HET EXAMENBLAD VO Jaargang 10, november 2011, no. 27 VVN.A.
ETE Schouwburgweg 24 - 26 Curaao Tel: (5999) 434-3766 Fax: (5999) 465-2784 E-mail:
[email protected]
Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur & Sport
Bestemd voor
Datum Kenmerk Inhoud
-
de schoolbesturen o de scholen voor voortgezet onderwijs o de examenklasdocenten van het voortgezet onderwijs o de landsexamencommissie o het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur & Sport o de Nationale Onderwijsinspectie o de constructiegroepsleden van het ETE o de onderwijsvakbond 30 november 2011 2011/Ex-359 Woord vooraf 27.1 Algemene mededelingen 27.2 Vakspecifieke mededelingen 27.3 Aangewezen exameneenheden centraal eindexamens 2013 en 2014
Bijlagen: I Exameneenheden 2013 en 2014 II Kort verslag vergadering schooldirecties III Resultaten Enquête Centraal Examens 2011 IV Relevante CvE mededelingen
2 3 4 5 24 27 32
ETE Management Contactpersonen:
Mevrouw Esther Padilla-Bomberg, Hoofd ETE:
[email protected] Mevrouw Emy Coelho, Directie Secretaresse:
[email protected]
Telefoonnummers: 434-3736 /434-3766 Faxnummer : 465-2784
Woord vooraf In deze editie van het Examenblad VO, no. 27, treft u ondermeer de aangewezen eindtermen voor het examenjaar 2013 en 2014 aan. Tevens geven wij u enige, relevante, vakspecifieke informatie aangaande het komende examen. Aan de schooldirecties wordt verzocht om kennis te nemen van deze informatie en aan de examenklasdocenten de voor hun relevante informatie door te geven. U wordt ook verzocht om de september-mededeling 2011 van CvE te raadplegen voor meer informatie via www.examenblad.nl Namens het ETE-team wensen wij een ieder een succesvolle voortzetting van het schooljaar 2011 - 2012.
1
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
27.1
Algemene mededelingen
1.1 Aanscherping van de slaag-/zakregeling Zoals u bekend is het beleid van het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur & Sport om de slaag/zakregeling aan te scherpen. Het is de bedoeling dat deze nieuwe regeling dit examenjaar 2012 ingaat. Om de wijziging te effectueren zal de wettelijke regelgeving echter bij Landsbesluit moeten worden aangepast. Op dit moment is de slaag-/zakregeling in de fase van besluitvorming en formalisering. 1.2 Vierde taal VWO Vorig jaar is door het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur & Sport met de scholen overeengekomen, dat ten behoeve van de verplichte vierde taal in het vwo geen centraal (havo)examen meer bij VWO leerlingen wordt afgenomen. Het vak wordt op vwo niveau gegeven en krijgt een studielast van 200 uur. Er wordt alleen een schoolexamen afgenomen, waarvan vanaf het examenjaar 2011-2012 het eindcijfer wordt verwerkt in het combinatiecijfer. Ook deze regeling is in de fase van besluitvorming en formalisering. 1.3 Toegestane hulpmiddelen Voor het VSBO zijn er vergeleken met 2011 bij de hulpmiddelen de volgende veranderingen: - hoewel dit geen wijziging is vergeleken met voorgaande examenjaren is bij wiskunde expliciet vermeld dat roosterpapier in cm2 is toegestaan. - 2012 is het laatste centraal examen waarbij de 1e editie van BINAS is toegestaan. - Bij het centraal examen 2012 is de 2e editie van BINAS niet toegestaan. 1.4 Centraal Eindexamen sectorprogrammavakken Van de sectorprogrammavakken waarvan de praktijkexamens in de periode van 20 maart t/m 8 mei 2012 plaatsvinden, ontvangen de scholen eind januari 2012 het nodige om zich voor te bereiden op de praktijk- examens, tw instructie examinatoren en overzicht benodigd materiaal. De school moet zelf het rooster van de afname van het praktijkexamen uitwerken en vaststellen en dit bij de Inspectie inleveren. 1.5 Een eerder verzending van de normen en cesuur van de examens Tijdens de vergadering met de schooldirecties op 31 januari 2011 is het verzoek gedaan om de normen/cesuur van de examens eerder te ontvangen. Voor de normering van de centrale examens VO, zowel hier, als in Nederland geldt een uiterst scherp tijdpad, dat rekening moet houden met de technische verwerkingstijd van de resultaten, de verwerking van de opmerkingen én de correctietijd voor docenten. In de praktijk houdt dit het volgende in: op dinsdag worden de centrale examens vsbo-vmbo genormeerd; de afronding is op die dinsdag tegen zes uur ’s avonds; daarna volgt gedurende de avond een proces van het maken van overzichtslijsten en de controle daarvan; het lukt meestal om dat voor middernacht af te ronden, zodat de volgende ochtend vanaf 8 uur de normen kunnen worden gepubliceerd. Voor de centrale examens havo en vwo geldt een soortgelijk tijdpad, met vergadering op woensdag en publicatie op donderdag. Er is geen enkele mogelijkheid om dit proces te versnellen en de normering eerder te publiceren. Het ETE streeft ernaar om, ondanks dit scherpe tijdpad, de normen/cesuur van de lokale examens een dag eerder naar de scholen te sturen. Helaas komt het weleens voor dat, vanwege technische storingen in het mailverkeer, het een en ander toch geen voordeel oplevert. 1.6 Rooster Het rooster centraal examen 2012 is gepubliceerd in Examenblad no. 26 van 13 juli 2011. In 2012 geldt voor het centraal examen economie havo dat er een zittingsduur is van 3,5 uur in plaats van 3 uur. Voor het bezemexamen economie havo geldt nog de zittingsduur van 3 uur. 2
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
27.2
Vakspecifieke mededelingen
2.1 Havo economie: examinering volgens het nieuwe examenprogramma In 2012 wordt op het havo voor het eerst economie geëxamineerd volgens het nieuwe examenprogramma. Er is een bezemexamen voor kandidaten die onderwijs hebben gevolgd volgens het oude examenprogramma economie. 2.2 Havo en vwo kunst algemeen Tot nu toe is in het examenjaar 2012 een proefexamen gepland voor het vak kunst algemeen volgens het nieuwe programma. Het lesmateriaal dat in de vorm van een interactieve Dvd/Cd-ROM ontwikkeld is, is nu pas gereed. Om het vak op een kwalitatief goed niveau aan te kunnen bieden, moet er aan een aantal basisrandvoorwaarden voldaan worden. Het centraal proefexamen heeft betrekking op de drie modules (1, 2 en 3) voor het vak kunst algemeen. Module 1 omvat de eindtermen voor de eerste helft van de 20e eeuw (Wat maakt ons zo uniek? Wat is Caribisch?) Module 2 is een introductie en module 3 is meer een uitwerking van wat in o.a. module 1 is aangehaald. De modules hebben een interactieve opzet: lezen, luisteren en opdrachten maken. Je moet verbonden zijn met internet om meer informatie te krijgen, als je op bepaalde plaatjes of informatie klikt. FMS is belast met het vermenigvuldigen van de Dvd’s/Cd’s om deze naar de scholen te sturen. Tijdens een vergadering met de vaksecties van kunst algemeen bij FMS is naar voren gekomen, dat een aantal scholen niet in staat is om de leerlingen goed voor te bereiden; de infrastructuur en het materiaal ontbreken; en de tijd is te kort om alles te regelen om de betreffende lessen te kunnen geven en alle betreffende vakinhouden aan te bieden. Het komt erop neer dat het proefexamen moeilijk in het examenjaar 2012 afgenomen kan worden. Het Ministerie van Onderwijs en dus de Minister moet hierover nog een officiele uitspraak doen. 2.3 Centraal Eindexamen sectorprogrammavakken techniek Tijdens een vergadering met de schooldirecties aan het begin van het schooljaar hebben de directies bekend gemaakt dat nog niet aan alle randvoorwaarden is voldaan om het vak goed aan te bieden. De schoolbesturen zijn bezig met een aanpassingstraject ‘nulmeting’ ten behoeve van de examenprogramma’s techniek. Dit zal te zijner tijd aan de minister aangeboden moeten worden. Zoals vorig jaar zal het ETE bij de examens, waar mogelijk, rekening houden met het bovenstaande. Van belang is wel om te weten dat zolang er geen officieel besluit van de minister is, de huidige examenprogramma’s nog gelden. Verder is het van belang om rekening te houden met het volgende. Indien het voorstel van de schoolbesturen aangenomen wordt, dan zou de invoering van het nieuwe examenprogramma pas in het schooljaar 2012-2013 in het 3e leerjaar en 2013-2014 in het 4e leerjaar mogelijk zijn. Dat betekent dat het eerste centraal examen volgens een nieuw examenprogramma in 2013-2014 afgenomen zal kunnen worden.
