GEDRAGSPROTOCOL Voor het pedagogisch klimaat zijn de begrippen veiligheid, duidelijkheid/voorspelbaarheid en structuur voor ons kernwaarden. Om dit te waarborgen hebben we een aantal spelregels bedacht, die voor iedereen duidelijk zijn. Die regels gelden in de klas, op het plein, in de gangen, in de kleedkamers en onderweg van school naar een activiteit. Bij alle leerkrachten gelden dezelfde regels. Het consequent hanteren van deze regels is een voorwaarde om de afspraken die zijn gemaakt te borgen. Bij een goed regelsysteem horen niet alleen duidelijke regels maar ook sancties. Sancties dragen bij aan voorspelbaarheid en duidelijkheid bij leerlingen. Er is veel aandacht voor positief gedrag. Dit is voor ons de basis, door het versterken van het positieve gedrag vermindert het ongewenste gedrag. We werken in dit protocol met 3 basisregels. Alle denkbare regels van onze school kun je onder één van deze regels plaatsen. In sommige gevallen kan het voorkomen dat een regel in een bepaalde situatie onder twee van de drie basisregels kan vallen. 1. De respectregel 2 De tijdregel 3. De spullenregel Ad 1. De respectregel. Deze regel omvat alles wat te maken heeft met agressief of respectloos gedrag. Ook non-verbale agressie zoals zuchten, wegkijken , minachtend kijken, onderuitzakken en na wijzen vallen hieronder. Het overtreden van de respectregel zien we vaak in vrije situaties, op het plein, in de kleedkamer van de gymzaal, tijdens de gymnastieklessen en onderweg van school naar de gymzaal en omgekeerd. Dit leidt af en toe tot conflicten tussen leerlingen onderling. Hier praten we veel over met de kinderen in de groepen. We informeren ze hoe je het beste kunt handelen bij conflicten met aandacht voor: • Het slachtoffer. Wat moet deze doen om sterk uit het conflict te komen? • Rol van de toeschouwers hierin. • Het maken van de juiste keuze t.a.v. de reactie die volgt op de actie. Voor de voorspelbaarheid van de rol van de leerkracht in een conflict, handelt de leerkracht als volgt: • Achterhalen wat er is gebeurd, beide partijen doen hun verhaal • De bijdrage hierin duidelijk maken van beide partijen [actie en reactie] Kind een spiegel voorhouden door open vragen te stellen. Bewust maken dat zijn actie, dan wel reactie op actie mede tot het conflict heeft geleid. • Hoe had het anders gekund, waar zijn verkeerde keuzes gemaakt? • Hoe nu verder? • Het maken van afspraken en/of het nemen van maatregelen door de leerkracht. • Leerkracht kan ervoor kiezen dit incident in de groep terug te koppelen en de rol van de toeschouwers hierin mee nemen. Zo wordt het een leermoment voor de groep. • Ernstige conflictsituaties tussen leerkracht en leerling of tussen leerlingen worden genoteerd op het format “incidenten”. • Eventuele sancties die hieruit voort komen, worden genomen volgens de afspraken in dit protocol • De ouders van de betreffende leerling[en] worden gebeld. Gedrag bij de gymnastieklessen • Bij het lopen naar- en van de Menterne, kan gekozen worden om in vaste tweetallen te lopen op vaste plaatsen in de rij. • Je loopt in de rij en op het voetpad gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
1
• • • • • •
Je taalgebruik onderweg, in de kleedkamer en de gymzaal is fatsoenlijk en je zegt iets op een normale toon zonder te schreeuwen. In de kleedkamer respecteer je de spullen van iemand anders. Je kleding en de tas hangen aan de kapstok. Je accepteert een beslissing van de leerkracht die de spel – of gymsituatie leidt. Je accepteert verlies als uitkomst van het spel waar je aan deel neemt Daar waar het mag help je kinderen bij hun oefening.
