Foto-anamneseboek Voor de Marokkaanse voeding
Janneke Broekhuijsen Leoni van Eijk Puck Hoogesteger Ghazaleh Mashhadi Vivian Prins Marijn Sjouke VD2C Haagse Hogeschool Opleiding Voeding en dietetiek Den Haag, 27 oktober 2005
Inhoudsopgave Inleiding Brood Zoet broodbeleg Kaas Vleeswaren Eieren Melk en melkproducten Fruit Aardappelen en groenten Peulvruchten en graanproducten Vlees Vleesvervangers Vis en gevogelte Soepen en samengestelde gerechten Vetten en oliën Kruiden en specerijen Suiker, snoep, gebak en koek Hartige snacks Noten Dranken
3 4 5 6 7 8 9 10 12 15 17 19 20 21 25 33 36 37 40 42
Variatielijsten (speciale gelegenheden) 45 Suikerfeest 45 Geboortefeest 48 Offerfeest 51 Gezonde voeding 54 Maten en gewichten
57
Bronnen
61
Bijlagen: Recepten
62
2
Inleiding Voor u ligt een foto-anamnese boek speciaal ontwikkeld voor de Marokkaanse bevolkingsgroep in Nederland. Hierin staan Marokkaanse producten en gerechten die gebruikt worden, compleet met foto en voor zover bekend de Marokkaanse naam. Verder zijn koolhydraten, totaal vet en verzadigd vet berekend en vermeld, zodat vergelijkingen tussen producten makkelijk gemaakt kunnen worden. Het foto-anamnese boek is als volgt ingedeeld. Producten staan vermeld per productgroep. Er is een variatielijst waarin drie thema’s besproken worden, namelijk het suikerfeest (Id al fitr), het offerfeest (Id ul adha) en het islamitische nieuwjaar (Al hijra muharram). In deze variatielijst geven we alternatieven of variaties aan met betrekking tot de producten die gebruikelijk zijn tijdens deze feesten. Ook is er een apart hoofdstuk maten en gewichten. In dit hoofdstuk hebben wij verschillende porties en hoeveelheden aangegeven met behulp van foto’s, waarbij mensen dan aan kunnen wijzen wat zijn gewend zijn te gebruiken. Tot slot staan in de bijlagen alle receptuur die wij gebruikt hebben bij de samenstelling van het boek én een lijst met bronvermelding. Wij wensen u veel plezier met de ingebruikname van het boek! Janneke Broekhuijsen Leoni van Eijk Puck Hoogesteger Ghazaleh Mashhadi Vivian Prins Marijn Sjouke
3
Brood Marokkaansbrood (1 snee a 35g)
Witbrood (1 snee a 35g)
Gobs
Gobs bjed
Vet: 0,3g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 18,0g
Vet: 0,7g Verzadigd vet: 0,3g Koolhydraten: 18,2g
Volkoren brood (1 snee a 35g)
Baguette (1 a 50g)
Gobs djel zra
Vet: 1,1g Verzadigd vet: 0,3g Koolhydraten: 14,4g
Vet: 2,5g Verzadigd vet: 0,5g Koolhydraten: 26,5g
Zachte broodjes (1 a 50g)
Vet: 5,0g Verzadigd vet: 1,0g Koolhydraten: 22,0g
4
Zoet broodbeleg Jam (1 beleg a 15g)
Chocopasta (1 beleg a 15g)
Koefitier
Choclaat
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 10,0g
Vet: 1,0g Verzadigd vet: 1,7g Koolhydraten: 8,0g
Honing (1 beleg a 15g)
Hagelslag (1 beleg a 15g)
La3sel
Choclat
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 8,0g
Vet: 2,0g Verzadigd vet: 1,1g Koolhydraten: 10,0g
Pindakaas (1 beleg a 15g)
Vet: 8,0g Verzadigd vet: 1,5g Koolhydraten: 0,0g
5
Kaas Schapenkaas (1 beleg a 20g)
Feta (100g)
Vet: 5,6g Verzadigd vet: 3,5g Koolhydraten: 2,0g
Vet: 5,6g Verzadigd vet: 3,5g Koolhydraten: 2,0g
Goudse kaas (1 beleg a 20g)
Magere Goudse kaas (20g)
Formage
jben
Vet: 6,2g Verzadigd vet: 3,8g Koolhydraten: 0,0g
Vet: 0,4 Verzadigd vet: 1,4 Koolhydraten: 0,0g
Smeerkaas (1 beleg a 20g)
Vet: 3,4g Verzadigd vet: 2,0g Koolhydraten: 0,4g
Magere geitenkaas (1 beleg a 20g)
Vet: 3,6g Verzadigd vet: 2,4g Koolhydraten: 1,1g
6
Vleeswaren Rundersalami (1 beleg a 15g)
Sucuk (1 beleg a 15g)
Vet: 5,0g Verzadigd vet: 2,0g Koolhydraten: 0,0g
Vet:5,3 Verzadigd vet: 2,0g Koolhydraten: 0,2g
Pastirma (beleg a 15g)
Kipfilet (beleg a 15g) Fileti djel djed
Vet: 2,7g Verzadigd vet: 1,4g Koolhydraten: 0,3g
Vet: 0,6g Verzadigd vet: 0,2g Koolhydraten: 0,0g
Runderrookvlees (beleg a 15g)
Vet: 1,1g Verzadigd vet: 0,3g Koolhydraten: 0,2g
7
Eieren Gekookt ei (1 a 50g)
Gebakken ei (1 a 55g) lbied maslok
Vet: 6,0g Verzadigd vet: 1,5g Koolhydraten: 0,0g
Vet: 11,0g Verzadigd vet: 2,8g Koolhydraten: 0,0g
Omelet (van 1 ei)
Roerei (van 1 ei)
Vet: 10,0g Verzadigd vet: 2,6g Koolhydraten: 1,0g
Vet: 10,0g Verzadigd vet: 2,6g Koolhydraten: 1,0g
8
Melk en melkproducten Melk (glas a 200ml)
Karnemelk (glas a 200ml)
Lahlieb
lbiena
Vet: 3,0g Verzadigd vet: 2,0g Koolhydraten: 10,0g
Vet: 1,0g Verzadigd vet: 0,5g Koolhydraten: 7,0g
Halfvolle yoghurt (Glas a 200ml)
Ayran (glas 200ml)
Vet: 4,0g Verzadigd vet: 2,0g Koolhydraten: 10,0g
Vet: 2,0g Verzadigd vet: 1,0g Koolhydraten: 5,0g
9
Fruit Dadel (stuk a 20g)
Vijg (1 a 50g)
tmar
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 6,0g
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 10,0g
Pruim (1 a 60g)
Banaan (1 a 135g) lbanan
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten:6,0g
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 30,0g
Nectarine (1 a 100g)
Abrikoos (1 a 30g)
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 12,0g
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 2,0g
10
Kweepeer (1 a 120g)
Peer (1 a 120g) Ngas
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 12,0g
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 12,0g
Granaatappel (1 a 100g)
Appel (1 a 100g) Toefegh
Vet: 1,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 17,0g
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 12,0g
Sinaasappel (1 a 100g)
Citroen (1 a 80g)
Tjina
Lemoen
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 11,0g
Vet: 0,0g Verzadigd vet: 0,0g Koolhydraten: 2,4g
11
Aardappelen en groenten Aardappel (per 100 gram)
Tomaat (per 100 gram)
Patata
Tomatish
rauw
rauw
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 19,0 gram
Sperziebonen (per 100 gram)
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 1,9 gram
Rettich (per 100 gram)
Lobia
rauw
rauw
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 5,0 gram
Vet totaal: ? Verzadigd vet: ? Koolhydraten: ?
