1
Halverwege Periodiek van de Kloosterkerkgemeente Ten Boer - Woltersum - Sint Annen
September 2011 30 ste jaargang nummer 1
2
R o n d o m
d e
d i e n s t e n
d i e n s t e n
Zondag 25 september (Gereformeerde Kerk) Voorganger: ds. G. J. v.d. Lagemaat Aanvang: 9.30 uur Collecte: 1. Diaconaal doel 2. Nader te bepalen Ouderling: Van Steenwijk Autodienst: Huisinga (tel. 3023392) Crèche: Barbara KND: Mariska
R o n d o m
Zondag 18 september (Ten Boer) Voorganger: ds. Tinga-Bosma Aanvang: 10.00 uur Collecte: 1. Diaconie 2. Plaatselijk kerkenwerk Ouderling: Bulthuis Autodienst: Buruma (tel. 3022127) Crèche: Annette KND: Wouter Startweek
Na afloop is er koffie en thee
d e
Zondag 2 oktober (Ten Boer) Voorganger: ds. G. J. v.d. Lagemaat Aanvang: 10.00 uur Collecte: 1. Plaatselijk kerkenwerk 2. Plaatselijk kerkenwerk Ouderling: Pruim Autodienst: Oosterling (tel. 3022168) Crèche: Roelof KND: Linda
d e R o n d o m
Na afloop is er koffie en thee Zondag 16 oktober (Ten Boer) Voorganger: ds. Y. Buurma Aanvang: 11.00 uur Collecte: 1. Diaconie 2. Plaatselijk kerkenwerk Ouderling: De Jong Autodienst: Pruim (tel. 3021327) Crèche: Gerda/Mieke KND: Mariska
R o n d o m
Hoofdredacteur Op de voorpagina van dit nummer vindt u de winnende foto van de fotowedstrijd. De jury stond voor de zware taak de foto te selecteren die het thema het beste uitbeeldde en dat bleek geen gemakkelijke keuze! De winnaar is Dieneke Klaassen. We feliciteren haar van harte met deze foto. We willen alle inzenders bedanken voor hun werk. Tot slot wensen we u weer veel leesplezier met dit nummer.
d e
d i e n s t e n
Zondag 9 oktober (Woltersum) Voorganger: ds. G. J. v.d. Lagemaat Aanvang: 10.00 uur Collecte: 1. Diaconie 2. Plaatselijk kerkenwerk Ouderling: Keekstra Autodienst: Guikema (tel. 3021958) Crèche: Talitha KND: Lina
d i e n s t e n
3
Bij de diensten Bij de diensten De herfsttijd is de tijd van het uitzien naar Gods Koninkrijk. We horen dit jaar gelijkenissen daarover uit het evangelie van Mattheüs. Ook wil ik dit jaar wat meer stil staan bij de Joodse feesten die in het najaar vallen van Joods nieuwjaar tot Vreugde der Wet. Dit zal zijn in de diensten van 2 oktober en 9 oktober uitlopend op de dienst van 23 oktober, die rond Vreugde der Wet valt en waarin de cantorij haar medewerking zal verlenen. In oktober en november is er ook een alternatief spoor van lezingen uit de eerste Tessalonicenzen brief. Hier zal ik in het volgende nummer van de Halverwege verder op in gaan. Zondag 25 september 9.30 uur Startzondag in de Geref. Kerk In deze gezamenlijke dienst met onze gereformeerde buren. Vanwege het vertrek van ds. Bakker hebben de lectoren en de commissieleden van de commissie bijzondere erediensten van de Gereformeerde Kerk een grotere rol in deze dienst. De precieze invulling en themasetting is op het moment van schrijven nog niet bekend, maar dat het over de ‘liefde’ gaat staat vast. De bekende bijbeltekst over de liefde uit 1 Korinthiers 13 zal een plaats krijgen en vormt ook het uitgangspunt van het startzondaglied. Deze tekst wordt verbonden met de evangelielezing waarin Jezus betoogd dat het in het leven niet gaat om wat je allemaal zegt, maar om wat je daadwerkelijk waarmaakt.
Dit is de litho die gemaakt werd tijdens het bezoek van de kerkenraad aan het atelier van dhr. Horneman, kunstenaar uit Ten Boer. De litho is in beperkte oplage verkrijgbaar bij het atelier (gebouw voormalige Rabobank).
Tekst van het lied van de startzondag: Kon ik alle talen spreken, stemden engelen mijn tong, mocht de liefde mij ontbreken, ik zou galmen als een gong. Had ik gaven van profeten, droeg mijn wijngaard goede vrucht, wist ik al wat is te weten, zonder liefde blies ik lucht. Was ik gul, onovertroffen, bracht ik wonderen teweeg, gaf mijn eigen lijf als offer, zonder liefde bleef het leeg. Liefde heeft een lange adem, is niet praalziek, niet jaloers; zij kent woorden van genade, spreekt verwijtend noch platvloers. Liefde is niet zelfgenoegzaam, zij vergeldt geen kwaad met kwaad; zoekt waarachtig en behoedzaam naar een ander lied dan haat. Alles weet ze, alles draagt ze, alles hoopt ze vroeg of laat, tegen alles in volhardt ze, tot het uiterste in staat. BvdL
4
Meditatie De meditatie in het septembernummer van de Halverwege moet over het nieuwe jaarthema gaan dacht ik bij mezelf. Dat jaarthema van de Protestantse Kerk is dit jaar ‘Liefde’. Een enorm groot begrip waar je heel veel over kunt zeggen. Een thema dat zeker groot genoeg is om er een kerkelijk jaar mee te vullen. Maar waar begin je....
Ik zocht naar teksten waarin dat begrip liefde wordt verbonden met de kern van geloven. Die kern van geloven ligt voor mij toch vooral in de hoop. De hoop tegen beter weten in dat het anders kan op deze wereld, dat wij als mensen van God zijn liefde zichtbaar kunnen maken in een vaak liefdeloze wereld. Ik zocht naar woorden om dat verhaal te vertellen en vond deze prachtige tekst van Eli Wiesel.