Gedrag op het plein • Je zorgt dat het afval dat je hebt in de prullenbak wordt gedaan • Je respecteert de spullen van anderen • Je respecteert elkaar, je raakt elkaar niet aan • Je taalgebruik is fatsoenlijk • Je accepteert verlies als uitkomst van het spel waar je aan mee doet • Je negeert ongewenst gedrag en geeft aan dat je dit niet fijn vindt en dat de ander moet stoppen hiermee. • Je helpt het slachtoffer van ongewenst gedrag op een positieve manier door de dader hier fatsoenlijk op aan te spreken. • Heeft je positieve reactie op ongewenst gedrag geen effect bij de ‘dader,” dan informeer je de leerkracht. Ad 2. De tijdregel. De tijd die je op school hebt moet nuttig worden gebruikt. Je zit op tijd klaar zodat de les kan beginnen. Binnen de les ben je bezig met je werk. Dat betekent dat we van de kinderen onderstaand positief gedrag verwachten en de consequenties die dit heeft als je deze regels negeert. Gedrag tijdens instructie: Duidelijke afspraken maken over welk gedrag de leerkracht verwacht van de leerlingen tijdens de instructie. • Er wordt geluisterd, niet gepraat • Iedereen blijft op zijn stoel zitten • Door het opsteken van je vinger geef je aan iets te willen zeggen • Je geeft alleen antwoord als je de beurt hebt Gedrag tijdens verwerking: Duidelijke afspraken maken over het gedrag dat de leerkracht verwacht van de leerlingen tijdens de verwerking. • Je gebruikt je eigen dobbelsteen en die van de andere leerlingen op de juiste manier. . • Je bent behulpzaam als iemand daar om vraagt [? op de dobbelsteen] • Je overlegt op fluistertoon • Wat er wordt besproken in de groepen, gaat over het werk dat je moet maken • Je respecteert andermans spullen • Als iemand uit je groep je stoort dan zeg je dat tegen hem of haar op een vriendelijke manier en vraagt of hij/zij daar mee wil stoppen. • Je loopt niet onnodig door de klas Ad 3. De spullenregel. Deze regels omvat alles wat te maken heeft met het zorgen voor het aanwezig van de materialen die je nodig hebt om te kunnen werken en het op tijd klaar en netjes hebben van je werk.
gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
2
Het voor elkaar hebben van je spullen en het te maken werk is op orde • Alle spullen die je nodig hebt liggen op je tafel of zitten in je vak • Je werk is klaar binnen de daarvoor beschikbare tijd • Je ingeleverde werk ziet er netjes uit. • Netjes is; geen krassen, geen doorhalingen, geen vlekken en alle gebruikte woorden en/of cijfers staan tussen de lijnen. • Heb je niet voldoende werk af of is het niet netjes, dan kun je kiezen om het om 12.45 uur af te maken of om 15.15 uur. • Is het werk daarna klaar en netjes dan kun je naar huis. • Het huiswerk dat is mee gegeven is klaar en ingeleverd op de afgesproken tijd en datum • Het huiswerk ziet er netjes uit. • Je hebt je gymspullen bij je op de dagen dat je gym hebt. Hierboven hebben we beschreven wat wij verwachten van onze kinderen ten aanzien van de drie genoemde basisregels. Er zullen in de keuze momenten die de leerlingen dagelijks maken jammer genoeg situaties ontstaan waarin de verkeerde keuzes worden gemaakt. Wanneer de leerlingen zich niet aan de gemaakte afspraken houden, heeft dit consequenties in de vorm van een mogelijke straf. Deze consequenties worden erger naarmate de regel vaker overtreden wordt. Straf moet altijd gericht zijn op verbetering van gedrag. Hij/zij moet iets leren van de straf die wordt gegeven. Wie ervoor kiest zich, niet aan deze afspraken te houden, kiest op dat moment voor het krijgen van een regel. Overtreden van de regel Wanneer een leerling zich misdraagt, krijgt hij een regel. Op het moment van overtreden wordt alleen aangegeven onder welke regel de overtreding valt, aan het einde van de dag is er de mogelijkheid met de leerling te bespreken waarom hij/zij een regel heeft gekregen. Hierdoor kan de les gewoon verder gaan en zijn de overige leerlingen niet de dupe van die leerling die zich niet aan de regels houdt. De effectieve lestijd blijft hierdoor zo groot mogelijk. De leerling noteert de regel op zijn overzicht of het regelbord dat op een centrale plek in het klaslokaal hangt. De leerkracht houdt toezicht op het bijhouden van deze administratie. Zeker in de beginfase van de uitvoering van dit protocol zal dit nodig zijn. Leerlingen hoeven niet altijd direct een regel te krijgen. De leerkracht kan ervoor kiezen om eerst nog een waarschuwing te geven. Dit kan per leerkracht en per groep verschillen. Het krijgen van een regel heeft altijd consequenties. De overtredingen worden per basisregel bijgehouden. De straf wordt altijd opgelegd voor overtredingen die binnen dezelfde categorie vallen. Dus 3 regels bij de respectregel leidt tot nablijven. Twee regels bij de respectregel en 2 regels bij de tijdregel, 4 totaal, leidt dus nog niet tot een strafmaatregel. De