3
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
27.3
Aangewezen exameneenheden centraal eindexamens 2013 en 2014
In deze editie van het Examenblad worden, zoals wettelijk vereist, ook de exameneenheden voor het vsbo, havo en vwo betreffende het centraal examen voor de jaren 2013 en 2014 gepubliceerd. De aangewezen exameneenheden hebben betrekking op de leerjaren 2011-2012 en 2012-2013. Daar de aangewezen eindtermen twee jaar vooraf bepaald worden, is het van belang dat scholen, in geval van het aanbieden van een nieuw examenprogramma, dit ruim van te voren aan de autoriteiten t.w. de Inspectie en het ETE bekend maken. Voor het ETE is dit nodig voor het kunnen ontwikkelen van examens en het bekend maken van de aangewezen eindtermen, ingeval het betreffende examenprogramma nog niet door andere scholen aangeboden wordt. De aangewezen exameneenheden zijn gebaseerd op de vigerende examenprogramma’s, zoals bepaald door het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur & Sport. Niet voor alle examenvakken dienen de exameneenheden aangewezen te worden. In de betreffende examenprogramma’s staat vermeld of de exameneenheden aangewezen moeten worden. Van de andere examenvakken waarvan in het examenprogramma geen vermelding wordt gedaan, liggen de exameneenheden vast, dat wil zeggen dat deze niet jaarlijks gewijzigd worden. N.B. Geen enkel ander examenprogramma is geldig, tenzij dat door het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur & Sport en de Minister is vastgesteld c.q. aangewezen.
4
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Bijlage I Exameneenheden Zorg & Welzijn Intrasectoraal Zorg & Welzijn Intrasectoraal VSBO TKL EXAMENEENHEID Naam
Code
EXAMENJAAR 2013 2014
ZW/K1
Beroepsoriëntatie
ZW/K2
Professioneel handelen en grondhouding
X
ZW/K3
Sociale en communicatieve vaardigheden
X
ZW/K4
Culturele en artistieke vorming
ZW/K5
Informatie en communicatie technologie
ZW/K6
Zorg en welzijn: - kinderen en jongeren - volwassenen en ouderen Begeleiding van activiteiten: - kinderen en jongeren - volwassenen en ouderen Zorg en hulpverlening
ZW/K7
ZW/K8 ZW/K9
X X
X
X
X
ZW/K10
Assisteren en verzorgen van zieke en gehandicapte kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen Voedingsverzorging
X
ZW/K11
Zorg voor de huishouding
ZW/K12
Facilitaire dienst
X
ZW/K13
Uiterlijke verzorging
X
X X
Exameneenheden Zorg en Welzijn Intrasectoraal Zorg & Welzijn Intrasectoraal VSBO PKL EXAMENEENHEID Naam
Code
EXAMENJAAR 2013 2014
ZW/K1
Beroepsoriëntatie
ZW/K2
Professioneel handelen en grondhouding
ZW/K3
Sociale en communicatieve vaardigheden
ZW/K4
Culturele en artistieke vorming
ZW/K5
Informatie en communicatie technologie
ZW/K6
Zorg en welzijn: - kinderen en jongeren - volwassenen en ouderen Begeleiding van activiteiten: - kinderen en jongeren - volwassenen en ouderen Zorg en hulpverlening
X
X
ZW/K10
Assisteren en verzorgen van zieke en gehandicapte kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen Voedingsverzorging
ZW/K11
Zorg voor de huishouding
ZW/K12
Facilitaire dienst
X
ZW/K13
Uiterlijke verzorging
X
X
CSPE
X
X
ZW/K7
ZW/K8 ZW/K9
X
X X
X X X
X
X X
5
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Zorg & Welzijn Intrasectoraal Zorg & Welzijn Intrasectoraal VSBO PBL Exameneenheid Naam
Code
Examenjaar 2013 2014
ZW/K1
Beroepsoriëntatie
ZW/K2
Professioneel handelen en grondhouding
ZW/K3
Sociale en communicatieve vaardigheden
ZW/K4
Culturele en artistieke vorming
ZW/K5
Informatie en communicatie technologie
ZW/K6
Zorg en welzijn: - kinderen en jongeren - volwassenen en ouderen Begeleiding van activiteiten: - kinderen en jongeren - volwassenen en ouderen Zorg en hulpverlening
X
X
X
X
X
ZW/K10
Assisteren en verzorgen van zieke en gehandicapte kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen Voedingsverzorging
ZW/K11
Zorg voor de huishouding
ZW/K12
Facilitaire dienst
ZW/K13
Uiterlijke verzorging
ZW/K7
ZW/K8 ZW/K9
CSPE
X X X
X X X X
X
Exameneenheden Uiterlijke Verzorging Uiterlijke Verzorging VSBO TKL Exameneenheid Naam
Code
Examenjaar 2013 2014
UV/K2
Beroepsoriëntatie
X
X
UV/K3
Professioneel handelen en grondhouding
X
X
UV/K4
Sociale en communicatieve vaardigheden
X
X
UV/K5
Culturele en artistieke vorming
UV/K6
Informatie en communicatie technologie
X
X
UV/K7
Doelgroepen
X
X
UV/K8
Gezondheid
X
X
UV/K9
Veiligheid en hygiëne
X
X
UV/K10
Voeding
X
X
UV/K11
Verkoopkunde
X
X
UV/K12
Haarverzorging
X
X
UV/K13 UV/K14
Huidverzorging Hand- en voetverzorging
X X
X X
6
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Geschiedenis HAVO Geschiedenis HAVO Exameneenheid
Examenjaar
Code F2 D3
Naam Trans-Atlantische slavenhandel Staatsinrichting
E1
Internationale betrekkingen en oorlogsvoering
2013 X X
2014 X X
Exameneenheden Geschiedenis VWO Geschiedenis VWO Exameneenheid Code F2 D3
Naam Trans-Atlantische slavenhandel Staatsinrichting
E1
Internationale betrekkingen en oorlogsvoering
Examenjaar 2013 X X
2014 X X
7
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Wiskunde VSBO Door het ETE aangewezen exameneenheden voor het vak wiskunde op vsbo voor het cse in 2013 en 2014. Leeswijzer voor de tabellen: B = praktisch basis gerichte leerweg (PBL) K = praktisch kader gerichte leerweg (PKL) In de tabel is telkens aangegeven: - code van de exameneenheden - naam van de exameneenheden - met een x voor iedere exameneenheid binnen welke leerweg(en) deze geldt - met B of K de exameneenheden die geëxamineerd zullen worden in het c.s.e. in 2013 en 2014.