De woorden van Eli Wiesel vertellen ons dat het bij liefde en de liefde van God gaat om bewogenheid en begaan zijn. Liefde wordt zichtbaar daar waar mensen niet onverschillig zijn over het leed in de wereld, maar zich bewogen en begaan tonen met ieder ander. Volgens mij raakt Eli Wiesel daarmee de kern. Onverschilligheid is de vijand van de liefde, onverschilligheid is de vijand van Gods droom met ons. BvdL
‘Ik heb altijd geloofd dat het tegengestelde van liefde niet haat is, maar onverschilligheid, het tegengestelde van kunst niet lelijkheid, maar onverschilligheid, het tegengestelde van leven niet dood, maar onverschilligheid jegens beide; het tegengestelde van vrede niet oorlog, maar onverschilligheid jegens beide. Het tegengestelde van cultuur, schoonheid, edelmoedigheid is onverschilligheid, dat is de vijand. Alleen als we ons dat herinneren is er een kans.
5
Uit de gemeente Door een redactionele fout is het overlijdensbericht van dhr. Leugs in het vorige nummer niet geplaatst. Hiervoor bieden wij onze oprechte excuses aan. Redactie Halverwege Op vrijdag 17 juni 2011 is op de hoge leeftijd van 100 jaar in Bloemhof overleden: Dhr. Jan Leugs. De heer Leugs is geboren en getogen in Harkstede. In deze plaats had hij, samen met zijn vrouw Grietje Jacoba Smid, bijna 60 jaar een kruidenierswinkel. Het gezin Leugs kreeg 2 kinderen. Vanwege zijn vrijwilligersactiviteiten als 100 jarige bij een van onze plaatselijke supermarkten genoot Dhr. Leugs landelijke bekendheid. Op 23 juni heeft de crematieplechtigheid plaatsgevonden in crematorium “Stilleweer” te Appingedam. Wij wensen de familie alle sterkte bij het verwerken van dit verlies.
Foto: Lina Mensinga
Voor al uw bloemwerk zoals: Maar ook: Gelegenheidsbloemwerk Huis en tuin decoraties Abonnementen voor bedrijven Lid Euroflorist Vele soorten trendy bloemwerk Elke week een aantrekkelijke aanbieding Gaykingastraat 43 9791 CG Ten Boer tel. 050-302 50 58 fax. 050-302 50 59 mail. lucetbloemsierkunst @planet.nl
Openingstijden: ma 13.00 - 18.00 uur di - do 09.00 - 18.00 uur vr 09.00 - 20.00 uur za 09.00 - 17.00 uur ma - vr 12.00 - 13.00 uur gesloten
men e o n bl a d er Me
! en!! e l al
6
K e r k e l i j k e We r k e n Kindernevendienst
Ruurd Walinga Zondagmiddag 9 oktober komt cabaretier Ruurd Walinga in de gereformeerde kerk van Onderdendam een voorstelling geven. Het thema van het programma is: “Nog steeds op zoek naar mezelf”. Het begint om 15.00 uur en duurt plm. 1 uur. Zowel voor de jongeren als de ouderen beloofd het een mooie middag te worden. We willen jullie dan ook van harte uitnodigen om deze voorstelling mee te maken. De toegang is gratis wel zal er een collecte voor de onkosten zijn.
Kerkrentmeesters Elektrische installatie Kloosterkerk en Kloosterstee In openbare gebouwen is het gebruikelijk de elektrische installaties met een bepaalde regelmaat te laten controleren. Dat is onlangs ook in onze genoemde “monumentale” gebouwen uitgevoerd. Deze controle met de naam NEN3140 vond plaats op 15 juli j.l. door installatiebedrijf COFELY en daar is een rapport van gemaakt. Na lezing van dit rapport bleek dat er één mankement met prioriteit 1 in de meterkast zat. (dit betekent: snel actie ondernemen) en dat is op 29 augustus j.l. gebeurd.
Zomer 2011, vakantie 2011, het is allemaal voorbij als jullie dit lezen. De zomer is op z’n retour met hopelijk nog wat mooie dagen, de vakantie ligt alweer een paar weken achter ons en we hebben de draad van werken, school en kerk weer opgepakt. Het is weer rennen, vliegen en maar weer doorgaan. Waar gaan we in de komende weken met de nevendienst aan werken: De Bijbelverhalen komen uit Mattheüs en uit het bijbelboek Rechters. Verhalen over vreemde priesters en verhalen over mensen die schuld kwijtgescholden wordt, maar wel iemand met schuld gevangen laat nemen. Over mensen die in de wijngaard komen werken en die net zoveel verdienen als mensen die er langer werken. En over zonen, waarvan de één de vader wel kan helpen maar het niet doet en de ander niet kan helpen en het wel doet. Zondag 25 september gaan we met de gemeenteleden van de Gereformeerde kerk weer onze startzondag vieren. Jullie worden dan ook van harte uitgenodigd voor deze dienst en voor de nevendienst. De leiding van de nevendienst gaat in deze maand alweer een advent en kerstbeurs bezoeken. Het lijkt allemaal nog zover, maar er moet ook tijd zijn voor de voorbereidingen. En we willen nieuwe ideeën op doen voor het komende seizoen. En zo zijn we weer bezig met rennen, vliegen en draven. Net alsof we geen vakantierust hebben gehad. Misschien dat het volgende gebed een steentje kan bijdragen aan rust. Lieve God, Ik ben moe van al het rennen, Moe van school en van pret, Ik ben moe van alle drukte Ik lig lekker op mijn bed.
Ik wil luisteren naar de stilte, Naar de vogels in de boom, Ik wil denken aan mijn vriendje En ik voel me heerlijk loom.
Ik ben moe van al het moeten, Van de mensen om mij heen, Ik ben lekker op mijn kamer, Even helemaal alleen.
Het is fijn om uit te rusten Van de dingen van vandaag. Helpt mij alles los te laten, Dat is wat ik u vraag.
