Programma Miscanthus-middag
Growing for a Green Future Groene Grondstoffen, innovatief gebruik van landbouwgewassen
•
welkom en intro
•
teelt en economie
•
afzet en verwerking
•
bezoek miscanthusvelden
•
afsluiting met een drankje
14 – 12 – 11
Project Groene grondstoffen
Project Groene grondstoffen: interreg
Doel van project:
Partners:
Het stimuleren en ondersteunen van kennisontwikkeling en innovatie rondom nieuwe toepassingen van plantaardige landbouwproductie.
Inagro (West Vlaanderen) PCG (Oost Vlaanderen) Provincie Vlaamse Brabant PiBo campus (Vlaams Limburg) Proefboerderij Rusthoeve i.s.m. DLV Plant
Financiering: EU Provincies Deelnemende bedrijven
Het stimuleren van nieuwe economische ketenvorming en koppelen van bedrijven tussen of over sectoren heen rond deze innovatieve toepassingen van landbouwgewassen.
Projectleiding: DLV Plant
Project Groene grondstoffen: Zeeland
Project Groene grondstoffen
Focus voor Zeeland:
Miscanthus oplossingsrichtingen:
Miscanthus als vezelleverancier Uien i.v.m. inhoudstoffen
Mechaniseren van rizomen oogst Toepassen van mengteelt Forceren van rizomen
Focus voor miscanthus: Knelpunt analyse: Hoge kosten start van de teelt (oa plantgoed) + lage opbrengsten eerste jaren Onderzoek door DLV plant om dit op te lossen.
Wat is Miscanthus x giganteus? Steriel
Perceelskeuze Weinig bodemvereisten
Vermeerdering via rizomen
- Klei tot zanderige bodems - pH 5,5 – 7,5
C4 metabolisme Non-invasief
Waterbehoefte - 700 – 900 mm in groeiseizoen
Sterk gewas
- Haarwortels tot 2m diep, geen schade aan drainering
Lange levensduur Vanaf het tweede jaar oogst met een levensduur tussen de 15 en 20 jaar
Doet het ook goed op natte percelen
Meerjarige opbouw biomassa Vanaf het derde jaar een hoogte van 3,5 à 4 meter, tonnage tot 20 ton ds/ha
Miscanthus aanleg
Miscanthus onderhoud
Plantklaar leggen
Onkruidbestrijding
Onkruidbestrijding Ploegen en eggen
Aanplant Voorjaar (10 - 12° C bodemtemperatuur) Eenmalige aanplant, meestal met blote rhizomen (wortelstokjes) gevaar voor uitdroging, direct planten! Diepte: 5 à 10 cm Plantdichtheid 13.000 – 15.000 rhizomen/ha Aangepaste aardappelplantmachine Meest delicate punt van operatie
Miscanthus oogst & verwijderen teelt Jaarlijkse oogst in februari – april Vanaf 2de jaar na aanplant, jaarlijks gedurende 15 à 20 jaar.
10 à 20 ton DS/ha/jaar
Van belang zolang gewas niet volledig dichtgegroeid is vanaf 3e jaar niet meer nodig Volgend voorjaar (voordat nieuwe scheuten zichtbaar zijn: Roundup Max (3l/ha)
Onkruidbestrijding België Verschillende toegelaten middelen: Aspect T, Bofix, Calaris, Gardo Gold, Clio Elite, Mikado
Onkruidbestrijding Nederland Aanvraag kleine teelten ingediend: Bofix, Calaris, Gardo Gold, Laddok N, Titus, Wing – P
Bemesting Stikstofbehoefte: 100 eenheden/ha, vanaf 4de jaar nog maar 30 eenheden/ha
Miscanthus ecologisch Indroging van het gewas Nutriënten keren terug naar de rizomen Bladerdek gaat onkruid tegen en composteert
Meerjarige plant Reduceert het broeikaseffect
Met gewone maïshakselaar Nadrogen niet nodig
< 30 km CO2 reductie van ca. 90% tov steenkool. Ter plaatse CO2 reductie van ca. 95% tov steenkool.