gevolgen van het krijgen van de regels zijn bij alle leerlingen bekend en zijn altijd hetzelfde. Dit is voor de leerlingen duidelijk en weten ze vooraf wat de gevolgen van hun gedrag zijn. Eerste en de tweede keer De eerste en tweede keer dat een regel wordt gegeven zien we als een waarschuwing. Hierdoor krijgen de leerlingen de kans hun gedrag in positieve zin te veranderen zonder dat dit een bepaalde straf tot gevolg heeft. Derde- en vierde keer De derde en vierde keer dat een regel wordt gegeven, krijgt de leerling een lichte straf. Deze straf wordt niet direct toegepast, maar op een vooraf afgesproken moment. Dit moment is voor de leerlingen altijd duidelijk. Voor de groepen 3 t/m 8 betekent dit in de pauze binnen blijven onder toezicht van een leerkracht. De kinderen in de groepen 4 t/m 8 schrijven een tekst over die past bij zijn/haar overtreding gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
3
van de regel. Door dit over te schrijven is de leerling bewust bezig met zijn gedrag, zelfreflectie, en heeft de straf een duidelijke koppeling met de oorzaak. Voor de kleuters betekent dit dat zijn niet mee mogen doen aan een leuke activiteit. Deze sanctie wordt direct toegepast. Deze jonge kinderen kunnen nog niet werken met een uitgestelde straf, zij zijn het voorval dan alweer vergeten. Vaker overtreden van de regel 5e en 6e keer Bij de 5e en 6e dat de regel wordt gegeven wordt een zwaardere straf toegepast voor de kinderen in de groepen 5 t/m 8. De leerlingen moeten na schooltijd tot 16.00 uur nablijven. Dit gebeurt op een afgesproken dag en tijdstip. Wij hebben gekozen voor de dinsdag- en de donderdagmiddag voor het toepassen van deze maatregel. Dit betekent in de meeste gevallen dat de leerling bij het geven van de 5e of 6e regel pas 1 of 2 dagen later zijn straf krijgt. Eén leerkracht houdt toezicht op de leerlingen die moeten nablijven. Door middel van een schema wordt bij gehouden welke leerkracht de verantwoordelijkheid draagt voor deze leerlingen. De meeste leerkrachten draaien mee in dit schema. Op die manier wordt het gedrag van de leerlingen een gedeelde verantwoordelijkheid van het hele team. Ouders worden schriftelijk op de hoogte gebracht wanneer en waarom hun kind moet nablijven. De kinderen in de groepen 1 t/m 4 laten we niet nablijven. De kinderen in de kleuterbouw worden direct bestraft door ze apart te zetten of ze even niet mee te laten doen aan de activiteit waar ze op dat moment mee bezig zijn. De kinderen in de groepen 3 en 4 blijven een pauze binnen elke keer als ze een regel krijgen. Ze zitten in de pauze dan onder toezicht van een leerkracht uit een hogere groep. Een leerling die de respectregel vooral tijdens de gymnastieklessen overtreedt, wordt in deze fase van het meerdere keren overtreden van de regels, uitgesloten van een gymles. Voor dit protocol geldt dat naarmate het aantal overtredingen toe neemt, de straffen ook zwaarder worden. Uit de groep verwijderen van de leerling Wanneer het gedrag van de leerling zo onwenselijk is dat er ingegrepen moet worden, kan de leerkracht er voor kiezen de leerling voor een korte of langere tijd te isoleren zodat deze over zijn gedrag kan nadenken. Isoleren is niet de straf, de leerling zet dus alsnog een streepje op de lijst, maar haalt de leerling weg uit de situatie waarin hij het storende gedrag vertoont. Het is een hulpmiddel om te voorkomen dat het gedrag verder uit de hand loopt en het onderwijsleerproces in de groep ernstig wordt belemmerd. De isoleerplek is een ruimte waar de leerling onder toezicht is van een leerkracht. De computerruimte van het lokaal van de groepen 3 of 4 en de directiekamer zijn hiervoor de aangewezen plekken. Voor de leerling betekent dit: • Je neemt al het materiaal mee dat je voor die ochtend of middag nodig hebt en gaat naar de afgesproken plek. • Je mag alleen om 11.45- of 15.15 uur weer terug naar je eigen klas en dan wordt er over het incident gepraat. • Je doet mee aan de morgenpauze van de groep waar je op dat moment bent. Bijhouden van de gegeven regels De leerlingen houden in alle groepen zelf hun overtredingen bij. Dit gebeurt op een format dat zichtbaar in de klas opgehangen is. Door dit zelf bij te houden blijven ze zelf verantwoordelijk voor hun eigen gedrag en krijgen ze inzicht in hun gedrag. Een regel wordt genoteerd door bij de basisregel die wordt overtreden in een van de vakjes de datum te zetten. De leerkracht coacht, afhankelijk van de leeftijd van de leerlingen, het bijhouden van de administratie. Een leerling die bewust een regel niet noteert, krijgt van de leerkracht een extra regel. De registraties en eventuele sancties die daaruit voort vloeien, lopen van een vakantie tot een vakantie. In de praktijk is dat een periode van ongeveer 8 weken. Na een vakantie begint iedereen weer met een “schone” lei.
gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
4
Belonen Belonen zorgt voor het versterken van wenselijk gedrag. Dat betekent dat het belonen van gewenst gedrag een krachtig middel is in dit protocol om ongewenst gedrag om te buigen naar wenselijk gedrag. Met de leerlingen worden afspraken gemaakt over de te behalen doelen en daar kan een beloning aan worden gekoppeld. Voorbeeld: Wie aan het einde van de week nog 4 gezichtjes op zijn lijst heeft staan, verdient een stikker of we gaan met al die kinderen een film kijken. De volgende stap in het belonen zal zijn, deze beloningen naar de duur van het jaar een groter tijdsbestek te laten beslaan. Hierdoor leren leerlingen hun gedrag over een langere periode te reguleren. Een beloning wordt altijd in overleg met de leerlingen gekozen en duidelijk beschreven. Kleuters zijn heel egocentrisch ingesteld. Zij hebben nog niet het vermogen zich in anderen in te leven. Voor de kleuters wordt dan ook een persoonlijke beloning afgesproken die ze ontvangen, als zij na de afgesproken periode bijvoorbeeld de laatste 2 droevige gezichtjes nog niet hebben ingekleurd. Een stikker of het kiezen van een leuke activiteit zou een beloning kunnen zijn. De leerlingen in de groepen 3 en 4 kunnen zich iets beter inleven in andere kinderen dan kleuters, maar zij zijn nog niet in staat met anderen om te gaan in groepsverband. Op een leeftijd van ongeveer 8 jaar zijn ze hiertoe veel beter in staat. Ook hier werken met individuele beloningen of eventueel alvast oefenen met beloningen in kleine groepjes bv. de tafelgroepjes. De regels en de straffen zijn schoolbreed waarbij wel onderscheid wordt gemaakt in de uitvoering en de zwaarte van de sancties voor de onderbouw 1 t/m 4 en de bovenbouw 5 t/m 8. De beloningen en de hoeveelheid daarvan zijn leerkrachtgebonden. Voorbeelden van beloningen zijn als bijlage opgenomen in dit protocol. Voor de leerkracht • Positieve verwachtingen uitspreken. Ik weet zeker dat jullie de juiste keuzes maken. Daar vertrouw ik op. • Positief gedrag van leerlingen benoemen i.p.v. negatief gedrag • Probeer vriendelijk te blijven en ga niet in je emotie zitten. • Bij correctie van gedrag even naar deze leerling toe lopen en hem/haar aanspreken daarop bij de tafel. Niet aanspreken over de hoofden van de kinderen. • Verantwoordelijkheid voor eigen gedrag bij de leerling leggen. Leerling laten verwoorden wat hij/zij denkt te gaan doen om het ongewenste gedrag in positieve zin te veranderen. • Een time-out plek instellen om de leerling de mogelijkheid te geven hier te gaan zitten als hij/zij merkt dat het niet goed gaat. De leerling kiest zelf het moment om terug te keren in de groep. • Een kind dat ongewenst gedrag vertoont, aanspreken in de “ik of wij-vorm.” Bijvoorbeeld: “Wij vinden het storend dat …….” • Consequent toepassen van de regels omschreven in dit protocol. Als er een ordemaatregel wordt toegepast ten aanzien van een leerling, wordt hier kort verslag van gemaakt op het format ïncidenten” [zie opmerking onder Noot, eerste bullet]. Het betreft één van de hieronder genoemde maatregelen: • Kind buiten de groep plaatsen • Kind na schooltijd laten nablijven • Kind doet niet mee aan de volgende gymles[sen] • Kind wordt naar binnen gestuurd [pleinsituatie] • Kind mag in de pauze[s] niet naar buiten Noot: • Bij incidenten die leiden tot een ordemaatregel, vult de leerkracht of de melder het format incidenten in. Melder [niet zijnde de leerkracht van dit kind], de leerkracht en de directie ondertekenen dit format. Het origineel komt in een centrale map incidentenregistratie dat staat in het kantoor van de directeur, en de leerkracht bewaard een kopie hiervan in zijn/ haar zorgmap. gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
