GEDRAGSCODE DEFENSIE KENT VIJF PIJLERS

Nummer 3 | 18 januari 2007 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 4-5 Diemaco krijgsmachtbreed onder het mes

Pagina 9 Majoor helpt Roemeens ziekenhuis

Pagina 6-7 Bij Sensoren draait het om ‘situational awareness’

Pagina 10 Hunkering naar goeie oude tijd

GEDRAGSCODE DEFENSIE KENT VIJF PIJLERS DEN HAAG - De Gedragscode Defensie staat voor een professionele houding, fatsoenlijke omgangsvormen en goede samenwerking. Dat is een van de kernboodschappen die ook in een brief aan het personeel kenbaar is gemaakt. Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Dick Berlijn presenteerde gisteren, woensdag 17 januari, de vijf pijlers onder de Gedragscode Defensie. Het startsein werd gegeven tijdens een bijeenkomst in de Prinses Julianakazerne in Den Haag ten overstaan van alle operationele commandanten en commandanten van de respectieve Defensieonderdelen, opper- en vlagofficieren en gelijkgestelde burgers. “Dit is pas het begin op weg naar een nog betere organisatie. De Gedragscode Defensie is geen tovermiddel, maar een

startpunt en een kapstok voor een breed scala aan maatregelen”, kondigde Berlijn aan. De hoofdthema’s luiden: ‘Ik maak deel uit van een professionele organisatie’, ‘Ik ben lid van van een team met een gemeenschappelijke taak’, ‘Ik ben mij bewust van mijn verantwoordelijkheid’, ‘Ik behandel iedereen met respect’ en ‘Ik zorg voor een

Hoofdwacht Maastricht nu militaire geschiedenis

veilige werkomgeving’. Achter deze pijlers van de Gedragscode Defensie gaat een bredere uitleg schuil die voeten in de aarde moeten krijgen binnen heel Defensie. De commandanten worden dan ook voorzien van een informatiepakket waarmee uiteindelijk iedereen binnen de organisatie moet worden bereikt. De gedragscode kan nog worden verbeterd indien er waardevolle bijstellingen door het personeel worden aangedragen. De punten voor de Gedragscode Defensie zijn aangedragen tijdens de bijeenkomsten van de werkgroep van luitenant-generaal Bertholee met grote groepen van het defensiepersoneel in november en december vorig jaar. Lees verder op de pagina’s 3, 6 en 7

Kamerleden in Uruzgan URUZGAN - De Vaste Kamercommissie voor Defensie heeft vorige week een bezoek gebracht aan Uruzgan. Ze ging onder meer langs bij het Regionale Commando Zuid

in Kandahar, waarover Nederland momenteel het bevel voert, en vertrok daarna naar Tarin Kowt. Hier had ze ook een onderhoud met gouverneur Munib.

DEN HAAG - Nederland bekleedt momenteel het voorzitterschap van de Europese Gendarmerie Force (EGF). Dit is een snel inzetbare, robuuste politiemacht met een militaire status, samengesteld uit vijf nationaliteiten. Naast Nederland doet Spanje

HILVERSUM - Luitenant-generaal Ad van Baal is afgelopen maandag bij zijn vertrek als inspecteur-generaal der krijgsmacht koninklijk onderBurgemeester Leers: “Het is het laatste Hollandse bolwerk in de Limburgse hoofdstad dat in Maastrichtse handen valt.” Foto: Monique van Rijen-Bos

dag valt hij definitief onder het hoofdstuk militaire geschiedenis. Met de overhandiging van een oude sleutel aan de burgemeester van Maastricht, Gerd Leers, deed staatssecretaris Cees van der Knaap symbolisch afstand van het historische pand. Lees verder op pagina 3

AVDD●

Marechausee leidt Europese Gendarmeriemacht mee met de Guardia Civil, Italië met de Carabinieri, Frankrijk met de Gendarmerie Nationale en Portugal met de Guardia Nacional Republicana. De Koninklijke Marechaussee voert dit jaar als deskundige het secretariaat van de EGF aan.

INSPECTEUR-GENERAAL VAN BAAL KONINKLIJK ONDERSCHEIDEN MAASTRICHT - De Hoofdwacht aan het Vrijthof behoorde sinds mensenheugenis aan Defensie toe. In 1738 verving nieuwbouw een ouder complex en in de jaren 1773-1774 werd de Hoofdwacht vanwege de slechte fundering nog eens geheel opnieuw opgetrokken. Ooit lagen er de sleutels van de stadspoorten en andere vestingwerken in bewaring en vormde hij het zenuwcentrum van het garnizoen, dat in zijn hoogtijdagen elfduizend militairen telde. Sinds afgelopen maan-

Op de foto kijken de parlementariërs Ferrier en Pechtold toe hoe militairen zich klaarmaken voor de rit naar diens ambtsverblijf. Foto: Richard Frigge-

scheiden. Hij werd benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau met de Zwaarden. Van Baal kreeg de bij de onderscheiding behorende versierselen opgespeld door staatssecretaris van Defensie Cees van der Knaap (foto). Dat gebeurde tijdens een receptie na afloop van de functiewisseling op de staf van de inspecteurgeneraal, het defensiecomplex De Zwaluwenberg bij Hilversum. Van Baal is opgevolgd door vice-admiraal ir. Michiel van Maanen. Die gaf voor kort bij de Defensie Materieel Organisatie als transitiemanager leiding aan de omvorming van de vier materieeldirecties van Defensie tot één geheel. Van Baal blijft nog tot 1 februari in dienst, de datum waarop hij met functioneel leeftijdsontslag gaat. Hij heeft dan een defensiecarrière van 41 jaar achter de rug. Foto Remco Schoonderwoert-AVDD●

De politiemacht, een initiatief van Frankrijk, is ruim twee jaar geleden opgericht. Nadat Italië in 2005 optrad als voorzitter, gevolgd door Spanje in 2006 neemt Nederland deze taak gedurende 2007 voor haar rekening. Tot op heden heeft een daadwerkelijke inzet van de EGF, mede door de opbouwfase, nog niet plaatsgevonden. Volgens commandant Koninklijke Marechaussee, luitenant-generaal Minze Beuving, ligt er inmiddels echter een gedegen fundament onder de EGF, sterk genoeg om een opdracht uit te voeren. Volgens de Hoofddirecteur van de Directie Algemene Zaken, drs. Lo Casteleijn, komt het door de vasthoudendheid van vooral Nederland dat de Europese Gendarmeriemacht een dergelijke stevige basis heeft. Nederland zorgde er immers voor dat de EGF pas operationeel werd verklaard na een eerste oefening. Hierbij lag de nadruk op door de EGF uit te voeren politietaken in een militaire setting. Nederland was bovendien van mening dat het operationele concept voor de politiemacht moest zijn afgerond. Dat is gebeurd. Lees verder op pagina 2

18 januari | Pagina 2

IN HET KORT

Overdracht in weer en wind.

NIEUWE CHEF-STAF 101 GSB APELDOORN - 101 Gevechtssteunbrigade (GSB) heeft een nieuwe chefstaf. Op maandag 8 januari droeg luitenant-kolonel Hegge zijn functie over aan ranggenoot Schoonderbeek. De overdracht vond plaats in de stromende regen. Ondanks de weersomstandigheden nam Hegge toch de tijd om even terug te blikken op de achterliggende periode. Hij memoreerde de roerige geschiedenis van de Staf 101 Gevechtssteunbrigade in de afgelopen jaren, die bol stonden van de reorganisaties en waarin werd verhuisd van ‘t Harde naar Apeldoorn. De laatste reorganisatie kreeg per 29 december zijn beslag en de staf begint nu aan een nieuwe periode.●

EERSTE MMO-DIPLOMA’S AMERSFOORT - Negentien cursisten hebben eind vorig jaar als eerste lichting de MDV Module Operatiën (MMO) op het OTC Operatiën (OTCNPN) in Amersfoort afgerond. Zij kregen het diploma uit handen van brigadegeneraal Van den Broek, chef-staf van Staf-CLAS. De dertien wekende durende MMO is een aanvulling op de Middelbare Defensie Vorming (MDV), de ‘paarse variant van de vroegere cursus Stafdienst. Omdat deze ten opzichte van zijn voorganger met de helft is bekort, heeft vooral het tactische gedeelte van de cursus flink moeten inboeten. Vanwege de centrale rol van het landoptreden binnen operaties en de complexiteit daarvan is voor een goede commandovoering meer diepgang vereist. Vandaar de oprichting van de MMO. De rode draad in deze nieuwe cursus is de landmachtdoctrine over militaire operaties en de commandovoering op brigadeniveau.●

WEBPORTAAL CANON DEN HAAG - Defensie heeft in nauwe samenwerking met de firma Canon een logistiek webportaal ontwikkeld. Dit stelt beide partners in staat snel en soepel hun procedures op elkaar af te stemmen en de samenwerking te vereenvoudigen. Defensie heeft met vier leveranciers een overeenkomst voor kopieerfunctionaliteiten. Tot op heden verliep het proces van aanvragen, verplaatsen of afstoten van kopieerapparatuur door middel van papieren formulieren of telefonisch contact. Hieraan is nu een einde gekomen. De contractmanagers van CDC/DC-IVB, die sinds kort de kopieercontracten beheren, zijn van mening dat dit één van de stappen vormt om de dienstverlening te verbeteren en gelijktijdig de administra-

tieve ballast te reduceren. Het doel van DC-IVB is met uiteindelijk alle leveranciers van kopieermachines door middel van het portaal de communicatie te vereenvoudigen en uitwisseling van informatie te verbeteren. Canon heeft het voortouw in de ontwikkeling genomen en is als eerste geslaagd. Het portaal (http://cap.canon.nl/canonclient/indexministerievandefensie.as p) valt vanaf vandaag te bereiken en uit te proberen met de volgende toeganggegevens: inlogcode: xxxx; wachtwoord: yyyy Later deze week hebben alleen de geautoriseerde defensiemedewerkers nog toegang, vanaf dat moment worden opdrachten door Canon verwerkt.●

BRIDGEOPROEP DEN HAAG - Het Officierscasino op de vliegbasis Soesterberg, tegenwoordig Evenementencentrum Casino Soesterberg geheten, vormt op 14 april de arena voor het defensiebridgekampioenschap. Begin 09.30 uur; prijsuitreiking om circa 18.30 uur. Voorronde á 24 spellen topintegraal; finale á 24 spellen in 3 groepen topintegraal; meesterpunten volgens geldende schaal. Aan het kampioenschap kunnen de volgende categorieën personeel meedoen: actief dienende militairen, burgerambtenaren, (actieve) reservisten, leden van de Nationale Reserve, veteranen, gepensioneerd defensiepersoneel, oud-defensiemedewerkers die minimaal vier jaar in dienst zijn geweest van Defensie. Kandidaten melden zich voor 10 april aan. Inschrijfgeld: dertig euro per paar. Meer informatie bij kolonel M.C.J. Felix, email mcj.felix2@ mindef.nl of felix. marcel @planet.nl. Telefoon 070 - 316 40 70 of 06 - 307 241 60 (privé). Zie ook www.defensiebridge.nl●

VETERANEN PLATFORM VERHUISD DEN HAAG - Het Veteranen Platform (VP) zetelt per 1 januari in de Ametisthorst te Den Haag. De Vakbond voor Defensiepersoneel VBM/NOV is zo vriendelijk geweest het VP onderdak te bieden. Het platform krijgt in het pand niet alleen kantoorruimte en vergaderfaciliteiten, het VBM/NOV biedt tevens dienstverlening en (administratieve) ondersteuning. Op vrijdag 12 januari 2007 hebben de voorzitter en de vice-voorzitter van het Veteranen Platform, de heren A.H.P. Knoppien en A. Lok, tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst de officiële openingshandeling van het nieuwe bureau van het Veteranen Platform verricht. Met de verhuizing naar Den Haag wordt mede uitvoering gegeven aan het Beleidsplan van het VP voor de jaren tot 2010. Dat stelt nog eens ten overvloede dat het Veteranen Platform altijd dé stem van dé Nederlandse veteranen is geweest en dat dit ook in de toekomst zo dient te blijven. Daarnaast worden, met het betrekken van de nieuwe kantoorruimte in Den Haag, de ‘lijnen’ naar veel voor het Veteranen Platform belangrijke actoren in de veteranenwereld, zoals het Ministerie van

Een YPR-765 van de Koninklijke Marechaussee rolt door een Frans dorp tijdens een internationale MEoefening. Foto: Hennie Keeris

Knoppien en Lok verrichten de officiële handeling.

