Gezondheidsenquête, België, 2001

MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN

MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN, VOLKSGEZONDHEID EN LEEFMILIEU

Nationaal Instituut voor de Statistiek

Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid

Gezondheidsenquête, België, 2001

Handleiding voor de enquêteurs

Maart 2001

Inhoudstafel Inleiding ............................................................................................................................................................. 4 Deel 1 Algemene aspecten van de gezondheidsenquête.................................................................................... 5 Een gezondheidsenquête in België : waarom, voor wie en door wie? ............................................................. 5 Wie dient ondervraagd te worden? ................................................................................................................ 6 Hoe gaat dit nu in de praktijk verlopen? ......................................................................................................... 6 Procedure voor het contacteren van huishoudens.......................................................................................... 7 Bijzondere situaties........................................................................................................................................ 9 Communicatieformulier................................................................................................................................ 10 Overzichtsformulier ..................................................................................................................................... 11 Vervanging van niet participerende huishoudens ......................................................................................... 11 Wie te bevragen binnen het huishouden? .................................................................................................... 12 Gebruik van een proxy................................................................................................................................. 12 Verloop van het interview ............................................................................................................................ 13 Algemeen overzicht van de inhoud van de enquête ..................................................................................... 15 Houding van de enquêteur........................................................................................................................... 17 Einde van het interview................................................................................................................................ 18 Betaling van de enquêteurs ......................................................................................................................... 18 Slecht ingevulde vragenlijsten ..................................................................................................................... 18 Secretariaat ................................................................................................................................................. 19 Help-desk .................................................................................................................................................... 19 Nieuwsbrief.................................................................................................................................................. 20 Verzekering ................................................................................................................................................. 20 Tips voor de enquêteurs .............................................................................................................................. 20 Deel 2 Bespreking van de afzonderlijke modules ............................................................................................. 23 Huishoudvragenlijst ..................................................................................................................................... 25 Samenstelling van het huishouden – Huishoudvragenlijst pagina 2.......................................................... 26 Inkomen - Huishoudvragenlijst pagina 4 .................................................................................................. 28 Uitgaven voor gezondheidszorgen – Huishoudvragenlijst pagina 5 .......................................................... 31 Huisvesting – Huishoudvragenlijst pagina 9 ............................................................................................. 32 Gezondheid en leefmilieu – Huishoudvragenlijst pagina 11 ..................................................................... 33 Mondelinge vragenlijst ................................................................................................................................. 34 Informatie over de betrokken persoon en de respondent – Mondelinge vragenlijst pagina 3..................... 35 Ziekte en chronische aandoeningen – Mondelinge vragenlijst pagina 5.................................................... 36 Acute aandoeningen – Mondelinge vragenlijst pagina 10......................................................................... 38 Ongevallen – Mondeling vragenlijst pagina 11......................................................................................... 39 Fysieke activiteit - Mondelinge vragenlijst pagina 13 .............................................................................. 40 Tijdelijke beperkingen – Mondelinge vragenlijst pagina 17....................................................................... 41 Langdurige functiebeperkingen – Mondelinge vragenlijst pagina 18......................................................... 42 Contacten met de huisarts – mondelinge vragenlijst pagina 22 ................................................................ 43 Contacten met de geneesheer specialist – Mondelinge vragenlijst pagina 26........................................... 45 Contacten met de spoedgevallendienst van het ziekenhuis – Mondelinge vragenlijst pagina 30 .............. 47 Contacten met de tandarts – Mondelinge vragenlijst pagina 34................................................................ 49 Contacten met andere gezondheidsvoorzieningen – Mondelinge vragenlijst pagina 38............................ 51 Opname in het ziekenhuis – Mondelinge vragenlijst pagina 41 ................................................................ 52 Gebruik van geneesmiddelen – Mondelinge vragenlijst pagina 44 ........................................................... 54 Vaccinatie – Vragenlijst mondelinge pagina 52 ........................................................................................ 56 Voedingsgewoonten – Mondelinge vragenlijst pagina 55 ......................................................................... 57 Studies – Mondelinge vragenlijst pagina 61 ............................................................................................. 59 Tewerkstelling – Mondelinge vragenlijst pagina 63 .................................................................................. 60 Inkomen - Mondelinge vragenlijst pagina 68 ............................................................................................ 61 Schriftelijke vragenlijst................................................................................................................................. 62

2

Uw gezondheidsbeleving – Schriftelijke vragenlijst pagina 4.................................................................... 63 Klachten – Mondelinge vragenlijst pagina 5 ............................................................................................. 65 Sociale contacten – Schriftelijke vragenlijst pagina 8............................................................................... 66 Consumptie van tabak – Schriftelijke vragenlijst pagina 11...................................................................... 67 Voeding (2) – Schriftelijke vragenlijst pagina 16....................................................................................... 69 Consumptie van alcoholische dranken – Schriftelijke vragenlijst pagina 16.............................................. 70 Ongevallen (2) – Schriftelijke vragenlijst pagina 20 ................................................................................. 71 Gemoedstoestand – Schriftelijke vragenlijst pagina 21 ............................................................................ 72 Patiëntentevredenheid – Schriftelijke vragenlijst pagina 24...................................................................... 73 Preventie – Schriftelijke vragenlijst pagina 26.......................................................................................... 74 Gezondheid en seksualiteit – Schriftelijke vragenlijst pagina 29............................................................... 75 Kankeropsporing – Schriftelijke vragenlijst pagina 31 .............................................................................. 76 Bijlagen Bijlage 1: begeleidend schrijven voor de huishoudens Bijlage 2: introductiefolder voor de huishoudens Bijlage 3: communicatieformulier Bijlage 4: recapitulatieformulier Bijlage 5: Duitse versie van de ziekten en aandoeningen (MA01-AD01)

3

Inleiding Deze handleiding is bedoeld voor de enquêteurs van de gezondheidsenquête 2001. Zij is een belangrijk instrument voor het goed verloop van de enquête. Wij willen aan alle enquêteurs uitdrukkelijk vragen om deze handleiding grondig door te nemen vóóraleer het werk aan te vatten. Het is inderdaad uiterst belangrijk dat iedereen correct de regels volgt. Sommigen onder u hebben reeds meegewerkt als enquêteur aan de gezondheidsenquête van 1997. In de gezondheidsenquête 2001 zijn echter enkele belangrijke wijzigingen aangebracht t.o.v. 1997, zowel wat betreft de organisatie als de inhoud. Het is dus belangrijk dat ook diegenen die vorige keer als enquêteur hebben meegedaan deze handleiding goed doornemen.

4

Deel 1 Algemene aspecten van de gezondheidsenquête

Een gezondheidsenquête in België: waarom, voor wie en door wie? Vooraleer in te gaan op uw eigenlijk werk als enquêteur willen we toch even kort schetsen wat nu eigenlijk de bedoeling is van zo’n gezondheidsenquête. Onze gezondheid is belangrijk. Jaarlijks worden in België dan ook veel miljarden besteed aan gezondheidszorg. Om zo goed mogelijk te weten wat de noden zijn op het gebied van gezondheid, heeft de overheid informatie nodig. Veel gezondheidsinformatie wordt verzameld via verzorgingsinstellingen, mutualiteiten, enz. Toch vindt de overheid het belangrijk om ook rechtstreeks aan de mensen te vragen hoe gezond zij zich voelen, welke levensstijl ze er op nahouden, waarom ze naar de dokter gaan... Daarvoor dient een gezondheidsenquête. Deze gezondheidsenquête wordt dus uitgevoerd op uitdrukkelijke vraag van de overheid. Te vermelden hierbij is dat het gaat om een gezamenlijk initiatief van alle overheden van dit land, zowel op federaal, gewestelijk of gemeenschapsniveau. Uiteraard is het niet mogelijk om alle tien miljoen inwoners van België te bevragen. Daarom gebeurt dit bij een toevallig uitgekozen steekproef. De personen die zullen ondervraagd worden, zijn via het lot bepaald door een trekking op basis van het Nationaal Register. Op die manier zijn de resultaten een zeer goede weerspiegeling van de gezondheidssituatie van de ganse bevolking. De coördinatie van de gezondheidsenquête gebeurt door de afdeling Epidemiologie van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, kortweg het WIV. Het WIV is een wetenschappelijk instituut van de federale overheid. Eén van haar taken is net het verzamelen van gezondheidsinformatie. Het organiseren van een gezondheidsenquête ligt dan ook volledig in de lijn van haar opdracht. Een belangrijke partner bij de organisatie van de gezondheidsenquête is het Nationaal Instituut voor de Statistiek, het NIS. Het NIS beschikt over een belangrijke deskundigheid i.v.m. de praktische organisatie van enquêtes, bijvoorbeeld de enquête van de beroepsbevolking of de gezinsbudgetenquête. Deze deskundigheid is vooral van groot belang voor dat aspect van de enquête dat u als enquêteur het meest aanbelangt: het eigenlijke veldwerk. Het is dan ook met het NIS dat u het meest contact zal hebben. Zoals reeds vermeld gaat het ditmaal om de tweede nationale gezondheidsenquête. Dit is zeker en vast een groot voordeel. Een aantal kinderziekten hebben we reeds doorgemaakt. Wij zijn dan ook vol vertrouwen dat deze gezondheidsenquête - nog meer dan de vorige - succesvol zal verlopen. Wij willen u nadrukkelijk wijzen op de belangrijke rol die u, als enquêteur, daarbij speelt. De kwaliteit van uw werk zal mede bepalend zijn voor de kwaliteit van de uiteindelijke resultaten. Wij doen dan ook een beroep op u om de enquêtes zo goed mogelijk af te nemen en – vooral om u te houden aan de afspraken en instructies die wij in deze tekst en tijdens de informatievergaderingen zullen uiteenzetten. Dit is uiterst belangrijk. Wij rekenen op u.

5

Wie dient ondervraagd te worden? In totaal zullen in de loop van het kalenderjaar 2001 ongeveer 5.000 huishoudens bevraagd worden omtrent de gezondheidssituatie van (een aantal van) hun leden. Dit zal toelaten informatie te verzamelen over de gezondheid van 12.000 personen. Om dit tot een goed einde te brengen is de inzet noodzakelijk van (ongeveer) 240 enquêteurs. Iedere enquêteur is verantwoordelijk voor een groep van 50 af te nemen interviews. Uitzonderlijk kan een enquêteur 2 groepen van 50 personen bevragen. De personen van een zelfde groep zijn allen woonachtig in dezelfde gemeente of stad. Het kan wel om deelgemeenten gaan van dezelfde fusiegemeente. De interviews zullen worden afgenomen per trimester. Dit wil zeggen dat per groep en per kwartaal ongeveer 12 tot 13 personen ondervraagd moeten worden.

Hoe gaat dit nu in de praktijk verlopen? Het Nationaal Instituut van de Statistiek heeft, op basis van de gegevens van het Nationaal Register een steekproef samengesteld van huishoudens die voor deelname aan de enquête uitgenodigd zullen worden. Gezien deelname aan de enquête niet verplicht is, heeft het NIS tevens een bestand aangemaakt van huishoudens die als reservehuishouden ingezet kunnen worden ingeval een oorspronkelijk geselecteerd huishouden weigert deel te nemen aan de enquête of eenvoudigweg niet te contacteren valt. In het begin van elk kwartaal zal u vanwege het NIS een lijst krijgen met een aantal namen en adressen. Dit zijn de referentiepersonen van de huishoudens die u tijdens dit trimester zal moeten contacteren. De referentiepersoon is de persoon onder wiens naam dit huishouden in het rijksregister staat ingeschreven, vroeger ook wel het gezinshoofd genoemd. Meer in detail zal deze lijst de volgende informatie omtrent de geselecteerde huishoudens bevatten: • • • • •

Identificatienummer, bestaande uit 7 cijfers (groepscode, trimester, huishoudcode) Naam van de referentiepersoon Adres van het huishouden (straat, nr, postcode, plaats) Aantal leden van het huishouden (volgens de gegevens van het nationaal register) Status van het huishouden (dit wordt enkel toegevoegd nadat de enquêteur de eerste maal het communicatieformulier heeft teruggestuurd naar het secretariaat – de informatie hieromtrent vindt u verderop in deze handleiding)

Merk op dat het telefoonnummer niet meegestuurd wordt (deze informatie is immers niet opgenomen in het Nationaal Register). Het is de enquêteur zelf die het telefoonnummer – zo dit bestaat – dient op te zoeken. Ook indien de enquêteur er in slaagt een contact te leggen met een huishouden zonder gebruik te hebben gemaakt van de telefoon, dient hij/zij het telefoonnummer van het huishouden te noteren op het recapitulatieformulier (zie verder). Op hetzelfde moment dat u deze lijst wordt toegestuurd, schrijft het NIS ook deze huishoudens aan. Aan de huishoudens wordt een introductiefolder en een begeleidend schrijven toegestuurd (zie bijlage). In deze folder wordt, heel kort, de enquête toegelicht. Er wordt vermeld dat de deelname aan de enquête niet verplicht is en dat binnen enkele dagen een enquêteur van het NIS contact zal opnemen. Het is dan ook belangrijk dat de enquêteur niet te lang talmt om de huishoudens vermeld op zijn lijst te contacteren. In technische termen spreken we van zodra een huishouden wordt aangeschreven van een geactiveerd huishouden. 6

De eerste taak van de enquêteurs is dus nagaan of huishoudens effectief wensen deel te nemen aan het interview (en het interview in dit geval af te nemen).

Procedure voor het contacteren van huishoudens Het proces van (het pogen) contact nemen met de huishoudens is niet willekeurig, integendeel. Er wordt verwacht dat enquêteurs werken via een strikte procedure die erop gericht is (a) ervoor te zorgen dat enquêteurs op een vaste, gestandaardiseerde wijze werken en (b) ervoor te zorgen dat het veldwerk verloopt volgens een strikte timing. Een eerste contactpoging met het huishouden dient zo snel mogelijk te gebeuren na het ontvangen van de adressen van de huishoudens. De contacten met de huishoudens hebben tot doel een afspraak te maken voor het afnemen van het interview. De enquêteur dient dit dus eerst te melden (en niet de vraag of de huishoudens bereid zijn om deel te nemen aan de enquête). Vergeet niet: het huishouden is er reeds van op de hoogte gebracht dat een enquêteur contact met hen zal opnemen, dus is het de bedoeling dat snel te doen! De wijze waarop gepoogd wordt in contact te komen met de huishoudens is vrij (d.i. per telefoon of via een huisbezoek). Bij voorkeur evenwel, wordt een eerste contactpoging gerealiseerd via een huisbezoek. Nu kan het voorkomen dat, bij een huisbezoek, niemand thuis blijkt te zijn of, bij een poging tot telefonisch contact, niemand de hoorn opneemt. Wat u dan best doet, is even langs te gaan op een ander moment (dag/uur) of op een andere moment te telefoneren, of de wijze van contact te veranderen. In het geval dat u vruchteloos langsgegaan bent, kunt u een visitekaartje (dat u ter beschikking gesteld zal worden) achterlaten om aan te geven wanneer u bent langsgekomen en wanneer u terug zal pogen het huishouden te contacteren. Belangrijk: elke contactpoging dient genoteerd te worden op het communicatieformulier (zie verder). Dit formulier dient om de veertien dagen (voortaan interval genoemd) terugbezorgd te worden aan het NIS-secretariaat. Het stelt ons in staat de voortgang van het veldwerk te controleren. In geval de eerste poging om contact te krijgen met het huishouden niet resulteert in een effectieve communicatie tussen de enquêteur en het huishouden, moet de enquêteur tijdens een interval bijkomend minstens vier maal pogen in contact te komen met het huishouden.

7

Samengevat: Het minimaal aantal contactpogingen per interval is vijf. Deze contactpogingen dienen aan de volgende eisen te voldoen: • Minstens één contactpoging dient een huisbezoek te zijn. • Minstens twee contactpogingen dienen tijdens het weekend te gebeuren. • Minstens twee contactpogingen dienen tijdens de week buiten de werkuren te gebeuren. Na een eerste interval dient de interviewer de status van elk hem toevertrouwd huishouden te bepalen. Deze status kan zijn: DEELNAME, WEIGERING, IN ONDERHANDELING of NIET CONTACTEERBAAR. • DEELNAME, WEIGERING EN NIET CONTACTEERBAAR is een finale status van het huishouden. • IN ONDERHANDELING is een voorlopige status van het huishouden en dient uiteindelijk gewijzigd te worden in een finale status Wanneer een huishouden instemt met deelname aan de enquête én nadat de bevraging is doorgevoerd, wordt dit huishouden ingeschreven op het communicatieformulier (zie verder) met de vermelding DEELNAME. In dit geval dient de actuele samenstelling van het huishouden getoetst te worden met de samenstelling volgens het Nationaal Register. Wanneer een huishouden expliciet weigert deel te nemen, wordt dit aangeduid met de omschrijving WEIGERING op het communicatieformulier (zie verder) . In dergelijk geval dienen de vragen met betrekking tot de huisvesting door de enquêteur zelf (opgenomen in het overzichtsformulier – zie later) ingevuld te worden. Het gaat hierbij om vragen die de huisvestingssituatie van het huishouden in kaart brengt (vragen LO.01. en LO.02.). De antwoorden op deze vragen laten ons toe iets beter huishoudens die weigeren aan de enquête deel te nemen in kaart te brengen. In geval de weigering tot deelname volgt op een huisbezoek kan deze vragenlijst direct ingevuld worden. In geval de weigering tot deelname gebeurde tijdens een telefonische contactname, dient de interviewer dus de omgeving van het huis te bezoeken teneinde de vragenlijst met betrekking tot de huisvesting in te vullen. Wanneer een huishouden niet gecontacteerd kan worden, dient de interviewer het huishouden als NIET CONTACTEERBAAR te omschrijven. De interviewer kan een huishouden slechts als niet contacteerbaar bestempelen indien voldaan wordt aan de eisen gesteld aan de contactpogingen. Het NIS-secretariaat zal nagaan of aan deze eisen werd voldaan. Als aan de eisen niet voldaan is, kan het secretariaat weigeren het huishouden als niet contacteerbaar te beschouwen en kan aan de interviewer gevraagd worden tijdens een volgend interval, opnieuw minstens 5 maal te pogen het huishouden te contacteren. Indien een huishouden als NIET CONTACTEERBAAR wordt omschreven dienen de vragen met betrekking tot de huisvesting (opgenomen in het overzichtsformulier – zie later) ingevuld te worden, behalve indien het huishouden verhuisd is buiten de oorspronkelijke gemeente. Het gaat hierbij om vragen die de huisvestingssituatie van het huishouden in kaart brengt (vragen LO.01. en LO.02.). Wanneer, na minstens 5 pogingen om een huishouden te contacteren, de interviewer beslist om toch nog verder te gaan met het pogen het huishouden te contacteren of wanneer het te contacteren huishoudens bijvoorbeeld op vakantie is, kan de interviewer het huishouden voorlopig bestempelen als IN ONDERHANDELING. Voor een huishouden aangeduid als IN ONDERHANDELING na het eerste interval, krijgt de enquêteur de mogelijkheid opnieuw minstens 5 pogingen te ondernemen tijdens het volgende interval. Hierbij gelden dezelfde regels als tijdens het eerste interval. 8

Het huishouden wordt evenzeer als IN ONDERHANDELING bestempeld in geval het huishouden heeft toegestemd aan de enquête deel te nemen, maar de bevraging op een later moment zal doorgaan of indien vooralsnog niet alle geselecteerde leden van het huishouden werden bevraagd. Wanneer na twee intervallen (in totaal dus 28 dagen) de finale status van het huishouden niet gekend is, wordt de interviewer door het NIS verwittigd dat hij/zij nog één interval kan gebruiken om minstens 5 pogingen te ondernemen om het huishouden te contacteren om zodoende een finale status (DEELNAME, WEIGERING of NIET CONTACTEERBAAR) te verkrijgen. Als deze laatste pogingen niet leiden tot een finale status, wordt het huishouden door het NIS zelf bestempeld als NIET CONTACTEERBAAR. Als samenvatting geldt dan ook dat de finale status van een geactiveerd huishouden ten laatste 6 weken (3 intervallen) na het moment van het activeren gekend moet zijn. Van deze regel wordt in geen geval afgeweken.