5
Indien een ordemaatregel niet kan worden uitgevoerd doordat het kind hier niet aan mee wenst te werken dan worden de ouders/verzorgers gebeld met het verzoek hun zoon/dochter van school te halen. Na het gesprek met de ouders zal voor dit kind een time-out worden ingesteld. • Bij een ernstig incident waarbij sprake is van; ▪ lichamelijk geweld ▪ psychisch geweld waaronder grove pesterijen of bedreigingen ▪ seksueel misbruik waarbij de veiligheid van een leerling[en] in het geding is, zal worden over gegaan tot een timeout of schorsing van de leerling. Het protocol “Schorsing en verwijdering”, dat ter inzage ligt op school, zal dan worden toegepast. •
Bijlagen: □ [1] Overschrijfteksten gedrag □ [2] Groepskaart gewenst gedrag □ [3] Overzicht beloningen □ [4] brief ouders over nablijven leerlingen
gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
6
Bijlage 1:
Overschrijfteksten gedrag
Brutale antwoorden [respectregel] De meester of de juf probeert op een fatsoenlijke manier met mij in gesprek te gaan. Ik krijg de kans om hier met woorden op een beleefde en respectvolle manier op te reageren. Door de brutale antwoorden die ik geef tegen de meester of de juf laat ik in woorden zien, dat ik dit niet doe. Het gevolg daarvan is dat de meester of juf er daarna misschien geen vertrouwen meer in heeft dat ik mijn gedrag in de toekomst wil veranderen. Ook kan het gesprek daardoor op een onprettige en vijandige wijze gaan verlopen. Dit maakt de situatie voor mij alleen maar moeilijker. Als ik fatsoenlijke antwoorden geef, voorkom ik daarmee veel ellende. Ik schrijf op wat ik heb gezegd: ……………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Minachtend kijken [respectregel] Als de meester of juf mij aanspreekt op mijn les- of ordeverstorende gedrag, werp ik geen minachtende blik meer op hem/haar. Leerlingen noemen dat onderling ook wel “vuil”kijken. Het is een teken van gebrek aan respect als men iemand op een dergelijke manier aankijkt. Er zitten nadelen aan als ik dat bij een volwassene doe. Immers het gevolg daarvan is dat de meester of juf er daarna misschien geen vertrouwen meer in heeft dat ik mijn gedrag in de toekomst wil veranderen. Ook kan het gesprek daardoor op een onprettige en vijandige wijze gaan verlopen. Dat zal het probleem eerder groter maken dan kleiner. Beter is het om voortaan te zeggen; “Sorry dat ik gebrek aan respect liet zien.” Daarna leg ik uit waarom ik mij zo heb gedragen. Op die manier zal het gesprek prettiger verlopen en is de kans kleiner dat de meester of juf zijn/haar vertrouwen in mijn goede bedoelingen en voornemens verliest. Verstoren van de les [respectregel] Ik mag de les niet verstoren, want zodoende kunnen mijn klasgenoten zich niet goed concentreren en halen ze door mijn gedrag misschien zelfs een slecht cijfer. Ik negeer de afkeuring van mijn klasgenoten of mijn meester of juf door mijn gedrag niet aan te passen. Mijn meester of juf en/of mijn klasgenoten proberen mij zodoende namelijk op een volwassen manier aan te spreken op mijn gedrag. Daarmee laat ik zien geen enkel respect te tonen voor wat ze tegen mij zeggen. Bovendien is het ook niet goed voor mijzelf als ik niet goed oplet. Voortaan neem ik de waarschuwingen van mijn klasgenoten en/of de meester of juf ter harte en ben ik geen onnodige tijd kwijt aan deze kinderachtige overschrijfopdracht. Verstoren van de les [ respect- en de tijdregel] Ik verstoor herhaaldelijk de les doordat ik mij niet houd aan de afspraken die de meester of juf met onze groep heeft gemaakt. Mijn meester of juf en/of mijn klasgenoten proberen mij op een fatsoenlijke en volwassen manier hierop aan te spreken. De meester of juf moet door mijn gedrag misschien de les stop zetten. Dit gaat ten koste van de sfeer in de groep en de opdracht duurt hierdoor langer dan gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