De resterende punten die in dit rapport staan beschreven zijn van minder belangrijke aard en kunnen in de loop van het jaar verholpen worden door in onze eigen kring/gemeente aanwezige vrijwilligers. De Kerkrentmeesters Buitenschilderwerk Kloosterstee Vrijwel ongemerkt is tijdens de zomerweken de buitenkant van Kloosterstee weer helemaal opnieuw strak in de lak gezet. Vanwege de regelmatig langskomende buien kon er niet permanent worden doorgewerkt. Het resultaat is daardoor overigens niet nadelig beïnvloed. Kloosterstee ziet er weer prachtig uit. En dit danken we aan de “amateur” met professionele kwaliteiten: Henk Guikema. Zwaar bedankt!
Oproep vrijwilligers kerkdiensten Innersdijk Zoals u vast niet is ontgaan, wordt aan de stadsweg een tijdelijk onderkomen gebouwd voor het verpleeghuis Innersdijk. Aan het einde van dit jaar verhuizen de bewoners en het personeel van Innersdijk naar deze nieuwe tijdelijke locatie voor een periode van waarschijnlijk zo´n twee à drie jaar. Dat heeft nogal wat voeten in de aarde en heeft ook consequenties voor verschillende activiteiten die voor de bewoners in Innersdijk worden georganiseerd. Veel activiteiten drijven op de inzet van vrijwilligers, zo ook de wekelijkse kerkdienst die wordt gehouden op de zondagmiddag. Vrijwilligers helpen bij die vieringen door bewoners van hun kamer op te halen en terug te brengen en tijdens de viering te helpen met het opzoeken van de liederen die worden gezongen. Een aantal van de vaste vrijwilligers die nu bij de kerkdiensten helpen, kunnen hun vrijwilligerswerk vanwege de afstand niet voortzetten. Daarom is er nu de vraag van de geestelijk verzorger van Innersdijk of wij vanuit onze gemeente, voor de periode dat Innersdijk in Ten Boer gevestigd is, ook één of twee vrijwilligersteams van vier personen kunnen leveren die op toerbeurt ca. één keer per maand een ‘dienst’ willen draaien. Voor meer informatie en aanmelding kunt u contact opnemen met ds. Bertjan van de Lagemaat.
7
K e r k e l i j k e We r k e n Collecteopbrengsten 13 maart - 28 augustus Datum
Rondgang Uitgang
13 Maart 2011 20 Maart 2011
79.15 50.98
27 Maart 2011
84.02
2 April 2011
67.25
10 April 2011 17 April 2011
77.72 179.65
21 April 2011
55.30
62.45 33.77 80.85 65.00 53.70 104.55 43.00
23 April 2011
73.46
24 April 2011 1 Mei 2011
93.99 63.60
8-Mei 15-Mei
36.20 76.57
94.85 74.25 54.60 35.40 61.00
Eind mei 22-Mei
115.90 36.95 29.70
29-Mei
131.40
5-Jun 11-Jun 12-Jun
47.65 239.98 85.31
83.95 46.85
67.13 18-Jun
166.64
19-Jun 26-Jun
55.06 40.77
50.20 45.45
27-Jul 3-Jul juli juli
13.05 56.65 99.20 148.00
10-Jul
69.52
17-Jul
60.60
24-Jul
107.05
31-Jul 7-Aug
39.64 44.97
14-Aug extra gift juli / augustus 28-Aug
36.30 9.66 20.00 48.02
52.00
45.00 70.45 30.25 29.50 35.10 34.75
42.57
Rondgang tbv: Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie: KIA Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie: Kia Plaatselijk Kerkenwerk Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie: bloemenbus Plaatselijk Kerkenwerk Bloemenbus Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Kerkrentmeesters Huwelijksdienst Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Intrededienst tbv onderhoud Kloosterkerk Kerkrentmeesters Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Bloemenbus Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie tbv Kameroen Batig saldo Kerkenraaduitje bestemd voor Kameroen Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Hongersnood Afrika Plaatselijk Kerkenwerk Plaatselijk Kerkenwerk Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk Plaatselijk Kerkenwerk tbv Diaconie extra gift via predikant Diaconie Plaatselijk Kerkenwerk
8
K e r k e l i j k e We r k e n Vorming en toerusting Vorming- en toerustingsagenda De vorming- en toerustingscommissie is deze zomer weer volop bezig met het samenstellen van een jaarprogramma, dit jaar rond het jaarthema “Liefde”. Rond de startzondag zal net als vorig jaar weer een boekje verschijnen. In dit programmaboekje kunt u alle activiteiten terug vinden met tijd en locatie en een korte beschrijving van de activiteit. Na de startweek zal het boekje op de leesplank achter in de kerk liggen om mee te nemen. Zo heeft u straks een goed overzicht van wat er allemaal te doen is in het komende kerkelijke seizoen. Nieuw dit seizoen Nieuw dit jaar is dat we in het vorming- en toerustingswerk samenwerken met de Protestantse Gemeente Thesinge – Garmerwolde. Twee gemeenteleden uit deze kerkelijke gemeente hebben deze zomer meegedacht over het programma en in de praktijk zal de samenwerking naast dit meedenken betekenen dat mensen vanuit beide gemeenten kunnen deelnemen aan de activiteiten en dat bepaalde activiteiten afwisselend in Ten Boer en Thesinge zullen worden vormgegeven. Let dit jaar dus naast de datum en de tijd ook goed op de locatie van de activiteit. Mocht u een activiteit in Thesinge willen bezoeken en niet beschikken over vervoer, dan kunt u altijd contact opnemen met mij als predikant. Er is altijd een oplossing voor handen. Naast vertrouwde activiteiten als de meditatiegroep en de filmavonden kunt u ook aanhaken bij nieuwe activiteiten. Tafel van twaalf Er start een nieuwe ronde van de ‘Tafel van twaalf’ waarvoor u zich kunt opgeven. Om meer mensen een kans te geven te kunnen deelnemen, hebben we dit jaar niet gekozen voor één serie