Uien (per 100 gram)
Wortelen (per 100 gram)
Psal
Djerda
rauw
rauw
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 5,6 gram
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 2,2 gram
12
Aubergine (per 100 gram) Boetenzel
rauw
Venkel (per 100 gram) rauw
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 3,0 gram
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 2,0 gram
Doperwten (per 100 gram)
Champignons (per 100 gram)
rauw
rauw
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 10,0 gram
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 0,4 gram
Paprika (per 100 gram)
Pompoen (per 100 gram)
rauw
rauw
Felfel
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 4,5 gram
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 8,0 gram
13
Kool (per 100 gram)
Spinazie (per 100 gram)
rauw
rauw
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 4,0 gram
Courgette (per 100 gram) rauw
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 5,0 gram
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 1,0 gram
Komkommer (per 100 gram)
Elgias
rauw
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 1,2 gram
Prei (per 100 gram rauw
Vet totaal: 0,8 gram Verzadigd vet: 0,1 gram Koolhydraten: 2,9 gram
14
Peulvruchten en Graanproducten Kikkererwten (gekookt) (per 100 g)
Linzen (gekookt) (per 100 g)
Totaal vet: 3,0 Verzadigd vet: 0,4 Koolhydraten: 13,1
Totaal vet: 0,7 Verzadigd vet: 0,1 Koolhydraten: 11,6
Rode bonen (gedroogd) (per 100 g)
Witte bonen (gekookt) (per 100 g)
Totaal vet: 1,4 Verzadigd vet: 0,2 Koolhydraten: 36,9
Totaal vet: 0,8 Verzadigd vet: 0,1 Koolhydraten: 17,2
Aardappelen (gekookt) (per 100 g)
Couscous (onbereid) (per 100 g)
Totaal vet: 0,0 Verzadigd vet: 0,0 Koolhydraten: 16,8
Totaal vet: 0,6 Verzadigd vet: 0,1 Koolhydraten: 72,4
15
Gerst (hele korrel, onbereid) (per 100 g)
Gierst (onbereid) (per 100 g)
Totaal vet: 2,1 Verzadigd vet: 0,4 Koolhydraten: 60,8
Totaal vet: 4,0 Verzadigd vet: 0,8 Koolhydraten: 71,0
Pannenkoekjes
Pasta (gekookt)
Totaal vet: 4,9 Verzadigd vet: 1,8 Koolhydraten: 29,2
Totaal vet: 0,5 Verzadigd vet: 0,1 Koolhydraten: 19,3
Rijst (gekookt)
Totaal vet: 0,4 Verzadigd vet: 0,1 Koolhydraten: 32,7
16
Vlees, rauw Schapenvlees (per 100 gram) Lham
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Lham
25 gram 12 gram 0 gram
Lamsvlees (per 100 gram) Lham djel ashari
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
9 gram 4 gram 0 gram
Lamsvlees, mager (per 100 gram) Lham djel ashari
14 gram 6 gram 0 gram
Rundvlees (per 100 gram) Lham ejendoez
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Schapenvlees, mager (per 100 gram)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
8 gram 3 gram 0 gram
Rundvlees, mager (per 100 gram)
Lham ejendoez
14 gram 7 gram 1 gram
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
3 gram 1 gram 0 gram
17
Kalfsvlees (per 100 gram)
Kalfsvlees, mager (per 100 gram)
Lham
Lham
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
9 gram 4 gram 0 gram
Vet: verzadigd vet: koolhydraten:
1 gram 1 gram 0 gram
Runderlever (per 100 gram)
Konijn (per 100 gram)
Kebida
Knina
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
4 gram 1 gram 2 gram
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
10 gram 3 gram 0 gram
Rundergehakt (per 100 gram)
Lamsgehakt (per 100 gram)
Kefta djel
Kefta djel ashari
ejendoez
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
17 gram 8 gram 1 gram
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
13 gram 6 gram 0 gram
18
Vleesvervangers, onbereid Tofu (per 100 gram)
Tempeh (per 100 gram)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
7 gram 1 gram 1 gram
Vegetarisch gehakt (per 100 gram)
8 gram 1 gram 6 gram
Vegetarische hamburger (per 100 gram)
Kefta
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
9 gram 1 gram 10 gram
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
7 gram 1 gram 5 gram
Quorn filets (per 100 gram)
Quorn stukjes (per 100 gram)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
12 gram 2 gram 15 gram
3 gram 1 gram 7 gram 19
Vis en gevogelte
Kabeljauw (per 100 gram)
Gamba’s (per 100 gram)
rauw
bereid
Vet totaal: 1,7 gram Verzadigd vet: 0,4 gram Koolhydraten: 0,0 gram
Vet totaal: 2,0 gram Verzadigd vet: 0,5 gram Koolhydraten: 0,0 gram
Zeewolf (per 100 gram)
Paling (per 100 gram)
Bereid
rauw
Vet totaal: 2,9 gram Verzadigd vet: 0,6 gram Koolhydraten: 0,0 gram
Kipfilet (per 100 gram)
Vet totaal: 17 gram Verzadigd vet: 4,6 gram Koolhydraten: 0,0 gram
Kalkoenfilet (per 100 gram)
Djed
rauw
Vet totaal: 1,9 gram Verzadigd vet: 0,5 gram Koolhydraten: 0,0 gram
rauw
Vet totaal: 1,2 gram Verzadigd vet: 0,3 gram Koolhydraten: 0,0 gram
20
Soepen en samengestelde maaltijden
Vermicellisoep (per portie van 250 ml)
Vermicellisoep: Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
1,2 g 0,5 g 7,5 g
Vermicellisoep met lamsvlees: Vet: 29,0 g Verzadigd vet: 8,0 g Koolhydraten: 47,1 g
Linzensoep (per portie van 250 ml)
Vegetarische linzensoep: Vet: 6,4 g Verzadigd vet: 3,4 g Koolhydraten: 24,5 g
Tomaten linzensoep met lamsvlees Vet: 16,5 g Verzadigd vet: 4,5 g Koolhydraten: 13,3 g
21
Harira (per portie van 250 ml)
Marokkaanse tomatensoep met couscous (per portie van 250 ml)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
11,7 g 7,3 g 19,5 g
Marokkaanse kippensoep (per portie van 250 ml)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
