HAGEL A ND, WA NDELL A ND
Ontdek
het Hageland
wandelen fietsen genieten logeren
Inhoudstafel 1 Het Hageland, landelijk genieten nabij Leuven 2 Hageland, wandelland 5 Hageland, fietsland 7 Hageland, genietland 8 Hageland, natuurland 10 Hageland, logeerland 10 Hageland, brouwland
Het Hageland | Landelijk genieten nabij Leuven Begijnendijk
11 Hageland, parels van provinciestadjes 13 11 tips om het Hageland te ontdekken 16 Leuven, poort tot het Hageland 17 Hagelands beste buur: de Groene Gordel 18 Toeristische infokantoren in het Hageland 20 Nog meer weten over het Hageland? 21
wedstrijd Zomer 2009: Zoektocht in het Hageland
Aarschot
Diest ScherpenheuvelZichem
Het Hageland strekt Rotselaar zich in Vlaams-Brabant uit van de eeuwenoude Diest Begijnendijk Bekkevoort universiteitsstad Leuven tot de provinciegrenzen met Antwerpen, Tielt-Winge Tremelo ScherpenheuvelHolsbeek Aarschot Zichem Limburg, Luik en Waals-Brabant. Heradem in landelijke rust. De Kortenaken Rotselaar Geetbets boer ploegt hier al eeuwen Lubbeek dezelfde velden om, het landschap Leuven Tielt-Winge Bekkevoort Holsbeek is nagenoeg ongerept. Zes kleine provincieplaatsjes vormen van Zoutleeuw Kortenaken oudsher de economische knooppunten: Diest, Aarschot, Tienen, Bierbeek Boutersem Geetbets Lubbeek Linter Het zijn vandaag Leuven Scherpenheuvel-Zichem, Landen enTienen Zoutleeuw. Glabbeek Zoutleeuw evenveel uitgelezen vertrekpunten voor je wandeltochten. Die Hoegaarden Bierbeek Boutersem leiden je doorheen de vele verstilde dorpjes enLanden gemeenten van dit Linter Tienen verrassend stukje Vlaanderen. Ontdek zo de zoete zonde in Tienen Hoegaarden en omgeving, treed in de voetsporen van onze voorouders in één van de Landen archeologische sites, steek een kaarsje aan op 15 augustus in Aarschot (Sint-Rochusverlichting) of het hele jaar door in de basiliek van Scherpenheuvel, verPROVINCIE VLAAMS-BRABANT gaap je aan de honderden galopperende paarden in Hakendover op Paasmaandag. Dorst gekregen? De Hagelandse wijn parelt al in je glas.
w w w. h a g e l a n d . b e
Hageland, deel van Vlaams-Brabant GROENE GORDEL HAGELAND LEUVEN
De provincie Vlaams-Brabant heeft je nog meer te bieden. Naast het Hageland zijn er kunststad Leuven en de brede groene regio rondom Brussel, de Groene Gordel. Kom er wandelen, fietsen en ontdekken. Meer info: toerisme.vlaamsbrabant.be, www.groenegordel.be.
BELGIË
Ontdek het Hageland | 1
Wandelnetwerk Wingevallei 20 wandelingen
Begijnendijk Aarschot
Ook hier meer dan 180 km wandelplezier. Je neemt één lus of schakelt er meerdere aan elkaar en ontdekt zo de mooiste plekjes van Rotselaar, Holsbeek en TieltWinge. Zet zeker het waterkasteel van Horst op je route. Rockliefhebbers houden halt aan de festivalweide te Werchter. Wie de toppen van de Hagelandse heuvels overwint, geniet van prachtige vergezichten op bossen, velden en weilanden.
Diest ScherpenheuvelZichem
Rotselaar Holsbeek
Hageland, wandelland
Tielt-Winge Bekkevoort
Tienen
Linter
Hoegaarden Landen
2 | Ontdek het Hageland
Holsbeek
Tielt-Winge Bekkevoort Kortenaken
Leuven
Lubbeek
Wandelnetwerk Getevallei Wandelnetwerk Wingevallei
Geetbets
Glabbeek Zoutleeuw
Bierbeek Boutersem Tienen
Linter
Hoegaarden Landen
Wandelgebied Demervallei
Wandelgids Demervallei 18 wandelingen
PROVINCIE VLAAMS-BRABANT Wandelgebied Hagelands Haspengouw
6,00 euro
Wandelgebied Velpevallei Landschapswandelingen Noord-Hageland
Maak er meteen een leuke wandelvakantie van De parcours zijn zo gevarieerd dat geen enkele wandeldag dezelfde is. Het is heerlijk overnachten in één van de gezellige gastenkamers of familiehotels. En neem meteen je vrienden of familie mee. Het Hageland onthaalt alle gasten met open armen. Hier steekt de boer nog gul zijn hand naar je op als je hem op het veld of de weide passeert, hier zijn de dorpen en stadjes nog op mensenmaat. Kom … trek de stapschoenen aan en heradem in Hageland, wandelland.
Rotselaar
Zoutleeuw
Bierbeek Boutersem
Het Hageland bedient je op je wenken. Met honderden kilometers bewegwijzerde wandelpaden. Kies uit de bijna 70 lusvormige themawandelingen of stel zelf je parcours samen op één van de wandelnetwerken. Verdwijn je graag helemaal in het groen? Dan zijn de landschapswandelingen in Noord-Hageland helemaal je ding. Smalle wegeltjes wisselen af met knuppelpaden en moerasbruggetjes. Steek dus snel de handige wandelpockets op zak. Daarin vind je niet alleen routebeschrijvingen en kaartjes, maar ook een overzicht van alle bezienswaardigheden die je op je tocht tegenkomt. Natuurlijk kan je ook gewoon de zeshoekige wegwijzers volgen. Langeafstandsstappers kunnen hun hartje ophalen op de nieuwe wandellus streek-GR Hageland.