Defensie, het Bureau Ceremonieel en natuurlijk de projectorganisatie Nederlandse Veteranendag, letterlijk een stuk korter. De verhuizing van het Veteranen Platform naar Den Haag brengt voor de veteranen geen grote veranderingen met zich mee.●

HUIZINGA ASSISTENT BIJ TOPSPORTSELECTIE DEN HAAG - Luchtmachtkapitein en judoka Mark Huizinga heeft een nieuwe baan bij Defensie. Hij is rechterhand geworden van de coördinator van de Defensietopsportselectie (DTS), luitenant-kolonel der mariniers Chris Kipp. In die functie coördineert hij onder meer de vele demonstraties, clinics en lezingen van de leden daarvan. Overigens maakt Huizinga zelf ook deel uit van de Defensietopsportselectie, waardoor hij nu twee petten op heeft. Voordat de voormalige Olympisch kampioen als assistent van Kipp aan de slag ging, was hij stafofficier Fysieke Training en Sport op het hoofdkwartier van de luchtmacht. Een ander lid van de Defensie Topsportselectie, taekwondoka eerste luitenant Ferry Greevink, boekte afgelopen weekeinde een fraai succes door zijn nationale titel in de gewichtsklasse tot 84 kilogram te prolongeren. De bij 11 Luchtmobiele Brigade werkzame landmachtmilitair won de finale met 8-2 van Michael Reichart.●

ven tot 23 maart 2006 via het aanmeldformulier op www.kansrijk.info. De voorlichting gaat door mits er voldoende aanmeldingen zijn! Tijdens de bijeenkomst komt o.m. het ondernemerschap aan de orde, de begeleiding vanuit Kansrijk en de consequenties voor de wachtgeldregeling. Actuele vacatures Kansrijk - Kijk voor een actueel overzicht en voorwaarden op de websites van Kansrijk.

Europese Gendarmeriemacht DEN HAAG - De EGF wordt tijdens een missie aangestuurd vanuit het vorig jaar januari operationele hoofdkwartier in het Italiaanse Vicenza. Hier zijn rond de dertig gendarmes gestationeerd, onder wie vier van de Koninklijke Marechaussee. De politiemacht, die maximaal achthonderd militairen telt, opereert in eerste instantie vooral voor de Europese Unie, maar kan ook ter beschikking staan van de Verenigde Naties, de NAVO, de OVSE, andere internationale organisaties of van een ad hoc-coalitie. Zo zou de EGF algemene politietaken, inlichtingenwerk, strafrechtelijke onderzoeken en het beschermen van mensen en eigendommen in politiek instabiele landen kunnen overnemen. Daarnaast behoren onder meer het bestrijden van rellen, trainen van agenten en instructeurs of taken op het gebied van verkeer en grensbewaking tot de mogelijk-

heden. De marechaussee levert bij een inzet maximaal zestig personen. Binnen de bevelsstructuur van de EGF, heeft een hoge interdepartementale commissie de leiding. Daarin vertegenwoordigen meestal de Hoofddirecteur Algemene Beleidszaken en de plaatsvervangend directeur Veilgheidsbeleid van Buitenlandse Zaken Nederland, maar ook marechausseecommandant Beuving kan deze plaats innemen. Onder Nederlands voorzitterschap hoopt men niet alleen de zogenoemde ‘catalogus van inzetmogelijkheden’ van de deel-

nemers af te ronden, maar ook een relatie te onderhouden met andere landen. Het gaat dan in het bijzonder om geïnteresseerden voor het EGF-lidmaatschap of naties die de status van waarnemer wensen. Verder staan het organiseren van een Europese politieoefening in de periode oktober/november op de agenda, het leggen van contacten met de VN, OVSE en NAVO en het verder uitbouwen van de band met de Europese Unie. Een kroon op het voorzitterschap zou zijn als de intentieverklaring tot samenwerking, die de vijf landen op 17 september 2004 in Noordwijk tekenden, dit jaar wordt omgezet in een EGF verdrag.●

MARECHAUSSEEBERICHTEN KOPERROOF OP SCHIPHOL

De Brequet Atlantic in zijn element. Foto: NIMH

MLM KRIJGT BREQUET ATLANTIC SOESTERBERG - Het Militair Luchtvaart Museum heeft een Brequet Atlantic van de Duitse marine overgenomen. Deze kist is maandag 15 januari naar Soesterberg overgevlogen. De Koninklijke Marine opereerde van 1969 tot 1985 met de Brequet Atlantic, het enige toestel dat van oorsprong exclusief als militair patrouillevliegtuig werd ontworpen. In die periode deden er negen dienst bij 321 Squadron. Tijdens de hoogtijdagen van de Koude Oorlog zette de KM de machine in voor verkenning en onderzeebootbestrijding.●

KANSRIJK Voorlichtingsbijeenkomst zelfstandig ondernemerschap - Kansrijk organiseert weer een voorlichtingsbijeenkomst op 29 maart 2007 om 14:00 uur op de Kromhoutkazerne in Utrecht. Deze bijeenkomst is voor defensiemedewerkers die geïnteresseerd zijn in het zelfstandige ondernemerschap. De bijeenkomst staat open voor medewerkers die behoren tot een knelpuntcategorie of herplaatsingskandidaat zijn of dat gaan worden. U kunt zich inschrij-

Vervolg van pagina 1

Dus jij weet risico’s goed in te schatten? - De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) zoekt ook voor 2006 persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veiligheid en privacy? Kijk voor de eisen op de websites van Kansrijk. Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten Defensie? - Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defensie! Meer Kansrijkinfo op intranet: Startpagina Personeel en internet: www.kansrijk.info●

SCHIPHOL - De marechaussee op Schiphol is een onderzoek gestart naar de daders van een diefstal van in totaal vier kilometer geïsoleerde koperkabel, met een doorsnede van 50 cm. Deze werd ontvreemd van een bouwterrein aan de Evert van de Beekstraat. De kabel was opgerold op acht haspels en heeft een waarde van 17.000 euro.●

SOMALISCH SMOKKELNETWERK OPGEROLD TILBURG - De Koninklijke Marechaussee heeft vorige week een 52-jarige Somaliër uit Tilburg aangehouden die waarschijnlijk een van de organisatoren van een netwerk mensensmokkelaars is. Dit bracht tegen betaling Somalische volwassenen en kinderen naar Engeland, Duitsland, Noorwegen, Zweden en Denemarken. De illegalen maakten gebruik van look-alike reisdocumenten. Een Somalische familie

MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep

BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR TOT 20.00 UUR (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) 0800-3333673 (GRATIS) +31 (0)71-8807118 WWW.RNG.NL/MELDPUNT

leende daartoe tientallen keren haar identiteitskaarten en paspoorten uit. Wanneer een document in beslag werd genomen, deed ze aangifte van vermissing. Tijdens het onderzoek betrapten de Britse autoriteiten in september 2006 een personenauto met vier illegale Somaliërs en een begeleider. Ze kwamen uit Nederland en waren via Zeebrugge over zee naar Hull gereisd. Die zelfde maand onderschepten de Belgische autoriteiten in 0ostende ook een transport. Daarbij werden vier Somaliërs tegengehouden, die op weg waren naar Londen. Bij het doorzoeken van een woning in Maastricht troffen rechercheurs van de marechaussee vijf Somalische vreemdelingen aan. Twee van hen waren in afwachting van een transport naar Scandinavië.●

WEGPIRAAT AANGEHOUDEN SCHIPHOL - De Koninklijke Marechaussee op Schiphol heeft een 57 jarige man aangehouden nadat hij na een reeks verkeersovertredingen op de vlucht sloeg. De bestuurder reed met hoge snelheid over Schiphol en werd betrapt door een surveillancevoertuig van de Marechaussee. Toen de met een GSM aan zijn oor bellende automobilist werd gesommeerd te stoppen, reed hij vol gas in de richting van de A4. Via de berm en groenvoorzieningen probeerde hij zijn achtervolgers van zich af te schudden. Hij scheurde met snelheden oplopend tot 180 km/u over de rijksweg en haalde via de vluchtstrook medeweggebruikers in. Op de A-2 richting Utrecht liep hij vast

in de verkeersdrukte en kon worden aangehouden. Zijn auto is in beslaggenomen en zijn rijbewijs ingevorderd.●

DOORGEREDEN NA BOTSING ZWOLLE - De Koninklijke Marechaussee brigade Drenthe-IJsselstreek is een onderzoek gestart naar een 21jarige man uit Lelystad. Hij wordt verdacht van doorrijden na een botsing met een fietser. De man werd aangehouden door de politie, maar vanwege zijn militaire status overgedragen aan de Marechaussee. Het ongeluk vond plaats op een kruising in Zwolle. De fietser raakte daarbij gewond en belandde in het ziekenhuis. De bestuurder van de auto had alcohol gedronken en is naar het Zwolse politiebureau gebracht. De ademanalyse gaf als uitslag 625 ug/l. Zijn rijbewijs is ingevorderd.●

STEEKPARTIJ OP SCHIPHOL SCHIPHOL - De Koninklijke Marechaussee heeft op Schiphol vijf arrestaties verricht. Een vermoedelijke drugskoerier werd in de aankomsthal opgewacht door vier man. Nadat zij hem hadden meegenomen, liep een ruzie in de terminal uit op een vechtpartij, waarbij het slachtoffer werd gestoken met een mes. Een team in burger van de Marechaussee, dat het kwintet al in observatie had, greep direct in. Een eerste onderzoek wijst uit dat de passagier waarschijnlijk een bolletjesslikker is die werd onderschept om de waar te leveren. De verdachten zijn ingesloten. De zaak is overgedragen aan de recherche van de KMAR op Schiphol.●


VOORSTELLEN LEIDEN METEEN TOT MAATREGELEN VOOR VEILIGHEID

CDS BERLIJN: DIT IS EEN FERM STARTPUNT DEN HAAG - De CDS benadrukte woensdag dat alle leidinggevenden binnen Defensie verantwoordelijk zijn voor het scheppen van een veilige omgeving. Voor ongewenst gedrag zoals pesten, machtsmisbruik of (seksuele) intimidatie is geen plaats meer.

Vervolg van pagina 1

Foto: Hennie Keeris

Het begin DEN HAAG - De aanleiding voor het opstellen van een Gedragscode Defensie vormde het rapport-Staal. De commissaris van de Koningin in Utrecht, mr. Boele Staal, onderzocht vorig jaar na een melding van seksuele intimidatie op Hr.Ms. Tjerk Hiddes de werksfeer bij de krijgsmacht. Daaruit kwam naar voren dat er op plaatsen sprake is van (structureel) ongewenst gedrag. Zowel de politieke als de militaire leiding heeft na de presentatie

van het rapport maatregelen genomen. De CDS riep een werkgroep in het leven onder leiding van luitenant-generaal Rob Bertholee. Hem werd gevraagd een aantal kernbegrippen te benoemen in een gedragscode. Gisteren is daarvan het concept gepresenteerd. De tweede Kamer heeft in een aantal moties gevraagd vier jaar lang elk half jaar een rapportage met de vorderingen te leveren. De CDS is namens de minister verantwoordlijk is voor de uitvoering van drie van de vier de aanbevelingen. De Hoofddirecteur Personeel (HDP) wordt belast met het opzetten van een profes-

sionele organisatie van vertrouwenspersonen. In de Kamerbrief die gisteren is verzonden, wordt ook vooruit gekeken naar de derde aanbeveling van de commissie Staal, de opzet van een nieuwe integriteitorganisatie. Personeel dat betrokken is bij de herinrichting zal nader worden geïnformeerd. Dit gebeurt door enerzijds een nieuwsbrief en anderzijds wordt op 26 januari een bijeenkomst gehouden. In Ermelo geeft de Hoofddirecteur Personeel, luitenant-generaal Hans Leijh, een toelichting op de ontwikkelingen en gemaakte keuzes.●

Hoofdwacht nu geschiedenis Vervolg van pagina 1

MAASTRICHT - Met het officiële vertrek van het Regiment Limburgse Jagers op 9 maart 2006 verlieten tevens de laatste Nederlandse militairen Maastricht. Voor de Hoofdwacht, in de periode 1999-2000 voor het laatst verbouwd, bleek Defensie geen bestemming meer te hebben. Maandag de 15de werd hij met een ceremonieel tintje overgedragen, waarbij heden en verleden elkaar de hand reikten. Een moderne Patria reed het Vrijthof op en kwam tot stilstand tussen het toegestroomde publiek en opgestelde eenheden, waaronder 30 Natresbataljon, gehuld in het oude uniform van de Limburgse Jagers, de Regimentsfanfare Grenadiers en Jagers en het Mestreechs Rizzjemint. Adjudant Lud Lindeman, afkomstig van het Regionaal Militair Commando Zuid in Vught, sprong behendig uit het pantserwielvoertuig om de traditionele sleutel aan Van der Knaap te geven. Die reikte hem op zijn beurt uit aan de burgemeester van Maastricht. “We’ve got him”, grijnsde Leers triomfantelijk, het metaal boven zijn hoofd zwaaiend naar de toeschouwers op het Vrijthof. Het plein, waarvan het nog maar de vraag is of het er zonder militairen zou hebben gelegen. “Die ruimte was destijds nodig voor exercitie en de dagelijkse parade”, merkte de staatssecretaris op. “Jarenlang zorgde een omvangrijk garnizoen voor de veiligheid in de stad. De verhoudingen tussen de militairen en de burgerij waren over het algemeen goed, waarbij het zeker hielp dat de middenstand zeer gelukkig was met de aanwezigheid van duizenden militairen. Ambachtslieden, winkeliers, aannemers, kroegbazen en bordeelhouders verdienden aan de militairen een goed belegde boterham.” LAATSTE BOLWERK