7
nodig is. Mijn klasgenoten kunnen zich door mijn gedrag niet goed concentreren en halen daardoor misschien zelfs een slecht cijfer. Door mijn gedrag niet aan te passen laat ik zien geen enkel respect te tonen voor de meester of juf en verpest ik het ook voor mijn klasgenoten. Als de meester of juf mij aanspreekt op het niet nakomen van de gemaakte afspraken zal ik in mijn gedrag laten zien dat ik dit serieus neem. Dat is voor mij ook beter want dan hoef ik niet buiten de groep dit verhaal te schrijven om nog eens na te denken over hoe ik mij wel moet gedragen. Voor de grap bijnamen geven [respectregel] Ik hou op om een medeleerling[en] bijnamen te geven, ook niet als geintje, want sommige leerlingen waarderen dit misschien niet. Door zulke geintjes kunnen gemakkelijk spanningen, irritaties en zelfs ruzies ontstaan. Voortaan geef ik alleen in mijn eigen vriendenkring bijnamen, als ik zeker weet dat degene die ik een bijnaam geef, dat grappig vindt. Zodoende hoef ik niet onbedoeld kwetsend of beledigend te worden met mijn grapjes. Ik ga proberen grapjes te maken waar iedereen echt vrolijk van wordt. Uiteraard doe ik dat niet tijdens de les, maar in de pauzes. Dit schrijfwerk lever ik morgenvroeg in bij mijn meester of juf en heb mijn ouders dit laten ondertekenen. Luidruchtig door de klas schreeuwen en/of ongevraagd iets zeggen [respectregel] Ik ga niet meer ongevraagd opmerkingen maken tijdens de les. Door de klas roepen verstoort onnodig de les en de concentratie van mijn klasgenoten. Het getuigt van weinig respect zoiets te doen om dat ik dat nodig vindt. Immers de meester of juf moet ervoor zorgen dat de belangen van al mijn klasgenoten gediend worden en zeker niet geschaad worden door mijn luidruchtige gedrag. Beter is het om de vinger op te steken zoals we hebben afgesproken met elkaar of de dobbelsteen op het vraagteken te zetten. Ik wacht rustig mijn beurt af en verstoor daardoor de les niet. Zo ga ik in het vervolg doen en hoeven de meester of juf en mijn klasgenoten zich niet meer te storen aan dit vervelende gedrag. Grof taalgebruik [respectregel] Ik gebruik geen grove taal tegen klasgenoten of volwassenen, ook niet als ik iets irritant vind. Grof taalgebruik is intimiderend en niet respectvol. Op onze school wordt dat niet getolereerd. Voortaan zeg ik tegen iemand die mij stoort of kliert op vriendelijke en correcte wijze””Kun je hier mee stoppen, want ik vind het vervelend dat je dit doet.” Als diegene mijn opmerking niet serieus neemt door zijn/haar gedrag niet aan te passen, meld ik dit bij de leerkracht. Ik schrijf hieronder op wat ik heb gezegd: …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………
gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
8
Kinderen pijn doen Ik vind het niet leuk als andere kinderen mij pijn doen. Andere kinderen vinden het dan natuurlijk ook niet leuk als ik hen pijn doe. We hebben dan ook op school afgesproken dat we elkaar moeten afblijven. Het is mij niet gelukt me aan deze regel te houden. Dat is vooral heel vervelend voor degene die ik pijn heb gedaan. Voor mij is het net zo vervelend want daardoor moet ik nu dit stukje over schrijven. Ik zal mijn excuses gaan aanbieden en hopen dat mijn vriendschap met hem/haar hier niet ernstig door is beschadigd. Als ik weer in een zelfde situatie kom moet ik mij aan de afgesproken regel houden. Het beste is dat ik mij omdraai en wegloop en een stil plekje zoek om stoom af te blazen in plaats van schoppen of te slaan. Als ik weer rustig ben doe ik weer mee met de