Wiskunde VSBO Code exameneenheid
B
K
Oriëntatie op leren en werken
x
X
Basisvaardigheden
x
X
Leervaardigheden in het vak wiskunde
x
X
B,K
WI/B1
Algebraïsche verbanden
x
X
B,K
WI/B2
Rekenen, meten en schatten
x
X
B,K
WI/B3
Meetkunde
x
X
B,K
WI/B4
Informatieverwerking, statistiek
x
X
WI/B5
Geïntegreerde wiskundige activiteiten
x
X
WI/V/1
Aanvullende eisen (zie bijlage met specificatie voor PKL)
WI/V/2
Verrijkingsopdrachten
WI/V/3
Verwerven, verwerken en verstrekken van informatie
WI/V/4
Vaardigheden in samenhang
WI/A
Naam
Centraal examen in 2013 en 2014
X
K
X
K
8
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Nadere specificering van de eenheid aanvullende eisen voor de PKL WI/V1Aanvullende eisen De kandidaat kan: Eindterm
1. Rekenen met formules
Specificering
Centraal examen in 2013 en 2014
in een formule of vuistregel een variabele vervangen door een expressie
K
in een formule of vuistregel een expressie vervangen door een variabele
K
2. Exponentiële verbanden herkennen en gebruiken
een formule van de vorm y = b g t herkennen en gebruiken
een bijbehorende grafiek tekenen en interpreteren
3. Periodieke en machtsverbanden gebruiken
de begrippen periode, frequentie en amplitude herkennen en gebruiken
eenvoudige machtsverbanden herkennen en gebruiken
verbanden van de vorm y = a xn waarbij n een positief en geheel getal is
berekeningen met een groeifactor of groeipercentage uitvoeren
4. Rekenmachine
K
K
K
Ook voor de lokale examenprogramma’s is voor toelichting op de inhoud van de eindtermen, de in Nederland uitgebrachte syllabus Wiskunde BB - BK - GT 2008 geldig. Deze syllabus is te vinden op de cevo webpagina: www.examenblad.nl vmbo KB of vmbo BB exacte vakken
9
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Biologie VSBO Door het ETE aangewezen exameneenheden voor het vak biologie op vsbo voor het cse in 2013 en 2014. Leeswijzer voor de tabellen: B = praktisch basis gerichte leerweg (PBL) K = praktisch kader gerichte leerweg (PKL) In de tabel is telkens aangegeven: - code van de exameneenheden - naam van de exameneenheden - met een x voor iedere exameneenheid binnen welke leerweg(en) deze geldt - met B of K de exameneenheden die geëxamineerd zullen worden in het c.s.e. in 2013 en 2014. Biologie VSBO Code exameneenheid
Naam
B
K
Centraal examen in 2013 en 2014
BIO/K/1
Oriëntatie op leren en werken
x
X
BIO/K/2
Basisvaardigheden
x
X
BIO/K/3
Leervaardigheden in het vak biologie
x
X
B,K
BIO/K/4
Cellen staan aan de basis
x
X
B,K
BIO/K/5
Schimmels en bacteriën: nuttig en soms schadelijk
x
X
BIO/K/6
Planten en dieren en hun samenhang: de eigen omgeving verkend
x
X
BIO/K/7
Mensen beïnvloeden hun omgeving
x
X
BIO/K/8
Houding, beweging en conditie
x
X
BIO/K/9
Het lichaam in stand houden: voeding en genotmiddelen, energie, transport en uitscheiding
x
X
BIO/K/10
Bescherming
x
X
BIO/K/11
Reageren op waarnemingen
x
X
B,K
BIO/K/12
Van generatie op generatie
x
X
B,K
BIO/K/13
Erfelijkheid en evolutie
BIO/V/1
Bescherming en antistoffen
BIO/V/2
Gedrag bij mens en dier
BIO/V/3
Verwerven, verwerken en verstrekken van informatie
BIO/V/4
Vaardigheden in samenhang
B,K
B,K
X
Ook voor de lokale examenprogramma’s is voor toelichting op de inhoud van de eindtermen, de in Nederland uitgebrachte syllabus Biologie BB - BK - GT 2008 geldig. Deze syllabus is te vinden op de cevo webpagina: www.examenblad.nl vmbo KB of vmbo BB exacte vakken.
10
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden NASK1 VSBO Door het ETE aangewezen exameneenheden voor het vak natuurkunde en scheikunde 1 op vsbo voor het cse in 2013 en 2014. Leeswijzer voor de tabellen: B = praktisch basis gerichte leerweg (PBL) K = praktisch kader gerichte leerweg (PKL) In de tabel is telkens aangegeven: - code van de exameneenheden - naam van de exameneenheden - met een x voor iedere exameneenheid binnen welke leerweg(en) deze geldt - met B of K de exameneenheden die geëxamineerd zullen worden in het c.s.e. in 2013 en 2014 Natuurkunde/scheikunde 1 VSBO Code exameneenheid
Naam
B K
Centraal examen in 2013 en 2014
NASK1/K/1
Oriëntatie op leren en werken
x
X
NASK1/K/2
Basisvaardigheden
x
X
NASK1/K/3
Leervaardigheden in het vak natuuren scheikunde 1
x
X
B,K
NASK1/K/4
Stoffen en materialen in huis
x
X
B,K
NASK1/K/5
Elektrische energie in huis
x
X
B,K
NASK1/K/6
Verbranden en verwarmen (zie specificatie hieronder)
x
X
K
NASK1/K/7
Licht en beeld
x
X
NASK1/K/8
Geluid
x
X
B,K
NASK1/K/9
Kracht en veiligheid
x
X
B,K
NASK1/K/10
Bouw van de materie
x
X
NASK1/K/11
Straling en stralingsbescherming
X
NASK1/K/12
Het weer
X
NASK1/V/1
Veiligheid in het verkeer
K
NASK1/V/2
Constructies
K
NASK1/V/3
Verwerven, verwerken en verstrekken van informatie
NASK1/V/4
Vaardigheden in samenhang
K
Specificatie: Voor PKL NASK1/K/6 verbranden en verwarmen voor cse in 2013 en 2014 alleen de eindtermen: 1, 2 en 5. Ook voor de lokale examenprogramma’s is voor toelichting op de inhoud van de eindtermen, de in Nederland uitgebrachte syllabus Nask1 BB - BK - GT 2008 geldig. Deze syllabus is te vinden op de cevo webpagina: www.examenblad.nl vmbo KB of vmbo BB exacte vakken. 11
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Administratie & Commercie VSBO
Code exameneenheid
Administratie & Commercie VSBO Naam Centraal examen in 2013 en 2014
Leereenheid
Exameneenheid
PBL
PKL
Orientatie
AC/K/1.1
X
X
X
AC/K/1.2 AC/K/1.3
X X
X X
X X
AC/K/1.4 AC/K/1.5
X X
X X
X X
AC/K/1.6 AC/K/1.7
X X
X X*
X X*
AC/K/1.10 AC/V/1.1
X
X X
X
AC/V/1.2 Klantgericht handelen
Inkoop
Verkoop
Verkoopregistratie
Marketing
TKL
X
AC/K/3.2 AC/K/3.3
X X
X X
X X
AC/K/3.4
X
X
X
AC/K/5.1 AC/K/5.2
X X
X X
X X
AC/K/5.3 AC/K/5.4
X X
X X
X X
AC/K/5.5
X
X
X
AC/K/6.1 AC/K/6.4
X X
X X
X X
AC/K/6.5 AC/K/6.6
X X
X X
X X
AC/K/6.7 AC/K/6.10
X
X X
X X
AC/K/7.1
X
X
X
AC/K/7.3 AC/K/7.6
X X
X X
AC/K/7.7
X
X
X X
X
AC/K/8.1 AC/V/8.1
X
AC/V/8.2 AC/V/8.3
X X
AC/V/8.4
X
12
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10 .
Boekhouden
AC/K/9.1 AC/V/9.1
X
X X X X X
AC/V/9.2 AC/V/9.3 AC/V/9.4 AC/V/9.5 Leereenheid
Exameneenheid AC/V/10.2 AC/V/10.3 AC/V/10.4 AC/V/10.5 AC/V/10.6 AC/V/10.7 AC/V/10.8 AC/V/10.9
X
X PBL
PKL
TKL X X X X X X X X
* plus onderwerpen die cursief staan t.w. servicemerchandising en concessionair
13
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Economie VSBO Economie VSBO EE
Naam
B
K
Centraal examen in 2013
2014
EC/K/1
Oriëntatie op leren en werken
x
x
EC/K/2
Basisvaardigheden
x
x
EC/K/3
Leervaardigheden in het vak economie
x
x
B,K
B,K
EC/K/4
Consumptie
x
x
B,K
B,K
EC/K/5
Arbeid en productie
x
x
B,K
B,K
EC/K/6
Overheid en bestuur
x
B,K
B,K
EC/K/7
Internationale ontwikkelingen
EC/K/8
Natuur en milieu
EC/V/1
Verrijkingsstof
EC/V/2
Verwerven, verwerken en verstrekken van informatie
EC/V/3
Vaardigheden in samenhang
x
14
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Hospitality Brood & Banket VSBO Hospitality Brood & Banket VSBO Exameneenheid Code
B
K
Centraal examen in
Naam
2012 x
x
B,K
HO/BB/PB Praktische bakkerijvaardigheden
x
x
B,K
HO/BB/W
Warenkennis
x
x
B,K
HO/BB/T
Bakkerij theorie
x
x
B,K
HO/BB/V
Bakkerij voedingsleer
x
x
B,K
HO/TR
Toerisme
HO/A/01
Algemene vaardigheden
x
x
B,K
Opm: daar het ETE niet vooraf op de hoogte was dat dit onderwijsprogramma aangeboden en centraal geëxamineerd zou worden, worden nu pas de aangewezen eindtermen bekend gemaakt. Dit soort situaties dient in de toekomst voorkomen te worden.