Hendrik Jacob Ghier kreeg eind 1736 de opdracht de Hoofdwacht te bouwen. Twee jaar later was het pand gereed. Kosten: 11.800 oude guldens. Bijna drie eeuwen later mocht Maastricht het overnemen voor N 1.040.000. “Dat lijkt niet veel”, zegt Eric de Vetter, hoofd vastgoedexploitatie van ‘Regionale Domeinen Zuid’ van het Ministerie van Financiën, “maar er zitten wel wat voorwaarden bij. Zo moet het gebouw een publieke functie krijgen. Dus geen horeca, detailhandel en bank of iets dergelijks. En er geldt een anti speculatiebeding. Mocht de gemeente zich niet aan onze afspraak houden en het pand voor bijvoorbeeld vier miljoen euro doorverkopen, dan kom ik het verschil nog even incasseren.” Directeur Dienst Vastgoed Defensie, Jan Fledderus, toonde zich er verheugd over dat de voormalige Hoofdwacht in goede handen blijft

De Hoofdwacht op het Vrijthof fungeerde bijna drie eeuwen als militair onderkomen. Foto: Monique van Rijen-Bos

en dat deed ook burgemeester Leers. “De overdracht van de Hoofdwacht aan het gemeentebestuur markeert een uiterst belangrijk moment voor de Maastrichtenaren. Het is het laatste Hollandse bolwerk in de Limburgse hoofdstad dat in Maastrichtse handen valt”, gaf hij lachend aan. “Defensie heeft zich hier altijd thuis gevoeld. Ik kan u verzekeren dat de stad de aanwezigheid van de pejotten, zoals Maastrichtenaren soldaten noemen, als net zo prettig heeft ervaren.” Leers sprak zijn dank uit voor de standvastigheid van de militairen, omdat daardoor de Hoofdwacht werd gered van sloop. Immers, in 1913 stond het pand in gemeentelijke stukken omschreven als een getuigenis van verregaande wansmaak dat zo snel mogelijk moest verdwijnen om niet langer het Vrijthof en de achtergelegen monumentale gebouwen te ontsieren. “De gemeente verordonneerde de sloop, maar de militaire autoriteiten kwamen daartegen in het geweer.” Wat de nieuwe functie van het pand betreft, denkt Leers aan bijvoorbeeld een expositieruimte. Er worden pogingen ondernomen het originele Verdrag van Maastricht, dat in 2007 vijftien jaar bestaat, uit Rome terug te halen. Leers: “De Hoofdwacht zou een perfect gebouw zijn om dit historische verdrag, waarmee de Europese Unie is gesticht, te exposeren.” Over de toekomst van de Hoofdwacht hoeft, zo laat het zich aanzien, niemand zich grote zorgen te maken. Nu beide personeelsleden, Jos Houben en Inge Varion, nog. Zij hopen snel weer ergens een leuke be-

De Gedragscode Defensie vormt echter een van de vele instrumenten die worden ingezet om ongewenst en ongepast gedrag binnen Defensie te bestrijden. “Ik heb altijd gezegd dat de Gedragscode Defensie een middel betreft om de bewustwording te ondersteunen. Dit is een ferm startpunt”, meldde de CDS. Alle medewerkers van Defensie krijgen deze week een brief op huisadres waarin de Gedragscode Defensie wordt toegelicht. Tegelijkertijd is een brief onderweg naar de Tweede Kamer om ook de politiek in te lichten over de vorderingen. Deze en volgende maand worden binnen de defensieonderdelen sessies gehouden, waarin kan worden gediscussieerd over de vijf pijlers. Op 31 maart van dit jaar wordt dan de definitieve Gedragscode Defensie vastgesteld. De werkgroep Staal, onder leiding van de Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten, luitenant-generaal Rob Bertholee, zit ook niet stil. “Uit de gesprekken met onze medewerkers - dat gebeurde in groepen van 15 tot 250 man - is duidelijk vastgesteld dat er meer ruimte moet zijn voor sociaal leiderschap”, schetst de PCDS. “Een nogal wijds begrip en dus gaan we daar meer handen en voeten aangeven. Er is een duidelijke definiëring nodig omdat we het sociaal leiderschap willen integreren in de opleidingen. Tegelijkertijd willen we de (jonge) leidinggevenden ondersteunen bij hun vorming en dat het gedrag van medewerkers wordt meegenomen in het werkoverleg.” STRIKT

De uitkomsten van het rapportStaal en de bevindingen van de werkgroep Bertholee hebben inmiddels al heel wat voeten in de aarde. Zo is er meteen gehoor gegeven aan de roep om meer toezicht op de kazernes in de avonduren en daarnaast meer mogelijkheden voor een zinvolle vrijetijdsbesteding. Veel van de problemen in het verleden zijn ont-

staan door verveling of een overmatige alcoholconsumptie. Wat dat laatste betreft is er tijdens oefeningen en tijdens uitzendingen al een strikt beleid ingevoerd. De two-can rule is inmiddels vervangen door een nocan rule. Een goed voorbeeld hiervan was de Oud- en Nieuwviering in Uruzgan, waar de drempel zonder alcoholische drank werd genomen. De feestvreugde in Tarin Kowt leed daar totaal niet onder omdat DJ’s Eddy Zoey (BNN) en Annemiek Schollaardt (Uruzgan FM) voor een opperbeste stemming zorgden. “Ik heb daar zelf kunnen meemaken dat het zo dus ook kan. Ik heb me de vraag gesteld of Defensie ook eens kan kijken of er meer artiesten naar de uitzendgebieden kunnen worden uitgezonden, ter harte genomen. De optredens van Freek de Jonge in Irak en van Albert West en Bennie Jolink in Afghanistan zijn daarvan goede voorbeelden.” Op korte termijn worden ook aanpassingen verwacht in het militair tuchtrecht. “De roep om duidelijk en eenduidig beleid op dit gebied is duidelijk door ons opgevangen”, meldt generaal Bertholee. “Ik begrijp dat iedereen wil dat er meteen maatregelen worden genomen, maar om hiertoe te komen, moet zeer zorgvuldig worden gehandeld. Het betreft immers ook het dragen van een correct tenue en bijvoorbeeld het uiterlijk voorkomen. Daarvoor is overleg nodig met de bonden.” Datzelfde geldt met de invoering van een alcohol- en drugstest. “Daarvoor is een wijziging nodig in het militair ambtenarenreglement”, onderstreept hij. Bertholee en zijn werkgroep bekijken ook of en hoe de gedragscode kan worden opgenomen in de contracten met werknemers bij Defensie.” De komende weken worden binnen de defensieonderdelen de gesprekken over de bestrijding van ongewenst gedrag voortgezet. In deze krant en op intranet zal regelmatig over de voortgang worden bericht.●

REORGANISATIE MUSEA VAN START GEGAAN Secretaris-generaal Annink in gesprek met personeel, dat betrokken is bij de realisatie van de reorganisatie van de militaire musea. Foto Peter Wiezoreck

DEN HAAG - Secretaris-generaal Ton Annink heeft afgelopen week op het ministerie in Den Haag het startschot gegeven voor de reorganisatie van de militaire musea. Het project omvat de oprichting, buiten Defensie, van een stichting, genaamd Nationaal Militair Museum, en het onderbrengen daarin van alle huidige musea. Daarnaast wordt op de vliegbasis Soesterberg een nieuw museum ge-

bouwd, waarin het Militaire Luchtvaartmuseum en het Legermuseum een plek krijgen. Ook komt er een presentatie van de collectie van de defensiemusea in álle vestigingen van de stichting. Dat zijn het nieuwe museum in Soesterberg, het Marinemuseum in Den Helder, het Mariniersmuseum te Rotterdam, het Museum Bronbeek te Arnhem en het Marechausseemuseum te Buren. Tot slot

worden de diverse historische verzamelingen geïntegreerd in de collectie van het Nationaal Militair Museum. Zodoende resteren er bij de eenheden uitsluitend traditiekamers. Een klein kernteam onder leiding van kolonel Wim van Son (landmacht), leidt de reorganisatie in goede banen. Als plaatsvervanger van Van Son fungeert luchtmachtoverste Jan Kos; als secretaris luitenant-ter-zee 2 Piet Stevens.●


Amerikaanse M-16 variant uitgerust met ondermeer een Aimpoint red dot vizier, rail interface system, een voorsteun en een laser en een tactical light. Rechts: Indrukwekkend, met accessoires behangen persoonlijk wapen. Foto: Jeremy T. LockUS Air Force Rechts: Het Amerikaanse leger in Irak maakt al langer gebruik van allerhande ergonomische en optische hulpmiddelen. Foto: Sandra M. Palumbo-US Navy

AANPASSINGEN MAKEN PERSOONLIJK WAPEN FLEXIBELER EN EFFECTIEVER

DIEMACO KRIJGSMACHTBREED DEN HAAG - Door het complexere expeditionaire optreden en de talloze veranderingen in de persoonlijke gevechtsuitrusting is de Diemaco verouderd. Op het gebied van vuursnelheid, trefzekerheid en ergonomie schiet het persoonlijk wapen van Canadese origine naar huidige maatstaven tekort. De Defensie Materieel Organisatie legde de Diemaco daarom kritisch onder de loep en kwam onlangs op de proppen met een lijvig pakket aan modificaties.

TEKST: ANDRÉ TWIGT

Naast diverse technische aanpassingen ondergaan alle Diemaco’s (C7, C7A1, C8, C8A1, (GD), Licht Ondersteunend Automatisch Wapen (LOAW) en de lichte mitrailleur Minimi een fikse modificatie. Na twaalf jaar trouwe dienst onder uiteenlopende omstandigheden zijn veel geweren dringend aan een beurt toe, waarna ze weer even vooruit kunnen. Zouden de Diemaco’s aanvankelijk rond 2012 het veld ruimen, nu moeten ze minstens vier jaar langer mee. Dat lukt deels door nog ongebruikte wapens, afkomstig van opgeheven eenheden, te verruilen voor inmiddels versleten exemplaren. De verschuiving van de End Life of Type geeft de Defensie Materieel Organisatie (DMO) de tijd om bij de vervanging allerlei internationale ontwikkelingen op het gebied van wapens en munitie te betrekken. Daardoor zou het kaliber van de toekomst wel eens een andere kunnen zijn dan de standaard NATO 5,56 mm. Maar zover is het nog niet. Voorlopig blijft de krijgsmacht aangewezen op de Diemaco, die vrij goed valt aan te passen aan de wensen van de gebruiker. Daarbij maken de specialisten een onderscheid tussen veranderingen die krijgsmachtbreed worden doorgevoerd (universele aanpassingen) en die welke specifiek zijn bedoeld voor de gevechtseenheden (functionele aanpassingen). Een opvallende modificatie is het geïntegreerde rail interfacesysteem, dat de handbeschermers (rondom de loop) gaat vervangen. Dit railsysteem dient als basis voor allerlei extra’s, die er met een simpele klik op bevestigd kunnen worden, zoals een laserdoelaanwijzer, een sterke zaklamp of een voorste handgreep. Die laatste wordt eveneens over de hele linie ingevoerd, omdat de hui-


De wapensteun en allerhande doelzoekmiddelen worden op termijn bij de Nederlandse troepen ingevoerd. Een keuze is nog niet gemaakt. Foto: Cooper Evans-Marine Corps

ONDER HET MES dige handbeschermers de schutter verplichten de voorste hand in een onnatuurlijke houding te draaien, wat op den duur leidt tot vermoeidheid. De handgreep vergemakkelijkt de draag- en schiethouding, waardoor je sneller en nauwkeuriger kunt richten en vuren. Ook komt er een aangepaste vuurregelaar, zodat linkshandige schutters het wapen niet hoeven over te pakken en in positie kunnen blijven als ze de vuurregelaar willen bedienen. Dat vergroot de snelheid van handelen aanmerkelijk. Een grotere magazijnpal moet er voor zorgen dat de schutter ook met handschoenen aan zijn magazijnen kan verwisselen. Dat is van belang wanneer er bij koud weer of onder NBC-omstandigheden wordt gewerkt. Verder staat er een, in zes posities verstelbare, kolf op het programma, die de beweeglijkheid vergroot

én de schiethouding ten goede komt. Door de uitgebreide persoonlijke gevechtsuitrusting, met onder meer een ballistisch en een modulair gevechtsvest, is het nu lastig om de Diemaco goed te schouderen. Vooral bij operaties in gebouwen, geaccidenteerd of zwaar begroeid terrein. VOORZETLENS

Het tweede deel van het project richt zich op verbetering van de Diemaco-varianten van de gevechtseenheden, inbegrepen het Korps Commandotroepen (KCT), de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten van de Marechaussee en de Special Forces van het Korps Mariniers. De hierbij in gebruik zijnde wapens worden naast alle al beschreven modificaties voorzien van onder meer een vergrotende voorzetlens voor de SRIM (SnelRIcht-

