Consequenties voor de voeding

Alleen Diabetes? Chronische Nierschade Diabetes Mellitus type 2 wat betekent dat voor de voeding? DieGo, diëtisten Gooi en Omstreken Mariëtte Hoogers, diëtist te Hilversum

Bron: DieGo Caresharing • Nevendiagnoses • 100% van patiënten heeft een nevendiagnose • Nevendiagnose overgewicht 30% • Nevendiagnose obesitas 70% • Hoge bloeddruk 30% • Verhoogd cholesterol 43% • Chronische nierschade <1%?

Reden van afsluiten van de behandeling • Geen motivatie 26% • Behandeldoelen behaald 74% • Doel gewichtsreductie • Niet behaald 30% • Wel behaald 70%

• Gemiddeld gewichtsverlies 5,8 kg • Reductie van de middelomvang tussen de 4 – 11 cm Doel glucosewaarden binnen normaalwaarden (zoals in Caresharing gesteld) • Niet behaald 23% • Wel behaald 77%

Consequenties voor de voeding

Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 20 mei 2014

Weet u het? •

1. Low salt ? ja/nee

•

2. Tomatensap, fruit ? ja/nee

•

3. Minder koolhydraten, meer eiwit? ja/nee

•

4. Waterijs of Roomijs?

1

Is het erg dat u het wel/niet weet?

Indicaties binnen de ketens DM2, VRM en COPD

Glucose, gestoorde regulatie

ZorgModule Voeding, 4 zorgprofielen Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4

zelfmanagement algemeen voedingsadvies individuele dieetbehandeling gespecialiseerde dieetbehandeling

Wanneer doorverwijzing naar een diëtist?  chronische nierziekte is gesteld: GFR < 60 ml/min CNS 3-4-5  En een nieuwe verwijzing bij oa:  hypertensie: systolisch > 130 mm Hg  vochtretentie  proteïnurie: meer dan 0,5 g/dag  • hyperglycemie – nuchtere bloedglucosewaarde > 6,1 mmol/l (1DM) / > 7,0 mmol/l (T2DM) of HbA1c > 53 mmol/mol

 Zie ook: http://www.dietistennierziekten.nl/richtlijn predialyse

En wat komt dan ter sprake?

ZMV profiel

Bij 1 indicatie Totaal aantal kwartieren dieetbehandeling[1]

Bij co-/multimorbiditeit Toaal aantal kwartieren dieetbehandeling[2]

1-2

DM2

3

20

30

DM2 met intensieve insuline-instelling

4

40

40

Dyslipidemie

30

3

20

Hypertensie

3

20

30

Chron. Nierschade st. 1-2

1-2

Chron. Nierschade st. 3-4-5

4

20

30

Matig risico HVZ[3]

2

Hoog risico HVZ[4]

3

20

30

Aanwezige HVZ[5]

3

20

30

Hartfalen

4

40

40

COPD met normale BMI/VVMI

1-2

Overgewicht BMI 25-30 normale buikomvang

2

Overgewicht BMI 25-30 Buikomvang vergroot[6]

3

20

30

Obesitas BMI ≥30-35

3

20

30

Obesitas BMI ≥35-40

4

40

40

Obesitas BMI ≥40

4

40

40

Risico ondervoeding[7]

2

Ondervoeding[8]

4

40

40

Verwijzing naar de dietist dient plaats te vinden zodra de diagnose chronische nierziekte is gesteld: GFR < 60 ml/min (chronische nierziekte stadia 3, 4 en 5). Daarna is een nieuwe verwijzing aan te raden als een van onderstaande situaties zich voordoet: • hypertensie: systolisch > 130 mm Hg • vochtretentie • proteinurie: meer dan 0,5 g/dag • hyperglycemie – nuchtere bloedglucosewaarde > 6,1 mmol/l (T1DM) / > 7,0 mmol/l (T2DM) of HbA1c > 53 mmol/mol • anemie – Hb < 7 mmol/L • hyperfosfatemie – serum fosfaat > 1,5 mmol/L • metabole acidose – serum CO2 of HCO3 < 20 - 22 mmol/L • hyperkaliemie – serum kalium > 5 mmol/L • uremisch syndroom – serum ureum > 30 mmol/L • (risico op het ontwikkelen van een) slechte voedingstoestand / ondervoeding bij ziekte • vaatlijden / dyslipidemie / cardiovasculiar risico / overgewicht • jicht • nierstenen • voorbereiding op nierfunctievervangende therapie