Geetbets
Diest ScherpenheuvelZichem
Wandelroutes Aarschot
Lubbeek
Sportief of recreatief wandelaar?
Begijnendijk
Tremelo
Kortenaken Leuven
9,00 euro
Langeafstandswandelaars krijgen vanaf de lente van 2009
Wandelnetwerk Getevallei 13 wandelingen
6,00 euro
Deze 13 wandellussen werden in een netwerk met elkaar verbonden. Stel zo zelf je favoriete circuit samen doorheen Geetbets, Linter en Zoutleeuw. Kies je eerder voor de ongerepte natuur of leg je liever het accent op monumenten en bezienswaardigheden? In de lente schitteren hier de fruitbloesems in de vele boomgaarden! Rusten doe je zeker in het provinciedomein ‘Het Vinne’ of het Brabantse kunstschrijn, het stadje Zoutleeuw.
Deze 18 wandellussen zijn goed voor samen 190 km. Je stapt over de vruchtbare bodems van het Brabants leemplateau, over stoere ijzerzandsteenheuvels naar de schrale zandgronden van de Kempen. Leuke provinciesteden en -gemeenten vormen een ideaal vertrekpunt: Aarschot, Begijnendijk, Bekkevoort, Diest, Scherpenheuvel-Zichem en Tremelo. Je bent hier trouwens in het land van de grootste Belg: pater Damiaan.
een eigen meerdaagse wandellus voorgeschoteld, ontwikkeld samen met de Grote Routepaden.
M e e r i n f o o v e r d e z e w a n d e l r o u t e s : w w w. h a g e l a n d . b e Ontdek het Hageland | 3
Wandelbox Noord-Hageland 10 landschapswandelingen
9,00 euro
Wil je graag uren verdwijnen in de mooiste landschappen en natuurgebieden in de buurt van Aarschot, Bekkevoort, Diest, Lubbeek, Scherpenheuvel-Zichem en Tielt-Winge? Deze 10 wandellussen voeren je hoofdzakelijk langs onverharde paden naar prachtige rust- en stiltegebieden. In bepaalde seizoenen zijn sommige stukken best avontuurlijk. Maar aangepaste infrastructuur - o.a. knuppelpaden - helpen je steeds weer veilig naar de ‘bewoonde wereld’ terug te keren.
Wandelgids Hagelands Haspengouw 15 wandelingen 6,00 euro
Hageland, fietsland
Wie volop van Vlaams-Brabants Haspengouw wil genieten, trekt bij voorkeur de wandelschoenen aan. Het wandelgebied bevat 15 lussen, goed voor bijna 132 km wandelplezier, in Brouwersgemeente Hoegaarden, Merovingisch Landen, Suikerstad Tienen en de gemeente Linter vol rijke vierkantshoeven. De wandellussen leiden je langs schilderachtige landschappen, glooiende akkers, Merovingische overblijfselen, statische vierkantshoeven, holle wegen en historische bouwwerken. Tussendoor kan je even uitblazen en genieten van een frisse Hoegaardse Witte.
Wandelgids Velpevallei 15 wandelingen
6,00 euro
In het centrum van het Hageland bloeien de mooiste boomgaarden en kronkelt de Velpe zich doorheen eindeloze akkers en weiden. Deze 15 bewegwijzerde wandelingen nemen je mee naar de stilste plekjes van Bierbeek, Boutersem, Glabbeek, Kortenaken en Lubbeek. Kasteeltjes, landhuizen en vierkantshoeven liggen verdoken in het groen en getuigen van een soms woelig verleden. Natuurgebieden ademen een ongerepte rust.
Langeafstandswandellus Streek-GR Hageland 153 km 9,00 euro Vanaf mei 2009 biedt het Hageland je ook alles voor een meerdaagse wandelvakantie. Deze GR-langeafstandswandellus is opgedeeld in handige dagtochten die je de mooiste dorpjes en steden laten ontdekken. Overnachten doe je in jeugdherbergen, trekkershutten, gastenkamers of familiehotels. Een publicatie en specifieke GR-bewegwijzering zijn in voorbereiding.
M e e r i n f o o v e r d e z e w a n d e l r o u t e s : w w w. h a g e l a n d . b e 4 | Ontdek het Hageland
Uren- en dagenlang fietsplezier
Dorst gekregen?
Het Hageland vormt het knooppunt tussen vier provincies: Antwerpen, Limburg, Luik en Waals-Brabant. En knooppunt mag je hier gerust letterlijk nemen. Het fietsknooppuntennetwerk Hageland sluit naadloos aan op dat van de twee naburige Vlaamse provincies. En aan de andere kant maak je moeiteloos de overstap naar het Waalse ‘Réseau Autonome des Voies Lentes’. Niet dat je zo snel ‘uitgefietst’ raakt in het Hageland zelf. Integendeel!