Middel, red.). Deze kijker, maar dan zonder vergrotingsoptiek, komt overigens voor alle Diemaco- (en Minimi-) gebruikers beschikbaar. Hij vereenvoudigt het richten, verhoogt de reactiesnelheid, vergroot de trefkans en verbetert het omgevingsbewustzijn op vooral de korte afstand. De voorzetlens maakt het mogelijk doelen tot op circa zeshonderd meter waar te nemen en soms te identificeren. Daardoor kan een tegenstander vroegtijdig worden onderkend en uitgeschakeld voordat hij een bedreiging vormt voor de eigen eenheden. Voor acties in een slecht verlichte of bebouwde omgeving, waar de helderheidsversterkende apparatuur vaak onvoldoende werkt, krijgt de militair een hands free te gebruiken lamp, die in dezelfde richting wijst als het wapen. Daarnaast schaft Defensie om die reden ook modules Tezamen met de Diemaco-familie worden ook de lichte mitrailleurs van het type Minimi aangepast. Foto: Jeremy T. Lock-US Air Force

aan met infraroodlicht of een laserdoelaanwijzer. Bij Diemaco’s voorzien van een 40 mm granaatwerper zit aan de zijkant van de Elcan-kijker een zogenoemd reflexvizier. Omdat de Elcan verdwijnt bij invoering van de SRIM, wordt dit vervangen door een laddervizier, zoals bij het KCT al in gebruik is. Invoering daarvan lost tegelijkertijd een aantal problemen op, zoals een kwetsbare montage, overmatige weerspiegeling van omgevingslicht en buitensporige lichtuitstraling van de tritiumcel die in het reflexvizier zit. Verder voorziet het project SRIM alle Diemaco’s (inclusief Minimi) van een stabiele bevestigingsrail voor het richtmiddel, die in de plaats komt van het draaghandvat. ACCURATESSE

Een ander punt betreft de verbetering van de munitietoevoer. Om de vuurkracht te verhogen, krijgt het Korps Mariniers extra trommelmagazijnen voor zijn LOAW’s. Voor het aan elkaar koppelen van de magazijnen komen er clips, waardoor het wisselen aanmerkelijk sneller zal gaan. Er worden ook rubber lussen op de magazijnen (zgn. magpul’s) aangebracht, waardoor je ze makkelijker en vlugger uit de magazijntassen kunt halen. Bredere spangrepen stellen de schutter verder in staat om zijn wapen in alle (lig)posities te spannen, bijvoorbeeld ondershands. Dit geldt alleen voor wapens in gebruik bij de speciale eenheden. Modulaire voorsteunen (eventueel gecombineerd met de voorste handgreep) maken het bezetten van statische posities een stuk simpeler. Ze bieden de schutter meer stabiliteit, wat de accuratesse ten goede komt. Volgens de DMO verdient het de voorkeur om de voorsteunen te

Het project Operationele Aanpassingen Diemaco maakt een onderscheid tussen de wapens in gebruik bij de gevechts- en bij overige eenheden. Eerstgenoemde krijgt met name meer optische toevoegingen. Foto: Hennie Keeris

integreren in de voorste handgreep, zodat er, afhankelijk van het type missie, niet gewisseld hoeft te worden tussen die beide. Het rail interface systeem biedt de mogelijkheid om de toevoegingen naar eigen smaak op diverse plaatsen te monteren.

te kunnen uitvoeren. Mede door de dikwijls aanwezige burgerbevolking zijn snel en effectief reageren en omgevingsbewustzijn nu belangrijker dan ooit. En dan is een modern persoonlijk wapen onontbeerlijk.●

ONONTBEERLIJK

De kosten van het project Operationele Aanpassingen Diemaco belopen tientallen miljoen euro’s. Inbegrependie voor de instandhouding van een acht tot vijftien procent grote logistieke reserve. Ook zijn allerlei uitgaven geraamd voor bijvoorbeeld het aanpassen van de wapenkisten en klemmen. Als gevolg van de talloze modificaties voldoen die straks niet meer. In totaal gaan naar verwachting een dikke 26.000 wapens onder het mes. Een groot deel van de ingrijpende modificaties zal plaatsvinden bij het Marinebedrijf in Den Helder.●

Met het omvangrijke pakket modificaties komt de DMO tegemoet aan de hogere eisen die het krijgsbedrijf aan militairen tijdens vredesmissies stelt. Steeds vaker moeten ze hun optreden aanpassen aan de omstandigheden. Humanitaire hulpverlening, op stabilisatie gerichte acties of gevechtsoperaties kunnen elkaar in een oogwenk afwisselen. Dit zogenoemde three block warfare-principe werkt tevens in de hand dat iedere militair eenvoudige gevechtstaken (bewaking en beveiliging) dient


DEFENSIEONDERDELEN: DEFENSIE GEDRA Van Uhm: Vertrouwen in elkaar herstellen UTRECHT - Leidinggevenden dienen een veilige en werkbare omgeving te creëren voor het personeel. Het klein aantal slachtoffers van ongewenst gedrag dat de zaak aanhangig maakt bij de leiding, kan duiden op een gebrek aan vertrouwen. “Ik acht het van het grootste belang dat ons personeel het volste vertrouwen heeft in elkaar en de organisatie. Nadrukkelijke gedragsregels zijn een goed instrument om dat te waarborgen.” Dat zegt luitenant-generaal Peter van Uhm, commandant van de landstrijdkrachten (CLAS) over de invoering van de Gedragscode Defensie. “Na de lancering van de gedragscode verwacht ik dat mijn commandanten, samen met hun stafadjudanten zij staan het dichtst bij de soldaten - de gedragscode bespreken tot op de enkele man of vrouw. De discussie moet verder gaan dan de gedragscode. Het gaat bijvoorbeeld ook om sociaal leiderschap. Komende tijd vinden diverse terugkoppelingen plaats om de reacties en opmerkingen op te vangen. Door te praten over de code, wordt personeel nog meer bewust gemaakt van het nut en de noodzaak ervan. De gedragscode moet nog verFoto: Hennie Keeris der verdiept worden zodat alle medewerkers van Defensie - reservisten, actief dienende militairen en burgers in staat zijn zich de regels eigen te maken. Op die manier beschikken we eind maart over een definitieve code waar iedereen zich in kan herkennen. Wellicht is het ook wenselijk om de gedragscode als leidraad te gebruiken bij bijvoorbeeld functioneringsgesprekken.” Voor generaal Van Uhm staat buiten kijf dat élke werknemer in de eerste plaats zelf verantwoordelijk is voor zijn of haar eigen gedrag. “De gedragscode is niet voor niks in de ik-vorm geschreven. De sleutel voor verdere uitwerking van de code ligt bij commandanten, leidinggevenden en instructeurs, want zij moeten het voorbeeldgedrag geven. Bij de schoolbataljons is al heel veel aandacht voor gedragsregels en dat gebeurt heel goed. Vooral instructeurs spelen hierin een voorname rol omdat zij nieuwe militairen vormen en hen de juiste mores bijbrengen. Die moeten we ook vasthouden bij de operationele eenheden en tijdens operationele inzet. Het moet vanzelfsprekend worden dat collega’s elkaar kunnen aanspreken op hun gedrag.”●

Sleutel tot succes ligt bij iedereen, zegt CLSK BREDA - De sleutel voor het succes van de Gedragscode Defensie ligt bij iedere medewerker. Een gedragscode op zich is echter niet voldoende. Van belang is dat er daadwerkelijk naar wordt gehandeld en dat we bij gebrek hieraan elkaar hierop aanspreken. Dat vindt de commandant van de luchtstrijdkrachten (CLSK), luitenant-generaal Hans de Jong. De uitkomsten van het rapport-Staal hebben de leiding van het vliegende krijgsmachtdeel duidelijk gemaakt dat actie dient te worden genomen en dat het thema ongewenst gedrag structureel aandacht blijft verdienen. “Ik heb de bestrijding van ongewenst gedrag tijdens diverse overleggen regelmatig op de agenda staan. Ook van mijn leidinggevenden verwacht ik dat zij hieraan voldoende aandacht schenken en de implementatie van de verbetermaatregelen volledig ondersteunen”, laat de CLSK weten Binnen CLSK bestonden al maatregelen, zoals een

CLSK-gedragscode, een Leiderschapsvisie, aandacht voor het onderwerp ongewenst gedrag tijdens opleidingen en een aantal toezichtmaatregelen. Inmiddels zijn - ten tijde van het onderzoek door de CommissieStaal - de diverse maatregelen CLSKbreed geïnventariseerd en Foto: Peter Wiezoreck waar mogelijk gestandaardiseerd. “Terecht is gekozen voor een Defensiebrede aanpak”, oordeelt de generaal. “Een aantal maatregelen dat reeds in gang was gezet, zoals het actualiseren van de huidige CLSK-gedragscode en het actualiseren van de Leiderschapsvisie, zijn stopgezet of aangehouden om aan te sluiten bij een Defensiebrede aanpak.” De Jong acht het van belang dat de code breed geaccepteerd wordt en hij wil die dan ook binnen CLSK tot op de werkvloer bespreekbaar maken. “Op korte termijn heeft een kick-off plaats met de leidinggevenden binnen CLSK. Bovendien zal iedere leidinggevende de gedragscode met zijn of haar personeel bespreekbaar maken. Daarnaast zal de gedragscode deel uitmaken van de jaarlijkse functioneringsgesprekken. Naar mijn mening dient een gedragscode krachtig en bondig te zijn. Hier voldoet de code aan. Bij het bespreekbaar maken is het tevens van belang open te staan voor open aanmerkingen. Indien hieruit blijkt dat een aanvulling wenselijk is, zal ik dit bij de CDS kenbaar maken.”●

Bestuursstaf mikt op verantwoordelijkheid DEN HAAG - Hoewel in het verleden ook onderzoeken zijn uitgevoerd naar ongewenst gedrag, maakte het rapport van de Commissie-Staal pas echt duidelijk dat we als organisatie nog veel ruimte hebben voor verbetering als het gaat om het uitbannen van ongewenst gedrag. In die zin is het rapport wel een eye-opener. “We kunnen er niet omheen; er moet iets veranderen”, zegt plaatsvervangend secretaris-generaal van het ministerie van Defensie, Paul de la Chambre. “Binnen de Bestuursstaf wordt zeker niet nu pas begonnen met het aanpakken van ongewenst gedrag. Onder leiding van mijn voorganger, Marion Gout, heeft integriteit regelmatig op de agenda van overlegfora gestaan. Daarnaast zijn binnen de hele bestuursstaf ARBO-gerelateerde onderzoeken uitgevoerd waarin vragen zijn gesteld over dit specifieke onderwerp. Aan de hand van de resultaten van het rapport Staal bekijken we welke aanvullende activiteiten ertoe kunnen bijdragen om ongewenst gedrag nog verder tegen te gaan.” De la Chambre, eind december aangetreden in deze functie - hij was eerder commandant van het Commando DienstenCentra - is zeer ‘zeer gemotiveerd’ de Gedragscode Defensie te implementeren bij de Bestuursstaf. “Ik weet dat de gedragscode zorgvuldig is voorbereid en dat er veel Foto: Peter Wiezoreck

medewerkers van Defensie bij zijn betrokken. De code geldt voor iedereen, maar is ook van iedereen. Dat betekent dat wij allemaal de sleutel tot het succes zijn en dat begint bij onszelf. Ik ben verantwoordelijk voor mijn eigen gedrag. Kan mijn gedrag niet door de beugel? Dan mag iedereen mij daarop aanspreken. Ik zal zeker niet nalaten om dat ook bij anderen te doen, waarbij ik in het bijzonder erop zal letten dat de leidinggevenden binnen de Bestuursstaf hun verantwoordelijkheid nemen.”●

Commando DienstenCentra: meelopers zijn ook fout AMSTERDAM - De commandant van het Commando Dienstencentra, Marion Gout-Van Sinderen en haar plaatsvervanger generaal-majoor Huub Schouenberg, zijn van plan op korte termijn sessies te houden voor alle lijnmanagers waar de Gedragscode Defensie op de agenda staat. Verder is afgesproken om in de interne middelen binnen het CDC, zoals de personeelsbladen, aandacht te besteden aan dit onderwerp. Gout en Schouenberg, beiden nieuw bij het CDC, grijpen hun kennismakingsronde aan om de beFoto: Hennie Keeris strijding van ongewenst gedrag en de Defensie Gedragscode bespreekbaar te maken. Het CDC is overigens niet meegenomen in het onderzoek van de Commissie-Staal. “Dit betekent echter niet dat binnen het CDC geen ongewenst gedrag zou kunnen voorkomen. Wij hebben de plicht als werkgever om te zorgen dat iedereen zich veilig voelt en met plezier zijn of haar werk kan uitvoeren”, onderstreept Gout. Generaal Schouenberg benadrukt nog dat het CDC niet wereldvreemd is. “Wat in de ‘rest’ van de Defensiewereld plaats vindt, gebeurt ook bij het CDC. Ook bij ons gelden dezelfde regels voor zowel burgers als voor militairen. Onze medewerkers moeten als ondersteuner van de krijgsmachtdelen altijd paraat zijn en alert kunnen reageren en daar hoort bepaald gedrag bij.” Binnen het CDC bestaat een uitstekend functionerend netwerk van contactpersonen waar generaal Schouenberg en Gout graag gebruik van blijven maken. “Via de lijnmanagers en de contactpersonen moet ongewenst gedrag aan het licht komen en aangepakt worden”, zeggen ze. Maar het allerbelangrijkst is voorbeeldgedrag. “Het lijkt een open deur maar je krijgt de behandeling die je verdient’, zegt Schouenberg. ‘Als iemand ‘nee’ moet zeggen dan ben je eigenlijk al te ver gegaan. Initiators van ongewenst gedrag, meelopers, maar ook mensen die erbij staan te kijken: allen zijn fout en moeten zich daar heel bewust van zijn.” Gout wil graag op regelmatige basis geïnformeerd worden over ongewenst gedrag. “Ik wil rapportages ontvangen zodat ik een gevoel kan krijgen bij de soorten en aantallen overtredingen. Iedereen moet zijn of haar verantwoordelijkheid nemen om de gedragscodes na te leven. Dat is de sleutel tot succes. En de regels gelden voor iedereen van hoog tot laag.”●