Bijzondere situaties Er zijn situaties, die wellicht zeldzaam zullen zijn, maar waar een aparte behandeling wordt voorzien. Eén algemene regel: neem steeds contact op met het NIS in geval van twijfel. • Het huishouden is verhuisd. De adressen van de referentiepersonen (en de corresponderende huishouden) zijn afkomstig van de meest recente versie van het Nationaal Register. Niettemin kan het voorvallen dat een geselecteerd huishouden ondertussen verhuisd is. De regel hierbij is dat dit huishouden toch bevraagd dient te worden indien het huishouden verhuisd is binnen de gemeente. Indien het huishouden verhuisd is naar een andere gemeente dient het niet bevraagd te worden. Stuur het recapitulatieformulier desgevallend terug naar het NIS-secretariaat met melding van de verhuis (onder de rubriek ‘NIET CONTACTEERBAAR). Het NIS zal daaropvolgend een ander huishouden voor deelname aan de enquête uitnodigen. • De referentiepersoon heeft zijn officieel adres in een rusthuis of woont reeds langer dan een jaar in een rusthuis. In dergelijk geval wordt alleen de referentiepersoon effectief bevraagd. De procedure is volledige gelijkaardig als deze voor de andere huishoudens. De referentiepersoon wordt beschouwd als een huishouden bestaand uit één persoon (een uitzondering hierbij is de situatie waarin de referentiepersoon samenwoont met een partner in hetzelfde rusthuis). Er wordt van de enquêteurs een degelijke inspanning gevergd om deze personen te bevragen. • De referentiepersoon heeft zijn officieel adres in, of verblijft reeds langer dan een jaar in een gevangenis, een grote religieuze orde of een psychiatrische instellingen Deze personen worden nooit bevraagd. Indien u een adres van een dergelijk persoon hebt ontvangen, dient u dit te melden aan het NIS, die u een ander huishouden zal toewijzen. • De referentiepersoon heeft zijn officieel adres in een klein collectief huishouden, d.i. gemeenschappen van maximum 8 personen. Het (collectief) huishouden wordt beschouwd als een ‘gewoon’huishouden. Naast de referentiepersoon (die altijd bevraagd wordt) worden de andere te bevragen personen via de normale procedure geselecteerd. 9

• Een geselecteerd lid van een huishouden (niet de referentiepersoon) heeft zijn/haar officieel adres in het huishouden maar is geïnstitutionaliseerd voor een periode korter dan een jaar. De persoon wordt beschouwd als zijnde lid van het huishouden en dient dan ook – weliswaar via een proxy – bevraagd te worden. Indien deze persoon opgenomen is in een instelling voor bejaarden, dient naast een bevraging via een proxy (normale procedure) ook genoteerd te worden wat de naam, adres, postcode, plaats en telefoonnummer van de instelling waarin de oudere is opgenomen te noteren op de vragenlijst (mondelinge vragenlijst). Dit zal ons toelaten de geïnstitutionaliseerde persoon te contacteren en te bevragen. • Een geselecteerd lid van een huishouden (niet de referentiepersoon) heeft zijn/haar officieel adres in het huishouden maar is opgenomen in een instelling voor bejaarden voor een periode langer dan een jaar. In principe worden personen die reeds langer dan één jaar effectief niet meer wonen op het adres van de referentiepersoon, niet (langer) beschouwd als zijnde lid van het huishouden. Eén belangrijke uitzondering wordt gevormd voor de personen opgenomen in een instelling voor de ouderen. Zelfs indien deze reeds voor een periode langer dan een jaar zijn opgenomen in een instelling worden ze verondersteld lid te blijven van het geselecteerde huishouden en dienen ze – met de inzet van een proxy – bevraagd te worden. Daarnaast dient de enquêteur de naam, adres, postcode en plaats van de instelling waarin de oudere is opgenomen te noteren op de vragenlijst (mondelinge vragenlijst). Dit zal ons toelaten de geïnstitutionaliseerde persoon te contacteren en te bevragen. In beide laatste gevallen – gevallen waarbij een geselecteerd lid van het huishouden is opgenomen in een instelling voor bejaarden – wordt de betrokken persoon ook bevraagd door een enquêteur. Een tweede bevraging zal dus doorgevoerd moeten worden met de geïnstitutionaliseerde persoon (de eerste mondelinge vragenlijst werd reeds ingevuld met de inzet van een proxy). Indien de instelling voor bejaarden zich bevindt in de gemeente van het huishouden, zal het NIS de enquêteur vragen naar deze instelling te gaan om de betrokken persoon te bevragen. Uiteraard wordt de enquêteur hiervoor bijkomend vergoed. In “technische” termen, zal deze geïnstitutionaliseerde persoon beschouwd worden als een nieuwe referentiepersoon die voor deelname aan de enquête uitgenodigd zal worden. Het is daarom dat de exacte coördinaten van de instelling waar deze persoon verblijft, genoteerd moet worden (mondelinge vragenlijst, ingevuld via een proxy). Naargelang de gemeente waarin de instelling zich bevindt, zal het NIS een enquêteur aanduiden om in de instelling de persoon te bevragen. Indien de instelling zich bevindt in dezelfde gemeente van het initieel huishouden, zal de oorspronkelijke enquêteur gevraagd worden de bevraging in de instelling uit te voeren. Uiteraard zal de enquêteur hiervoor bijkomend vergoed worden. Indien de instelling voor bejaarden waarin het geselecteerd lid van een huishouden zich in een andere gemeente bevindt, zal het NIS de andere enquêteur vragen naar deze instelling te gaan om de betrokken persoon te bevragen. Uiteraard wordt deze enquêteur hiervoor bijkomend vergoed.

Communicatieformulier Het communicatieformulier (zie bijlage) is de voornaamste brug tussen de enquêteur en de administratie in Brussel. De enquêteur wordt verondersteld dit formulier om de veertien dagen terug te sturen naar het Secretariaat van de Enquête (gelokaliseerd op het NIS). Dit is zeer belangrijk, aangezien het een basis vormt om telkens een aangepast, up-to-date beeld te krijgen van de stand van zaken van de groep van de enquêteur en het bijgevolg onmisbaar is voor de 10

stand van zaken van de groep van de enquêteur en het bijgevolg onmisbaar is voor de follow-up van de enquête en voor het toekennen van vervangingsadressen voor de niet-participerende huishoudens. Gezien dit formulier elke veertien dagen teruggestuurd moet worden naar het secretariaat, wordt het voor ons mogelijk om de evolutie van de contacten met elk van de huishoudens in de loop van de tijd tot het uiteindelijke resultaat op te volgen. Het communicatieformulier is tevens een werkinstrument voor de enquêteur. Op basis ervan kan de enquêteur telkens weten hoe de voortgang is van elk huishouden dat hij reeds gecontacteerd heeft (aantal contacten, datum van contact, wijze van contact,… ) of nog moet contacteren.

Overzichtsformulier Het overzichtsformulier is een tweede formulier, verschillend van het communicatieformulier, dat dient ingevuld te worden door de enquêteur voor elke huishouden dat hem/haar werd toevertrouwd (d.i. voor elk geactiveerd huishouden van zijn/haar groep) (zie bijlage). Op dit overzichtsformulier dient de definitieve status van het huishouden aangeduid te worden, d.i. DEELNAME, WEIGERING of NIET CONTACTEERBAAR samen met specifieke supplementaire informatie: • Voor deelnemende huishoudens dient de enquêteur aan te geven of voor elke voor interview geselecteerde persoon de noodzakelijke vragenlijsten werden ingevuld en, zo niet, wat hiervoor de reden is • Voor huishoudens die weigerden of niet contacteerbaar waren, dient de enquêteur twee vragen rond de huisvesting van deze huishoudens te beantwoorden. Hiervoor is het noodzakelijk dat de enquêteur zich naar de woning van het geselecteerd huishouden begeeft. Het is evident dat de status van het huishouden genoteerd op het overzichtsformulier perfect moet overeenkomen met de (finale) status van het huishouden genoteerd op het communicatieformulier. Het overzichtsformulier voor deelnemende huishoudens kan, samen met de ingevulde vragenlijsten van deze huishoudens worden binnengebracht bij of opgestuurd aan het NIS. Overzichtsformulier voor weigerende of niet contacteerbare huishoudens dienen maximaal 6 weken na het activeren van het huishouden het NIS te bereiken.

Vervanging van niet participerende huishoudens De algemene regel is dat een niet participerend huishouden vervangen worden door een reservehuishouden (aangeduid door het NIS) dat gelijkaardig is met het niet participerend huishouden voor wat betreft de leeftijd van de referentiepersoon, de grootte van het huishouden en de buurt waarin het huishouden woont. Een reservehuishouden wordt enkel aangeduid indien de status van het initieel geselecteerd huishouden WEIGERING of NIET CONTACTEERBAAR is. Het systeem voor het opvolgen van het veldwerk laat geen enkele afwijking hierop toe. Dit betekent dat, zolang een huishouden als IN ONDERHANDELING wordt bestempeld, geen vervanghuishouden kan worden aangeduid. Het is dan ook duidelijk dat interviewers er alle belang bij hebben huishoudens niet te lang als ‘in onderhandeling’ te bestempelen. Het is ook daarom dat het definitief statuut van een geactiveerd huishouden gekend moet zijn uiterlijk 6 weken (3 intervallen) na het activeren van het huishouden.

11

Ingeval een niet participerend huishouden vervangen dient te worden, zal het NIS de naam en adres van het vervangingshuishouden toezenden. Belangrijk om melden is dat dit proces enkel kan worden aangevangen nadat de enquêteur het initiële huishouden als WEIGERING of NIET CONTACTEERBAAR heeft omschreven. Op hetzelfde moment als de enquêteur dit (deze) nieuwe adres(-sen) zal ontvangen, ontvangen de vervangingshuishouden de uitnodiging tot deelname aan de enquête. Indien een reservehuishouden wordt aangeduid, wordt dezelfde procedure gevolgd als bij de oorspronkelijke huishoudens.

Wie te bevragen binnen het huishouden? In principe dienen alle leden van de geselecteerde huishoudens ondervraagd te worden. Het gaat hierbij om alle personen die op het aangegeven adres gedomicilieerd zijn, ook diegenen die frequent of tijdelijk elders verblijven, zoals bijvoorbeeld kotstudenten of personen die verblijven in een ziekenhuis, psychiatrische instelling of bejaardentehuis. Indien het huishouden uit meer dan 4 personen bestaat, dienen slechts 4 personen van dit huishouden ondervraagd te worden. Daarbij geldt de volgende regel. Te ondervragen personen indien het huishouden bestaat uit meer dan 4 personen: 1. de referentiepersoon (persoon aangeduid op de lijst die u kreeg van het NIS) 2. de parter (indien die er is) 3. INDIEN ER EEN PARTNER IS moeten nog 2 andere personen, lid van het huishouden, bevraagd worden. Dit dienen de 2 personen te zijn die eerst verjaren te rekenen van de dag volgend op de dag van het interview. 3. INDIEN ER GEEN PARTNER IS moeten nog 3 andere personen, lid van het huishouden, bevraagd worden. Dit dienen de 3 personen die eerst verjaren te rekenen van de dag volgend op de dag van het interview. Bij de toepassing van deze regel moet rekening gehouden worden met alle leden van het huishouden. Vooraleer de personen te selecteren die bevraagd zullen worden, moet de enquêteur dus eerst uitmaken wie lid is van het huishouden (rekening houdend met mogelijke specifieke situaties zoals voorheen reeds omschreven) en te vragen of iedereen aanwezig is. Het komt er met ander woorden op aan het effectief aantal leden van het huishouden te vergelijken met het aantal opgenomen in het Nationaal Register.

Gebruik van een proxy Zowel de mondelinge als de schriftelijke vragenlijst richten zich tot individuen en moeten in principe ook door deze individuen beantwoord/ingevuld worden. Er kunnen evenwel omstandigheden zijn, waarbij het beantwoorden/invullen door desbetreffend individu moeilijk/onmogelijk is. We denken hierbij in eerste instantie aan (zeer) jonge kinderen, maar ook aan (bv.) mentaal gestoorden, dementerende bejaarden,... In dergelijke omstandigheden dringt het gebruik van een proxyinformant zich op. Een proxy-informant is dan een persoon die ‘in naam van’de te bevragen individu de mondelinge vragenlijst beantwoordt. De schriftelijke vragenlijst kan echter niet door een proxy worden ingevuld. De schriftelijke vragenlijst bevat immers vragen die eerder persoonlijk en subjectief zijn, vragen die enkel door de geselecteerde persoon zelf beantwoord kunnen worden. In de onderscheiden vragenlijsten wordt per module steeds vermeld of het interviewen van een proxy toegelaten is. 12

Let wel: Het gebruik maken van een proxy-informant is in principe STEEDS EEN UITZONDERING. Een tijdelijke afwezigheid van een geselecteerd lid van het huishouden rechtvaardigt het gebruik van een proxy-informant NIET. In dergelijk geval moet de enquêteur het huishouden nogmaals bezoeken om de voorheen afwezige persoon te bevragen. Indien één of meerdere geselecteerde leden van het huishouden niet in staat zijn tot deelname aan de enquête (bv. omdat ze voor een lange periode in een ziekenhuis verblijven), is het bevragen van een proxy toegelaten. Het is niet toegelaten de te bevragen persoon te vervangen door een ander lid van het huishouden. Alle vragen in de vragenlijst zijn in de “u” vorm gesteld (d.i. rechtstreeks gericht aan de te bevragen persoon). Bij gebruik van een proxy dient de “u” vervangen te worden door de voornaam van diegene in wiens naam de proxy antwoordt. Het is evenwel NIET mogelijk de geselecteerde persoon te VERVANGEN door een andere niet geselecteerd lid van het huishouden. De proxy zal meestal een ander lid van het huishouden zijn (bijvoorbeeld: de moeder die antwoordt voor haar kind van 6 jaar). Uitzonderlijk zal een persoon die geen lid is van het huishouden – maar zeer vertrouwd is met het huishouden – als proxy optreden. Een speciaal geval betreft de situatie waarin één of meer geselecteerde leden van het huishouden best willen deelnemen aan de enquête maar dit vanwege taalproblemen niet kunnen. Dit, terwijl er personen in het huishouden zijn die het Nederlands machtig zijn. In dit geval is het toegestaan dat een persoon als vertaler optreedt voor de geselecteerde persoon. Let wel, de enige taak van deze vertaler is het vertalen van de vragen en antwoorden gegeven door de geselecteerde persoon. De vertaler treed dus niet op als proxy, evenmin als vervanger voor de geselecteerde persoon. Met betrekking tot taalproblemen dient gemeld te worden dat Franstalige en Duitstalige versies van de vragenlijsten beschikbaar zijn bij het NIS. Een Engelstalige versie is in opmaak. U vindt een Engelstalige lijst van ziekten en aandoeningen in de bijlage van deze handleiding. Deze laatste kan soms van pas komen. Het is effectief zo dat respondenten, die de taal min of meer goed begrijpen, toch moeilijkheden hebben met de bevraging rond ziekten en aandoeningen. Indien geen enkel lid van het huishouden Nederlands praat (of een andere taal die u beheerst) neem dan contact op met het NIS-secretariaat die een oplossing zal zoeken.

Verloop van het interview Eenmaal met het huishouden een afspraak kan worden gemaakt, dient de volledige bevraging aan huis te worden afgenomen.

13

Voor de Gezondheidsenquête wordt gebruik gemaakt van 3 vragenlijsten: -

een mondeling af te nemen vragenlijst, enkel bestemd voor de referentiepersoon of zijn/haar partner (huishoud-vragenlijst); een mondeling af te nemen vragenlijst, bestemd voor ieder geselecteerd lid van het huishouden; een schriftelijk in te vullen vragenlijst bestemd voor ieder geselecteerd lid van het huishouden dat minstens 15 jaar oud is.

Bij de mondelinge vragenlijsten worden de erin opgenomen vragen door de enquêteur voorgelezen (exact zoals deze opgenomen zijn in de vragenlijsten) en dienen de antwoorden van de bevraagde persoon op de enquêteformulieren genoteerd te worden. De schriftelijke vragenlijst dient door de bevraagde persoon zelf ingevuld te worden (de enquêteur mag wel hulp bieden, zoals het voorlezen van de vragen). De makkelijkste werkwijze in een huishouden van meerdere personen is de volgende: de enquêteur start met het begin (2 eerste pagina’s) van de vragenlijst op het niveau van het huishouden (HC.01. t.e.m. H.C. 07) (roze vragenlijst) met de referentiepersoon of zijn/haar partner. Daarop wordt de mondelinge vragenlijst (blauw) met dezelfde persoon doorgenomen, terwijl de andere geselecteerde leden van het huishouden van minstens 15 jaar de schriftelijke vragenlijst (groen) doornemen. Eenmaal de mondelinge vragenlijst is doorgenomen, bevraagt de enquêteur de andere geselecteerde leden van het huishouden waarvan sommigen (diegenen van minstens 15 jaar) de schriftelijke vragenlijst reeds hebben ingevuld en wordt aan de diegene die de huishoudvragenlijst (deels) heeft ingevuld, gevraagd de schriftelijke vragenlijst in te vullen. Eenmaal alle geselecteerde leden mondeling en schriftelijk zijn bevraagd, wordt het resterend deel van de vragen op het niveau van het huishouden afgewerkt met de referentiepersoon of zijn/haar partner. Het is aangeraden alle interviews tijdens één bezoek af te nemen. Indien één of meerdere vragenlijsten niet konden worden ingevuld, zal de enquêteur het huishouden immers nogmaals moeten bezoeken.

14

Algemeen overzicht van de inhoud van de enquête In onderstaande tabel wordt een globaal overzicht gegeven van de diverse modules die in de Gezondheidsenquête aan bod komen. Voor elke module wordt een lettercombinatie voorbehouden. Elke vraag ressorterend onder een bepaalde module wordt naast het rangnummer aangeduid met desbetreffende lettercombinatie. Mondelinge vragenlijst • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Informatie over de betrokken persoon en de respondent Ziekte en chronische aandoeningen Acute aandoeningen Ongevallen (1) Fysieke activiteit Tijdelijke beperkingen Langdurige beperkingen Contacten met de huisarts Contacten met de geneesheer specialist Contacten met de spoedgevallendienst Contacten met de tandarts Contacten met andere gezondheidsvoorzieningen Opname in het ziekenhuis Gebruik van geneesmiddelen Vaccinatie Voeding (2) Studies Tewerkstelling Inkomen (1)

Schriftellijke vragenlijst • • • • • • • • • • • • • • •

Uw gezondheidsbeleving Klachten Sociale contacten Consumptie van tabak Consumptie van andere producten Voeding Consumptie van andere producten Voeding (1) Consumptie van alcoholische dranken Ongevallen (2) Gemoedstoestand Patiëntentevredenheid Preventie Gezondheid en seksualiteit Kankeropsporing

15

Huishoudvragenlijst • • • • •

Samenstelling van het huishouden Inkomen (2) Uitgaven voor gezondheidszorgen Huisvesting Gezondheid en leefmilieu

In het vervolg van deze handleiding wordt de verschillende modules verder besproken. Voor elke modules worden de volgende specificaties aangegeven; • Gebruik van een proxy: zoals reeds aangegeven zal voor elke module aangegeven worden of het gebruik van een proxy is toegestaan. • Soort vragen: voor elke module zal aangegeven worden om welk type vragen het gaat. Met het oog op het snel doorlopen van de vragenlijsten wordt vooral gebruik gemaakt van gesloten vragen, waarbij de meeste van toepassing geachte antwoorden als antwoordmogelijkheden opgesomd worden. Het is voor de mondeling af te nemen vragenlijsten van essentieel belang dat de enquêteur alle antwoordmogelijkheden voorleest vooraleer het antwoord door de respondent gegeven omcirkeld wordt. Bij sommige vragen wordt de mogelijkheid “andere, verklaar nader” voorzien. Deze kan gebruikt worden indien de opgesomde antwoordmogelijkheden niet deze van toepassing voor de respondent bevat. Indien gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid “andere” dient het antwoord zelf beknopt door de enquêteur opgeschreven te worden (in een duidelijk leesbaar geschrift). Een beperkt aantal vragen zijn open vragen, waarbij de enquêteur het antwoord van de respondent zelf dient te noteren. Hierbij dient bondigheid nagestreefd te worden. Het verdient aanbeveling om het genoteerde antwoord ter controle in aanwezigheid van de respondent voor te lezen. Voor alle vragen in te vullen door de enquêteur, is het van groot belang dat alle (toepasselijke) vragen beantwoord worden. In het algemeen worden voor elke vraag de antwoordcategorie “weet het niet” (code 9) en “geen antwoord” (code –1) voorzien. Er dient voor elke vraag een antwoordcategorie te worden aangekruist zonder dewelke we niet kunnen weten of de vraag effectief gesteld werd dan wel of de enquêteur vergeten heeft de vraag te stellen. Indien de enquêteur zelf het antwoord moet opschrijven i.p.v. een antwoordcategorie aan te kruisen, dringen we erop aan het antwoord klaar en duidelijk op te schrijven. Dit geldt evenzeer indien de enquêteur een code moet opschrijven, bijvoorbeeld code “-1” kan makkelijk verward worden met code “1”. Draag er dan ook zorg voor de toepasselijke code duidelijk op te schrijven! Voor sommige vragen kunnen meerdere antwoordcategorieën worden aangekruist. In het geval dat dit zo is, is dit duidelijk aangegeven in de vraag zelf en in de handleiding. Hierbij dient de enquêteur alle antwoordcategorieën voor te lezen en elke antwoordcategorie die van toepassing is voor de betrokken persoon aan te kruisen. Men dient dus niet over te gaan naar een volgende vraag van zodra de betrokken persoon één antwoord heeft gegeven. • In de vraag en de handleiding wordt ook aangeduid indien er sprongen of filters zijn. Een filter voor een vraag betekenen dat de vraag niet gesteld moet worden aan één of meerdere categorieën respondenten (bijvoorbeeld in functie van de leeftijd of het geslacht van de respondent). Een vraag bevat een sprong indien – in functie van het antwoord dat de betrokken persoon geeft op een specifieke vraag – direct overgegaan moet worden naar een vraag verderop in de vragenlijst zonder te antwoorden op de volgende vra(a)g(en). Voor het gemak van de respondent, hebben we gepoogd het aantal filters en sprongen in de schriftelijke vragenlijst zoveel mogelijk te beperken. Daarentegen worden filters en sprongen

16

veelvuldig toegepast in de mondeling vragenlijst. Dit betekent dan ook dat de enquêteur daar zeer veel aandacht moet voor hebben. Of een vraag en filter of een sprong bevat, is duidelijk aangegeven in de vraag zelf en in de handleiding. • Bij sommige vragen worden kaarten gebruikt. Op deze kaarten worden ofwel de antwoordcategorieën hernomen die bij de vraag gebruikt worden, of wordt een lijst van antwoordcategorieën weergegeven die te lang is om in de mondelinge vragenlijst te worden opgenomen (bijvoorbeeld een lijst van ziekten of een lijst van mogelijke geneesheer-specialisten). Indien in een vraag aangegeven is dat een kaart moet worden gebruikt, dient men de kaart aan de respondent voor te leggen en hem/haar te bevragen welke categorie(-en) van toepassing zijn. De enquêteur noteert daaropvolgend de corresponderende code op de vragenlijst. Indien bij een vraag een kaart dient gebruikt te worden, wordt dit in de vragenlijst en in de handleiding aangegeven.