Dan is het tijd om even halt te houden in een erkend fietscafé. Hier serveert men gul een streekbier of -wijntje, maar je kan er net zo goed terecht om een kleine fietsherstelling uit te voeren of je even op te frissen. Alle praktische fietsinfo vind je op www.hageland.be
Hier varieert je parcours als geen ander Van makkelijk vlak in het noorden, tot stevige kuitenbijters in het centrum en het zuiden. Van prachtige landschapsfietstochten tot cultuurhistorische verkenningen. Van sportieve dagtrip tot gezellige gezinsuitstap. Keuze te over. Stel zelf je parcours samen op het fietsknooppuntennetwerk. Gewoon nummertjes noteren en je kan op weg. Een mooi voorbeeld is de Jan Primusroute. Terug te vinden op www.toerisme.vlaamsbrabant.be (rubriek ‘Praktisch - Fiets-, wandel- en ruiterroutes’). Hier vind je ook nog andere themafietstochten die je gratis kan downloaden. Ontdek het Hageland | 5
Nog meer fietsen in het Hageland? Naast het fietsknooppuntennetwerk kan je nog tal van andere fietslussen rijden. Allemaal bewegwijzerd met zeshoekige bordjes, over rustige en veilige wegen. De meeste routes staan in het teken van een bepaald thema. Naast genieten, steek je dus nog wat op van deze fietstochten. De Hagelandse Heuvelroute en de Bietenroute zijn in kaartvorm, wegbeschrijving en gps-bestand gratis te downloaden op www.toerisme.vlaamsbrabant.be onder de rubriek ‘praktisch’. Vanaf 2009 zullen deze themalussen geleidelijk ook via www.toerisme.vlaamsbrabant.be gratis worden aangeboden.
Fietsroutes Fietsknooppuntennetwerk Hageland 5,00 euro Het fietsknooppuntennetwerk Hageland rolt 670 km bewegwijzerde routes voor je uit. Het systeem is gekend. Je stippelt op de kaart je route uit, noteert de nummers… en je bent vertrokken. Je hoeft enkel de rechthoekige groene borden met nummer- en richtingaanduiding te volgen. Het fietsknooppuntennetwerk Hageland sluit naadloos aan bij dat van het Dijleland en van de andere provincies. Dus je kan bijvoorbeeld vanuit Diest of Landen zowel naar het noorden, oosten, zuiden als westen fietsen. Je maakt er een dagtocht van, maar je kan vanuit het Hageland in meerdere dagen praktisch heel Vlaanderen en een stuk van Nederland doorkruisen. Alle informatie over het fietsknooppuntennetwerk krijg je via de fietskaart ´Fietsknooppuntennetwerk Hageland’. Op de kaart zelf vind je de aanduiding van routes en knooppunten én de aansluiting met de routes van het Dijleland (Groene Gordel), en van de provincies Limburg en Antwerpen. Een bijgeleverd boekje geeft je een overzicht van de fietscafés langsheen de Hagelandse routes.
themaroute
afstand
ligging
Horstroute
34 km
Leuven, Holsbeek, Rotselaar
Rock Werchterroute
34 km
Leuven, Rotselaar, Haacht
Hoevenroute
32 km
Leuven, Bierbeek
Meandersroute
34 km
Aarschot, Rotselaar
Hagelandse Heuvelroute
42 km
Lubbeek, Glabbeek, TieltWinge
IJzerenwegroute
79 km
Diest, Zoutleeuw, Tienen
Landense fietsroute
42 km
Landen
Twee Getenroute
33 km
Zoutleeuw, Linter, Kortenaken
Boomgaardenroute
44 km
Geetbets, Kortenaken Zoutleeuw
Bietenroute
42 km
Zoutleeuw, Landen, Tienen
M e e r i n f o o v e r f i e t s e n i n h e t H a g e l a n d : w w w. h a g e l a n d . b e 6 | Ontdek het Hageland
Hageland, genietland Landelijk leven Al in 1528 is er sprake van het Hageland (hage = kreupelhout). Vandaag heeft deze streek niets van haar natuurlijke charme verloren. Hier kronkelen de Demer, de Winge, de Velpe en de Gete zich doorheen brede groene dalen en langs machtige boomgaarden. Romeinse tumuli, Merovingische mottes en middeleeuwse vierkantshoeven houden de wacht. Op de zuidflanken van de heuvels oogsten plukkers de druiven die als Hagelander in je glas zullen parelen. Dit is ook het land van de suikerbiet. In het noorden schrale zandgronden, in het zuiden vruchtbare leembodem … het Hageland: afwisseling troef. Ontdek zoveel landschaps- en natuurpracht vanuit de twee natuurbezoekerscentra in de provinciedomeinen (zie p. 8-9).
Lekkerland Kom proeven in het Hageland. Startpunt is zeker de wijn. Het ‘Bezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn’ (Wezemaal) vertelt je alles over geschiedenis en huidige teelt. Je vertrekt er meteen voor de Wijngaardbergwandeling om achteraf op een terrasje een Hagelander te degusteren. Smullen doe je van Balderhesp of Hagelands potjesvlees uit Boutersem. Koffie toe? Schenk dan een kopje Damiaankoffie (Tremelo). Voor het authentieke artisanale bedevaartsgebak ‘noppen’ moet je dan weer in Scherpenheuvel zijn. En wil je lekker dineren combineren met enkele dagen lekker logeren? Reserveer dan één van de streekverblijfsarrangementen. Nog meer lekkere ideeën: www.straffestreek.be
Ontdek het Hageland | 7
Pret voor klein en groot Zin in een dagjeuit met het hele gezin? Duik dan in de wereld van de provinciedomeinen. In Diest verwelkomt de ‘Halve Maan’ groot en klein voor ongerept zwemplezier in het grote openluchtbad. Maar je kan er net zo goed klauteren en klimmen, tennissen, trampolinespringen, minigolfen, ravotten, roeien en waterfietsen. Helemaal natuur is het provinciedomein ‘Het Vinne’ in Zoutleeuw. Hier landen uitzonderlijke watervogels op het grootste binnenmeer van Vlaanderen. Liefhebbers van fauna en flora worden in de watten gelegd. Aan de rand van het Hageland vind je het provinciedomein Kessel-Lo. Zachte recreatie is er troef. Terwijl mama en papa genieten van een terrasje, plonsen de kleinsten in het reuzenkinderzwembad.