van acht bijeenkomsten, maar voor twee series van vier. De ene serie start op 2 oktober en loopt tot begin januari en de tweede serie van vier loopt van januari tot april. Bij de tweede serie in het voorjaar heb ik de hoop ook een aantal mensen te interesseren die nadenken over de mogelijkheid van belijdenis doen. Wil je daar meer over weten neem dan gerust contact met mij op. Leerhuis “Liefde in de bijbel” Verder hebben we dit jaar ook gekozen voor een leerhuis van vier avonden verspreid over het jaar met als titel “Liefde in de Bijbel” tijdens deze avonden die u als serie, maar ook los kunt bezoeken gaan we op zoek naar passie in de bijbel, naar verhalen rond trouw en ontrouw, en de verschillende betekenissen van het woord liefde in de bijbel. Naast bijbelstudie zal iedere avond ook een speciaal karakter hebben. De ene avond diepen we de passie in de bijbel verder uit door met elkaar te schilderen. We kijken hoe de poëzie rond trouw en ontrouw ook in de muziek terugkomt en gaan aan de hand van oude en hedendaagse kunst op zoek naar de manier waarop mensen hun liefde voor God en Jezus in beelden hebben weergegeven. Hier alvast de agenda voor de eerste twee maanden. Daaronder vind u de nodige informatie over deze avonden. September 2011 do. 29 september 19.30 uur Filmavond
Kloosterkerk Ten Boer
Oktober 2011 zo. 02 oktober di. 11 oktober di. 25 oktober do. 27 oktober
Koor Kloosterkerk Ten Boer Kloosterstee Ten Boer Koor Kloosterkerk Ten Boer Trefpunt Thesinge
18.30 uur 20.00 uur 20.15 uur 19.45 uur
Tafel van twaalf Leerhuis Meditatiegroep Filmavond
Filmavonden De films die worden vertoond op de filmavonden van dit seizoen zijn films die aansluiten bij het jaarthema “Liefde”. Het is een thema dat in veel speelfilms naar voren komt, maar wij hebben juist niet gekozen voor de
doorsnee romantische liefdesdrama’s. We zijn juist op zoek gegaan naar films waaruit een ander soort liefde spreekt, films over bijzondere vriendschappen, over de relatie tussen een kleinzoon en zijn oma of over de liefde van een schoolmeester op het Franse platteland voor zijn leerlingen. Prachtige films om van te genieten. do. 29 september 19.30 uur, Kloosterkerk Ten Boer: As good as it gets, VS 1997, 139 minuten Amerikaanse film uit 1997 met in de hoofdrollen o.a. Jack Nicholson en Helen Hunt. Het is een komisch drama dat meerdere filmprijzen heeft gewonnen. Het verhaal gaat over Melvin Udall, een beroemde romanschrijver, die ondanks zijn angststoornissen en vooroordelen, vriendschap weet te sluiten met een serveerster, zijn homoseksuele buurman en het hondje Verdell. Melvin lijdt een teruggetrokken leven in zijn appartement in Manhattan. Iedereen die hem ontmoet krijgt beledigingen toegeworpen. De enige persoon die met hem om kan gaan is zijn vaste serveerster Carol. Gaandeweg het verhaal weet Melvin zijn dwangmatige gedrag te doorbreken en laat hij gevoelens van vriendschap en liefde zien. Aan Carol bekent hij dat zij hem er onbewust toe aanzet zichzelf te veranderen in een beter mens. “You make me want to be a better man”. Vanwege de lengte van de film (ruim 2 uur) beginnen we om 19.30 uur met een kopje koffie en wordt de film al om 19.45 uur ingestart. do. 27 oktober 19.45 uur, Trefpunt Thesinge The Way Home, Zuid-Korea 2002, 88 minuten Een jongen van ongeveer negen jaar wordt door zijn ouders gedropt bij zijn oma voor een vakantieperiode, omdat zijn ouders andere verplichtingen hebben. Zijn oma woont wel zeer eenvoudig in het gebergte, bovendien is ze doof. De jongen verzet zich aanvankelijk tegen het verblijf, maar hij heeft geen andere keus. Zij oma probeert steeds meer contact met hem te krijgen.... Het is een prachtige film in het Koreaans gesproken en met Engelse ondertiteling, maar voor deze film geldt dat woorden bijna overbodig zijn, dus laat het je vooral niet afschrikken. Tafel van twaalf De eerste activiteit die Christenen samen ondernamen om hun geloof te delen en te vieren, was samen eten. De eerste gemeenten kwamen samen rond de maaltijd, zoals Jezus het hen had voorgedaan met zijn leerlingen aan de tafel van twaalf. ‘Eet en drinkt allen hiervan, doe dit tot mijn gedachtenis,’ sprak hij tot zijn discipelen. Zo werd er in de vroeg christelijke traditie samen gegeten, werden aan tafel liederen gezongen en werd er tijdens en na het eten gediscussieerd over belangrijke onderwerpen. Deze vorm van samenkomen vormt net als afgelopen jaar weer de basis voor onze ‘tafel van twaalf’. Op vier zondagavonden in het najaar komen we samen in het koor van de Kloosterkerk om samen te eten, en met elkaar te spreken over wat voor ons belangrijk is in ons leven en hoe het geloof daarin een rol speelt. Het gesprek voeren we aan de hand van het pas uitgekomen boek ‘De doornse catechismus’ waarin een aantal hedendaagse theologen op zoek gaan naar geloofsantwoorden op oude en eigentijdse geloofsvragen. Ook wij zullen tijdens deze avonden op zoek gaan naar onze eigen antwoorden op deze vragen. In januari start een tweede serie van vier avonden van de tafel van twaalf met een nieuwe groep. Dan zal het boek ‘Ontmoetingen met God’ van Peter Hendriks het uitgangspunt zijn. Opgave voor de najaarserie z.s.m, maar in ieder geval uiterlijk 25 september bij ds. Bertjan van de Lagemaat Meditatieavonden Al jaren lang wordt er in de herfst en in de winter gemediteerd in het koor van de Kloosterkerk. Op die bijzondere plek waar 700 jaar geleden ook al
