Fracturen en luxaties hand
phalanx fracturen hand ☛veel voorkomende fracturen op EHBO ☛indien verkeerde behandeling: ☛aanzienlijk functieverlies ☛kans op arbeidsongeschiktheid
☛goede behandeling: ☛anatomische repositie ☛snelle mobilisatie
phalanx fractuur kenmerken ☛ spiraalfractuur: kans op rotatieafwijkingen ☛ schuine fractuur: verkorting ☛ dwarse fractuur: deviatie mn dorsaal/palmair ☛ comminutieve fracturen: standsafwijkingen mn verkorting ☛ avulsiefracturen: ☛intra-articulair ☛± peesletsel, volair plaat letsel en/of collateraal band letsel
diagnostiek ☛ klinisch: stand vinger ahv stand vingertoppen/nagels: rotatie/angulatie/deviatie/verkorting? ☛MCP 90° en DIP en PIP 0° ☛MCP 90° en DIP en PIP gebogen ☛ radiodiagnostiek in 3 richtingen: PA, lat en ¾ ☛fractuur type: dwars/schuin/spiraal/comminutief/avulsie ☛locatie: intra/extra articulair, basis/schacht/subcapitaal/caput ☛positie: gedisloceerd/ niet gedisloceerd≠stabiel/instabiel ☛open/gesloten
behandeling ☛conservatief (meestal) ☛extra-articulair, niet-gedisloceerd dwars of schuine ☛gedisloceerd maar stabiel na repositie
☛operatief ☛intra-articulair, spiraal, comminutief, schuin met verkorting ☛niet stabiel na repositie ☛open fracturen (verdenking weke delen letsel)
operatieve behandeling ☛ gesloten repositie en percutane fixatie ☛ open repositie en fixatie ☛K-draden (niet oefenstabiel) ☛schroeven (ip oefenstabiel) ☛plaat en schroeven (oefen stabiel tenzij interne spalk) ☛cerclage (niet oefenstabiel)
☛ dynamische tractie (oefenstabiel) ☛ externe fixatie
metacarpale fracturen ☛veel voorkomende fracturen op EHBO ☛algemeen: ☛MC 2 en 3: rigide fixatie aan de carpus ☛MC 4 en 5: grotere beweeglijkheid, enige angulatie acceptabel ☛Rotatie afwijking onacceptabel, betreft vaker MC2 en MC5
☛goede behandeling: ☛anatomische repositie ☛snelle mobilisatie
diagnostiek ☛ klinisch: bepaal stand vinger ahv stand vingertoppen/nagels: rotatie/angulatie/verkorting? ☛MCP 90° en DIP en PIP 0° ☛MCP 90° en DIP en PIP gebogen
☛ radiodiagnostiek in 3 richtingen: ☛fractuur type: dwars/schuin/spiraal/comminutief/avulsie ☛locatie: intra/extra articulair, basis/schacht/subcapitaal/caput ☛positie: gedisloceerd/ niet gedisloceerd≠stabiel/instabiel ☛open/gesloten
behandeling ☛ conservatief (meestal) ☛extra-articulair, niet-gedisloceerd dwars of schuine ☛gedisloceerd maar stabiel na repositie
☛ operatief ☛spiraal of schuin met standsafwijking (rotatie) ☛comminutief ☛gedisloceerde fracturen, niet stabiel na repositie ☛intra-articulair luxatiefractuur CMC bv Bennet fractuur ☛open fracturen (verdenking weke delen letsel)
☛ absolute operatie-indicatie bij: ☛angulatie> 10o MC 2 en 3, > 20o MC 4 en > 30o MC 5 ☛rotatie afwijkingen: overlap van 1,5 cm bij 5o
operatieve behandeling ☛ gesloten repositie en percutane fixatie ☛ open repositie en fixatie ☛K-draden (niet oefenstabiel) ☛schroeven (ip oefenstabiel) ☛plaat en schroeven (oefen stabiel tenzij interne spalk) ☛cerclage (niet oefenstabiel)
☛ externe fixatie
nabehandeling operatie algemeen ☛snelle mobilisatie staat voorop (<1 week) ☛HANDTHERAPIE + spalktherapie ☛bepaald door: ☛stabiliteit fixatie (streven: oefenstabiel) ☛bijkomend weke delenletsel (pees/zenuw) ☛type patiënt
☛maximaal 4 wk immobiliseren ☛krachtsopbouw vanaf 8 weken ☛maximaal belasten vanaf 3 maanden
complicaties fracturen ☛non/malunion correctie-osteotomie ☛stijve vinger handtherapie ☛adhesievorming adhesiolysis (nr 1) ☛artrose gewricht artoplastiek/artrodese
Dislocatie hand gewrichten
dislocatie vinger gewrichten ☛kenmerken: ☛ DIP en MCP komt zelden voor ☛ PIP komt veel voor ☛ Meestal naar dorsaal of lateraal ☛ Ip altijd VP letsel ± ☛ collateraal bandletsel
☛behandeling: ☛ repositie en röntgen: controle stand en fractuur (avulsie) ☛ spalktherapie (3-6 weken)
☛ test na repositie: ☛ mobiliteit (passief volledig): cave interpositie VP ☛ stabiliteit
☛ complicatie ☛ instabiliteit gewricht ☛ VP contractuur ☛ stijf gewricht ☛ vervroegde artrose
PIP luxatie ☛ Hyperextensie trauma’s PIP gewricht komen vaak voor ☛ schade volaire plaat en/of collateraal banden ☛ ernst van schade bepaald de behandeling ☛ ernst: spontane repositie? stabiliteit?