Houding van de enquêteur Het is vanzelfsprekend dat de enquêteur er een correcte houding op nahoudt die bijdraagt tot het succesvol verloop van de bevraging. Dit betekent dat van de enquêteur verwacht mag worden dat hij/zij punctueel, beleefd en geduldig blijft in alle omstandigheden. Hij/zij dient zich duidelijk uit te drukken en precies te zijn bij mogelijke verduidelijkingen. De enquêteur dient aandacht te hebben voor de mogelijke problemen die een respondent kan hebben bij het beantwoorden van de vragen, voor zijn of haar emoties en voor mogelijke tekenen van zenuwachtigheid of vermoeidheid. Indien, bijvoorbeeld, de enquêteur merkt dat om een of andere reden, de respondent verontrust is en niet meer in de beste omstandigheid bevindt om aan de enquête deel te nemen, kan het raadzaam zijn een korte pauze voor te stellen om naderhand de bevraging verder te zetten. De houding van de enquêteur moet dan dien aard zijn dat hij/zij totaal neutraal is ten opzicht van de antwoorden van de bevraagde persoon. De enquêteur mag geen enkele blijk geven van bijval of afkeur. Hij mag dus op geen enkele wijze de bevraagde persoon beïnvloeden. Het is daarom van belang dat bij de mondelinge bevraging alle vragen en antwoordcategorieën letterlijk worden voorgelezen zonder er iets van weg te laten of toe te voegen. Indien de bevraagde persoon een antwoord geeft vooraleer de vraag en de antwoordcategorieën zijn voorgelezen, dient de enquêteur toch door te lezen en te vragen een voorafgegeven antwoord te confirmeren. Het is de enquêteur niet toegestaan de antwoorden van de bevraagde personen te interpreteren. De enquêteur dient exact te noteren wat de bevraagde persoon antwoordt. In het geval van open vragen dient de enquêteur – indien nodig – een antwoord zo correct mogelijk samen te vatten. Deze samenvatting dient daaropvolgend voorgelezen te worden zodat de bevraagde persoon zijn/haar akkoord kan geven. Indien – in het proces van het stellen van de vragen – de enquêteur inconsistenties ontdekt, dient de enquêteur dit de bevraagde persoon NIET te melden. Tenslotte moet u pogen te verhinderen dat bevraagde personen een ganse uiteenzetting geven die de inhoud van de enquête overstijgt. Hierdoor wordt immers de tijd nodig voor het invullen van de vragenlijsten onaanvaardbaar de hoogte in geduwd, waardoor zowel de enquêteur als de bevraagde personen moe worden. Het komt er dan ook op aan de tijd goed te beheren. Indien het gevaar dreigt dat de bevraagde personen te veel afwijken van de vragen, komt het er op aan op een vriendelijke wijze terug naar de vraagstelling te gaan.

17

Einde van het interview Op het moment dat alle geselecteerde leden van het huishouden de vragenlijsten die van hen van toepassing zijn (twee vragenlijsten voor personen van 15 jaar of ouder, één vragenlijst voor de personen jonger dan 15 jaar) én de vragenlijst op het niveau van het huishouden hebt doorgenomen met de referentiepersoon of zijn/haar partner, dient nagegaan te worden of alle vragenlijsten correct werden ingevuld (en dat bij toeval geen bladzijden niet werden ingevuld. Bedank daarop de leden van het huishouden van harte voor hun medewerking aan de enquête en de tijd die ze er aan besteedt hebben. Kondig tevens aan dat ze een overzicht zullen ontvangen van de belangrijkste resultaten van de enquête (in de loop van 2002). Breng daaropvolgend alle vragenlijsten en het communicatieformulier binnen bij een secretariaat van het NIS. Vergeet niet dat de vragenlijsten binnengebracht of opgestuurd moeten worden in de loop van de maand volgend op de feitelijke bevraging.

Betaling van de enquêteurs De betaling van de enquêteurs gebeurt per kwartaal, d.i. als alle huishoudens (of de vervangingshuishouden) van het trimester effectief bevraagd zijn. Na controle hiervan wordt een betalingsfiche opgemaakt en toegezonden aan de enquêteur. Nadat deze de fiche heeft goedgekeurd en ondertekend dient deze te worden teruggestuurd teneinde tot betaling over te gaan. Zoals gekend omvat de betaling van de enquêteur zowel de vergoeding voor het interview (60%) als de vergoeding voor het vervoer en andere kosten (40%). Tenslotte kan nog opgemerkt worden dat enquêteurs enkel betaald worden voor gerealiseerde interviews. Ingeval van weigering van het huishouden of indien het huishouden niet contacteerbaar is, wordt de enquêteur niet betaald.

Slecht ingevulde vragenlijsten Per participerend huishouden dienen de volgende vragenlijsten ingevuld te worden: • De huishoudvragenlijst dient in alle gevallen volledig ingevuld te worden. Gezien deze vragenlijst o.a. de samenstelling van het huishouden in kaart brengt (aantal leden van het huishouden, leeftijd en geslacht van de leden,… ) vormt ze de ‘link’tussen alle vragenlijsten op het individuele niveau (mondelinge vragenlijsten en schriftelijke vragen voor de leden van het huishouden van 15 jaar en ouder). INDIEN DE HUISHOUDVRAGENLIJST NIET OF NIET CORRECT WERD INGEVULD WORDT DE ENQUÊTEUR NIET BETAALD. • Indien de mondelinge vragenlijst van een geselecteerd lid van het huishouden niet of niet correct werd ingevuld ZONDER GELDIGE REDEN wordt een boete aangerekend (voor de hoogte ervan: zie tabel) • Indien de schriftelijke vragenlijst van een geselecteerd lid van het huishouden die minstens 15 jaar oud is niet werd ingevuld ZONDER GELDIGE REDEN wordt een boete aangerekend (voor de hoogte ervan : zie tabel) Aantal bevraagde Totaal personen ling

voor Boete voor niet Boete ingevulde schrif- niet ingevulde telijke vragen- mondelinge

beta- Kosten

18

1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen

1045 BFR. 1705 BFR. 2365 BFR. 3025 BFR

lijst 330 BFR. 300 BFR. 290 BFR. 280 BFR.

450 BFR. 700 BFR. 950 BFR. 1200 BFR.

vragenlijst 500 BFR. 450 BFR. 430 BFR. 420 BFR.

Indien een vragenlijst slechts deels ingevuld is, is het dan ook aanbevolen dat de reden hiertoe duidelijk aangegeven wordt op het overzichtsformulier.

Secretariaat In de schoot van het Nationaal Instituut voor de Statistiek te Brussel werd een secretariaat opgericht dat het geheel van het veldwerk zal co-ordineren en zal antwoorden op alle administratieve vragen en problemen. (adressen van de huishoudens, betaling enquêteurs, nood aan nieuwe vragenlijsten, taalproblemen,… ) waarmee enquêteurs geconfronteerd kunnen worden. Drie permanente secretariaatsmedewerkers – één voor elke regio – zullen pogen te antwoorden op alle soortgelijke vragen van de enquêteurs. De coördinaten van dit secretariaat zijn: Adres:

Secretariaat van de Gezondheidsenquête Nationaal Instituut voor de Statistiek Leuvenseweg 44 1000 Brussel

Fax (voor allen): 02/548.63.76 Telefoon Brusselse regio: 02/548.65.36 Vlaamse regio 02/548.65.38 Waalse regio 02/548.65.45. Duitstalige gebied 02/548.65.36

Geert Mampaey Ellen de Blanc Monique Schoonenburg Geert Mampaey

Help-desk Voor problemen van INHOUDELIJKE AARD werd in de schoot van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid een helpdesk opgericht. Indien de huishoudens vragen stellen over de inhoud van de vragenlijsten die de enquêteur niet kan beantwoorden, dient de enquêteur het huishouden in contact te brengen met de helpdesk. Dit geldt ook indien de huishoudens in contact willen komen met de verantwoordelijken voor het project.

19

Coördinaten: Stefaan Demarest (NL) Telefoon: 02/642.57.94 Fax: 02/642.54.10 e-mail: [email protected] Lydia Gisle (FR) Tel: 02/642.57.40 Fax: 02/642.54.10. e-mail: [email protected]

De help desk kan ook gecontacteerd worden indien de enquêteur systematisch problemen ondervindt met betrekking tot de inhoud van de vragenlijst. Indien, bijvoorbeeld de enquêteur vaststelt dat er zich met een bepaalde vraag of antwoordcategorie problemen voordoen, kan hij/zijn de helpdesk contacteren om het probleem op te lossen. Deze oplossing zal daaropvolgend aan alle enquêteurs door middel van een nieuwsbrief worden meegedeeld.

Nieuwsbrief Per trimester ontvangen alle enquêteurs een nieuwsbrief waarin de voortgang van het project wordt toegelicht, mogelijke problemen worden aangekaard (en oplossingen worden voorgesteld). Het is dan ook van belang contact te nemen met het secretariaat indien u met een probleem geconfronteerd wordt (in verband met het contacteren van huishoudens) of met de help desk (ingeval er zich problemen stellen met de inhoud van de enquête) Het is van groot belang dat alle enquêteurs deze nieuwsbrieven in detail doornemen.

Verzekering Alle enquêteurs zijn verzekerd tegen (verkeers-)ongevallen en burgerlijke aansprakelijkheid tijdens hun opdracht in het kader van de enquête. Indien u met een probleem hieromtrent wordt geconfronteerd, dient onmiddellijk contact genomen te worden met het centraal secretariaat opdat het de nodige stappen kan zetten.

Tips voor de enquêteurs Deelname aan de enquête is niet verplicht. Tegelijk moet alles in het werk gesteld worden om weigering van deelname van de huishoudens te vermijden. Deze verminderen niet enkel de representativiteit van de enquête, maar verzwaren ook de werklast van de enquêteur. Naast traditionele middelen zoals het correct voorstellen van de enquête, het respecteren van de gemaakte afspraken, vriendelijkheid, discreter,… kunnen de volgende tips misschien nuttig zijn. Indien het huishouden in z’n geheel weigerachtig is aan de enquête deel te nemen kan – beleefd en zonder al te veel aan te dringen – aan de contactpersoon gevraagd worden waarom dit zo is. In functie van de antwoorden, vindt u hier enkele suggesties om op mogelijke vragen te antwoorden:

20

“Dit interesseert me niet” Weet u waarover het gaat? Omschrijf kort de doelstellingen van de enquête (Opgepast: het is belangrijk dit niet al te uitvoerig te omschrijven – een algemene regel overigens die zeker van toepassing is voor personen die weigerachtig zijn) De verzamelde informatie is zeer belangrijk voor het verbeteren van de gezondheid en de levenskwaliteit van de bevolking “Is deelname verplicht?” Deelname aan de enquête is niet verplicht, maar het succes van het project en de betrouwbaarheid van de resultaten berust in hoge mate op de participatie van alle geselecteerde mensen en dus ook op uw participatie. “Wat heb ik erbij te winnen?” Beargumenteer het belang van de enquête: richting geven aan het preventiebeleid en de promotie van gezondheid, richting geven aan de investeringen in verschillende zorgsectoren, identificeren van gezondheidsproblemen waaromtrent mensen niet praten tegen hun arts, nagaan of sommige bevolkingsgroepen of sommige regio’s niet achtergesteld zijn, nagaan of de situatie sinds de vorige enquête (1997) niet veranderd is. Het kan ook nuttig zijn de aandacht te vestigen op een specifieke module of vraag. Ook kan aangegeven worden het nu het moment is om ten aanzien van de beleidsvoerders een stem te laten horen (in het algemeen zijn mensen tevreden indien ze zich kunnen uitdrukken, indien ze kunnen uitdrukken hoe ze hun gezondheid beleven). ‘Waarom ik?” Uw adres werd toevallig geselecteerd uit het nationaal register (nadat reeds uw gemeente bij toeval geselecteerd werd), de methode van selectie maakt dat u representatief bent voor een ganse groep van huishoudens. Uw selectie was volledig bij toeval uit het totaal aantal huishoudens met dezelfde grootte als de uwe. “Kunt u geen ander huishouden kiezen?” Indien u weigert moeten we, om onze wetenschappelijke methode te respecteren, een ander huishouden kiezen met dezelfde grootte als uw huishouden, in eenzelfde buurt en waarvan de referentiepersoon even oud is. Indien teveel mensen weigeren deel te nemen, moeten we hen steeds vervangen door huishoudens met eenzelfde profiel en dit zal er aanleiding toe geven dat het ganse project vertraagd zal worden. (Merk op dat de huishoudens nu de mogelijkheid geboden wordt om mee te werken aan de gezondheid en de kwaliteit van het leven van de bevolking. Het zou jammer zijn om zo’n kans te laten liggen). “Ik heb geen tijd” Het interview kan steeds doorgaan op een voor het huishouden gepast moment. “Eén uur is te lang” De duur van het interview varieert van persoon tot persoon: sommige personen antwoorden sneller op de vragen, het antwoord op sommige vragen zorgt ervoor dat een specifiek aantal vragen doorlopen moeten worden of juist wegvallen. Bovendien gaat voor de meeste mensen de tijd van het interview snel voorbij. Indien u, tijdens het interview, vindt dat het teveel tijd in beslag neemt, kunt u steeds uw deelname stoppen. Maar het kost weinig moeite om toch eens te proberen. 21

“Misschien, maar ik heb nu geen tijd, ik ben met iets anders bezig” Dit begrijp ik, maar het is belangrijk ook mensen te bevragen die zeer druk bezig zijn. Indien we immers enkel mensen zouden bevragen die over massa’s tijd beschikken, zouden we resultaten bekomen die niet representatief zijn voor de ganse bevolking. Het moet mogelijk zijn om ergens een moment te vinden waarop uw iets meer tijd hebt. “Mijn gezondheid gaat u niets aan” Wij garanderen dat uw privé-leven ten volle beschermd zal worden (dit is immers voorzien in de wet) en dat alle verzamelde gegevens volledig in vertrouwen behandelt zullen worden. Het Nationaal Instituut voor de Statistiek dat verantwoordelijk is voor de selectie van de te bevragen personen en ikzelf engageren ons ertoe om alle gegevens te beschermen. Het is ons niet toegelaten de verzamelde gegevens te bewerken. De verzamelde gegevens worden volledig anoniem gemaakt. Uw naam en adres worden niet genoteerd in de vragenlijst. De resultaten kunnen nooit in verband gebracht worden met een bepaalde naam of adres. Het is daarom dat het NIS belast is met het verzamelen van de informatie. Het NIS geeft geen enkele naam of adres door aan het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid dat belast is met de analyse van de onderzoeksresultaten. Het staat u vrij niet te antwoorden op vragen die u niet wenst te beantwoorden. “Ik heb reeds gegeven … “”We worden overspoeld met vragen” De gezondheidsenquête is geen commerciële marketingbevraging, het doel ervan is niet iets te verkopen. Het is een enquête waarbij de ganse bevolking – en dus ook u – er beter van wordt. “Waarvoor dient het?” Geef een kort overzicht van de meest markante resultaten van de vorige enquête (1997), en onderlijn het belang van een herhaling van deze enquête om veranderingen en evoluties te kunnen vaststellen. “Ik ken niets van gezondheid” We bevragen u niet over uw kennis van gezondheid, we willen enkel weten hoe u het met uw gezondheid gaat. Er zijn dus geen juiste of foute antwoorden. “Ik voel me nu niet zo goed” Dit maakt juist deel uit van hetgeen we willen bevragen. U bent representatief voor anderen die in eenzelfde situatie zijn. Indien we enkel mensen zouden bevragen die zich kiplekker voelen, zouden we geen goed beeld krijgen van de gezondheid van de bevolking. Maar indien u dit wenst, kunnen we u op een andere moment bevragen. “Ik heb geen enkel gezondheidsprobleem” Dit doet er weinig toe. De gezondheidsenquête is een wetenschappelijke enquête, waarbij we proberen een representatief beeld te krijgen van de gezondheid van de bevolking. Indien we enkel mensen met gezondheidsproblemen zouden bevragen, zouden we geen goed beeld krijgen van de gezondheid van de bevolking. Bovendien zal, ingeval u geen gezondheidsproblemen hebt, de bevraging niet veel tijd in beslag nemen.

22

Deel 2 Bespreking van de afzonderlijke modules

In dit onderdeel van de handleiding zullen wij één voor één de verschillende modules overlopen. Veel van de zaken die wij hier vermelden, wijzen zichzelf uit wanneer u de vragenlijsten doorneemt. Toch denken wij dat het nuttig is om u per module een overzicht te geven van de elementen waarop u moet letten bij het afnemen van de enquête. Het gaat meer bepaald over de volgende aspecten. • Wie behoort tot de doelgroep van de module, m.a.w. aan wie moeten de vragen gesteld worden? Dit kan inderdaad variëren van module tot module. Ook is het mogelijk dat binnen één en dezelfde module één of meerdere vragen enkel voor een specifieke doelgroep bestemd zijn, bijvoorbeeld een bepaakde leeftijdsgroep. Uiteraard vindt u deze informatie ook in de vragenlijsten zelf. • Het begrip ‘proxy’werd reeds eerder uitgelegd. In dit overzicht wordt – althans voor wat betreft de modules van de mondelinge vragenlijst – aangegeven of een proxy al dan niet toegelaten is. • Voor iedere module wordt in het kort de doelstelling aangegeven. • Sommige termen en concepten zijn misschien niet steeds duidelijk. Daar waar we het nuttig vonden, hebben we getracht om een aantal definities en termen wat nader uit te leggen. Ook wordt in dit onderdeel soms uitgelegd hoe de module in elkaar zit. • Wij zijn er ons bewust van dat sommige vragen vrij persoonlijk zijn en niet door iedereen zonder probleem zullen beantwoord worden. Om u daarop voor te bereiden, wordt in het volgend overzicht voor iedere module besproken in welke mate het in de betreffende module gaat om gevoelige vragen, en hoe u daar eventueel mee kan omgaan. • Bij het uitvoeren van de enquête dient u niet alleen de vragen te stellen. Vaak moet er in de meeste modules ook een verduidelijkende tekst voorgelezen worden, hetzij om de module in te leiden, hetzij om de overgang naar een nieuwe set vragen logisch te laten verlopen. In het overzicht dat volgt, worden deze teksten per module overlopen. • Eigen aan veel enquêtes, waaronder ook deze gezondheidsenquête, zijn de sprongen, d.w.z. het overslaan van vragen die niet van toepassing zijn in bepaalde gevallen. Voor iedere module in de gezondheidsenquête wordt in dit overzicht aangegeven of u al dan niet attent moet zijn voor sprongen. • Verder wordt telkens aangegeven aan welk soort vragen u zich kan verwachten. Gaat het enkel om gesloten vragen, of ook om halfopen en open vragen? Zijn er vragen waarbij meerdere antwoordcategorieën kunnen aangeduid worden? • Voor modules waarbij u rekening moet houden met speciale instructies, worden deze aangegeven. • Bij het stellen van sommige vragen dient u dan aan de ondervraagde persoon een kaart voor te leggen met de mogelijke antwoordcategorieën. Voor iedere module wordt aangegeven welke vragen met de hulp van een kaart moeten worden beantwoord. 23

• Tenslotte hebben wij voor iedere module een onderdeel ‘FAQ’voorzien. FAQ is een afkorting voor de Engelse uitdrukking ‘Frequently Asked Questions’(vaak gestelde vragen). Het gaat hierbij om courante of minder courante vragen en de antwoorden hierop. Indien er nog bijkomende vragen blijken te zijn, zal daarop worden ingegaan in de trimesteriële nieuwsbrieven die wij u zullen toesturen.

24

Huishoudvragenlijst De huishoudvragenlijst bestaat uit 5 modules: • • • • •

Samenstelling van het huishouden Inkomen (2) Uitgaven voor gezondheidszorgen Huisvesting Gezondheid en leefmilieu

Voor al deze modules zijn de vragen gericht aan de referentiepersoon of zijn/haar partner. Het gebruik van een proxy is niet van toepassing.

25

SAMENSTELLING VAN HET HUISHOUDEN – HUISHOUDVRAGENLIJST PAGINA 2 Doelgroep

De referentiepersoon van het huishouden of zijn/haar partner

Doelstelling

In kaart brengen van de samenstelling van het huishouden qua grootte, leeftijdsopbouw, geslacht, burgerlijke staat, nationaliteit etc.

