Frequente oorzaken van thrombopenie op IZ
D. Benoit, MD, PhD Department of Intensive Care Medicine Ghent University Hospital Belgium
Diff. Diagnose thrombopenie Diffuse intravasculaire coagulopathie
Thrombotische microangiopathie
Idiopatische thrombocytopenische purpura
Heparine-geïnduceerde thrombopenie
Diff. Diagnose thrombopenie Diffuse intravasculaire coagulopathie
Thrombotische microangiopathie
Idiopatische thrombocytopenische purpura
Heparine-geïnduceerde thrombopenie
DIC (in onze streken) >>> infecties >> bacteriële infecties >> subtiel bij alle bacteriële infecties (“ernstige sepsis”) << karikaturaal bij meningococcen of streptococcen sepsis < virale (cavé HLH) <<< (pulmonale) fungale infecties (cavé moribund)
> paraneoplastisch >> AML M 3 (doch ook andere) < mucine producerend adenocarcinomen (pancreas, maag…)
<< obstetrische katastrofes
DIC “Non-Overt” >>> “Overt” DIC “Thrombopenie < 150.000 / ul” : >> thrombocyten daling “Laag” fibrinogeen : >> niet stijgen van fibrinogeen t.o.v het CRP Daling van de PT (%) en stijging van de aPTT (sec)
Verlaagde AT III, protein C, protein S …
“Globale netto balans” = hypercoagulopathie diffuse micro- thrombose t.h.v het perifeer vaatbed t.h.v organen met verbruik van stollingsfactoren doch gezien bloedafname centraal gebeurd op labo indruk van verhoogde bloedingsneiging (doch klinisch zeldzaam !)
d-7
d-4
d 1a
Hgb (g/L)
11.2
10.2
9.0
11.7-15.7
WBC (103 / uL)
10.3
0.2
0.1
4-10
Platelet (103 / uL)
134
58
32
154-386
PT
100
-
48
70-100
Fibrinogen (mg/dL)
328
-
386
156-400
aPTT (sec)
27
-
38
26.6-40.5
AST (U / L)
32
43
69
0-31
ALT (U / L)
32
65
42
7-31
Bili (mg / dL)
0.7
-
1.4
0.3-1.2
Urea (g/L)
0.32
0.41
0.66
0.13-0.43
Creatinine (mg/dL)
0.76
0.73
1.22
0.53-0.97
Lactic acid (mg/dL)
-
-
31.1
9-16
0.5
-
19.6
0-0.5
(%)
C-reactive prot.
(mg/dL)
d 1b
d3
Reference
Ernstige sepsis ..!
hospitaal mortaliteit 1,00000
levend alive dood death
Hosp. Mortality 0,80000
0,60000
0,40000
0,20000
0,00000
0,00
20,00
40,00
60,00
80,00
prothrombinetime tijd (%) 24 hrs Prothrombine (%)<<24 hr
100,00
Verplancke, BMC 2008
hospitaal mortaliteit 1,00000
levend alive dood death
Hosp. Mortality
0,80000
0,60000
0,40000
0,20000
0,00
1,00
2,00
ureum < 24< hrs Urea 24 hrs
3,00
4,00
Verplancke, BMC 2008
d-7
d-4
d 1a
d 1b
d2
d3
Reference
Hgb (g/L)
11.2
10.2
9.0
10.2
9.5
8.5
11.7-15.7
WBC (103 / uL)
10.3
0.2
0.1
0.1
0.1
0.1
4-10
Platelet (103 / uL)
134
58
32
17
37
15
154-386
PT
100
-
48
43
40
55
70-100
Fibrinogen (mg/dL)
328
-
386
546
725
1013
156-400
aPTT (sec)
27
-
38
39
44
46
26.6-40.5
AST (U / L)
32
43
69
55
43
22
0-31
ALT (U / L)
32
65
42
52
66
66
7-31
Bili (mg / dL)
0.7
-
1.4
2.4
2.7
2.4
0.3-1.2
Urea (g/L)
0.32
0.41
0.66
0.54
0.42
0.45
0.13-0.43
Creatinine (mg/dL)
0.76
0.73
1.22
1.01
0.82
0.74
0.53-0.97
Lactic acid (mg/dL)
-
-
31.1
30.1
20.3
12.4
9-16
0.5
-
19.6
32.6
41.5
47.6
0-0.5
(%)
C-reactive prot.
(mg/dL)
d-7
d-4
d 1a
d 1b
d2
d3
Reference
Hgb (g/L)
11.2
10.2
9.0
10.2
9.5
8.5
11.7-15.7
WBC (103 / uL)
10.3
0.2
0.1
0.1
0.1
0.1
4-10
Platelet (103 / uL)
134
58
32
17
37
15
154-386
PT
100
-
48
43
40
55
70-100
Fibrinogen (mg/dL)
328
-
386
546
725
1013
156-400
aPTT (sec)
27
-
38
39
44
46
26.6-40.5
(%)
Patient verbeterd, upgraden van antibiotica is niet nodig ! Urea (g/L)
0.32
0.41
0.66
0.54
0.42
0.45
0.13-0.43
Creatinine (mg/dL)
0.76
0.73
1.22
1.01
0.82
0.74
0.53-0.97
Lactic acid (mg/dL)
-
-
31.1
30.1
20.3
12.4
9-16
0.5
-
19.6
32.6
41.5
47.6
0-0.5
C-reactive prot.