activiteit waar ik mee bezig was. Kinderen kwetsen [respectregel] Ik vind het niet leuk als andere kinderen vervelende- of lelijke dingen over mij zouden zeggen. Het voelt heel naar als zoiets over je wordt gezegd. We hebben geleerd dat we in dat geval moeten zeggen dat je dit niet accepteert en dat degene die het zegt daar mee moet stoppen. Blijft dit zich herhalen dan meld ik dit aan de meester of juf. Nu heb ik zelf een ander kind gekwetst door lelijke dingen over hem te zeggen. Ik vind dat heel vervelend voor degene die ik pijn heb gedaan. Voor mij is het net zo vervelend want daardoor moet ik nu dit stukje over schrijven. Ik heb spijt van wat ik heb gezegd en zal ervoor zorgen dat mij dit niet weer overkomt. Ik behandel alle kinderen op de school met respect en accepteer de kinderen zoals ze zijn zonder vervelende dingen te zeggen over hun uiterlijk, kleding en gedrag. Ik schrijf hieronder op wat ik heb gezegd. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………
gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
9
Bijlage 2:
Groepskaart gewenst gedrag
Gedrag tijdens instructie: • Er is in de groep één persoon [leerkracht of leerling] aan het woord. • Er wordt naar elkaar geluisterd • Je laat elkaar uitspreken • Iedereen blijft op zijn stoel zitten • Door het opsteken van je vinger geef je aan iets te willen zeggen • Je geeft alleen antwoord als je de beurt hebt Gedrag tijdens verwerking: • Je gebruikt je blokje zelfstandig werken en die van de andere leerlingen op de juiste manier. . • Je bent behulpzaam als iemand daar om vraagt [vraagteken op het blokje] • Je overlegt op fluistertoon • Wat er wordt gezegd, gaat over het werk dat je moet maken • Je respecteert andermans spullen • Als iemand uit je groep je stoort dan zeg je dat tegen hem of haar op een vriendelijke manier en vraagt of hij/zij daar mee wil stoppen. • Je loopt niet onnodig door de klas Het voor elkaar hebben van je spullen en het te maken werk is op orde • Alle spullen die je nodig hebt liggen op je tafel of zitten in je vak • Je werk is klaar binnen de daarvoor beschikbare tijd • Je ingeleverde werk ziet er netjes uit. • Netjes is; geen krassen, geen doorhalingen, geen vlekken en de woorden tussen de lijnen. • Heb je niet voldoende werk af of is het niet netjes, afmaken om 12.45 uur of om 15.15 uur. • Is het werk daarna klaar en netjes dan kun je naar huis. • Het huiswerk dat is mee gegeven is klaar op de afgesproken tijd en datum en ziet er netjes uit. • Je hebt je gymspullen bij je op de dagen dat je gym hebt. Gedrag op het plein • Je zorgt dat het afval dat je hebt in de prullenbak wordt gedaan • Je respecteert de spullen van anderen • Je respecteert elkaar, je raakt elkaar niet aan • Je taalgebruik is fatsoenlijk • Je accepteert verlies als uitkomst van het spel waar je aan mee doet • Je negeert ongewenst gedrag en geeft aan dat je dit niet fijn vindt en dat de ander moet stoppen hiermee. • Je helpt het slachtoffer van ongewenst gedrag op een positieve manier door de dader hier fatsoenlijk op aan te spreken. • Heeft dit aanspreken op zijn/haar gedrag geen effect, dan informeer je de leerkracht. Gedrag bij de gymnastieklessen • Je loopt in de rij en op het voetpad • Je taalgebruik onderweg, in de kleedkamer en de gymzaal is fatsoenlijk en op een normale toon • In de kleedkamer respecteer je de spullen van iemand anders. • Je kleding en de tas hangen aan de kapstok. • Je accepteert een beslissing van de leerkracht die de spel – of gymsituatie leidt. • Je accepteert verlies als uitkomst van het spel waar je aan deel neemt • Daar waar het mag help je kinderen bij hun oefening. gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
10
Bijlage 3:
Overzicht beloningen
