Het slachtoffer herontdekt

Verschijnt 14-daags, uitgez. juli en aug. Afgiftekantoor Hasselt 1

20 september 2001

nr 2

*

België-Belqique P.B. 3500 Hasselt 1 12/39

dertiende jaargang

Het slachtoffer herontdekt Restorative Justice en de nieuwe wegen van het strafrecht 4 Zomercursus Mensenrechten Ludo Meyvis Recht in wording

‘Restorative Justice’ was het thema waar de Leuvense criminologen op 16 september en volgende een druk bijgewoond congres aan wijdden. Professor Lode Walgrave, die het congres organiseerde, is samen met zijn collega Tony Peters één van de promotoren van dit nieuwe en veelbelovende strafrechtelijke paradigma. Hij legde ons uit waarover het precies ging.

“De hedendaagse idee van herstelrecht is mede ontstaan op basis van een heel ernstige bezorgdheid over het traditionele strafrecht dat weinig blijkt uit te halen. Eender of je de dader nu gaat straffen of behandelen, het heeft uiteindelijk weinig of geen effect op de openbare veiligheid. In de Verenigde Staten werden nooit zoveel mensen

5 Studentenvertegenwoordigers zijn ‘kritisch loyaal’ 6 Bologna onderweg

Faculteiten werken voorstellen bachelor/masterprogramma’s uit 7 Leven aan de universiteit

Mensa-voorzitter Peter Kravanja 8 K.U.Leuven R&D

“Restorative Justice of herstelrecht is eigenlijk helemaal geen nieuwe gedachte. In de premoderne tijd, zeg maar tot ongeveer de opkomst van het centrale staatsgezag in Europa, werd wat we nu een ‘misdrijf’ noemen vooral bekeken vanuit het standpunt van de schade die door het gedrag werd veroorzaakt. De t usfoto: Rob Stevens senkomst was vooral op schaderegeling afgestemd, en op Hoog bezoek bij het colloquium rond Restorative Justice, dat georganiseerd werd door verzoening. In theorie tenminste, want niet de Afdeling Criminologie. Prinses Mathilde woonde de openingszitting bij, en minister zelden ontaardde dat in een soort vendetta. van Justitie Marc Verwilghen hield een opgemerkte toespraak. Maar het principe was er.” Rechts op de foto professor Lode Walgrave. “Toen de moderne staten zich begonnen te vormen, werd het noodzakelijk om ook de omgang zo zwaar gestraft als nu, en toch zie je dat de onveiligheid en de mismet misdrijven centraal te regelen. Geleidelijk aan werd dadigheid er nog steeds bijzonder groot zijn. Dan hoef je geen genie een misdrijf meer beschouwd als het overtreden van de te zijn om in te zien dat er iets scheelt ... Herstelrecht ontwikkelt zich wet dan als het berokkenen van schade aan de medemens. dan op grond van de sociaal-ethische overweging dat de betrokkenen Het gevolg daarvan was dat het slachtoffer stilaan in het de kans moeten krijgen zelf bij te dragen tot de oplossing van de proverdomhoekje terechtkwam, en dat de focus alleen op de blemen, ook wanneer die ontstaan zijn door een delict. Toenemend dader gericht werd. De positie van het slachtoffer in het empirisch onderzoek wijst ook op brede toepasbaarheid met gunstihuidige strafrecht is dan ook zeer marginaal.” ge resultaten.” vervolg op pagina 3

Van uitvinding tot octrooi: de vruchten van de wetenschap 9 Doctoraat telenursing

Openingsuren ‘Telesenior’ afgestemd op ‘The Bold and the Beautiful’

10 KULAK

Spin-off Telraam levert interactieve onderwijstechnologie 11 U.Z. Leuven

Verpleegkundigen van A2 naar A1 in één brugjaar 12 Personeel

SAP-loonadministratie: “Het geraamte staat er, nu de kleren nog”

13 Tentoonstelling Geuren en Kleuren

Sociale en economische geschiedenis van Vlaams Brabant in kaart gebracht

Leven aan de universiteit

Mensa-voorzitter Peter Kravanja Peter Kravanja, vrij wetenschappelijk medewerker aan het Departement Computerwetenschappen, werd in mei verkozen tot voorzitter van Mensa Belgium-Luxembourg. Mensa, een organisatie waarvan enkel hoogbegaafden lid kunnen worden, telt over de hele wereld meer dan 100.000 leden, waarvan 650 in België. Onze medewerker voelde zich aangesproken en sprak met de nieuwe voorzitter. Interview op pagina 7

20 september 2001

Opening academiejaar 2001-2002

Campuskrant

Rector André Oosterlinck nodigt studenten, personeel en oudstudenten uit op de plechtigheden ter gelegenheid van de opening van het academiejaar 2001-2002 op maandag 24 september.

Driewekelijks tijdschrift van de K.U.Leuven Redactie

Ine Van Houdenhove (hoofdredacteur), Ludo Meyvis, Karla Venken, Wouter Verbeylen Redactiesecretariaat

Programma

Véronique Limbourg t(016)32 41 8 4 [email protected]

9.45u: Vertrek van de stoet van de togati van de Universiteitshal naar de Sint-Pieterskerk

Redactieadres

10u: Eucharistieviering in de Sint-Pieterskerk. De heer Marc Steen gaat voor en houdt de homilie.

Dienst Communicatie Oude Markt 13 3000 Leuven t(016)32 41 8 4 f(016)32 40 1 4 [email protected]

11.15u: Academische zitting in de P ieter De Somer-aula, Deberiotstraat 2 4, Leuven. Openingstoespraak door rector André Oosterlinck, Europeanisering en verzuiling in het V laamse Hoger Onderwijs. Studenten, ouders en andere geïnteresseerden die geen plaatsje meer vinden in de Pieter De Somer-aula, kunnen de openingsplechtigheid vanaf 11u volgen op een groot scherm in de aula van het Mar ia-Theresiacollege, aan het Hogeschoolplein.

Internetadres

www.kuleuven.ac.be/ck/ Aan dit nummer werkten mee

Gert Gielen, Anne-Mie Jaspers, Marcel Kerff, Geert Op de Beeck, Geneviève Ostyn, Klaartje Proesmans, Lieve Quaegebeur

13u: Receptie in de Jubileumzaal van de Universiteitshal

Stuurgroep Campuskrant

Ronny Vandenbroele (voorzitter), Jan Bauwens, Jan De Vuyst, Jan Elen, Erik Gobin, Els Heylen, Bernard Himpens, Isabel Penne, Paul Thurman, Jos Vaesen, Jan Verhaeghe

20.30u: Mozartconcert in de Schouwburg, Bondgenotenlaan 21, Leuven. Anima Aeterna brengt o.l.v. Jos Van Immerseel Symfonieën van W.A. Mozart in een nieuwe lezing (uitverkocht!).

Vormgeving

Total Design Belgium

Het programma van de opening van KULAK vindt u op p. 10. Foto’s

Rob Stevens, Hans Vermandere Cartoons

Bobsleeën en eerste sneeuw

Joris Snaet

Ondanks de bakken regen van afgelopen zondag werd de 22ste editie van de UZ Sport- en Speldag, met Zwitserland als gastland, toch een feest. Groot en klein konden aan den lijve ondervinden hoe bobsleeën en bergbeklimmen aanvoelen, zagen de mime-kunstenaars van Circus Knie de revue passeren, en konden volkssporten met welluidende namen als hornussen en mazzaschlagen uitproberen op muziek van Fasnacht-groepen uit Basel en Luzern. Het universitair sportcentrum lag er overigens deels ondergesneeuwd bij. Op een 150 meter lang sneeuwparcours, aangelegd met verse Walliser Schnee, verschenen binnen de kortste keren sneeuwpoppen en kon ook, onder luidruchtige aanmoedigingen, een sprintje op Schneeshuhe ingezet worden.

Reclameregie

Véronique Limbourg, t(016)32 41 8 4 Oplage

15.000 Drukwerk

Concentra Uitgeversmaatschappij NV, Hasselt Verantwoordelijke uitgever

Ronny Vandenbroele Oude Markt 13 3000 Leuven Copyright artikels

Artikels uit deze editie - of delen ervan - kunnen overgenomen worden mits toestemming van de redactie. Het volgende nummer verschijnt op 11 oktober. Bijdragen - verslagen van raden, nieuwe publicaties, kalenders, korte, informatieve stukjes dienen ons te bereiken vóór woensdag 3 september, 12u stipt. Suggesties voor artikels en interviews zijn welkom op het redactieadres.

Verschijningsdata Campuskrant 2001-2002 Eerste semester AB = met alumnibijlage Nr. Verschijningsdatum Teksten indienen vóór 3 11 oktober (AB) 3 oktober 4 31 oktober (woensdag!) 23 oktober (dinsdag!) 5

22 november (AB) 14 november 6 13 december 5 december

Bijdragen dienen ons de dag van de deadline te bereiken, vóór 12u sti pt. Suggesties voor artikels of interviews zijn welkom op het redacti eadres, minstens één week voor de deadline. De vaste bijdragen voor kalenders en vacante mandaten worden twee dagen voor elke deadline ingewacht bij de betrokken diensten.

foto: Rob Stevens

Openingstoespraken

Rector Oosterlinck heeft een drukke agenda tijdens de openingsperiode. Hij opent niet alleen ons eigen academiejaar met toespraken in Leuven en Kortrijk, maar bezoekt ook een aantal hogescholen. Op 17 september sprak hij in L euven bij de opening van Groep T over de Nieuwe Economie en over de rol die de Leuvense regio daarin kan spelen. Op 21 september houdt hij in de Katholieke Hogeschool SintLieven (Gent) een toespraak over de toekomst van ons hoger onderwijs, en op 24 september spreekt hij in de EHSAL (Brussel) over de associatievorming vanuit Leuvens perspectief.

E-NieuwsBrief

Vanaf vandaag donderdag 20 september valt de e-N ieuwsbrief weer wekelijks in uw mailbox, en niet alleen in de uwe. Zo’n 20.000 studenten, 7.000 personeelsleden en een paar honderd externe abonnees ontvangen deze verplichte lectuur elektronisch. Mensen die niet aan de K.U.Leuven verbonden zijn maar deze nieuwsbrief wensen te ontvangen, kunnen zich abonneren via www.kuleuven.ac.be/nieuwsbrief/abonneren.htm.

Brochure

De K.U.L euven heeft onlangs een nieuwe corporate brochure gepubliceerd. Bij dat mooie presentatiedocument hoort ook een nieuwe publicatie met ‘feiten en cijfers’ over onze universiteit, én een gloednieuwe cd-rom met prachtig audiovisueel materiaal. Op die cd kunt u vir tueel rondwandelen in een reeks panoramische foto’s. U kunt genieten van een aantal video’s, waaronder een schitterend tijdsdocument van zowat 40 jaar geleden. U vindt er ook heel wat recenter beeldmateriaal, over onderzoek, onderwijs, de symbiose tussen stad en universiteit, noem maar op, alles samen goed voor een zeer boeiende en visueel sprankelende presentatie van onze universiteit. U kunt de brochure, de Facts and Figures en de cd-rom aanvragen bij de Boetiek van de K.U.Leuven, Oude Markt 13, [email protected], t(016)32 40 16.

2 CAMPUSKRAN T 20.9. 2001

Campuskrant vindt u ook op internet: www.kuleuven.ac.be/ck/

NIEUWS

NIEUWSFLITS

Herstelrecht: het slachtoffer herontdekt

Stickers moeten fietsendieven halt toeroepen

vervolg van pagina 1

baar zijn of dat herstelrecht het ei van Columbus is, maar het is zeker een veelbelovend concept.” “De dader van een misdrijf s taat er gewoonlijk heel positief tegenover. Uiteraard heb ik het hier niet over psychopaten - herstelrecht is niet voor hen bedoeld. Maar de meeste daders zitten zelf redelijk in de put door wat ze aangericht hebben. Herstelrecht geeft hen de mogelijkheid om met zichzelf in het reine te komen. Veruit de meeste daders werken dus mee aan het overleg, en er komt ook vaak een overeenkomst uit voort, die in de meeste gevallen ook uitgevoerd wordt. Ook de meeste slachtoffers “Herstelrecht is natuurlijk nog volop recht in wording. In staan positief tegenover herstelrecht. Dat is niet zo evide praktijk ziet men allerhande vormen ontstaan van dent, omdat je zou kunnen zeggen: ‘OK, stop die kerel in slachtoffer/daderbemiddeling of herstelgericht overleg de gevangenis en val me verder niet lastig’. De meeste onder begeleiding, vanzelfsprekend -, en worden ook mensen blijken niét zo te reageren. Uiteraard hangt één compenserende gemeenschapsdiensten aan de dader en ander af van de aard van het misdrijf, maar zelfs voor opgelegd. In het klassieke strafrecht was daarvoor nageheel zware gevallen kan herstelrecht bijvoorbeeld bijdranoeg geen ruimte: gen tot het de dader ging bij‘Niet alleen de daders, ook de meeste slachtoffers staan positief tegenproces van voorbeeld achter de over herstelrecht. Je zou kunnen zeggen: ‘OK, stop die kerel in de heling en tralies, en het gevangenis en val me verder niet lastig’. Maar de meeste mensen blijaanvaarding. slachtoffer mocht ken dus niét zo te reageren.’ Voor het zich burgerlijke slachtoffer is partij stellen. Maar dat leverde vaak heel weinig op: het heel belangrijk dat hij bepaalde achtergronden van de iemand die jaren achter de tralies zit, kan niets hersteldader begrijpt, of dat hij aanvoelt dat de dader de gevollends ondernemen, en wordt meestal ook zo goed als gen van het misdrijf effectief ervaart als erg. Dat heeft insolvabel. Van herstel komt dus weinig in huis. Herstel- een helend effect.” recht probeert een benadering van de misdaad en de gevolgen uit te werken waarin wél bepaalde vormen van Kruissnelheid herstel mogelijk worden.” “In België was Jan Peeters, de huidige voorzitter van de Belgische Voetbalbond, de eerste om bepaalde vormen Gunstige resultaten van herstelrecht toe te passen. Toen hij jeugdrechter was “Overal ter wereld is men met dergelijke reactievormen in Mechelen, betrok hij vaak gemeenschapsdienst mee in aan het experimenteren, of zijn bepaalde aspecten ervan het proces. Ook in andere landen zijn zowat tien, vijftien reeds in de wet opgenomen. Momenteel weten we nog jaar geleden op kleine schaal bepaalde alternatieve benaniet hoever ons dat zal leiden. De resultaten van de expe- deringen van straf ontstaan. Geleidelijk aan neemt zoiets rimenten en het evaluatie-onderzoek zijn in elk geval erg toe, wetenschappers beginnen zich ervoor te interessegunstig. Het verst gaat men voorlopig in Nieuw-Zeeland, ren, en zo gaat de wagen stilaan aan het rollen. Belangrijk waar Family Group Conference of FGC - een v orm van is het inzicht dat herstelrecht niet zomaar wat snuggere groepsoverleg met dader en slachtoffer en hun achterban straftechniekjes zijn, maar dat het werkelijk gaat om een - verplicht toegepast wordt in het jeugdstrafrecht. Er heel nieuw paradigma, gebaseerd op een nieuwe visie op moet minstens geprobeerd worden om tussen dader en straf en op recht.” slachtoffer overleg tot stand te brengen. In ongeveer 80 “Er is nog heel wat wetgevend werk nodig om herprocent van de gevallen gebeurt dat ook, zelfs voor zware stelrecht werkelijk tot een substantieel deel van ons recht misdaden - f ysiek geweld, diefstal met herhaalde recidive te maken. Sommigen proberen binnen het bestaande enzovoort. De resultaten zijn bijna te mooi om te gelosysteem elementen van herstelrecht in te bouwen. In ven. In somminogal wat parketten en gevangenissen zie ge districten is je bijvoorbeeld bemiddelingsconsulenten het aantal bedaantreden. Anderen, waaronder ikzelf, den in gesloten beschouwen wat nu gebeurt als een soort jeugdinrichtinexperiment voor wat komen gaat, maar gen gedaald tot dan wel in de veronderstelling dat er één derde van nieuwe wetten komen waarin die nieuwe tien jaar gelevisie geïnstitutionaliseerd wordt.” den, en elders is “Ons congres was het vijfde in een het aantal recireeks, georganiseerd door het Internadivisten dat tional Network for Research on Restorativoor de jeugdve Justice in Juveniles. We komen jaarlijks rechtbank bijeen, en in Leuven waren er nu meer wordt gebracht dan 200 deelnemers uit de hele wereld gezakt tot nul! elf uit Japan, vijf uit Nieuw-Zeeland, acht Men overweegt Australiërs, een vijftiental Noord-Ameriin Nieuw-Zeekanen, en natuurlijk waren verder zowat land nu om alle landen van Europa vertegenwoorFGC ook in te digd, behalve Frankrijk. D at zal wel met voeren bij het de congrestaal te maken hebben, niet met strafrecht voor het thema zelf, want ook in Frankrijk volwassenen. Ik wint la justice restaurative wel degelijk beweer niet dat veld. En aan de belangstelling te oordelen dergelijke cijduidelijk niet alleen daar ...” fers overal [email protected]

De niet mis te verstane boodschap ‘Laat mijn fiets staan, ik heb hem nog nodig’ moet mogelijke fietsendieven tot andere inzichten brengen. Met deze stickeractie willen de studenten de talrijke fietsdiefstallen in de stad een halt toeroepen. Bij inschrijving aan de K.U.Leuven krijgt iedereen zo’n sticker mee en worden de studenten aangemaand om hun fiets te laten registreren. De registratie is eigenlijk alleen van belang wanneer de fiets toch ongewild van eigenaar verandert. ‘Vanaf september zullen er weer controles komen. Net zoals vorig jaar moeten mensen die rijden met een andere fiets dan de registratie aangeeft, verantwoording afleggen’, zegt Mark Cornelis, de projectcoördinator van het Fietsactieplan (FAP). Het Laatste Nieuws, 31.8.2001

K.U.Leuven legt overmatig internetgebruik aan banden

De K.U.L euven gaat het overmatig internetgebruik van de studenten aan banden leggen. Er is niet meteen een probleem voor de normale gebruiker, wel voor studenten die het netwerk van de KUL gebruiken voor het illegaal kopiëren en doorsturen van muziek, software en bioscoopfilms. Er komen drastische maatregelen om de bandbreedte eerlijker te verdelen. (...) ‘ We willen het grootschalige servergebruik tegengaan. Daarom zullen we bandbreedtefilters plaatsen en zoeken we naar een manier om schadelijke gebruikers sneller te identificeren (...) er zijn gebruikers die twintig, dertig downloads tegelijk starten. Daardoor loopt het systeem soms strop’, zegt Herman Moons, de verantwoordelijke van het KULnet. Het Laatste Nieuws, 4.9.2001