Termen en concepten

Samenstelling van het huishouden De aandacht gaat uit naar de feitelijke samenstelling van het huishouden, wat verschillend kan zijn van de administratieve samenstelling zoals geregistreerd staat in het Nationaal Register. In concreto: de omstandigheid kan zich voordoen dat personen, administratief geregistreerd staan op het adres van de referentiepersoon, maar er feitelijk niet (meer) wonen. Omgekeerd: de omstandigheid kan zich voordoen dat personen die administratief niet geregistreerd staan op het adres van de referentiepersoon, maar er feitelijk wel wonen. De volgende regels zijn van toepassing: • Personen die administratief wonen op het adres van de referentiepersoon maar reeds langer dan 1 jaar feitelijk elders wonen, worden beschouwd als niet behorend tot het huishouden. Eén belangrijke uitzondering: ouderen opgenomen in een instelling voor bejaarden. Zelfs indien deze ouderen reeds langer dan één jaar elders feitelijke verblijven (in een instelling) worden deze desondanks beschouwd als behorend tot huishouden en dienen zij – mits het gebruik van een proxy – bevraagd te worden. Daarnaast zullen deze personen later ook bevraagd worden in de instelling zelf. Deze bevraging wordt georganiseerd door het NIS. Vandaar het belang om het adres van de instelling correct en duidelijk te vermelden op de daartoe voorziene plaats in de mondelinge vragenlijst (zie verder). • Personen die administratief niet wonen op het adres van de referentiepersoon maar niet kunnen beschouwd worden als een gast of logé worden beschouwd als behorend tot het huishouden en dienen bevraagd te worden. Plaats in het huishouden Aan de hand van vraag HC.01. wordt de plaats van elk lid van het huishouden in relatie met de referentiepersoon in kaart gebracht. Vraag HC.01. bestaat uit twee deelvragen. • Een eerste deelvraag betreft de naam van elk lid van het huishouden. Door deze neer te schrijven op de daartoe voorbestemde lijnen, krijgt ieder lid van het huishouden tevens een vast (regel-)-nummer (kolom “regelnummer”). De relatie tussen het regelnummer en de naam van het lid van het huishouden is essentieel. Het regelnummer vormt immers een onderdeel van de identificatiecode gebruikt in de mondelinge en schriftelijke vragenlijsten. De volgorde van de namen is van geen belang, behalve voor de naam van de referentiepersoon (hoofd van het huishouden), die steeds regelnummer 01 heeft.

26

SAMENSTELLING VAN HET HUISHOUDEN (VERVOLG) Termen en concepten (vervolg)

In een tweede deelvraag wordt de relatie van elk lid van het huishouden tot de referentiepersoon gevraagd. De mogelijke codes staan onderaan de pagina opgesomd. Uiteraard dient voor de referentiepersoon (het hoofd van het huishouden) zelf geen code ingevuld te worden. Leeftijd – geboortejaar bevraagde persoon De geboortedatum wordt gevraagd net voor de leeftijd, zodat beide vragen samen gesteld kunnen worden. Vraag eerst “Wat is uw geboortedatum” (of “Wat is de geboortedatum van ...”) en vraag dan de leeftijd “Hoe oud bent u nu” (of “Hoe oud is .... nu”). Kinderen jonger dan 1 jaar krijgen voor de vraag HC.03. de score “000”.

Gevoeligheid

Geen van de in deze module opgenomen vragen zijn gevoelig, met uitzondering misschien van de vraag naar lidmaatschap van een mutualiteit.

Tekst

Geen

Sprongen

Geen

Soort vragen

De meeste vragen zijn gesloten. HC.05 en HC.06: open vragen Geen vragen met meerdere antwoordmogelijkheden.

Instructies

Zoals hoger vermeld is het van groot belang de correcte samenstelling van het huishouden in kaart te brengen.

Kaarten

Geen

FAQ

Waarom vragen naar zowel het geboortejaar als de leeftijd? De vraag HC.03. dient als controle voor het antwoord op vraag HC.02. In sommige gevallen – indien de respondent zijn of haar juiste geboortedatum niet meer weet – krijgen we toch een indicatie van de leeftijd. Waarom vragen naar lidmaatschap van een mutualiteit? De mutualiteiten zijn geen opdrachtgevers van de gezondheidsenquête. De informatie over het lidmaatschap van een mutualiteit is enkel bestemd voor de overheid, op wiens verzoek deze gezondheidsenquête wordt uitgevoerd. Voor de overheid is het nuttig het (gezondheids)profiel van de leden van de verschillende mutualiteiten te kennen.

27

INKOMEN - HUISHOUDVRAGENLIJST PAGINA 4 Inleiding

De vragen rond de inkomenssituatie worden op twee niveau’s gehanteerd: • De vragen die peilen naar voor het beschikbaar inkomen op het niveau van het huishouden (vragen IN.01. – IN.05.) en die dienen gesteld te worden aan de referentiepersoon of zijn/haar partner. • De vragen die peilen naar het beschikbaar inkomen op het individueel niveau: (vragen IN.06 – IN.12 van de mondelinge vragenlijst) en die dienen gesteld te worden aan elke geselecteerde persoon, ouder dan 6 jaar en niet langer studerend in dagonderwijs. Belangrijk De vragen IN.01. – IN.05. worden aan de referentiepersoon gesteld en/of de partner NA het invullen van de mondelinge vragenlijst. Op dat moment zijn dus de antwoorden reeds gekend op de vragen i.v.m. socio-economische gegevens in de mondelinge vragenlijst (IN.06. – IN.12.) . Op basis van deze antwoorden kan reeds een globaal beeld verkregen worden van socio-economische (in-)activiteit van enkele leden van het huishouden (bv. gekend is of leden van het huishouden werken). Deze informatie is nuttig voor de vragen IN.01. – IN.05. In deze vragen gaat het vooral om het totale beschikbare financiële inkomen die huishoudens hebben.

Doelgroep

De referentiepersoon van het huishouden of zijn/haar partner

Proxy

Niet van toepassing

Doelstelling

Deze module is onderdeel van de socio-economische positionering van huishoudens (naast de module aangaande opleiding en tewerkstellingssituatie).

Termen en concepten

De notie ‘totaal beschikbaar inkomen’verdient enige toelichting: -

het gaat over het totaal der inkomens waarover een huishouden beschikt. Totaal heeft hier een dubbele betekenis: het gaat enerzijds over de som van de inkomens van alle leden van het huishouden, anderzijds over de som van alle ‘soorten’ inkomens (uit arbeid, uitkeringen, huuropbrengsten,...)

-

het inkomen moet direct beschikbaar zijn. Er wordt niet gepeild naar de financiële voorraden (bv.onder de vorm van spaargeld, obligaties, eigendom onroerende goederen...)

-

het moet gaan over inkomen in financiële termen. Voordelen in natura zoals een firmawagen, bedrijfsspecifieke voordelen... worden buiten beschouwing gelaten.

28

INKOMEN (VERVOLG) Vooraleer de vraag naar de hoogte van het totale beschikbare inkomen te stellen, moet vooraf vastgesteld worden hoeveel leden van het huishouden direct bijdragen tot het totale beschikbare inkomen. Elk lid van een huishouden die (b.v.) een arbeidsinkomen heeft of een inkomensvervangende uitkering ontvangt, draagt tot het inkomen bij. Kinderen voor wie een kinderbijslag betaald wordt,dragen zelf niet bij tot het inkomen (kinderen zijn rechtgevend op kinderbijslag, maar niet rechthebbend). Het doel van vraag IN.01. is eenverdieners-huishoudens te kunnen onderscheiden van twee- of meerverdieners-huishoudens. Het totale beschikbare inkomen verwijst naar de som van de (beschikbare) inkomens van die leden van het huishouden die bijdragen tot het totale inkomen (antwoord op vraag IN.01.). De bedoeling is het ‘normale’totale beschikbare inkomen van het huishouden te kennen. De nadruk ligt op het regelmatig terugkomend karakter van het inkomen. Onregelmatige inkomsten, bijvoorbeeld rente op spaargeld, het vakantiegeld,.... worden niet beschouwd als behorend tot het ‘normale’ beschikbare inkomen. Regelmatige inkomsten; arbeidsinkomen, inkomensvervangende inkomens, huuropbrengsten,.... dienen wel voor het bepalen van het totale beschikbare inkomen in aanmerking genomen te worden. Indien enigszins mogelijk dient de respondent een antwoord te geven op vraag IN.02., zelfs indien het om een (liefst zo nauwkeurig mogelijke) schatting gaat. Slechts indien het voor de respondent onmogelijk is een bedrag te noemen/weigert een bedrag te noemen, dient vraag IN.03. gesteld te worden. Gevoeligheid

De vraagstelling rond inkomen (zowel op het niveau van het huishouden als op het individueel niveau) is zeer gevoelig. De bevraging moet dan ook met de nodige voorzichtigheid gebeuren. Indien nodig moet benadrukt worden dat de gegevens enkel dienen om een globale socio-economische classificatie van huishoudens en individuen te hebben en eventuele verschillen na te gaan in de toegang tot de gezondheidszorg. Men kan er de ondervraagde personen ook aan herinneren dat deze informatie strikt confidentieel zal blijven.

Tekst

In de introductietekst wordt een omschrijving gegeven van het “totaal beschikbaar inkomen”.

Sprongen

IN.04: sprong naar de volgende module voor huishoudens die geen financiële problemen hebben.

Soort vragen

Het gaat steeds om gesloten vragen of vragen die een bedrag betreffen (in BF). Geen enkele vraag in deze module is een multiple respons vraag.

Instructies

Geen

29

INKOMEN (VERVOLG) Kaarten

Toon kaart 11 of kaart 12 naargelang het antwoord op vraag IN.03.

FAQ

Wat hebben vragen rond inkomen te maken met gezondheid? Vragen naar het inkomen liggen moeilijk, ook en zeker in een gezondheidsenquête. De respondent kan zich immers de vraag stellen wat gegevens rond inkomen te maken kunnen hebben met gezondheid. Daartoe gevraagd kan de enquêteur aangeven dat het doel van de vraag is mogelijke socio-economische verschillen in gezondheid in kaart te brengen. Naast de vragen rond het inkomen worden in de enquête daarom ook vragen gesteld rond het opleidingsniveau en het beroep.

30

UITGAVEN VOOR GEZONDHEIDSZORGEN – HUISHOUDVRAGENLIJST PAGINA 5 Doelgroep

De referentiepersoon van het huishouden of zijn/haar partner

Proxy

Niet van toepassing

Doelstelling

In kaart brengen van de directe uitgaven van huishoudens voor gezondheidszorgen. Bepalen van het relatieve aandeel van dergelijke uitgaven binnen het totale huishoudbudget. In kaart brengen van mogelijke (financiële) remmingen i.v.m. gebruik van gezondheidsdiensten.

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

De vraagstelling rond uitgaven voor gezondheidszorgen is niet gevoelig, deze rond remmingen is dit echter wel. Het gevaar bestaat dat huishoudens dergelijke remmingen zullen onderrapporteren.

Tekst

Geen

Sprongen

Geen

Soort vragen

Combinatie van open vragen (uitgaven voor gezondheidszorgen), halfopen vragen (verduidelijken van het antwoord indien niet terug te vinden in de voorgestelde antwoordmogelijkheden) en gesloten vragen. Meerdere antwoorden zijn mogelijk voor vraag AC.05. (instellingen waarvoor uitgaven gedaan).

Instructies

Geen

Kaarten

Geen

31

HUISVESTING – HUISHOUDVRAGENLIJST PAGINA 9 Doelgroep

De referentiepersoon van het huishouden of zijn/haar partner

Proxy

Niet van toepassing

Doelstelling

De doelstelling is drieërlei: − − −

Gebruik van informatie rond huisvesting als proxy voor socio-economische situatie van het huishouden Duidelijk screenen voor geïnstitutionaliseerde personen (zeker voor bejaarden) Screening van de financiële lasten van het wonen

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

De vraagstelling is in beperkte mate gevoelig. De vragen rond hoogte van de huur of van de afbetaling kan voor sommige respondenten moeilijk liggen.

Tekst

Geen

Sprongen

Respondenten die geen huur of afbetaling hebben dienen – uiteraard - de vragen rond de hoogte van de huur/afbetaling niet te beantwoorden.

Soort vragen

Met uitzondering voor de vragen naar de hoogte van de huur/afbetaling (open vragen) zijn alle vragen van deze module gesloten vragen. Geen enkele vraag in deze module is een multiple respons vraag.

Instructies

Geen

Kaarten

Geen

FAQ

Waarom is het nodig om het bedrag van de huur/afbetaling te bevragen? De huur of afbetaling van een woning kan een serieuze hap betekenen in het huishoudbudget. Indien we de inkomenspositie van huishoudens willen kennen, is het belangrijk informatie te hebben over het bedrag dat huishoudens moeten betalen voor de huur of de afbetaling van hun woning.

32

GEZONDHEID EN LEEFMILIEU – HUISHOUDVRAGENLIJST PAGINA 11 Doelgroep

De referentiepersoon van het huishouden of zijn/haar partner

Proxy

Niet van toepassing

Doelstelling

Inschatten van de hinder afkomstig van de onmiddellijke leefomgeving (zowel in de woonplaats als in de wijk) en het verband nagaan tussen deze problemen en de algemene gezondheidstoestand (emotioneel, mentaal en lichamelijk) en het gebruik van gezondheidsvoorzieningen.

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

De vragen met betrekking tot de onmiddellijke omgeving van het huishouden (geluid, geurhinder, enz.) kunnen soms gevoelig liggen en dit voor personen die zich schamen voor hun woonsituatie.

Tekst

Geen

Sprongen

Indien het antwoord op vraag HE.02 « Helemaal niet lawaaierig » is, is de vragenlijst voor het huishouden beëindigd.

Soort vragen

HE.02: gesloten vraag, slechts één antwoord mogelijk. HE.01, HE.03, HE.04, HE.05 bevatten verschillende vragen (01, 02, 03, 04, enz.) Al deze vragen moeten één voor één beantwoord worden. Er is slechts één antwoord mogelijk (ja, neen, weet niet, ..). Geen vragen vergeten!!! HE.04 en HE.05 bevatten ook een halfopen antwoordmogelijkheid waarbij het antwoord dient genoteerd te worden indien niet terug te vinden in de voorgestelde antwoordmogelijkheden.

Instructies

Geen

Kaarten

Geen

33

Mondelinge vragenlijst De mondelinge vragenlijst bestaat uit 19 modules: • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Informatie over de betrokken persoon en de respondent Ziekte en chronische aandoeningen Acute aandoeningen Ongevallen (1) Fysieke activiteit Tijdelijke beperkingen Langdurige beperkingen Contacten met de huisarts Contacten met de geneesheer specialist Contacten met de spoedgevallendienst Contacten met de tandarts Contacten met andere gezondheidsvoorzieningen Opname in het ziekenhuis Gebruik van geneesmiddelen Vaccinatie Voeding (2) Studies Tewerkstelling Inkomen (1)

Deze vragenlijst dient te worden ingevuld voor iedere persoon die binnen het huishouden geselecteerd is. Proxys zijn toegelaten, behalve indien expliciet is aangegeven dat dit niet mag.

34

INFORMATIE OVER DE BETROKKEN PERSOON EN DE RESPONDENT – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 3 Doelstelling

Informatie bekomen over de persoon die de mondelinge vragenlijst beantwoord heeft en de reden waarom eventueel een beroep gedaan werd op een proxy. Indien de geselecteerde persoon in een rusthuis of rust- en verzorgingstehuis (RVT) verblijft, de naam en het adres bekomen van deze instelling.

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

Niet van toepassing

Tekst

Geen

Sprongen

Indien het niet om een proxybevraging gaat, kan na het antwoorden op vraag NR.01 onmiddellijk naar de volgende module worden doorgegaan.

Soort vragen

Gesloten vragen, maar in een aantal gevallen moet toch bijkomende uitleg gegeven worden.

Instructies

Deze vragen zijn uiteraard voor de enquêteur bestemd, maar deze moet bij de respondent navraag doen zodat op alle vragen een antwoord kan geformuleerd worden. Indien één van de geselecteerde in een rusthuis verblijft, is het van het grootste belang om het exacte adres van de instelling na te vragen.

Kaarten

Geen

35

ZIEKTE EN CHRONISCHE AANDOENINGEN – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 5 Doelgroep

Iedereen. MA.01.35 wordt enkel gevraagd aan mannen, MA01.36 enkel aan vrouwen.

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

De aan- of afwezigheid vaststellen van ziekten en aandoeningen die langdurig zijn, d.w.z. die reeds 6 maanden of langer aanslepen of waarvan men denkt dat ze 6 maanden of langer zullen duren. Langdurige ziekte is de sleutelindicator voor de gezondheidsstatus van de bevolking en een zeer belangrijke verklarende factor in het gebruik van gezondheidsdiensten en faciliteiten, zowel rechtstreeks als door middel van stoornissen en beperkingen. In het tweede deel van de module wordt nagevraagd naar een aantal specifieke ziekten of aandoeningen. Het gaat hier echter niet alleen over langdurige aandoeningen. Sommige zoals bijvoorbeeld sinusitis, migraine, kunnen ook kortdurig zijn. Het is wel belangrijk te onderstrepen dat alle vragen betrekking hebben op de laatste 12 maanden.

Termen en concepten

MB.01: Langdurige ziekten en aandoeningen zijn deze die minstens zes maanden geduurd hebben, of waarvan de respondent verwacht dat ze nog zes maanden of langer gaan aanslepen. MB.02: Hoewel in het tweede deel van de module (vragen MA) een groot aantal langdurige ziekten en aandoeningen specifiek wordt nagevraagd is het toch belangrijk om de ondervraagde persoon (O.P.) de betreffende ziekten of aandoeningen te laten opnoemen. Op die manier wordt vermeden dat bepaalde mensen een positief anwoord geven op MB.01 zonder dat de link kan gelegd worden met de betreffende ziekte of aandoening. De rol van de enquêteur bestaat er in correct samen te vatten wat de respondenten zeggen, zonder al te veel in detail te treden. Lees ter controle achteraf steeds voor wat u hebt opgeschreven. MB.04: Onder bedlegerig zijn verstaat men het grootste gedeelte van de dag in bed doorbrengen MB.05: Hierbij gaat het om een invaliditeit of handicap bevestigd door een document uitgereikt door een overheidsinstantie.

Gevoeligheid

De gevoeligheid van vraag MA01 zal afhankelijk zijn van de aard van de aandoening. Toch kan men aannemen dat het praten over bepaalde aandoeningen zoals o.a. kanker of psychische problemen zoals o.a. depressie moeilijker kan zijn

Tekst

“De volgende vragen gaan over langdurige ziekten, langdurige aandoeningen of handicaps”.

36

ZIEKTE EN CHRONISCHE AANDOENINGEN (VERVOLG)

Sprongen

MB.01: indien antwoord geen ja is: ga naar MB05 MB.05: Indien antwoord niet valt onder de eerste categorie is er verwijzing naar: -MB07 voor alles uitgenomen als de O.P. geen handicap heeft -MA.01: indien de O.P. geen handicap heeft Indien het antwoord op vraag MA01 ja is, vraag dan ook MA.02, MA.03 en MA.04. MA.04.06 (bij hoge bloeddruk): eerst wordt de vraag naar een volgen van een dieet gesteld. MA.04.12 (bij diabetes): eerst wordt de vraag naar een volgen van een dieet gesteld en vervolgens wordt specifiek gevraagd of de medicatie bestaat uit inspuiten en/of pillen-tabletten.

Soort vragen

Meestal gesloten vragen, met één antwoordmogelijkheid. MB.02 is een open vraag. Bij MA01.22 moet het soort kanker vermeld worden. MA01.37 en MA01.38 zijn open vragen waarbij de O.P. zelf nog een andere langdurige aandoening kan aangeven.

Instructies

Gebruik bij vraag MA01 enkel de termen zoals aangegeven in de vragenlijst, zonder verdere uitleg. Indien daarover verwarring zou bestaan, kan worden verduidelijkt dat mensen die een chronische aandoening hebben, die als gevolg van een behandeling onder controle is (b.v. hoge bloeddruk of astma), ook positief op de vraag dienen te antwoorden. Vragen MA02-MA03-MA04 worden enkel gesteld indien positief wordt geantwoord op vraag MA01. Noteer dat ook deze vragen enkel betrekking hebben op de laatste 12 maanden. Alhoewel het een lange lijst van aandoeningen is, is het belangrijk om door de volledige lijst te gaan en alle aandoeningen voor te lezen.

Kaarten

Geen

FAQ

Wat is het verschil tussen een ziekte en een aandoening? Dit onderscheid is niet scherp omlijnd. Wat telt is hoe de ondervraagde persoon deze termen zelf interpreteert.

37

ACUTE AANDOENINGEN – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 10 Doelgroep

Iedereen

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

De 3 aandoeningen in de lijst komen frequent voor. Vaak zijn ze niet ernstig maar ze kunnen wel een belangrijke oorzaak zijn van werkverlet, consultatie bij een arts en medicatiegebruik.

Termen en concepten

De ‘voorbije twee weken, die gisteren afliepen’ zijn begonnen op dezelfde dag van de week als deze van het afnemen van de enquête (b.v. woensdag). Diarree : minstens 3-maal waterige of slijmerige ontlasting binnen 24 uur. Bronchitis of longontsteking: onsteking van de onderste luchtwegen, dus dit is geen neusloop of keelpijn Astma-aanval of –crisis: plotse en ernstige verslechtering van de ademhaling bij een persoon met astma

Gevoeligheid

Zal niet echt een probleem zijn.