19,2 g 9,3 g 30,1 g
14,6 g 3,4 g 45,0 g
Marokkaanse vissoep (per portie van 250 ml)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
12,2 g 2,0 g 9,5 g
22
Taijne met konijn (per portie)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
51,9 g 7,8 g 20,8 g
Tajine met lamsbout en bonen (per portie)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
27,9 9,7 g 0,5 g
Tajine van rundvlees met venkel en doperwten (per portie)
Couscous met vis (per portie)
Vet: 39,5g Verzadigd vet: 12,7g Koolhydraten: 13,7g
Vet: 6 g Verzadigd vet: 1 g Koolhydraten: 85 g
23
Couscous met kerrietofu (per 100 g)
Couscous met groente en schapenvlees (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
2,9 g 0,4 g 19,1 g
Marokkaanse kip Djaaj mchermel
Kippen pastei Bastilla
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
40,5 g 6,8 g 32,0 g
63,1 g 34,9 g 141,4 g
51,0 g 7,6 g 10,3 g
24
Vetten en oliën Roomboter (per 100 g) Zebda
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Margarine (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
4,1 g 2,64 g 0,1 g
Halvarine (per 100 g)
80,0 g 25,0 g 0,0 g
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
35,0 g 6,7 g 0,5 g
Becel Light (per 100 g)
Becel Dieet (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
35,0 g 7,0 g 0,0 g
60,0 g 12,0 g 0,3 g
25
Margarine met extra olijfolie (per 100 g)
cholesterolverlagende margarine (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet:
38,0 g 9,0 g 5,0 g
35,0 g Verzadigd vet: 8,0 g Koolhydraten: 3,7 g
Minarine Alpro (margarine op basis van soja) (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
40,0 g 8,0 g 0,0 g
26
Margarine voor bakken en braden (per 100 g)
Bakboter met extra olijfolie (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
77,0 g 35,0 g 0,4 g
78,0 g 28,0 g 0,2 g
Olijfolie
Zonnebloemolie
Zeejt zietoen
zeejt lisjue
(per 100 g)
(per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
100,0 g 14,3 g 0,0 g
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
99,5 g 11,7 g 0,2 g
27
Arachideolie (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
100,0 g 17,8 g 0,0 g
Maïskiemolie (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Maïsolie (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
100,0 g 13,2 g 0,0 g
Slaolie (per 100 g)
100,0 g 13,2 g 0,0 g
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
92,0 g 14,0 g 0,0 g
28
Vloeibare bakboter met olijfolie (per 100 g)
Vloeibare bakboter (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
70,0 g 21,0 g 0,5 g
97,0 g 13,0 g 0,6 g
Vloeibare dieetmargarine (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
82,0 g 11,5 g 0,2 g
29
Frituurvet (hard) (per 100 g)
Vloeibaar frituurvet (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
100,0 g 41,0 g 0,0 g
100,0 g 13,4 g 0,0 g
Vloeibaar frituurvet (plantaardig) (per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
100,0 g 43,4 g 0,0 g
30
Mayonaise
Halvanaise
Mayones
(per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
80,7 g 5,9 g 2,3 g
(per 100 g)
Vet:
40,0 g Verzadigd vet: 6,1 g Koolhydraten: 9,0 g
Frietsaus
Tomatensaus
Mayonès
Lasos djel matischa
(per 100 g)
(per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
36,0 g 5,1 g 12,0 g
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
0,0 g 0,0 g 25,3 g
31
Satesaus
Knoflooksaus Lasos djel toema
(per 100 g)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
(per 100 g)
22,7 g 4,0 g 10,5 g
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
36,0 g 3,0 g 11,0 g
Jus (per portie van 25 g)
Zelfgemaakte jus: Vet: 5,5 g Verzadigd vet: 2,5 g Koolhydraten: 0,1 g
32
Kruiden en Specerijen
Kaneel (per 100 gram)
Vet totaal: 3,0 gram Verzadigd vet: 1,4 gram Koolhydraten: 56,0 gram
Komijn (per 100 gram)
Vet totaal: 22,0 gram Verzadigd vet: 1,9 gram Koolhydraten: 34,0 gram
Gember(per 100 gram)
Saffraan (per 100 gram)
Vet totaal: ? Verzadigd vet: ? Koolhydraten: ?
Geelwortel (per 100 gram)
Vet totaal: ? Verzadigd vet: ? Koolhydraten: ?
Zwarte peper(per 100 gram) Kaimoen
Vet totaal: 1,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 10,0 gram
Vet totaal:3,0 gram Verzadigd vet: 0,7 gram Koolhydraten: 52,0 gram
33
Cayennepeper (per 100 gram)
Vet totaal: 17,0 gram Verzadigd vet: 3,5 gram Koolhydraten: 32,0 gram
Anijszaad (per 100 gram)
Paprikapoeder (per 100 gram) Felfelhamra
Vet totaal: 13,0 gram Verzadigd vet: 1,7 gram Koolhydraten: 35,0 gram
Koriander (per 100 gram) Ghosbeh
Vet totaal: ? Verzadigd vet: ? Koolhydraten: ?
Vet totaal: ? Verzadigd vet: ? Koolhydraten: ?
Munt (per 100 gram)
Peterselie (per 100 gram)
Nana
Maghhoes
Vet totaal: ? Verzadigd vet: ? Koolhydraten: ?
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 1,0 gram 34
Dille (per 100 gram)
Zout (per 100 gram) Mleg
Vet totaal: ? Verzadigd vet: ? Koolhydraten: ?
Vet totaal: 0,0 gram Verzadigd vet: 0,0 gram Koolhydraten: 0,0 gram
Kerrie
Koolhydraten: Vet totaal: Verzadigd vet:
35
Suiker, snoep, gebak en koek Suiker klontjes(per 100 gr.)
Suiker (per 100gr.)
Koolhydraten: 100gr Vetten: 0gr Verzadigde vetten: 0gr
koolhydraten: 100gr vetten: 0gr verzadigde vetten:-
Gebak (per 100 gr.)
chocolade(per 100gr.)
Koolhydraten: 28,7gr Vetten: 18,3gr Verzadigde vetten 11,2gr
koolhydraten: 54,7gr vetten: 32,6gr verzadigde vetten:18,9gr
Snoep(per 100gr.)
koek(per 100gr.)