Hageland, natuurland Het Hageland is één van de meest ongerepte gebieden van Vlaanderen. Twee natuurbezoekerscentra leiden je naar de mooiste plekjes. Alle liefhebbers - van nieuwsgierige beginneling tot ervaren natuurkenner - zijn welkom om van hieruit de omgeving te verkennen. Stevige stapschoenen, een verrekijker en een gezonde dosis nieuwsgierigheid aanbevolen.
Natuurbezoekerscentrum Het Vinne (Zoutleeuw) In het provinciedomein Het Vinne werd het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen in ere hersteld. Een interactieve
tentoonstelling leert je meer over de ontwikkelingen in het gebied, de effecten van het natuurherstel en de aanwezige fauna en flora. Een prima start vooraleer je zelf het gebied verkent. Een absolute aanrader voor wie van watervogels, vochtminnende vegetatie… en stilte aan de waterkant houdt. Het natuurbezoekerscentrum is vrij toegankelijk - van april tot en met september: van woensdag tot en met zondag van 14 tot 17 uur - van oktober tot en met maart: op woensdag en zondag van 14 tot 17 uur - gesloten op wettelijke feestdagen.
Nog meer pret: www.vlaamsbrabant.be/provinciedomeinen
Op andere tijdstippen kan voor groepen een begeleid bezoek worden aangevraagd.
Natuurbezoekerscentrum Webbekoms Broek (Diest) Het provinciedomein Halve Maan is toegangspoort tot het natuurgebied Webbekoms Broek, de Demervallei en de stad Diest. Het vernieuwde natuurbezoekerscentrum vertelt je alles over de omgeving via een interactieve tentoonstelling en een infopunt. Kikkers, reigers, struwelen en hagen voelen zich thuis in de recent aangelegde ecotuin. En zelf kan je via een wandeltraject urenlang verdwijnen in het groen. Voor gezinnen met kinderen is er een toffe zoektocht op het Jonas-wandelpad.
Het natuurbezoekerscentrum is vrij toegankelijk - van april tot eind juni: woensdag van 9 tot 16 uur en op de eerste en laatste zondag van de maand van 14 tot 17 uur - van september tot en met oktober: woensdag van 9 tot 16 uur en de eerste en laatste zondag van de maand van 14 tot 17 uur Op andere tijdstippen kan voor groepen een begeleid bezoek worden aangevraagd.
Meer info: www.vlaamsbrabant.be/provinciedomeinen
8 | Ontdek het Hageland
Ontdek het Hageland | 9
Hageland, logeerland
Hageland, brouwland
Parels van provinciestadjes Begijnendijk Aarschot
In het Hageland is het bij uitstek landelijk logeren. Word wakker tussen velden en weiden. Ontbijt op het terras met zicht op de Hagelandse heuvels. Of ben je eerder een stadsmus? Dan vind je in de provinciestadjes een warm onthaal en bed in één van de familiehotels of gastenkamers. Een aantal kant-en-klare Hagelandse arrangementen maken je het leven nog makkelijker. De glimlach van de uitbaters krijg je er gratis bovenop. En natuurlijk schotelen de meesten je graag ontbijt, middag- en avondmaal voor. Vraag naar de Vlaams-Brabantse streekkeuken! Reserveren en genieten maar.
Tafelen in Vlaanderen wil elke bezoeker een unieke beleving van bier geven en organiseert in 2009 “Leven in de brouwerij”. Grote en kleine brouwerijen worden in de kijker gezet, de biercultuur met biermenu’s, bierkaarten, workshops, proeverijen... komen aan bod.
Logeren in het Hageland Hotels / Gastenkamers / Campings Vakantiewoningen / Trekkershutten / Jeugd- en groepsverblijven Oorden van bezinning (kloosters) Een volledig overzicht op www.hageland.be (rubriek ‘logeren’)
Info over kant-en-klare arrangementen: www.hageland.be (rubriek ‘paar daagjes weg’) 10 | Ontdek het Hageland
Tafelen in Vlaanderen wil onze kwaliteiten als gastheer en de typische, streekgebonden dranken en gerechten een prominente plaats geven. Vlaams-Brabant is vele brouwerijen rijk, en wij zijn fier op het bier!
In het Rotselaar
Diest ScherpenheuvelZichem
Hageland zijn de stadjes op mensenmaat. Vrolijk, gezellig, dynamisch, Bekkevoort overzichtelijk en Tielt-Winge Holsbeek bereikbaar. Het zijn evenveel vertrekpunten Kortenaken om de groene omgeving te verkennen. Geetbets Vaak Lubbeek Leuven zijn enkele honderden meters al voldoende om de laatste huizen achter je teZoutleeuw laten. Noteer in Bierbeek Boutersem je agenda ook de verschillende stadsfestivals en -manifestaties.Tienen Want inLinter Aarschot, Diest, Landen, Hoegaarden Scherpenheuvel-Zichem, Tienen en Zoutleeuw bruist het altijd van leven. Landen
Begijnendijk
Tremelo
Aarschot
Diest ScherpenheuvelZichem
Rotselaar Holsbeek
Tielt-Winge Bekkevoort Kortenaken
Leuven
Lubbeek
Geetbets
Glabbeek Zoutleeuw
Bierbeek Boutersem Tienen
Linter
Hoegaarden Landen
PROVINCIE VLAAMS-BRABANT
Aarschot Welkom in het centrum van de Demergotiek. Bezoek de Onze-Lieve-Vrouwekerk en het begijnhof. Overschouw de omgeving van op de Aurelianustoren. Tel de duizenden kaarsjes in de stad tijdens de Sint-Rochusverlichting op 15 augustus.