Hendrichs (DMO): Iedereen is ambassadeur van organisatie DEN HAAG - De conclusies in het rapport-Staal hebben de nieuwe directeur Defensie Materieel Organisatie (DMO) “in enige mate”verrast. “Defensie is een organisatie met zeer specifieke taken

waartoe ook het verantwoord omgaan met geweld behoort, eventueel met gevaar voor eigen leven. Daarbij past het blindelings in elkaar moeten kunnen vertrouwen en voor elke werknemer een zo prettig en veilig mogelijke werkomgeving. De door de commissie Foto: Arnaud Roelofsz Staal geconstateerde zaken staan daarmee toch wel in contrast”, vindt ir. Lex Hendrichs Vanaf de oprichting van de DMO is uitgebreid aandacht besteed aan financieel-economische integriteit die een onlosmakelijk deel uitmaakt van de professionaliteit en verantwoordelijkheid. “Vooruitlopend op de formele introductie van de gedragscode heb ik in mijn nieuwjaarsboodschap aan het DMO personeel stilgestaan bij het feit dat wij als met al ons handelen ambassadeurs zijn van onze organisatie. Daartoe behoort gepaste trots op wat we doen en wat we kunnen, maar ook het met respect met elkaar omgaan. Zowel met onze klanten als met onze directe collega’s. Ik heb daarbij gevraagd om te blijven werken aan een werkomgeving waarin al onze collega´s zich gewaardeerd en thuis voelen.” Het accent van de implementatie van de Gedragscode Defensie zal in eerste instantie liggen op het bekend stellen van en het creëren van bewustwording rond de code.Dat zal volgens Hendrichs vooral moeten gebeuren door goede en indringende gesprekken op werkvloer. Hij stelt dat de gedragscode op zorgvuldige wijze tot stand is gekomen na besprekingen met vertegenwoordiging van alle geledingen van het defensiepersoneel. “De komende maanden wordt het defensiepersoneel breed geconsulteerd door de code op de werkvloer te bespreken. Daaruit zal blijken of aanpassingen dan wel aanvullingen nodig zijn. De sleutel tot succes ligt in handen bij alle defensiemedewerkers, met een duidelijk accent op de leidinggevenden.”●

KMar: Mensen zelf maken organisatie veilig DEN HAAG - “Het meest opvallende uit het rapport Staal betreft voor mij de constatering dat een deel van het personeel de organisatie als sociaal onveilig ervaart. De nieuwe Gedragscode Defensie vormt een belangrijke stap in het aanpakken van ongewenst gedrag. Ik ben blij met de interactieve wijze waarop deze tot nu toe tot stand is gekomen.” Aldus reageert de commandant Koninklijke Marechaussee (C-KMAR) luitenant-generaal Minze Beuving op vijf punten in de code. “Inhoudelijk onderstreep ik van harte de oriëntatie op de verantwoordelijkheid van het individu. Codes en regels maken een organisatie nog niet veilig. Dat moeten de mensen in de organisatie doen, van hoog tot laag. Wat ik belangrijk vind, is het scheppen van een veilige werkomgeving. Dat kost veel tijd, want de cultuur moet verande- Foto: Hennie Keeris


AGSCODE VOOR IEDEREEN, VAN IEDEREEN ren. Maar je moet er wel nu mee beginnen. De KMAR is naar aanleiding van het eerste rapportStaal over de cultuur en integriteit bij het Wapen al eerder gestart met een structurele aanpak, die er op is gericht een sociaal veilige omgeving te creëren, een omgeving waarin iedereen kan zeggen wat hij of zij vindt. Een omgeving waarin we elkaar respecteren en aanspreken op ongewenst gedrag. Een speciale rol is hierbij weggelegd voor de leidinggevenden binnen de organisatie. Zij zullen ervoor moeten zorgen dat die veilige omgeving ontstaat. Niet alleen door zelf het goede voorbeeld te geven maar ook door ervoor te zorgen dat anderen hem of haar in dat voorbeeld volgen. Bovendien wordt van hen verwacht dat men verder kijkt dan het probleem, dat men verder kijkt dan de ‘regeltjes’.”●

Koninklijke Marine: Goed gedrag stimuleren DEN HELDER - De commandant Zeestrijdkrachten, viceadmiraal JanWillem Kelder, heeft op basis van eigen waarnemingen al direct gereageerd om ongewenst gedrag bespreekbaar te maken en uit te bannen. Hij wijst daarbij op een aantal commandantenbrieven en Foto: Keesnan Dogger-AVDD het weer instellen van baksmeesters. “Het rapport van de Commissie Staal geeft verder aan dat de ingezette koers de juiste was.” Toch zegt Kelder geschokt te zijn geweest door de uitkomsten van ‘Staal’. “Ja, in tegenstelling tot eerdere onderzoeken werd in dit rapport de omvang van ongewenst gedrag binnen Defensie inzichtelijk. “Maatregelen of procedures om ongewenst gedrag aan te pakken, waren reeds aanwezig. Het valt en staat echter met personeel dat elkaar aanspreekt bij het constateren van ongewenst gedrag en dat dit wordt gemeld. Reeds voordat het ‘Hiddes-incident’ plaatsvond, waren de eerste stappen genomen. Daarnaast is met tweeduizend marinemannen en -vrouwen binnen de gehele CZSKorganisatie gesproken. Hierbij is een eerste aanzet voor een gedragscode en een set gedragsregels opgesteld. Deze zijn inmiddels ingebracht in het Staal-team van luitenant-generaal Bertholee. Binnen het CZSK wordt binnenkort het actieplan ‘Op Koers’ gelanceerd met daarin uitkomsten van het Staal-team en van de eigen projectgroep. De maatregelen worden nadrukkelijk in opleidingen opgenomen. “Het wordt breder getrokken dan alleen gedragscode.” De admiraal noemt de Gedragscode Defensie een goede eerste aanzet. Daarnaast heeft Kelder er de behoefte aan dat verder wordt nagedacht over middelen om de handhaving van de gedragscode te toetsen, zoals drugstesten en alcoholcontroles. De commandant van de Koninklijke Marine ziet speciale verantwoordelijkheden voor commandanten en afdelingshoofden om de Gedragscode Defensie een succes te maken. Zij moeten ervoor zorgen dat het breed wordt gedragen. Wel moeten leidinggevenden op het hoogste niveau nadrukkelijk de condities scheppen waarin gewenst gedrag gestimuleerd wordt. Zo moet het feit dat sommige maatregelen geld zullen kosten (verbeteren accommodatie, inrichting sportfaciliteiten aan boord van de eenheden, verbeterde welfaremogelijkheden of extra werkplekken vragen (sportinstructeurs, toezichthoudende functies) geen reden zijn om hiervan af te zien . “Als we kiezen voor ‘De mens centraal’ moet dat ook uit ons handelen blijken.”●

Voorlopige Gedragscode Defensie Defensie staat voor vrede en veiligheid, in eigen land en daarbuiten. Wij leveren daarmee een bijdrage aan stabiliteit en vrijheid in de wereld en dienen daarmee de samenleving. Defensie is snel en flexibel inzetbaar en kan overal ter wereld optreden, ook onder de zwaarste omstandigheden. In

nauwe samenwerking met anderen en gesterkt door een rotsvast vertrouwen in elkaar. Uitgerust met modern materieel, verantwoord omgaand met geweld en als het moet met gevaar voor eigen leven. Dat is Defensie. Deze kernboodschap is voor het personeel vertaald in een defensiebrede ge-

Ik maak deel uit van een professionele organisatie Ik houd mijn kennis en vaardigheden, zowel vakinhou-

dragscode die uitgaat van de eigen verantwoordelijkheid en staat voor professioneel gedrag, fatsoenlijke omgangsvormen en goede samenwerking. De code is een onderlinge afspraak en is gebaseerd op vijf pijlers:

onder bepaalde omstandigheden geweld mogen uitoefenen. Negatieve gedragingen van de individuele defensiemedewerker hebben daarom meer nog dan bij andere organisaties een negatieve uitstraling op de overige werknemers en op de organisatie als geheel. Dit geldt zeker voor de militairen in onze organisatie omdat die zo duidelijk herkenbaar zijn. Het maakt daarbij niet uit of we daadwerkelijk dienst verrichten of niet: voor de buitenwereld zijn we 24 uur per dag defensiemedewerker, 7 dagen per week.

delijk als sociaal, op het vereiste peil. Daardoor kan ik, ook onder moeilijke omstandigheden, mijn taken goed uitvoeren. TOELICHTING: Wij vinden het normaal dat we in ons dagelijks werk voldoende verantwoordelijkheden en bevoegdheden krijgen. We willen dat ook. We zijn immers volwassen en professioneel met ons werk bezig. Maar onze verantwoordelijkheden gaan verder dan onze directe taken. Onze leidinggevenden moeten de voorwaarden scheppen, maar we zijn zelf ervoor verantwoordelijk dat we onze kennis en onze vaardigheden op peil houden; we zijn zelf ervoor verantwoordelijk dat we fysiek aan de eisen blijven voldoen; we zijn zelf ervoor verantwoordelijk dat we rekening blijven houden met de mensen om ons heen; we zijn zelf ervoor verantwoordelijk dat we de regels in acht nemen zonder ons achter regels te willen verschuilen; we zijn steeds bereid rekenschap te geven over gemaakte keuzes.

Ik behandel iedereen met respect Ik accepteer geen ongewenst gedrag zoals discriminatie, (seksuele) intimidatie en pesten, niet ten aanzien van mijzelf, maar ook niet ten aanzien van anderen. Ik houd mij aan de geldende wetten en regels en misbruik mijn macht of positie niet.

Ik ben lid van een team met een gemeenschappelijke taak Ik ben mede verantwoordelijk voor mijn collega’s. Ik behandel anderen zoals ikzelf behandeld wil worden. Ik

TOELICHTING: We maken deel uit van een organisatie die in staat moet zijn veiligheid te creëren in gebieden buiten Nederland, maar desgevraagd ook in Nederland. We accepteren dat we daarbij fysiek gevaar kunnen lopen. Dat kunnen we alleen maar als we ons in onze organisatie, in ons team veilig kunnen voelen. We proberen elkaar en het team wel sterker te maken, maar we accepteren onvoorwaardelijk dat we niet allemaal hetzelfde zijn. Ook hier geldt het aloude gezegde: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet! Zo treden we ook naar buiten bij de uitvoering van ons werk: we eisen respect voor wat we doen, maar we tonen respect voor anderen en andere culturen.

spreek anderen aan op hun gedrag en accepteer dat anderen mij op mijn gedrag aanspreken. TOELICHTING: We praten vaak over deel uitmaken van een team met één taak of doelstelling. Maar dat betekent dan wel dat we geregeld onze eigen belangen ondergeschikt zullen moeten maken aan de belangen van het team. Binnen het team hebben we allemaal een eigen taak. Toch zijn we niet alleen verantwoordelijk voor ons eigen gedrag, maar we dragen medeverantwoordelijkheid voor wat de anderen in ons team doen. Het beste resultaat kunnen we alleen behalen als we elkaar scherp houden en als we elkaar durven coachen en durven aanspreken op de kwaliteit van het werk en op gedrag. Leidinggevenden in onze organisatie hebben een bijzondere verantwoordelijkheid. Zij geven te allen tijde het goede voorbeeld. Zij moeten de leiding ook daadwerkelijk durven nemen. Tegelijkertijd moeten zij ruimte durven geven voor inbreng van de teamleden.

Ik zorg voor een veilige werkomgeving Ik voel mij verantwoordelijk voor de veiligheid van anderen en mijzelf. Ik laat mij niet in met drugs. Ik gebruik geen alcohol tijdens oefeningen of operaties. Ik besef dat ik ook daarbuiten alcoholgebruik moet matigen en dat alcohol nooit invloed mag hebben op mijn werk.

Ik ben mij bewust van mijn verantwoordelijkheid Ik doe niets wat de belangen van Defensie schaadt, ook niet buiten diensttijd. Ik geef in houding, voorkomen en gedrag het goede voorbeeld. Ik ga verantwoord om met defensiemiddelen; ik gebruik deze zorgvuldig en rechtmatig. TOELICHTING: We moeten ons realiseren dat de activiteiten van Defensie en haar werknemers nauwlettend worden gevolgd door de samenleving, onder andere via de media. Dat is terecht, omdat we als organisatie

TOELICHTING: We werken met wapens en met zwaar materieel. We oefenen bij nacht en ontij. We treden bij ernstoperaties klokrond op onder fysiek en mentaal zware omstandigheden. We kunnen dat alleen maar succesvol doen als we oog hebben en houden voor de veiligheid van anderen en onszelf. Daarin passen geen drugs, omdat die onze werkelijkheid vervormen en daarmee onze veiligheid in gevaar brengen. Gebruik en bezit van of handel in drugs zijn dan ook verboden. Maar ook alcohol kan onze veiligheid in gevaar brengen. Daarom ook is gebruik van alcohol tijdens oefeningen en operaties niet toegestaan. Tijdens onze normale dienst uitoefening, waaronder we ook varen en vliegen verstaan, is gebruik van alcohol alleen toegestaan na uitdrukkelijke toestemming van de bevoegd commandant. We zijn zelf ervoor verantwoordelijk dat het gebruik van alcohol nooit invloed kan hebben op onze dienstuitoefening.