Koolhydraten:92,9gr Vetten: 0gr Verzadigde vetten: 0g
koolhydraten:68gr vetten:21gr verzadigde vetten:8gr
36
Hartige snacks Bladerdeegpakketje met geitenkaas Briouat Maa Lformag Dial Maaza ( (per 100 g)
Totaal vet: 25,9 Verzadigd vet: 12,3 Koolhydraten: 14,7
Bladerdeegpakketjes met rijst Briouat Maa Roz
(per 100 g)
Totaal vet: 22,7 Verzadigd vet: 8,8 Koolhydraten: 34,6
37
Geitenkaaskoekjes (per 100 g)
Totaal vet: 29,1 Verzadigd vet: 13,1 Koolhydraten: 22,5
Kefta (Marokaanse kroketjes) Per 100g
Totaal vet: 11,4 Verzadigd vet: 4,7 Koolhydraten: 1,5
38
Kleine kruidenbroodjes Lchobz dial Lkoam
Totaal vet: 44,9 Verzadigd vet: 22,3 Koolhydraten: 32,4
39
Noten Amandelen
Cashewnoten
Totaal vet: 55,0 Verzadigd vet: 4,3 Koolhydraten: 5,0
Totaal vet: 51,0 Verzadigd vet: 10,1 Koolhydraten: 22,0
Chips
Hazelnoten
Totaal vet: 35,6 Verzadigd vet: 6,7 Koolhydraten: 51,8
Totaal vet: 69,0 Verzadigd vet: 4,9 Koolhydraten: 6,0
Pinda’s gezouten
Pinda’s ongezouten
Totaal vet:52,4 Verzadigd vet: 9,5 Koolhydraten: 8,0
Totaal vet: 51,6 Verzadigd vet: 9,1 Koolhydraten: 12,6
40
Pistache noten
Studentenhaver
Totaal vet: 48,4 Verzadigd vet: 6,1 Koolhydraten: 24,8
Totaal vet: 33,0 Verzadigd vet: 4,9 Koolhydraten: 35,3
Walnoten
Zonnebloempitten
Totaal vet: 67,8 Verzadigd vet: 5,0 Koolhydraten: 8,0
Totaal vet: 56,5 Verzadigd vet: 6,6 Koolhydraten: 13,0
41
Dranken Amandel- dadelmelk (glas à 200 ml) Djoez-tmar lehlieb
Vet: Verzadigd Vet: Koolhydraten:
20 gram 3 gram 25 gram
Milkshake appel- banaan (glas à 200 ml) Elaasir dial tefah ou lbanan
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
1 gram 1 gram 19 gram
Vruchtenshake (Glas à 200 ml) Lhasir djel deser
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
3 gram 2 gram 16 gram
42
Druivensap (Glas à 200 ml) Lhasir dial l’neb
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
0 gram 0 gram 30 gram
Vruchtensap (Glas à 200 ml) lhasir
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
0 gram 0 gram 22 gram
Sinaasappelsap (glas à 200 ml)
Citroensap (glas à 200 ml)
Lhasir dial letschin
Lhasir dial lhamed
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
0 gram 0 gram 18 gram
0 gram 0 gram 18 gram
Koffie (kopje à 150 ml)
Muntthee (kopje à 150 ml)
Kah-wa
Atay benaanaa
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
0 gram 0 gram 7 gram
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
0 gram 0 gram 14 gram
43
Water (glas à 200 ml)
Frisdrank (glas à 200 ml)
Elma
Monada
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
0 gram 0 gram 0 gram
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten:
0 gram 0 gram 20 gram / light 0 gram
Bier (glas à 200 ml)
Witte wijn (glas à 150 ml)
Schrab
Shrab bid
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten: Alcohol:
0 0 6 8
gram gram gram gram
Rode wijn (glas à 150 ml)
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten: Alcohol:
0 gram 0 gram 0 gram 15 gram
Vijgenbrandewijn (glas à 50 ml) Mahia
Shrab hmar
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten: Alcohol:
0 gram 0 gram 5 gram 15 gram
Vet: Verzadigd vet: Koolhydraten: Alcohol:
0 gram 0 gram 0 gram 17 gram
44
Variatielijsten (speciale gelegenheden) Het suikerfeest De negende maand volgens de moslim-kalender is de vastenmaand Ramadan. Wanneer deze voorbij is, wordt er uitbundig feest gevierd. Dit feest heet ‘ied-al-fitr’ (feest van het breken van de vasten) of, vooral in Turkije, ‘Suikerfeest’. Er zijn in Nederland moslims die naar hun vaderland gaan om te vasten en om het feest te vieren.
Wij hebben recepten verzameld, die gebruikt worden tijdens het suikerfeest. Deze hebben wij voor zover mogelijk aangepast, om de hoeveelheid verzadigd vet in deze producten te beperken. Choriba -
4 eieren 200 gram suiker 200 gram kokos 200 gram amandelen 200 gram zelfrijzend bakmeel 1 deciliter olie
In dit recept zou eventueel de suiker vervangen kunnen worden door een zoetstof, zoals sorbitol. Dit omdat dan de bloedsuiker niet teveel stijgt. Ook kan er één ei minder worden gebruikt. Het resultaat wordt dan wel iets droger.
Amandelkoekjes - 250 gram meel - 150 gram poedersuiker - 150 gram margarine - 1 eierdooier - sap van één citroen - snufje zout - 100 gram amandelen In dit recept kan de margarine vervangen worden door vloeibare margarine en eventueel de poedersuiker weer door zoetstof. 45
Kaneelkoekjes -
250 gram tarwemeel 125 mililiter olie 250 gram suiker geraspte citroenschil van één citroen 1 theelepel kaneel
Hierbij kan men de suiker vervangen door zoetstof, of een deel hiervan. Zo blijft de structuur beter behouden.
Kaimati -
225 mililiter lauw water 1 theelepel bakkersgist zout 1 ei, losgeklopt 500 gram tarwebloem frituurvet poedersuiker of kokos
46
Bij dit recept moet er gefrituurd worden. In plaats van hard frituurvet kan men beter frituurolie gebruiken. Dit bevat minder verzadigd vet. Mensen met diabetes kunnen bij dit recept beter kokos gebruiken in plaats van poedersuiker. Dit komt de bloedsuikerspiegel ten goede.
Kaab el ghzal- Antiloophoorn -
500 gram amandelen 350 gram poedersuiker glaasje oranjebloesemwater 1 theelepel kaneel 50 gram roomboter 1 ei bladerdeeg
Hierbij kan de poedersuiker eventueel vervangen worden door zoetstof, de roomboter door (vloeibare) margarine. Het bladerdeeg kan men beter zelf bereiden met margarine, omdat kant en klaar bladerdeeg met roomboter wordt bereid.
47
Het geboortefeest Bij het geboortefeest worden natuurlijk ook lekkere marokkaanse hapjes gemaakt en gegeten. Wij hebben een kleine selectie gemaakt van speciale gerechten. Pastilla -
1 kip 1 kilo uien 1 pak brickdeeg 150 gram fijn gehakte amandelen 3 eetlepels poedersuiker 1 eierdooier 2 theelepels kaneel fijngehakte hazelnoten kruiden olie boter
In dit recept kan het brickdeeg eventueel zelf gemaakt worden met margarine. Dit scheelt in het verzadigd vet. De poedersuiker kan vervangen worden door zoetstof en in plaats van boter kan vloeibare margarine gebruikt worden.
48
Baklava -
350 gram gesmolten boter 200 gram gehakte amandelen 200 gram gehakte walnoten 2 theelepels kaneel theelepel kruidnagelpoeder 300 gram bladerdeeg 350 gram suiker 350 gram honing 4 eetlepels water
Hier kan de boter vervangen worden door vloeibare margarine, het bladerdeeg kan weer zelf gemaakt worden. De suiker kan vervangen worden door zoetstof en er kan eventueel wat minder honing gebruikt worden en indien nodig naar smaak meer zoetstof.
49
Beqoula (spinaziesalade) -
1 kg spinazie 2 bosjes peterselie 1 bosje koriander stengel bleekselderij 4 teentjes knoflook 1 eetlepel mild paprikapoeder theelepel cayennepeper theelepel komijn 3 eetlepels olie ingemaakte citroen sap van citroen zout olijven om te garneren
Dit is een voorbeeld van een prima gerecht om te eten tijdens het geboortefeest. Het is gezond en bevat zeer weinig vet en verzadigd vet.
50
Offerfeest Traditioneel wordt er tijdens het offerfeest een schaap geslacht. In dit hoofdstuk geven wij aan welke delen van het schaap bij voorkeur gegeten kunnen worden en welke delen bij middenweg en uitzondering. Deze indeling is gebaseerd op het vetgehalte.
Bijvoorkeur
Middenweg
Uitzondering
Lamslap (5)
Lamsbout (8) Shoarmavlees Rollade (3, 5, 8) Rug (6) Lamsschijf (3, 8)
Gehakt Kotelet (2, 5, 6) Schouder (3) Lamszadel (6)
51
Bijvoorkeur: Lamslap
Middenweg: Lamsbout
Lamsshoarma
Lamsrollade
Lamsrug
Uitzondering: Gehakt
Lamskotelet
52
Lamsschouder
Lamszadel
53
Gezonde voeding Mager vlees producten
Groenten en fruit
Groenten Fruit Magere vlees Matig gebruik van vet Matig gebruik van zoet/vette producten
Vetten en oliën Vloeibare oliën zijn gezonder dan vaste vetten
GOED vloeibaar vet
NIET GOED
vaste vet
54
Beste bereidingswijze
Grillen Barbecuen Stoven/stomen koken
Grillen Barbecuen Minder koekjes en gebak
minder gebak en slagroom
fruit salade
meer fruit eten
55
Magere zuivelproducten
Magere melk i.p.v. volle melk
20+ kaas i.p.v.40 kaas
Meer consumptie van gevogelte en vis soorten
56
Maten en gewichten
Eetlepel met 10g
Eetlepel met 15g
57
Maten en gewichten
Opscheplepel met 20g
Opscheplepel met 35g
Opscheplepel 50g
58
Maten en gewichten
Boterham met 2,5g boter, margarine of halvarine.