9
K e r k e l i j k e We r k e n Vorming en toerusting
Startweek
mensen stil werden om te bidden en dichter bij God te komen, worden ook wij stil. Even alle drukte en dagelijkse beslommeringen achter je laten om zo in de stilte weer op adem te kunnen komen. Om ons op die stilte te kunnen concentreren lezen we soms naar een mooie tekst, luisteren naar muziek of kijken we naar een inspirerende afbeelding. De serie meditatieavonden wordt ook dit jaar weer afgesloten met een kloosterreis naar priorij Emmaus in Maarssen. De avonden beginnen om 20.15 uur met koffie in Kloosterstee. Rond 20.30 uur gaan we naar het koor van de kerk voor de meditatie. Leerhuis ‘Liefde in de Bijbel’ Op de eerste leerhuisavond in een serie van vier staan we stil bij het woord ‘liefde’ zelf. Hoe en met welke griekse en hebreeuwse worden vinden we de term ‘liefde’ terug in de bijbel. En hoe kunnen wij die woorden en de betekenis daarvan beter begrijpen. Jan Werkman uit Garmerwolde kan daar nog veel meer over vertellen dan ik en daarom zal hij de avond inleiden. BvdL
Programma Startweek 2011 ….Liefde is….. een arm om je heen ….Liefde is…..je hart volgen ….Liefde is God en God is Liefde Dit zijn zo maar een paar uitspraken die met het thema te maken hebben van de Startweek. In deze startweek is er sprake van een samenwerking tussen de Gereformeerde Kerk en de Kloosterkerkgemeente van Ten Boer. In deze startweek staan de volgende activiteiten op het programma: Kindermiddag Op woensdag 21 september begint de startweek met de kindermiddag. De kindermiddag is bij “Menorah” en is van 14.00 tot 16.00 uur voor kinderen van de basisschool. Voor elke leeftijd is er wel iets leuks te doen of te beleven. Seniorenmiddag Bloemhof Voor de ouderen is er zaterdag 24 september vanaf 15.00 uur een gezellig samenzijn. Erik Bulthuis zal verschillende verhalen vertellen die te maken hebben met het thema en of met de omgeving. Dit wordt afgewisseld met samenzang begeleid door de heer Mulder op het orgel. Jeugdavond in Blister Jeugdhonk Blister zal zaterdag 24 september haar deuren openen voor de jeugd. Vanaf 19.30 uur is de jeugd vanaf 12 jaar welkom, vanaf 21.00 uur is de jeugd van 16 jaar en ouder van harte uitgenodigd. Startdienst In het gereformeerde kerkgebouw begint de startdienst om 9.30 uur. Natuurlijk staat de dienst ook in het teken van het thema “liefde” en is voorbereid door de lectorengroep, de commissie bijzondere erediensten en ds. Bertjan van de Lagemaat. Na de dienst is er gezamenlijk koffiedrinken en een ieder wordt opgeroepen om iets lekkers te bakken voor bij de koffie. Namens de startweek-commissie, Erik Bulthuis
Komen en gaan Romke en Bep Oosterling zijn verhuisd naar Dongeradyk 5 - 2 9101 GA Dokkum.
Bloemendienst Dhr. Keller Mw. Lode Mw. Oosterhof
80 jaar 84 jaar 82 jaar
Kerkenraadsuitje. Foto: Paul Pieters
Bij de buren
10
Foto’s: Lina Mensinga
Zondagsschoolwerk gezien in de protestantse kerk van Pfullendorf in Oost-Beieren. Het scheppingsverhaal geschilderd op 7 panelen.
11
Uit de pastorie Na een aantal rustige zomerweken is het dan opeens zover; de deadline voor het septembernummer van de Halverwege doemt op aan de horizon. En dit jaar, hoe symbolisch, op 1 september. Voor mij is het een teken dat het nieuwe seizoen op het punt van beginnen staat. Dat merk ik ook aan de avonden, want die beginnen voorzichtig aan weer vol te stromen met vergaderingen en activiteiten. Terwijl ik dat schrijf realiseer ik me hoe lekker het eigenlijk is om vrije doordeweekse avonden te hebben. En door het wegvallen van het lesgeven op de basisscholen is er overdag ook opeens meer ruimte in de agenda. Maar het zou jammer zijn als u nu gaat denken dat ik de hele zomer heb liggen luieren in de zon. Dat had niet eens gekund met de natste zomer in honderd jaar, dus heb ik mijn zomerweken maar nuttig besteed. Waaraan vraagt u zich misschien af? Ik zal daar antwoord op proberen te geven. Ik heb de afgelopen weken geprobeerd meer tijd te maken voor die dingen die anders altijd blijven liggen. Zo ziet mijn studeerkamer er weer wat opgeruimder uit en is mijn cantorijmap voor het eerst sinds vier jaar weer helemaal op orde. Daarnaast is de zomerperiode de ideale tijd om wat meer aandacht te besteden aan het pastoraat. Zo neem ik de mogelijkheid te baat om net wat meer bezoekwerk in te plannen dan anders. En verder is het ook de periode waarin ik inspiratie opdoe voor het nieuwe kerkelijke seizoen, door mooie romans te lezen die ik misschien wel kan gebruiken in het komende seizoen en door naar muziek te luisteren. Want als er iets blijft liggen door het jaar heen is dat het wel. En na vijf jaar predikantschap begin ik mij steeds meer te beseffen dat het lezen van inspirerende boeken en artikelen en het luisteren