(mg/dL)
Diff. Diagnose thrombopenie Diffuse intravasculaire coagulopathie
Thrombotische microangiopathie
Idiopatische thrombocytopenische purpura
Heparine-geïnduceerde thrombopenie
Wanneer denken aan TMA ? “Multipel orgaanfdysfunctie“ of “sepsis”
+ Zonder of met discrepante vasopressoren nood
+ Verhoogd LDH
TMA (naast HLH / Feochromocytoom / Vasculitis)
TMA 1) Micro-Angiopathische Hemolytische Anemie Anemie Verhoogd LDH Verlaagd haptoglobine Aanwezigheid van schistocyten / fragmentocyten
TMA 1) Micro-Angiopathische Hemolytische Anemie Anemie Verhoogd LDH Verlaagd haptoglobine Aanwezigheid van schistocyten / fragmentocyten
2) Thrombocytopenie > 10.000 / ul 3) Multipel Orgaan Dysfuncties
TTP
HUS
aHUS
DI-HUS
Micro-thrombi
+++
+++
+++
+++
Capillaire lek
-
-
+ / +++
-
CVA / epilepsie…
+ / +++
+
+
+
AKI
+ / +++
+++
+++
+++
ALI / ARDS
±
±
+ / +++
+
AHT / cardiaal
±
+
+ / +++
++
Diarrhee
-
+ / +++
-
-
Fysiopath
MODS
Mechanism Therapie
ADAMS 13 < 10%
Shiga –toxine EC
C- gemedieerd
AL - gemedieerd
Plasmaferese
eculizumab
eculizumab
Stop drug
Corticoiden
dialyse
dialyse
antihypertensiva
“LUCERN” or LUCERN GRAS”
“BRUSSELS SPROUTS ?” “ALFALFA SPROUTS”
EHEC : klinische manifestaties
Diff. Diagnose thrombopenie Diffuse intravasculaire coagulopathie
Thrombotische microangiopathie
Idiopatische thrombocytopenische purpura
Heparine-geïnduceerde thrombopenie
ITP Auto-immune (antilichaam gemedieerde) destructie van plaatjes ± captatie in de milt (zonder splenomegalie !)
1) Primair : zonder gekende oorzaak 2) Secundair : Pre-Post-infectieus : >> viraal (HIV, VZV, CMV, Hep C…) Systeem en hematologische aandoeningen : SLE / CLL / LHNHL….
3) Drug-induced (op IZ) B-lactam / carbamazepine / vancomycine / trimethoprimsulfamethoxazole…
ITP Diagnose : Plaatjes < 150.000 / ul, vaak tss 20.000-80.000 / ul Discrepant met klassieke DIC dynamiek bij sepsis Bloedingen enkel zo plaatjes < 5 - 20.000 / ul
Kans op ernstige bloeding ; ICB 1.4%, non-ICB 9.7% Zonodig BM punctie (uitsluiten BM suppressie bv. op linezolid )
Therapie : >>> Stop tijdig verdacht geneesmiddel <<< Corticoiden / plaatjestranfusie / Immunoglobulines
Diff. Diagnose thrombopenie Diffuse intravasculaire coagulopathie
Thrombotische microangiopathie
Idiopatische thrombocytopenische purpura
Heparine-geïnduceerde thrombopenie
HIT (AL tegen plaatjes factor 4) Thrombocytopenie > 20.000 / UL
+ 5-10 d na expositie aan heparine >> LMWH (2.6 % vs. 0.2% kans)
+ (Vrouwelijke) chirurgische > medische patiënten (odds ratio 3.25)
+ 50% kans op veneuze of arteriële macro-thrombosen (lokale huidnecrose, lidmaat gangreen, CVA, nier-, darm- myocardiale ischemie…)
HIT Diagnose : Plaatjes < 150.000 / UL of daling binnen “no” grenzen
Plaatjes > 20.000 / UL < 5-10 d na expositie Discrepant met klassieke DIC dynamiek bij sepsis ELISA test (> 91-97% gevoeligheid niet 100 % specifiek ! )
Therapie : >>> Stop tijdig heparine of LMWH Zonodig andere antico starten (danaparoid, argatroban > warfarine…)
DIC
Fysiopath
Kliniek
TMA
micro-thrombi + / +++ micro-thrombi +++
MODS
“MODS-like”
ITP
-
HIT
macro-thrombi
bloedingen
thrombosen
purpura
> 20-30.000/ul*
> 10.000/ul
< 10-50.000/ul
> 20.000/ul*
Gedaald
Normaal
Normaal
Normaal
LDH
-
+++
-
-/+
Fragmentocyten
±
+++
-
-
Specifiek
-
Adams13 < 5%*
-
Heparine-AL
Plaatjes aantal
PT tijd
Dank voor jullie aandacht !