Boterham met 5g boter, margarine of halvarine.
Boterham met 10g boter, margarine of halvarine.
59
Maten en gewichten
Sauslepel met 40g saus
Sauslepel met 80g saus
60
Bronnen Literatuur: Anders eten in instellingen
L. van de Bos
Kook ook Levensmiddelenleer Mens en voeding Nevotabel Vleeswijzer Voedingsmiddelentabel
I. van Blommenstein C.M.E. Catsberg E. Hartman Voedingscentrum Voedingscentrum
Voorlichtingsbureau van de voeding van Immer bv HB uitgevers HB uitgevers voedingscentrum Voedingscentrum voedingscentrum
Internet: http://www.africa.upenn.edu/Cookbook/Morocco.html http://home.tiscali.be/f.vanlil/Marokko/economie.htm www.multikeuken.nl www.quorn.com www.tastyweb.nl www.tivall.nl www.vleeswijzer.nl www.voedingscentrum.nl http://users.raketnet.nl/ldekker/alles-afrikaanse-receptenstartpagina.htm www.xs4all.nl/~wester/
61
Recepten van de samengestelde maaltijden Vermicellisoep met lamsvlees 500 g lamsvlees, in kleine stukken 5 lamsbotten met nog wat vlees eraan 5 uien, gesnipperd 1 theelepel peper 1/2 theelepel saffraan boter 1/2 glas olie 500 g vermicelli 4 tomaten zout Doe het vlees, de uien, de botten, en de geschilde en in vieren gesneden tomaten in een pan. Voeg een klont boter toe, de olie, peper en zout, en de saffraan. Schenk eveneens 2 liter water in de pan. Breng aan de kook en laat op zacht vuur 1 uur zachtjes koken. Twintig minuten voor serveren giet u 3/4 van de bouillon (zonder groenten en vlees) in een andere pan. Voeg daar 1 liter water, 1 klont boter en de vermicelli aan toe en breng aan de kook. Laat het al roerend daarna nog 5 minuten doorkoken. In principe moet de vermicelli al de bouillon opgenomen hebben. Doe de inhoud van deze pan bij de andere, waar u de botten uit verwijderd hebt. Bron: http://www.koffieklets.com
62
Vermicellisoep Ingrediënten (voor 4 personen) 2,5 liter kruidenbouillon 2 teentje knoflook 1 ui 2 wortelen 75 gram vermicelli 1/2 bosje peterselie wat kervel zout en peper Bereiding Ui en knoflook fijn versnipperen. Wortel in kleine gelijkvormige blokjes snijden. Kruidenbouillon aan de kook brengen , ui, knoflook en wortel toevoegen en 10 minuten zachtjes laten koken. Ondertussen peterselie wassen en fijnhakken. Vermicelli aan de soep toevoegen en nog eens 10 minuten zachtjes laten koken. De soep op smaak brengen en afwerken met peterselie. Bron: http://www.koffieklets.com
63
Vegetarische linzensoep Halve liter water 1/3 (groenten)bouillonblokje 1 klein laurierblad mespunt paprikapoeder mespunt tijm 100 gram groene linzen 75 gram grof gesneden soepgroenten (indien diepvrieszak open: wat doperwten - de combinatie is wel minder bijzonder) 2-3 eetlepels feta Doe water, bouillonblokje, kruiden en linzen in de pan en laat zachtjes koken tot de linzen gaar zijn (ruim een half uur). Snijd of kruimel intussen de feta in stukjes. Doe de soepgroenten (of doperwtjes) en de gekruimelde feta er door. Goed warm laten worden. Alle soorten brood zijn hier lekker bij. Als salade een tomaatje en wat komkommer besprenkelen met Balsamico azijn. Bron: http://www.jeanne-doomen.net
64
Linzensoep met lamslappen Benodigdheden: -
300 gram lamslappen 1 ui 1 zakje verse koriander (15 gram) 1 zakje verse selderij (50 gram) 200 gram linzen 3 eetl. Olie 2 theel. Paprikapoeder zwarte peper 1 envelopje saffraan 1 klein blikje tomatenpuree 2 vleesbouillontabletten 1 blik tomatenblokjes (400 gram) 50 gram vermicelli 50 gram bloem zout 1 citroen
Bereiding: Vlees in blokjes snijden. Ui pellen en snipperen. Koriander en selderijblad grof hakken. Linzen wassen. In pan olie verhitten en vlees rondom dichtschroeien. Ui 1 minuut meebakken. Paprikapoeder, 1 theelepel peper, saffraan, tomatenpuree en helft van de verse kruiden door vlees scheppen. Bouillontabletten boven pan verkruimelen. Tomatenblokjes, linzen en 1 liter water toevoegen. Soep aan de kook brengen en dan op laag vuur (op vlamverdeler) ca. 1 uur zachtjes laten koken. Aan einde van de kooktijd vermicelli door soep roeren. In kom bloem glad roeren met 2 dl water en papje door soep roeren. Soep nog 5 minuten laten binden en pittig op smaak brengen met zout en peper. Soep in vier diepe borden scheppen, bestrooien met achtergehouden kruiden. Citroen in partjes snijden en bij soep serveren. Bron: http://recept.mavbaby.nl
65
Harira. (Gebonden soep uit Marokko).
* 500 gr. mager lams- of rundervlees,
* 1 eetl. tomatenpuree,
* 3 wortelen,
* 1/2 theel. zwarte peper,
* 1 ui,
* maïzena,
* 2 dunne preien,
* handje vermicelli,
* 3 tomaten,
* zout,
* 100 gr. kikkererwten (nacht laten weken),
* 1 lt. water,
* 1/3 bosje verse koriander, * 4 eet. zonnebloem- of maisolie. * 1 bosje selderieblad, Snijd het vlees in blokjes. Was de wortelen en snijd ze fijn. Pel de ui en snijd hem klein. Was de tomaten en snijd ze in stukjes. Was de prei en snijd ze in ringetjes. Hak de koriander en de selderij fijn. In een pan de olie verwarmen op een laag pitje. Het vlees toevoegen en even laten garen. De verse groeten, de kikkererwten en linzen toevoegen en al roerend 10 minuten laten smoren. De tomatenpuree erdoor roeren. Alle kruiden en het zout toevoegen. Even doorroeren en dan 1 liter water erbij. Laat het geheel 30 à 45 minuten koken met de deksel op de pan. Los de maïzena op in 2 el water en laat dit even meekoken met de soep. Voeg een handje fijne vermicelli toe. Laat de soep nog 10 minuten koken.(Voor 4 personen).