naar muziek juist wel heel belangrijk is. Als je jezelf niet blijft voeden, is de koek op een gegeven moment op en kun je de inspiratie niet meer doorgeven. Een voorbeeld. Vorig jaar kocht ik de cd ‘In een ander licht’ van Stef Bos. Toen ik in de zomer de teksten ging lezen en de muziek ging beluisteren wist ik bijna direct dat die liederen terug moesten komen in een serie vieringen. Dat resulteerde de afgelopen periode in een serie van vijf bijzondere vieringen. Deze zomer heb ik vooral een aantal boeken gelezen, waarvan ik vermoed dat die nog wel terug gaan komen in de loop van het komende seizoen. Aan het begin van de zomer las ik het boek ‘Bloemen’ van de Vlaamse schrijver Koen Peeters. Een prachtig boek, waarin Koen Peeters prachtig schrijft over zijn ouders en grootouders en hoe God een belangrijke rol speelde in hun leven. In het slothoofdstuk gaat hijzelf met God in gesprek. Hij gelooft niet meer in Hem, maar ziet het tegelijk ook als een gemis, dat God niet meer zo vanzelfsprekend in ons leven aanwezig is. Ik ben dat laatste hoofdstuk nu aan het herschrijven en wie weet komt het in de loop van het jaar nog wel als eenakter terug. En op dit moment lees ik met plezier het nieuwe boek van Huub Oosterhuis ‘Ik versta onder liefde’. Een essay dat is verschenen bij de opening van ‘De Nieuwe Liefde’ in Amsterdam. Ook weer zo’n boek dat prachtige aanknopingspunten heeft met het jaarthema en vast zo nu en dan terugkomt in de voorbereiding op verschillende vieringen en activiteiten. U leest het hoop ik al, na deze natte zomer is in ieder geval mijn inspiratie voor het komende seizoen niet opgedroogd. BvdL
B
edding
Het kan u de afgelopen maanden niet zijn ontgaan dat gelovigen in het verdomhoekje zitten (‘of all places’): de moslims al langere tijd waarbij de aanslagen van 10 jaar geleden een breekpunt zijn geweest. Maar ook de katholieken hebben het zwaar te verduren nadat duidelijk werd dat decennia lang priesters hun handen niet thuis konden houden. Ook de joden zijn hun na-oorlogse immuniteit kwijt: niet alleen is het weer gevaarlijk om met een keppeltje op door Amsterdam te lopen, maar ook is het op rituele wijze slachten verboden (met overigens een typisch Nederlands ‘tenzij’ in het wetsvoorstel). Recent heeft de vereniging voor homo-emancipatie, het COC, betoogd dat er geen plaats is voor ‘weigerambtenaren’, dat zijn ambtenaren die op grond van hun religieuze overtuiging geen homo’s in de echt willen verbinden. Ook anderszins staan telkens vermeende ‘privileges’ van de gelovigen ter discussie: zondagsrust, klokgebeier, enz. Steeds meer lijkt het er op dat het geloof bij de voordeur als een vest moet worden uitgetrokken om in de openbare ruimte allemaal ‘gelijk’ te zijn in eenzelfde jas. Recent heeft Hans Goslinga in Trouw een interessante analyse aan dit fenomeen gewijd. Allereerst blijkt het een veel breder probleem dan religie alleen, maar strekt het zich uit tot alle geledingen van de maatschappij. De oorzaak lijkt gelegen in een perfide vorm van vrijheidsdenken, een liberalisme dat is ontaard in gelijkheidsdwang en radicaal meerderheidsdenken. En deze denktrant heeft wortel geschoten in alle stromingen van onze maatschappij, van socialisten tot liberalen. Als je terugkijkt in de geschiedenis dan zijn er telkens van dit soort radicale bewegingen geweest, en zijn ze altijd een uiting geweest van een verlangen naar emancipatie van een bepaalde bevolkingsgroep. Ook nu weer, gekarikaturiseerd door ‘Henk en Ingrid’. Wat kunnen gelovigen nu met deze sociologische analyse? Allereerst leert het ons dat ons gure tijden wachten. Het idee dat je bij een meerderheidsgroep hoorde en recht had op bepaalde privileges kunnen we beter maar snel achter ons laten. Dat is niet meer van deze tijd. Maar wat we wel kunnen, ja zelfs moeten, doen is smaak geven aan het leven. In Bijbelse termen: ‘zout der aarde’ zijn.
Hans Beek
12
Ikea begrijpt moderne individu beter dan de kerk Gelezen in Trouw In de rieten strandstoel oogt hij als van een andere planeet. Een heer in driedelig grijs, aangepast aan het strand. Blote voeten, broekspijpen een paar keer omgeslagen, jasje uit, vest open, evenals de bovenste knoopjes van het overhemd. Katwijk, 1935 lees ik. Zomer, vakantie. Even de vrijheid om zelf te beslissen over eigen tijd, al lijkt me dat deze strandganger weinig behoefte aan die vrijheid heeft. Hij oogt tevreden met zichzelf: een blanke man uit de middenklasse, zich bewust van zijn maatschappelijke positie. Bij die positie hoort een kostuum. Dat laat hij zien. Tot in de strandstoel. Bij zijn nazaten ligt dat vijfenzeventig jaar later een slag anders. Hun identiteit ontlenen zij niet langer aan maatschappelijke klasse, positie of beroep, maar aan de wijze waarop zij zelf, als scheppers van het eigen bestaan, aan hun leven vorm geven. Vrije tijd en vakantie spelen daarin een cruciale rol. De één zoekt een camping die bij hem past, de ander maakt verre reizen, beklimt steile bergen of verblijft in een Indiase ashram. Op zoek naar happiness, een op henzelf toegesneden geluk, dat meer is dan ‘geluk’: een diep doorleefd gevoel van ‘het is goed zo, zoals het nu met mij is’. Om te laten zien hoe belangrijk vrije tijd is voor hun identiteit verschijnen de nazaten, spiegelbeeldig aan hun grootvader in de strandstoel, in vrijetijdskleding op hun werk. De Engelse socioloog Tony Blackshaw verklaart deze verschuiving uit het oprukken van het kapitalistische marktdenken. Mensen zijn consument geworden, die al shoppend hun eigen identiteit bepalen. Daarom is vrije tijd, tijd om te winkelen,