Meer info over het programma: www.tafeleninvlaanderen.be Ontdek het Hageland | 11
Parels van provinciestadjes Diest Wandel doorheen het best bewaarde begijnhof van België, erkend als Unesco werelderfgoed. Speur in de stad naar de wortels van de Nederlandse Oranjedynastie. En kijk rondom je op de Grote Markt en de aanpalende straten. Prachtige gevels vertellen je prachtige verhalen. Kloosterorden bouwden hier schuiloorden voor woelige tijden, de Refugehuizen. Stadswallen en een verdedigingsgordel beschermden de stad in een ver en niet zo ver verleden.
Landen Herbeleef het Frankisch tijdperk. Archeologische opgravingen legden delen van het domein van Pepijn van Landen bloot. Tumuli en motten getuigen verder van een bewogen verleden. Het bezoekerscentrum Rufferdinge - een oude watermolen - is je vertrekpunt voor wandel- en fietstochten.
11
Zoutleeuw ‘Het kunstschrijn van VlaamsBrabant’. De Grote Markt met het gotische stadhuis en de rijkelijke lakenhalle is werkelijk uniek. De kunstschatten van de Sint-Leonarduskerk bleven door de eeuwen heen gespaard van alle onheil. Kom tot slot tot rust in het provinciedomein ‘Het Vinne’. Hier regeren groen en watervogels.
Scherpenheuvel-Zichem Een kaarsje branden, doe je in de 17de-eeuwse basiliek. Ook de indrukwekkende stenen kruisweg aan de achterzijde nodigt uit tot enkele ogenblikken stilte. Even verderop weerklinkt dan weer de schalkse lach van de Witte van Zichem. Loop eens binnen in het geboortehuis van Ernest Claes. In de abdij van Averbode regeert de rust. Zin in een verfrissing? Smul een artisanaal ijsje in de ‘likdreef’ voor de abdij.
12 | Ontdek het Hageland
tips
om het Hageland te ontdekken
w w w. h a g e l a n d . b e
Kasteel van Horst | Sint-Pieters-Rode Tienen De zoetste stad van België. Naast de suikerraffinaderij bezoek je het Suikermuseum. Professor Zuchero leidt groot en klein met een zalige glimlach rond. Even verderop presenteert het Toreke je het verhaal van de Romeinse aanwezigheid in en rond Tienen. Het stadsfestival Suikerrock laat elke zomer de stad dan weer swingen.
Tuinen van Hoegaarden
Monumentaal waterkasteel met witstenen donjon uit de 14de eeuw. Speciale kinderrondleiding door de stripfiguur ‘Rode Ridder’. Elk jaar tijdens de zomer: grote ridderfeesten inclusief tornooien. www.hageland.be www.kasteelvanhorst.be
Heradem in de Hagelandse dorpjes
Pater Damiaanmuseum Tremelo
In de vele landelijke gemeentes heersen een gewijde stilte en rust. Wandel of fiets enkele honderden meters uit de dorpskernen en je staat plots midden de natuur en de akker- en weilanden. Zacht glooiend met her en der een hoeve tegen de heuvelrug of in het dal. Niet voor niets wordt het Hageland wel eens het Toscane van Vlaanderen genoemd.
Op bezoek bij de grootste Belg. Het geboortehuis ademt de sfeer van Damiaans kindertijd. Authentieke voorwerpen uit het leven van Pater Damiaan op Molokaï, kunstwerken en een diareeks geven je een inzicht in leven en werk van Pater Damiaan.
In de schaduw van het 18de-eeuwse Kapittelhuis ontdek je 40 prachtig aangelegde thematuinen. Van patiotuin over vijvertuin tot geheime tuin en zelfs misdaadtuin! Laat je verrassen door de geuren, kleuren en vormen van de weelderige plantengroei en geniet van dit rustgevende kader. Bij elk bezoek neem je nieuwe tuinideeën mee naar huis.
www.hageland.be, www.tremelo.be www.damiaanvandaag.be
www.hageland.be www.detuinenvanhoegaarden.be Ontdek het Hageland | 13
11
tips
om het Hageland te ontdekken
Suikermuseum | Tienen
Museum over suiker in al haar aspecten. Via verhalen, voorwerpen uit een ver industrieel verleden, kwisjes, tast-, geur- en smaakproeven, e.a. leer je alles over de productie, de toepassing, de reactie op je lichaam van suiker en haar zoete afgeleiden. www.suikermuseum.be, www.erfgoedsitetienen.be
Basiliek en omgeving | Scherpenheuvel Begin 17de eeuw werd onder impuls van de aarsthertogen Albrecht en Isabella de eerste steen gelegd voor wat nu nog steeds een uniek bedevaartsoord is. De koepel draagt 298 zevenpuntige vergulde sterren. Nog te bezoeken: de waterput, de barokgang, het ‘Gulden Vlies’ en de bedevaarderskraampjes. www.scherpenheuvel-zichem.be
Begijnhof | Diest
Provinciedomeinen Halve Maan | Diest Het Vinne | Zoutleeuw
Een uitstap met het hele gezin? Laat de kinderen ravotten in het openluchtzwembad en de megaspeeltuin van de Halve Maan in Diest. Ontdek het unieke biotoop van Het Vinne (Zoutleeuw) op en rond het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen. En natuurlijk is er na al dit plezier tijd en ruimte voor een natje en een droogje.
Abdij van Averbode
www.vlaamsbrabant.be/provinciedomeinen
Geniet van de gewijde stilte in deze 12deeeuwse monumentale abdij. In de buurt is het heerlijk wandelen tussen majestueuze bomenrijen en beelden van o.a. O.L.V. van Fatima en O.L.V. van Lourdes. Op warme zomerdagen komen massa’s toeristen hier het unieke zelfbereide ijs proeven aan de ijskarretjes in deze zogenaamde ‘Likdreef’.