66
Marokkaanse vissoep Ingrediënten: olijfolie, 2 á 3 uien, bloem, 4 knoflookteentjes, zout, peper, 1 Spaans pepertje, korianderzaadjes, 1 l melk, 1 kg vis (schelvis, poon, kabeljauw, tong of schol, Chinese garnalen, mosselen), stokbrood, citroenschil Bereiding: Verhit drie lepels olijfolie en fruit er de kleingesneden uien in. Stuif er twee lepels bloem over, laat die even meefruiten. Voeg er dan de gesnipperde teentjes knoflook bij, zout, peper, een fijngehakt Spaans pepertje, een theel.geplette korianderzaadjes. Roer dit alles heel goed door, en giet er dan, steeds goed roerend, de melk bij, steeds roerend en roerend, tot alles kookt. Voeg er dan de schoongemaakte, aan stukken gesneden vis bij, liefst wat verschillende soorten, zoals schelvis, poon, kabeljauw, tong of schol, als het kan, ook wat grote Chinese garnalen. Laat dit 25 min. zacht doorkoken (in plaats van Chinese garnalen kan men ook, op het laatste moment, fijnverdeelde krab uit blik toevoegen). De laatste min. kunnen enkele mosselen meekoken. Leg in de soepborden een snede geroosterd Frans stokbrood, strooi daarop geraspte citroenschil, en giet het vocht van de soep erop. Geef de vis op een apart bordje erbij.
67
Marokkaanse kippensoep Benodigdheden: -
50 gram boter 450 gram kippenborst, in reepjes 1 ui, gehakt 2 tenen knoflook, fijngemaakt 1 theel. Bloem 1 eetl. Harissa 1 liter kippenbouillon een blikje (400 gram) gehakte tomaten een blikje (400 gram) kikkererwten, uitgelekt en afgespoeld zout zwarte peper uit de molen partjes citroen om mee te serveren 50 gram licht gezouten boter, op kamertemperatuur 2 eetl. verse, gehakte koriander 2 tenen knoflook, fijngemaakt 1 theel. gemalen komijn 1 rode chilipeper, zonder zaadjes, gehakt een paar draadjes saffraan fijngeraspte schil van halve citroen 1 theel. Paprikapoeder 25 gram gedroogd broodkruim Bereiding:
Smelt de boter in een grote pan met een zware bodem. Doe de reepjes kip erbij en bak 5-6 minuten, tot ze bruin beginnen te worden. Schep ze met een schuimspaan uit de pan en zet ze opzij. Doe de uitjes en knoflook in de pan en bak ze op een laag pitje 4-5 minuten, tot ze zacht zijn. Roer de bloem erdoor en laat het mengsel, terwijl je voortdurend roert, 3-4 minuten bakken, tot het bruin begint te worden. Roer de harissa erdoor en laat die 1 minuut meebakken. Schenk dan geleidelijk de bouillon erbij en laat de soep in 2-3 minuten iets inkoken. Roer de tomaten erdoor. Doe de kip in de pan en roer de kikkererwten door de soep. Leg een deksel op de pan en laat 20 minuten op een laag pitje koken. Doe er royaal peper en zout bij. Maak intussen de charmoula klaar. Doe de boter in een kom en klop alle ingrediënten erdoor, behalve het broodkruim. Als alles goed gemengd is kan het grove broodkruim er doorheen geroerd worden. Schep de soep in verwarmde kommen. Schep er wat van de charmoula middenop en laat de soep alvorens haar te serveren een paar seconden staan, zodat de boter tijd heeft om in de soep te smelten. Geef er partjes citroen bij. Bron: http://recept.mavbaby.nl/Recepten/Soepen/Soepen.html 68
Marokkaanse Soep met Couscous.
* 1 pak tomatencremesoep bijv. diepvries, 350 gr.,
* 1 rode ui
* 250 gr. lams- of rundergehakt
* 1 courgette
* 1 eetlepel olijfolie
* 1 pot witte bonen (370 gr.)
* 1 knoflookteentje
* 30 gr. couscous
In pan 750 ml. water met bevroren soep aan de kook brengen. Intussen van gehakt kleine balletjes rollen. Ui en knoflookteentje pellen en fijnsnipperen. Courgette wassen en in blokjes snijden. In koekenpan olie verhitten en ui en knoflook ca. 1 minuut fruiten. Courgetteblokjes toevoegen en ca. 2 minuten meebakken. Bonen in zeef laten uitlekken. Bonen, couscous, gehaktballetjes en courgettemengsel aan soep toevoegen en soep ca. 6 minuten op laag vuur zachtjes koken tot gehaktballetjes gaar zijn.
69
Tajine met konijn Voor 4 personen Ingrediënten: 1 konijn 100 gram gedroogde abrikozen 1 courgette 1ui 2 dl olijfolie 1 pakje saffraandraadjes 200 gram wortelen 1 stokje kaneel 1 el honing 1 dl water zout en peper Bereidingswijze: Giet de olie in een pot met dikke bodem. Doe er de gesnipperde ui, de in stukken gesneden abrikozen en de in stukken gesneden konijn bij. Zet de pot op laag vuur en laat 30 minuten zachtjes garen. Voeg er dan de in schijfjes gesneden courgettes, de wortelen, het kaneelstokje, de saffraan, de honing en het water bij en laat nog 1 kwartier verder stoven. Giet dan het mengsel over in een tajine en laat dan het konijn verder garen in een voorverwarmde oven van 150° gedurende 30 minuten. Dien op met couscous.
70
Couscous "Bidaoui" Met 7 Groenten (voor 8 personen) 1 pak couscous van 1 kilo 1 kilo schape- of rundsvlees 1 kleine witte kool 1 kilo uien 5 tomaten 500 g rode pompoen of courgettes 250 g meiknolletjes 250 g aubergines 500 g wortel 2 pikante pepers 1 handvol gehakte koriander 150 g boter voor de bouillon 150 g boter voor de couscous 1/2 koffielepel saffraan 1 eetl peper 6 liter water zout Het vlees in stukken snijden en in de couscouspan doen samen met 2 grofgehakte uien, de in repen gesneden kool, 150 g boter, de saffraan, peper, zout en 6 liter water. Aan de kook brengen en 1,5 uur sudderen. Vervolgens de tomaten, de niet geschilde en in stukken gesneden aubergines, de in stukken gesneden wortels en meiknolletjes, de resterende uien, de pepers en de koriander toevoegen. 1 uur laten pruttelen. Intussen wat bouillon afnemen en in een andere pan de pompoen / courgettes gaar laten worden. De couscous bereiden zoals aangeduid op de verpakking. Vermengen met boter en zoveel bouillon als kan worden opgenomen. Opdienen: leg de couscous in een cirkel op een grote, ronde serveerschotel. Leg het groentenmengsel in het midden. Geef de resterende bouillon er als saus bij.
71
Bastilla. (Kippenpastei uit Marokko) * twee kippen of ongeveer één kilo kipfilet,
* 8-10 uien,
* 1 ui,
* 1 pak filodeeg van de Turkse of Marokkaanse winkel (El warka),
* 1 tomaat,
* ong. 1 kilo amandelen,
* 1 teentje fijngehakt knoflook,
* een beetje kaneel,
* peper en zout,
* een beetje poedersuiker of gemalen suiker,
* peterselie,
* een beetje peterselie,
* olie,
* evt. ook 1 pak bladerdeeg van de supermarkt (pak met tien plakjes).