Hospitality Brood & Banket VSBO
Exameneenheid
B
K
Centraal examen in
Code
Naam
2013
2014
HO/A/01
Algemene vaardigheden
x
x
B,K
B,K
HO/BB/PB
Praktische bakkerijvaardigheden
x
x
B,K
B,K
HO/BB/W
Warenkennis
x
x
B,K
B,K
HO/BB/T
Bakkerij theorie
x
x
B,K
B,K
HO/BB/V
Bakkerij voedingsleer
x
x
B,K
B,K
HO/TR
Toerisme
x
x
B,K
B,K
15
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Hospitality Koken & Serveren VSBO Hospitality Koken & Serveren VSBO Exameneenheid Code
B
K
Naam
Centraal examen in 2013
2014
HO/A/01
Algemene vaardigheden
x
x
B,K
B,K
HO/KS/M
Menuleer
x
x
B,K
B,K
HO/KS/D
Drankenkennis
x
x
B,K
B,K
HO/KS/SP
Serveren praktisch
x
x
B,K
B,K
HO/KS/W
Warenkennis
x
x
B,K
B,K
HO/KS/K
Keukentheorie
x
x
B,K
B,K
HO/KS/V
Voedingsleer
x
x
B,K
B,K
HO/KS/PK
Praktische keukenvaardigheden
x
x
B,K
B,K
HO/TR
Toerisme
x
B,K
B,K
x
16
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Techniek Let op! Omdat de examenprogramma’s van het VSBO voor het cluster techniek in veel gevallen niet overeen komen met die van het VMBO, zijn de aangewezen exameneenheden niet integraal van het CvE overgenomen. Verder zijn er in de examenprogramma’s nog de nodige onduidelijkheden en onvolkomenheden. Hiermee is rekening gehouden bij het maken van de keuze van exameneenheden.
Exameneenheden Techniek: Motorvoertuigentechniek PBL Motorvoertuigentechniek VSBO PBL Exameneenheid Code
Examenjaar
Naam
2013
2014
X
X
X
X
VT/K/2
Professionele vaardigheden
VT/K/7
Aandrijflijn en wielen
VT/K/8
Wielophanging, stuurbekr. en remmen
VT/K/9
Verlichting, signalering- en veiligheidsystemen
VT/K/10
Laad- en startsystemen
X
X
VT/K/11
Ontstekings- en brandstofsystemen
X
X
VT/K/12
Inlaat-, klepsturing- en uitlaatsystemen
X
X
VT/K/13
Koel- en smeersystemen
VT/K/14
Carrosserietechniek
X
X
CPE Heeft betrekking op de zelfde exameneenheden als het CE.
Voor 2013 en 2014 wordt de exameneenheid carrosserietechniek, code VT/K/14, opgevoerd. Voorbereidingen hiervoor dienen dan ook nu te beginnen. De examinering hiervan zal vooralsnog beperkt blijven tot 510% van het Centraal Examen en het Praktijk Examen (CPE).
17
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Techniek: Motorvoertuigentechniek PKL Motorvoertuigentechniek VSBO PKL Exameneenheid Code
Examenjaar
Naam
2013
2014
VT/K/2
Professionele vaardigheden
X
X
VT/K/15
Informatica/telematica
X
X
VT/K/16
Voertuigtechnische principes
X
X
VT/K/17
Electrotechnische/electronische principes
X
X
VT/K/7
Aandrijflijn en wielen
VT/K/8
Wielophanging, stuurbekr. en remmen
X
X
VT/K/9
Verlichting, signalering- en veiligheidsystemen
VT/K/10
Laad- en startsystemen
X
X
VT/K/11
Ontstekings- en brandstofsystemen
X
X
VT/K/12
Inlaat-, klepsturing- en uitlaatsystemen
X
X
VT/K/13
Koel- en smeersystemen
VT/K/14
Carrosserietechniek
X
X
VT/K/18
Motortechnische principes CIE
VT/K/2
Professionele vaardigheden
X
X
VT/V/1
Integratieve opdracht
X
X
Bij het CIE kunnen exameneenheden uit het kerndeel betrokken worden.
Voor 2013 en 2014 wordt de exameneenheid carrosserietechniek, code VT/K/14, opgevoerd. Voorbereidingen hiervoor dienen dan ook nu te beginnen. De examinering hiervan zal vooralsnog beperkt blijven tot 5-10% van het Centraal Examen en het Praktijk Examen (CPE).
18
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Techniek: Instalectro PBL Instalectro VSBO PBL Exameneenheid Code
Examenjaar
Naam
2013
2014
X
X
IE/K/2
Professionele vaardigheden
IE/K/5
Inleiding op het leidingnet in de woning en in de utiliteitsbouw
IE/K/6
Inleiding op het afmonteren in de woning
X
X
IE/K/7
Inleiding op elektrische toestellen en machines in de utiliteitsbouw
X
X
IE/K/11
Waterleidingtechniek
X
X
IE/K/12
Sanitairtechniek
X
X
IE/K/13
Koudetechniek CPE
Heeft betrekking op de zelfde exameneenheden als het CSE.
Exameneenheden Techniek: Instalectro PKL Instalectro VSBO PKL Exameneenheid Code
Examenjaar
Naam
2013
2014
IE/K/2
Professionele vaardigheden
X
X
IE/K/14
Elektronica
X
X
IE/K/15
Automatiseren
X
X
IE/K/5
Inleiding op het leidingnet in de woning en in de utiliteitsbouw
IE/K/6
Inleiding op het afmonteren in de woning
X
X
IE/K/7
Inleiding op elektrische toestellen en machines in de utiliteitsbouw
X
X
IE/K/11
Waterleidingtechniek
X
X
IE/K/12
Sanitairtechniek
X
X
IE/K/13
Koudetechniek CIE
IE/V/1
Integratieve opdracht
X
X
IE/K/2
Professionele vaardigheden
X
X
Bij het CIE kunnen exameneenheden uit het kerndeel betrokken worden.
19
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Techniek: Metaal PBL Metaal VSBO PBL Exameneenheid Code
Examenjaar
Naam
2013
2014
STM-2
Professionele vaardigheden
X
X
STM-4
Algemene grondvaardigheden metaal
X
X
STM-8
Boog- en autogeenlassen
STM-9
Constructiewerken 1
STM-10
Plaatwerken 1
STM-11
Draaien 1
X
X
STM-12
Frezen 1
STM-13
Bankwerken 1
X
X
STM-14
Monteren en stellen CPE
Heeft betrekking op de zelfde exameneenheden als het CSE.
Exameneenheden Techniek: Metaal PKL Metaal VSBO PKL Exameneenheid Code
Examenjaar
Naam
2013
2014
STM-2
Professionele vaardigheden
X
X
STM-4
Algemene grondvaardigheden metaal
X
X
STM-8
Boog- en autogeenlassen
STM-9
Constructiewerken 1
STM-10
Plaatwerken 1
STM-11
Draaien 1
X
X
STM-12
Frezen 1
STM-13
Bankwerken 1
X
X
STM-14
Monteren en stellen CIE
STM-V1
Integratieve opdracht
X
X
STM-2
Professionele vaardigheden
X
X
Bij het CIE kunnen exameneenheden uit het kerndeel betrokken worden.