Levend Hageland
www.abdijaverbode.be
14 | Ontdek het Hageland
Slenter doorheen dit best bewaarde begijnhof (13de eeuw) van België, nu erkend als werelderfgoed door de Unesco. De straatjes vormen een dambordpatroon. De begijnhofkerk werd in 1314 ingewijd. Sta stil bij het uitbundige barok- en rococo-interieur. www.toerismediest.be (klik op ‘cultuur’)
Er is altijd wat te beleven in het Hageland. Van eeuwenoude tradities, over culturele verfijning tot het zweet op de podia van talrijke rockhappenings. Een greep uit het aanbod: paardenprocessie (Hakendover), kaarsjesverlichting SintRochus (Aarschot), kasteelfeesten (waterkasteel Horst), Tempus Arti (Landen, Linter, Zoutleeuw), Rock Werchter (Rotselaar), Suikerrock (Tienen), enz. Voor een volledige activiteitenkalender: www.toerisme.vlaamsbrabant.be (klik op ‘wat te doen’ in Vlaams-Brabant)
Een bodem vol geschiedenis Archeologische opgravingen brengen steeds meer van de geschiedenis van het Hageland aan de oppervlakte. Je kan sommige sites bezoeken. SinteGitter (Landen): delen van het 8ste-eeuwse domein van Pepijn van Landen. Geosite (Hoegaarden): versteende bomen van het subtropisch moerasbos van 54,9 miljoen jaar oud. ‘Het Toreke’ (Tienen): resultaten van de opgravingen van de Romeinse vicus met o.a. de beroemde fallus. www.landen.be, www.hoegaarden.be, www.tienen.be
Hagelandse wijn
Vertrek aan het “Bezoekerscentrum voor de Hagelandse Wijn” voor een 7,5 km lange tocht (Wijngaardbergwandeling). Die brengt je naar locaties waar vroeger wijngaarden groeiden en waar men vandaag terug met deze traditie heeft aangeknoopt. In het bezoekerscentrum zelf krijg je een inzicht in het plaatselijke wijnleven van verleden en heden. Hagelander proeven doe je in het dorpscentrum in het café ´Boeres-De Ster´. www.hageland.be, www.rotselaar.be
Ontdek het Hageland | 15
Hagelands beste buur: de Groene Gordel
Leuven, poort tot het Hageland Leuven is het ideale vertrekpunt om het Hageland te verkennen. De stad vormt de start van het fietsknooppuntennetwerk en verschillende wandelingen situeren zich in de onmiddellijke omgeving. Een leuk weekend- of midweekidee? Combineer de ontdekking van Leuven - kunststad, universiteitsstad, bierstad, evenementenstad - met een paar dagen zalig genieten in het Hageland. Leuven is erg gemakkelijk te bereiken per auto en met het openbaar vervoer. Er zijn verschillende fietsverhuurmogelijkheden.
Vlaams-Brabant is meer dan het Hageland en kunststad Leuven. De toeristische regio ‘Groene Gordel’ omarmt Brussel en reikt van Leuven tot Halle, van Hoeilaart tot Londerzeel. Hier heradem je in het groen, soms letterlijk in de schaduw van onze hoofdstad. Even kennismaken …?
Voor een overzicht van logiesmogelijkheden: toerisme.vlaamsbrabant.be (klik op ‘logeren’). Voor toeristische info over Leuven: www.toerisme.vlaamsbrabant.be en www.leuven.be/toerisme
16 | Ontdek het Hageland
Parels van parken en tuinen
Met Bruegel achter de schildersezel
In de Groene Gordel schitteren prachtige parken en tuinen. Sommige hebben hun wortels in oude kasteeldomeinen, andere zijn staaltjes van moderne landschapsarchitectuur. Enkele aanraders: de Nationale Plantentuin (Meise), de rozentuin Coloma (Sint-Pieters-Leeuw), het kasteelpark van Gaasbeek, het Warandepark (Tervuren), het arboretum en de tuinen van het provinciedomein van Huizingen … groene ideeën stelen met je ogen is toegestaan.
In de 16de eeuw zat Bruegel hier achter zijn schildersezel. Om deze meester vandaag te leren kennen, volg je de prachtige fiets- en wandelroute die zijn naam dragen. Een openluchtmuseum met reproducties laat je het decor dat Bruegel schilderde, vergelijken met de wereld van vandaag.
Proost en smakelijk
Meer info: www.groenegordel.be
Hier worden geuze, lambik, kriek, Palm en Primus geboren. In de Groene Gordel werken al eeuwen ambachtelijke bierbrouwers. Proef hun vakmanschap ook vandaag nog bij een lekkere boterham met plattekaas en radijsjes. Of laat je je liever Kampenhouts witloof of Keerbergse asperges serveren…?
De kracht van het Brabants trekpaard Niets mooier dan de sterke rug en de briesende adem van het Brabants trekpaard. Oude stoeterijen in Vollezele vertellen zijn internationaal succesverhaal. Vilvoorde is nog steeds paardenstad. Vandaag speelt de ‘Brabander’ een nieuwe rol: ambassadeur van het amberkleurige Palm-bier.