* 8-12 eieren, Het bladerdeeg moet beter één dag van te voren uit de diepvries gehaald worden! Maak kippenvlees schoon. Doe wat olie met zout in de pan en laat de kip even aanbakken. Doe het knoflook erbij en vervolgens de fijngehakte ui en tomaat. Even laten doorbakken, vervolgens de kipkruiden erbij doen en een half of heel glas water (hangt ervan af hoeveel kip er is). Als de kip gaar is laten afkoelen en dan in stukjes snijden (of als je hele stukken kip hebt van het bot af halen en in stukjes snijden. De amandelen kook je in een pannetje met water. Dan haal je de schilletjes ervan af en bak je ze op in een koekenpan. Laten afkoelen en daarna malen, niet al te fijn en ook niet als te grof!!! De eieren kook je tot ze hard zijn en dan hak je ze in kleine stukjes. De uien schil je en hak je dan in ringen of beter nog in repen. Dan bak je ze in een koekenpan met een beetje olie. De peterselie moet je wassen en fijnhakken. Het eigenlijke werk: Je doet eerst twee dunne velletjes filodeeg in de ovenschaal. Daarna een beetje kaneel en suiker erop. Dan doe je amandelen erop en daarna de uien, de kip en dan de eieren. Je eindigt met één of twee velletjes filodeeg. Tips: Je kunt of alles in één keer in de schaal doen zodat je één laag hebt met alles erin. Of je doet eerst twee dunne velletjes filodeeg in de ovenschaal. Daarna een beetje kaneel en suiker erop. Dan doe je amandelen erop en daarna de uien, de kip en dan de eieren. En daarna weer beginnen met een volgende laag. Dus weer twee velletjes bladerdeeg en dan weer alles erop tot alles op is. Je kan dan de bladerdeeg van de supermarkt erop doen (deze is wat dikker en zijn kleine vierkantjes maar wel lekker luchtig) Je kunt als laatste eindigen met een heel klein beetje kaneel en suiker erboven op te doen en dat maakt het helemaal af. Het gerecht 3040 minuten in een oven van 175°C laten bakken
72
Marokkaanse kip met een pikante harissa Aantal personen: 4 Bereidingstijd: 20-30 minuten Ingredienten: 4 scharrelkipfilets 2 eetl. olie 0,5 l. kippenbouillon 1 blik kikkererwten (800 gr). Voor de harissa: 1 ui 1 pot of blik geroosterde en ontvelde rode paprika (400 gr) 2 rode Spaanse pepertjes 2 teentjes knoflook 2 theel. korianderpoeder 2 theel. komijnpoeder 1 theel. gemberpoeder 1 theel. kaneel theel. kruidnagelpoeder 4 eetl. olie sap van citroen zout Maak eerst de harissa. Snipper de ui. Snijd de uitgelekte paprika's in grove stukken. Snijd de pepertjes zonder de zaadlijsten en de zaadjes in grove stukken. Halveerde de gepelde knoflooktenen. Rooster de korianderpoeder, de komijnpoeder, het gemberpoeder, de kaneel en het kruidnagelpoeder op hoog vuur kort in een droge koekenpan tot het mengsel begint te geuren. Voeg 2 eetl. van de olie toe en laat de uit met de kruiden glazig fruiten. Doe het mengsel in de foodprocessor en voeg de paprika, de pepertjes, de knoflook, het citroensap, wat zout en de resterende 2 eetl. olie toe. Laat draaien tot het een gladde saus is. Snijd de kipfilets in blokjes van 2 x 2 cm. Verhit de 2 eetl. olie in een pan. Bak de kipblokjes rondom aan. Voeg de bouillon, de rode pepersaus en de uitgelekte kikkererwten toe en laat met het deksel op de pan ca. 8 min. stoven. Geef er couscous of rijst bij.
73
Tajine met rundvlees met venkel en doperwten Een heerlijke groente- en vleesschotel. Het gerecht kan ook gemaakt worden met bloemkool en 100 g groene olijven in plaats van de venkel en doperwten. Voeg de olijven pas 5 minuten voor het serveren toe. 700 g magere riblappen 1 ui 2 teentjes knoflook 2 tomaten 3 eetlepels slaolie 2 eetlepels olijfolie 1 theelepel vers gemalen zwarte peper 1 theelepel gemberpoeder enkele draadjes saffraan of 1 mespunt saffraanpoeder zout 2 eetlepel fijngeknipte verse koriander 2 venkelknollen (circa 500 g) 300 g verse of diepvriesdoperwten Snijd het vlees in grove stukken. Pel en snipper de ui en de knoflook. Ontvel de tomaten en snijd ze in stukjes. Zet de tajine op een vlamverdeler (of de braadpan) op het vuur. Schenk de olie in de pan en leg het vlees erin. Bak het vlees met de peper, gemberpoeder, saffraan en wat zout 10 minuten op half hoog vuur. Voeg dan de ui, de knoflook, de tomaten en de koriander toe, en bak ze, nu en dan omscheppend, enkele minuten mee. Voeg zoveel warm water toe (circa 2 kopjes) dat het vlees onder staat. Doe het deksel op de tajine en laat het gerecht op een laag vuur 2 uur stoven. Maak de venkelknollen schoon en snijd ze elk in circa 8 parten. Verwijder de harde kern. Verdeel de venkel en de erwtjes over het vlees. Lepel wat van het stoofvocht over de groenten en bestrooi ze met wat zout. Laat het gerecht in nog eens à 1 uur gaar worden. Schep zo nu en dan wat saus over de groenten. Voeg indien nodig wat water toe. Serveer het gerecht met Marokkaans brood. 4 personen land : Marokko gerechtsoort : vleesgerecht bron : Exotisch koken met kruiden / Anneke Ammerlaan
74
Couscous met vis. (Noord-Afrika) Ingrediënten: * * * * * * * * * * * *
1 koolrabi 1 ui 1 groene paprika 2 appels 500 gram couscous 250 gram wortel 600 gram visfilet 2 eetlepels olijfolie 750 ml visfond theelepel saffraan 1 deciliter water peper en zout naar smaak
Doe de couscous in de kom en roer er het water en de olijfolie door. Laat de couscous 30 minuten wellen. Schil de wortelen en koolrabi en snijd ze in stukjes. Pel en snipper de ui. Maak de paprika schoon en snijd deze in reepjes. Doe de groenten in de pan van een couscoussière, een rijststomer of een grote pan. Voeg de visfond met zout en peper naar smaak en de saffraan toe. Breng het geheel aan de kook. Doe de couscous over in de stoompan of metalen zeef en hang deze boven de vissoep. Leg het deksel erop en laat de soep circa 30 minuten zachtjes sudderen, terwijl de couscous gaar wordt in de hete stoom. Snijd de vis in repen. Schil de appels en snijd deze in schijfjes. Schep de vis en appel door de soep en laat het geheel in nog circa 10 minuten gaar worden. Schep de couscous op een schaal. Kook het vocht van de vissoep nog wat in en schep de vis en groenten met de saus over de couscous.
75
Couscous met Kerrietofu * 250 gr. couscous,
* 1 kruidnagel,
* 2 wortels,
* 1 eetl. komijn,
* 1 teentje knoflook,
* verse peterselie,
* 1 prei,
* fijngehakte koriander,
* 1 courgette,
* 1 eetl. tomatenpuree,
* 1 stengel bleekselderij,
* 200 gr. kerrietofu,
* 200 gr. kikkererwten,
* zout,
* 1 bosje tijm,
* peper,
* 1 laurierblaadje,
* 1 eetl. olijfolie.