Persoonlijke bevrediging

‘Individualistischer’, zo noemt Lieve Schodts van de Dienst Studieadvies van de K.U.Leuven de jongeren van vandaag. ‘Ze zijn vooral uit op een studie die hen later een job zal bezorgen die ze graag doen, die hen een persoonlijke bevrediging geeft. Geld komt zeker niet op de eerste plaats, maar ook het idealisme is er een beetje uit. Dat wil niet zeggen dat het egoïsten zijn die zich hier aandienen. De mensen zijn gewoon wat minder ambitieus in hun verwachtingen. Ze willen hun leven nog wel aan hun medemensen wijden, maar dan wel omdat ze daar ook zelf voldoening in zouden vinden. Knack, 5.9.2001

Bijna 40% kandidaat-(tand)artsen slaagt

Van de 1.436 kandidaten die dit jaar aan het toelatingsexamen voor arts of tandarts deelnamen, zijn er 569 of 39,6 geslaagd (...) Dat is een lichte stijging (1,4 procent) vergeleken met 2000. De Morgen, 6.9.2001

Schrijvende studenten gezocht

Studenten met schrijverstalent kunnen geheel vrijwillig het legertje freelancers van Campuskrant vervoegen en toch betaald worden daarvoor. Hebt u voeling met het studentenleven en een fijne neus voor academische kwesties, meld u dan bij Ine Van Houdenhove of Wouter Verbeylen via [email protected]

20.9.2001 C A M P U S K R A N T

3

NIEUWS Post-dictatoriaal

Zomercursus Mensenrechten

Salik versus Belgium Karla Venken

Eind augustus ontving de Faculteit Rechten voor de vijfde maal een groep buitenlandse deelnemers voor de Zomercursus Mensenrechten, een intensieve training van twee weken waarvan de eerste week in Tilburg plaatsvond. De lustrumeditie werd afgerond met een fictief proces voor het Europees Hof voor de R echten van de Mens, even niet in Straatsburg maar in een pleitoefeningenzaaltje van de K.U.Leuven. Met gastdocent Douglass Cassel, van het Center for International Human Rights van Northwestern University (VS), haalden de organistoren ook een princiepsakkoord voor cursussamenwerking met die universiteit binnen. “De VS moeten hun isolement doorbreken, de ogen voor de rest van de wereld opendoen”, zegt professor Paul Lemmens in een nagesprek met Campuskrant, en professor Stephan Parmentier verwijst naar de tumultueuze mensenrechtenconferentie in Durban. Van de terreuraanslagen in New York en Washington is dan nog geen sprake. De start van de Zomercursus Mensenrechten in 1996 w as een kwestie van groeiende vraag en relatief beperkt aanbod. Initiatiefnemer professor Paul Lemmens: “Uit gangspunt was dat we de expertise die we op het vlak van mensenrechten in huis hebben, willen delen met mensen uit andere delen van de wereld. Daarnaast was er het besef dat we een meerwaarde zouden kunnen realiseren door met een Nederlandse partner scheep te gaan. Nederland heeft inzake mensenrechten een grotere traditie dan wij, heeft mensen met zeer uiteenlopende ervaring op dat vlak, en er is n atuurlijk ook Den Haag. Ons voorstel aan de Universiteit van Utrecht werd daar meteen op instemming en enthousiasme onthaald. Utrecht leidt de zogenaamde Nederlandse Onderzoeksschool Rechten van de Mens, een gezamenlijk initiatief van een aantal Nederlandse universiteiten.” De eerste cursu sweek vindt telkens plaats in een Nederlandse universiteit, dit jaar dus in T ilburg, en de tweede week in Leuven. Professor Stephan Parmentier: “De verschillen in stijl, in aan pak, in mentaliteit, vinden de deelnemers op zich al boeiend. De nauwe samenwerking met Nederland is anderzijds niet het enige onderscheid met vergelijkbare cursusinitiatieven elders. We mikken bewust op mensen die al een substantiële voorkennis of achtergrond inzake mensenrechten hebben - we brengen dus niet een inleidend abc voor studenten. Het gros van de deelnemers zijn predoctorale onderzoekers, en daarnaast trekken we vooral overheidsambentaren aan, g aande van magistraten tot mensen verbonden aan politie- of immigratiediensten, en mensen uit het ngo-milieu, van Amnesty International tot kleine locale organisaties. En ten derde maken we volop gebruik van de nabijheid van verschillende internationale instellingen. De bezoeken - aan het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag, de Raad van Europa en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Str aatsburg, en de Europese instellingen en de Navo in Brussel - vormen een essentieel onderdeel van de cursus.”

Salik vs. Belgium

De zaak was fictief, maar losjes gebaseerd op een bestaande. Hier werd het een Belgische rechter van Turkse origine, mevrouw Salik, die in een aantal zaken met allochtonen vonnissen op puur politieke gronden had uitgesproken, en daarvoor bij wijze van t uchtmaatregel uit haar functie werd ontzet. Wanneer geen beroep meer mogelijk is, trekt ze naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. L emmens: “In deze zaak is de kernkwestie: welk principe laat je prevaleren, de vrijheid van meningsuiting van die rechter of het algemene belang van de onpartijdigheid van rechters? Mensenrechtenkwesties zijn in feite een continue afweging van de rechten van het individu tegen de belangen van de samenleving.” “Ook in mijn gewone colleges zal ik dergelijke moot courts inlassen. Ze kaderen in de begeleide zelfstudie, en creëren een groepssfeer die contacten en discussies over de stof losweekt. Bovendien komt het aspect amusement hierbij aan bod” Dat er duscussie ontstaat, bleek duidelijk toen de ‘docentenjury’van de zomercursus zich na de pleidooien terugtrok voor deliberatie. Pleiters Susan Mathews en Dejan Kladarin en hun ‘medewerkers’ maakten van de onderbreking gebruik om bij een f risdrank lustig verder te argumenteren, met dezelfde ernst als even voordien voor het geïmproviseerde Hof. De Indiase Susan Mathews was een tijdlang actief rond mensen-

“De Nederlanders geven een overzicht van de belangrijkste internationale en niet-Europese procedures en instituties voor de bescherming van de mensenrechten. Leuven focust op Europa, met enerzijds het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en wat daarmee samenhangt, en anderzijds de Europese Unie, die een belangrijke actor in het mensenrechtendebat is geworden. De aanwezigheid van professor Cassel van Northwestern University bleek vooral zeer relevant bij de bespreking van de verhouding tussen universele en regionale systemen voor mensenrechten. En met deelnemers uit de hele wereld krijgen de besprekingen van topics ook verschillende invalshoeken. Zo hebben we een namiddag gediscussieerd over de overgang van een totalitair naar een democratisch regime en de problemen die daarmee gepaard gaan. Eén kwestie is: hoe kom je te weten wat er in het verleden aan grove schendingen van de mensenrechten is gebeurd? En dan volgt de vraag naar de verantwoording, en welke mechanismen er daarvoor moeten komen. Of het nu gaat om een post-communistisch regime in Centraal-Europa, de post-apartheidpolitiek in Zuid-Afrika of een post-dictatoriaal regime in Latijns-Amerika: de vragen zijn dezelfde, de oplossingen vanwege politieke of juridische context vaak verschillend. Aan deelnemers uit die regio’s volgt dan uiteraard de vraag: hoe ver staat het daarmee in uw land?” Doodstraf

Lemmens:”Met Northwestern University is er nu een princiepsovereenkomst om vanaf volgende editie in de cursus te participeren. Die samenwerking zal zeker voor inhoudelijke verbreding zorgen: vergelijking van zowel de federale systemen in de VS en de E U, als van het Inter-American Human Rights System en de regionale systemen in Europa. Dergelijke vergelijkingen zijn zowel voor ons als voor de VS zéér nuttig. De VS moeten hun isolement doorbreken, de ogen ook voor de rest van de wereld open doen. Neem de VN-conferentie over racisme, in Durban. De VS stappen op, de EU probeert alsnog een compromis en consensus uit de brand te slepen. De VS stellen zich in kwesties als deze radicaal op: het recht, ook de mensenrechten, worden in conflictsituaties ondergeschikt aan politieke belangen. Er broeien op het vlak van de mensenrechten een aantal conflicten tussen de EU en de VS, en het is goed om te kunnen achterhalen waar de meningsverschillen vandaan komen. Ik denk hier aan kwesties als de doodstraf, of de rol van internationale instituties om de mensenrechten te waarborgen en te bewaken. Een voorbeeld dat ook in de cursus met de groep is besproken: vrijheid van meningsuiting is een gemeenschappelijke basiswaarde. De VS zijn d aar echter bijzonder liberaal in, terwijl Europa vindt dat er een aantal redenen zijn om die te beperken - denk aan negationisme of racistische uitingen.” Interne toekomst

“Mensenrechten zijn in ons onderwijs een zogenaamd apart domein, terwijl ze hoe langer hoe duidelijker de sokkel of doorsnede van verschillende rechtsdomeinen worden. We realiseren ons nu dat in onze faculteit heel wat collega’s de mensenrechtenproblematiek aankaarten. De vakken Europees en internationaal recht liggen voor de hand. Maar bijvoorbeeld ook in familierecht komen fundamentele rechten aan bod, inzake privacy, familieleven enzovoort. Ook in sociaal recht, rechtsfilosofie en ethiek... Vandaar ook de idee om een interdisciplinair centrum voor mensenrechtenonderzoek en -onderwijs in onze faculteit op te richten. De zomercursus zou daardoor een betere structurele omkadering kunnen krijgen en aansluiten op andere initiatieven, zoals bijvoorbeeld master-opleidingen.”

rechten en milieurecht in een kleine, locale ngo. Ze volgde haar man naar België toen die een job in Brugge aangeboden kreeg, en z ag in de zomercursus een g elegenheid om opnieuw aan te knopen bij haar specialisme. Ze vond die twee weken zéér vermoeiend maar inhoudelijk excellent, en in de zaak kreeg zij ondanks haar ngo-ervaring de rol van advocaat van de Staat. “Ik heb inderdaad nooit eerder voor de overheid gepleit, maar ik had er geen moeite mee: the judge clearly overstept! Op haar politieke uitspraken in die vonnissen valt inhoudelijk niets op aan te merken, maar zij kan en m ag die niet doen in haar hoedanigheid van rechter, want daardoor komt de onpartijdigheid al te zeer in het gedrang.” Dejan Kladarin (Joegoslavië) mag het daar als verdediger van rechter Salik niet mee eens zijn. M aar hij geeft toe dat het gelijk van de Belgische overheid een uitgemaakte zaak lijkt. “Daarom vond ik het natuurlijk een uitdaging om die rol op mij te nemen! En ik durf zelfs beweren dat wanneer ik deze zaak in real life zou moeten bepleiten en voldoende tijd kreeg, ik ze misschien wel zou kunnen winnen.” (lacht) Deze jury oordeelde echter anders, de Belgische staat won, maar voor Kladarin was het niettemin een goede oefening. Hij werkt in Belgrado als juridisch adviseur voor het NHOL-project van SDC. Het Swiss Agency for Development and Cooperation (SDC) is een Zwitserse gouvernementele organisatie die onder


meer via haar Network of Humanitarian Legal Offices (NHOL) juridische steun en advies verleent aan vluchtelingen in de Republiek Joegoslavië. Hij keek vooral uit naar het Europese luik van de zomercursus, en is vol lof over de kwaliteit van de lezingen en het cursusmateriaal. De readers bieden een ruime aanzet tot verdere studie en verdieping, zegt hij. Het meest onder de indruk was hij van het bezoek aan Str aatsburg. “De Raad van Europa en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zullen binnenkort te kampen hebben met een geweldige opstoot van zaken uit het voormalige Joegoslavië. Bij onze NHOL-kantoren hebben zich al meer dan 68.000 vluchtelingen gemeld, de meeste van hen Kroaten. De kans is groot dat vele van die zaken slecht voorbereid zullen voorkomen, en dat moeten we te allen prijze zien te vermijden.” foto: Rob Stevens

STUDENTEN

Conclaviteiten, het aanporren Student Modaal

Kritische loyauteit Ludo Meyvis Bernard Boone is voorzitter van Kringraad, Helder De Schutter is vrijgestelde van Sociale R aad. Aan gedrevenheid, dossierkennis en taalvaardigheid zal de studentenvertegenwoordiging dit jaar alvast geen tekort hebben. Bernard Boone heeft er een niet onaardig academisch verleden opzitten. Hij studeerde wiskunde in Gent en Aken, haalde een baccalaureaat in de filosofie in

Parijs, en zit nu in de tweede licentie Godsdienstwetenschappen. Helder De Schutter is licentiaat Germaanse, en volgt nu de tweede licentie Filosofie en een aanvullende studie in de Antropologie. Getrapte democratie

Kringraad en Sociale Raad zijn twee van de acht geledingen van de Leuvense Overkoepelende KringOrganisatie, kortweg LOKO. In Kringraad werken de kringen samen rond onderwijsproblematiek. Sociale Raad groepeert de kringen in sociale dossiers. Kringraad verkiest de studentenvertegenwoordigers in de centrale onderwijsbeleidsinstanties: Academische Raad, Onderwijsraad, Stuurgroep bachelor-master. Sociale Raad verkiest op zijn beurt de studentendelegaties in de centrale organen van de sociale voorzieningen: R aad voor Studentenvoorzieningen, Alma, Acco, enzovoort. Bernard ziet zijn rol als voorzitter vooral als die van een middelaar. “Je bent vooral een contactpunt, een aanspreekpersoon en een spreekbuis. Maar het echte werk gebeurt in de faculteitskringen en de vertegenwoordigingen.” Helder is als vrijgestelde eerder de functionaris dan de politicus, en ondersteunt Sociale Raad administratief en inhoudelijk. Vinden zij de raden voldoende representatief ? Voelt de gemiddelde student Student Modaal heet die tegenwoordig zich voldoende vertegenwoordigd? “Dat is een essentiële kwestie. De Leuvense studentenbeweging heeft een getrapte democratie: Student Modaal kiest het presidium van de kring, de kringen kiezen de voorzitter, de vrijgestelden en de studentenvertegenwoordigers in de cen-

korte termijn hoe dan ook doorgedrukt werd, maar ons protest haalde weinig uit. Op sociaal vlak is dat in september het geval geweest met de kottaks. Als kanalen voor overleg niet gebruikt worden, en die kanalen zijn er zowel met de universiteit als met de stad, dan verbaast het niet dat de verhoudingen verstrammen. Als je het niet haalt, kan je kiezen: ofwel bol je het af en geef je de studentenbeweging in handen van wat splintergroepjes, ofwel blijf je op post, uit een soort basisloyauteit ten aanzien van je studenten en je universiteit. Het universiteitsbestuur heeft vorig jaar wel gevoeld dat die loyauteit zwaar op de proef gesteld werd. Maar er werden daar toch de nodige lessen uit getrokken. Het feit dat de studenten van bij het begin op een intensieve manier bij de bachelor/master-discussie betrokken worden, via de bama-stuurgroep, is een goed teken.” “Die loyauteit is trouwens niet alleen belangrijk bij de studenten, maar ook bij het personeel. Als we zien hoe bitter weinig volk er komt opdagen op symboolbijeenkomsten als een kerstreceptie, dan stellen we ons wel vragen over de affectieve betrokkenheid van heel wat personeelsleden. De basisloyauteit is er ontegensprekelijk wel: de meeste studenten en het gros van het personeel werken hard en toegewijd. Maar de overdaad aan allerlei administratieve en onderwijskundige veranderingen werkt waarschijnlijk bijzonder stresserend. We kunnen ons voorstellen dat een prof de indruk heeft dat hij of zij d aardoor niet meer toekomt aan de echte core business, onderzoek en onderwijs. Voeg daar nog het gedurende zovele jaren gebrekkige of zelfs afwezige HR-beleid bij, en je maakt het heel moeilijk voor je personeel om zich nog echt bij de zaak betrokken te voelen. De K.U.L euven had dan ook al veel vroeger werk moeten maken van een serieus HR-beleid. Bij de laatste rectorverkiezingen hebben we het daar op de Kringraad ook over gehad. Maar gelukkig is intussen een ernstig HR-project gelanceerd.”