Ontdek het Hageland | 17
Informeer je over het Hageland Alle toeristische informatie ook op www.hageland.be
ERKENDE DIENSTEN VOOR TOERISME
ERKENDE DIENSTEN VOOR TOERISME
Toerisme Aarschot - Stedelijk museum Aarschot Elisabethlaan 103 - 3200 Aarschot tel. +32 (0)16-56 97 05 - fax +32 (0)16-56 97 22
[email protected] www.aarschot.be
Openingsuren ma t/m vrij: van 9 tot 12 en van 13.30 tot 16.30 uur za en zo: van 13.30 tot 16.30 uur
Toerisme Diest Felix Moonsstraat 2a - 3290 Diest tel. +32 (0)13-35 32 74 - fax +32 (0)13-32 23 06
[email protected] www.toerismediest.be
Openingsuren Van 1 maart t/m 30 september elke dag: van 10 tot 12 en van 13 tot 17 uur Van 1 oktober t/m 28 februari ma t/m za: van 10 tot 12 en van 13 tot 17 uur zon- en feestdagen: gesloten
Bezoekerscentrum Rufferdinge en gerestaureerde watermolen Molenberg 4 - 3400 Landen tel. +32 (0)11-88 34 68 - fax +32 (0)11-83 27 62
[email protected] www.landen.be
Openingsuren Van Pasen tot en met september van di t/m vrij: van 13 tot 16.30 uur za en zo: van 14 tot 17 uur ma & feestdagen: gesloten Juli-augustus di t/m vrij: van 9 tot 12 en van 13 tot 16.30 uur za en zo: van 14 tot 17 uur ma & feestdagen: gesloten Buiten het toeristisch seizoen di tot en met vrij: van 13 tot 16 uur weekends, maandagen en feestdagen: gesloten
Wijnbezoekerscentrum Wezemaal Kerkstraat 16 - 3111 Wezemaal (Rotselaar) tel.+32 (0)16-29 68 30 tel. +32 (0)16-61 63 14 (gemeentehuis)
[email protected] www.rotselaar.be
Openingsuren Van 1 april t/m de eerste week van november di tot en met vrij: van 13 tot 17 uur za en zo: van 14 tot 18 uur ma: gesloten Van 2de week november tot 31 maart zo: van 14 tot 18 uur
Toerisme Scherpenheuvel-Zichem Basilieklaan 16 3270 Scherpenheuvel-Zichem tel. +32 (0)13-77 20 81 - fax +32 (0)13-78 25 54
[email protected] www.scherpenheuvel-zichem.be
Openingsuren Van 1 mei t/m 30 september elke dag: van 10 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur Van 1 oktober t/m 30 april ma t/m vrij: van 10 tot 12 en van 13 tot 17 uur za, zo en feestdagen: gesloten
Toerisme Tienen - Erfgoedsite Tienen Grote Markt 4 - 3300 Tienen tel. +32 (0)16-80 56 86/87 tel. +32 (0)16-80 57 38 fax +32 (0)16-82 27 04
[email protected] www.tienen.be - www.erfgoedsitetienen.be
Openingsuren di t/m zo: van 10 tot 17 uur ma: gesloten gesloten op 24, 25, 26 december en 31 december, 1 en 2 januari
18 | Ontdek het Hageland
Toerisme Zoutleeuw Lakenhalle, Grote Markt - 3440 Zoutleeuw tel. +32 (0)11-78 12 88 - fax +32 (0)11-78 44 84
[email protected] www.zoutleeuw.be
Openingsuren Van 1 april t/m 30 september di t/m vrij: van 10 tot 12 en van 13 tot 16 uur za, zo en feestdagen: van 10 tot 12 en van 13 tot 17 uur / ma: gesloten Van 1 oktober t/m 31 maart di t/m vr: van 10 tot 12 en van 14 tot 16 uur ma, za ,zo en feestdagen: gesloten tussen Kerstmis en Nieuwjaar: gesloten
INFOPUNTEN Bezoekerscentrum Horst en Hageland Kasteel van Horst Horststraat 28 - 3220 Sint-Pieters-Rode tel. +32 (0)16-62 33 45 - fax +32 (0)16-62 11 12
[email protected] www.kasteelvanhorst.be
Openingsuren Van 1 april tot en met 31 oktober ma en wo: van 14 tot 17 uur zon- en feestdagen: van 14 tot 18 uur Paas- en zomervakantie ma, wo, do en vrij: van 14 tot 17 uur zon- en feestdagen: van 14 tot 18 uur Van 1 november tot en met 31 maart ma, wo en zo: van 14 tot 17 uur
Tuinen van Hoegaarden Houtmarkt 1 - 3320 Hoegaarden tel. +32 (0)16- 76 78 43
[email protected] www.detuinenvanhoegaarden.be www.hoegaarden.be
Openingsuren Van 1 april tot en met 30 september elke dag: van 10 tot 12.30 en van 13 tot 17 uur Gesloten op dinsdag. Van 1 oktober tot 31 maart wo, zat, zon van 13 tot 16 uur
In&Uit Leuven Stadhuis - Naamsestraat 1 - 3000 Leuven tel. +32 (0)16-20 30 20 - fax +32 (0)16-20 30 03
[email protected] www.leuven.be/toerisme
Openingsuren elke dag: van 10 tot 17 uur behalve op zon- en feestdagen in november, december, januari en februari
Toerisme Hageland tel. +32 (0)16-31 18 60 - fax +32 (0)16-29 85 59
[email protected] www.toerismehageland.be
Informatie per telefoon of e-mail tijdens de kantooruren
Toerisme Vlaams-Brabant tel. +32 (0)16-26 76 20 - fax +32 (0)16-26 76 76
[email protected] www.toerisme.vlaamsbrabant.be
Informatie per telefoon of e-mail tijdens de kantooruren
Ontdek het Hageland | 19
Nog meer Hageland lezen? Surf doorheen het Hageland: www.hageland.be Lekker vanuit je luie zetel het Hageland verkennen? Surf naar www.hageland.be. Daar vind je honderden ideeën om op stap te gaan. Van wandel- en fietsroutes over attracties tot logiesmogelijkheden en nuttige adressen. Wedden dat we je even later in het Hageland mogen verwelkomen?