Bodemverbeterende karakteristieken
Verwijderen teelt Diepfrezen (vernietigen rhizomen) EN
Jonge scheuten afmaaien en niet selectieve herbicide toepassen op hergroei van nieuwe scheuten
Vezelsamenstelling Toepassing papier- of kartonindustrie Bouwindustrie
Mogelijkheden tot ecologische teelt Biodiversiteit
Input (MJ/ha)
Output (MJ/ha) Ratio
Miscanthus
9.224
300.000
32,52
Wilg
6.003
180.000
29,99
Hennep
13.298
112.500
8,46
Tarwe
21.465
189.338
8,82
Koolzaad
19.390
72.000
3,76
Bron: WUR (2011)
Miscanthus als energiegewas
Miscanthus als energiegewas Lager smeltpunt van de assen dan bij hout
as gaat smelten vanaf 600°C slakkenvorming
Miscanthus bevat meer Cl dan hout
corrosie in de ketel
CASE: landbouwer plant 2 ha miscanthus om ze te gebruiken voor verwarming op zijn bedrijf. De landbouwer heeft een jaarlijks stookolieverbruik van ±10.000 l (a rato 0.794 €/l) Kosten aanleg jaar 1 Investeringskosten
=> Aangepaste ketel noodzakelijk (bewegend rooster, bestand tegen corrosie)
Kosten aanleg (jaar 1)
Prijs (€ excl. BTW)
Terreinvoorbereidende Reeds op de markt (Hargassner, Heizomer, Reka, …)
Miscanthus als energiegewas
werken:
73
Spuiten met round-up
0
Bemesten
50
Inwerken met cultivator
140
Ploegenrhizomen en eggen Aankoop (0.16 €/rhizoom,13.000/ha)
2080
Aanplant met aardappelpootmachine
900
Onkruidbestrijding
80
Subtotaal 1 ha
3323
Totaal 2 ha
6646
Eenmalige kosten
Prijs (€ excl. BTW)
Verwarmingsketel 100kW
40.000
VLIF-steun (28%)
-11.200
Buffervat 5000 l
6500
Onderhoud en nazicht (21 jaar)
300 * 21 jaar = 3600
Totale Investeringskosten
35.300
Prijs (€ excl. BTW) Opslagruimte snippers (120 m³)
5.000
Miscanthus als energiegewas Gerekend met een gemiddelde opbrengst van 13,8 ton snippers/ha (of 27,6 ton/ 2 ha) (worst case scenario)
Teeltkosten Jaarlijkse kosten /ha
Kostprijs (€ excl BTW)
Jaar 2
Onkruidbestrijding Bemesten
80 20
Jaar 3
Bemesten Oogsten
20 400
Jaar 4
Bemesten Oogsten
20 400
=> Gemiddeld 384 € per jaar/ha of 768 € per jaar/2 ha
Etc.
Na 21 jaar
Prijs (€ excl. BTW)
Verwijderen aanplant na 21 jaar
510
Landbouwer gebruikt zelf geproduceerde houtsnippers voor verwarming Productieprijs per ton
121 €
= ((afschrijving 2ha en opslagruimte) + beheerkost 2 ha + afschrijving en onderhoud verwarmingsketel) / 27,6 ton)
Bruto inkomsten per ton miscanthussnippers
272 €
Saldo per ton
151 €
Jaarlijkse netto-opbrengst per ha
2525 €
=((uitgespaarde afschrijving stookolieketel, onderhoudskost stookolieketel, kost 10.000l stookolie - verkoop overschot snippers) (afschrijving aanplant, opslagruimte en ketel + beheerkost 2 ha + onderhoudskost ketel)) /2
Statische terugverdientijd investering (jaar)
Miscanthus als energiegewas
6,5
Miscanthus als energiegewas
Rekening houdend met: Opbrengsten zijn variabel en afhankelijk van bodemomstandigheden en –type
=> vochtgehalte snippers 15% => actualisatievoet 4% => prijsstijging energie 5%
Alle kosten voor aanleg en beheer berekend aan loonwerktarief Miscanthussnippers (ton/ha)
Netto jaarlijkse opbrengst/ha
Dynamische terugverdientijd
11,5 ton/ha (=10 ton DS)
2517€
7 jaar
13,8 ton /ha (=12 ton DS)
2651 €
7 jaar
16,1 ton /ha (=14 ton DS)
2785 €
7 jaar
18,4 ton /ha (=16 ton DS)
2906 €
7 jaar
20,7 ton /ha (=18 ton DS)
3033 €
7 jaar
23 ton/ha (=20 ton DS)
3160 €
6 jaar
Er werd geen rekening gehouden met toeslagrechten in de berekeningen (gemiddeld voor Vlaanderen 460€/ha)
Geen rekening gehouden met pachtkosten (gemiddelde pacht voor akkerland in België = 229€/ha)
Wanneer stookolieprijzen verder stijgen, stijgt ook de rendabiliteit van de teelt
Miscanthus als energiegewas
Miscanthus: areaal in Vlaanderen
Vergelijking van jaarlijks netto inkomen/ha miscanthus met akkerbouwteelten, indien voor eigen gebruik als brandstof
Koolzaadteler : 1 ha miscanthus - drogen van koolzaad + verwarming privé-woning jaarlijkse besparing van 12.000 liter stookolie
=> 2517 €/ha
Miscanthus
Aanplant 2011 => 1550
Wintertarwe – aardappelen - maïs - suikerbieten €/ha
Boomkwekerij : 0,3 ha miscanthus – verkoop Hopteler: 1 ha miscanthus (in combinatie met korrelmaïs) – verwarming privé-woning
Miscanthus is een arbeidsextensieve teelt die concurrentieel is met andere akkerbouwteelten 80.000 zaden maïs/ha Oogst eind november Opbrengst maïs: 11.000 kg/ha
Houdt er verder rekening mee dat een verwarmingsketel op miscanthus meer werk en opvolging vraagt dan een stookolieketel. Wist je dat 1 ha miscanthus jaarlijks 4.000 tot 8.000 liter stookolie kan vervangen?