Tekst

“Denk even terug aan de voorbije twee weken, die gisteren afliepen. Heeft u één van de volgende ziekten of klachten gehad?”

Sprongen

Telkens wanneer een persoon een aandoening had in de laatste 2 weken, d.w.z. het antwoord op vraag AD01 “ja” is; dan stel je ook de vraag naar koorts (AD.02) en de consultatie van de huisarts (AD.03). Merk op: bij een astma-aanval of crisis (AD.0103) wordt de vraag naar koorts niet gesteld.

Soort vragen

Enkel gesloten vragen

Instructies

Geen

Kaarten

Geen

38

ONGEVALLEN – MONDELING VRAGENLIJST PAGINA 11 Doelgroep

Iedereen

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

Aan de hand van deze vragen wordt nagegaan hoeveel personen in de loop van het afgelopen jaar een ongeval hebben gehad. Ook wordt ingegaan op het soort ongeval. Speciale aandacht wordt getrokken op hondebeten.

Termen en concepten

Onder een ongeval thuis wordt begroepn : elk ongeval dat zich voordoet thuis, bij vrienden, tijdens de vrije tijd of vakantie en niet kan ondergebracht worden onder een andere categorie (verkeer, sport). Bijvoorbeeld : val, brandwonde, snijwonde, verwonding bij het koken, bij het uitvoeren van klusjes thuis,..

Gevoeligheid

In deze module geen gevoelige vragen.

Tekst

Geen

Sprongen

Sprongen bij ON.01, ON.03 en ON.05

Soort vragen

Gesloten vragen behalve voor de vragen ON.02 en ON.06 die halfopen vragen zijn. Bij vraag ON.02 zijn meerdere antwoorden mogelijk.

Instructies

ON01: enkel die ongevallen die voldoende ernstig waren om aanleiding te geven tot het raadplegen van een arts of een ziekenhuis komen in aanmerking. Benadruk dat het gaat om ongevallen die plaatsvonden in de loop van het afgelopen jaar.

Kaarten

Geen

39

FYSIEKE ACTIVITEIT - MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 13 Doelgroep

Opgepast! Enkel voor personen van 15 jaar en ouder!

Proxy

Opgepast! Proxys zijn hier niet toegelaten!

Doelstelling

Belangrijkste doelstelling van deze module is het meten van de frequentie en de mate van lichamelijke activiteit.

Termen en concepten

Twee definities van fysieke activiteit worden gebruikt. De eerste, gebruikt in 1997, komt van de Wereldgezondheidsorganisatie. Vragen AP.01 en AP.02 hebben betrekking op deze definitie. Het gaat hierbij enkel om fysiek activiteit tijdens de vrijetijdsbesteding. Indien iemand als antwoord op vraag AP.01 aangeeft zowel regelmatig te joggen, als regelmatig TV te kijken, moet u “Joggen en andere… ”aangeven, t.t.z. die antwoordmogelijkheid die overeenkomt met de hoogste graad van fysieke activiteit. De tweede definitie is ingewikkelder en werd recent ontwikkeld door een internationale onderzoeksgroep. Het betreft de vragen AP03 tot AP11. Hierbij komen alle mogelijke fysieke activiteiten aan bod : op het werk, thuis, op weg naar het werk,.. De vragen gaan stap voor stap in op 4 soorten activiteiten: zware inspanningen, middelmatige inspanningen, wandelen en zittende activiteiten.

Gevoeligheid

De vragen in deze module zijn niet gevoelig.

Tekst

Er is heel wat tekst te lezen tussen de verschillende onderdelen van deze module. Het is belangrijk om dit niet over te slaan. Er staat ook soms een verklarende tekst na de vragen. Deze tekst dient enkel voorgelezen te worden indien nodig, d.w.z. indien blijkt dat de respondent niet onmiddellijk op de vraag kan antwoorden.

Sprongen

Let op enkele sprongen, die moeten gevolgd worden. Indien AP03 = 0, ga naar AP05 Indien AP05 = 0, ga naar AP07 Indien AP07 = 0, ga naar AP10.

Soort vragen

Sommige vragen zijn gesloten, voor andere moeten getallen ingevuld worden: aantal dagen, uren of minuten. Er zijn geen vragen met meerdere antwoordmogelijkheden.

Instructies

Geen

Kaarten

Toon kaart 1 bij vraag AP.01 en kaart 2 bij vraag AP.02.

40

TIJDELIJKE BEPERKINGEN – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 17 Doelgroep

Iedereen. De vraagstelling over kortdurende functiebeperkingen kunnen moeilijker zijn op het eerste zicht voor kinderen heel jonge kinderen (vb. beneden 6 maanden) gezien op het eerste zicht in bed liggen hun enige aktiviteit is. Elke jonge moeder zal dit wel tegenspreken. Daarom worden de vragen aan iedereen gesteld.

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

De eerste drie vragen peilen naar belemmeringen a.g.v. lichamelijke problemen. De drie volgende vragen worden op een identieke manier geformuleerd maar hebben betrekking op belemmeringen a.g.v. emotionele of mentale gezondheidsproblemen.

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

Niet gevoelig

Tekst

Geen

Sprongen

Sprongen bij de vragen IC.01 en IC.04

Soort vragen

Enkel gesloten vragen of vragen waarbij aantal dagen moet ingevuld worden. De antwoordmogelijkheden “9” of “99” komen overeen met het antwoord “Weet niet”; de antwoordmogelijkheid “-1”met “Geen antwoord”.

Instructies

Geen specifieke instructies.

Kaarten

Geen

41

LANGDURIGE FUNCTIEBEPERKINGEN – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 18 Doelgroep

De module kan ingedeeld worden in drie onderdelen naargelang de doelgroep : − − −

deel 1 : IL01-10: gezondheidsbeperkingen bij een aantal lichamelijke activiteiten deel 2 : Il11-21: uitvoeren van basisactiviteiten in het dagelijks leven deel 3 : IL22-26: vragen naar sensoriële functies

Doelgroep: − − −

deel 1 : 15 jaar en ouder deel 2 : personen van 60 jaar of ouder en/of bij positief antwoord op één van de vragen IL.01 t.e.m. IL.10. deel 3 : 15 jaar en ouder

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

Een beter inzicht krijgen over het vóórkomen van beperkingen bij de normale dagelijkse activiteiten

Termen en concepten

Langdurige functiebeperkingen kunnen worden gedefinieerd als lange-termijn beperkingen in belangrijke activiteiten in het dagelijks leven.

Gevoeligheid

Vragen IL21.01 en IL.21.02. i.v.m. problemen om “het water op te houden” kunnen voor sommige personen als gevoelig bestempeld worden.

Tekst

“In dit hoofdstuk stellen wij u vragen over langdurige lichamelijke beperkingen. Sommige vragen zullen in uw ogen misschien wel sterk op elkaar lijken, maar er is toch een verschil.” “De volgende vragen hebben betrekking op bezigheden die u misschien doet op een doorsnee dag. Wordt u op dit moment bij deze bezigheden beperkt door uw gezondheid? Zo ja, in welke mate?”

Sprongen

Na IL10: indien de respondent jonger is dan 60 jaar en op de 10 eerste vragen (IL01-IL10) ‘Neen, helemaal niet’geantwoord heeft, hoeft het tweede deel (vragen IL.11 - IL.21) niet beantwoord te worden. IL21.01: Indien neen: ga naar IL22 IL22: Indien ja: ga naar IL24 IL24: Indien ja: ga naar IL26

Soort vragen

Enkel gesloten vragen, slechts één antwoord mogelijk. De antwoordmogelijkheden “9” of “99” komen overeen met het antwoord “Weet niet”; de antwoordmogelijkheid “-1”met “Geen antwoord”.

Instructies

IL01-IL10: ook al wordt in het verloop van de vragen eerst de vraag met de hoogste mogelijkheidsgraad gesteld, toch mag geen vraag worden overgeslagen. Voor IL11: instructie over sprong

Kaarten

Geen

42

CONTACTEN MET DE HUISARTS – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 22 Doelgroep

Iedereen

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

De huisarts is een centrale figuur in de gezondheidszorg. Belangrijk daarom is om informatie te hebben over hoe vaak, om welke reden en hoe het contact met de huisarts verloopt.

Termen en concepten

De module bestaat uit twee delen. Het eerste deel (GP01 tot GP07) betreft algemene vragen en vragen i.v.m. de frequentie van de contacten. In het tweede deel worden specifieke vragen gesteld over de 3 laatste contacten met de huisarts in zoverre deze plaatsvonden in de 2 maanden voorafgaand aan het interview. Indien er in de laatste 2 maanden geen contacten met de huisarts geweest zijn, hoeft dit tweede deel dus niet ingevuld te worden. GP01 Onder een vaste huisarts wordt verstaan: een huisarts die doorgaans gecontacteerd wordt in geval van gezondheidsproblemen. GP05 – GP06 Deze vragen lijken op elkaar. Enkel de periode is verschillend. De eerste vraag is bedoeld om te vergelijken met het aantal contacten vermeld in het tweede deel van de vraagstelling. Op basis van de tweede vraag kan het gemiddeld aantal consultaties van de bevolking per jaar uitgerekend worden.

Gevoeligheid

Meestal zal dit geen probleem geven. Soms willen mensen geen reden geven voor het contact met de huisarts. In dit geval duid u dus de categorie "–1. Geen antwoord”aan.

Tekst

Vóór GP.01: De volgende vragen gaan over contacten met de huisarts. Het gaat hierbij om bezoeken op het spreekuur en huisbezoeken, maar ook om telefonische consultaties. Na GP07: De volgende vragen hebben betrekking op de 3 laatste contacten met de huisarts (consultatie, huisbezoek, telefonisch advies) die plaatsvonden in de afgelopen 2 maanden. Begin met het meest recente contact en ga daarna verder terug in de tijd.

Sprongen

Zeer belangrijk in deze module. Opletten dus!

Filters

Alle vragen zijn voor iedereen.

43

CONTACTEN MET DE HUISARTS (VERVOLG) Soort vragen

Open vragen: GP10.01, GP10.02 en GP10.03 (meerdere klachten, ziekten, problemen kunnen aangegeven worden). Het is echter mogelijk dat de O.P. geen klachten, ziekten of gezondheidsproblemen had en bijvoorbeeld enkel naar de huisarts ging voor een jaarlijkse check up. In dit geval moet u antwoordmogelijkheid "9. Geen klachten, ziekten of problemen" aanduiden. Halfopen vragen: GP02, GP11.01, GP11.02, GP11.03, GP13.01, GP13.02, GP13.03 Geen vragen met meerdere antwoordmogelijkheden in deze module. De antwoordmogelijkheden “9”of “99”komen overeen met het antwoord “Weet niet”; de antwoordmogelijkheid “-1”met “Geen antwoord”.

Instructies

GP04 Vul de datum zelf in. Trek daarvoor 2 maanden af van de dag van het interview Na vraag GP07 worden vragen gesteld over de 3 laatste contacten met de huisarts die plaatsvonden in de laatste 2 maanden en dit te beginnen met het meest recente contact. De enquêteur dient er op te letten dat het contact steeds plaatsvond in de laatste 2 maanden. Informatie over contacten die langer geleden plaatsvonden wordt niet gevraagd. GP07-GP08.01-GP08.2-GP08.3 Hier duidt u ofwel de datum aan, ofwel het aantal weken, maanden of jaren geleden. Indien de exacte dag niet gekend is, mag u enkel de maand en het jaar aanduiden. Noteer dan 00 voor de ontbrekende informatie. Bijvoorbeeld : indien laatste contact = september 1998, noteer 00/09/1998; indien laatste contact = 1985; noteer 00/00/1985 GP09.01-GP09.02-GP09.03 Deze vragen peilen naar de reden van het contact met de huisarts. Uiteraard kan iemand verschillende redenen hebben om naar de huisarts te gaan, bijvoorbeeld slapeloosheid, het vernieuwen van een voorschrift voor de bloeddrukpillen en het krijgen van een griepvaccinatie. Indien de O.P. u meerdere redenen opgeeft, vraag dan opnieuw uitdrukkelijk naar de belangrijkste. Indien dit moeilijkheden geeft, duid dan die reden aan die hij het eerst heeft aangegeven.

Kaarten

Toon kaart 3 bij vragen GP09.01, GP09.02 en GP09.03. Toon kaart 4 bij vragen GP13.01, GP13.02 en GP13.03.

44

CONTACTEN MET DE GENEESHEER SPECIALIST – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 26 Doelgroep

Iedereen

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

Na de huisarts is de geneesheer specialist de meest geraadpleegde zorgverlener. Bedoeling van deze module is inzicht te krijgen in de frequentie, de aard en de reden van de contacten met de specialist.

Termen en concepten

De module bestaat (in analogie met de module van de huisarts) uit twee delen. Het eerste deel (SP01 tot SP04) betreft vragen i.v.m. de frequentie van de contacten. In het tweede deel worden specifieke vragen gesteld over de 3 laatste contacten met de specialist in zoverre deze plaatsvonden in de 2 maanden voorafgaand aan het interview. Indien er in de laatste 2 maanden geen contacten met de specialist geweest zijn, hoeft dit tweede deel dus niet ingevuld te worden. De term 'geneesheer specialist', verder in de tekst kortweg als 'specialist' vermeld, wordt niet verklaard. Wij gaan er van uit dat deze term genoegzaam bekend is. Toch even aanhalen dat 'de tandarts' geen geneesheer specialist is. Voor contacten met de tandarts is er trouwens een speciale module. SP02 – SP03 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Deze vragen lijken op elkaar. Enkel de periode is verschillend. De eerste vraag is bedoeld om te vergelijken met het aantal contacten vermeld in het tweede deel van de vraagstelling. Op basis van de tweede vraag kan het gemiddeld aantal consultaties van de bevolking per jaar uitgerekend worden.

Gevoeligheid

Meestal zal dit geen probleem geven. Soms willen mensen geen reden geven voor het contact met de arts specialist. In dit geval duid u dus de categorie "–1. Geen antwoord aan".

Tekst

“De volgende vragen gaan over contacten met een specialist. Wat u niet moet meetellen zijn contacten met een specialist : 1. tijdens een ziekenhuisopname of daghospitalisatie 2. contacten op een spoedgevallendienst 3. contacten voor onderzoeken zoals een radiografie zonder dat u gezien werd door een specialist 4. contacten met een kinderarts tijdens een consultatie van Kind en Gezin Wat u ook niet moet meetellen zijn telefonische contacten met een secretaresse of assistente om een afspraak te maken. Wat u wel moet meetellen zijn poliklinische contacten en telefonische consultaties met een specialist.” Na SP04 “De volgende vragen hebben betrekking op de 3 laatste contacten met een specialist die plaatsvonden in de afgelopen 2 maanden. Begin met het meest recente contact en ga daarna verder terug in de tijd.“

45

CONTACTEN MET DE GENEESHEER SPECIALIST (VERVOLG) Sprongen

Verscheidene sprongen in deze module. Opletten dus!

Soort vragen

Open vragen : SP08.01, SP08.02 en SP08.03 (meerdere klachten, ziekten, problemen kunnen aangegeven worden) Halfopen vragen : SP06.01, SP06.02, SP06.03, SP09.01, SP09.02, SP09.03 Geen vragen met meerdere antwoordmogelijkheden in deze module. De antwoordmogelijkheden “9” of “99” komen overeen met het antwoord “Weet niet”; de antwoordmogelijkheid “-1”met “Geen antwoord”.

Instructies

SP01 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Vul de datum zelf in. Trek gewoon 2 maanden af van de dag van het interview. Na vraag SP04 worden vragen gesteld over de 3 laatste contacten met de huisarts die plaatsvonden in de laatste 2 maanden en dit te beginnen met het meest recente contact. De enquêteur dient er op te letten dat het contact steeds plaatsvond in de laatste 2 maanden. Informatie over contacten die langer geleden plaatsvonden wordt niet gevraagd. SP04-SP05.01-SP05.2-SP05.3 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Hier duidt u ofwel de datum aan, ofwel het aantal weken, maanden of jaren geleden. Indien de exacte dag niet gekend is, mag u enkel de maand en het jaar aanduiden. Noteer dan 00 voor de ontbrekende informatie. Bijvoorbeeld : indien laatste contact = september 1998, noteer 00/09/1998; indien laatste contact = 1985, noteer 00/00/1985 SP07.01-SP07.02-SP07.03 Deze vragen peilen (in analogie met de gelijkaardige vragen bij de huisarts) naar de reden van het contact met de specialist. Ook hier kan iemand verschillende redenen hebben om naar de specialist te gaan, bijvoorbeeld een jaarlijks routineuitstrijkje bij de gynaecoloog en ongerustheid over een knobbeltje in de borst. Indien de O.P. u meerdere redenen opgeeft, vraag dan opnieuw uitdrukkelijk naar de belangrijkste. Indien dit moeilijkheden geeft, duid dan die reden aan die hij het eerst heeft aangegeven.

Kaarten

Toon kaart 5 bij vragen SP06.01, SP06.02 en SP06.03 Toon kaart 3 bij vragen SP07.01, SP07.02 en SP07.03

46

CONTACTEN MET DE SPOEDGEVALLENDIENST VAN HET ZIEKENHUIS – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 30 Doelgroep

Iedereen

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

De spoedgevallendienst van een ziekenhuis heeft een belangrijke functie in de opvang van urgente medische zorgen. Via deze module kan worden nagegaan op welke manier mensen van deze dienst gebruik maken.

Termen en concepten

De module bestaat (in analogie met de module van de huisarts en de specialist) uit twee delen. Het eerste deel (ED01 tot ED04) betreft vragen i.v.m. de frequentie van de contacten. In het tweede deel worden specifieke vragen gesteld over de 3 laatste contacten met de spoedgevallendienst in zoverre deze plaatsvonden in de 2 maanden voorafgaand aan het interview. Indien er in de laatste 2 maanden geen contacten met de spoedgevallendienst geweest zijn, hoeft dit tweede deel dus niet ingevuld te worden. ED02 – ED03 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Deze vragen lijken op elkaar. Enkel de periode is verschillend. De eerste vraag is bedoeld om te vergelijken met het aantal contacten vermeld in het tweede deel van de vraagstelling. Op basis van de tweede vraag kan het gemiddeld aantal consultaties van de bevolking per jaar uitgerekend worden.

Gevoeligheid

Meestal zal dit geen probleem geven. Soms willen mensen geen reden geven voor het contact met de arts specialist. In dit geval duidt u dus de categorie "–1. Geen antwoord aan".

Tekst

“De volgende vragen gaan over contacten met de spoedgevallendienst van een ziekenhuis. Wat u hier niet moet meetellen zijn contacten met een spoedgevallendienst waarbij u in het ziekenhuis bleef opgenomen, ook al was het maar één nacht. Deze contacten zijn meegenomen in de module hospitalisatie.” Na ED04 “De volgende vragen hebben betrekking op de 3 laatste contacten met een spoedgevallendienst die plaatsvonden in de afgelopen 2 maanden. Begin met het meest recente contact en ga daarna verder terug in de tijd.”

Sprongen

Verscheidene sprongen in deze module. Opletten dus!

Soort vragen

Open vragen: ED07.01, ED07.02 en ED07.03 (meerdere klachten, ziekten, problemen kunnen aangegeven worden) Halfopen vragen: ED09.01, ED09.02, ED09.03 Voor vragen ED09.01, ED09.02 en ED09.03 zijn er meerdere antwoordmogelijkheden. Geef dit aan in de vraagstelling.

47

CONTACTEN MET DE SPOEDGEVALLENDIENST VAN HET ZIEKENHUIS (VERVOLG) Instructies

ED01 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Vul de datum zelf in. Trek gewoon 2 maanden af van de dag van het interview Na vraag ED04 worden vragen gesteld over de 3 laatste contacten met de huisarts die plaatsvonden in de laatste 2 maanden en dit te beginnen met het meest recente contact. De enquêteur dient er op te letten dat het contact steeds plaatsvond in de laatste 2 maanden. Informatie over contacten die langer geleden plaatsvonden wordt niet gevraagd. ED04-ED05.01-ED05.2-ED05.3 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Hier duidt u ofwel de datum aan, ofwel het aantal weken, maanden of jaren geleden. Indien de exacte dag niet gekend is, mag u enkel de maand en het jaar aanduiden. Noteer dan 00 voor de ontbrekende informatie. Bijvoorbeeld : indien laatste contact = september 1998, noteer 00/09/1998; indien laatste contact = 1985, noteer 00/00/1985

Kaarten

Toon kaart 3 bij vragen ED06.01, ED06.02 en ED06.03

48

CONTACTEN MET DE TANDARTS – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 34 Doelgroep

Iedereen. De eerste vragen (DE01-DE02.01-DE02.02-DE03.01-DE03.02) dienen enkel gesteld te worden indien de O.P. minstens 15 jaar oud is.

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

Tandheelkundige problemen zijn vaak behoorlijk pijnlijk, maar kunnen vermeden worden indien ze vroegtijdig aangepakt worden door de tandarts. In deze module wordt nagegaan hoe vaak en waarom mensen naar de tandarts gaan.