een loodzware administratie, personeelsleden die de facto veel meer invloed en macht hebben dan hun functie doet vervan de oude garde en moeden, men vergadert zich te pletter, het overgewicht van de ziekenhuizen, de conclaviteiten, allemaal dingen die toch beter zouden moeten kunnen. We hopen dat daar ook werk van gemaakt zal worden.” “De rector is bezig met zaken die echt wel het verschil zouden kunnen maken. trale organen. Degenen die de voorzitter Als de associatievorming en de internaen de vertegenwoordigers kiezen, zullen tionale netwerking goed van de grond hen echt wel op de vingers tikken als ze komen, en dat zijn toch zaken waar hij hun boekje te buiten gaan. Er is op die zich persoonlijk op concentreert, dan zal manier veel terugkoppeling en controle, hij de universiteit een heel grote dienst en dat garandeert een degelijk democrabewezen hebben. En als hij dan ook nog tisch niveau. En via Veto, Scorpio en werk kan maken van een vlotte serviceallicht ook de geplande portaalsite probeadministratie en van meer openheid, dan ren we rechtstreeks met iedere student zit het met de K.U.L euven wel goed.” voeling te houden.” “Voor de studentenbeweging zijn Programmapunten? “Eerst en vooral openheid en inspraak natuurlijk essentieel. Dat zeggen we trouwens niet zómaar. De universiteit vormt mensen, en dat is een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. De universiteit vormt de kaders van morgen. Als die nù, tijdens hun studie, onvoldoende meemaken wat een open bestuur is, met echte inspraak, dan zullen ze dat later, in hun verantwoordelijke jobs, allicht ook minder belangrijk vinden. Door een open bestuurscultuur te hanteren bouwt de universiteit dus mee aan de bestuurscultuur die dit land morgen zal hebben. Het lijkt me belangrijk genoeg om daar toch even over na te denken.” “Ach, we zijn niet vies van wat geklaag en tandengeknars. Dat is onze taak, we zijn jong en onstuimig, en moeten de oude garde toch wel eens wat aanporren. Maar anderzijds zien we ook wel in dat de universiteit een heel bijzondere plaats is. Per slot van rekening kan je als Bernard Boone (l.) en Helder De Schutter studentenvertegenwoordiger in drie, vier jaar tijd lid zijn van de Academische een goede communicatie, natuurlijk met Raad of de Raad voor Studentenvoorziede kringen en de studenten, maar ook ningen, de hoogste bestuursorganen op met het universiteitsbestuur. Vorig jaar is hun terrein, formeel dan toch. We zien in de kwestie van de semesterexamens een werknemer met drie jaar ervaring gebleken dat er communicatief duidelijk nog geen lid worden van het directiecoeen en ander scheefgegaan is. Van onze mité of de raad van bestuur van KBC of kant willen we al het nodiSabena, werkgevers van ge doen om over een per‘Het zou misschien niet slecht zijn de sociale voorzieningen vergelijkbare grootte.” manente goede gespreksbawerkelijk autonoom ten opzichte van de instellingen te maken, “De universiteit gaat sis te beschikken. Verder zodat Student Modaal, ongeacht zijn instelling, van dezelfde voorgrote uitdagingen tegezouden we het studieuze zieningen gebruik kan maken.’ moet, en dus ook de stumet het studentikoze wildentenbeweging. Het is len larderen. Zo’n beiaardcantus, bijHet verschil belangrijk dat we nù al actief bezig zijn voorbeeld, dat was een prachtig idee. Bernard Boone studeerde eerst in Gent, met hoe ons onderwijslandschap er over Maar het grootste deel van de studentenen nu in Leuven. Of er verschil is? “Tja, een aantal jaren zal uitzien. Als bijvoorbeweging krijgt vorm via het werk aan de ik denk het wel. Je hebt natuurlijk overal beeld de associaties wat tastbaarder worbasis, in de POC’s, in politieke en sociale wandelgangen en coulissen, maar in Leuden, moeten we ons afvragen of dat ook activiteiten enzovoort. Die moeten dus ven toch net iets meer, is mijn indruk. De geen goed moment is om de financiering alle kansen krijgen.” K uit zich nogal eens in een zekere convan de sociale sector eens opnieuw te “Ons moeilijkste probleem is natuurclaaf-mentaliteit. Ik mis hier wat de bekijken. Nu is die sterk instellingsgelijk dat we een groot verloop hebben. open agora-ruimte. Kijk naar het persobonden. Maar zou het niet zinvol zijn het Continuïteit verzekeren is dus niet eenneelsbeleid, de benoemingen. In Gent zat onderscheid dat er nog altijd is t ussen de voudig, maar dat proberen we op te van ik als studentenvertegenwoordiger instellingen, te overstijgen? Iedereen die gen door onze dossiers goed te docugewoon bij beoordelingen en benoeminin Leuven studeert, eender of dat aan een menteren en door te geven aan de opvolgen van academisch personeel. Als die hogeschool is of aan de universiteit, heeft gers. Verder speelt op bepaalde tijdstipconclaafmentaliteit teveel de toon zet in vergelijkbare problemen: een kot is voor pen ook de onderbestaffing een rol, met het dagelijks bestuur, wek je bij het periedereen even duur, iedereen moet eten, name tijdens examen- en vakantieperiosoneel en bij de studenten de indruk dat noem maar op. Het zou daarom niet des. Soms wordt daar misbruik van ze niet au sérieux genomen worden in de slecht zijn de soc iale voorzieningen wergemaakt - neem nu bijvoorbeeld de kotofficiële fora. Dat is bijzonder gevaarlijk. kelijk autonoom ten opzichte van de taks: in oktober of november zou daar Natuurlijk had je in G ent ook clubjes, dat instellingen te maken, zodat Student allicht meer en intensiever op gereageerd hoor je me niet beweren, maar ik had Modaal, ongeacht zijn instelling, van zijn dan nu.” toch het gevoel dat daar meer bestuurlijdezelfde voorzieningen gebruik kan ke openheid was, meer transparantie maken. Het is maar een idee hoor, ik wil Loyauteit hoewel die uiteraard ook misbruikt kan alleen maar zeggen dat de studentenver“Natuurlijk halen we niet altijd onze slag worden.” tegenwoordiging nieuwe wegen zal moethuis. Op onderwijsvlak is dat vorig jaar “De K.U.L euven is heel complex. Aan ten bewandelen...” bij de SES duidelijk gebleken. LOKO de ene kant staat ze duidelijk aan de Aan Bernard en Helder zal het niet nam zijn intrek op het rectoraat, en een Europese top wat het onderzoek betreft, liggen. paar duizend studenten kwamen op en op onderwijsvlak wordt het nodige www.krira.student.kuleuven.ac.be straat omdat de Onderwijsraad gepasgedaan om bij de tijd te blijven. Maar aan www.sora.student.kuleuven.ac.be seerd werd en het SES-systeem er op de andere kant voel je dat er iets scheelt: 20.9.2001 C A M P U S K R A N T

5

NIEUWS

Bologna onderweg: faculteiten werken voorstellen uit

Bachelor/master-programma’s stapvoets dichterbij Ludo Meyvis

Jaja, we weten het, we blijven maar lectuur bezorgen over Bologna, alsof u niks anders te doen hebt. Kunnen wij het helpen dat het hier toevallig gaat over de belangrijkste onderwijshervorming van de laatste decennia? Op 11 juni keurde de Academische Raad een Nota goed waarin het ruimere kader én het concrete actieplan over de implementatie van de Bologna-afspraken uiteengezet worden. Het is een lijvig docum ent, maar absoluut Verplichte Lectuur. Op 11 oktober is de jaarlijkse studiedag van de Programmadirecteurs, de vroegere POC-voorzitters, helemaal gewijd aan de Bologna-problematiek. Wij vroegen professor Frans Lammertyn, Coördinator Onderwijsbeleid, om ons even duidelijk te maken waar de K.U.L euven nù eigenlijk staat. Voorstellen

“Met ingang van het nieuwe academiejaar zal de meeste activiteit worden ontwikkeld in de faculteiten en de POC’s. Tussen februari en mei 2002 verwachten we van hen voorstellen waarin ze aangeven welke bachelor- en masteropleidingen ze in de toekomst willen aanbieden. De Academische Raad zal daar dan uit selecteren op grond van goed omschreven criteria. Nadien worden de programma’s verder operationeel uitgewerkt, en in december 2002 wordt de uiteindelijke versie opnieuw besproken. We verwachten dat de eerste studierichtingen met de nieuwe structuur van start gaan in het academiejaar 2003-2004 en de mee ste in het academiejaar 2004-2005.” “De beoordeling van de voorstellen gebeurt dus door de Academische Raad. Die baseert zich daarbij op een advies van een werkgroep die zal functioneren in het kader van de bachelor-masterstuurgroep. Dat is een vrij omvangrijke groep d ie bestaat uit leden van de verschillende geledingen van onze universiteit, en met een substantiële inbreng van de studenten.” “De criteria die bij de beoordeling gehanteerd worden, zijn uiteenlopend. Uiteraard wordt er gelet op de onderwijscapaciteit: het heeft weinig zin een programma

te willen organiseren als je er het personeel niet voor hebt. Hetzelfde geldt voor de onderzoeksgebondenheid van de voorgestelde programma’s: zonder onderzoekers in een bepaalde discipline kan je er moeilijk een onderwijsprogramma over beginnen. Voorts zullen we nagaan in welke mate rekening wordt gehouden met de doelen en de principes van de begeleide zelfstudie. Speciale aandacht wordt besteed aan de multidisciplinaire programma’s, programma’s die de faculteitsgrenzen overschrijden. Ook overwegingen omtrent de arbeidsmarkt kunnen meespelen. En natuurlijk wordt ook rekening gehouden met de huidige situatie.” “Wat we met deze programmawijzigingen beogen, is een goed georganiseerde en goed begeleide bezinning op ons totale onderwijsaanbod. De bama-hervorming geeft ons de kans om oude structuren te doorbreken, uiteraard zonder in fantasietjes te vervallen.”

heel wat decretale onbekenden zijn. We kijken vol spanning uit naar een ontwerptekst van de minister, waarin hopelijk een aantal lacunes ingevuld zullen worden. Bijvoorbeeld: hoe zit het nu met de duur van de masteropleiding? Het uitgangspunt is dat Bologna niét tot studieduurverlenging mag leiden. Betekent dit dat de huidige vijfjarige programma’s een tweejarige masteropleiding zullen aanbieden, en de andere een eenjarige? En wat doen we met de Voortgezette Academische Opleidingen? De aanvullende studies zullen waarschijnlijk indalen naar gewone masters, terwijl gespecialiseerde opleidingen wellicht naar advanced masters gaan. Maar de financiële consequenties daarvan zijn nog onduidelijk. Ook rond de academische lerarenopleiding bestaat nog heel wat onduidelijkheid. We hopen dat het decreetontwerp rond die en andere punten wat opheldering zal brengen.”

Kwaliteitsverbetering http://onderwijsbeleid.rec.kuleuven.ac.be. “De consequenties van Bologna reiken heel ver, maar de essentie is dat het ons de kans geeft om ons te concentreren op onze onderwijskwaliteit, over de hele universiteit. Dàt is de k ern van wat Bologna moet opleveren. Ik geloof niet zo in sprookjes over Colloquium ‘The Shadow of Polybius’ plotse volksverhuizingen van de studenten. Het is niet omdat we Polybius hoort bij de absolute top van de Griekse geschiedschrijving. Deze hisBologna implementeren dat we toricus en politicus uit de tweede eeuw voor Christus maakte belangrijke plots duizenden studenten zulRomeinse campagnes mee in de len zien uitzwermen, of dat we Mediterrane wereld en rapporteerplots hele cohorten jongelui naar de daar uitvoerig over. In zijn Leuven zullen zien komen. geschriften maakte hij regelmatig Mobiliteit is een belangrijke gebruik van het werk van andere consideratie, maar hét belangGriekse historici, die we vaak rijkste is dat Bologna ons de alleen uit zijn werk of uit enkele kans geeft op een kwaliteitsupgeïsoleerde fragmenten kennen. grade.” Het ging hier echter niet over cita“Wie het heel gedetailleerde ten in de moderne betekenis van plan de campagne rond Bologna het woord. Fragmenten van andewil lezen, verwijs ik graag naar re historici werden in Polybius’ de website van Onderwijsbewerk vervlochten, aangepast, in leid. Het document dat je daar een bepaald - niet onverdacht vindt, bevat meer dan voldoendaglicht gesteld. Als bron voor de de stof tot discussie. Maar we Griekse historiografie is Polybius kunnen natuurlijk niet alles zelf van uiterst groot belang, maar het beantwoorden, omdat er nog is evident dat we naast waardevolle informatie ook veel desinformatie aantreffen. Dat maakt de lectuur van zijn werk tot een boeiend intertextueel avontuur. In dit colloquium van de Afdeling Oude Geschiedenis geven binnenen buitenlandse onderzoekers hun resultaten van het Polybiusonderzoek weer.

21-22 sept., ‘ The Shadow of Polybius. Intertextuality as a Research Tool in Greek Historiography’. Meer info: prof. Guido Schepens, t(016)32 49 26 en dr. Jan Bollansée, t(016)32 49 25) of op www.kuleuven.ac.be/facdep/arts/onderz/dep/klass/shadow_of_polybius.htm

Ach zo, u vindt het nogal een gedoe met die collegeroosters, op papier of op cd-rom? Dan had u 40 jaar geleden eens moeten komen. Een collegerooster kon toen alleen met gevaar voor lijf en leden bemachtigd worden. Geef toe, browsen op de nieuwe cd-rommet-collegerooster is stukken rustiger. U bekijkt een scène uit een bijzonder boeiende en prettig nostalgische documentaire, die u binnenkort terugvindt op de cd-rom bij de nieuwe Brochure van de K.U.Leuven. Meer informatie vindt u op pagina 2.


LEVEN AAN DE UNIVERSITEIT

Mensa-voorzitter Peter Kravanja

“Wiskunde, dat is voor mij een soort spielerei” Gert Gielen

Peter Kravanja is burgerlijk ingenieur in de toegepaste wiskunde, doctor in de toegepaste wetenschappen en momenteel vrij wetenschappelijk medewerker aan het Departement Computerwetenschappen. In mei werd hij voor twee jaar verkozen tot voorzitter van de B elgischLuxemburgse afdeling van Mensa, de internationale organisatie voor hoogbegaafden. Mensa werd in 1946 opgericht in Groot-Brittannië en was uitdrukkelijk bedoeld als een organisatie waar afkomst en overtuiging van de leden geen rol mochten spelen. In die zin was het een reactie op de elitaire Engelse clubs. Maar de leden moeten wél behoren tot de 2% intelligentste van hun land. We vroegen Kravanja wat het nut is van een d ergelijk criterium en wat Mensa precies doet. Kravanja: “Mensa wil mensen helpen hun intellectueel potentieel te ontdekken en die intelligentie in dienst te stellen van de mensheid. Grote woorden, inderdaad, en concreet komt dat bijvoorbeeld neer op het organiseren van IQ-testen. Het is echt niet zo dat iedereen die daar naartoe komt, verwacht te zullen slagen. We hebben ook heel wat leden die verbaasd waren over hun resultaat, omdat het parcours dat ze hadden afgelegd in hun studies en daarbuiten niet overeenstemde met wat je van een hoogbegaafde zou verwachten.” “Een tweede doel is het stimuleren en steunen van studies in verband met intelligentie. Als er bijvoorbeeld hoogbegaafde proefpersonen nodig zijn voor een onderzoek, zijn wij beschikbaar. Daarnaast, en voor veel leden is dat wellicht het belangrijkste, willen we hen de mogelijkheid bieden om stimulerende sociale contacten te hebben. Er zijn maandelijkse bijeenkomsten - wij noemen ze borrelpraatjes - in Vlaanderen en Wallonië. Verder hebben we ook een maandblad en zijn er speciale groepen voor leden met dezelfde interesses. Zo hebben we een beleggingsclub, een groep voor literatuur, één voor politiek en samenleving enzovoort.” Chemisch

CK: Wat is bij zulke contacten de meerwaarde van het feit dat alle leden een hoog IQ hebben? “In feite moet ieder lid dat voor zichzelf uitmaken, ik kan daar moeilijk algemene uitspraken over doen. Maar ik zie het als een chemische reactie, waarbij je enkele factoren probeert te controleren om zo de kans op vonken te vermijden. Uiteraard is het niet zo dat het automatisch klikt tussen twee hoogbegaafden. Mijn eigen ervaring ligt in die lijn: sommige bijeenkomsten vind ik bijzonder stimulerend en ik heb er enkele van mijn beste vrienden ontmoet, maar ik heb evengoed vrienden buiten Mensa. Het is ook uitdrukkelijk onze bedoeling om de andere factoren níét te controleren. Onze leden hebben enkel met elkaar gemeen dat ze hoog scoren op een bepaald soort intelligentietest, daarbuiten vormen ze ook gewoon een spiegel van de samenleving, met rijke en arme leden, hoog en laag opgeleide, mooie en lelijke, enzovoort.” CK: IQ-testen bestaan in alle soorten en maten. Waarop selecteren jullie precies? “Wij proberen enkel cult uurvrije intelligentietesten te gebruiken, omdat we die rechtvaardiger vinden. Er zijn

verschillende vormen van intelligentie: analytisch denkvermogen, talige intelligentie, ruimtelijk inzicht, en nog enkele. Wij testen die eerste soort, omdat die het gemakkelijkst te testen is en vooral omdat die geen bepaalde achtergrond of opleiding vereist. Als je testen gebruikt die rekening houden met taalvermogen of de vraag of iemand al dan niet Ludwig Wittgenstein kent of weet wie welke symfonie gecomponeerd heeft, gaan onvermijdelijk factoren als achtergrond en opleiding een rol spelen. Daar willen wij nu net niet naar kijken. Iemand die bijvoorbeeld zijn humaniora niet heeft voltooid moet evengoed lid kunnen worden.” Ficciones

CK: Hoe is Mensa op internationaal niveau georganiseerd en welke plaats neemt Mensa Belgium-Luxembourg daarin in? “Helemaal bovenaan heb je Mensa, met hoofdkwartier in Londen, en één afdeling daarvan is Mensa International, voor mensen die echt internationaal lid zijn. Daarnaast heb je nationale afdelingen in een honderdtal landen, maar slechts een veertigtal daarvan zijn erkend als nationale Mensa’s, omdat ze de drempel van tweehonderd leden overstijgen. Het contact tussen het nationale en internationale niveau is heel intensief. Zo heeft elk land met meer dan 500 leden een of meer stemmen in de International Board of Directors en is er elk jaar een conferentie, die enkele dagen duurt en die dit jaar in oktober in Boedapest zal plaatsvinden. Al onze leden hebben ook de mogelijkheid om deel uit te maken van internationale interessegroepen.” “Op nationaal vlak kiezen we om de t wee jaar een raad van bestuur, die bestaat uit vijf mensen. We zijn geen rijke vereniging - de ledenbijdragen vormen onze enige inkomsten -, dus al dit werk is onbezoldigd. Bij de bestuursverkiezingen wordt er niet op personen gestemd, maar op ploegen. Op die manier weet je zeker dat die mensen goed zullen samenwerken en vooral dat ze een gezamenlijk project hebben.” CK: Wat houdt dat project voor uw ploeg in? “Ons belangrijkste doel is iets te bewaren van al de vr uchtbare ontmoetingen en discussies binnen Mensa. We zaten met het gevoel dat er op de maandelijks bijeenkomsten en in de interessegroepen weliswaar op een heel aangename manier over interessante onderwerpen gesproken wordt, maar dat er te weinig van bleef hangen.” “De belangrijkste manier waarop we hieraan iets willen doen, is het opstarten van een eigen bescheiden uitgeverij. Alle leden zullen ons manuscripten kunnen toesturen, die dan voorgelegd worden aan een leescomité. Op basis van het rapport daarvan beslissen we dan of we het werk uitgeven. Er zal uiteraard een reeks met de onvermijdelijke denkpuzzels komen, maar we plannen

ook een reeks Ficciones, naar een titel van Jorge Luis Borges, waarin dus fictie aan bod zal komen.” Buster Keaton

Wie de website van Peter Kravanja bezoekt, vindt d aar weliswaar zijn doctoraatsthesis over het berekenen van nulpunten van analytische functies, maar bijvoorbeeld ook essays over Buster Keaton en John Cassavetes. Ambieert hij een nieuwe carrière? “Na mijn doctoraatsproject, waaraan ik vijf jaar gewerkt had, had ik het gevoel dat ik niet langer al mijn energie in die ene interesse wou stoppen. Vandaar ook mijn beslissing om vrij wetenschappelijk medewerker te worden. Filmgeschiedenis was al langer een passie, en in 1999 ben ik dan in Parijs een studie filmwetenschappen begonnen. Wiskunde, dat is voor mij een soort spielerei. Als je daar talent voor hebt, kun je er heel veel plezier aan beleven, maar het zal de manier waarop je naar de wereld kijkt nooit diepgaand beïnvloeden. Dat heb ik wel gevonden in films en in filmg eschiedenis en -analyse.” “Mijn droom is eigenlijk een thesis te maken over filmgeschiedenis - ik doe nu eenmaal graag aan wetenschappelijk onderzoek - en in die richting verder te gaan. Verder organiseer ik graag - anders zou ik geen voorzitter van Mensa zijn geworden - en ook in die zin wil ik iets met film doen. De mensen van het filmarchief in Brussel hebben me trouwens gevraagd om in Leuven een filmforum op te zetten, waar alle proffen die in hun lessen op een of andere manier met film bezig zijn, terecht zouden kunnen om een film te t onen. Helaas heb ik voor dat project nog steeds niet het nodige sponsorgeld gevonden. Ten slotte maak ik zelf ook videofilms. Daarbij leg ik graag de link tussen film en lit eratuur, een andere passie. In Parijs heb ik gewerkt rond verfilmingen van het werk van Marcel Proust, en ook mijn nieuwe videoproject zal gebaseerd zijn op een literair werk, namelijk The Four Quartets van Thomas Eliot.” Info op www.mensa.be, met onder meer een pretest die een idee geeft van uw kansen om te slagen in de toelatingsproef, en links n aar eigen websites van Mensa-leden.