Bij Sensoren draait het om de ‘situational awareness’ DEN HAAG - Kennis is macht. Bij Defensie zelfs letterlijk. Om kennis om te zetten in iets tastbaars, bestaan er kennisnetwerken. Eén daarvan is Sensoren, dat inmiddels zijn meerwaarde heeft bewezen. Volgens het hoofd van de afdeling Sensoren wapentechnologie kapitein ter zee ir. Victor Rademakers liggen er al uitgedokterde technologische producten binnen handbereik, die defensiebreed inzetbaar zijn. Dan hebben we het over radarsystemen en elektro-optische sensoren, zoals allerlei camera’s. Daarbij draait alles om situational awareness. TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS

Regeren is vooruitzien, dus heeft de joint denktank ‘Sensoren’ een behoorlijk pakket ambities in petto. Deze liggen vast in een zogenoemde roadmap voor een periode van zo’n vier jaar. Momenteel richt de aandacht zich met name op het verbeteren van het omgevingsbewustzijn van dicht onder de kust opererende schepen. In een dergelijke omgeving is het erg lastig op zee en in de lucht aanwezige objecten, vooral kleine, te detecteren en te herkennen. Op nabije toekomstambities wordt druk gestudeerd. Het gaat dan vooral om de sensorbehoefte van alle krijgsmachtdelen. De rol van sensoren in Network Enabled Capabilities kan bijvoorbeeld meer aandacht krijgen, met als doel defensiebreed efficiënt informatie uit te wisselen. Ook de verbetering van compoundverdediging staat hoog op de agenda. Verder is er een belangrijke rol weggelegd voor sensorsystemen bij de intensivering van civielmilitaire samenwerking. De inbreng daarvoor komt in principe uit de operationele kanalen. Via de Commandant der Strijdkrachten belandt een behoefte uiteindelijk op het bord van het kennisnetwerk Sensoren. Rademakers “Dan bekijken we wat nou precies de wensen zijn en hoe we daar invulling aan kunnen geven. Als een en ander is gedefinieerd, zoeken we eerst uit of datgene wat we willen ‘van de plank’ te kopen valt. Mocht dat niet het geval zijn, dan laten

Ook het kennisnetwerk richt zich op een veranderende wereld, waarbij vooral kustoperaties, binnen het concept expeditionair optreden een hot item zijn. Op de foto een Amerikaans onbemand vliegtuig op patrouille voor de kust van Californië. Foto: NASA

we het ontwikkelen.” Radar voor vliegend materieel, bijvoorbeeld de onbemande toestellen die Nederland mogelijk in de toekomst zal kopen, doorliep het ontwikkelproces via het kennisnetwerk. “Daar wil men apparatuur in die zowel boven land als boven zee bruikbaar is”, zegt Rademakers. “Een dergelijke radar bleek op de markt onvindbaar. Er zijn alleen varianten voor gebruik óf boven land, óf boven zee. De Nederlandse firma Thales, specialist op radargebied, is vervolgens gevraagd of zij voor gebruik in robotvliegtuigen een toestel met de gewenste dubbelfunctie zou kunnen ontwikkelen.” Dit werd bekeken op haalbaarheid en natuurlijk, want dit is Nederland, op betaalbaarheid. Directeur Technologie, Andries Hummel, kwam al snel met het antwoord: “Naar alle waarschijnlijkheid kunnen we aan deze wens voldoen.” Uiteindelijk leidde een en ander tot de gewenste radar. Thales maakte daarbij gebruik van een soort ‘universele bouwstenen’, waarvan de technologie ook bruikbaar is in ander materieel. PANORAMA MESDAG

Het kennisnetwerk Sensoren van de grond af aan opbouwen, was niet nodig. Dankzij de voorloper van deze denktank: Nederland Radarland, een samenwerkingsverband tussen Defensie, kennisinstituten en industrie, die tot doel had ervoor te zorgen dat Nederland bijbleef op radargebied. De kracht van het netwerk zit ‘m erin dat alle betrokken partijen aan tafel zitten. Zo valt snel en slagvaardig op een behoefte in te spelen. Daardoor nam bijvoorbeeld de haalbaarheidstudie naar de radar voor het onbemande vliegtuig slechts enkele maanden in beslag. Volgens Rademakers is dit erg be-

Links: Het plan is de beelden van meerdere camera’s, die 360 graden bestrijken, weer te geven in zoiets als het Panorama Mesdag.

langrijk, omdat steeds sneller moet worden ingespeeld op wijzigende operationele omstandigheden. Hij zou het toejuichen als partners buiten Defensie zich zou aansluiten bij het kennisnetwerk. “Vanwege de nationale veiligheid”, licht hij toe. “Zij hebben er ook baat bij dat havens en dergelijke in de gaten worden gehouden met het oog op bijvoorbeeld mijnen en terroristen.” Ook zijn kennisnetwerk richt zich op een veranderende wereld, waarbij vooral kustoperaties, binnen het concept expeditionair optreden een hot item zijn. Je moet vandaag de dag immers rekening houden met asymmetrische dreiging. In kustwateren kun je bijvoorbeeld te maken krijgen met vaartuigen waarvan de bemanning boze plannen heeft. Die moet je kunnen detecteren, classificeren en identificeren. Dan kom je op het vlak van elektro-optische sensoren. Daarvan zijn er overigens voldoende op de markt, maar het is ook een kwestie van com-

bineren. We zijn van plan de beelden van meer camera’s, die 360 graden bestrijken, weer te geven op één groot scherm, waarop alle verzamelde informatie direct zichtbaar is, zoiets als het Panorama Mesdag.” MODULAIR EN SCHAALBAAR

Technologieontwikkeling moet vooral leiden tot sensorbouwstenen, modulair en schaalbaar. Het grote voordeel daarvan is dat dezelfde technologie defensiebreed in uiteenlopende systemen valt toe te passen. Rademakers: “En dat werkt kostenbesparend.” Hij haalt als mooi voorbeeld nog eens de radar voor onbemande vliegtuigen aan. “Hierbij wordt dezelfde technologie gebruikt als bij de radars die toepasbaar zijn op de toekomstige patrouilleschepen van de marine.” En dan is er nog zoiets als een spin off van Defensie naar de civiele maatschappij. Phased Array antennes zijn in de militaire infrastructuur al niet meer weg

te denken. Nederland heeft in deze markt volgens Rademakers zowel vanuit de industrie als vanuit de kennisinstituten een leidende positie. “In de Defensie-industrie worden de kosten van deze antennesystemen aanmerkelijk verlaagd. Hierdoor komt de introductie van dit soort systemen voor de civiele ICT-infrastructuur nu ook dichtbij. Dat maakt het op termijn mogelijk dat onze maatschappij een verdere stap zet naar de wireless society voor alle draadloze communicatie waar we behoefte aan hebben.” De Commissie Defensie Materieel van Economische Zaken (EZ) stopte vroeger geld in technologieontwikkeling van Defensie om de aanloopkosten te financieren. Dat was een uitstekende stimulans om projecten van de grond te krijgen. Uiteindelijk betaalden dan EZ, de industrie en Defensie elk eenderde voor het totaalpakket. De laatste tijd is hiervoor nauwelijks geld beschikbaar.●

UTRECHT - “Ik ben geen denker, maar een doener en vrachtwagens besturen is een hobby van me. Ze kunnen niet groot genoeg zijn.” Hoewel majoor Donny Filon bij de landmacht een best leven leidt, is hij in de vrijwilligersbaan waaraan hij zich na de diensturen overgeeft, ook helemaal op zijn plaats. Hij zet zich met hart en ziel in voor de stichting Hulp aan Roemenie uit Gemert, die een intussen niet meer zo nooddruftig ziekenhuis in Titu ondersteunt. De inspanningen van de majoor bezorgden hem het ereburgerschap van de stad. De stichting Hulp aan Roemenie uit Gemert bestaat sinds het begin van de jaren negentig. Als secretaris/penningmeester fungeert de schoonvader van Filon. Als één van de eerste klussen, werden voedsel- en kledingtransporten naar Roemenië op touw gezet. Later kwamen daar structurele projecten bij, zoals hulp aan een noodlijdend ziekenhuis in Titu, een stad circa vijftig kilometer noordwestelijk van Boekarest. Het hospitaal ontving naast materiaal als bedden en apparatuur een financiële injectie, die grote


Rechts: Defensie kwam over de brug met een ziekenauto van het type Renault, die door leden van de stichting gereed werd gemaakt voor inzet in Titu.

Links: De leden van de stichting Hulp aan Roemenie sloegen in het begin stijl achterover bij het zien van de apparatuur in het ziekenhuis in Titu. Rechts: Landmachtpersoneel lost overtollige ziekenhuisbedden in een mobilisatiecomplex in Brabant. Door toedoen van de stichting Help Roemenië doen ze inmiddels dienst in het hospitaal van Titu.

HULP AAN ROEMEENS ZIEKENHUIS LEVERT MAJOOR EREBURGERSCHAP OP

TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: ARCHIEF DONNY FILON

‘De toestand was nog minder dan in een varkensstal’ vertwijfeling onder het personeel teweegbracht. Gewend aan de onder het communistische regime heersende corruptie, moest dat opeens verantwoording afleggen over de financiële huishouding. Filon: “Om de plannen rond te krijgen, belde en faxte mijn schoonvader vaak met Titu. Soms gebruikte hij daarbij de botte bijl en bezigde harde woorden, anders was het geld op de verkeerde plek terechtgekomen. Meespeelde ook dat de stichting zich in Nederland moest verantwoorden bij het Nationaal Comité voor Duurzame Ontwikkeling (NCDO).” De aanpak van Filons schoonvader sneed hout en stapje voor stapje beterden de Roemenen hun leven. Er kwam zelfs een uitwisselingsprogramma met artsen uit ziekenhuizen uit Weert en Den Bosch op gang. RECHTLIJNIG MENS

Filon volgde het werk van zijn schoonvader, een gepensioneerd directeur van een zorgcentrum voor ouderen, altijd vanaf de zijlijn. Meehelpen? Nee, daar taalde hij niet naar. Defensie en zijn hobby’s schonken hem genoeg voldoening. “Ik wilde geen polonaise aan mijn lijf.” Totdat het tij onverwacht Links boven en onder: Het ziekenhuis van Titu verkeerde bij de eerste bezoek van Filon in een ongekend deplorabele toestand en de patiënten ook wel.

keerde. Via de tamtam in vrijwilligersland hoorde schoonpapa dat zijn ‘zwijgzame’ schoonzoon meehielp bij transporten van pakketjes voor een kinderdagverblijf. Toen hij hem daar fijntjes mee confronteerde, moest het roer wel om, grinnikt het ‘lijdend voorwerp’. “Ik overwoog geen seconde om nee te zeggen, want ik ben een rechtlijnig mens. Als je je inspant voor de één, doe je dat ook voor een ander. Verder ben ik een doener in plaats van een bureauman of denker. Bovendien heb ik twee rechterhanden en trok het avontuur. Laat mij met een paar soldaten buiten spelen, dan voel ik me gelukkig. Verder mag ik graag vrachtwagens besturen, hoe groter hoe beter.” En zo reed Filon medio jaren negentig voor het eerst mee met een transport naar Roemenië. Aan boord van de voertuigen bevonden zich overtollige bedden en apparatuur uit een burgerziekenhuis, dat door bemiddeling van de landmachtmilitair lag opgeslagen in mobilisatiecomplexen van de KL. Het laatste deel van het traject door Hongarije en Roemenië zal Filon door de welhaast surrealistisch omstandigheden nog lang heugen. Uren wachten in files bij de grens; norse douaniers omkopen die het humanitaire transport weigerden door te laten; levensgevaarlijke situaties op de wegen, die dat benaming allesbe-

minder dan in een varkensstal en tot overmaat van ramp zaten er nog mensen in ook. In vergelijking met het primitieve leven bij de infanterie sloeg dit werkelijk alles, vooral de toestand in de dependances. Ik was blij in Nederland te wonen.” KLOPPENDE KAS

Donny Filon zal zich zijn eerste kennismaking met het hospitaal in Titu nog lang herinneren.