Termen en concepten

Het gaat steeds over contacten met de tandarts of de orthodontist. De module bestaat uit drie delen. Het eerste deel (DE01 tot DE03) betreft vragen over het gebit, eventueel ook het kunstgebit. Het tweede deel betreft vragen i.v.m. de frequentie van de contacten. In het derde deel worden specifieke vragen gesteld over de 3 laatste contacten met de tandarts in zoverre deze plaatsvonden in de 2 maanden voorafgaand aan het interview. Indien er in de laatste 2 maanden geen contacten met de tandarts geweest zijn, hoeft dit tweede deel dus niet ingevuld te worden. DE05 – DE06 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Deze vragen lijken op elkaar. Enkel de periode is verschillend. De eerste vraag is bedoeld om te vergelijken met het aantal contacten vermeld in het tweede deel van de vraagstelling. Op basis van de tweede vraag kan het gemiddeld aantal consultaties van de bevolking per jaar uitgerekend worden. DE09.01-DE09.02-DE09.03 Met "periodiek onderzoek" wordt bedoeld een controle van het gebit zonder dat er speciale problemen zijn. DE10.01-DE10.02-DE10.03 "Gebitsregulatie" is wat in de volksmond ook al eens "het dragen van een appareil" genoemd wordt.

Gevoeligheid

Het gaat niet om gevoelige vragen.

Tekst

“De volgende vragen gaan over tandheelkundige verzorging met de huisarts. “ (Indien de O.P. minstens 15 jaar oud is) “Eerst zal ik u enkele vragen stellen over uw gebit.” Na DE07 De volgende vragen hebben betrekking op de 3 laatste contacten met de tandarts of orthodontist die plaatsvonden in de afgelopen 2 maanden. Begin met het meest recente contact en ga daarna verder terug in de tijd.

Sprongen

Zeer belangrijk in deze module. Opletten dus!

49

CONTACTEN MET DE TANDARTS (VERVOLG) Soort vragen

Geen open vragen in deze module. Halfopen vragen : DE09.01, DE09.02, DE09.03, DE10.01, DE10.02, DE10.03 Vragen DE10.01, DE10.02 en DE10.03 hebben meerdere antwoordmogelijkheden. De antwoordmogelijkheden “9” of “99” komen overeen met het antwoord “Weet niet”; de antwoordmogelijkheid “-1”met “Geen antwoord”.

Instructies

Na vraag DE06 worden vragen gesteld over de 3 laatste contacten met de tandarts die plaatsvonden in de laatste 2 maanden en dit te beginnen met het meest recente contact. De enquêteur dient er op te letten dat het contact steeds plaatsvond in de laatste 2 maanden. Informatie over contacten die langer geleden plaatsvonden wordt niet gevraagd. DE04 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Vul de datum zelf in. Trek gewoon 2 maanden af van de dag van het interview DE07-DE08.01-DE08.2-DE08.3 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Hier duidt u ofwel de datum aan, ofwel het aantal weken, maanden of jaren geleden. Indien de exacte dag niet gekend is, mag u enkel de maand en het jaar aanduiden. Noteer dan 00 voor de ontbrekende informatie. Bijvoorbeeld : indien laatste contact = september 1998, noteer 00/09/1998; indien laatste contact = 1985; noteer 00/00/1985

Kaarten

Toon kaart 6 bij vragen DE09.01, DE09.02 en DE09.03 Toon kaart 7 bij vragen DE10.01, DE10.02 en DE10.03

FAQ

Hoe moet vraag DE09.01 (respectievelijk DE09.02 en DE09.03) beantwoord worden indien men naar de tandarts ging voor het verwijderen van tandsteen? Indien dit gebeurt in het kader van een periodiek onderzoek, wat meestal het geval zal zijn, dient antwoordcategorie "2.Periodiek onderzoek" aangeduid te worden, zoniet "5.Andere, verklaar nader.....".

50

CONTACTEN MET ANDERE GEZONDHEIDSVOORZIENINGEN – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 38 Doelgroep

Iedereen.

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

Zicht krijgen op het gebruik van gezondheidswerkers die geen arts zijn, beoefenaars van alternatieve geneeskunde en diensten die zich bezighouden met geestelijke gezondheid, preventie en sociale problematiek.

Termen en concepten

Het is belangrijk dat het contact met de hulpverleners of met de diensten voor de O.P. zelf was. Contacten met deze diensten voor een familielid of vriend(in) vallen hier dus niet onder. Dit is bijvoorbeeld belangrijk bij vraag OH04.01. Moeders die een contact hadden met Kind en Gezin voor hun kind dienen voor zichzelf 'Neen' aan te geven. OH04.01 ONE staat voor 'Office de la Naissance et l'Enfance' en is de Franstalige tegenhanger van Kind & Gezin. Het is mogelijk dat ook in Vlaanderen en zeker in Brussel mensen met deze organisatie contact hadden.

Gevoeligheid

Enkel het vermelden van contacten met enkele van de diensten vernoemd in vraag OH.04 kunnen misschien wat gevoelig liggen (b.v. OCMW, teleonthaaldienst)

Tekst

De volgende vragen gaan over contacten met andere gezondheidswerkers en een aantal preventieve en sociale diensten.

Sprongen

Geen

Filters

Vragen OH04.01, OH04.02 en OH04.03 zouden in principe gefilterd kunnen worden omdat ze een specifieke doelgroep hebben. In de praktijk zal het echter vlugger gaan om gewoon "Neen" aan te duiden.

Soort vragen

Geen open vragen in deze module. Halfopen vragen : OH02.05, OH04.12 Er is voor elke vraag maar één antwoord mogelijk.

Instructies

OH01-OH02-OH04 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Vul de datum zelf in. Trek gewoon 1 jaar af van de dag van het interview

Kaarten

Geen kaarten

51

OPNAME IN HET ZIEKENHUIS – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 41 Doelgroep

Iedereen

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

Opname in het ziekenhuis is een ingrijpend gebeuren. Via deze module wordt informatie over personen die in het ziekenhuis worden opgenomen, hoe vaak dit gebeurt en waarom.

Termen en concepten

De module bestaat (in analogie met o.m. de module van de huisarts en de specialist) uit twee delen. Het eerste deel (HO01 tot HO03) betreft vragen i.v.m. het aantal ziekenhuisopnames. In het tweede deel worden specifieke vragen gesteld over de 3 laatste ziekenhuisopnames in zoverre deze plaatsvonden in het jaar voorafgaand aan het interview. Indien er in het laatste jaar geen ziekenhuisopname plaatsvond, hoeft dit tweede deel dus niet ingevuld te worden. Indien u correct de sprongen in de vragenlijst volgt, wijst dit trouwens zichzelf uit. De "ziekenhuisopnames in het laatste jaar" betreffen ook de opnames die begonnen zijn meer dan een jaar geleden, maar doorliepen in het jaar voorafgaand aan het interview en de opnames die nog bezig zijn. In dit laatste geval gaat het uiteraard steeds om een proxybevraging. De term "daghospitalisatie" wordt in de introductietekst verklaard. Indien toch nog verwarring zou bestaan, geef dan aan dat het een opname betreft waarbij de patiënt wel een bed krijgt toegewezen, maar uit het ziekenhuis werd ontslagen vóór 24.00h, op de dag dat hij werd opgenomen.

Gevoeligheid

Ook in deze module is het enkel de reden van de opname in het ziekenhuis die soms wat gevoelig kan liggen, vooral als het bijvoorbeeld om een psychische reden gaat.

Tekst

“Nu volgen enkele vragen over opnames in het ziekenhuis. Het gaat zowel om opnames in een algemeen ziekenhuis als in een psychiatrische ziekenhuis. Opname in het ziekenhuis in verband met een bevalling moet u niet meetellen. Wat wel meetelt is een daghospitalisatie, dit is een korte opname in het ziekenhuis waarbij u nog dezelfde dag naar huis kan.” Na HO03 “De volgende vragen hebben betrekking op de 3 laatste ziekenhuisopnames die plaatsvonden in het afgelopen jaar. Begin met de meest recente ziekenhuisopname en ga daarna terug in de tijd.”

Sprongen

Verscheidene sprongen in deze module. Opletten dus!

Soort vragen

Open vragen : HO07.01, HO07.02 en HO07.03 (meerdere klachten, ziekten, problemen kunnen aangegeven worden) Halfopen vragen : HO05.01, HO05.02, HO05.03 Er is voor elke vraag maar één antwoord mogelijk.

52

OPNAME IN HET ZIEKENHUIS (VERVOLG) Instructies

HO01 (zelfde opmerking als bij 'Contacten met de huisarts') Vul de datum zelf in. Trek gewoon 1 jaar af van de dag van het interview. Na vraag HO03 worden vragen gesteld over de 3 opnames in het ziekenhuis die plaatsvonden in het laatste jaar en dit te beginnen met het meest recente contact. De enquêteur dient er op te letten dat de opname steeds plaatsvond in het laatste jaar. Informatie over contacten die langer geleden plaatsvonden wordt niet gevraagd.

Kaarten

Geen kaarten

53

GEBRUIK VAN GENEESMIDDELEN – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 44 Doelgroep

Iedereen

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

Het gebruik van geneesmiddelen is ruim verspreid. Geneesmiddelen zijn vaak nodig en nuttig. Soms worden ze echter ook te veel gebruikt. In de gezondheidsenquête vragen we dat de ondervraagde persoon aangeeft welke soorten geneesmiddelen hij gebruikt. Voor een bepaalde leeftijdsgroep vragen we echter ook dat de ondervraagde persoon u de geneesmiddelen die hij in de afgelopen 24 uur gebruikt heeft, toont. Voor elk van deze geneesmiddelen moet u dan de naam en een nummer dat op de verpakking staat noteren, en tevens enkele vragen stellen.

Termen en concepten

De term geneesmiddelen wordt zeer ruim genomen. Sommige geneesmiddelen worden door mensen niet als een geneesmiddel beschouwd, b.v. de pil, kruidengeneesmiddelen, zuigtabletten voor de keel, enz. Daarom is het belangrijk de intorductietekst, waarin deze soorten geneesmiddelen specifiek worden opgenoemd, duidelijk voor te lezen. De term “voorgeschreven geneesmiddelen”betreft zowel geneesmiddelen die door een arts moeten voorgeschreven worden (zoals b.v. antibiotica) als geneesmiddelen die vrij verkrijgbaar zijn in de apotheek, maar toch door een arts werden voorgeschreven. Vitaminen die door een arts voorgeschreven zijn, worden dus beschouwd als voorgeschreven geneesmiddelen. Vitaminen die op eigen initiatief aangeschaft werden zijn niet voorgeschreven geneesmiddelen.

Gevoeligheid

Tekst

Meestal zal dit geen probleem geven. Voor het tweede deel van de vragenlijst, waarbij de OP u de geneesmiddelen moet tonen die hij de afgelopen 24 uur heeft gebruikt, kan eventueel wel een zekere schroom meespelen. “Nu volgen enkele vragen over geneesmiddelengebruik. Het gaat om alle soorten geneesmiddelen, ook homeopatische producten, kruidengeneesmiddelen, magistrale bereidingen, vitaminen en mineralen, slaap- en kalmeermiddelen, de pil, zalven, inspuitingen, hoestsiropen, zuigtabletten voor de keel, enz. Geneesmiddelen ingenomen tijdens een ziekenhuisopname worden echter niet meegerekend.” Na DR06 “Nu zal ik het even hebben over de geneesmiddelen die u op dit moment neemt. Het gaat terug over alle soorten geneesmiddelen en ditmaal zowel over voorgeschreven als niet voorgeschreven geneesmiddelen.”

Sprongen

Enkele sprongen in deze module. Opletten dus!

Filters

Het tweede deel van deze module (vragen over geneesmiddelen die gebruikt werden tijdens de afgelopen 24 uur) is enkel voor personen tussen de 45 en 64 ste jaar oud, d.w.z. diegenen die hun 45 verjaardag reeds gevierd hebben, maar nog niet hun 65ste.

54

GEBRUIK VAN GENEESMIDDELEN (VERVOLG) Soort vragen

DR08.01, DR08.02, DR08.05: open vragen waarbij u de naam en de CNK-code van het geneesmiddel dient te noteren. DR.03.27, DR.06.19, DR.08.06 en DR08.07: halfopen vragen Geen gesloten vragen met meerdere antwoordmogelijkheden in deze module.

Instructies

DR01 (zelfde opmerking als o.m. bij 'Contacten met de huisarts') Vul de datum zelf in. Trek gewoon 2 weken af van de dag van het interview. DR02 – DR05 (zelfde opmerking als o.m. bij 'Contacten met de huisarts') Hier duidt u ofwel de datum aan, ofwel het aantal weken, maanden of jaren geleden. Indien de exacte dag niet gekend is, mag u enkel de maand en het jaar aanduiden. Noteer dan 00 voor de ontbrekende informatie. Bijvoorbeeld : indien laatste contact = september 1998, noteer 00/09/1998; indien laatste contact = 1985; noteer 00/00/1985 DR03-DR06 In deze vragen wordt een lijst van geneesmiddelen opgesomd die door u steeds volledig dient overlopen en voorgelezen te worden. Aan het tweede deel van deze module (na DR06) moet speciale aandacht besteed worden. In dit deel van het interview, dat enkel dient ingevuld te worden voor personen tussen de 45 en 64 jaar, moet u aan de OP vragen om alle geneesmiddelen die hij/zij de afgelopen 24 uur heeft gebruikt aan u te tonen. Voor elk geneesmiddel moet u nagaan of u op de verpakking een barcode aantreft. Onder de barcode zal u een cijfercode zien, meestal bestaande uit 3 of 4 cijfers, een streepje en 3 cijfers (bv. 1258-514). Dit is de CNK-code. Voor elk van de geneesmiddelen met een CNK-code dienen vragen DR08.01 tot DR08.04 beantwoord te worden. Voor elk van de geneesmiddelen waarvoor u geen CNKcode heeft (ofwel omdat die er niet is, zoals bij de meeste kruidengeneesmiddelen, ofwel omdat de verpakking reeds weggegooid is), dienen vragen DR08.05 tot DR08.09 beantwoord te worden.

Kaarten

Toon kaart 8 bij vraag DR03. Toon kaart 9 bij vraag DR06.

FAQ

Wat moet ik invullen indien de geselecteerde persoon wel aangeeft dat hij/zij in de laatste 24 uur wel een geneesmiddel heeft ingenomen, maar dit niet wenst te tonen? In dat geval kruist u in vraag DR08.05 de antwoordcategorie “-1.Geen antwoord” aan en tracht toch vragen DR08.06 tot DR08.09 te laten beantwoorden. Hoe moet vraag DR03 worden ingevuld indien de geselecteerde persoon b.v. een laxeermiddel inneemt op basis van kruiden? In dat geval moet “Ja” geantwoord worden op de vraag naar het gebruik van “08.Laxeermiddelen (voor de stoelgang)” en “Ja” op de vraag naar het gebruik van “26.Kruidengeneesmiddelen”. Hetzelfde geneesmiddel kan dus twee maal aan bod komen.

55

VACCINATIE – VRAGENLIJST MONDELINGE PAGINA 52 Doelgroep

De vraag i.v.m. griepvaccinatie is enkel voor personen van 15 jaar en ouder. De vragen i.v.m. de andere vaccinaties zijn voor iedereen.

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

De belangrijkste doelstelling is om de vaccinatiegraad te meten voor 3 vaccinaties: tetanos, hepatitis B en griep.

Termen en concepten

Moet beschouwd worden als een vaccinatiekaart, elk document dat aangeeft dat de verschillende vaccinaties werden toegediend.

Gevoeligheid

Deze vragen zijn niet gevoelig.

Tekst

Geen

Sprongen

Indien VA03 = neen, ga naar VA05. Indien VA05 = neen, ga naar VA08. Voor de personen die gevaccineerd zijn tegen griep, ga na vraag VA07 naar de volgende module.

Soort vragen

Het betreft doorgaans gesloten vragen, behalve voor de categorie ‘Andere’in de vragen VA04 en VA07 waar bijkomende uitleg wordt gevraagd. Meerdere antwoorden zijn mogelijk voor vragen VA04 en VA07.

Instructies

Bekijk de vaccinatiekaart indien beschikbaar. Indien de respondent niet weet of hij gevaccineerd werd tegen hepatitis, kan u vragen of hij tenminste 3 spuitjes kreeg van Engerix B, H-B Vax II of Twinrix. Indien de maand of het jaar van de vaccinatie niet gekend is, noteer dan “99”.

Kaarten

Geen

56

VOEDINGSGEWOONTEN – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 55 Doelgroep

Iedereen

Proxy

Toegestaan

Doelstelling

De voornaamste doelstellingen van de voedingsmodule zijn: • nagaan van de voedingsgewoonteenn van de bevolking; nagaan in welke mate het hierbij gaat om een evenwichtige voeding; • het verband nagaan tussen enerzijds de voedingsgewoonten, en anderzijds de gezondheid en gezondheidsproblemen

Termen en concepten

Vraag NU.09: toelichtingen i.v.m. bepaalde categorieën voedingsmiddelen zijn doorgaans vermeld in de lijst van voedingsmiddelen: “geen light-dranken voor n°01, “geen melkproducten”voor n°02, “geen droge peulvruchten”voor n°24. In de tekst die hierop volgt wordt aangegeven wat men precies bedoeld met “verminderen van de vetconsumptie”(NU.10) en het meer gebruiken van vezelrijke voedingsmiddelen.

Gevoeligheid

De vraagstelling is in beperkte mate gevoelig (sommige mensen kunnen beschaamd zijn over de eigen voedingsgewoonten).

Tekst

Opgepast! In de eerste versie van de vragenlijsten werden drie teksten die dienen voorgelezen te worden, aangeduid als instructies voor de enquêteurs. Het geldt voor de teksten voorafgaand aan vragen NU.06, NU.10 en NU.12. In de meest recente versie werd dit gecorrigeerd. Teksten: In het begin van de module : “De volgende vragen gaan over uw voedingsgewoonten, maar eerst stellen we u twee vragen over uw gewicht en lengte”. Vóór NU.06: “In de volgende vragen gaat het om een maaltijd. Een drankje (b.v. een tas koffie) alleen kan niet als een maaltijd beschouwd worden. Vóór NU.10: “Vetconsumptie kan men verminderen door, bij voorbeeld, het gebruik van vetrijke voedingsmiddelen zoals boter, margarine, mayonaise,.. te beperken of door vetrijke producten (b.v volle melkproducten) te vervangen door minder vetrijke (b.v. magere melkproducten). Vóór NU.12: “Vezelrijke voedingsmiddelen zijn bijvoorbeeld: fruit, groenten, bruin brood, volle rijst of pastasoorten, ontbijtgranen, havervlokken of –zemelen.

Sprongen

Enkel sprongen bij de vragen NU.10 en NU.12. Zeker met betrekking tot de voedselfrequentie-vragenlijst is het van belang alle voedingsmiddelen te overlopen.

Soort vragen

NU.04 en NU.05 : aanduiden van lengte en gewicht. NU.11 en NU.13 omvatte een antwoordcategorie waarbij het antwoord nader dient verklaard te worden (halfopen vragen) Multiple antwoorden mogelijk voor NU.11 en NU.13.

57

VOEDINGSGEWOONTEN (VERVOLG) Instructies

NU.05: Voor zwangere vrouwen: gewicht vóór de zwangerschap NU.06- NU.10-NU.12: Deze instructies zijn in de finale versie tekst geworden die dient te worden voorgelezen.

Kaarten

Geen

58

STUDIES – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 61 Doelgroep

Alle individuen van 6 jaar en ouder

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

Deze module is onderdeel van de socio-economische positionering van individuen en huishoudens (naast de module aangaande inkomen en tewerkstellingssituatie).

Termen en concepten

Gezien de organisatie van het onderwijs in de loop der tijden veranderd is, kan het voorkomen dat respondenten zich moeilijk terug kunnen vinden in de gebruikte categorieën.

Gevoeligheid

De vraagstelling is in beperkte mate gevoelig, zeker voor diegenen die ‘zonder diploma’moeten aangeven.

Tekst

Geen introductie wordt voorzien

Sprongen

Vraag ET.01: Indien het antwoord “Ja”is, ga naar ET.02. Indien het antwoord “Neen”is, ga naar ET.03.

Soort vragen

In wezen zijn alle (4) vragen (semi) gesloten vragen, voor vraag ET.02. en ET.03. wordt wél voorzien in een categorie ‘andere’Geen enkele vraag in deze module is een multiple respons vraag.

Instructies

Geen

Kaarten

Voor vraag ET.02. en ET.03. dient gebruik gemaakt te worden van kaart 10.

FAQ

Wat met een studierichting aangeknoopt, maar niet afgemaakt? Zoals de vraagstelling duidelijk aangeeft, wordt enkel gepeild naar hoogste diploma of hoogste graad. Het gaat dus steeds om studierichtingen en – niveaus die daadwerkelijk en succesvol zijn afgerond.

59

TEWERKSTELLING – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 63 Doelgroep

Respondenten die niet langer voltijds dagonderwijs volgen (d.i. diegenen de in de module ‘opleiding’‘neen’hebben geantwoord op vraag ET.01.)

Proxy

Toegelaten

Doelstelling

Deze module is onderdeel van de socio-economische positionering van individuen en huishoudens (naast de module aangaande inkomen en opleiding ).

Termen en concepten

Het volgende criterium wordt gehanteerd om een persoon te beschouwen als iemand die “betaald werk verricht”: een bezoldigde activiteit uitvoeren op het moment van het interview, zelfs indien dit slechts één uur per week is. Het gaat zowel over het hebben van een arbeidscontract als het hebben van een ander professioneel statuut (vrij beroep, zelfstandige,..). Vrijwilligerswerk, zelf indien dit gebeurt op basis van een contract, komt niet in aanmerking. Onder “hoofdberoep”wordt verstaan: de professionele activiteit die het meeste tijd in beslag neemt.