20.9.2001 C A M P U S K R A N T

7

NIEUWS

Onderzoeksvalorisering: van uitvinding naar octrooi

De vruchten van de wetenschap Ludo Meyvis

K.U.Leuven R&D speelt een hoofdrol in de economische valorisering van het onderzoekswerk van onze universiteit. De meest opvallende manier waarop dat gebeurt, is de oprichting van spin-offs, zoals er inmiddels zowat 40 het levenslicht zagen. Er zijn echter nog andere manieren, bijvoorbeeld licensing. Ivo Roelants (Technology Transfer Manager), Olivier Lescroart (Technology Transfer Officer) en Anne Deroo (Juridisch adviseur) zijn van heel nabij betrokken bij een belangrijke vorm van onderzoeksvalorisatie, namelijk het verstrekken van licenties op octrooien. Niet alleen spin-offs

“Welke vorm van valorisatie je kiest, hangt er maar van af. De meest bekende is wellicht de spin-off, maar licensing is zeker niet minder belangrijk. L icensing betekent dat je twee stappen doormoet. Eerst moet je door een octrooi intellectuele eigendomsrechten zien te bekomen, zodat je een gebruiksrecht kunt verlenen, meestal aan een bedrijf, dat dan gebruik kan maken van jouw uitvinding voor verdere productontwikkeling, op exclusieve of niet exclusieve basis en uiteraard in ruil voor een be paalde vergoeding.” “Een octrooi krijg je ni et zomaar. Het is een moeilijke, lange en niet bepaald goedkope procedure. We proberen de Leuvense onderzoekers zo goed mogelijk te begeleiden op die lastige weg. Voor de financiering werd zowat twee jaar geleden een speciaal Octrooifonds opgericht, dat nu gespijsd wordt met een solidariteitsbijdrage uit verleende licenties.” “Een octrooiprocedure verloopt in twee fasen. De eerste is nog relatief goedkoop - van 250 tot maximaal 7.500 euro. Die mondt uit in een prioriteitsaanvraag, waarmee je aantoont dat jij degene bent die een bepaalde uitvinding kan opeisen. Het voordeel is dat je met één procedure meteen gedurende één jaar bijna wereldwijd prioriteitsrechten creëert. Tijdens dat jaar kan je je onderzoek voortzetten, je dossier sterker maken, en vooral nagaan of het economisch zin heeft om de tweede en veel duurdere stap naar het uiteindelijke octrooi te zetten. Je kunt het veld verkennen, op zoek naar eventuele licentienemers, en, niet onbelangrijk, je kunt nagaan of je uitvinding inderdààd octrooieerbaar zal zijn. K.U.Leuven R&D kan tijdens dat eerste jaar heel wat diensten bewijzen, maar we verwachten natuurlijk wel dat de uitvinder zelf meewerkt aan de procedure.” “Momenteel hebben we ongeveer twaalf prioriteitsaanvragen in de eindfase van licentieneming. Ongeveer driekwart zet ook de volgende stap naar een reguliere octrooiaanvraag. Dat levert tot nu toe ongeveer 70 levende octrooien op. Daar zijn enkele héél grote bij - ongeveer 70% van de royalties is afkomstig van 5% van de octrooien -, maar de meerderheid is eerder bescheiden qua inkomsten. Of dat veel of weinig is, hangt helemaal af van de schaal waarop je opereert. Voor de ene onderzoeksgroep is een miljoen per jaar aan licentie-inkom-

sten heel wat belangrijker dan voor de andere.” “Van de 70 octrooi(aanvragen) die onderzoekers van deze universiteit momenteel hebben, zijn er ongeveer twintig die gevaloriseerd worden in de context van een spin-off, en de anderen zoeken dus hun weg naar de markt door middel van de licentienemers. Je mag je zo’n licentie niet voorstellen als één welbepaalde afspraak. Er zijn heel gr ote verschillen mogelijk. Dat hangt samen met de aard van universitair onderzoek. Onze onderzoeksresultaten liggen soms aan de basis van een heel nieuwe conceptuele doorbraak, maar zijn meestal economisch niet af. Het gaat vaak om fundamenteel onderzoek, niet om pasklare producten. Vaak zie je dan d at er samengewerkt wordt met een bedrijf om de v erdere commercialisering van het onderzoeksresultaat mogelijk te maken. Zo’n samenwerking is vaak heel gezond. Wanneer je als onderzoeker in zo’n bedrijf komt, voel je je alsof je in een andere wereld binnenstapt. Er gelden plots heel andere normen, en wat voor jou de bekroning van veel jaren werk is, is voor zo’n bedrijf mis schien totaal onbruikbaar. Je mag dan niet het onderste uit de kan verwachten: vooraleer er een echt product is, kan zo’n bedrijf nog een hele weg moeten afleggen. Meestal is het dan lonender en voor beiden interessanter om een soort samenwerkingsovereenkomst uit te werken om die weg samen af te leggen. Je moet er natuurlijk wel op toezien dat je als onderzoeker je bewegingsruimte niet beperkt door allerlei geheimhoudingsclausules te ondertekenen.” “Soms is samenwerking ook de enige mogelijkheid. Ik denk bijvoorbeeld aan onderzoek in de farmaceutische sector. Daar horen klinische tests bij, en die kosten zóveel dat een onderzoeker of onderzoeksgroep of zelfs de hele universiteit die niet zou kunnen dragen, zelfs als ze dat zou willen. Dan stap je dus naar een bedrijf, maar dan is het logisch dat zo’n bedrijf niet de volle pot aan royalties zal willen betalen.” Een billijke vergoeding

“Wat onze onderzoekers ook goed moeten beseffen, is dat de regels voor de bescherming van intellectuele eigendom bijzonder strikt kunnen zijn wat de disclosure betreft. Dan krijg je po tentiële conflicten tussen de wetenschappelijke wereld, die eist dat je publiceert, en het octrooisysteem, dat eist dat je juist niét over je uitvinding gepubliceerd hebt. Bovendien komt het merendeel van onze octrooimeldingen uit de toponderzoeksgroepen, die juist veel publiceren. In de Verenigde Staten werkt het octrooisysteem wat anders. Daar heb je, na een publicatie, nog een grace period van een jaar waarin je dan je octroo iprocedure kunt starten. Daarom gaan verscheidene van onze licenties op intellectuele eigendomsrechten, die voor Europa verloren zijn, naar Amerikaanse bedrijven, die op onze wetenschappelijke publicaties inspelen om initieel op de lokale


v.l.n.r.: Ivo Roelants, Anne Deroo, Olivier Lescroar t

markt te valoriseren.” “Voor K.U.L euven R&D is het soms dansen op de slappe koord. Uiteraard moedigen wij onderzoekers aan om na te denken over een octrooi, maar je moet voortdurend de afweging maken tussen de belangen van het onderzoek en de mogelijke economische implicaties. Er wordt in elk geval sinds een paar jaar heel wat actiever opgetreden om de mogelijkheden van onderzoeksvalorisatie bekend te maken binnen de universitaire gemeenschap.” “Wat zo’n licentie eigenlijk opbrengt? Een Vlaams decreet verleent de eigendomsrechten aan de universiteit, maar verplicht ons tot een billijke vergoeding van de uitvinders. Persoonlijk ontvangt een uitvinder maximaal 30%. Van de overige 70% gaat 12% als overhead naar de universiteit, 5% gaat als solidariteitsbijdrage naar het Octrooifonds, en de overige 53% gaat als onderdeel van de derde geldstroom voor onderzoeksfinanciering naar de onderzoeksgroep. Valorisatie van onderzoek mag echter niet alleen bekeken worden vanuit zijn financiële finaliteit. Het heeft ook een veel bredere maatschappelijke betekenis, zoals het substantieel verbeteren van de levenskwaliteit. Investering in verscheidene technologische ontwikkelingen zijn slechts mogelijk als er octrooibescherming is. Bovendien is het octrooisysteem zo opgebouwd dat het niet exploiteren van octrooien niet loont.” “K.U.Leuven R&D heeft inmiddels heel wat expertise opgebouwd rond de octrooiverwerving en de licentieverlening, en gaat nog een expert micro-elektronica en software aantrekken voor begeleiding van octrooien licentiedossiers. We zijn zowat de helpdesk van de universiteit geworden rond die materie, en we organiseren er ook heel wat vormingsactiviteiten rond. Op 13 en 1 4 december bijvoorbeeld werken we mee aan een t weedaags seminarie van de Benelux-tak van de Licensing Executives Society, met uiteenzettingen van professionals uit de sector. Dat is wellicht niet de materie die de individuele onderzoeker dagelijks bezig houdt, maar het is een prima kans om een inzi cht te krijgen in de meer geavanceerde aspecten van de val orisering van intellectuele eigendom.” www.kuleuven.ac.be/admin/lr/niv2/lr-k00.htm

ONDERZOEK

Openingsuren afgestemd op ‘ The Bold and the Beautiful’

Videotelefonische zorg voor kwetsbare ouderen Geneviève Ostyn

Oudere mensen willen uiteraard meestal zo lang mogelijk en zelfstandig in hun eigen huis of appartement blijven wonen. Maar in de

praktijk is dat vaak moeilijk. Een mogelijke oplossing vormt zorgverlening met behulp van de videotelefoon. In een pilootproject in Kortrijk kregen een 70tal ouderen de mogelijkheid om via videotelefoon te communiceren met een verpleegkundige in Telesenior, een teledienstencentrum. Voor haar doctoraat ging Antonia Arnaert na voor welk type ouderen dit soort van zorgverlening zinvol kan zijn. Arnaert: “Het gebeurt niet zelden dat mensen om sociale redenen opgenomen worden in een r usthuis, terwijl dat eigenlijk helemaal niet hoeft. Net die kwetsbare ouderen, mensen met psychosociale noden die alleen nog contact hebben met de postbode of een buur die af en toe binn enwaait, hebben baat bij videotelefonische zorg. De resultaten van dit project wijzen erop dat dergelijke hulpverlening leidt tot een verbetering in hun functioneren, en daardoor tot een bevordering van hun autonomie.” CK: Wat moet ik me bij zorg via de videotelefoon concreet voorstellen?

Doctoraten

Arnaert: “De oudere kan op die manier een oproep doen - bijvoorbeeld extra informatie vragen nadat de huisarts op bezoek is geweest. In principe kunnen ze met dergelijke vragen ook terecht bij een thuisverpleegkundige, maar die hebben zoveel taken dat er soms té weinig tijd overblijft voor andere vragen of problemen. Het grote voordeel van videotelefonische zorg is ook dat mensen iemand kunnen oproepen op het ogenblik dat ze er zelf behoefte aan hebben.” “Om redenen van privacy moest de oudere in het pilootproject zelf contact opnemen met de televerpleegkundige. De openingsuren van het teledienstencentrum werden afgestemd op de noden van de klanten - in de vooravond kijken veel mensen liever naar foto: Rob Stevens The Bold and the Beautiful of een andere soap, en daarom was Telesenior open in de voor- en namiddag. De tele-verpleegkundige werd voor veel bejaarden een heuse vertrouwenspersoon, zelfs een vr iendin. Het contact met de tele-verpleegkundige ‘breekt’ bovendien de dag en dat is erg belangrijk.” Volgens Arnaert is het niet de bedoeling dat de videotelefoon de bestaande hulpverlening vervangt, maar wel dat ze geïntegreerd wordt in het totale zorgsysteem. Daarbij moet méér aandacht besteed worden aan de technologie: “Die moet gebruiksvriendelijk zijn en aangepast aan de ouderen. Technologische foto: ingezonden ondersteunende zorg biedt ook nieuwe mogelijkheden voor de verpleegkunde: een nieuw type verpleegkundige en nieuwe verpleegmodellen worden noodzakelijk.” De studie van Antonia Arnaert kaderde binnen de Europese projecten RACE 2033-TeleCommunity en Citizens Access Network & Services. Info: [email protected]

Wie een mededeling wil laten opnemen in de rubriek ‘Doctoraten’ van Campuskrant, kan dit door een digitaal formulier in te vullen op het adres www.kuleuven.ac.be/ck/mededeling/promotie.htm.

7 sept.: Marvin Dubois, Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, The Transcendence of Being. An Explication of the Experience of Nothingness, prom. prof. C. Steel.

Reabsorption and Cl- Secretion Across Cultured Renal Epithelia (A6): Effects of Hypotonicity and External Cations, prom. prof. W. Van Driessche.

10 sept.: Wouter Vandenhole, Rechtsgeleerdheid, Mensenrechten en ontwikkeling. Een rechtstheoretische studie van de mogelijke bijdrage van mensenrechten tot ontwikkeling, met een casestudy van social action litigation in India, prom. prof. P. Lemmens.

26 sept.: Lin Jun, Geneeskunde, Positional Cloning of XLMR Genes, prom. prof. P. Marynen.

12 sept.: Elke D’hoker, Letteren, ‘Like Frost Falling on Water’: Representation in the Works of John Banville from an Epistemological, Aesthetic and Ethical Perspective, prom. prof. O. de Graef.

3 okt.: Antonia Arnaert, Geneeskunde, TeleNursing for the Elderly - The Case of Videotelephone Care Explorative Study, prom. prof. J. Godderis. 5 okt.: Pieter Dejonghe, Toegepaste Wetenschappen, An Integrated Approach for Tool Path Planning and Generation for Multi-Axis Milling, prom. prof. J.P. Kruth en prof. B. Lauwers.

26 sept.: Danny Jans, Geneeskunde, Na+ 20.9.2001 C A M P U S K R A N T

9

KULAK

Kortrijkse spin-off nieuwe stap in succesverhaal Impulscentrum

Telraam levert interactieve onderwijstechnologie Karla Venken

Het weekblad Trends vond het begin september tijd voor een verklarende lijst want, inderdaad, universitaire spin-offs schieten als paddestoelen uit de grond. De K.U.Leuven blijkt koploper, en dat verbaast ons niet. Campuskrant heeft er een langlopende reeks aan. Het Impulscentrum voor Onderwijsvernieuwing van de Kortrijkse campus heeft in zijn vijfjar ig bestaan een reputatie inzake interactieve onderwijstechnologie verworven, en verzilvert dat succes nu met de NV Telraam.

Het Impulscentrum voor Onderwijsvernieuwing kwam er in 1996, op initiatief van toenmalig KULAK-rector Vic Nachtergaele en in samenwerking met de nabijgelegen Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen. Naast onderwijsondersteuning voor de docenten en de ontwikkeling van nieuwe didactische technologie, voert het centrum ook onderzoek uit naar de efficiëntie van het gebruik van multimedia in het onderwijs. Bert Wylin, coördinator van het Impulscentrum, r ichtte in juni jl. de NV Telraam op om de verworven expertise ook in een bedrijf scontext te valoriseren, en ging daarvoor scheep met Wim Soens van het multimediabedrijf Point X. Dat profileert zich als specialist inzake het gebruik van multimediatechnologie voor interne en externe bedrijfscommunicatie. Bert Wylin: “De vraag naar integratie van informatie- en communicatietechnologie in het onderwijs neemt duidelijk toe, maar door technische beperkingen kan het Impulscentrum niet op alle projectvoorstellen ingaan. Voor technisch complexe of grotere opdrachten zochten en vonden we freelancers, waaronder Point X. Verder is er ook een toenemende interesse van de bedrijfswereld voor multimediale vorming en opleiding, terwijl het Impulscentrum een niet-commerciële instelling is.” “Een voorbeeld uit de medische sector. Voor studenten Verpleegkunde hadden we een cd-rom met video

Orders

Telraam spitst zich volledig toe op interactieve multimedia voor diverse vormen van onderwijs, vorming en opleiding. Zowel bij een website voor een school als bij een multimediaal opleidingspakket voor een bedrijf draait het om leren en de meerwaarde die technologie daarbij kan bieden. Naar Bert Wylins aanvoelen wordt multimedia vooral als extra of bijkomend leer- of comontwikkeld over het toedienen van sondevoeding, en municatiemiddel ingeschakeld en is er veel minder aaneen producent van die voeding bleek meer dan geïnteres- dacht voor de integratie van de technologie in de onderseerd om dat pakket ook zelf te gebruiken. Het centrum wijsvernieuwing an sich. “Dat is ook het eerste huiswerk voor potentiële klanten die bijvoorbeeld een bestaande cursus willen aanvullen met multimedia: zullen die twee producten parallel naast mekaar bestaan, of is er n agedacht over een concept dat beide integreert. Dat laatste levert naar onze mening een beter product op, waar mensen bovendien langer van kunnen genieten, intellectueel dan toch - bij Telraam streven we er ook naar om bij elk project de saaiheidsfactor zo laag mogelijk te houden. (lacht) Zonder onze onderwijskundige expertise zou Telraam inderdaad een multimediabedrijf als een ander zijn.” Omdat het als nieuw multimediabedrijfje toch voorzichting wil starten, zal Telraam pas personeel aanwerven als het orderboekje gevuld is. Voorlopig stelt het dus enkel zijn twee oprichters tewerk, en zal voor de nodige programmeer- en ontwikkelcapaciteit nog Bert Wylin (l.) en Wim Soens Point X worden ingeschakeld. Een tijdelijke bevoorrechte relatie, zegt Bert Wylin. Wat de heeft die software aan dat bedrijf bezorgd, zeg maar gewenste klanten betreft, wordt natuurlijk onder meer geschonken, want verkopen kan eigenlijk niet. En dus ook uitgekeken naar educatieve uitgeverijen. rees de vraag of we niet zelf een bedrijfje konden oprichten. De keuze om met Wim Soens van P oint X scheep te www.telraam.be gaan, lag door de eerdere samenwerking voor de hand. Het Impulscentrum heeft de onderwijskundige expertise, Point X de technologische knowhow.”

Opening academiejaar KULAK Professor Piet Vanden Abeele, vice-rector van de Campus Kortrijk, nodigt studenten, personeel en oud-studenten uit op de plechtigheden ter gelegenheid van de opening van het academiejaar 2001-2002 op dinsd ag 25 september.

Benoemd of onderscheiden Wie een mededeling wil laten opnemen in de rubriek ‘Benoemd of onderscheiden’ van Campuskrant, kan dit door een d igitaal formulier in te vullen op het adres www.kuleuven.ac.be/ck/mededeling/benoemd.htm.

Programma

13.45u: Heilige-Geestmis in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Kortrijk, opgedr agen door Z.E.H. Marc Gesquière, deken van Kortrijk. Homilie door prof. Nicolas Standaert, s.j. 15u: Openingsplechtigheid in de Stadsschouwburg, met welkomstwoord door campusrector Piet Vanden Abeele en openingsrede door rector André Oosterlinck. Tijdens de plechtigheid wordt een eredoctoraat uitgereikt aan professor C.M . Dobson van Oxford University. KULAK Alumni-concert

Op de avond van de opening organiseren de KULAK Alumni om 20.30u in de stadsschouwburg een concert met Patrick Riguelle en Jan Hautekiet. Tijdens het concert vindt de uitreiking plaats van de Fortisprijs voor verdienstelijk KULAKalumnus. Het concert is in principe gratis; reservaties kosten 100 fr. Info: [email protected], t(056)24 62 53, www.kulak.ac.be/alumni. Reservaties: t(056)23 98 55, [email protected]. Meer over de Prijs voor v erdienstelijk KULAK-alumnus in volgend nummer van Campuskrant.