Meer informatie bij majoor Donny Filon, telefoon 0341 - 55 88 88. halve verdienden: het werd steeds gekker. “Soms zat tussen de gaten in het wegdek wat asfalt”, aldus Filon. In vergelijking met de omstandigheden in het hospitaal, zou dit allemaal echter weinig voorstellen, bleek later. Daar aangekomen kreeg Filon een heftige schok te verwerken. “De toestand was nog

Verliep de reis naar zuidoost Europa aanvankelijk met trekkeropleggers van een oud type, intussen zijn deze dank zij DAF vervangen door moderne exemplaren. Bij wijze van extra geste levert de autofabrikant tevens een servicemonteur en een tankpas. Ongeveer vijftien jaar na dato is er in het ziekenhuis van Titu dankzij de Nederlandse inbreng veel ten goede gekeerd. Naar Roemeense maatstaven althans gaat het voor de wind. Met dank ook aan Defensie, dat de stichting, gesponsord door een groot bedrijf in relatiegeschenken, verblijdde met overtollig materieel. Een greep uit het assortiment: een Volkswagen Combi, een ziekenauto van het merk Renault, waterpompen, behandeltafels, persoonsgebonden uitrusting en af en toe vervoerscapaciteit. Het gemeentebestuur van Titu bracht zijn waardering voor het werk van de stichting tot uiting door enkele leden tot ereburger te bombarderen, onder wie Filon. “Het denken uit het communistische tijdperk verdwijnt in Roemenië langzaam maar zeker”, maakt hij de balans op. “In die tijd durfde niemand de directeur tegen te spreken en voerde men een opdracht in de looppas uit. De nieuwe baas, een vrouw, is een Westers denkend manager. Ze betrekt het personeel bij alle ontwikkelingen. De corruptie lijkt onder con-

trole te zijn. De nieuwe boekhouder is goed opgeleid en zorgt voor een kloppende kas. Al blijft een gezond wantrouwen op zijn plaats. Voor zover wij kunnen beoordelen, behoort het ziekenhuis nu tot de betere van het land. Hoewel dat niet altijd warm is, vormt stromend water nauwelijks nog een probleem. Ook staat er een noodaggregaat. In het bijzonder bij het bestrijden van tuberculose, een in Roemenië veel voorkomende ziekte, vervult Titu een voortrekkersrol. Voor het eerst in dertig jaar is het aantal gevallen in die plaats spectaculair gedaald, met circa dertig procent zelfs.” Nu het hospitaal redelijk op eigen benen kan staan, bouwt de stichting de transporten langzaam maar zeker af. Filon: ”Veel voor het ziekenhuis benodigde spullen zijn tegenwoordig in Roemenië te koop. Maar de prijzen liggen op een hoog niveau. Daarom gaan wij door met onze financiële ondersteuning en met het leveren van kennis. We zorgen voor een mooi stuk werk, denk ik.” BUITENGEWOON VERLOF

Volgens Filon valt diens vrijwilligerklus goed te combineren met zijn werk bij Defensie als waarnemend hoofd van de sectie Logistiek van het Opleidings- en Trainingscentrum Logistiek op de Knoopkazerne in Utrecht. “Iedereen reageert positief, inclusief mijn collega’s. Soms krijg ik zelfs buitengewoon verlof.” Na zijn afzwaaidatum 31 maart, zal hij de hulp van Defensie echter moeten ontberen. Een doener is echter niet voor een gat te vangen.●


HUNKERING NAAR DIE GOEIE OUWE TIJD

HET LUCHTMACHTGEVOEL VAN RESERVELUITENANT BART CHABOT DEN HAAG - In zijn recentelijk verschenen boek ‘FC Dood’ keert Bart Chabot terug naar zijn militaire diensttijd. In een hilarisch verhaal TEKST: FRANS LIMBERTIE

We ontmoeten elkaar rond lunchtijd in de lobby van een chique Haags hotel voor een interviewafspraak. Het is een drukke tijd, zegt Chabot. ‘FC Dood’ is net uit en daar moet nog het nodige p.r.-werk voor worden gedaan. Het loopt niet slecht, maar de verkoopcijfers van zijn kwartet Herman Broodbiografieën zullen niet meer zo snel worden gehaald. Vooral het eerste alsook het laatste deel, dat hij zelf overigens tot het beste uit de reeks rekent, gingen als ‘warme Broodjes’ over de toonbank. Hij is even vrij van zijn theaterescapades met collega-schrijvers Ronald Giphart en Martin Bril, met wie hij langs de Nederlandse theaters toert. “Een groot succes, als ik zo bescheiden mag zijn. Vrijwel overal uitverkochte zalen”, roept hij enthousiast. “En, niet onbelangrijk, het verhaal ‘Onder de wapenen’ uit ‘FC Dood’ vormt het succesnummer van de avond.” MOOIE PERIODE

Chabot werd begin jaren zeventig opgeroepen voor militaire dienst. “Ik was net achttien, zat in de laatste klas van het Lyceum en moest me melden in Delft. Ik dacht dat ik afgekeurd zou worden, omdat ik nogal kwakkelde met mijn gezondheid in die jaren. Ik was een lange magere slungel en niet al te sterk. Ik herinner me dat er bij de keuring twee robuuste rugbyspelers waren. En geloof het of niet, laat ik nou degene zijn die erdoorheen kwam en die twee niet! Ik weet nog dat mijn vader op het punt stond om een herkeuring aan te vragen, omdat hij het niet kon geloven, ha ha! Ik moet wel zeggen dat ik er echt naar uitkeek, want de militaire dienst leek me prachtig. Het was daar op die keuring in Delft trouwens wel een losgeslagen zooitje, want de ballen gehakt vlogen door de lucht. Maar ja, in die wilde jaren zeventig kon alles. Mijn diensttijd bij de luchtmacht duurde van begin ’74 tot mei ’76. Een mooie periode die ik beslist niet had willen missen. Ik kwam terecht in de officiersopleiding. De eerste periode was best zwaar. Bij oefeningen was je van alles en iedereen afgesloten. Bij een luchtalarm in het holst van de nacht moest je stante pede je bed uit. Nee, daar werd deze jongen nou niet bepaald vrolijk van. Wel, achteraf lach je erom. De meeste militairen die de opleiding na drie maanden hadden voltooid, gingen verder als arts of verkeersleider bij de luchtmacht. Ik kwam terecht bij de Luchtmacht Elektronische Technische School (LETS) in Schaarsbergen. Daar werd ik in zes maanden tot verbindingsofficier opgeleid. Let wel: dit was nog in het precomputertijdperk. Kun je nagaan wat

vertelt de Haagse schrijver/dichter dat hij van Defensie een brief kreeg waarin hij voor bewezen diensten werd bedankt en met ‘Groot Verlof ’

kon. Maar zo gemakkelijk kwamen ze niet van hem af, want Chabot had immers trouw gezworen aan de Koningin. Dat telt!

er in de laatste jaren eigenlijk allemaal veranderd is.” Het was ook in die tijd dat Chabot zo langzamerhand serieus met schrijven begon: verhalen, gedichten, het maakte allemaal niet uit. “Als ik mijn creativiteit maar kwijt kon op papier, had ik het prima naar mijn zin. Luister goed: in mijn militaire diensttijd publiceerde ik mijn eerste boek. Van kolonel Gravemaker kreeg ik de volgende vraag: Hoeveel mensen heb je nodig om een telefooncentrale goed te kunnen laten functioneren? Ik maakte hiervan een verslag en gaf dit in boekvorm uit. Ik schat dat het veertig á vijftig pagina’s dik moet zijn. Staat vol met grafieken en tabellen. Je zou het mijn allereerste officiële publicatie kunnen noemen. Moet vast en zeker nog wel ergens in de archieven van de luchtmacht liggen.”

Paresto maakt pas sinds april 2004 deel uit van CDC. Tot dan regelden de defensieonderdelen de inkoop en catering zelf. De krachtenbundeling leverde direct een grote besparing op, zowel bij de inkoop en distributie als bij de exploitatie. Na twee jaar was die al opgelopen tot 16 miljoen euro. De defensiecateraar biedt een brede basisdienstverlening met veel ruimte voor individuele wensen. Naast de bedrijfscatering op ruim 140 locaties in Nederland en Duitsland ondersteunt Paresto tevens grondgebonden oefeningen. Van Wijngaarden: “Bij een schietserie in Duitsland kan het gaan om voeding voor 5.000 man. Paresto levert daarvoor alle basisingrediënten of eventueel kant-en-klaar maaltijden. De eenheid zorgt zelf voor de bereiding.”

CHAPEAU

Chabot ging na zijn dienstplicht nog twee keer op herhaling: in 1978 en in 1980. Toen was het afgelopen. In mei 1999 kreeg hij een brief met de mededeling dat in verband met de ‘veranderde veiligheidssituatie’ in de toekomst geen gebruik meer zou worden gemaakt van zijn kwaliteiten. “Met andere woorden: ik, eerste luitenant der Koninklijke Luchtmacht, werd bedankt voor bewezen diensten en bij Hare Majesteit de Koningin voorgedragen voor eervol ontslag. Ik was ‘flabbergasted’ en besloot in de pen te klimmen. Ik wilde helemaal niet met eervol ontslag en zou ze dit laten weten ook. Wat dacht je, ik had toch immers trouw gezworen aan de Koningin. Weet je, ik voel me nog steeds een ‘echte luchtmachter’. Dat gaat nooit meer weg. Vrij recent nog moest ik aan mijn diensttijd denken toen ik voor een opname van het programma ‘Martine’ bij omroep Max moest zijn aan de Doodweg in Hilversum. Aan deze weg zat in de Van Helsdingenkazerne de Luchtmacht Verbindings en Meteorologische Groep en daar ben ik veel geweest. Nu staan er grote bungalows en herinnert niets meer aan toen. Toch jammer. Ach ja, die ‘goeie ouwe tijd’. Ik ontvang trouwens nog wel elke maand ‘De Vliegende Hollander’. Klasse dat ze die blijven sturen. Nou ja, voor het complete verhaal van de brief en mijn antwoord moet iedereen mijn boek ‘FC Dood’ maar lezen!” Bij het afscheid, laat Chabot weten de verrichtingen van onze militairen in Afghanistan op de voet te volgen. “Heftig wat daar allemaal gebeurt. Da’s bijzonder goed werk wat die gasten daar doen. Heb ik groot respect voor. Chapeau!” Voor mee informatie over ‘FC’ Dood en de theatertournee van Bart Chabot: www.bartchabot.nl●

UTRECHT - De bedrijfsgroep Catering omvat slechts één bedrijf, Paresto, dé defensiecateraar. Het takenpakket is echter veelomvattend. Paresto verzorgt immers niet alleen de catering op alle defensielocaties in Nederland en Duitsland, maar ook de logistieke ondersteuning van oefeningen, operaties in binnen- en buitenland, voorbereide operatieplannen en calamiteiten. Een gesprek hierover met hoofd van de businessunit Logistieke Ondersteuning majoor Rob van Wijngaarden.

De inkoop van deze grondstoffen, maar ook van alle rantsoenen, wordt gecoördineerd in Paresto’s vestiging voor fysieke distributie in Bathmen. Een Menu Informatie Systeem berekent exact hoeveel producten er nodig zijn om een bepaalde hoeveelheid mensen te voeden. “Dat is allemaal gestandaardiseerd, dus heel efficiënt.” Hier wordt ook de levering verzorgd van accijnsvrije alcoholhoudende dranken en tabak

Bart Chabot in een karakteristieke pose. Foto: Anton Corbijn


DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer.

Foto: Richard Frigge-AVDD

Vanwege de kwetsbare logistieke keten (boven) is het belangrijk om een goede storingsvoorraad te hebben. Als er door een aanslag op een transport niet kan worden bevoorraad, moet er wel een stevige buffer zijn. In eerste instantie gaat het dan om normale maaltijden (links), maar in noodgevallen worden ook operationele rantsoenen aangesproken (rechts onder).

Foto: Hennie Keeris

Foto: Paul Verheul

WONINGEN

TIEN JAAR DEFENSIEBREDE DIENSTVERLENING Defensie vierde in 2006 het tienjarig bestaan van zijn defensiebrede dienstverleningsorganisatie. In deze periode is het oorspronkelijke Defensie Interservice Commando omgevormd tot het huidige, ruim 9.000 men-

sen sterke Commando DienstenCentra. Dit CDC valt als volwaardig defensieonderdeel niet meer weg te denken als leverancier van producten en diensten op velerlei terreinen. De veranderingen binnen het CDC gaan in

hoog tempo door. In een serie artikelen besteedt de Defensiekrant aandacht aan nieuwe ontwikkelingen binnen elk van zijn acht bedrijfsgroepen. Dit keer is dat de Bedrijfsgroep Catering.●

BEDRIJFSGROEP CATERING

Efficiënte catering en bevoorrading voor oefeningen in het buitenland. Paresto heeft daarnaast nog een soortgelijke vestiging in Den Helder, die de bevoorrading van alle marineschepen regelt. “Je kunt wel nagaan dat het defensiebreed om onvoorstelbaar grote hoeveelheden ingrediënten gaat,” zegt Van Wijngaarden. “Gelukkig hebben we hiervoor een vaste distributiepartner, Kruidenier Food Services in Rotterdam. Daardoor kunnen wij alles op één adres bestellen en krijgen we ook maar één factuur.” DE MISSIE ISAF

Op missies biedt Paresto een andere vorm van dienstverlening.