* 1 stokje kaneel, Week de kikkererwten 24 uur. Kook de couscous volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Breng 1 lt. water aan de kook. Snij het teentje knoflook in vieren, de wortel in plakjes van 2 cm en de bleekselderij en prei in plakjes van 3 cm. Voeg de groenten aan het kokende water toe. Laat de kikkerwten uitlekken en snij de courgette in plakjes. Voeg kikkererwten, tijm, laurierblaadje, komijn, kruidnagel, kaneel en courgette toe aan het water. Breng weer aan de kook en laat het geheel 1 uur op een laag vuur staan. Bak de kerrietofu en voeg die met tomatenpuree toe. Breng op smaak met peper en zout. Laat even doorkoken en voeg dan peterselie en fijngehakte koriander toe. Serveer de groente met de couscous.
Tajine met lamsbout en bonen Ingrediënten
1 kg lamsbout zonder bot, 1 tn knoflook , 2 tl geelwortel, 1/4 tl gemalen komijn, 1 tl gemberpoeder, 2 tl paprikapoeder, 2-3 el olijfolie, 500 gr tomaten, 750 gr sperziebonen, 2 ingelegde citroenen , 50 gr groene olijven, 1 bosje verse koriander , zout en versgemalen peper Bereiding
Was de bonen en halveer ze. Ontvel de tomaten, halveer ze en verwijder zaad en zaadlijsten. Snij in stukjes. Snij het teentje knoflook fijn. Hak het blad van de koriander fijn. Snij de citroenen in reepjes, hou apart. Snij de lamsbout in stukken. Verhit de olie in de tajine of braadpan. Bak de stukken lamsvlees rondom bruin. Meng de knoflook, de geelwortel, de komijn, het gember- en 76
paprikapoeder. Strooi de helft van dit mengsel over het vlees. Schep er de tomaten op en strooi daarover de rest van het kruidenmengsel. Sluit de tajine en laat het gerecht ± 20 minuten stoven. Schenk er 5 dl water bij, voeg de bonen toe en maak op smaak met wat zout, sluit de tajine weer en laat het gerecht ± 1 uur stoven tot het vlees gaar is. Voeg zo nodig tussentijds wat water toe. Voeg 5 minuten voor het einde van de bereidingstijd de citroen en olijven toe. Breng het gerecht verder op smaak met zout en peper en laat de saus iets indampen. Serveer het gerecht in de tajine of - als een braadpan is gebruikt - doe alles over in een grote schaal en garneer met de fijngehakte koriander.
77
AMANDEL-DADELMELK 1 l melk 150 g amandelen 6 dadels (ontpit) suiker naar smaak Pureer alle ingrediënten in een blender. Zeef de massa en serveer de amandel-dadelmelk gekoeld. Serveer de melk in hoge longdrinkglazen. Tip: Als de melk te dik of te dun is kunnen de hoeveelheden van de amandelen en dadels verlaagd of verhoogd worden. 4 personen land : Marokko gerechtsoort : drank bron : De traditionele keuken van Marokko / Naima en Mohamed Kattat
ELAASIR DIAL TEFAH OU LBANAN (MILKSHAKE VAN APPEL EN BANAAN) Je kunt heel veel variaties op deze milkshake maken door steeds andere fruitsoorten te gebruiken, zoals aardbei, druiven en peer. Ook kun je de melk vervangen door sinaasappelsap. 250 ml melk 1 banaan, in stukjes 1 appel, geschild en in stukjes gesneden scheutje sinaasappelsap Doe de melk, de stukjes banaan, de stukjes appel en het sinaasappelsap in een keukenmachine en draai alles tot een gladde massa. Serveer het drankje koud als dessert of als tussendoortjes. 4 personen land : Marokko gerechtsoort : drank bron : De keuken van Chadia en Latifa : Verhalen en recepten uit het alledaagse Marokkaanse leven / Chadia Dahraoui en Latifa Loukili
VRUCHTENSHAKE avocado 78
5 dadels (ontpit) 1 banaan 1 peer 2 schijven ananas 1 l melk 1 dl sinaasappelsap 20 gram suiker Snijd het fruit in kleine stukjes en schep ze door elkaar. Doe het fruit met de melk en het sinaasappelsap in een shaker of blender en pureer het geheel. Breng op smaak met suiker. Serveer de shake in hoge coupes met een takje munt. 4 personen land : Marokko gerechtsoort : drank bron : De traditionele keuken van Marokko / Naima en Mohamed Kattat ATAY BENAANAA (MUNTTHEE) De bereiding van de beroemde Marokkaanse muntthee is een heel ritueel. Eerst wordt de Chinese groene thee, die de basis van muntthee vormt, in een metalen theepot gedaan en met een scheut kokend water ‘gewassen’. Daarna gaat de suiker in de pot en wordt het kokende water erop geschonken. Als laatste gaat de verse munt erbij. De thee moet daarna nog 5 minuten doorkoken. Het eerste glaasje thee dat uit de pot geschonken wordt, wordt weer teruggegoten in de pot zodat alle smaken goed door elkaar trekken. Daarna worden de glazen ingeschonken, het liefst vanaf een halve meter hoogte zodat er een laagje schuim op de thee komt. Iets eenvoudiger is het onderstaande recept. Serveer de thee in Marokkaanse glazen die je tot de helft vult. Naanaa (verse munt) en groene thee (Chinese ‘gunpowder’-thee) kun je kopen bij Marokkaanse en Turkse winkels. 1 liter water 5 eetlepels suiker eetlepel groene thee bosje naanaa (munt) Breng het water aan de kook. Doe suiker, thee en munt in een (metalen) vuurvaste theepot. Voeg het kokende water toe en roer alles goed door zodat de suiker oplost. Laat de theepot nog 5 minuten op het vuur staan. 6 personen land : Marokko gerechtsoort : drank bron : De keuken van Chadia en Latifa : Verhalen en recepten uit het alledaagse Marokkaanse leven / Chadia Dahraoui en Latifa Loukili 79
KAH-WA (KOFFIE) De Marokkaanse manier om koffie te drinken is gelijk aan de manier waarop dat in Turkije gebeurt: sterk en zeer zoet. 1 theelepel koffiebonen water 1 theelepel kaneel 4 gram suiker Voor 1 glas koffie wordt eerst een theelepel koffiebonen geroosterd boven het vuur. Hierna worden deze bonen tot poeder vermalen. Een smal koperen koffiepotje met een lang handvat wordt gevuld met water. Boven het vuur wordt het water aan de kook gebracht. De gemalen koffie wordt dan aan het water toegevoegd en dit wordt weer aan de kook gebracht. Als de koffie 1 min. heeft gekookt wordt er 1 theel. kaneel aan toegevoegd en de koffie wordt opnieuw aan de kook gebracht. Hierna wordt het potje van het vuur gehaald en even rustig apart gezet zodat het koffiedik naar de bodem kan zakken. In een dun glas wordt vervolgens suiker geschept en de hete koffie wordt uit het kannetje voorzichtig in het glas geschonken op een manier dat de koffie op de bodem van het kannetje achterblijft. 1 persoon. land : Marokko gerechtsoort : drank bron : De Marokkaanse keuken / Irene Day LHASIR DIAL LHAMED (CITROENSAP) 2 citroenen per persoon 10 gram suiker per persoon Water De citroenen uitpersen en er suiker doorroeren tot deze opgelost is. Naar smaak ijskoud water toevoegen. land : Marokko gerechtsoort : drank bron : De Marokkaanse keuken : 200 smakelijke en authentieke recepten / Brahim Lagunaoui Overige dranken zijn berekend met behulp van de Nevotabel.
80