20
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Techniek: Bouw PBL Bouw VSBO PBL Exameneenheid Code
Examenjaar
Naam
2013
2014
Kerndeel timmeren B/G/2
Professionele vaardigheden
X
X
B/K/10
Voorbereiding ruwbouw
X
X
B/K/12
Bouwplaatstechniek (interieur bouw)
X
X
B/K/15
Binnendeur en binnendeurkozijn maken
X
X
Kerndeel metselen B/K/16
Steenconstructies metselen
x
X
B/K/20
Betonwerk
x
X
X
X
Kerndeel schilderen B/K/22
Houtachtige ondergronden en beglazing CPE
Heeft betrekking op de zelfde exameneenheden als het CSE.
Voor 2013 en 2014 wordt voor zowel PBL als PKL het vak Bouw uitsluitend als “bouwbreed” examen afgenomen en het vak dient dan ook als zodanig door alle scholen aangeboden te worden.
Voorbereidingen hiervoor dienen dan ook nu te beginnen!
21
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Techniek: Bouw PKL Bouw VSBO PKL Exameneenheid
Examenjaar
Code
Naam
2013
2014
Kerndeel timmeren B/G/2
Professionele vaardigheden
X
X
B/G/5
Introductie metselen
X
X
B/G/7
Introductie schilderen
X
X
B/K/10
Voorbereiding ruwbouw
X
X
B/K/11
Houtbewerkingtechnieken & afbouw
B/K/12
Bouwplaatstechniek (interieur bouw)
X
X
B/K/15
Binnendeur en binnendeurkozijn maken
X
X
B/K/16
Kerndeel metselen Steenconstructies metselen
X
X
B/K/20
Betonwerk
X
X
X
X
Kerndeel schilderen B/K/22
Houtachtige ondergronden en beglazing CIE
Heeft betrekking op de zelfde exameneenheden als die van het CSE.
Voor 2013 en 2014 wordt voor zowel PBL als PKL het vak Bouw uitsluitend als “bouwbreed” examen afgenomen en het vak dient dan ook als zodanig door alle scholen aangeboden te worden.
Voorbereidingen hiervoor dienen dan ook nu te beginnen.
22
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Exameneenheden Techniek Algemeen TKL Techniek Algemeen VSBO TKL Exameneenheid
Examenjaar
Code
Naam
2013
2014
TKL/T/2 TKL/T/3
Algemene vaardigheden
X
X
Kernvaardigheden
X
X
TKL/T/4
Informatietechnologie
X
X
TKL/T/5
Communicatietechnologie
X
X
TKL/T/7
Dienstverlening en onderhoud
X
X
TKL/T/8
Ontwerpen en produceren
X
X
TKL/T/9
Meten en regelen (sturen)
X
X
TKL/T/10
Techniek, in en om de woning
X
X
TKL/T/110
Mobiliteit, verkeer en transport
X
X
TKL/T/120
Techniek, energie en milieu
X
X
23
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Bijlage II Kort verslag vergadering schooldirecties van Curaçao op 31 augustus 2011 Aanwezig waren: Alle vsbo, havo en vwo directies, behalve de volgende directies: 1. CAL 2. Omega College 3. Regina Pacis 4. Abel Tasman 5. Skaih 6. Radulphus College Van het ETE: Mw. Esther Padilla-Bomberg, hoofd ETE Afzegging per e-mail door: CAL en Omega College Opening - Door mw Esther Padilla-Bomberg. Doel van de vergadering is de opening van het nieuwe schooljaar en afstemming van de samenwerking én evaluatie van het examenjaar 2011. - Mw Padilla-Bomberg geeft verder aan wat ETE’s doelen voor dit schooljaar zijn, t.w.: 1. een goede samenwerking met alle scholen 2. kwalitatieve eindexamens aanleveren 3. een examenperiode die voor 100% goed verloopt. Agendapunten 1. Opening 2. Resultaten enquête CE 2010-2011 3. Planning CE 2011-2012 4. Aandachtspunten CE 2011-2012 5. Rondvraag 6. Sluiting Ad 2. Evaluatie CE: enquête CE 2010-2011 - De constatering is dat geen enkele school, m.u.v. Bonaire, de enquête heeft ingeleverd. - Evaluatiepunten tijdens de vergadering: Het centraal examen is op een te laat tijdstip gepland (m.n. het tweede tijdvak). De correctie en uitslag komen in het gedrang. Verzoek is om het examenrooster eerder te plannen. Dat is om verschillende redenen vrij moeilijk, om niet te zeggen onhaalbaar, volgens mw. PadillaBomberg: Voor de normering van de centrale examens VO, zowel hier, als in Nederland geldt een uiterst scherp tijdpad, dat rekening moet houden met de technische verwerkingstijd van de resultaten, de verwerking van de opmerkingen én de correctietijd voor docenten. In de praktijk houdt dit het volgende in: op dinsdag worden de centrale examens vsbo-vmbo genormeerd; de afronding is op die dinsdag tegen zes uur ’s avonds; daarna volgt gedurende de avond een proces van het maken van overzichtslijsten en de controle daarvan; het lukt meestal om dat voor middernacht af te ronden, zodat de volgende ochtend vanaf 8 uur de normen kunnen worden gepubliceerd. Voor de centrale examens havo en vwo geldt een soortgelijk tijdpad, met vergadering op woensdag en publicatie op donderdag. Er is geen enkele mogelijkheid om dit proces te versnellen en de normering eerder te publiceren. Bovendien ligt het centraal examen rooster vast door de planning van het CvE (College voor Examens) Nederland. Het ETE streeft ernaar om, ondanks dit scherpe tijdpad, de normen/cesuur van de lokale examens een dag eerder naar de scholen te sturen. Helaas komt het weleens voor dat, vanwege technische storingen in het mailverkeer, het een en ander toch geen voordeel oplevert. 24
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
- Om het ophalen van de examenpakketten nauwkeuriger en zorgvuldiger te laten verlopen, is het voorstel om de afhaaltijd uit te breiden, waardoor degene die de examens ophaalt de tijd heeft om de examens eerst goed te controleren. - In sommige gevallen (grote scholen met veel lln.) is het noodzakelijk dat de schooldirectie de examenenveloppe eerder opent maakt, om de nodige voorbereidingen te doen voor de afname van het examen o.a. het sorteren van examens voor de verschillende afnameruimten. Volgens E. Padilla-Bomberg is dat niet handig en druist in tegen de regels. Echter daar de schooldirectie ook een belangrijke schakel in het examenproces is, zou op basis van vooroverleg met de schooldirectie een procedure afgesproken kunnen worden hoe het een en ander aan te pakken. - Het Wolf-programma waarin de scores van de examens per leerling voor de normering ingevoerd worden, moet de mogelijkheid hebben om bij een foutieve invoering dat te corrigeren. Verder vindt een school dat het niet efficiënt is dat het Wolf niet via netwerksysteem gedraaid kan worden. Mw. Padilla-Bomberg zal de op-/aanmerkingen zorgvuldig bestuderen en waar noodzakelijk en wenselijk verbetering aanbrengen, mits niet in strijd met de regelgeving. Verder is aan de scholen verzocht om alsnog de enquête in te leveren. Evaluatiepunten door het ETE: - ETE constateert dat er nog steeds scholen zijn, die de wettelijke gegevens niet tijdig inleveren. - ETE constateert dat bij de bestelling van examens er scholen zijn, die geen exacte opgave van de benodigde examens doen. - ETE constateert dat bij het ophalen van de examens er scholen zijn die geen scherpe controle doen van de examendocumenten. Het een en ander zorgt voor verwarring en zet de geheimhouding van de examens op het spel. Vorig examenjaar heeft een aantal scholen, na getekend te hebben voor de ontvangst van bepaalde examens, opnieuw een bestelling geplaatst. Als reden zouden deze scholen genoemd hebben dat ze die examens niet aangetroffen hebben. Dat is een reden tot zorgen over de geheimhouding van deze examendocumenten. Het ETE twijfelt niet aan de intentie om zorgvuldig om te gaan met de examendocumenten door de scholen, doch het ETE vervult, namens de Minister van Onderwijs, een beveiligingsrol om te garanderen dat de examens niet voor afname bekend zijn. Indien er sprake is van schending van de geheimhouding, dan moet het ETE meteen optreden door het instellen van een noodscenario. Als het noodscenario daadwerkelijk in werking gesteld moet worden, dan hebben wij te maken met een zeer vervelende zaak! Dus de aangewezen persoon die de examendocumenten komt ophalen, moet de inhoud van de examenpakketten (dozen) uiterst nauwkeurig controleren. Indien een school voor ontvangst van een examen tekent, is een nabestelling onaanvaardbaar en wordt een geheimhoudingsonderzoek ingesteld. - Wolf: het versturen van de examenresultaten via het Wolfprogramma voor het schooljaar 2010/2011 is over het algemeen wat beter verlopen dan het jaar daarvoor De problemen met het programma Wolf waarmee de scholen geconfronteerd werden, hadden nu meer te maken met de organisatorische gang van zaken van de school, b.v. niet voldoende gegevens invoeren. Het gevolg is dat op deze manier de betreffende school niet in zijn geheel bijdraagt aan een sluitende analyse. Ook is het zo dat er toch een drietal scholen is, dat elk jaar verzuimt om hun gegevens in te sturen of verkeerde gegevens verzendt. (zie ook evaluatie in Examenblad no. 26) Tijdens de vergadering hebben alle aanwezige scholen een evaluatiebrief ontvangen over het Wolf proces 2010-2011. Het ETE hoopt dat de scholen die nog verzuimen om 100% aan het Wolf te voldoen, voor het schooljaar 2011-2012 dit zullen verbeteren. - Het AWP (programma om de Ex-formulieren en waardepapieren te verwerken) is over het algemeen goed verlopen. - ETE constateert dat er nog steeds een aantal scholen niet officiele formats gebruikt om de examengegevens vast te leggen. Dit is niet de bedoeling en daar moet verandering in komen. - ETE constateert dat er op het laatste moment protest tegen afname van bepaalde Centrale Examens was, t.w. Aardrijkskunde en Techniek examens. Dit laatste is niet logisch en is niet goed voor een soepel en rustig verloop van de Centrale Examenperiode.
