Gedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken in de zorg
Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie) Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie)
Behandeling van tabaksverslaving Farmacologische ondersteuning: ondersteuning: ≥ 10 sigaretten per dag óf eerste sigaret binnen ½ uur na het ontwaken
Gedragsmatige ondersteuning: ondersteuning: Altijd
CBO richtlijn behandeling tabaksverslaving CBO richtlijn behandeling tabaksverslaving Kort eenmalig advies à Kortdurend Stopadvies tijdens 1 zorgcontact tijdens 1 zorgcontact ‘Rookt u? Ik adviseer u te stoppen.’ ‘Rookt u? Ik adviseer u te stoppen.’ bij voorkeur jaarlijks
Korte interventie
à MIS 2 of meer zorgcontacten ‘Rookt u? Wilt u stoppen? Zo ja, wanneer? Waar ziet u tegenop?’ Rookt u? Wilt u stoppen? Zo ja, wanneer? Waar ziet u tegenop?’
Intensieve interventie à Coaching of Groepstraining tenminste 4 contacten in enkele weken tenminste 4 contacten in enkele weken minimaal 40 minuten in totaal minimaal 40 minuten in totaal
Effectpiramide stopondersteuning Tijdsinvestering
Toename stopkans
57 keer
>5 mins Intensieve interventie
25 mins
<1 mins
4 keer Matige intensieve interventie
Kortdurende interventie
3 keer
2 keer Een ‘rookvrije praktijk’
Adapted from Litt J, et al. Asia Pacific Fam Med. 2003; 2: 1759
Stepped Care intensiever = effectiever à altijd intensief: haalbaar? wenselijk? altijd intensief: haalbaar? wenselijk? Aanbevelingen richtlijn: stepped care 1) Stopadvies: iedere roker 2) MIS bij: gerichte hulpvraag behoefte aan begeleiding vraag over hulpmiddelen ≥ 3 stopadviezen 3) Intensievere ondersteuning, indien: eerdere mislukte poging onder professionele begeleiding eerdere mislukte poging onder professionele begeleiding een roken gerelateerde aandoening een roken gerelateerde aandoening kiest zelf voor intensievere begeleiding kiest zelf voor intensievere begeleiding
Kortdurend stopadvies Doelgroep: patiënten van de huisarts Uitgangspunt: Patiënt gaat eerst zelf aan de slag, komt eventueel terug met gerichte vraag www.stivoro.nl/hulpvanhuisarts
Minimale interventiestrategie SMR (MIS) Minimale interventiestrategie SMR (MIS) HMIS: voor de huisartsenpraktijk, beschikbaar sinds 1994 : voor de huisartsenpraktijk, beschikbaar sinds 1994 CMIS: voor de begeleiding van hartpatiënten (sinds 2000) : voor de begeleiding van hartpatiënten (sinds 2000) VMIS: voor de begeleiding van zwangeren (sinds 2002) : voor de begeleiding van zwangeren (sinds 2002) LMIS: voor de begeleiding van longpatiënten (sinds 2004) : voor de begeleiding van longpatiënten (sinds 2004)
Stappen van de MIS Stappen van de MIS 1. Stopadvies
à Rookt u? Ik adviseer u te stoppen met roken! Rookt u? Ik adviseer u te stoppen met roken!
2. Rookprofiel afnemen 3. Motivatie bepalen en bespreken 4. Barrières inventariseren en bespreken 4. Barrières inventariseren en bespreken 5. Stopafspraak maken 6. Hulpmiddelen bespreken 7. Nazorg bieden
2. Rookprofiel § Hoeveel sigaretten rookt u? § Hoe lang na het opstaan begint u met roken? Hoe lang na het opstaan begint u met roken? ≥ 10 per dag óf 1e binnen half uur na ontwaken 10 per dag óf 1e binnen half uur na ontwaken = nicotineverslaafd à farmacologische ondersteuning farmacologische ondersteuning
3. Motivatie (= willen) § Hebt u wel eens gedacht aan stoppen? Hebt u wel eens gedacht aan stoppen? § Zo ja, op welke termijn zou u willen stoppen? Zo ja, op welke termijn zou u willen stoppen? à binnen een maand: klaar om te stoppen binnen een maand: klaar om te stoppen à binnen een half jaar: twijfelt nog à niet binnen een half jaar: nog niet klaar niet binnen een half jaar: nog niet klaar
4. Barrières (= kunnen) § Wat lijkt u moeilijk aan stoppen?
§ Waar ziet u tegenop? § Bent u al eens eerder gestopt? Hoe kwam het dat u weer ging Bent u al eens eerder gestopt? Hoe kwam het dat u weer ging roken? à Bespreken & alternatieven bedenken Bespreken & alternatieven bedenken
5. Stopafspraak § officieel/bindend § binnen 2 weken na gesprek
6. Hulpmiddelen Bewezen effectieve hulpmiddelen Bewezen effectieve hulpmiddelen
Farmacologische hulpmiddelen: hulpmiddelen: § nicotinevervangers § medicijnen
Gedragsmatige hulpmethoden: hulpmethoden: § brochure § Advies op Maat § StopSite (www.deStopSite.nl ) § StopMail § Telefonische Coaching § groepstraining (Pakje Kans) § Persoonlijke Coaching
7. Nazorg Wanneer: § op stopdag telefonisch § in stopweek of week erna op spreekuur in stopweek of week erna op spreekuur § op langere termijn tijdens vervolgcontacten op langere termijn tijdens vervolgcontacten Aanpak: § Hoe gaat het met het stoppen? Hoe gaat het met het stoppen? § Hoe is het u tot nu toe gelukt om vol te houden? Hoe is het u tot nu toe gelukt om vol te houden? à complimenteren en ondersteunen complimenteren en ondersteunen
Intensieve interventies Intensieve interventies Telefonische Coaching (7*15 min.) Persoonlijke Coaching (6 * 45 min. + 1 keer telefonische follow (6 * 45 min. + 1 keer telefonische followup)
Pakje Kans groepstraining (9*1.5 uur)
Intensieve interventies “Stoppen met roken is een kwestie van willen en kunnen”
Fasen: Overwegen Voorbereiden – Actie Actie – Volhouden
Behandelingstechnieken: Motiverende gespreksvoering Motiverende gespreksvoering Zelfcontroletraining
Voor meer informatie www.stivoro.nl/professionals > stoppen met roken > patiënten
[email protected]