Gratis regiogids
In groep naar het Hageland Op zoek naar leuke ideeën voor een uitstap met je vereniging, vriendenclub of familie? Surf naar www.toerisme.vlaamsbrabant.be en raadpleeg de rubriek ‘Uit in Groep’. Daar wachten je meer dan honderd kant-en-klare formules. Een overzicht van alle nieuwe uitstappen voor 2009 krijg je in een handige brochure. Die kan je gratis aanvragen.
Om je bezoek aan het Hageland goed voor te bereiden is er de handige regiopocket. Hij biedt je 200 pagina’s lang ideeën, per thema en per gemeente. Praktische informatie - adressen, openingsuren, enz. - helpen je om een leuk dagprogramma samen te stellen. En nog meer goed nieuws: deze regiopocket is gratis.
1. Stort het juiste bedrag + 1,50 euro verzendkosten op het rekeningnummer 000-0057401-74 van Toerisme Vlaams-Brabant met vermelding van de publicatie. Vanuit het buitenland gebruik je volgende bankgegevens: IBAN: BE16 0000 0574 0174, BIC: BPOTBEB1
Een hele zomer lang op zoek doorheen het Hageland De zomer van 2009 laat je het Hageland op verschillende manieren ontdekken. Doe mee aan de grote zoekwedstrijd. Kies uit vijf wandelzoektochten, drie fiets- en één autozoektocht. Ze brengen je naar de mooiste stukjes Hageland in de Velpevallei. Je gaat op ontdekkingstocht doorheen de gemeenten Bierbeek, Boutersem, Glabbeek, Kortenaken en Lubbeek. Je kan heel wat fantastische prijzen winnen. De zoektochten starten op 26 april. Je hebt de tijd tot 22 september om je antwoorden in te sturen.
Gratis brochures aanvragen mediatheek.vlaamsbrabant.be/toerisme
[email protected] +32 (0)16-26 76 20 verkrijgbaar in elk Vlaams-Brabants toeristisch kantoor
Hoe te betalen wandel- en fietspublicaties bestellen? Er zijn verschillende mogelijkheden:
Wedstrijd
2. Surf naar http://mediatheek.vlaamsbrabant.be/toerisme en bestel daar je publicatie(s) online. 3. Surf naar www.hageland.be, lees meer over alle wandel- en fietspublicaties en klik daarna automatisch naar de bestelmogelijkheid door.
Hoe neem je deel? Vanaf eind april ligt de deelnamegids aan democratische prijs klaar in alle toeristische diensten van het Hageland (zie p.18-19) en op het secretariaat van Toerisme Hageland, Aarschotsesteenweg 212, 3010 Leuven. Maak er een ontspannend dagje Hageland van. Veel succes.
T e w innen * Een jaar gratis bioscoop voor twee * Een culinaire ballonvaart * Restaurantcheques * Hagelandse weekends * Golfinitiaties * En nog veel meer… Meer info: www.hageland.be / www.toerismehageland.be
[email protected] / +32 (0)16-31 18 60
Nieuw in 2009 Te volgen op www.toerisme.vlaamsbrabant.be * langeafstandswandeling streek-GR Hageland * Tafelen 2009: Leven in de brouwerij. * Zoektochten in de Hagelandse Velpevallei wandel-, fiets- en autozoektochten doorheen Bierbeek, Boutersem, Glabbeek, Kortenaken en Lubbeek
Alle publicaties zijn ook te koop in de plaatselijke toeristische diensten (zie p.18)
20 | Ontdek het Hageland
Ontdek het Hageland | 21
Nieuw in 2009! Te volgen op www.toerisme.vlaamsbrabant.be
- langeafstandswandeling streek-GR Hageland - Tafelen 2009: Leven in de brouwerij - Z oektochten in de Hagelandse Velpevallei wandel-, fiets- en autozoektochten doorheen Bierbeek, Boutersem, Glabbeek, Kortenaken en Lubbeek
COLOFON: Deze brochure werd in januari 2009 uitgegeven door Toerisme VlaamsBrabant vzw Redactie: Lieven Elst, Sophie Homans/ Vormgeving: grafische cel Provincie Vlaams-Brabant / Druk: Poot Printers Foto’s: © Toerisme Vlaams-Brabant, Provincie Vlaams-Brabant, D. Verhulst, D. Rys, H. Spelmans, S. Dewickere, Th. Peeters, Rudy Engels, vzw Stichting Streekproducten Vlaams-Brabant, RLNH, Tuinen van Hoegaarden, Toerisme Leuven, Inbev, Brabantse Kwekers/Th. De Greeff Cartografie: Vectoriële versie van het Voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, VLM, toestand 22/05/2003 (GIS-Vlaanderen) V.u.: Ed Goris, Toerisme Vlaams-Brabant Wettelijk depot: D/2008/4058/02 Toerisme Vlaams-Brabant vzw, Provincieplein 1, 3010 Leuven Ond. nr.: 0422.667.404 / tel. 016-26 76 20 - fax 016-26 76 76 e-mail:
[email protected] / www.toerisme.vlaamsbrabant.be Mogelijk werd deze brochure u toegezonden door Toerisme Vlaams-Brabant. In het kader van de vervulling van onze taak van openbaar belang nemen wij uw relevante persoonlijke gegevens op in onze bestanden. U kan deze inzien en verbeteren conform de Wet Verwerking Persoonsgegevens van 8 december 1992.