25
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
- Inhoudelijk is het resultaat van een aantal examens vrij slecht geweest, o.a. Zorg&Welzijn en sommige Techniek vakken. ETE zal evaluatiegesprekken gaan plannen met docenten om het probleem helder te krijgen en verbeteringsgericht te werk te gaan. Ad. 3 Planning Centraal examen 2011-2012 De planning en het eindexamenrooster definitief zijn in Examenblad no 26 gepubliceerd. Er waren geen vragen daarover van de directies, behalve het punt van eerder uitslag kunnen geven. Dit punt is al hierboven uitgewerkt. Verder stelt een school de vraag wat bij de Inspectie en wat bij het ETE ingeleverd moet worden. In principe moet alles zowel bij de Inspectie als het ETE ingediend worden. ETE ontvangt alles digitaal. De Inspectie moet een officieel getekend document ontvangen. Ad. 4 Aandachtspunten 2011-2012 - Nieuwe zak/slaagregeling voor havo-vwo. Is nog geen wet, maar zal volgens beleid van Ministerie van OWCS dit schooljaar 2011-2012 gaan gelden. - Vierde taal VWO MVT: de vierde MVT zal vanaf het schooljaar 2011-2012 als schoolexamen afgesloten worden en telt mee bij het combinatievak. - In het schooljaar 2011-2012 is er een proef-examen voor Kunst Algemeen havo en vwo - Voor het nieuwe examenprogramma economie geldt dat de examentijd langer wordt: in plaats van 3 uur is dat 3½ uur. - Het examen economie volgens het nieuwe examenprogramma is vanaf het schooljaar 2011- 2012 geldig; - Het ETE gaat de mogelijkheid onderzoeken om voor techniekexamens de combinatie van theorie en praktijk in te voeren, zogenaamde CSPE’s; - In Examenblad no 27 zullen de aangewezen eindtermen voor het examenjaar 2013 en 2014 gepubliceerd worden. Ad. 5 Rondvraag/overige punten: Verder is aan de orde gekomen de situatie van de sectorprogrammavakken Techniek. De scholen geven aan dat ze nog niet aan alle voorwaarden en vereisten voldoen om de centraal examens af te nemen. De schoolbesturen hebben een nulmetingonderzoek laten uitvoeren door de heer Jan Gubbels van Gubbels Dienstverlening Onderwijs & Bedrijfsleven Na afronding hiervan wordt dit als het goed is, bij de Minister van Onderwijs ingediend ter goedkeuring en nadere besluitvorming. ETE: mw Padilla Bomberg stelt hierbij dat het ETE niet bevoegd is om af te wijken van het aangewezen examenprogramma en dus de eindtermen, tenzij de Minister daartoe aanwijzing geeft. Derhalve zullen de examens voor het komende schooljaar 2011-2012 gebaseerd zijn op de vigerende examenprogramma’s zoals ‘vastgesteld’ door het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport en zoals aangegeven in Examenblad no. 20. Bovendien, indien een nieuw programma ingevoerd wordt, na vaststelling door de minister, dan zou dat op zijn vroegst in het schooljaar 2012-2013 in klas 3 van het VSBO en 2013-2014 klas 4 ingevoerd kunnen worden. Het eerste examen volgens een nieuw programma zou dan in het examenjaar 2014 zijn.
26
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Bijlage III Resultaten Enquête Centraal Schriftelijke Examens VSBO, HAVO, VWO 2011 Aantal respondenten: 14 A.
Organisatie en voorbereiding 1. a. Had u genoeg voorbereidingstijd voor het examen? b. Had u voldoende informatie om het examen voor te bereiden? Algemene opvatting: Genoeg voorbereidingstijd en voldoende informatie. Enkele kanttekeningen: - dat er meer informatie in de vorm van oefenexamens van ETE gewenst is via website - dat de hoeveelheid stof teveel is - dat er meer informatie over de praktijkexamens gewenst is 2. Was de afnameperiode van de examens goed? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - vwb het tweede tijdvak niet, te laat. - meteen een dag na uitslag tweede tijdvak afnemen 3. Is de afname van het examen (organisatorisch) goed verlopen? Algemene opvatting: Ja. 4. Kon het examen zonder problemen beoordeeld worden? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - vraag 2 W PKL 2011 was niet goed - Zorg&Welzijn beoordelingsformulier onoverzichtelijk, fouten in cv en uitwerkbijlage m.n. hoeveelheden recept bepaalde vragen veroorzaken verwarring bv. bedpapegaai+badkamerpapegaai (te vakspecifiek)+salamanderoven. 5. De definitieve cesuur/norm van het examen is zoals afgesproken op uiterlijk 15/16 juni 2011 naar de scholen verzonden. Was dat tijdig genoeg? Algemene opvatting: Ja. Vijf scholen vinden dat het eerder verzonden moet worden.
B.
Inhoud van de examens 6. Waren de examens volgens u op het juiste niveau qua moeilijkheidsgraad? Algemene opvatting: Ja. Vier scholen vinden van niet: - Engels: iets onder het niveau - Ec-tkl: was veel, lln hebben moeite met de taal (is examen uit Nederland) - Ne-tkl/pkl: was iets te makkelijk - ZWI: pkl praktijk was te simpel 7. Sloot de inhoud van de examens volgens u op de juiste wijze aan op de inhoud van de eindtermen (examenprogramma)? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - bepaalde eindtermen komen niet aan bod (Engels) - eindtermen op tkl niveau dienen gereviseerd te worden, kloppen niet met leerstof (m.n. ZWI) - toetsing toerisme binnen Hospitality is te beknopt.
27
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
8. Sloot de inhoud van de examens volgens u op de juiste wijze aan op het niveau van de examens? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - eindtermen op tkl niveau dienen gereviseerd te worden; kloppen niet met leerstof (m.n. ZWI) - ZWI: pkl praktijk was te simpel
9. Waren de examens volgens u voor de kandidaten aanvaardbaar qua uitvoering en haalbaarheid? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - ja, maar hebben geen feedback van lln. gehad - ja, maar de taal is vaak het probleem.
C.