Gevoeligheid

De vraagstelling is in beperkte mate gevoelig (bijvoorbeeld voor personen die thans werkloos zijn).

Tekst

De interviewer dient de introductietekst volledig voor te lezen. “De volgende vragen gaan over uw tewerkstellingssituatie. We beschouwen iemand als tewerkgesteld als hij betaald werk heeft, al is dat maar voor 1 uur per week. Uw betaald werk kan tijdelijk onderbroken zijn. Dit betekent dat u op dit moment niet tewerkgesteld bent, maar binnen afzienbare tijd uw werk kan hervatten”. Lees ook de overgangstekst: “Wij stellen nu enkele vragen over uw betaald werk. We beginnen hierbij met uw hoofdberoep, dit wil zeggen het beroep waaraan u het meeste tijd besteedt.”

Sprongen

Diverse belangrijke sprongen. Opgepast, dus!

Soort vragen

De meeste vragen zijn (semi) gesloten vragen. EM.06, EM.07, EM.13, EM.14, EM15: open vragen Geen enkele vraag in deze module is een multiple respons vraag.

Instructies

Vooraleer vraag EM.03. te stellen dient de interviewer duidelijk te maken dat, vraag EM.03 betrekking heeft op het hoofdberoep.

Kaarten

Voor deze module wordt geen gebruik gemaakt van kaarten.

60

INKOMEN - MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 68 Doelgroep

Alle geselecteerde personen, ouder dan 6 jaar en niet langer studerend in dagonderwijs.

Proxy

Toegestaan

Doelstelling

De vragen rond de inkomenssituatie worden op twee niveau’s gehanteerd: • De vragen die peilen naar voor het beschikbaar inkomen op het niveau van het huishouden (vragen IN.01. – IN.05.) dienen gesteld te worden aan de referentiepersoon of zijn/haar partner. • De vragen die peilen naar het beschikbaar inkomen op het individueel niveau: (vragen IN.06 – IN.12) dienen gesteld te worden aan elke geselecteerde persoon, ouder dan 6 jaar en niet langer studerend in dagonderwijs. De module “inkomen” van de mondelinge vragenlijst omvat ook vragen i.v.m. mogelijke vermindering van remgelden en bijkomende verzekeringen. Deze module is onderdeel van de socio-economische positionering van individuen en huishoudens (naast de module aangaande opleiding en tewerkstellingssituatie), profiel dat zal worden gerelateerd met de gezondheidstoestand, de toegang tot de gezondheidszorg en het gebruik van gezondheidsvoorzieningen.

Termen en concepten

De notie ‘persoonlijk beschikbaar netto-inkomen’verdient enige toelichting: • De netto-maandlonen en wedden voor de gepresteerde arbeid (hoofd- en eventuele bijbetrekkingen), de netto-maanderelijke bedrijfsinkomens voor zelfstandigen (gemiddelde over het jaar). • Alle persoonlijke sociale uitkeringen (werkloosheidsvergoeding, pensioen, uitkering voor arbeidsongeschiktheid (ziektegeld en invaliditeit), uitkering in het kader van een arbeidsongeval en O.C.M.W.-steun). Opgepast, kinderen voor wie een kinderbijslag betaald wordt, dragen zelf niet bij tot het inkomen (kinderen zijn rechtgevend op kinderbijslag, maar niet rechthebbend). Het kindergeld moet daarentegen wel worden meegerekend bij het inkomen van het huishouden (zie huishoudvragenlijst). • Het inkomen moet direct beschikbaar zijn. Er wordt niet gepeild naar de financiële voorraden (bv.onder de vorm van spaargeld, obligaties, eigendom onroerende goederen...) • Het moet gaan over inkomen in financiële termen. Voordelen in natura zoals een firmawagen, bedrijfsspecifieke voordelen... worden buiten beschouwing gelaten. Het remgeld is het gedeelte van de kosten voor de gezondheidszorg (raadpleging, geneesmiddelen, operatie,… ) dat de patiënt zelf moet betalen, d.w.z. het deel dat niet wordt terugbetaald door de mutualiteit.

61

INKOMEN (VERVOLG) Gevoeligheid

De vraagstelling rond inkomen (zowel op het niveau van het huishouden als op het individueel niveau) ligt zeer gevoelig. De bevraging moet dan ook met de nodige voorzichtigheid gebeuren. Indien nodig moet benadrukt worden dat de gegevens enkel dienen om een globale socio-economische classificatie van huishoudens en individuen te hebben. De enquêteur moet er zich van bewust zijn dat respondenten die op vraag IN.07. moeten antwoorden, gekenmerkt worden door het feit dat ze het juiste bedrag van het totale beschikbare inkomen niet kennen of niet willen mededelen. In het laatste geval gaat het dus om een manifeste weigering waardoor het afbreukrisico (het risico dat de respondent afhaakt) niet gering is. Via vraag IN.07. wordt gepoogd te redden wat er nog te redden valt, d.i. een weinig geprononceerd inzicht verwerven worden in het totale beschikbare inkomen. Het hanteren van twee antwoordkaarten (kaart 11 voor die respondenten die aangeven dat hun inkomen hoger is dan 80.000 frank, kaart 12 voor die respondenten die aangeven dat hun inkomen lager is dan 80.000 frank) beoogt vooral een psychologisch effect: bij het hanteren van slechts één kaart is het aantal te voorziene categorieën zeer groot, zodat respondenten een zekere schaamte zouden hebben om de laagste, of de hoogste, categorieën aan te duiden.

Tekst

Een introductietekst waarbij wordt aangegeven wat verstaan wordt onder het “persoonlijk beschikbaar netto-inkomen” dient te worden voorgelezen. Ook de vragen IN.08, IN.10 en IN.11 worden voorafgegaan door een verklarende tekst.

Sprongen

Enkele sprongen in deze module. Opgepast!

Soort vragen

Meestal gesloten vragen. Enkele vragen betreffen een bedrag (in BF). Geen enkele vraag in deze module is een multiple respons vraag.

Instructies

Indien de respondent zijn inkomen niet wil zeggen, dring niet aan. Probeer een schatting te krijgen via het stellen van vraag IN.07 en de kaarten. Indien de respondent zelfstandig is, stel dan de vragen IN.11 en IN.12. Zoniet, ga naar de volgende module.

Kaarten

Toon kaart 11 of kaart 12, naargelang het antwoord op vraag IN.07.

FAQ

Wat hebben vragen rond inkomen te maken met gezondheid? Vragen naar het inkomen liggen moeilijk, ook en zeker in een gezondheidsenquête. De respondent kan zich immers de vraag stellen wat gegevens rond inkomen te maken kunnen hebben met gezondheid. Daartoe gevraagd kan de enquêteur aangeven dat het doel van de vraag is mogelijke socio-economische verschillen in gezondheid in kaart te brengen. Naast de vragen rond het inkomen worden in de enquête daarom ook vragen gesteld rond het opleidingsniveau en het beroep.

Schriftelijke vragenlijst De schriftelijke vragenlijst bestaat uit 13 modules:

62

• • • • • • • • • • • • •

Uw gezondheidsbeleving Klachten Sociale contacten Consumptie van tabak Consumptie van andere producten Voeding (1) Consumptie van alcoholische dranken Ongevallen (2) Gemoedstoestand Patiëntentevredenheid Preventie Gezondheid en seksualiteit Kankeropsporing

Voor de schriftelijke vragenlijst gelden ook enkele algemene opmerkingen. • Daar het gaat om een schriftelijke vragenlijst is de rol van de enquêteur hier beperkt. Wel kunnen bepaalde vragen verduidelijkt worden indien daarom gevraagd wordt. • De enquêteur kan aangeven dat de referentieperioden die in de vragenlijst gehanteerd worden (b.v. “in de afgelopen 2 weken”) kunnen verschillen van de ene module tot de andere. Het is dus belangrijk om daarop te letten. • De doelgroep bestaat steeds uit alle personen van 15 jaar en ouder. Sommige vragen moeten echter niet door iedereen beantwoord worden (bijvoorbeeld de vragen i.v.m. kankeropsporing enkel is enkel voor vrouwen). • Proxybevraging is nooit toegelaten. De schriftelijke vragenlijst kan enkel door de betrokken persoon zelf ingevuld worden. Een ander persoon kan wel helpen om de vragen in te vullen maar de betrokken persoon moet wel zelf de antwoorden geven. • Het gebruik van kaarten is hier uiteraard niet van toepassing. • In regel dient geen tekst voorgelezen te worden door de enquêteur. • Sprongen in een schriftelijke vragenlijst zijn niet zo evident. Op sommige plaatsen, vooral daar waar anders veel vragen die niet van toepassing zijn, zouden dienen beantwoord te worden, hebben we deze wel aangegeven. Op andere plaatsen, meestal daar waar anders toch maar één vraag zou overgeslagen worden, hebben we dit niet gedaan. We gaan er van uit dat de respondent in deze gevallen zelf wel zal merken of een vraag voor hem/haar niet van toepassing is.

UW GEZONDHEIDSBELEVING – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 4 Doelgroep

Alle personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Belangrijkste doelstelling van deze module is na te gaan hoe de respondenten hun eigen gezondheid inschatten.

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

De vragen zijn niet gevoelig.

Sprongen

Geen

63

Soort vragen

Enkel gesloten vragen. Geen vragen waarop meerdere antwoorden mogelijk zijn.

Instructies

PE03 en PE04 zijn gelijkaardig aan twee vragen in de module i.v.m. chronische aandoeningen in de mondelinge vragenlijst. Dit is geen fout. Het is inderdaad de bedoeling om deze vraag tweemaal aan bod te laten komen.

FAQ

Wat is de bedoeling van zo’n algemene vragen? Deze algemene vragen stellen ons in staat om een algemene visie te krijgen op de wijze waarop mensen hun gezondheid bekijken. Zodoende kan een vergelijking gemaakt worden tussen enerzijds de ervaren gezondheidstoestand en anderzijds de ziekten waaraan mensen lijden en de medische consumptie. Hoe dient deze vraag beantwoord te worden indien mensen een klein gezondheidsprobleem hebben op het moment van het interview? Bijvoorbeeld een griep op het moment van het interview, zou eigenlijk het antwoord op deze vraag niet mogen beïnvloeden (behalve indien het gaat om een langdurige griep, die gepaard gaat met complicaties). Voor de vraag PE02 gaat het vooral over het het voorkomen van een verbetering of een verergering van de belangrijkste problemen, of van een verandering in de functionele status van de respondent

64

KLACHTEN – MONDELINGE VRAGENLIJST PAGINA 5 Doelgroep

Alle personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Evaluatie van de mentale gezondheid van de bevolking, meer in het bijzonder in het domein van somatische problemen, depressieve neigingen, angstklachten en slaapstoornissen. Nagaan wat het verband is tussen deze stoornissen, ziekten in het algemeen en medische consumptie. Identificatie van subgroepen in de bevolking die meer risico hebben op somatische en psychologische problemen.

Termen en concepten

Deze vragen maken deel uit van een algemene vragenlijst die peilt naar psychiatrische symptomen. De eerste vragen betreffen somatische problemen en zijn een maat voor de weerslag van deze problemen op het lichamelijk functioneren. In de volgende vragen komen algemene symptomen aan bod die te maken hebben met depressie, angst en spanningen.

Gevoeligheid

Een aantal vragen is vrij persoonlijk en intiem. Het gaat hierbij om het navragen van lichamelijke symptomen (neiging om flauw te vallen, braakneigingen, brok in de keel, enz...) en mentale problemen (makkelijk huilen, geen levensvreugde meer, zelfmoordneigingen, eenzaamheid, angstbeelden, enz..)

Sprongen

Geen

Soort vragen

Enkel gesloten vragen, slechts één antwoord mogelijk

Instructies

Belangrijk is dat het gaat om klachten die zich in de afgelopen week, met vandaag erbij, hebben voorgedaan.

FAQ

65

SOCIALE CONTACTEN – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 8 Doelgroep

Alle personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Nagaan van de mate waarin personen deel uitmaken van een sociaal netwerk en de ondersteuning die een persoon kan verwachten van zijn omgeving in geval van problemen. Identificatie van sub-froepen van personen die sociaal geïsoleerd zijn, en het verband nagaan met de gzondheidheidstoestand en psychisch en emotioneel welbevinden.

Termen en concepten

De module “Sociale contacten”is opgesplitst in twee delen: Het eerste deel (SO.01 tot SO.08) evalueert de frequentie van de sociale contacten, de tevredenheid over deze contacten en de steun waarop men denkt te kunnen rekenen. Deze vragen werden ook gesteld in 1997 en werden weerhouden om een vergelijking mogelijk te maken. Het tweede deel van de module (SO.09) maakt deel uit van een vragenlijst die de kwaliteit van het sociaal netwerk evalueert, met name in termen van de hulp en ondersteuning waarop de respondent meent te kunnen rekenen ingeval van problemen.

Gevoeligheid

In deze module komen persoonlijke en intieme vragen aan bod i.v.m. de aard, de frequentie en de kwaliteit van de sociale en familiale contacten.

Tekst

Geen

Sprongen

Indien negatief geantwoord wordt op SO.06, ga onmiddellijk naar SO.08.

Soort vragen

Gesloten vragen. SO.08: hier een getal vermelden SO.09: Voor elk item een antwoord aanduiden op een schaal gaande van “Nooit (1)”tot “Altijd (5)”. Steeds slechts één antwoord is mogelijk.

Instructies

Geen

66

CONSUMPTIE VAN TABAK – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 11 Doelgroep

Alle personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Belangrijkste doelstelling van deze module is na te gaan welk percentage van de bevolking rookt. In de gezondheidsenquête van 2001 is ook een vraag toegevoegd over de leeftijd waarop men is beginnen roken.

Termen en concepten

In vraag TA05 wordt gevraagd wanneer de respondent is beginnen roken, wanneer hij/zij dus roker geworden is. Er is geen specifieke definitie van wat nu eigenlijk een roker is en wanneer iemand roker wordt : dit wordt overgelaten aan de subjectieve interpretatie van de respondent.

Gevoeligheid

Deze vragen zijn niet echt gevoelig.

Sprongen

Er zijn twee sprongen in deze module. Na TA01 wordt aan de niet-rokers gevraagd om naar vraag TA09 (en TA10) te gaan. Na Ta08 wordt aan de rokers gevraagd om direct naar de volgende module te gaan.

Soort vragen

Alle vragen zijn gesloten vragen. In TA03 en TA04 wordt een hoeveelheid tabak (in gram) gevraagd en in vraag TA05 wordt gevraagd naar een leeftijd (in jaar). Er zijn geen vragen waarbij meerdere antwoorden kunnen gegeven worden.

Instructies

In de meeste modules van de schriftelijke vragenlijst wordt aan de respondent niet de mogelijkheid “Ik weet het niet”voorgelegd. Dit is soms een probleem, b.v. voor vragen TA03, TA04 en TA05. Indien dit het geval is, kan u de respondent helpen en hem zeggen ofwel “99”, ofwel “Ik weet het niet”te noteren. Eén pakje tabak weegt gewoonlijk 50 gram.

67

CONSUMPTIE VAN ANDERE PRODUCTEN Doelgroep

Alle personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Belangrijkste doelstelling van deze module is het maken van een ruwe schatting van het percentage van de bevolking dat gebruik maakt van marihuana en/of amfetamines.

Termen en concepten

Hasjiesj of marihuana zijn duidelijke begrippen. Respondenten zullen onmiddellijk weten waarover het gaat. Ecstasy, speed en amfetamines vormen een meer heterogene categorie. Best is om de respondent zelf te laten uitmaken welke producten in aanmerking komen. Cocaïne en heroïne horen daar uiteraard niet bij (en wij stellen geen vragen over deze producten).

Gevoeligheid

De vragen in deze module zijn uiteraard gevoelig. Daarom werden zij ook opgenomen in de schriftelijke vragenlijst. Het enige dat u als interviewer kan doen is aan te geven dat sommige vragen inderdaad moeilijk kunnen zijn en eventueel te persoonlijk om te beantwoorden. Indien dit het geval is, zeg dan dat de module die voor hen problemen geeft, kan overgeslagen worden en dat ze naar de volgende module kunnen overgaan. Tracht in ieder geval te vermijden dat al de rest van de vragenlijst niet wordt ingevuld.

Sprongen

Geen

Soort vragen

Gesloten vragen. Slechts één antwoord is mogelijk.

Instructies

Zie opmerkingen i.v.m. gevoeligheid

68

VOEDING (2) – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 16 Doelgroep

Alle personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Nagaan in welke mate en op welke manier personen inspanningen doen om hun gewicht te behouden of te veranderen

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

Kan misschien gevoelig zijn bij zeer zwaarlijvige personen

Sprongen

Indien antwoord op NU.01 3 of 4 is, kan naar de volgende module worden overgegaan (AL.01, pagina 16).

Soort vragen

Gesloten vragen. Indien antwoord op NU.02 en NU.03 “andere” is, dient dit verder gepreciseerd te worden.

Instructies

Geen

69

CONSUMPTIE VAN ALCOHOLISCHE DRANKEN – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 16 Doelgroep

Alle personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten. Vraag AL.01 dient als filter, zodat diegenen die geen alcohol gebruiken deze module niet verder moeten beantwoorden.

Doelstelling

Deze vragen betreffen het gebruik van alcohol (zowel tijdens de weekdagen als tijdens het weekend). Ook wordt een eventuele afhankelijkheid van alcohol nagegaan.

Termen en concepten

Een alcoholhoudende drank betreft elke drank die alcohol bevat, zelfs indien het gaat om een zeer laag alcoholgehalte.

Gevoeligheid

Gezien een aantal sociale stigmata t.o.v. het gebruik van alcohol, kan deze module gevoelig liggen bij sommige personen die zich schamen over hun alcoholgebruik en dus neiging kunnen hebben om hun gebruik te onderschatten. Dit is ook de reden waarom de module is opgenomen in de schriftelijke vragenlijst.

Sprongen

AL.01 : indien antwoord « neen » dient te worden overgegaan naar de volgende module AL.02 : indien antwoord « neen »: overgaan naar AL.04 AL.04 : indien antwoord « neen »: overgaan naar AL.06 AL.07 : indien antwoord « neen »: overgaan naar volgende module

Soort vragen

Gesloten vragen. Slechts één antwoord is mogelijk.

Instructies

Geen

FAQ

Indien de respondent een alcoholhoudende drank heeft gebruikt, die niet in de lijst van AL.01 is opgenomen, moet hij dan « ja » antwoorden op deze vraag ? Ja

70

ONGEVALLEN (2) – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 20 Doelgroep

Alle personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

De doelstellingen van deze module zijn dubbel en zeer uiteenlopend: enerzijds nagaan hoeveel personen het slachtoffer geweest zijn van aggressies, anderzijds nagaan of personen maatregelen nemen om verkeersongevallen en de gevolgen daarvan te voorkómen.

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

De vragen i.v.m. de agressies kunnen eventueel slechte herinneringen oproepen. Aangezien het om een module van de schriftelijke vragenlijst gaat, kan de interviewer hierbij geen actieve rol spelen. Zoals reeds eerder vermeld kan de interviewer wel melden, dat indien bepaalde vragen moeilijkheden met zich meebrengen, deze onbeantwoord kunnen blijven en overgegaan kan worden naar een volgende vraag. Bij voorkeur dienen deze vragen alleen beantwoord te worden. Het kan inderdaad voorkomen dat bepaalde agressies zich voordeden binnen het gezin.

Sprongen

Geen. In principe hoeven de personen die “Neen” antwoorden op vraag ON.07 de volgende vraag (ON.08) niet te beantwoorden. We gaan er van uit dat deze personen deze vraag ofwel gewoon zullen overslaan, ofwel “niet van toepassing” zullen antwoorden.

Soort vragen

Gesloten vragen, behalve voor ON.11 (aantal glazen). Voor vraag ON.08 zijn er meerdere antwoordmogelijkheden.

Instructies

Geen

FAQ

Wat hebben vragen ON.07 en ON.08 (i.v.m. geweld) te maken met wat volgt en met ongevallen ? In de mondelige vragenlijst worden vragen gesteld over de verschillende soorten ongevallen die zich het afgelopen jaar voordeden. Agressie of geweld maken deel uit van « ongevallen » omdat het gaat om een plotselinge gebeurtenis, die zich voordoet los van de wil van het slachtoffer en schade veroorzaakt. Omdat het gaat om een onaangename herinnering hebben we er de voorkeur aan gegeven om dit niet aan bod te laten komen in de mondelinge vragenlijst, dan wel in de schriftelijke. Varieert het aantal glazen dat men kan drinken alvorens een wagen te besturen niet van persoon tot persoon ? De respondent moet enkel voor zichzelf antwoorden.

71

GEMOEDSTOESTAND – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 21 Doelgroep

Alle personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Doelstelling is het evalueren van de mate van het emotioneel welbevinden van de bevolking en het identifieren van sub-groepen die het emotioneel moeilijk hebben. Het verband nagaan tussen het vóórkomen van zieken, emotioneel welbevinden en gebruik van gezondheidsdiensten.

Termen en concepten

Deze module van de schriftelijke vragenlijst gaat in op de emotionele problemen van de ondervraagde persoon in de loop van de weken voorafgaand aan het interview. De module laat een kwantitatieve meting toe van de graad van het subjectief mentaal lijden. Er is weliswaar een zekere overlapping met de vragen i.v.m. de klachten. De module werd echter behouden om een vergelijking met de resultaten van 1997 mogelijk te maken.