Van Wijngaarden weet hier alles van. Hij is net terug uit Afghanistan, waar hij met enkele collega’s de catering op de verschillende kampementen onder de loep nam. “Nu we steeds verder van Nederlands grondgebied opereren, kunnen we de logistieke lijn niet geheel meer zelf in stand houden. Daarom hebben we hiervoor een strategische partner gezocht: Supreme Food Services. Deze wereldwijde cateraar is gespecialiseerd in de ondersteuning van militaire operaties en werkt ook voor onze NATO-partners Amerika, Engeland, Canada en Duitsland. Typisch Nederlandse spullen als pindakaas en frikadel-

len nemen ze af bij Kruidenier Food Services.” Het transport van levensmiddelen naar Afghanistan is een complexe zaak. Vanaf het moment van bestellen duurt het zes weken voor ze ter plekke zijn. Beveiliging is daarbij essentieel. “Niet alleen zijn er konvooien beschoten, er werden eerder ook voertuigen gekaapt.” Uiteraard brengen deze risico’s hogere kosten met zich mee. Het is in Nederland wel eens moeilijk om uit te leggen dat de levensmiddelen zelf veel minder duur zijn dan het transport. Van Wijngaarden: “Een liter water kost bijvoorbeeld slechts twintig eurocent, maar er komt nog eens N 1,30 bovenop om die liter in Kandahar te krijgen.” Vanwege de kwetsbare logistieke keten is het belangrijk om een goede storingsvoorraad te hebben. Als er door een aanslag op een transport niet kan worden bevoorraad, moet er wel een stevige buffer zijn. In eerste instantie gaat het dan om normale maaltijden, maar in noodgevallen worden ook operationele rantsoenen aangesproken. LOGISTIEKE CONTROLE

Bij het bezoek aan Afghanistan keek Paresto vooral of de logistiek op de diverse locaties goed georganiseerd was, de bestelsystematiek duidelijk en of de menu’s goed waren opgebouwd. “We hadden vooraf met het CommanDoor de bank genomen zijn de etensgasten tevreden over de kwaliteit. Foto: Ruud Mol-AVDD

Supreme kreeg de opdracht om in Tarin Kowt een nieuwe keuken in te richten en te bemannen. Hierdoor is ook de mogelijkheid ontstaan om deels vers voedsel te kunnen bereiden. Foto: Ruud Mol-AVDD

do Landstrijdkrachten (CLAS) een menucyclus voor dertig dagen opgesteld. Die is geanalyseerd en toen bleek dat de beleving van de hoeveelheid voeding als onvoldoende werd ervaren. Dat gaan we aanpassen.” Op de locatie Tarin Kowt besloot het CLAS na een aantal maanden dat de gekozen aanpak van zelf kant-en-klare maaltijden bereiden niet efficiënt genoeg was. “Zowel het personeel als de beschikbare apparatuur voor ontkoppeld koken konden de vraag van ruim 1500 man niet aan”, aldus Van Wijngaarden. “Daarom kreeg Supreme opdracht een nieuwe keuken in te richten en te bemannen. Hierdoor is ook de mogelijkheid gecreëerd om deels vers te kunnen bereiden.” Paresto houdt hierbij een vinger aan de pols. Opdrachtgever CLAS heeft een militaire claim binnen

Paresto belegd, waardoor cateringmedewerkers per rotatie uit de vaderlandse operatie stappen en vier maanden meedraaien in Afghanistan. Er houdt dus altijd een Nederlandse chef toezicht op het bereiden, bestellen, bevoorraden en de zakelijke afwikkeling. Wat viel er op in Tarin Kowt? Van Wijngaarden stelt vast dat de omstandigheden moeilijk zijn. “Het is een woestijn. In de zomer extreem stoffig en nu, in de winter, ontzettend modderig. Maar er is wel iedere dag eten en de mensen zijn daar door de bank genomen heel tevreden over. Een goede basis, maar een verslag met aanbevelingen voor kwaliteitsverbetering en doelmatigheidswinst ligt al bij de opdrachtgever. Ook dat is Paresto.”●

Te koop: Zoetermeer, Topaas 11, 2/1 kapwoning met tuin, vrij uitzicht, eigen parkeerplaats. Ind.: hal, toilet, woonkmr, halfopen keuken. 1e verd.: 3 slpkmrs, bad/douche, separaat toilet. 2e verd.: slpkmr en hobbykmr. 250 m2 grond. Vr.pr. N 369.000,- k.k. Zie www.meeus. com of www.funda.nl Te koop: Moerkapelle, Moerdijkstraat 6, royale statige vrijstaande villa (2001) met garage + zolder in zelfde stijl, onder architectuur gebouwd. Opp. 385 m2 eigen grond, inh. incl. kelder 675 m2. Via brug toegang tot kavel met ruimte voor 2 auto’s. Nabij uitvalswegen. Vr.pr. N 649.000,- k.k. Inf.: www.funda.nl Te koop: Deurne (NB), 2/1 kapwoning met garage en berging. Bjr 1994. Vr.pr. N 269.000,- k.k. Zie www..funda.nl of www.duterloopepping.nl Postcode 5754 DX. Centraal gelegen t.o.v. Vlb EHV, Luchtmachtbasis De Peel enVlb Volkel.

RECREATIE Te huur: Gezellige vakantiewoning in het zuiden van Hongarije nabij zeer groot natuurgebied met diverse wandel-, fietsen vismogelijkheden. De woning ligt ong. 1.450 km vanaf Utrecht en is voor max. 6 pers. Prijzen v.a. N 299,- p.w. Zie kakashaz.come2me.nl Te huur: Flaurling, Tirol (O), 2 voordelige vakanties van mei tot okt, 18 km west van Innsbruck. Zelfst. woonruimte N 25,voor 2 pers. p.d. en N 10,- voor iedere extra persoon. Bijkomend eindrekening N 22,-. En bij dochter ernaast: compleet vakantieappartement voor 2 volwassenen evt. met 1 kind N 30,- p.d. all-in. Tel.: 0224 - 29 66 37 Te huur: Texel, De Waal vakantiehuisje voor max. 4 pers. centrraal gelegen in kleinste dorpje. Huisdieren welkom. Huisje v.v. 2 slpkmrs, nw keuken, douche/toilet, kabel tv, leuke tuin. Weinig overbodige luxe. Prijs lang weekend of midweek voor def.medewerkers N 129,t/m maart. Niet tijdens schoolvakanties. Inf.: 0222 - 31 26 71 of 06 - 239 788 85 of zie www.vanderpark.nl Te huur: Eifel (D) 4 persoons vakantiewoning. Compl. Ingericht incl. sat TV. Schitterend gelegen op rustig park tegen berghelling. Groot openluchtzwembad. Trier, Luxemburg en Moezel binnen handbereik. Tijdens schoolvakanties animatieteam aanwezig. Inl.: 030 - 697 00 96

REÜNIE Binnenslapers Den Haag Onderofficieren/burgers uit de periode 1987 t/m 1995 die op de Alexander/Frederikkazerne gelegerd zijn geweest. De reünie wordt gehouden op donderdag 12 april. Aanmelden via Elsing, MJ STAF OTCO/SIE IV/BUR DIV of [email protected] Het Vliegveiligheid Oefen en Test Centrum bestaat in 2007 50 jaar. Ter gelegenheid hiervan wordt er op zaterdag 23 juni een reünie gehouden op de Vlb Gilze-Rijen. Belangstellenden kunnen zich melden bij de Elt. G. Heij, email: [email protected] of tel.: 0161 - 29 69 34 (495 - 6934).●

Kolonel Brouwer overhandigt de sleutels aan Michel van Gessel, die het schip gaat gebruiken. Foto: ltkol. Rob Wildenberg


Bezoekersaantal Legermuseum met ruim 60.000 stabiel In 2007 openen er twee nieuwe bijzondere projecten. De speciale familietentoonstelling ‘Maurits en het oranje geheim’ start medio maart. Later dit jaar volgt Special Forces (foto), een expositie over het leven en werken van de commandotroepen. Beide zijn interactief en vernieuwend. Foto: Peter Wiezoreck

DELFT - Het Legermuseum mocht vorig jaar ruim 60.000 gasten ontvangen. Door de tegenvallende bezoekersaantallen in de (te) warme juli maand, werd verwacht dat de score lager zou uitpakken dan in 2005. De drukke kerstvakantie en de interesse voor de nieuwe multimedia-installatie ‘Onder vuur. Militaire dilemma’s’ compenseerden de zomerflauwte echter ruimschoots. Het museum streeft de komende jaren naar een verdere groei van het aantal bezoekers. In 2007 openen er twee nieuwe bijzondere projecten waarmee

Bestuursstaf tweeënhalf jaar in de steigers

Nieuwe eigenaar Tydeman DEN HELDER - De Tydeman heeft een nieuwe eigenaar: Oceanwide Expeditions. Vrijdag 5 januari werd het contract gesloten voor de verkoop van het vroegere oceanografisch opnamevaartuig van de Koninklijke Marine. Namens de koper ondertekende de heer Wijnand van Gessel en namens de Defensie Materieel Organisatie kolonel Tjerk Brouwer, die daarmee als landmachtofficier het paarse karakter van de DMO onderstreepte. De Tydeman was van 1976 tot 2004 bij de Koninklijke Marine in dienst. Hij verrichtte militair-oceanografisch onderzoek en stond daarnaast ter beschikking van instituten die zich bezighouden met civiel-oceanografisch onderzoek. De Tydeman voerde ook waarnemingen uit voor de meteorologie. Met een waterverplaatsing van 2.900 ton en een lengte van ruim 90 meter, behoorde het schip tot de zogenaamde ‘witte vloot’ van de Dienst der Hydrografie van de marine. Het bevond zich regelmatig voor langere tijd op zee. Aan boord was plaats voor 62 bemanningsleden en 15 wetenschappers. De Tydeman verlaat 22 januari de haven van Den Helder. Oceanwide Expeditions laat hem in Vlissingen verbouwen tot passagierschip voor avontuurlijke reizen naar de poolstreken. Er is nog geen besluit genomen over de toekomstige naam.●

meer toegang tot een groot deel van de unieke militair-historische collectie. Steeds meer instellingen beschouwen het Legermuseum als dé kennisinstelling op het gebied van de militaire historie in Nederland.●

Niet alleen voor de individuele bezoekers biedt 2007 nieuwe projecten, ook het educatieve aanbod voor onderwijsgroepen werd aanzienlijk uitgebreid. Zo is er een nieuwe, educatieve ruimte voor de ontvangst van schoolgroepen en vanaf half maart loopt een educatief project over de Tachtigjarige Oorlog.

De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 19 januari: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Bussum 21 januari: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Den Haag 21 januari: Lezing ?De toekomst van de Papoea’s, een koloniale en postkoloniale discussie’, Bronbeek, Arnhem 21 januari: Themabijeenkomst ‘Nederlands-Indië in historisch perspectief’, Bronbeek, Arnhem

Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Foto’s: Hennie Keeris (staffotograaf), AVDD e.a Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected]

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER 21 januari: ‘Romeinen in het Legermuseum’, Delft 24 januari: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Enschede 25 januari: Symposium ‘Defensie werkt’ i.s.m. VNO-NCW, Den Haag 25 januari: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Alkmaar Surf voor meer informatie naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

NIEUWSBEELD

DEN HAAG - De Bestuursstaf, gevestigd in het Haagse ministerie, begint vanwege een omvangrijke renovatie aardig leeg te raken. Slechts enkele directies en afdelingen blijven achter. Dat geldt niet voor bijvoorbeeld het Bureau Informatie & Publicatie Aangelegenheden, oftewel de bibliotheek. Die verhuisde naar de Diepenhorstlaan 20, 2288 EW in Rijswijk. Via 070 - 316 87 49 is Peter de Zeeuw bereikbaar. Toestel 316 87 34 behoort Nico de Haas toe en Duco Quanjer zit achter 316 87 36. Het gros van de Kalvermarkt en Plein ‘bewoners’ verkaste naar het voormalige Luchtmachthoofdkwartier aan de Binckhorstlaan. Hier zit de komende tweeëneenhalf jaar ook het Defensievoorlichtingscentrum, waar Mieke Waasdorp en Arabela Ortega Verano geïnteresseerden in de krijgsmacht te woord staan. Tevens kunnen liefhebbers er bijvoorbeeld een T-shirt, stropdas of ander hebbeding kopen, voorzien van een logo van een defensieonderdeel. Het centrum is bereikbaar onder telefoonnummer 070 339 60 61.●

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofdredacteur a.i.: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77)

het doorzetten van een stijgende lijn in de bezoekersaantallen realistisch lijkt. De speciale familietentoonstelling ‘Maurits en het oranje geheim’ start medio maart en zal een ware belevenis worden voor jong en oud. Later dit jaar volgt Special Forces, een expositie over het leven en werken van de commandotroepen. Beide zijn interactief en vernieuwend.

Ook de website speelt een steeds grotere rol in de informatievoorziening. Hij wordt wekelijks bijgewerkt en biedt onder

Colofon

Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: 45.000 Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 39 39, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: HoonteTijl, Zwolle ISSN: 0167-0808

Mieke Waasdorp (bij vitrine) en Arabela Ortega Verano (in het kantoor) in het tijdelijke publiekstoegankelijke Defensievoorlichtingscentrum in het voormalige Luchtmachthoofdkwartier aan de Binckhorstlaan. Even de deur door, meteen naar links en bingo. Foto: M. van Rijen-Bos

GEDRAGSCODE DEFENSIE KENT VIJF PIJLERS

Recommend Documents