Kippenkwekerij : 6 ha miscanthus – verwarming kippenstal
250 kg miscanthussnippers (15 % vochtgehalte) = 100 liter stookolie !
Cradle Crops
Miscanthus & ‘The value pyramid’ Kern Lokale verwerking Miscanthus
Nederlandse pionier in de teelt van energiegewassen
in duurzame toepassingen Vezeltoepassingen: Houtachtige toepassingen Karton/Papier Lichtgewicht beton Bioplastics Bodembedekking
Duurzaamheid centraal Miscanthus Operationele status Teelt in Zeeland Zoektocht naar: Gronden Eindproducten Ketens!
Vanuit duurzaamheid van belang: Verwerking tot eindproduct zo lokaal mogelijk
Miscanthus & de cyclus Pr
O2
i (C ng) oe ggi Gr vastle
od u
ct en
gi e
Vo ed i
En er
ng
Voeding
Kern Lokale verwerking Miscanthus in duurzame toepassingen
Miscanthus Turnkey model (1/2)
Miscanthus Turnkey model (2/2)
Miscanthus rentabiliteit
Waarom Turnkey? Oogstt
Kosten aanleg (jaar 1)
Opslagt
Verwerkingt
Praktische en kwaliteit technische bezwaren tegen opslag op land Volumineus Laag vochtpercentage van groot belang! Centrale coördinatie door Cradle Crops Kostenverlagend door centrale uitbesteding Garantie op inkomsten omdat kwaliteit centraal verzorgd wordt
Miscanthus gevoeligheidsanalyse Miscanthussnippers (ton/ha)
Prijs (€ excl. Btw)
Zaai klaar maken
150
Aankoop rizomen
1950
Aanplant met aangepaste machine
400
Bemesting
25
Onkruidbestrijding arbeid
60
Onkruidbestrijding product
150
Subtotaal 1 ha
2.735
Totaal 2 ha
5.470
Dynamische terugverdientijd*
11,5 ton/ha (10 ton DS)
€626
7 jaar
13,8 ton/ha (12 ton DS)
€849
6 jaar
16,1 ton/ha (14 ton DS)
€1.072
5 jaar
18,4 ton/ha (16 ton DS)
€1.295
4 jaar
20,7 ton/ha (18 ton DS)
€1.518
4 jaar
23 ton/ha (20 ton DS)
€1.741
4 jaar
* Jaar 2 half tonnage van bovenstaand
Directe vergelijking traditionele rotatie kan vertekenen arbeidsextensief! -Oogstzekerheid -Prijszekerheid -Afnamezekerheid
Dank voor uw aandacht Groene Grondstoffen, innovatief gebruik van landbouwgewassen
14 – 12 – 11
Prijs (€ excl. btw)
Jaar 2
Onkruidbestrijding
80
Jaar 3 t/m 20
Bemesten Oogsten Opslag (ton) Transport (ton)
25 275 5 8
Jaar 21
Verwijderen aanplant
500
Saldoberekening Linex Case
Prijs (€ excl. btw)
Aannames
Productieprijs per ton (17,4 ton ds)
-Looptijd 20 jaar -Kosten en inkomsten gelijk aan inflatie -Winst contant gemaakt -> 2 ha. perceel -Exacte getallen afhankelijk van areaal, arbeid en grond
Bruto inkomsten per ton
110
Saldo per ton
72,5
Saldo per ha. (vanaf jaar 3)
1.450
Miscanthus en Linex Pro Grass
Netto jaarlijkse opbrengst/ha (incl. investeringskosten)
Teeltkosten
Filmpje over Miscanthus en Linex Pro Grass
37,5