10 C A M P U S K R A N T 2 0 . 9 . 2 0 0 1

Professor Guy Delmarcel, gewoon hoogleraar aan de Faculteit Letteren, werd door de Franse minister voor cultuur en telecommunicatie onderscheiden met de eretekens van Commandeur dans l’ordre des Arts et des Lettres. Rika Jenné krijgt op 6 december de WEL-Studieprijs WATER 2001 (Water - Energie - Leefmilieu) voor haar eindwerk Kwantificeren van vlokken en draden in actief slibsystemen met behulp van beeldanalyse (promotor prof. J. Van Impe). Professor Roger Lijnen, hoogleraar aan de Faculteit Geneeskunde, ontving de Investigator recognition award tijdens de XVIIIth International Society on Thrombosis and Hemostasis Congress in Parijs . Griet Verhaert werd uitgeroepen tot vierde laureaat van de t weejaarlijkse prijs Van Silex tot Chip van de Beroepsvereniging Leuvense Geologen voor haar licentiaatsverhandeling, getiteld Kwartsaders en dubbelzijdige mullions in de Lochkoviaanmetasedimenten in de Hoge-Ardennenleisteengordel (Groeve La Flèche, Bertrix, B elgië), (promotoren: prof. M. Sintubin en prof. P. Muchez).

U.Z. LEUVEN

Upgrading voor verpleegkundigen

Van A2 naar A1 in één brugjaar Geneviève Ostyn Sinds vorig academiejaar kunnen gebrevetteerde verpleegkundigen (A2) het diploma van gegradueerde verpleegkundige (A1) halen na een bijkomende opleiding van één jaar. Een mooi gebaar, vindt Louis Camps, hoofd Rekrutering, Selectie en Opleiding van de personeelsdienst van de UZ Leuven. Het was al jarenlang een wens van de soc iale partners: A2-verpleegkundigen de mogelijkheid bieden om op een ‘hoger niveau’ te werken, net zoals dat in andere beroepen kan. Het gaat om het opwaarderen van gebrevetteerde verpleegkundigen die door hun praktijkervaring heel wat kennis en kunde hebben, maar wie het gedeeltelijk ontbreekt aan een theoretische opleiding. Heeft zo’n verpleegkundige meer dan tien jaar ervaring, dan hoeft hij of zij maar een brugopleiding van één jaar te volgen, zo niet duurt de opleiding twee jaar. Camps: “De tegemoetkoming van de overheid bestaat erin dat de studenten educatief verlof krijgen zodat de werkgever het grootste deel van zijn kosten terugbetaald ziet door het ministerie van Arbeid en Tewerkstelling én ondertussen iemand anders tewerk kan stellen. Door de schaarste aan verpleegkundig geschoolden is dat echter in de praktijk niet zo makkelijk. En wat de lonen betreft, lopen de kosten voor de ziekenhuizen natuurlijk wél op - het loon van een gegradueerde is immers hoger dan dat van een gebrevetteerde. De student van zijn kant moet een behoorlijke inspanning leveren, maar voelt het verschil in zijn loonzakje: op het einde van zijn loopbaan kan dat toch wel neerkomen op 7 à 9 .000 frank netto extra per maand.” Vorig jaar maakten zo’n 130 kandidaat-gegradueerden gebruik van het brugjaar, waaronder een 70-tal verpleegkundigen van de UZ L euven. “Vermoedelijk gaat het dit jaar om kleinere aantallen, maar daar hebben we nog geen zicht op”, zegt Louis Camps.

Status

Heeft deze maatregel iets te maken met de initiatieven die jongeren willen aanmoedigen om verpleegkunde te gaan studeren? Camps: “Nee, de sociale partners wilden al lang een dergelijke maatregel voor gebrevetteerde verpleegkundigen. Wat instroom betreft, heeft deze maatregel overigens weinig effect, maar dat was dus ook niet de bedoeling. Het tekort aan verplegend personeel wordt inmiddels wel een schrijnend probleem. Naast het dalende geboortencijfer zie ik daarvoor als voornaamste reden het feit dat mensen vandaag niet meer warm lopen voor zorgende beroepen en nog minder voor een baan met dag-, nachten weekendwerk. Mensen willen meer vrije tijd en die tijd willen ze ook zelf kunnen indelen. Verder moet je minstens naar één vereniging en als er kinderen zijn dan moeten die ook nog eens naar een club of t wee en bij welke vereniging kun je nog gaan als je één weekend op twee werken moet? En dan zit je ook nog met het slechte imago van het beroep, dat zo goed als geen status meer heeft. Ik las onlangs, in een Nederlands tijdschrift voor verpleegkunde, over mensen die het in hun vriendenkring haast niet durfden te vertellen dat ze verpleegkunde gingen studeren. Deden ze dat toch, dan was de reactie: je gaat toch geen mensen wassen? Het beroep wordt te weinig gerespecteerd - althans: binnen het ziekenhuis wel maar daarbuiten niet - en dat was vroeger wel even anders.” Import

Ook de ons omringende landen gaan gebukt onder een tekort aan verpleegkundigen. Een Nederlands uitzendbureau overweegt ondertussen om verpleegkundigen uit Polen naar Nederland te halen. Camps: “Ikzelf ben niet zo’n voorstander van het importeren van verpleegkundigen. Ten eerste hebben ze vaak niet veel méér kennis en kunde dan een verzorgende, terwijl ze toch de titel van verpleegkundige hebben. En ten

tweede zijn taal en cult uur natuurlijk erg belangrijk in de verpleegkunde. Nederland heeft al eens verpleegkundigen uit Zuid-Afrika en Suriname naar hier laten komen, maar de meeste daarvan zijn inmiddels al weer weg experiment mislukt. Het is overigens geen oplossing op lange termijn én bovendien alleen maar verantwoord als het betrokken land zelf een overschot aan verpleegkundigen heeft.” “Wat er dan wel moet gebeuren? Misschien moeten er meer inspanningen geleverd worden in de scholen, bij de laatstejaarsstudenten - men is er tenslotte blijkbaar ook in geslaagd om opnieuw meer mensen warm te maken voor het onderwijs. Mis schien moet de overheid de verpleegkundigen meer bij het beleid betrekken en meer inspraak geven. Meer verpleegkundigen in de politiek? Het zou allemaal helpen. Maar het is minstens zo belangrijk dat wij zelf, als beroepsgroep, ons imago maatschappelijk opkrikken. Dat we wat meer beroepsfierheid aan de dag leggen, en een positiever beeld uitstralen. Verder moeten we de professionaliteit, de deskundigheid en de wetenschappelijk onderbouwde opleiding op het voorplan zien te krijgen. Een dag extra vakantie na je vee rtigste of vijfenveertigste zoals in de laatste cao is afgesproken, zal achttienjarigen niét meteen doen beslissen om in de verpleegsector te stappen.” Intensieve Zorgen

Louis Kesters studeerde als A2-verpleegkundige af in 1972. Hij werkt sindsdien - met uitzondering van zijn legerdienst en aan aantal maanden op de dienst Urologie - op de dienst Hemodialyse. Vorig jaar greep hij de kans om zich via een brugjaar bij te scholen tot A1-verpleegkundige met beide handen aan. “Als je jong bent, besef je niet wat de draagwijdte is van je keuze. In die tijd zei men overigens ook dat wat het werk betreft een A1 of een A2 niet veel uitmaakte. Maar dat bleek niet zo te zijn. De kansen op ontplooiing zijn kleiner voor een A2-verpleegkundige. Het is bijvoorbeeld zowat ondenkbaar dat je ooit op intensieve zorgen zou terechtkomen - hoe goed je ook bent. En last but not least is er het financiële aspect. Het is mooi meegenomen als je zoals ik nu zowat 10.000 f rank extra per maand verdient, terwijl er in de praktijk weinig verandert. Op mijn leeftijd hoef ik sowieso geen wachtdiensten meer te doen. Maar als er problemen zijn, ben ik altijd bereid om dat wel te doen. Het kan ook niet anders, en is het niet zo dat je in elk beroep flexibel zijn moet?” Info: [email protected]

European Children’s Special Art Tot 30 oktober loopt in het UZ Gasthuisberg de tentoonstelling European Children’s Special Art. Kinderen en jongeren van de school Ter Bank (Heverlee) en vijf andere Europese scholen voor Buitengewoon Onderwijs stellen er hun werk tentoon. Het geheel kadert in een Comenius-project van de Europese Commissie. Zes jaar geleden hebben scholen uit Groot-Brittannië, Nederland, Denemarken, Letland en België, de stap gezet om samen te werken. Het resultaat is een rondreizende tentoonstelling van een honderdtal kunstwerken, zowel sculpturen als schilderijen. Voor de tentoonstelling Leuven aandeed, waren de werken al te zien in een aantal andere landen. Tijdens de vernissage op 6 september roemden dr. Bart Van Daele, algemeen directeur UZ Leuven en professor Paul De Cock, hoofd van het Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen, de spontaniteit van de kunstenaars. Minister van Onderwijs Marleen Vanderpoorten beklemtoonde de speciale rol van het Buitengewoon Onderwijs in de complexiteit van het onderwijslandschap. (mk) foto’s: Rob Stevens

20.9.2001 C A M P U S K R A N T

11

PERSONEEL

Loonadministratie revisited

“Het geraamte staat er, nu de kleren nog” Anne-Mie Jaspers

Wie onlangs zijn of haar loonbrief nog eens heeft bestudeerd, keek misschien enigszins vreemd op - wij alleszins toch -, en panikeerde misschien zelfs kortstondig - wij alleszins toch. Sinds ook de loonberekening volgens het SAP-systeem gebeur t, vertoont onze maandelijkse afrekening immers enkele op het eerste gezicht afwijkende berekeningen, die echter, zo werd mij op het angstige hart gedrukt door de heren Emiel Haine en Fons Valkenaers, ons enkel meer en betere informatie kunnen verschaffen. Fourth time around

Emiel Haine, personeelsdienst ATP, en Fons Valkenaers, Dienst Academisch Personeel, zijn - om het even oneerbiedig uit te drukken - oude rotten in het vak. Voor hen is het de vierde keer dat ze een omschakeling binnen de loonsadministratie meemaken. Over onze vraag naar de eerste keer, moeten ze toch even nadenken. “Ik denk dat het in 1966 w as dat er voor het eerst een soort van boekhoudingmachines verschenen, waardoor een gedeelte van de administratie al enigszins automatisch kon verlopen maar er werd sowieso nog gewerkt met ponskaarten. Ongeveer een jaar later verliep alles op mecanografische wijze - maar wij waren toen nog jonge broekjes en waren dus nog niet verantwoordelijk voor die zaken. Eind ‘75 volgde een nieuwe aanpassing, die jaren van voorbereiding eiste en waardoor alles uiteindelijk grotendeels geautomatiseerd verliep via de centrale computer in Heverlee - maar daarnaast werd tot ongeveer ‘84 toch nog steeds gewerkt werd met een soort veredelde ponskaarten - allemaal zeer arbeidsintensief dus. “ Officieel samenwonen

Als alles dan toch al grotendeels geautomatiseerd was, waarom is het dan nu zo in gewikkeld om een nieuw systeem in te voeren, denken simpele geesten zoals bijvoorbeeld wij dan. E doch. For starters moeten we dan al even de specifieke K.U.Leuven-situatie onder de loep nemen: enerzijds heb je de afdeling ATP, die sinds 1985 voor de verwerking van de loonadministratie samenwerkte met het sociaal secretariaat SBB - nu Acerta; anderzijds het AP dat aansloot bij het rectoraat. Nieuw aan het huidige SAP-systeem is dat beide afdelingen een zelfde verwerking krijgen, een feit waar ook een fysieke samensmelting uit moet voortvloeien - tegen de zomer van 2002 zouden de administraties van AP, thans gehuisvest in de Krakenstraat, en ATP, nu in de Croylaan in Heverlee, broederlijk onder één dak moeten zitten in de door de K.U.Leuven aangekochte gebouwen in de Parijsstraat. Tot voor kort hadden beide afdelingen dus hun eigen loonberekeningssysteem. Met de invoering van SAP en de samenvoeging van ATP en AP moesten alle gegevens van de zowat 6.500 werknemers opnieuw herbekeken en herwerkt worden. Valkenaers en Haine:” Eigenlijk zijn we gewoon weer van nul moeten beginnen. Het grote probleem bleken niét de verschillende statuten binnen de universiteit de kennis daarover was immers al aanwezig. Maar anderzijds moesten bewerkingen en rekenregels die al vijftien jaar meegingen en die heel vanzelfsprekend leken nu opeens helemaal opnieuw ontrafeld en geanalyseerd worden aangezien de medewerkers van het SAP-

softwarehuis daar natuurlijk niet mee vertrouwd waren - en bij sommige van die berekeningen dacht je dan ook wel eens ‘waarom hebben we dit in godsn aam vijftien jaar meegesleurd?!’ Er is dus ook behoorlijk wat ‘weggegooid’, zodat enkel het nodige en het nuttige overbleef - een geraamte als je wil, waar nu de kleren aan kunnen opgehangen worden.” De K.U.Leuven: uw nieuwe werkgever

Betekent vernieuwing hier uiteindelijk vooruitgang? Valkenaers en Haine durven positief beamen maar blijven nog even voorzichtig. “Projecten als deze zijn zaken waarvan je het werkelijke rendement eigenlijk pas over zo’n vijf jaar echt op waarde kan beoordelen. AP had eigenlijk een goed weddesysteem; wij hebben nu dus ook wel een aantal beperkingen opgelegd gekregen. Daarbij was het niet altijd makkelijk communiceren met de medewerkers van het SAP-softwarehuis omdat voor hen de specifieke situatie van onze universiteit natuurlijk nieuw was. Het verschil tussen de K.U.Leuven en een bedrijf werd vaak heel duidelijk: soms zijn hier mensen al aan het werk terwijl de administratieve rompslomp nog niet helemaal afgewerkt is, zodat die persoon voor de computer dan natuurlijk onbestaand blijkt. Ook personeelsleden die werken met meerdere contracten vormen nog een probleem - maar dat zijn allemaal kinderziektes die we langzaam maar zeker onder de knie krijgen. En nieuw is natuurlijk ook het feit dat de universiteit nu echt de werkgever is, en dus in tegenstelling tot het sociaal secretariaat vroeger nu ook verantwoordelijk is voor RSZ, de fiscus enzomeer.”

12 C A M P U S K R A N T 2 0 . 9 . 2 0 0 1

Chapeau, en wel meerdere!

Uurroosters, familiale toestand, een nieuwe berekening van bedrijfsvoorheffing... SAP verwerkt dit allemaal op een nieuwe manier waardoor er aanvankelijk misschien wel enige verwarring was bij sommige personeelsleden. Toch viel het aantal klachten en problemen behoorlijk mee: het waren er sinds eind augustus om precies te zijn 200, die Emiel Haine dan nog vrij lakoniek opdeelt in “50% vragen om informatie, en van de o verige 50% had 50% het gewoon verkeerd begrepen - zodat er eigenlijk maar 50% van die 50% overbleef waar inderdaad een fout zat.” Haine en Valkenaers wensen vooral ook te verwijzen naar iedereen die rechtstreeks of onrechtstreeks bij het hele project betrokken was. Valkenaers: “Dit alles is heel arbeidsintensief geweest: sinds eind 1999 zijn we hier elke week toch minstens een paar dagen mee bezig geweest: de groep werknemers bekijken, het schema opvullen, opsplitsen en weer samenbrengen, terwijl ondertussen ook de lopende zaken afgehandeld moesten worden. Ook mensen die niet rechtstreeks aan het nieuwe systeem meewerkten, verdienen het om in de bloemetjes gezet te worden, aangezien zij extra taken op zich namen. In januari geloofde niemand dat we de klus tegen juni zouden klaren - maar door de fulltime inzet van iedereen raakten we in een soort stroomversnelling en waren we tegen eind juli bijna euforisch. Het enige wat we dan ook hopen, is dat mensen hun loonfiche vanaf nu eens goed en kritisch bekijken, omdat ze sinds deze omschakeling eindelijk zullen weten welke vergoeding ze voor welke inspanning of afwezigheid krijgen.” Personeelsleden die vragen hebben over de nieuwe loonadministratie, kunnen terecht op www.kuleuven. ac.be/admin/po/niv3/ lonensap.htm, of rechtstreeks via wedde@pers. kuleuven.ac.be (ATP) of wedde@dap. kuleuven. ac.be (AP)

De SAP-ploeg met boven v.l.n.r. Dirk Windal, Emile Haine, Arnold Denaux, Alfons Valkenaers, Koen De Breuker en Johan Vanhaegendoren, onder v.l.n.r. Ann Cottens, Bieke Penne, Diane Serré, Marc Schoolmeesters en Andy Van Brussel. Niet op de foto maar daarom niet minder belangrijk: Rita Depré en Frank Jordens.