Cesuur en Normering Examens 10. Was de cesuur van de examens volgens u correct en aanvaardbaar? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - nee, cesuur Nederlands (pkl/tkl) te soepel, lln. scoorden hoger dan SE - nee, kan soepeler gezien de taal - nee, tkl economie te moeilijk
11. Hebt u het aangeboden Wolfprogramma volledig kunnen inzetten? Algemene opvatting: Ja.
12. Voldeed het aangeboden Wolfprogramma op een voor u aanvaardbare wijze? Algemene opvatting: Ja.
13. Hebt u nog aanvullende opmerkingen of adviezen ter optimalisering van de examens door het ETE naar aanleiding van uw ervaringen met de examens van 2011 en procedures? Algemene opvatting: geen Enkele adviezen/opmerkingen: - revisie eindtermen TKL is noodzakelijk (kloppen niet met leerstof) - niveau van het vak Nederlands tkl/pkl iets te makkelijk - inbreng vooraf gewenst bij het samenstellen van examens - examen wiskunde pbl/pkl digitaal
***********
28
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Resultaten Enquête Centraal Praktijk Examens CPE, CIE en CSPE van de sectorptogramma’s Zorg&Welzijn, Economie en Techniek 2011 Aantal respondenten: 9 A.
Organisatie en voorbereiding 1. a. Was de levering van de instructie tijdig genoeg voor de examinator om zich voor te kunnen bereiden? b. Had u genoeg voorbereidingstijd voor het examen? c. Had u aan de hand van de instructie voor de examinator voldoende informatie om het examen voor te bereiden? Algemene opvatting: Genoeg voorbereidingstijd en voldoende informatie. Enkele kanttekeningen: - een school gaf aan dat de informatie (instructie) niet tijdig aangeleverd was en ook niet voldoende. - een school gaf aan dat bij Zorg&Welzijn bij bepaalde onderdelen zoals materialeninstructie meer informatie nodig was. 2. Was de afnameperiode van de examens goed? Algemene opvatting: Ja. 3. a. Waren de gegeven informatie en aanpak goed en tijdig genoeg voor een goede voorbereiding op de examens? b. Was de gegeven informatie in schooljaar 2010-2011 effectiever dan het jaar daarvoor? c. Heeft u van uw ervaring met de examens in het schooljaar 2008-2009/2009-2010 veel profeit gehad bij de examens in het schooljaar 2010-2011? Algemene opvatting: Genoeg voorbereidingstijd en voldoende informatie. Enkele kanttekeningen: - een school gaf aan bij a als antwoord nee. - een school gaf aan dat de gewijzigde vorm van examinering van Zorg&Welzijn de lln. dupeert. Praktijk/theorie samen vraagt teveel concentratie van de lln. 4. Is de afname van het examen (organisatorisch) goed verlopen? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - een school gaf aan dat bij een grote groep het praktijklokaal 1 á 2 weken bezet is, waardoor de andere klassen geen praktijklessen kunnen krijgen. - een school gaf aan dat in geval van een techniekvak er foutjes in de tekeningen en schaal waren en dat het tijdpad voor aftekenen niet duidelijk was. Advies een aparte opdracht met tijdslimiet. 5. Was de instructie bij het examen voor de examinator (docent) duidelijk? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - een school gaf aan dat, dat niet het geval was. - een school gaf aan (techniekvak) dat het examenpakket onoverzichtelijk was, minder papierwerk. 6. Was de lijst van hulpmiddelen en/of aan te schaffen materiaal uitputtend? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - een school gaf aan van niet. - een school gaf aan dat niet al het materiaal aanwezig is op Bonaire.
29
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
7. Kon het examen zonder problemen beoordeeld worden? Algemene opvatting: nee. Enkele kanttekeningen: - Hospitality: een school gaf aan dat de ‘beoordelingsgrensvlakte’ te groot is om goed of fout te hebben iets kan ook matig uitgevoerd worden. - Techniek: puntentoekenning was te beknopt. bij sommige onderdelen waren er foutjes in het Beoordelingsmodel. Aftekenen zwaarder beoordelen. 1 t/m 10 ipv 2 of 3 pt. - Zorg&Welzijn: beoordelingsformulier was verwarrend. (informatie te dicht op elkaar, geen lijnen tussen het te behalen aantal punten. Geen splitsing van punten. - Zorg&Welzijn: teveel voor examinator en gecommitteerde om het zorgvuldig te doen
8. De cesuur en normen van het examen zijn uiterlijk op 6 juni 2011 naar de scholen verzonden? Algemene opvatting: Ja. B.
Inhoud van de examens 9. Waren de praktijkexamens volgens u op het juiste niveau qua moeilijkheidsgraad? Algemene opvatting: de helft ja, de helft nee. Enkele kanttekeningen: - Techniek: ja, maar opdracht was te veelomvattend. - Opdrachten moeten aangepast worden aan de huidge samenleving. Leerling kan zich niet inleven in de Nederlandse samenleving. 10. Sloot de inhoud van de praktijkexamens volgens u op de juiste wijze aan op de inhoud van de geldende eindtermen (exameneisen)? Algemene opvatting: Ja. Enkele kanttekeningen: - Zorg en Welzijn: ja, maar men moet wel rekening houden met de inrichting van de praktijklokalen. De beginsituatie is niet dezelfde op alle scholen, waardoor lln. de dupe worden van aangeboden praktijkonderdelen. 11. Sloot de inhoud van de praktijkexamens volgens u op de juiste wijze aan op het niveau van de eindtermen (exameneisen)? Algemene opvatting: Ja. 12. Waren de praktijkexamens volgens u voor de kandidaten aanvaardbaar qua uitvoering en haalbaarheid? Algemene opvatting: de helft ja, de helft nee. Enkele kanttekeningen: - Zorg en Welzijn: 2 scholen: combinatie praktijkopdrachten en minitoetsen tijdrovend; komt tijd te kort. - Techniek: opdracht te veelomvattend. - Hospitality: planning uitstapje was wat onduidelijk.
C.
Cesuur en Normering Examens 13. Was de cesuur van de examens volgens u correct en aanvaardbaar? Algemene opvatting: Ja. 14. Hebt u het aangeboden Wolfprogramma volledig kunnen inzetten? Algemene opvatting: Ja. Kanttekening: - een school Adm&Cie: had moeilijkheden met het invoeren van de resultaten voor CPE. Probleem werd verholpen door systeembeheerder van de school.
30
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
15. Voldeed het aangeboden Wolfprogramma op een voor u aanvaardbare wijze? Algemene opvatting: Ja. 16. Hebt u nog aanvullende opmerkingen of adviezen ter optimalisering van de praktijkexamens door het ETE naar aanleiding van uw ervaringen met de praktijkexamens van 2011 en procedures? Algemene opvatting: geen. Enkele suggesties: - rekening houden met de moeilijkheid van de Nederlandse taal; situaties waren te abstract - Zorg en Welzijn: Praktijk en theorie apart zoals vroeger
***********
31
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Bijlage IV Relevante CvE mededelingen In deze bijlage is er een aantal relevante mededelingen van de VO examens van CvE Nederland integraal opgenomen. Een en ander neemt niet weg dat u ook kennis moet nemen van de overige mededelingen op de site www.examenblad van het CvE.
Officiële mededeling Eindexamen 2012: Septembermededeling 99CU00 Ete Schouwburgweg 24 (APNA gebouw) Willemstad, Curaçao Kenmerk EINDEXAMEN/2012/septembermededeling t.a.v. de examensecretaris Geachte mevrouw, mijnheer, Op Examenblad.nl is de Septembermededeling voor de eindexamens van 2012 gepubliceerd. In deze mededeling wordt de reeds gepubliceerde informatie voor de examens in 2012 nog eens herhaald. Daarnaast wordt een aantal punten extra toegelicht. Via onderstaande verwijzing komt u op de Septembermededeling die is verwerkt door de redactie van Examenblad.nl. De publicatie van de Septembermededeling op Examenblad.nl is voorzien van links naar relevante regelgevingen, mededelingen en bijlagen. Septembermededeling 2012 Uw gegevens Als e-mailadres wordt het adres gebruikt dat uw school heeft opgegeven bij DUO. U kunt uw gegevens controleren op de volgende pagina. U treft daar tevens eerder aan u verzonden berichten aan. Uw persoonlijke pagina Over deze verzending Deze verzending is uitgevoerd door de redactie van Examenblad.nl in opdracht van het College voor Examens (CvE). Examenblad.nl Examenblad.nl is de officiële website over de eindexamens in het voortgezet onderwijs. Via deze site blijft u het hele jaar door op de hoogte van mededelingen en regelgeving rond de eindexamens.