Gevoeligheid

Het gaat om persoonlijk vragen i.v.m. het psycho-affectief en emotioneel functioneren van de ondervraagde personen (slaap, concentratie, stress, geloof in zichzelf, zelfvertrouwen, moeilijkeheden, enz.)

Sprongen

Geen

Soort vragen

Gesloten vragen. Slechts één antwoord is mogelijk.

Instructies

Geen

72

PATIËNTENTEVREDENHEID – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 24 Doelgroep

Personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Het gebruik van gezondheidsvoorzieningen komt uitgebreid aan bod in de mondelinge vragenlijst. In deze module peilen wij naar de mate waarin mensen tevreden zijn met de zorg die zij van de huisarts en de specialist krijgen. Andere zorgverleners en gezondheidsvoorzieningen (tandarts, ziekenhuis, kinesitherapeut) komen dus niet aan bod.

Termen en concepten

De module bestaat uit twee delen. Het eerste deel (PS01 - PS03) betreft de tevredenheid met de zorg door de huisarts, het tweede deel (PS04 - PS05) gaat over de tevredenheid van de zorgen verleend door de specialist. De zorgverlening van specialisten tijdens een ziekenhuisopname wordt echter niet meegerekend.

Gevoeligheid

Dit zal hier geen problemen geven

Sprongen

De vragen in deze module dienen enkel gesteld te worden aan personen die in het afgelopen jaar inderdaad contact gehad hebben met een arts, hetzij een huisarts, hetzij een geneesheer-specialist. Daarom zijn twee sprongen voorzien, na PS.01 en PS.03, respectievelijk.

Soort vragen

In regel gesloten vragen. PS.02 en PS.05: Voor deze vragen moeten de respondenten een antwoord aanduiden op een schaal tussen 1 en 5 waarbij 1 overeenkomt met het antwoord “slecht”en 5 met het antwoord “uitstekend”.

Instructies

Geen specifieke Instructies

73

PREVENTIE – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 26 Doelgroep

Personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Belangrijkste doelstelling van deze module is het maken van een grove schatting van het percentage van de bevolking waarvoor drie specifieke preventieve controles gebeurden : het meten van de bloeddruk, controle van het cholesterolgehalte in het bloed en controle van het suikergehalte in het bloed.

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

Het gaat niet om gevoelige vragen.

Sprongen

Het ware mogelijk geweest om in deze module sprongen in te bouwen. Toch hebben we dit niet gedaan, en dit om redenen die eerder reeds werden aangegeven.

Soort vragen

Alle vragen zijn gesloten vragen, behalve de categorie “andere”in PR.08 waar de respondent gevraagd wordt dit antwoord verder te verklaren. Vraag PR.08 moet voor elk van de aangeduide categorieën met “ja”of “neen”beantwoord worden.

Instructies

Controle voor bloedsuiker kan op 2 manieren: ofwel door bloed af te nemen in een buisje dat nadien naar het laboratorium wordt opgestuurd, ofwel via een bloeddruppeltje bekomen na een prik in de vinger. In dat laatste geval gebeurt de analyse onmiddellijk in het kabinet van de arts.

74

GEZONDHEID EN SEKSUALITEIT – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 29 Doelgroep

Personen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Belangrijkste doelstelling van deze module is een idee te krijgen van het gebruik van contraceptie-methodes en het gebruik van methodes om zich te beschermen tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

De vragen zijn inderdaad gevoelig omdat moet gevraagd worden of de respondent seksueel actief is. Deze informatie is nodig om de volgende vragen te kunnen analyseren.

Sprongen

Een sprong is voorzien na vraag RH.02 voor diegenen die geen methode van geboorteperking hebben gebruikt.

Soort vragen

Alle vragen zijn gesloten vragen, behalve de categorie “andere”in RH.03 en RH.05 waar de respondent gevraagd wordt dit antwoord verder te verklaren. Voor vraag RH.03 is het niet mogelijk om meerdere antwoorden te geven. We vragen om de meest gebruikte methode aan te duiden.

Instructies

De interviewer kan eventueel aan de respondent uitleggen dat sommige vragen moeilijk zijn en persoonlijk. In dit geval is het steeds mogelijk om de vragen of de module die problemen geeft over te slaan en verder te gaan met de anderen vragen. Zoals reeds eerder vermeld moet alleszins vermeden worden dat de rest van de vragenlijst niet wordt ingevuld.

75

KANKEROPSPORING – SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST PAGINA 31 Doelgroep

Alle vrouwen van 15 jaar en ouder. Proxy niet toegelaten.

Doelstelling

Belangrijkste objectief van deze module is het nagaan van de mate waarin vrouwen aan vroegtijdige kankeropsporing doen.

Termen en concepten

Geen

Gevoeligheid

De vragen in deze module zijn vrij gevoelig.

Tekst

Geen

Sprongen

In deze module werden verschillende sprongen ingebouwd (vragen SC.06, SC.10, SC14, SC.16, SC.18) De sprongen staan duidelijk vermeld tussen de vragen, dit om de leesbaarheid van de module te vergroten. Vergewis u er van dat de respondent dit goed begrepen heeft.

Soort vragen

Het gaat in regel om gesloten vragen met uitzondering van de categorie “andere” in vragen SC09, SC12, SC16, SC17 en SC20 waar aan de respondent gevraagd wordt om zijn/haar antwoord nader te verklaren. Voor vragen SC09, SC12, SC16, SC17 moet elke antwoordmogelijkheid met “ja” of “neen”beantwoord worden.

Instructies

Geen

FAQ

Waarom geen vragen over kankeropsporing bij mannen? Er bestaan nog geen duidelijke richtlijnen voor vroegtijdige opsporing van kankers die vaak bij mannen voorkomen.

76

Bijlagen

Bijlage 1: begeleidend schrijven voor de huishoudens

Enquête over de gezondheid van de bevolking.

Mevrouw, Mijnheer,

Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) organiseert voor de tweede maal een enquête over de gezondheid in België door middel van interview. Deze enquête wordt net zoals de vorige in 1997 georganiseerd in samenwerking met het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS). De eerste enquête heeft ons in staat gesteld om nauwgezet informatie te verzamelen over de werkelijke gezondheidstoestand van de bevolking. Deze informatie is niet terug te vinden in de normale statistieken en is dus van groot belang voor de verbetering van het welzijn van de bevolking. Daarnaast is het heel belangrijk om de evolutie in de gezondheid te kunnen opvolgen. Bijgevolg is deze tweede enquête te zien als een vervolg op de eerste. Om tot een representatieve weergave van de Belgische bevolking te komen, hebben we willekeurig 5.000 gezinnen geselecteerd waaronder ook uw gezin. Uw deelname aan de enquête is volledig vrijwillig. Het interview duurt ongeveer 1 uur per persoon en zal plaatsvinden wanneer het u best schikt. We rekenen ten zeerste op uw medewerking gezien de resultaten van het project alsook de betrouwbaarheid van de resultaten van de medewerking van alle gecontacteerde gezinnen zal afhangen. Dit nog eens om aan te duiden dat uw samenwerking enorm belangrijk is voor ons. Het NIS garandeert u volledig de bescherming van uw privéleven zoals voorzien in de wetgeving. Het zal bijgevolg geen enkele informatie aan het WIV doorspelen waardoor identificatie van uzelf of uw gezin mogelijk is. Het WIV zal bijgevolg enkel anonieme gegevens behandelen en het zal onmogelijk zijn om de link tussen u of uw adres en uw antwoorden op de vragen te maken. Binnen de 15 dagen volgend op dit schrijven, zal een enquêteur contact opnemen met u om een afspraak te maken. U kunt van dit contact gebruik maken om hem/haar te vragen wat u niet terug vindt in de bijgevoegde brochure. U kunt natuurlijk ook altijd onze medewerkers, Stefaan Demarest of Johan Van der Heyden (telefoonummer 02/642.57.94) contacteren. Ondertussen kunt u ook onze website consulteren om een idee te krijgen van de bekomen resultaten van de vorige enquête: http://www.iph.fgov.be/epidemio/epinl/index4.htm.

Alvast hartelijk dank voor uw medewerking.

Bijlage 2: introductiefolder voor de huishoudens

Onderzoek naar de werkelijke gezondheidstoestand van de bevolking in België Onderzoek uigevoerd door het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid en het Nationaal Instituut voor de Statistiek

Wat is het doel van dit onderzoek? Dit onderzoek wordt in België voor de tweede maal uitgevoerd. Het laat toe de werkelijke gezondheidstoestand van de bevolking te meten. In 1997 heeft de eerste enquête bijvoorbeeld aan het licht gebracht dat 78% van de inwoners van dit land vinden dat zij in goede gezondheid verkeren, dat één persoon op tien lijdt aan migraine en dat drie op tien roken, of nog dat de mensen hun dokter gemiddeld 6 keer per jaar raadplegen en dat één huishouden op drie meent dat de medische kosten moeilijk om dragen zijn. Dit soort informatie kan niet bekomen worden via de traditionele statistieken. De beschikbare gegevens beperken zich immers veelal tot het gebruik van geneesmiddelen en medische zorgen die terugbetaald worden door de overheid. Om een doelgericht gezondheidsbeleid te voeren, is het belangrijk om een getrouw en gedetailleerd beeld te krijgen van de gezondheid van de bevolking. Het is eveneens nodig om zo’n onderzoek regelmatig te herhalen, zodat kan worden nagegaan of er al dan niet een verbetering is en er zich geen nieuwe problemen voordoen. Wij willen dus weten hoe u zelf uw gezondheid inschat, wat uw kwaaltjes en ziekten zijn, wat de gevolgen daarvan zijn voor uw leven van elke dag, welke geneesmiddelen en zorgen u gebruikt, welke levenswijze u en uw gezin erop nahouden. De resultaten van dit onderzoek zullen overgemaakt worden aan de verschillende betrokken Ministeries, aan hun politiek verantwoordelijken, en zullen uiteindelijk ook via de geschreven en audiovisuele pers verspreid worden.

U werkt vrijwillig mee Uw deelname aan dit onderzoek is volledig vrijwillig. Toch dringen wij er op aan dat u deelneemt. Uw medewerking is voor ons uiterst belangrijk. Omdat het onbegonnen werk is de 10 miljoen inwoners van het land te ondervragen, hebben wij op toevallige basis een representatief staal van 5.000 gezinnen geselecteerd.

U maakt daar deel van uit. Opdat de resultaten van dit onderzoek zo nauwkeurig en betrouwbaar mogelijk zouden zijn, is het noodzakelijk dat uw gezin er aan deelneemt. Zelfs al denkt u een geval apart te zijn - te doodgewoon of te bijzonder - dan nog vragen wij u deel te nemen. U maakt hoe dan ook deel uit van de Belgische bevolking in al haar verscheidenheid. Eens het onderzoek helemaal afgerond is, krijgt u persoonlijk een samenvatting van de resultaten.

Wat u moet doen … Binnen de twee weken nadat u deze brief ontvangen heeft, zal één van onze medewerkers u contacteren om een afspraak vast te leggen. De bevraging gebeurt uiteraard op een moment dat het u het best uitkomt. Wanneer hij of zij zich bij u thuis aanmeldt, kan u hem of haar makkelijk herkennen aan zijn/haar officiële kaart. Als u ermee instemt mee te werken, reken dan op ongeveer 50 minuten om alle vragen over u en uw gezin, naar behoren te beantwoorden. En eens te meer, de betrouwbaarheid van de onderzoeksresultaten hangt af van de nauwkeurigheid van uw antwoorden. Wanneer een gezin gekozen wordt, ondervragen wij maximaal vier gezinsleden.

Anonimiteit verzekerd Sommige mensen zien hun gezondheidstoestand als een gevoelig onderwerp. Iedereen heeft recht op privacy. Daarom waarborgen wij de volledige anonimiteit van alle persoonlijke gegevens die tijdens het onderzoek ingezameld worden. De ingezamelde gegevens zullen op anonieme wijze geanalyseerd worden. Niemand zal geïdentificeerd kunnen worden. De resultaten zullen een dusdanige vorm krijgen, dat zij aan geen enkele naam of adres gekoppeld kunnen worden. Daarom heeft het Nationaal Instituut voor de Statistiek opdracht gekregen om de individuele vragenlijsten in te zamelen en te verwerken. Geen enkel identificatiegegeven zal overgemaakt worden aan het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, dat zal instaan voor de analyse van de gegevens.

Uw deelname is belangrijk ! Als ook u een invloed wil hebben op het gezondheidsbeleid van morgen, neem dan aan dit onderzoek deel. Voor alle bijkomende inlichtingen kan u terecht bij: • Stefaan Demarest • Johan Van der Heyden Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14, 1050 BRUSSEL Tel.: 02/642 57 94 Dit onderzoek wordt uitgevoerd op initiatief van: M. AELVOET, Minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu •J. CHABERT, Minister van Openbare Werken, Vervoer, Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest • T. DETIENNE, Minister van Sociale Aangelegenheden en Gezondheid van het Waals Gewest •D. GOSUIN, Minister van Leefmilieu en Waterbeleid, Natuurbehoud, Openbare Netheid en Buitenlandse Handel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest •N. MARECHAL, Minister van Jeugdhulp en Gezondheid van de Franse Gemeenschap •H. NIESSEN, Minister van Jeugd en Gezin, Monumenten en Landschappen, Gezondheid en Sociale Zaken van de Duitstalige Gemeenschap • F. VANDENBROUCKE, Minister van Sociale Zaken en Pensioenen •M. VOGELS, Minister van Welzijn, Gezondheid en Gelijke Kansen van de Vlaamse Gemeenschap.

Bijlage 3: COMMUNICATIEFORMULIER Nr. enquêteur: Nr. huishouden

Nr. groep:

Datum ontvangst:

-

Datum verzending:

Overzicht contactnames T

… … … … … … … … .

Gezondheidsenquête 2001

B

T

-

Status

B

T

B

T

B

T

B

T

B

Deelname

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

In onderhandeling

V

V

V

V

V

V

Weigering

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

Niet contacteerbaa T … … … … … … … … .

B

T

B

T

B

T

B

T

B

T

B

Deelname

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

In onderhandeling

V

V

V

V

V

V

Weigering

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

Niet contacteerbaa T … … … … … … … … .

B

T

B

T

B

T

B

T

B

T

B

Deelname

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

In onderhandeling

V

V

V

V

V

V

Weigering

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

Niet contacteerbaa T … … … … … … … … .

B

T

B

T

B

T

B

T

B

T

B

Deelname

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

In onderhandeling

V

V

V

V

V

V

Weigering

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

Niet contacteerbaa T … … … … … … … … .

B

T

B

T

B

T

B

T

B

T

B

Deelname

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

In onderhandeling

V

V

V

V

V

V

Weigering

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

Niet contacteerbaa T … … … … … … … … .

B

T

B

T

B

T

B

T

B

T

B

Deelname

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

… … ./… …

In onderhandeling

V

V

V

V

V

V

Weigering

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

N

A

Niet contacteerbaa

Bijlage 4: recapitulatieformulier OVERZICHT VAN DE RESULTATEN Gezondheidsenquête 2001 Nr. Enquêteur: Huishoudnummer:

Tel. van het huishouden : … … .. / … … … … … … … … … …

Specifieer de UITEINDELIJKE STATUS van het huishouden1en vul de gevraagde informatie in. WEIGERING Reden waarom het huishouden weigert deel te nemen:

Interview duurt te lang … … … … … … … … … … … … … …… … … … … … … … … … … … .

1

Omwille van de interviewmethode … … … … … … … … … … … … … … … … … … .… … …

2

Huishouden weigert altijd deel te nemen aan enquêtes … … … … … … … … … … … …

3

Omwille van de behandelde onderwerpen … … … … … … … … … … … … … … … … … ..

* LO.01. – LO.02.

4

Andere reden, verklaar: ______________________________________________

5

NIET CONTACTEERBAAR Reden waarom het huishouden niet contacteerbaar is:

Huishouden is verhuisd naar een andere gemeente/stad … … … … … … … … .… … ...

1

Telefoon wordt niet beantwoord, niemand opent de deur … … … … … … … … .… … …

2

Huishouden bestaat niet meer (bijv. overlijden van referentiepersoon,… ) … .… … ...

3

Andere reden, verklaar: ______________________________________________

* LO.01. – LO.02.

4

DEELNAME Geef, voor elke betrokken persoon, aan of alle vragenlijsten werden ingevuld. Zoniet, geef aan waarom niet. Gebruik hiertoe voor elke vragenlijst één van de volgende codes.

CODE Vragenlijst ingevuld … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …… … … … … … …

1

Vragenlijst niet ingevuld vanwege niet van toepassing (jonger dan 15 jaar of gebruik proxy) ..

2

Vragenlijst niet ingevuld vanwege weigering … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … .

3

Vragenlijst niet ingevuld vanwege andere reden (omschrijf) … … … … … … … … … … … … … … ..

4

Betrokken Persoon 1 2

Regelnr. in 2 huishoudlijst

Mondelinge vragenlijst

Omschrijving ‘andere reden’

Schriftelijke vragenlijst

Omschrijving ‘andere reden’

Zoals aangegeven op het communicatieformulier bij de laatste contactname. Duid hier het regelnummer aan van de bevraagde persoon, zoals te vinden is op pagina 2 van de vragenlij st ‘Informatie over het huishouden’. De referentiepersoon (01) wordt altijd ondervraagd en is daarom reeds ingevuld.

1

01

2 3 4

Voor weigerende of niet cont acteerbare huishoudens dient de volgende informatie genoteerd te worden.

LO.01. O MSCHRIJF DE AARD VAN DE WONING : Eensgezinswoning aaneengesloten rijwoning… … … … … … … … … … … … .

1

Eensgezinswoning half open bebouwing… … … … … … … … … … … … … … .

2

Eensgezinswoning open bebouwing… … … … … … … … … … … … … … … … .

3

Woning in appartement met twee woningen… … … … … … … … … … … … …

4

Woning in appartement met drie tot negen woningen… … … … … … … … …

5

Woning in appartement met tien of meer woningen… … … … … … … … …

6

Gemeubelde kamer of studio… … … … … … … … … … … … … … … … … … … .

7

Residentiële setting voor ouderen (rusthuis, RVT)… … … … … … … … … … .

8

Service-flat voor ouderen… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …

6

Andere, preciseer :___________________________________

7

LO.02. HOE ZOU U DE OMGEVING VAN DE WONING OMSCH RIJVEN? Een rurale of semi-rurale omgeving… … … … … … … … … … … … … … … … ..

1

Residentiële zone met tuinen… … … … … … … … … … … … … … … … … … … .

2

Dicht bewoonde residentiële zone, vaak met tuinen… … … … … … … … … ..

3

Residentiële zone met de meeste bewoning in appartementen… … … … ...

4

Commerciële zone… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …

5

Industriële zone… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …

6

Zone voornamelijk samengesteld uit kantoren… … … … … … … … … … … …

7

Andere, preciseer: ____________________________________

8

Bijlage 5: Duitse versie van de ziekten en aandoeningen lijst (MA.01) 01.

Asthma

13.

Dysfunktion der Schilddrüse

25.

Arthrose in den Knien, in der Hüfte oder in den Händen

02.

Chronische Bronchitis, chronische, nicht spez ifische Lungenprobleme

14.

Grüner Star (hoher Augendruck)

26.

Entzündlicher Rheumatismus (chronische Arthritis, rheuma tische Arthritis) „der Hände oder der Füße

03.

Allergie

15.

Grauer Star

27.

Andere Formen des chronischen Rheumas, länger als 3 Monate

04.

Stirnhöhlenvereiterung

16.

Parkinson-Krankheit

28.

Gehirnschlag, (Gehirn blutung), und Komplikationen

05.

Schweres Herzleiden oder Infarkt

17.

Schwere Niedergeschlagenheit oder Depression während mindestens 2 Wochen

29.

Magengeschwür oder Zwölffingerdarmgeschwür

06.

Hoher Blutdruck

18.

Epilepsie

30.

Gallensteine oder Entzündung der Gallenblase

07.

Schwere Darmbeschwerden, länger als 3 Monate

19.

Schwindelanfälle mit Fallsucht

31.

Osteoporose (Kalkentzug in den Knochen)

08.

Hepatitis, Zirrhose oder andere Leberkrankheit

20.

Migräne

32.

Bruch des Handgelenks

09.

Nierensteine

21.

Schweres oder chronisches Hautleiden

33.

Hüftfraktur (Schenkelhals fraktur)

10.

Schwere Nierenkrankheit (außer Nierensteine)

22.

Bösartiger Tumor oder Krebs: Genaue Angaben

34.

BRUCH DES RÜCKGRATS

______________________ 11.

Chronische Harnblasen entzündung (chronische Zystitis)

23.

Chronische Müdigkeit wä hrend mindestens drei Monaten

35.

für Männer: Prostataleiden

12.

Diabetes (Zuckerkran kheit)

24.

Anhaltendes (länger als 3 M onate) Rückenleiden, Hexe nschuss oder Band- scheibenvorfall oder Ischias

36.

für Frauen: Gebärmuttervorfall

AD.01: DUITS

01.

durchfall, d.h. mindestens dreimal wässrigen oder schleimigen stuhlgang innerhalb von 24 stunden

02.

Bronchitis oder Lungenentzündung

03.

Asthma-Anfälle oder –krisen