beperkt – VOCl: een zinker (vaak tot op een kleilaag) VOCl i k ( k kl il )
Verspreiding benzine Verspreiding benzine Verontreinigde waterpu t t
Bron Benzine pluim
Gemiddelde diepte 1à2m
• Benzine is lichter dan water • Beperkte diepte • Verspreidingspatroon gewoonlijk niet complex
Verspreiding VOCl (1) Verspreiding VOCl (1) VOCl pluim
Ri i Rivier
Grondwater Grondwaterstroming
Waterwinning
• VOCl zwaarder dan water: grote g diepte p mogelijk g j • Verspreidingspatroon complex
Verspreiding VOCl (2) Verspreiding VOCl (2) Maaiveld
Verontreinigingsbron
0 m-mv
Zand
-1.0 Klei-2.0 2.0
GW-niveau
-3.0
Kalkconcretielaag Zand Kalkconcretielaag
Zand
40 -4.0 -5.0
Zand
-6.0 60 -7.0
Wat zijn VOCl? Wat zijn VOCl? • Gechloreerde stoffen zoals PER (=PCE) Gechloreerde stoffen zoals PER (=PCE) • Gebruikt als – Ontvetter O t tt – Oplosmiddel
• Afbraakproducten Cl 2H
Cl
HCl Cl
C C Cl
H 2H
HCl H
C C Cl
PCE
Cl
H 2H
HCl H
C C Cl
TCE
Cl
H 2H
HCl H C C
C C Cl
DCEs
H
Cl
VC
H
H
H
ETH
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl? • • • • • • •
Droogkuis Stortplaats Metaalproductie l d i Verven (garages) Productie van electronica Productie van electronica Textiel productie –en ververij
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl? • • • • • • •
Werkplaats Pharmaceutische productie Laboratoria b i Papierproductie Drukkerij Militaire industrie Militaire industrie …
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl? • Indien Indien u vandaag VOCl u vandaag VOCl gebruikt bent u zich gebruikt bent u zich bewust van de risico’s – Voldoende bescherming Voldoende bescherming • • • •
Gecoate vloeren Lekbakken Werkinstructies …
• Maar hoe verliep het vroeger op uw terrein?
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Droogkuismachines g
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
P d ti Productie van elektronica l kt i
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Productie van elektronica
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Werkplaats p
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Kleine werkplaats Kleine werkplaats
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Drukkerij
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Kleine drukkerij
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Laboratorium
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Klein laboratorium
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Metaalproductie
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Spuitcabine
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Spuitcabine
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Stortplaats
Bronnen voor VOCl? Bronnen voor VOCl?
Textielproductie
Verhoogde aandacht Verhoogde aandacht • Voor 2007 – Meerdere terreinen met VOCl‐verontreiniging M d t i t VOCl t i i i • Complex • Duur in onderzoek Duur in onderzoek • Duur in sanering
– Ook in woongebieden Ook in woongebieden • Soms ten gevolge van droogkuisactiviteiten
Verhoogde aandacht Verhoogde aandacht • 2007 – Opstart van bodemsaneringsfonds voor O t t b d i f d droogkuissector – OVAM begint met intensief aanschrijven OVAM begint met intensief aanschrijven droogkuissector voor uitvoering van een oriënterend bodemonderzoek oriënterend bodemonderzoek
• 1 maart 2011 – Nieuwe code van goede praktijk voor Nieuwe code van goede praktijk voor oriënterende bodemonderzoeken besteedt meer aandacht aan VOCl meer aandacht aan VOCl
Verhoogde aandacht Verhoogde aandacht • Bevindingen DLV – Steekbus St kb • Voor 2007 werd niet steeds verwacht dat er gewerkt werd met steekbussen in OBO met VOCl gewerkt werd met steekbussen in OBO met VOCl als verdachte stof • Sinds 2007 onderzoek niet conform zonder steekbus
Verhoogde aandacht Verhoogde aandacht • Bevindingen DLV – Niet‐snijdende peilbuis Ni t ijd d ilb i • Voor 2007 snijdende peilbuizen aanvaard tijdens OBO indien (sporen van) VOCl aangetroffen OBO indien (sporen van) VOCl • Sinds 2007 onderzoek niet conform zonder niet‐ snijdende peilbuis
Verhoogde aandacht Verhoogde aandacht • Bevindingen DLV – Concentraties aan VOCl C t ti VOCl << 80% BSN 80% BSN • Voor 2010 – Concentraties Concentraties < 80% BSN dus geen noodzaak tot verder < 80% BSN dus geen noodzaak tot verder onderzoek – OBO wordt conformverklaard
• Sinds 2010 Si d 2010 – VOCl aangetroffen, zelfs in concentraties << 80% BSN – Bijkomend onderzoek wordt gevraagd
Verhoogde aandacht Verhoogde aandacht • Bevindingen DLV – Nieuwe standaardprocedure OBO Ni t d d d OBO • Minstens 3 peilbuizen te plaatsen • Bepaling grondwaterstroming Bepaling grondwaterstroming • Zelfs indien voorheen 1 peilbuis voldoende was (terrein < 500 m²) • Plaatsen niet‐snijdende peilbuis voor VOCl onderzoek – Na bepaling grondwaterstromingsrichting N b li d t t i i hti – Minstens 1 stroomafwaarts
• Steeds ook grond laten analyseren op VOCl – Indien grondwater > 5m‐mv: meerdere stalen
Conclusie • VOCl veroorzaken dure, moeilijke verontreinigingen • Bezorgdheid van OVAM neemt toe • Oriënterende bodemonderzoeken worden duurder als – VOCl verdachte stof is – VOCl wordt vastgesteld, zelfs in beperkte mate
Vragen? • Bezoek DLV op stand I006 • Contacteer ons op – 0497 97 44 47 –
[email protected]