C ULTUUR

Tentoonstelling sociale en economische geschiedenis Vlaams-Brabant, 19de en 20ste eeuw

Geurpaaltjes en kleurige zuilen Karla Venken

De K.U.Leuven, het Davidsfonds en de Stad Leuven vormen samen een tentoonstellingsvereniging die kan bogen op een lange reeks succesvolle exposities - herinner u ‘ Van Appel tot Atoom’, ‘De Schatkamer van Alamire’ of vorig jaar nog ‘ Wereldwijs’. Sinds de editie 2000 maakt ook de Provincie Vlaams-Brabant deel uit van de vereniging, en zij gaf de aanzet tot de nieuwe najaarstentoonstelling ‘Geuren en Kleuren’, die op 22 september opent. Tentoonstellingsarchitect Hendrik Ollivier fietst voor de Campuskrantlezers in première door het Stedelijk Museum. De tentoonstelling is gebaseerd op recent historisch onderzoek naar de sociale en economische evoluties in Vlaams-Brabant in de 19de en 20ste eeuw, waartoe de Provincie Vlaams-Brabant opdracht gaf. Het Centrum voor Economische Studiën (CES) van de K.U.Leuven nam het economische luik voor zijn rekening, vier andere onderzoeksinstituten bestudeerden de sociale ontwikkelingen: het AMSAB-Instituut voor Sociale Geschiedenis, het Katholieke Documentatie- en Onderzoekscentrum (KADOC), het Liberaal Archief en het Archief en Documentatiecentrum voor het Vlaams-Nationalisme (ADVN). In een volgende editie laten we professor Buyst van het CES aan het woord over zijn onderzoeksbijdrage. Eerst de Geuren en Kleuren. Vodden

“Kwestie was de twaalf verschillende aandachtspunten van het onderzoek tot één toegankelijk verhaal te bewerken”, zegt Hendrik Ollivier van AMSAB, die samen met Luc Vints van KADOC de tentoonstelling vormgaf. “In de publicatie die uit het onderzoek voortkwam, concludeert het inleidend hoofdstuk vier grote krachtlijnen in die sociale en economische geschiedenis, en dat zijn ook de vier ‘kapstokken’ van de tentoonstelling geworden. Zal ik daar voor u even doorfietsen?” “Het eerste luik heet Wegen als hefboom. De ligging van Vlaams-Brabant is cruciaal in de economische ontwikkeling. Dat lijkt evident, en je kan er ook niet naast kijken dat een aantal voor de regio karakt eristieke activiteiten te danken zijn aan dat kruispunt van wegen, kanalen en spoorwegen. Eén daarvan is de papiernijverheid in de rand rond Brussel, en daarom starten we de tentoonstelling met een evocatie van een droogzolder van een

van het bestuur. Dat betekende onder meer een aangroei van administr aties en dus ook een groeiende vraag naar papier. In de Zennevallei onstaan er in die periode her en der papierfabriekjes die gebruik maken van het verval van de Zenne - waterkracht voor hun papiermolens. We tonen hier onder meer een belangrijk document uit 1752, een edict van Maria-Theresia van Oostenrijk, waarin ze de uit voer van ... vodden verbiedt. Aan vodden hechten wij geen economische belang meer, maar dat was toen een grondstof voor papier. Tegelijk illustreert dat document ook de aan de gang zijnde centralisering en een centraal gezag dat de regionale economie probeert te sturen.” Vlaams-Brabant beschikte dankzij diezelfde Oostenrijkers ook vrij snel over een goede wegeninfra-structuur. De toen aangelegde loodrechte steenwegen zijn nog altijd een begrip in de regio, zij het ondertussen om totaal andere redenen... Uit het stadsarchief van Leuven werd onder meer een document opgediept waarin sprake is van de Keizersberg, en of die bochtige helling niet rechtgetrokken moet worden. “De courbe mag blijvende lopen gelijk hij nu is, of in iets in die trant staat erin te lezen als besluit. De bocht mag blijven, en de motivering luidt: omdat het gemakkelijker is een helling op te gaan in een bocht dan in een rechte lijn.” (lacht) Andere rijk geïllustreerde aandachtspunten zijn de verschillende kanalen en hun belang voor de handel, Leuven als overslagplaats tussen vervoer over land en over water, en de aanleg van de spoorwegen - zoals iedereen weet, reden de eerste treinen op het Europese continent in Brabantse contreien. Opvallend is dat de aanwezigheid van spoorwegen en kanalen weliswaar meer industrie aantrekt, maar niet tot wezenlijke verschuivingen in de industriële activiteiten leidt. “Hier geen sterk opkomende glas- of textielindustrie, of grote metaalfabrieken. Het zijn veeleer de traditionele bestaande sectoren die onder stoom komen in de regio’s die profiteren van de nieuwe verkeersinfrastructuur. Buiten die sterk geïndustrialiseerde zones zoals onder meer de Vaart Leuven-Mechelen of Vilvoorde, blijft Vlaams-Brabant een grotendeels agrarische provincie.” Asperges en witloof

Werknemers van de brouwerij Fleur d’Or

papierfabriek uit de 18de ee uw - Brussel komt overigens in het hele verhaal niet voor, maar is natuurlijk wel voortdurend op de achtergrond aanwezig. Vanwaar die bloei van de papierindustrie? Begin 18de eeuw wordt onder het Oostenrijks bewind gestreefd naar centralisatie

Die landbouw is dan ook onderwerp van het tweede luik. Eerst worden enkele algemene evoluties in de loop van die twee eeuwen belicht: de geleidelijke ontwikkeling naar gemengde bedrijven, later de mechanisatie en specialisatie, de rijke boeren in de vruchtbare valleien van Haspengouw versus de arme boe-

Witloof, het witte goud van Vlaams-Brabant

enkele dorpen. Denk aan de drui ven van Hoeilaart en Overijse, of de aardbeien van Schepdaal - ja, dat wist ik tot vóór deze tentoonstelling zelf ook niet (lacht). De keuze voor die teelten was niet enkel te verklaren door aanwezigheid van geschikte grond, maar vooral ook door de nabijheid van een grote en rijke markt - en daar komt Brussel dus weer kijken.” Een doorgang met treinbankjes voert naar het derde luik, dat handelt over de verschillende industriële activiteiten tot ongeveer 1950. “De suggestie van een treinwagon is symbolisch: veel mensen, ook van het platteland, pendelden naar de industriegebieden. In de wagon hebben we het onder meer ook over het fenomeen van de seizoensarbeid in het Hageland. De industriële kernactiviteiten van Vlaams-Brabant belichten we in drie opstellingen. Een eerste is een lopende band, waarop oude maar originele foto’s liggen van de werkvloer. In vitrines verzamelden we dan weer allerhande producten van bedrijven uit de verschillende deelregio’s, en tot slot tonen we publiciteitsmateriaal van enkele klinkende merken zoals conservenfabrikant Marie Thumas of sigarenfabriek Vanderelst. We hebben onder meer een aantal geluidsfragmentjes uit de jaren dertig gevonden, van publicitaire spotjes die op lokale radio’s of in bioscopen werden gedraaid. Sommige daarvan zijn voor ons nu bijzonder grappig, en illustreren net zoals reclame van nu de tijdsgeest. In een spotje van Marie Thumas gaat het niet over tomaten maar over tomatten en wordt al gezinspeeld op de werkende vrouw die minder tijd overhoudt om te koken. Van de Tiense suikerfabriek hebben we dan weer bijzonder mooie en kleurrijke affiches. En we lopen in dit deel van de tentoonstelling natuurlijk ook langs een brouwerijdecor, waarbij we vooral duidelijk maken dat er bijzonder véél brouwerijen waren in Vlaams-Brabant. Nu zijn er nog enkele van betekenis, en één zéér gr ote.(lacht) Her en der in de tentoonstelling staan geurpaaltjes, en hier verspreiden we de voor vele Leuvenaars zo bekende geur van mout en hop. We hebben trouwens hulp gekregen van Interbrew bij het namaken van wat zíj over de stad verspreiden bij wind in de rug!” “Met een winkeletalage kloppen we dan weer bij de middenstand aan, een groep d ie zeker niet over het hoofd gezien mag worden. Hier hebben we het specifiek over de problemen die de opkomst van warenhuizen voor hen meebracht - Delhaize en Colruyt hadden hun centrale zetels in Vlaams-Brabant.”

ren van het arme Pajottenland... “Specifiek voor Vlaams-Brabant is dan de tuin bouw en meer bepaald gespecialiseerde teelten als aardbeien, druiven, asperges en witloof, vaak erg streekgebonden en soms zelf geconcentreerd in één of

20.9.2001 C A M P U S K R A N T

vervolg op pagina 20

13

CULTUUR

Breek je week met een UUR KULtUUR

Ook dit academiejaar kan je tijdens de lesweken weer rekenen op een gratis (bijna) uur cult uur op woensdag van 13.10u tot 14u. Nieuw is het laat-avond UUR KULtUUR, elke eerste woensdag van de maand, om 22u. Elke laatste woensdag van de maand is er ook in Heverlee een UUR KULtUUR. En omdat UUR KULtUUR tegelijk lunchtijd betekent, is er ook altijd een Alma-broodjesstand. Programma oktober 2001 3 oktober, Kiosk Stadspark

Openings UUR KULtUUR met De Mens. Culturele Infomarkt vanaf 12.30u met onder meer Cul-

Academie, Vlaams Radio Orkest en Koor, Braakland/ZheBilding. 10 oktober, Kadoc-kapel, Vlamingenstraat 39 Folkconcert met Laïs a capella, een voorproefje voor het avondconcert van Laïs met band om 21u in Sporthal De Nayer (Faculteit LO&Kine) (7,44 euro (300 fr.) voor stud., CJP-pas / 8,68 euro (350 fr.), t(016)32 41 40, [email protected]) Jonathan Burrows (l.) en Jan Ritsema

17 oktober, Vlamingenstraat 83 Voorstelling van de gedichten-trilogie van Peter Holvoet-Hanssen, waaronder Santander-Ontboezemingen in het vossenvel. 24 oktober, Museumzaal, Universiteitshal, Naamsestraat 22 Weak Dance Strong Questions, dans & performance met Jan Ritsema en Jonathan Burrows, n.a.v. het themanummer Resonanties van Dietsche Warande en Belfort, i.s.m. STUK. Vanwege het beperkte aantal plaatsen is er een extra gratis voorstelling om 20.30u. 31 oktober, Leuven/Heverlee Een dubbel UUR KULtUUR met een barokconcert van het ensemble Montparnasse in Vlamingenstraat 83 (Leuven) en een concert van het Trio Dor in het Thermotechnisch Instituut, Kasteelpark Arenberg 41 (Heverlee).

tuurcoördinatie, Stuk, Kultuurraad, Pangaea, Festival van Vlaanderen, Jeugd&Muziek, Lemmensinstituut, CC Leuven, CC De Borre, CC De W ildeman, Beethoven

UUR KULtUUR is een organisatie van Cultuurcommissie K.U.Leuven, met de steun van KBC St udentenkantoor en De Standaard.

14 C A M P U S K R A N T 2 0 . 9 . 2 0 0 1

Cultuurbrochure De brochure Cultuur aan de K.U.Leuven - Najaar 2001 wordt opgestuurd aan alle personeelsleden die zich gemeld hebben voor de interne cultuurmailing. Wie dat nog niet deed, kan zich aanmelden of het boekje aanvragen met behulp van dit strookje: Naam en Voornaam: Dienst/ Faculteit: ATP - AP Adres:

( ) wenst het Cultuurboekje te ontvangen ( ) wenst voortaan in het ‘Cultuurbestand’ opgenomen te worden voor culturele informatie Gelieve terug te sturen naar Cultuurcoördinatie K.U.Leuven, Oude Markt 13 , 3000 Leuven, f(016)32 37 68, of mailen naar cult [email protected].

C ULTUUR

STUK concerteert in het park Geen zaal in het najaar? Geen probleem, u kent de uitdrukking van de nood en de deugd... Onze deugd bestaat uit een fijne reeks concerten in de kiosk van het stadspark, dus inclusief prachtige omgeving. Muzikaal een mengeling van groepen die al bij ons passeerden - en een gr ote onderscheiding kregen - en beloftevolle nieuwkomers. Wel eenduidig: steengoede muzikanten die regelmatig een kwieke heupslag bij hun publiek ontlokken. Wawadadakwa

Een concert van de wawa’s brengt je naar zowat alle hoeken en kanten van de muziekwereld: Latijns-Amerikaanse ritmes, Noord-Afrikaanse trance, OostEuropese klanken, folkloristische melodieën, luchtige disco, kitscherige jaren ‘80-pop, érgens zit het er allemaal in. ‘Als je de wawa’s ziet opdagen, dan is er een feestje in de maak!’, schreven we twee jaar geleden al. Wel, na een rist

ce. Het resultaat is een mix van jazzy grooves met latin-invloeden die niet misstaat in het clubcircuit. Volgens ons kunnen ze echter ook een heel park aan. Van de nieuwe single Ultra Love verschijnen overigens remixen van lounge-sensatie Llorca. Check it out! 17 oktober, 20.30u, stadspark, gratis (organisatie STUK) concerten en de release van hun eersteling Voor Mama, is het er niet minder op geworden. Integendeel... 26 september, 20.30u, s tadspark, gratis (organisatie Kultuurraad)

STUK Kunstencentrum vzw en Kultuurraad, E. Van Evenstraat 2d, 3000 Leuven, t(016) 20 81 33

Cover

Moiano, is een zeskoppige jazz-, hiphop-, soul- en jazz ‘n bass live band uit Gent. Een hele mond vol om de vele invloeden van dit exclusieve project van Peter Lesage, bijgestaan door een heel rijtje geweldige muzikanten, eer aan te doen. Er verscheen al een ep’tje en de single Keep My heart with it maar het luidste belletje gaat ongetwijfeld rinkelen bij de schitterende TC Matic-cover Putain Putain, die heel wat airplay kreeg. Moiano is smooth, soulful en mellow maar bovenal een energieke live-band, wat ze onder meer bewezen op Dour en in het voorprogramma van Spooks in de AB. 3 oktober, 20.30u, s tadspark, gratis (organisatie STUK) Soul mama

Skeem is een soul&hiphop-collectief rond DJ Buzz. Anders dan de doorsnee hiphopgroep maakt Skeem naast de traditionele two tur ntables and a microphone en samples ook gebruik van drie live muzikanten. Live levert dat naast de typische hiphop sound een enorme dynamiek op. De raps van Six en Thor worden aangevuld met de stembanden van de 19-jarige soul mama Lien De Greef. Louter op basis van een tape werd Skeem uitgenodigd op de Nachten. Voor de leeuwen geworpen in de Velinx en deSingel maakten ze onmiddellijk indruk. In Antwerpen waren er 1.800 toeschouwers. Het stadspark is groter! 10 oktober, 20.30u, stadspark, gratis (organisatie STUK) Volle tent Groove Cartel is een live house combo en dat hebben we geweten. Vorig jaar hebben ze de Stukzaal al eens compleet op zijn kop gezet tijdens het afsluitende feestje van de Volle Tent. Wie er toen was,moet niet meer verder lezen, terugkomen is de boodschap. Wat kan je anders verwachten met zo’n stevige confrontatie tussen beats, scr atchen met vinyl en een sterke live-performan-

20.9.2001 C A M P U S K R A N T

15

A D VA L VA S

Publicaties Wie een mededeling wil laten opnemen in de rubriek ‘Publicaties’ van Campuskrant, kan dit door een digitaal formulier in te vullen op het adres www.kuleuven.ac.be/ck/mededeling/publicatie.htm.

Humane Wetenschappen B. Baert, Een erfenis van heilig hout. De neerslag van het teruggevonden kruis in t ekst en beeld tijdens de Middeleeuwen, ISBN 90-5867-112-7, Leuven, Universitaire Pers, 2001, Symbolae series B, vol. 22, 475 p., 1 .533 fr. Aan het einde van de vierde eeuw ontstond de overtuiging dat het kruis van Christus was teruggevonden door Helena, de moeder van Constantijn. Het was het begin van de verspreiding van ontelbare houtsplinters en van een gr illige legendevorming die de gehele Middeleeuwen zou overspannen. Dit boek reconstrueert de West-Europese literaire en iconografische tradities die zich rond het kruishout hebben gevormd. H. Heynen, Architectuur en kriti ek van de moderniteit, ISBN 90-6168968-6, Nijmegen, SUN, 2001, 320 p., 1.450 fr. Deze studie van de verhouding tussen moderniteit, wonen en architectuur wil de kloof overbruggen tussen het vertoog van de Moderne Beweging in de architectuur en cultur ele theorieën van de moderniteit zoals die van de Frankfurter Schule. Het boek stelt de vraag - en beantwoordt deze positief - of architectuur een kritische houding kan aannemen ten opzichte van haar maatschappelijke conditie. S. Opdebeeck en C. Van A udenhove (red.), De regels van het huis. Omgaan met vrijheidsbeperking in de gehandicaptenzorg en in de bijzondere jeugdzorg, ISBN 90-334-46 15-4, Leuven, Acco, 2001, 224 p., 995 fr. De opvoeding van kinderen en jongeren in een voorziening gaat soms gepaard met het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals opsluiting op de kamer, totale isolatie en time-out plaatsing, vastbinden, verbieden van soc iale contacten, maar ook medicatie. Directieleden, hulpverleners en jongeren uit voorzieningen in de bijzondere jeugdzorg en de gehandicaptenzorg formuleren in dit boek hun visie op en beleving van vrijheidsbeperkende maatregelen.

S. Plasschaert, Wie is bang van China? Geschiedenis economie toekomst, ISBN 90-5826-117-4, Leuven, Davidsfonds, 2001, 300 p., 895 fr. Een groeiprestatie van gemiddeld 8 procent per jaar, nu al een negende plaats in de wereldranglijst van de export, 1.300 miljoen inwoners. En ondanks drastische geboortebeperking komen er jaarlijks 12 miljoen Chinezen bij. Naast de titanische groei kent China ook een w aslijst van problemen. De auteur verkent het rijke maar ook smartelijke verleden, de snelle evoluties van vandaag en een toekomst die veeleer optimistisch mag worden ingeschat. P. Senaeve (ed.), Onderhoudsgelden, ISBN 90-334-4835-1, Leuven, Acco, 2001, 1.995 fr., 443 p . Dit boek behandelt alle actuele juridische aspecten aangaande de onderhoudsgelden. Enkele van de onderwerpen die aan bod komen zijn ‘Onderhoudsgelden in het kader van de echtscheiding door onderlinge toestemming (kinderen en echtgenoten)’ en ‘de onderhoudsverplichting binnen het sinds 1 januari 2000 in werking getreden instituut van de wettelijke samenwoning en binnen het ‘vrije concubinaat’. K. Timmerman, Een persoonlijke denken leerstijl. Handleiding voor leerkrachten, begeleiders en ouders, ISBN 90-334-4810-6, Leuven, Acco, 2001, 152 p., 797 fr. Na een jarenlange ervaring in het begeleiden van kinderen bij hun zoektocht naar een aangepaste denken leerstijl en het toepassen ervan op hun eigen schoolwerk, heeft de auteur haar visie en werkwijze neergeschreven in dit boek. De vier fasen van de zelfinstructiemethode van Meichenbaum dienen als basis bij h et oplossen van taken en toetsen en bij het verwerken van leerstof. Leerkrachten en ouders vinden in dit boek voldoende achtergrond, tips en oefenmateriaal om zelf ook kinderen te kunnen ondersteunen.

woord gelaten. Aan de hand van hun co ncrete ervaringen wordt een veelheid van invalshoeken behandeld. P. Verwimp, A Quantitative Analysis of Genocide in Kibuye Prefecture, Rwanda, mei 2001, C.E.S.-reeks Discussion Papers, 54 p. De paper maakt gebruik van een geg evensbank van 60.000 sl achtoffers van de genocide in de prefectuur van Kibuye in Rwanda om de dynamiek en de structuur van de genocide te analyseren. N. Vliegen en C. L eroy (red.), Het Moederland? De vroegste relatie tussen moeder en kind in de psychoanalytische therapie, ISBN 90-334-4803-3 , Leuven, Acco, 2001, 160 p., 848 fr. De psychoanalytische kindertherapeut ontmoet de thematiek van het prille levensbegin op diverse wijzen in zijn praktijk. Enerzijds consulteren gezinnen soms op het ogenblik van een problematische evolutie bij een nog jong kind. Anderzijds is deze moeder-kindthematiek een centraal gegeven in vroege relatie- en contactstoornissen bij kinderen van alle leeftijden. Biomedische Wetenschappen R. Gosselink en M. Decramer, Revalidatie bij chronisch obstructieve longziekten, ISBN 90-352-23 76-4, Maarssen (Nederland), Elsevier Gezondheidszorg, 2001, 328 p., 1.900 fr. De behandeling van COPD en astma is de laatste jaren veranderd. De evolutie van de revalidatie in de behandeling is het meest markant. Dit heeft geleid tot het opnemen van r evalidatie in internationale richtlijnen betreffende de behandeling van COPD. De ontwikkelingen op het gebied van medische en kinesitherapeutische diagnostiek en behandeling hebben hun plaats gevonden in deze nieuwe uitgave. Het multidisciplinaire karakter van de behandeling van patiënten met COPD wordt benadrukt in deze uitgave.