☛ Onbehandeld kan dit leiden tot ☛ een swanneck deformiteit ☛ een flexie contractuur.
Behandeling PIP luxatie Acute fase: RICE=Rest, Immobilize, Cold, Elevation mate van instabiliteit (classificatie van Bowers) bepaald behandeling: ☛ Graad I: paar dagen immobiliseren (ontstekingsfase), actief oefenen met buddy. Opbouw ROM en belasting naar werk/sport. ☛ Graad II: Langer immobiliseren met extensie blokkeer spalkje. Volledig extensie in 3-4 weken. Actief oefenen met buddy tape. Opbouw ROM en belasting naar werk/sport (meestal 6-8 weken). ☛ Graad III: al of niet chirurgisch herstel met interne fixatie. Immobilisatie met extensieblok spalk voor 6 weken. Actief oefenen met buddy. Opbouw ROM en belasting naar werk/sport.
chirurgische behandeling (acute fase) indicaties
nabehandeling
☛ open luxatie (relatief) ☛ interpositie weke delen (VP) ☛ instabiel gewricht na repositie ☛ avulsiefractuur > 30% van het gewricht of afliggend fragment > 2 mm
☛ 6 weken spalk ☛ handtherapie ☛ belasting opvoeren na 6 weken ☛ na 3 maanden volledig belastbaar
Complicaties Tgv geen of onjuiste behandeling
☛ flexie contractuur: verkorte VPrelease ☛ swanneck deformiteit: VP zwaktereconstructie ☛ instabiel gewricht: band zwaktereconstructie ☛ vervroegde artrose: herhaald subluxerenartodese/artrop lastiek
Dislocatie duim ☛meestal MCP naar radiaal ☛UCL letsel: ski-duim ☛diagnostiek: ☛mate instabiliteit (tov andere zijde) ☛röntgendiagnostiek: avulsiefractuur
Conservatieve behandeling ☛ 3-6 weken: immobilisatie met gips of spalk ☛ testen stabiliteit: ☛ stabiel: ☛afneembare spalk 3-6 weken ☛dagelijks oefenen: mobiliteit en afbouwen spalk ☛graduele krachtsopbouw ☛vanaf 12 weken volledig belastbaar ☛met sporten tot 1 jr beschermen
☛niet stabiel: ☛verlengen immobilisatie met 2 weken ☛heroverweeg operatie-indicatie
Operatie-indicatie ☛ Stener lesion, spauw > 30 % of > 15 % tov andere zijde: herstel band ☛ avulsiefragment: > 30 %, > 2mm dislocatie: fixatie fragment
STENER LESION
nabehandeling ☛ 0-4 wk: immobilisatie ☛ 4-6 wk: mobiliseren + afneembare spalk: ☛ flexie-extensie, oppositie ☛ geen abductie ☛ 6-10 wk: onbelast bewegen + afbouwen spalk ☛ bewegen binnen pijngrens. stabiliteit voorop ☛ 10 wk opbouwen kracht: pincet greep ☛ 12 wk: volledig belasten ☛ Uitbouwen kracht ☛ spalk/tape bij sport/werk tot 1 jaar
complicaties ☛ Zwakte UCL: pijn en krachtsverlies: – Reconstructie UCL mbv peestransplantaat
Dank