tijd om in vakanties het persoonlijk geluk na te streven zo belangrijk om de eigen identiteit te zoeken en te bevestigen. Het woonwarenhuis Ikea heeft dat volgens Blackshaw goed begrepen. Je komt er als consument om door de keus voor een bepaald meubel inhoud te geven aan de eigen identiteit. Tegelijk doe je iets meer. Je koopt het meubel immers om je huis beter, gezelliger te maken, je er meer in thuis te voelen. Ikea wil dat voor zoveel mogelijk mensen mogelijk maken. Liever dan met dure meubelen een klein aantal rijken bedienen, wil Ikea met laaggeprijsde producten zo veel mogelijk mensen van dienst zijn. De heer aan het strand zat vol zekerheid. Dat zag je paradoxaal genoeg aan zijn onwennigheid in de strandstoel. Hij bevond zich duidelijk buiten zijn natuurlijke biotoop: de orde van het dagelijks werk. De moderne consument moet niet alleen op zoek naar zijn eigen identiteit. Ook de zekerheid van zo’n dagelijkse orde is er niet meer. Hij moet behalve zijn eigen identiteit, ook zijn eigen community (gemeenschap) creëren. Ikea wil daarbij helpen. Ikea is geen Walmart, het Amerikaanse warenhuis met de slogan ‘Save money, live better’ en opwekkingen als ‘Grab it before it is gone’. Bij Walmart gaat het, net als bij het eveneens Amerikaanse McDonald’s, om zo veel mogelijk ‘waar’ tegen zo min mogelijk geld. Ikea daarentegen, met warme Zweedse productnamen als Bertå, Bjursta en Grevbäch, wil klanten gemeenschapsgevoel geven en nodigt uit voor de Ikeafamilie waar iedereen bij hoort ‘die van wonen houdt’ – wie doet dat niet? Met als klap op de
vuurpijl dat de klant er zelf iets voor moet doen, omdat alle meubels uitsluitend als pakket worden aangeleverd. Op de parkeerplaats, als zij hun auto inladen met pas gekochte spullen kijken Ikeagangers elkaar even aan. Ze hebben hetzelfde gedaan, ze gaan hetzelfde doen: van hun huis een mooier, prettiger plek maken. Dat schept gemeenschappelijkheid, community. De kerk kan veel van Ikea leren. Mensen in de huidige marktgeoriënteerde maatschappij willen tegelijkertijd twee zaken die strikt genomen niet samengaan: eigen identiteit en gemeenschap. Hun identiteit realiseren ze via de markt. Reizen, sport, winkelen, een huis kopen, allemaal middelen om te komen tot een eigen identiteit. De kerk draait om gemeenschap. Vroeger was het een voorgegeven gemeenschap waar mannen als in de strandstoel vanzelfsprekend bij hoorden en meestal de dienst uitmaakten. In de huidige postmoderne samenleving is het individu consument geworden en de gemeenschap vloeibaar, aangepast aan individuele smaak en voorkeur. Maar onveranderd voorwerp van verlangen. Ikea heeft dat perfect begrepen. Kan de kerk dat ook begrijpen of is haar identiteit door structuur en verleden te weinig vloeibaar, te ‘voorgegeven’ voor zulk begrijpen? Jan Greven Tony Blackshaw: Leisure. Routledge, Oxford. ISBN 9780415430265; 192 blz., € 129,-.
13
Zij van de dominee
Kerkenraadsuitje. Foto’s: Paul Pieters
In de afgelopen zomermaanden heb ik in de Open Hof een aantal vieringen gehouden rondom de songs van Playing for Change. De songs zijn veelal bekend bij de mensen. Ze worden meegezongen en de mensen genieten van de oude Granpa uit de Verenigde Staten die helemaal opgaat in zijn muziek. Een mooi nummer opgenomen door Playing for Change is Don´t worry (zie http://www.youtube.com Don’t worry, playing for change). De song gaat over gelijkheid. Over dat we in deze wereld allemaal aan elkaar gelijk zijn. Altijd een leuk thema om met dak en thuislozen te bespreken. Want wordt dat ook zo ervaren door de mensen in de viering? Alle aanwezigen zijn het er over eens dat zij gelijk zijn aan andere mensen. Maar, dit wordt door ‘gewone’ mensen niet zo ervaren. Dakloos worden, dat kan iedereen overkomen. Maar waarom word ik dan toch niet geaccepteerd, vraagt één van de bezoekers in de viering zich af? Hij vertelt dat hij een paar jaar in een dorp buiten Groningen heeft gewoond. In het dorp hoorde hij er niet bij. Maar op kerstavond werd er een groot vuur voorbereid met oude rommel en kerstbomen. Er lag een hele berg klaar. De boel werd overgoten met benzine. Maar vervolgens durfde niemand de boel aan te steken. Niemand durfde daar zijn vingers aan te branden. Waarop onze bezoeker naar voren stapte en het vuur ontstak. Terwijl het vuur brandde, hoorde hij er helemaal bij. De volgende dag was dit weer voorbij. Hij bleef een buitenstaander. Mensen hebben vaak last van vooroordelen waar zij maar met moeite overheen kunnen stappen. Voor de vrijwilligers in de viering is dat niet anders. Zij geven toe dat zij niets wisten van mensen die dakloos waren voordat zij met hun werk in de Open Hof begonnen. Voordat zij in de Open Hof was er gevoelsmatig geen sprake van gelijkwaarheid. Maar nu zij de mensen van de straat in de Open Hof hebben leren kennen, zijn zij zich steeds meer bewust geworden van deze gelijkwaardigheid. Alleen op die basis kunnen zij ook hun werk doen. Op de voorkant van de liturgie heb ik een plaatje afgedrukt. Ik vond de afbeelding op de site van een vakbond. Een plaatje in de sfeer van samen staan wij sterk. Een bezoeker die moeilijk nederlands praat wenkt mij tijdens het delen van brood en koffie en wijst op de afbeelding. ‘Dat moeten wij ook doen,’ zegt hij. ‘Elkaar de hand vasthouden, hier in de kapel.’ Na het slotlied vraag ik iedereen om te gaan staan en elkaar de hand te geven. Zonder gemopper gaat iedereen staan en we vormen met elkaar een kring van twintig mensen in de kapel van de Open Hof. En in die kring geef ik iedereen voor de komende week de zegen mee. Het was een bijzonder moment van volkomen gelijkwaardigheid.