K. Van den Branden, B. Linsen e.a., Communicatie met studenten. Beleidsmatige en praktijkgerichte ervaringen en reflecties, ISBN 90-334-4827-0, Leuven, Acco, 149 p., 695 fr. De algemene inleiding van dit cahi er gaat in op de belanghebbende partijen in de communicatie met studenten. In drie bijdragen wordt een beeld geschetst van wie studenten zijn, wat hun visie en verzuchtingen met betrekking tot participatie zijn en hoe algemeen directeurs daartegenover staan. In de praktische bijdragen worden de onderwijsmensen aan het

JUBILEUMVIERING

Het slotevenement van de Jubileumviering op 27 september is een waardige culturele afsluiter. Niet alleen wordt het nieuwe STUK éénmalig opengesteld voor het publiek vooraleer het in januari 2002 echt zijn deuren opent, ook de programmatie mag er zijn. Deze avond is de voorbode van een grotere samenwerking van het STUK met het baanbrekende Britse Touch-label - hoewel de grondleggers van Touch liever spreken over een ‘audiovisual operation’ in plaats van een l abel, omdat het om zoveel meer gaat dan enkel muziek. Twintig jaar werken leverden onder meer releases op van Jim O’Rourke, Ryoji Ikeda en Phill Niblock, van Cabaret Voltaire en New Order. De trailer die op 27 september getoond wordt, bestaat uit een video/geluidinstallatie van Jon Wozencroft en dj-sets van Fennesz en Hazard. Later, tijdens de openingsdagen van het STUK, komt dan de Touch-productie naar Leuven die in voorjaar 2001 in Groot-Brittannië tourde ter ere van de twintigste verjaardag van Touch. Een show met muziek van Fennesz, Hazard en Biosphere en visuals van Wozencroft en Alvetos. ‘A fusion of sensual sound and image of digital and natural worlds’, in première op het Europese vasteland. Een totaalervaring! Donderdag 27 september, 20.30u, STUK, Naamsestraat 96. De voorstelling is gratis, maar reserveren is aangeraden: t(016)20 81 33, [email protected] Looking at the peaches: eindelijk nog eens een smakelijke affiche

De Jubileumviering 575 jaar K.U.Leuven wordt georganiseerd in samenwerking met:

16 C A M P U S K R A N T 2 0 . 9 . 2 0 0 1

A D VA LVA S

Korte berichten Nieuwe artikelen universiteitsboetiek

In de universiteitsboetiek zijn een aantal nieuwe artikelen met K.U.L euven-logo verkrijgbaar: - Fleece donkerblauw/grijs - L, XL, XXL: 50 euro - Sweater donkerblauw met rits, groot K.U.Leuven-logo - S, M, L, XL: 32 euro - Sweater donkerblauw met rits, k lein K.U.L euven-logo - S, M, L, XL: 28 euro U kunt deze en andere artikelen bestellen met het elektronisch formulier op www.kuleuven.ac.be/admin/rd/niv2/ib-k00.htm. De boetiek vindt u op de Oude Markt 13 en is open van 10-12 en van 14-16u. Congresmateriaal

Sinds kort kan u congresmateriaal online bestellen via een formulier dat u vindt op www.kuleuven.ac.be/admin/rd/niv2/ib-k00.htm Vrijwilligers klinische studies gezocht

Het Centrum voor Klinische Farmacologie (UZ Gasthuisberg) zoekt vrijwilligers (mannen, niet-rokers, tussen 18-45 jaar en vrouwen, nietrokers, tussen 18-45 jaar, in menopauze of gesteriliseerd) voor deelname aan klinische studies in september, oktober, november en december. Alle studies zijn goedgekeurd door de Commissie voor Medische Ethiek van de Faculteit Geneeskunde. Er is een billijke vergoeding. Centrum Klinische Far macologie, t(016) 34 86 02 of 34 86 04, Centrum.Klinische.Far [email protected] Portaalsite rond mobiliteit

Een portaalsite rond mobiliteit en bereikbaarheid, nuttig voor zowel studenten als personeel, vind je op www.kuleuven.ac.be/mobiliteit

Voortgezette opleidingen in het buitenland Denk je er aan om v erder te studeren aan een universiteit in het buitenland? Dan mag je de infosessies niet missen die vanaf 16 oktober worden georganiseerd door de Dienst Studieadvies. Op het programma staan zowel toelichting over het onderwijssysteem in de verschillende landen, als getuigenissen van studenten die er een buitenlandse studie-ervaring hebben opzitten. 16 okt., 19.30u, MSI Aula O3.18, Verder studeren of onderzoek verrichten in het buitenland: hoe begin je eraan? 23 okt., 19.30u, MSI 00.08, Frankrijk - Spanje 30 okt., 19.30u, MSI 00.08, Nederland - Duitsland 6 nov., 12.30u, Studieadvies, Groot-Brittanië - Ierland 8 nov., 12.30u, Studieadvies, Oost-Europa - Russische Federatie 13 nov., 12.30u, Studieadvies, Italië - Griekenland 15 nov., 12.30u, Studieadvies, Zuid-Afrika - Mexico 19 feb., 19u, De Valk, lokaal Zeger Van Hee, Internationale loopbaan 5 maart, 19u, Kleine Aula Maria Theresiacollege, Verder studeren in de Verenigde Staten Voor meer informatie: Dienst Studieadvies, Naamsestraat 63. Persoonlijk advies op dinsdag, woensdag en vrijdag, telkens van 14-17u. De mediatheek raadplegen kan elke werkdag (behalve mavm.) van 9-12u en van 14-17u. De brochure ‘Grensverleggend’, die je helpt bij het mak en van een keuze en antwoord geeft op vragen over beurzen, selecties, verzekeringen, enzovoort, kan je downloaden via www.ond.vlaanderen.be/hoger_onderwijs/algemeen/GrensverleggendInhoudsopga-ve.htm Wil je op de hoogte blijven, bezorg dan je coördinaten aan [email protected].

Onderzoekskalender Een overzicht van alle openstaande onderzoeksprogramma’s en initiatieven is beschikbaar op CWIS, www.kuleuven.ac.be/gedoc. Wie geen toegang heeft tot CWIS kan contact opnemen met Karine Aert van de Dienst Onderzoekscoördinatie, Naamsestraat 22, 3000 Leuven, t(016)32 40 53, f(016)32 41 98 , [email protected].

Bestelbon Academische Agenda

Personeelsleden van de K.U.L euven die een exemplaar wensen van de Academische Agenda 2001-2002, en d ie nog geen bestellbon ontvangen hebben, worden vriendelijk verzocht onderstaande bon ingevuld terug te sturen naar: K.U.Leuven Dienst Communicatie T.a.v. Katrijn Demin Oude Markt 13 B - 3000 L euven e-mail: [email protected]

In memoriam De universitaire gemeenschap neemt afscheid van: Henri Myncke, emeritus hoogleraar aan de F aculteit Wetenschappen, geboren te Antwerpen op 3 mei 1921 en overleden te Heverlee op 8 september 2001.

Naam: ............................................................................. Voornaam: ..................................................................... Functie: .......................................................................... Adres: .............................................................................. ............................................................................................ wenst een exemplaar van de A cademische Agenda 2001-2002 van de K.U.Leuven te ontvangen.

20.9.2001 C A M P U S K R A N T

17

A D VA LVA S

Bevorderingen, aanstellingen en benoemingen in het Zelfstandig Academisch Personeel voor het academiejaar 2001-2002 Bevorderingen ZAP

Maddy Janssens Jozef Konings Gewoon Hoogleraar Robrecht Overlaet Faculteit Rechtsgeleerdheid Martina Vandebroek Frederic Stevens Luk Warlop Faculteit Economische en ToegeFaculteit Sociale Wetenschappen paste Economische WetenschapAugust De Meyer pen Hoger Instituut voor Wijsbegeerte Erik Demeulemeester Roger Vergauwen Reinhilde Veugelers Rudi Visker Hoger Instituut voor Wijsbegeerte Faculteit Letteren Antoon Vandevelde Michael Goethals Faculteit Letteren Johannes Van Der Horst Nicolas Standaert Katlijne Van Der Stighelen Gilbert Tournoy Helena Van Molle Faculteit Psychologie en Pedagogi- Harco Willems sche Wetenschappen Faculteit Psychologie en PedagogiIven Van Mechelen sche Wetenschappen Johan Wagemans Jan Elen Faculteit Wetenschappen Vera Hoorens Gerard Govers Patrick Onghena Joseph Octave Indekeu Gerrit Storms Guido Maes Faculteit Wetenschappen Eric Smets Wim Dehaen Walter Troost Walter Lauriks Walter Van Assche Philippe Muchez Pieter Van Duppen Kristine Pierloot Faculteit Toegepaste Wetenschap- Antoine Van Proeyen pen Faculteit Toegepaste WetenschapKrista De Jonge pen Dirk Van Oudheusden Ronald Cools Martine Wevers Geert Degrande Faculteit Landbouwkundige en Karen Maex Toegepaste Biologische WetenRemy Van Audekercke schappen Guy Vandenbosch Rony Geers Faculteit Landbouwkundige en Marc Hendrickx Toegepaste Biologische WetenFaculteit Geneeskunde schappen Jan Balzarini Christiaan Michiels Mathieu Bollen Herman Ramon Henri Lijnen Jan Van Impe Wim Robberecht Faculteit Geneeskunde Anne-Marie Schaerlaekens Jean-Pierre Lafaut Jozef Van Damme Benjamin Peeters Freddy Van Leuven Jackie Vandenheede Frank Wuytack Etienne Waelkens Faculteit Lichamelijke Opvoeding Jan Wouters en Kinesitherapie Faculteit Farmaceutische WetenPeter Hespel schappen Patrick Augustijns Buitengewoon Hoogleraar Norbert Blaton Faculteit Rechtsgeleerdheid Faculteit Lichamelijke Opvoeding Matthias Edward Storme en Kinesitherapie Raphaël Verstraeten Daniel Behets Faculteit Economische en ToegeWerner Helsen paste Economische Wetenschappen Deeltijds Hoogleraar Zeger Degraeve Faculteit Rechtsgeleerdheid Faculteit Geneeskunde Sophie Stijns Jan Godderis Faculteit Wetenschappen Philippe Moerman Geert Vanpaemel Raphael Sciot Faculteit Geneeskunde Werner Spileers Frank Buntinx Bernard Spitz Dominique Declerck Werner Van Steenbergen Paul De Cock Ignace Vergote Walter Desmet Johan Verhaeghe Thomas D’hooghe Maria Garmyn Hoogleraar Martin Hiele Faculteit Godgeleerdheid Mark Jorissen Jozef Lamberts Lieven Lagae Faculteit Rechtsgeleerdheid Eric Legius Kurt Deketelaere Frederik Nevens Jan Wouters Jan Tack Faculteit Economische en ToegeGreta Van Den Berghe paste Economische WetenschapChristel Van Geet pen Genevieve Veereman Erik Buyst Geert Verleden

18 C A M P U S K R A N T 2 0 . 9 . 2 0 0 1

Patrick Wouters Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie Stephanus Kesenne Hoofddocent

Faculteit Godgeleerdheid Lieven Boeve Joseph Verheyden Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen Hans Degr yse Ann Gaeremynck Hylke Vandenbussche Faculteit Sociale Wetenschappen Jan Van Den Bulck Faculteit Letteren Koenraad Geldof Marc Huys Frederik Truyen Marc Van Vaeck Johan Verberckmoes Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Ferdinand Laevers Faculteit Wetenschappen Luc Heerman Constant Opdenacker Nicole Podoor Willem Veys Faculteit Toegepaste Wetenschappen Yolande Berbers Jan Carmeliet Jaak Monbaliu Dominiek Reynaerts Lucie Vandewalle Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen Bart Muys Faculteit Geneeskunde André Aubert Suzanne Bosteels Hugo Vankelecom Hendrik Veulemans Rufin Vogels Faculteit Farmaceutische Wetenschappen Armand Michoel Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie Daniel Daly Marijke Taks Deeltijds Hoofddocent

Faculteit Rechtsgeleerdheid Christiaan Engels Randall Lesaffer Faculteit Letteren Philip Van Peer Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Luc Dekeyser Faculteit Toegepaste Wetenschappen Bert Lauwers Faculteit Geneeskunde Johan Bellemans Jan Bogaert Steven Boonen Ingele Casteels Jan Deprest Dirk De Ridder Koenraad Devriendt Karin Haustermans Robert Hermans

Anita Leys Dirk Timmerman Chantal Van Audenhove Steven Vanderschueren Dirk Van Raemdonck Marc Van Ranst Guy Willems Peter Alexander Wilmer Iwona Wlodarska Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie Louis Peeraer

Benoemingen en aanstellingen ZAP Gewoon Hoogleraar

Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen Bruno De Borger Hoogleraar

Faculteit Rechtsgeleerdheid Elmar Weitekamp Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen René Belderbos Frederik Spieksma Johan Swinnen Faculteit Wetenschappen Marc De Maeyer Faculteit Geneeskunde Dominique Declerck Deeltijds Hoogleraar

Faculteit Geneeskunde Mark Braem Hoofddocent

Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen Christophe Croux Geert Dhaene Monique Snoeck Faculteit Sociale Wetenschappen Marc Swyngedouw Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Frank Baeyens Geert Kelchtermans Karl Verfaillie Faculteit Wetenschappen Karel Dekimpe Andreas Lang Peter Lievens Manuel Sintubin Faculteit Toegepaste Wetenschappen Hildegarde Heynen Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen Dirk Springael Faculteit Geneeskunde Guy Willems Deeltijds Hoofddocent

Faculteit Godgeleerdheid Marcel Broesterhuizen Axel Liegeois Docent

Faculteit Godgeleerdheid

Bert Broeckaert Faculteit Rechtsgeleerdheid Wouter Devroe Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen Siegfried Dewitte Nancy Huyghebaert Faculteit Letteren Katelijne Wils Faculteit Wetenschappen Mia Hubert Faculteit Toegepaste Wetenschappen Philip Dutre Tom Holvoet Frank Piessens Erik Toorman Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen Erik Mathijs Jan Michiels Ivo Vankelecom Faculteit Geneeskunde Willem Annaert Frank Claessens Koen Milisen Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie Lieven Vergauwen Deeltijds Docent

Faculteit Godgeleerdheid Robertus Faesen Peter Schmidt Faculteit Rechtsgeleerdheid Ivo Aertsen Maria-Christina Janssens Dirk Van Daele Geert Van Overwalle Frank Verbruggen Li Yuwen Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen Ivo Maes Faculteit Sociale Wetenschappen Veerle Draulans Faculteit Letteren Katelijn Vandorpe Ineke Van Put Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Johan Hovelynck Faculteit Wetenschappen Marion Crauwels Faculteit Toegepaste Wetenschappen Luc Dehaspe Wim Desmet Jan Ivens André Marien Gustaaf Roels Ivo Van Horebeek Eric Van Walle Jozef Vleugels Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen Leo Goeyens Faculteit Geneeskunde Werner Budts Gunnar Buyse Kristina Casteels

vervolg op pagina 19

A D VA LVA S

kennis van en eventueel praktijkervaring met moleculaire biologische technieken noodzakelijk; er wordt een grondige neurobiologische achtergrond verwacht.

http://www.kuleuven.ac.be/

ZAP

Vacatures AAP en BAP

vervolg van pagina 18 Vacante mandaten van assisterend en bijzonder academisch personeel voor het academiejaar 2001-2002, 8ste lijst

Harry Cuppens Ronny Decorte Wivina Decoster Bart De Geest Elisabeth Dequeker Bénédicte Dubois Lieven Dupont Peter Hoet Patrick Neven Dirk Ramaekers Annette Schuermans Peter Stalmans Myriam Witvrouw Interfacultaire/interuniversitaire instituten Lieve De Wachter Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie Simon Brumagne Annie Noe-Haesendonck Paul Rowe Filip Staes Gert Vande Broek Gasthoogleraar

Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen Bert Weckhuysen Gastdocent

De rector van de K.U.L euven maakt bekend dat de onderstaande mandaten vacant worden gesteld. Als u wil solliciteren voor één van deze functies, dient u hiervoor C3-formulieren te gebruiken. Deze kan u aanvragen op de Dienst Academisch Personeel, Krakenstraat 3, 3000 L euven, t(016)32 40 88 of op het administratief secretariaat van de faculteit. Deze formulieren, één exemplaar per kenmerk, moeten vóór 4 oktober 2001 teruggestuurd worden naar de rector, per adres: Dienst Academisch Personeel, Krakenstraat 3, 3000 L euven. Als u zich voor meer dan één mandaat kandidaat stelt, dient u een lijst bij te voegen waarin u de vacatures waarvoor u solliciteert in volgorde van voorkeur klasseert. Deze lijst wordt enkel aan de decaan van de faculteit bezorgd. Om in aanmerking te komen, dienen de kandidaten zich tijdens hun universitaire studies bij voorkeur onderscheiden te hebben. Studenten die dit academiejaar hun universitaire studies beëindigen, kunnen solliciteren voor onderstaande mandaten. Faculteit Rechtsgeleerdheid Kenmerk: 00200208 - 50003596 Functie: 40% assistent, Afdeling Privaatrecht, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuwbaar Diploma: licentiaat rechten Opdracht: onderwijstaken en wetenschappelijk onderzoek in het domein van Zakenrecht, voorrechten en hypotheken.