32
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Officiële mededeling Eindexamen 2013: Wijziging hulpmiddelen voor dyslectische kandidaten 99CU00 Ete Schouwburgweg 24 (APNA gebouw) Willemstad, Curaçao Kenmerk EINDEXAMEN/2013/Wijziging hulpmiddelen voor dyslectische kandidaten t.a.v. de examensecretaris Geachte mevrouw, mijnheer, Met ingang van het examen 2013 is het niet meer nodig en niet meer toegestaan dat scholen zelf een vergroting van de examens maken. In 2013 worden namelijk alle (papieren) centrale examens geleverd in Arial puntgrootte 12. Tot en met het examen 2012 is de puntgrootte standaard Arial 11. De grotere letter geldt nog niet voor het komende centraal examen in 2012, maar wordt nu al bekendgemaakt zodat scholen bij de voorbereiding van hun kandidaten op het examen 2013 daarmee nu al rekening kunnen houden. Het uitgangspunt van de regelgeving voor dyslectische kandidaten blijft in 2013 ongewijzigd: de directeur kan de wijze van examinering aanpassen mits onderbouwd met een deskundigenrapport. Lees verder op Examenblad.nl Uw gegevens Als e-mailadres wordt het adres gebruikt dat uw school heeft opgegeven bij DUO. U kunt uw gegevens controleren op de volgende pagina. U treft daar tevens eerder aan u verzonden berichten aan. Uw persoonlijke pagina Over deze verzending Deze verzending is uitgevoerd door de redactie van Examenblad.nl in opdracht van het College voor Examens (CvE). Examenblad.nl Examenblad.nl is de officiële website over de eindexamens in het voortgezet onderwijs. Via deze site blijft u het hele jaar door op de hoogte van mededelingen en regelgeving rond de eindexamens.
33
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Officiële mededeling Eindexamen 2012: hulpmiddelen bij dyscalculie ongewijzigd 99CU00 Ete Schouwburgweg 24 (APNA gebouw) Willemstad, Curaçao Kenmerk EINDEXAMEN/2012/hulpmiddelen dyscalculie T.a.v. de examensecretaris Geachte mevrouw, mijnheer, Op basis van artikel 55 van het Eindexamenbesluit kan de directeur van de school aan een kandidaat met dyscalculie een half uur tijdverlenging toekennen bij centrale examens waarin rekenwerk een stevige rol speelt. De kandidaat mag, net als andere kandidaten, gebruik maken van een rekenmachine. Andere hulpmiddelen, zoals formulekaarten en rekentabellen, zijn NIET toegestaan bij het centraal examen. Toelichting Uit vragen van scholen blijkt dat naar aanleiding van publicaties en lezingen op conferenties onduidelijkheid is ontstaan omtrent de geldigheid van de bestaande regels. Op grond van de Wet Gelijke Behandeling, die zijn weerslag vindt in artikel 55 van het Eindexamenbesluit, dienen scholen de toegankelijkheid van de (in dit geval centrale) examens te waarborgen, ook voor kandidaten met een beperking. Nadrukkelijk spreekt artikel 55 van de wijze van examinering. Deze kan en moet worden aangepast als de toegankelijkheid voor een kandidaat in het geding is. De inhoud van het examen mag niet worden aangepast. De Wet Gelijke Behandeling spreekt over aanpassing bij het afnemen van toetsen. Daaronder valt niet de inhoud van het examen. Formulekaarten en rekenkaarten bevatten informatie die de kandidaat moet kennen. Formules die de kandidaat niet hoeft te kennen en wel noodzakelijk kunnen zijn voor het maken van de opgaven, worden in het examen vermeld. Als de school aan kandidaten een formulekaart toestaat, laat de school de facto de exameneis vervallen dat de formules gekend dienen te worden. En dat is niet toegestaan. Als een kandidaat toch gebruik maakt van een formulekaart, kan de inspectie vaststellen dat het examen niet op regelmatige wijze is afgenomen en kan het gemaakte werk ongeldig worden verklaard. Op grond van de Wet Gelijke Behandeling kan van scholen niet worden verlangd dat zij de exameneisen aanpassen; op grond van de Wet Voortgezet Onderwijs en de daaruit voortvloeiende regelgeving is het scholen niet toegestaan exameneisen aan te passen of te laten vervallen. Overigens is het op dit moment op het havo en vmbo mogelijk een vakkenpakket zonder wiskunde (en economie) te kiezen. Rekentoets Het uitgangspunt van de voor alle kandidaten geldende exameneisen zal ook gelden voor de rekentoets. Als onderdeel van de pilot met de rekentoets zal worden nagegaan op welke wijze met inachtneming van de eisen recht kan worden gedaan aan kandidaten met dyscalculie. Welke hulpmiddelen en aanpassingen toegestaan zijn als de rekentoets vanaf 2014 deel uitmaakt van de uitslag in het voortgezet onderwijs, is nog niet vastgesteld. Ameling Algra College voor Examens
34
Examenblad VO, no. 27, november 2011, jaargang 10
Officiële mededeling Eindexamen: veldraadpleging conceptsyllabi natuurkunde havo 2015 en vwo 2016 99CU00 Ete Schouwburgweg 24 (APNA gebouw) Willemstad, Curaçao Kenmerk EINDEXAMEN/veldraadpleging natuurkunde havo (2015) en vwo (2016) T.a.v. de examensecretaris en docenten natuurkunde havo/vwo Geachte mevrouw, mijnheer, Door de Commissie Nieuwe Natuurkunde (NiNa) zijn programmavoorstellen bij OCW ingediend voor nieuwe examenprogramma's natuurkunde voor havo en vwo. De minister heeft na advies van NVON, SLO en CvE besloten dit nieuwe programma na enige aanpassing in te voeren. Hierbij wordt uitgegaan van invoering in 2013 in havo 4 en vwo 4. De eerste landelijke examens worden naar verwachting afgenomen in 2015 op de havo en in 2016 op het vwo. Conceptsyllabi Om docenten en examenmakers te ondersteunen bij respectievelijk het voorbereiden van examenkandidaten en het construeren van centrale examens zijn er onder regie van het College voor Examens (CvE) syllabi ontwikkeld waarin het CE-deel van de examenprogramma's nader gespecificeerd wordt. Een syllabus heeft tot doel docenten (en andere betrokkenen) te informeren over de toekomstige centrale examens zodat zij hun leerlingen daarop kunnen voorbereiden. De syllabi voor natuurkunde voor havo en vwo zijn inmiddels in concept gereed. Deze vindt u op www.cve.nl onder Publicaties > Syllabi. In een bijlage van deze syllabi is ook het examenprogramma te vinden. Veldraadpleging natuurkunde Docenten VO, vakdidactici en andere vakdeskundigen kunnen hun mening geven over deze conceptsyllabi via een digitale enquête. Wij stellen het op prijs als u uw docenten natuurkunde (havo en/of vwo) en andere geïnteresseerden op de hoogte stelt van deze raadpleging. Van 21 november 2011 tot en met 8 januari 2012 kunnen zij hun mening geven via het aanmeldformulier op cve.nl: http://www.cve.nl/nieuws/20111121/veldraadpleging_conceptsyllabi Andere veldraadplegingen binnenkort Binnenkort volgen er nog veldraadplegingen voor de exacte vakken: - biologie (havo en/of vwo) van 12 december 2011 tot en met 29 januari 2012; - scheikunde (havo en/of vwo) van 9 januari tot en met 19 februari 2012. Ook is er dit najaar nog een veldraadpleging te verwachten voor: - Nederlands (vmbo, havo, vwo) van 28 november 2011 tot en met 30 januari 2012. Over elk van deze veldraadplegingen ontvangt u bericht op het moment dat de raadpleging in kwestie geopend is, en voor zover dat voor uw school van toepassing is (havo/vwo, dan wel vmbo). Wij danken u vast hartelijk voor uw medewerking! Met vriendelijke groet, Willemijn Leene Projectondersteuning veldraadplegingen College voor Examens
35