14
B
loonbedrijf uitenkamp w i n n e w e e r HET ADRES VOOR:
• • • • •
LEVERING VAN:
Diverse graszadenmengsels, maïszaad, tuinaarde en zand
Mestverwerken o.a.: Sleepslangsysteem, Kaweco-tank met milieuvriendelijke sleepvoetbemester en extra brede banden Inkuilen: Taarup, Hakselaar, Freeman pers + wikkelen Maaien - Graanoogst - Maïsbouw - Bietenoogst met bunkerrooier Sloten schonen met tractor en kraan Grondverzetwerkzaamheden o.a.: Kranen - Shovels - (Combi)dumpers
Verder alle voorkomende landbouwwerkzaamheden
T e l e f o o n
( 0 5 0 )
3 0 2 1 5 0 0
15
Kloosterkerkgemeente Ten Boer - Woltersum- Sint Annen Predikant Ds. G. J. v.d. Lagemaat Hendrik Westerstraat 15 tel. 3023534
[email protected] werkdagen: ma middag, di, do en vr ochtend
Predikantsecretariaat Mw. E. Edeler Stadsweg 108 tel. 3022748
[email protected]
Diaconie Administratie: Dhr. E. A. v. d. Klok Stadsweg 17 tel. 3023362 Rabobank 30.63.27.244
Kerkenraad
Koster
Vacant (preses) wnd. dhr. E. Stam Wigboldstraat 1 tel. 050-3021124 Mw. E. Edeler (scriba) Stadsweg 108 tel. 3022748
Bij calamiteiten predikant b.g.g. eigen wijkouderling b.g.g. scriba
Kerkrentmeesters Secretariaat: Dhr. C. Westerholt Reddingiusstraat 5 tel. 3022564 Giro 889492 SNS bank 91.19.74.598 Rabobank 30.63.23.141
Kloosterstee
Fam. Mensinga Rijksweg 37 tel. 3022026
tel. 3021822 Verhuur fam. Mensinga Rijksweg 37 tel. 3022026
Bloemendienst
Collectebonnen
Mw. L. Nijboer Kievitstraat 4 tel. 3021414
Dhr. D. Pijper Redgerstraat 1-A tel. 3023081
Lectoren
Cantorij
Mw. R. Ziengs Standwerker 16 tel. 3140173
Dhr. J. Havinga Reigerhof 6 tel. 3022286
Kindernevendienst
Crèche
Mw. L. Mensinga Rijksweg 37 tel. 3022026
Dhr. A. P. J. Geelhoed Wigboldstraat 11 tel. 3021116
Postadres kerkenraad, kerkrentmeesters of diakonie: Kerkpad 3, 9791 CV Ten Boer
Financiële administratie Dhr. D. Pijper Redgerstraat 1-A tel. 3023081
Centrale ledenadministratie Dhr. B. Bosch Jan Altinkstraat 16 tel. 3021888
Wijkindeling Wijk Noordwest, mw. M. Keekstra, Gerichtstraat 2, tel. 3021997 Bloemstraat Karspelstraat Meeuwstraat Eendehof Kerkpad Reigerhof Fazanthof Kievitstraat Roerdompstraat Groene Zoom Kloosterstraat Scholeksterpad (Stadsweg tot Vijverweide) Kwartelpad Stadsweg (oud) Gruttopad Leeuwerikhof Ticheldobben Hendrik Westerstraat Lijsterpad Zwaanhof Herepad Wijk Noordoost, mw. A. de Jong, Washuisterweg 12, tel. 050-5716361 Blinkerdlaan Oosterhorn Tolhuiswierde Boersterweg Poldermolen Vierendeel De Wolden Pompstertocht Zijlvest Emmerwolderweg Roggeneed Zuidwende Fivelstraat Schepperij Ommelanderstraat Stadsweg (nieuw) Wijk Centrum, mw. L. Nijboer, Kievitstraat 4, tel. 3021414, mw. T. Pruim, Meeuwstraat 8, tel. 3021327 Bloemhofaanleun Hamplaats Reddingiusstraat Bloemhofhuisjes Johan Feitostraat Schout de Boerstraat De Valckestraat ‘t Laantje Swierengapad Gaykingastraat Lindenstraat Wigboldstraat
Wijk Oost, vacant Alida Pottstraat Ambachtsweg Bedrijvenweg Handelsweg Hendrik Werkmanstraat
Jan Altinkstraat Jan Kosterstraat Jannes de Vriesstr. Jan Wiegersstraat Johan Dijkstrastraat
Koopmansplein Marskramer Riekele Prinsstraat Standwerker Wobbe Alkemapad
Wijk Zuid, mw. M. van Steenwijk, Ticheldobben 2/D tel. 3023218 Boltweg Hamerpad Redgerstraat Boswal A.H. Homanstraat de Rietzoom Bouwerschapweg S. Huizengalaan Rijksweg Burg. Triezenbergstraat Kaakheemlaan Stafpad Damsterdiep NZ Kruispad Vijverweide Gerichtstraat Nijverheidsweg Washuisterweg Groene Zoom (Rijksweg tot Vijverweide) Wedmanstraat Wijk Woltersum, dhr. E. Bulthuis, Laanweg 12, Overschild, tel. 3024677 en dhr. B. de Bruine, Kollerijweg 28, Woltersum, tel. 3021420 Tevens voor gemeenteleden in Ten Post en Wittewierum Wijk Sint Annen, ds. G. J. van de Lagemaat, H. Westerstraat 15, tel. 3023534 Tevens voor gemeenteleden in Lellens, Stedum en de verdere regio
Wijk Bloemhof, mw. L. v.d. Goot, Groene Zoom 42, tel. 3021802 Zorgcentrum Bloemhof
Halverwege
REDACTIE Wigboldstraat 11 Mw. E. Elzes tel. 3021116 Dhr. A. P. J. Geelhoed Mw. B. N. W. J. Geelhoed-Jenner
[email protected] Dhr. P. Pieters WEBSITE www.pkntenboer.nl/hervormde
SLUITINGSDATUM 29 september VOLGENDE NUMMER t/m 20 november
ADMINISTRATIE EN ABONNEMENTEN Dhr. H. J. Woltjer Bouwerschapweg 11
[email protected] Abonnement € 15,-/jaar
16
Tenslotte