Faculteit Godgeleerdheid Brian Doyle Faculteit Rechtsgeleerdheid Marie-Francine Moens Faculteit Sociale Wetenschap- Kenmerk: 00200208 - 50004865 Functie: 30% assistent, Afdeling Privaatrecht, vanaf 1 pen november 2001 voor 2 jaar, hernieuwbaar Stefaan Fiers Diploma: licentiaat rechten Michel Walrave Opdracht: onderwijs en onderzoek in het domein van het Hoger Instituut voor Wijsbe- Zakenrecht, voorrechten en hypotheken. geerte Frank Baeyens Faculteit Economische en Toegepaste EcoFaculteit Letteren nomische Wetenschappen Barbara Baert Kenmerk: 00200208 - 50004503 Lies Sercu Functie: 50% assistent, Monitoraat, vanaf heden voor 2 Werner Thomas jaar, hernieuwbaar Bart Van Den Bossche Diploma: licentiaat economische wetenschappen/toegepas Hilde Van Gelder te economische wetenschappen, handelsingenieur, handelsFaculteit Wetenschappen ingenieur in beleidsinformatica, licentiaat informatica, burgerlijk ingenieur computerwetenschappen Shaun Carl Opdracht: hulp bij begeleiding van studenten 1ste kandiJohan Hofkens datuur bij monitoraat informatica; supervisie van examens; Hendrik Meert waarnemen van ombudsfuncties; hulp bij begeleiden van Gerda Neyens eindverhandelingen; onderzoeksopdrachten. Marc Van Rossum Kenmerk: 00200208 - 50005996 Thierry Verbiest Functie: 100% assistent, Departement Toegepaste EconomiFaculteit Toegepaste Wetensche Wetenschappen, vanaf 1 november 2001 voor 2 schappen jaar, hernieuwbaar Marc Engels Diploma: licentiaat economische wetenschappen/toegepas Guido Groeseneken te economische wetenschappen, handelsingenieur, handelsingenieur in beleidsinformatica, GGS economische wetenYves Moreau schappen/toegepaste economische wetenschappen, MBA, Gerd Norga burgerlijk ingenieur Johan Vanacken Opdracht: assistentie verlenen bij onderwijs en onderzoek Filip Verplaetsen in de richting Productiebeleid; hulp bij begeleiden van Faculteit Geneeskunde eindverhandelingen in deze richting; supervisie van examens; waarnemen van ombudsfuncties. Zeger Debyser Kris Dierickx Kenmerk: 00200208 - 50007087 Hans Grietens Functie: 100% assistent, Departement Toegepaste EconomiFrederik Maes sche Wetenschappen, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuwSiegfreid Segaert baar Diploma: licentiaat economische wetenschappen/toegepasLudo Van Den Bosch te economische wetenschappen, handelsingenieur, handelsAleyde Van Eynde ingenieur in Beleidsinformatica, GGS economische wetenJohan Van Lint schappen/toegepaste economische wetenschappen, MBA, Faculteit Farmaceutische burgerlijk ingenieur Wetenschappen Opdracht: assistentie verlenen bij onderwijs en onderzoek in de richting Productiebeleid; hulp bij begeleiden van Anja Rabijns eindverhandelingen in deze richting; supervisie van exaKristin Verbeke mens; waarnemen van ombudsfuncties.

Kenmerk: 00200208 - 50014694 Project: FWO nr. G.0246.00 Functie: 100% wetenschappelijk medewerker, Departement Economische Wetenschappen, vanaf heden tot 31 decem ber 2003 Diploma: licentiaat economische wetenschappen/toegepaste economische wetenschappen, handelsingenieur, handelsingenieur in beleidsinformatica, GGS economische wetenschappen/toegepaste economische wetenschappen, MBA Opdracht: onderzoek verderzetten in het kader van het project ‘Studie van de invloed van financiële aspecten op de planning van projecten’. Kenmerk: 00200208 - 50020705 Project: FWO nr. G.0261.00 (A4635) Functie: 100% wetenschappelijk medewerker, Departement Toegepaste Economische Wetenschappen, vanaf heden tot 31 december 2003 Diploma: licentiaat economische wetenschappen/toegepas te economische wetenschappen, handelsingenieur, GGS economische wetenschappen/toegepaste economische wetenschappen, MBA Opdracht: onderzoek in functie van het project ‘Een beslissingsmodel voor aankoopbeheer gebaseerd op total cost of ownership informatie’.

Faculteit Sociale Wetenschappen Kenmerk: 00200208 - 50004356 Functie: 50% assistent of bursaal (FLOF nr. 12260), Afdeling Bestuur en Overheidsmanagement - Instituut voor de Overheid, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuwbaar Diploma: licentiaat politieke wetenschappen Opdracht: ondersteuning van het seminarie Bestuurskunde (1ste licentie) en van het European Master of Public Administration; aanvullende ondersteuning voor het onderdeel bestuurskunde van het practicum (2de kandidatuur); onderzoek in het overheidsmanagement en de bestuurskunde binnen het Instituut voor de Overheid. Kenmerk: 00200208 - 50021000 Project: Alg. Beh. Functie: wetenschappelijk medewerker (2 x 50% die eventueel kunnen gecombineerd worden tot 1 voltijds), Afdeling Dataverzameling en Analyse, vanaf heden tot 31 maart 2002 Diploma: licentiaat sociologie/communicatie- of politieke wetenschappen/psychologie Opdracht: uitwerken van de concepten, opstellen van de vragenlijst op basis van bestaand materiaal en een aantal open interviews, uitvoering van de peiling binnen de K.U.Leuven m.b.v. het internet, analyse van de gegevens met inbegrip van nonrespons evaluatie, rapportering van de resultaten (‘Uitvoering van een peiling naar de houding van de gebruikers tegenover sommige aspecten van het Anemoonproject met behulp van een internetenquête’).

Kenmerk: 00200208 - 50013256 Project: FWO nr. G.0251.96 + G.0167.02 Functie: 100% bursaal, Afdeling Fysische en Regionale Geografie, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuwbaar Diploma: licentiaat fysische geografie of geologie, bio-ingenieur Opdracht: onderzoek betreffende de ruimtelijke en temporele variaties in bodemverliezen die het gevolg zijn van het rooien van wortel- en knolgewassen in Europa. Kenmerk: 00200208 - 50015657 Project: OT/00/15 Functie: 100% bursaal, Afdeling Fysiologie en Biochemie van Planten en Micro-Organismen, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuwbaar Diploma: licentiaat biologie/biochemie, bio-ingenieur; ervaring met moleculair biologische technieken is een absolute noodzaak Opdracht: het labo Plantenfysiologie bestudeert de biosynthese van stevioside in Stevia rebaudiana; de bedoeling van dit onderzoeksproject is het afzonderen van entkaureen-13hydroxylase, mogelijk een cytochroom P450 enzym; het werk behelst opzuivering van het enzym en klonering van zijn gen; de sollicitant heeft liefst ervaring met opzuivering van enzymen en een goede achtergrond van moleculair werk.

Faculteit Toegepaste Wetenschappen Kenmerk: 00200208 - 50020955 Project: Eurofoetus Functie: 100% wetenschappelijk medewerker, Departement Elektrotechniek ESAT, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuwbaar Diploma: burgerlijk werktuigkundig-elektrotechnisch ingeni eur (optie elektronica) Opdracht: ontwikkelen van nieuwe module, gaande van concept en selectie van sensoren en meetsystemen toegepast op foetussen met de bedoeling om de overlevingskansen tijdens de geboorte te optimaliseren; de taak omvat zowel elektronisch als systeem ontwerp en vereist bovendien interesse voor telemetrie en biocompatibele behuizingen; dit werk gebeurt in een multidisciplinair team, binnen het ESATlabo maar ook met de partners van gynaecologie; dit project geeft aanleiding tot een breder Europees project, o.m. met Barcelona. Kenmerk: 00200208 - 50020956 Project: MEMS2TUNE Functie: 100% wetenschappelijk medewerker, Departement Elektrotechniek ESAT, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuw baar Diploma: burgerlijk werktuigkundig-elektrotechnisch ingeni eur, optie elektronica Opdracht: ontwerp van totaal nieuwe componenten en schakelingen die hoogfrequente signalen moeten schakelen, voor toepassingen in GSM die zowel mechanische (MEMS) als elektronische (RF) componenten bevat; een brede interesse is een absolute vereiste; dit werk gebeurt in teamverband binnen het ESAT-labo maar vooral ook met andere Europese partners waarmee de kandidaat regelmatig contact zal houden door korte reizen.

Hoger Instituut voor Wijsbegeerte Faculteit Geneeskunde Kenmerk: 00200208 - 50013458 Project: FLOF nr. 12659 Functie: 100% bursaal, Centrum voor Logica, Filosofie van de Wetenschappen en Taalfilosofie, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuwbaar Diploma: licentiaat wijsbegeerte of MA in Philosphy Opdracht: onderzoek dat zal leiden tot een doctoraat aan het Centrum.

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Kenmerk: 00200208 - 50008994 Functie: 100% assistent, Departement Psychologie, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuwbaar Diploma: licentiaat psychologie Opdracht: assistentie bij werkcolleges en practicum Ontwikkelingspsychologie; onderzoek en wetenschappelijke dienstverlening in de ontwikkelingspsychologie.

Faculteit Wetenschappen Kenmerk: 00200208 - 50007018 Functie: 100% assistent, Afdeling Vergelijkende Fysiologie en Morfologie der dieren, vanaf heden voor 2 jaar, hernieuwbaar Diploma: licentiaat biologie/biochemie, bio-ingenieur Opdracht: verzorgen practica dierkunde specifiek het practicum ‘Immunologische biotechnologie’ in de licenties; voorbereiden doctoraat i.v.m. neuronale plasticiteit van het visueel systeem bij de volwassen kat; hiertoe is een grondige

Kenmerk: 00200208 - 50020953 Project: FWO nr. G.0243.98 Functie: 100% wetenschappelijk medewerker (barema doctor-assistent), Departement Menselijke Erfelijkheid, vanaf 1 januari 2002 tot 31 december 2003 Diploma: arts, apotheker, licentiaat biologie/biochemie of bio-ingenieur met doctoraat Opdracht: de CDG syndromen zijn een groep van erfelijke, metabole aandoeningen die gekenmerkt worden door een afwijkende glycosylatie van glycoproteïnen; het onderzoek is gericht op de ontrafeling van fysiologische rol van de fosfomannomutases; momenteel wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een transgeen muismodel voor CDG-la en aan de studie van de expressie van de verschillende PMM genen met inbegrip van de regulatie van transcriptie; de groep is tegelijk actief in de zoektocht naar nieuwe oorzaken voor CDG, in het kader van een Europees samenwerkingsverband; de taak omvat de dagelijkse begeleiding van een doctoraatsstudent en een technisch medewerker. Kenmerk: 00200208 - 50020954 Project: ooi 2001/13 Functie: deeltijds wetenschappelijk medewerker, Afdeling Experimentele Oto-Rhino-Laryngologie, vanaf heden tot 31 augustus 2003 (50% gedurende het 1ste academiejaar, daarna 30%) Diploma: licentiaat informatica/natuurkunde, burgerlijk ingenieur of industrieel ingenieur. Opdracht: als mediakundige, computertechnische en vormgevings-technische deskundige, aanpassen en ontwikkelen van softwareprogramma om geluiden te leren discrimineren (stem, spraak, toon, complex) en aanmaken van databases.

20.9.2001 C A M P U S K R A N T

19

DE DENKTANK

Le nouveau CK In deze rubriek legt Campuskrant allerlei vragen - van technische, socio-economische, politieke, ethische en filosofische aard - voor aan een denktank van Bijzonder Wijze Mannen en Vrouwen van de K.U.Leuven. Aarzel niet om ook uw vragen en problemen op te sturen naar De Denktank, Cam puskrant, Oude Markt 13, Leuven. Vorige editie pakte Campuskrant uit met haar nieuwe stijl: driewekelijks, zonder saaie agenda’s, vlotter en met een compleet vernieuwde elektronische versie. De reacties van onze lezers stroomden meteen ter redactie binnen: “Gefeliciteerd met de Nieuwe Stijl”, zo schrijft lezer Bert Quaeghebure ons. “Meent De Denktank dat er nu nog verbeteringen aan het enige echte Universiteitsblad mogelijk zijn?” We menen te weten waar lezer Quaeghebure met zijn vraag naartoe wil: Campuskrant wàs inderdaad al een fantastisch blad, en is nu dus bijna helemaal perfect. Kan het eventueel nòg beter? Een mens vraagt het zich af. Want de kracht van dit blad zit soms tot in de allerkleinste hoekjes verborgen. U verkiest mogelijk immers grote rubrieken als Ad Valvas, onze alom gegeerde Vormingskrant of de fascinerende gesprekken van Leven na de Universiteit. Zeer boeiende lectuur allemaal, daar niet van, maar zelf zijn wij in dit eigenste blad toch altijd het meest gefascineerd door één specifieke kleine, soms goed verscholen rubriek: Promoties. Wie zichzelf intelligent acht, staat na het lezen ervan telkens weer binnen de kortste keren met de beide voeten op de bijzonder barre grond. Neem nu de aflevering in de vorige editie, Campuskrant jaargang dertien, nummer 1, op pagina 20, rechtse kolom. Wat lazen wij daar? Dat op 21 juni Manuel R. P ajarillo een doctoraat afleverde. “So what?”,

horen wij u al knorren. Wel, wacht tot u de titel hoort. We citeren letterlijk: Confrontacion con lo real. From a Metaphysics of the Real to a Spirituality of Liberation. An Analysis and Study of the Presuppositions of Jon Sobrino’s Spirituality of Liberation. Kijk, als wij zoiets lezen worden wij altijd even héél erg stil. Zeker als we weten dat ze aan de VUB doc toraatstitels uitdelen aan mensen die zich buigen over kwesties als Zondagavond op televisie: Sportweekend of Stadion?, Suiker en zout: een vergelijkende studie en Waren de goden kosmonauten? Maar goed, zoiets zal u dus gelukkig nooit in onze Doctoratenrubriek aantreffen. Goed: wat u nu al in Campuskrant kan vinden, is dus v aak zoniet altijd - bijzonder aangenaam leesvoer. Maar de vraag was dus: wat kan er nog beter? Wat ontbreekt er nog? Wij zouden zeggen: een kruiswoordraadsel! Natuurlijk niet zo eentje als in De Morgen, waar je bij boom (drie letters) iep, olm of els moet invullen. Neen, wij zouden in onze kolommen graag ergens een déftig kruiswoordraadsel willen, eentje op academisch niveau, waarin men woorden als megaquadratuur, protuberans en asymptoot moet proberen te vinden. Daarnaast staat De Denktank ook unaniem achter de publicatie van een stripverhaal in dit blad. En wel omdat enerzijds de wetenschap veel te ver van de man in de straat staat, terwijl striptekenaars aan de andere kant

wetenschappers altijd als een zootje verstrooide, sociaal onaangepaste halvegaren afschilderen. Wij hoeven in het Belgische beeldverhaal niet verder te zoeken dan Professor Gobelijn, Professor Zonnebloem, Adhemar e tutti quanti. Het kan dus niet anders dan dat Marc Sleen en co. hun inspiratie bij afgestudeerden van àndere universiteiten haalden, want uit de Leuvense praktijk weten u en ik natuurlijk maar al te best dat òns academisch personeel steeds stipt, goedgeluimd, assertief, correct en uiterst intelligent is. Ten bewijze van dat laatste deel van onze stelling: zie onze rubriek Promoties! En dat brengt ons waar wij willen zijn: waarom pakt Campuskrant niet uit met een stripverhaal waarin we onze Leuvense doctoraten en wetenschappelijke bevindingen op een prettig geïllustreerde, aangenaam vertelde manier ook aan Jan-met-de-Pet kenbaar maken? Wij kiezen nogmaals een willekeurig voorbeeld uit de vorige aflevering van onze Doctoraten-rubriek: daarin meldde de journalist van dienst ons dat aan de Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie een doctoraat was uitgereikt aan Michel Coppieters, nadat die iets verschrikkelijks ingewikkelds bestudeerd had. De Denktank stelt hier dan ook voor vanaf volgende Campuskrant een stripreeks te starten rond De wetenschappelijke avonturen van Dr. Michel Coppieters. Met als Aflevering 1: Physical Examination and Treatment of Neurogenic Disorders of the Upper Quadrant -A Manual Therapeutic Perspective. Eens zien of Marc Sleen dàn nog durft buitenkomen met zijn Adhemar. Namens De Denktank, Prof. V.W. Kemps (hoofd vakgroep Algemene Communicatie) en G. Op d e Beeck (secretaris-klerk)

CULTUUR

vervolg van pagina 13

Tentoonstelling Geuren en Kleuren Karla Venken Biljarttafel

De industriële wandeling eindigt in een steegje met kleine arbeidershuisjes, gemodelleerd op foto’s van Leuvense straten uit de jaren dertig. Open je de deuren, dan kijk je op uitvergrote authentieke foto’s van toenmalige Leuvens interieurs. “Het is een voor de hand liggende evocatie van de miserie en materiële ellende die veel arbeiders hebben gekend onder invloed van economische verschuivingen en ontwikkelingen. Maar er is bijvoorbeeld ook de aandoenlijke foto achter het hartje van een toilethok. Het toilet is niet meer dan een ton met een plank erop, maar op de muur erachter hangt zo’n typische filmaffiche van de jaren dertig - het contrast kan niet groter zijn.” Het Leuvense werkmanssteegje vormt meteen de doorgang naar het laatste luik van de t entoonstelling, waarin de sociale gevolgen van de economische ontwikkelingen voor de gewone man en de opkomst van sociale bewegingen aan bod komen. Onder de titel Vloekende kleuren kom je terecht in een volkshuis. Met een rode, een gele en een blauwe zuil. En in het midden daarvan een biljarttafel met een ... rode, een gele en een blauwe bal. “ Dat ligt er inderdaad nogal dik op”, lacht Hendrik Ollivier. “Zo’n confronterende opstelling simplifieert de problematiek van de verzuiling wel, maar tegelijk illustreren we daarmee ook een tendens in de sociale geschiedschrijving. Tot voor kort gebeurde dat zo goed als uitsluitend per zuil, terwijl nu vooral het geheel wordt bekeken: wat hebben die sociale bewegingen samen betekend en wat hebben ze gemeen? Het hele verenigingsleven rond die sociale bewegingen, van fanfares tot turnclubs, is zeer vergelijkbaar - er lijkt n auwelijks meer dan een k leurverschil.”

20 C A M P U S K R A N T 2 0 . 9 . 2 0 0 1

Met spiegels aan de wand wordt stilgestaan bij de taalkwesties en communautaire spanningen die na 1950 crescendo gaan. “Vlamingen tonen stilaan opnieuw interesse voor Brussel, willen de verfransing niet zomaar laten gebeuren en eisen de stad en de rand weer deels op. Het internationale studentenprotest in de jaren zestig vormt dan een scharnier naar de nieuwe sociale bewegingen zoals bijvoorbeeld het feminisme of milieugroeperingen. Leuven heeft daarin geen bepalende rol gespeeld, maar de rellen van 1967 spreken nog altijd tot de verbeelding en zijn toch w el in die internationale context te situeren. Begonnen als een talige kwestie sloeg dat protest om in een beweging voor

meer democratische structuren in de universiteit en in de maatschappij in het algemeen, zoals aan Franse universiteiten en op Amerikaanse campussen. We visualiseren dat studentenprotest met een nagebouwde keuken van een gemeenschapshuis: de muren beplakt met affiches vol sloganeske agitatie maar ook engagement, en voor de rest een zwijnenstal van jewelste. Een knipoog, zeg maar: soms leek het makkelijker om de wereld te veranderen dan om de afw as te organiseren.” Geuren en Kleuren. Een sociale en economische geschiedenis van Vlaams-Brabant, 19de en 20s te eeuw. Van 22 september tot 9 december dagelijks te bezoeken in het Stedelijk Museum, Savoyestraat 6 (gesloten op maandagen). Informatie en reservatie van rondleidingen en nocturnes op t(016)22 45 64 of via [email protected].

Het slachtoffer herontdekt

Recommend Documents