Activiteitenversterkers (Woltjer & Janssens, 2006) • Plantjes water geven (onderbouw) • Fruit uitdelen / bekers uitdelen (onderbouw) • Naast de leerkracht zitten bij vertellen / voorlezen, hulpje van de leerkracht • Boodschap naar andere leerkracht overbrengen • Als eerste met nieuw materiaal werken • Verhaaltje uitkiezen • Liedje uitkiezen • Plakselpotjes, onderleggers en kwastjes schoonmaken • Keuzewerk maken / kiezen als de te maken taak af is • Extra voorlezen • Tekenen • Handenarbeid • Naast vriendje zitten • Leerkracht helpen • Muziek luisteren / maken • Gezellige middag • Bord uitvegen • Na schooltijd helpen • Speelplaats vegen • Voor jezelf iets leuks doen • Kiezen uit de kieskast • Mogen schrijven met mooie of gekleurde pen • Film kijken / tv kijken • Extra gym • Eerder naar buiten / extra naar buiten • Koffie rondbrengen (alleen geschikt voor de bovenbouw) • Briefjes / werkjes uitdelen • Klasgenoot helpen • Spelletjes spelen • Quiz mogen maken en houden (bovenbouw) • Moppen vertellen (bovenbouw) • Computeren m.b.v. schoolprogramma’s of vrije keuze • Leerling of de hele groep bedenken samen met de leerkracht een beloning voor een afgesproken prestatie Sociale versterkers (Woltjer & Janssens, 2006) Sociale versterkers zijn gemakkelijk toe te passen en kosten geen extra tijd of extra materiaal. Het gaat om iedere vorm van aanmoediging of bevestiging zoals; • Goed zo! • Prachtig gedaan • Wat kun jij mooi… gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
11
• • • • • • • •
Wat heb jij fijn opgeruimd (bij de onderbouw) Knuffelen (alleen bij de jongste kinderen) Pluimpje geven Knipoog (vooral bij jonge kinderen) Aai over de bol (vooral bij kleuters) Toe lachen Super! Fantastisch!
Materiële versterkers (Woltjer & Janssens, 2006) Een materiële versterker is alleen leuk als het bijzonder is. Versterkers blijven bijzonder als zij niet overmatig worden toegepast. Deze versterkers worden daarom in beperkte mate gebruikt. Materiële versterkers verliezen hun waarde naarmate de leerlingen ouder worden. Dit wil niet zeggen dat ze daar nooit meer toegepast kunnen worden, maar wel in mindere mate. • Een mooi plaatje • Stempel • Puzzeltje • Boekje • Kleurpotlood • Viltstift • Ballon • Stukje krijt • Medaille (heel gemakkelijk te maken van een stukje karton met een lintje) • Kralen • Pen • Sticker Ruilversterkers (Woltjer & Janssens, 2006) Deze versterkers verdienen leerlingen tot aan een afgesproken hoeveelheid. Daarna wisselen zij deze versterker in voor een grotere versterker. Dit is goed te gebruiken in combinatie met de activiteitenversterkers. Dit werkt vooral in de onderbouw goed. • Een plaatje • Een sticker • Cijfer • Stempel • Turfjes op het bord / kaart of schrift • Plakfiguurtjes • Ketting rijgen met kralen • Fiches Voorbeelden van versterkers die op onze school worden gebruikt en waar de leerkracht een keuze uit kan maken.
gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
12
Bijlage 4:
Brief ouders over nablijven leerling
Geachte ouder / verzorger van ………………………………………………. Zoals u wellicht al van uw kind vernomen heeft, moet hij / zij nablijven tot 16.00 uur. Dat gebeurt op dinsdag ………………………… / donderdag ……………………… De reden hiervan is dat hij / zij zich voor de _____ keer niet gehouden heeft aan één van onze 3 basisregels. Uw kind heeft zich niet gehouden aan; De respectregel Toelichting: De tijdregel De spullenregel
Wanneer uw kind zich in deze periode nogmaals niet aan de regel houdt, zal hij / zij opnieuw na moeten blijven tot 16.00 uur. We zullen uw zoon/dochter passend werk aanbieden tijdens het nablijven. Ik hoop u zo voldoende op de hoogte te hebben gesteld, Met vriendelijke groet,
gedragsprotocol Europaschool [versie 250113]
13