Een voorbeeld uit de praktijk Mw. Voorbeeld, 30-6-69, Ericastaat 43 1234 EJ Terwexel

44 jarige vrouw, woont zelfstandig samen met haar verstandelijk beperkte dochter. Deze mevrouw is opgenomen ivm nierfunctie stoornissen verhoogde bezinking en anemie. Onderzoeken volgen nog (ook poliklinisch). Patient geeft veel pijn aan en beweegt daardoor nauwelijks. Ze rookt 15 sig/dag en gebruikt 2 x per dag wiet ‘s avonds

VG: o.a. diabetes insuline afhankelijk, overgewicht, borderline stoornis schildklierproblemen en nierfunctie stoornis (MDRD= 40)


2

Intake 20 mokken thee met suiker, overdag en ‘s avonds aardappels met jus en appelmoes, geen melkprodukten, geen alcohol, 1 – 2x per dag fruit of sap, in het ziekenhuis at zij wel brood met beleg en bij het warme eten wel vlees en compote

Welke voedingsfactoren zijn bij deze patiëntengroep specifiek belangrijk? Energie, koolhydraten, eiwitten, vetten, vocht, natrium/kalium Fosfaat/calcium Vitamine D ?

Advies om terug te gaan naar <6 gram zou per dag totaal Natriumbeperkt dieet, <2400 mg natrium/dag (= < 6 g zout/dag) bron: multidisciplinaire richtlijn predialyse CNS

Nederlanders en zout - Jaarverslag RIVM 2012 www.rivmjaarverslag.nl/Projecten_en.../Nederlanders_en_zout Volwassen mannen eten gemiddeld bijna 10 gram zout per dag en vrouwen 7,5 ... Naar rapport: Zoutconsumptie van kinderen en volwassenen in Nederland.

Dieetadvies vanuit het ziekenhuis eiwit: 0,8 – 1,0 gram bij BMI=27, dus 70- 85 gram eiwit en een lichte natriumbeperking (2-2.4 g Natrium)

haalbaarheid? Smart doelstelling? Praktijk?

Natriumbeperking

De Nierstichting Home/ Veelgestelde vragen/ Hoeveel zout zit er in... Boterham 0,4 g per snee. Brood is een basisvoedingsmiddel en een belangrijke bron van zout in het dagelijkse voedingspatroon. Sinds januari 2013 is het zoutgehalte in brood verlaagd. Dit komt neer op een verlaging van 0,5 gram zout naar 0,4 gram zout per snee brood. Croissant Kaas Salami

..

http://www.nierstichting.nl/faq/hoeveel-zout-zit-er-in


3

Inzicht, ideeën, recepten, kookworkshops Eiwitbeperking

Hoe beperkt is beperkt? Eiwitbeperkt dieet op geleide van nierfunctie. GFR < 60 ml/min: eiwit op niveau goede voeding = 0.8 g/kg actueel gewicht (bij BMI >27 kg/m2, corrigeren tot gewicht dat bij BMI = 27 kg/m2 hoort). Educatie betreffende

Ook hier weer: inzicht, kennis, ideeën

70 gram eiwit, hoeveel is dat nou? 1 grote biefstuk? 1 liter melk?

varieren met behulp van analysecijfers. Bron Multidisciplinaire richtlijn predialyse CNS

Waar gaat het elke keer weer om?

Eventueel nog een casus

Zoeken naar “waar is behoefte aan” “wat speelt er” inzicht? Kennis? Persoonlijke motivatie?


4

informatie, waar o.a. te vinden? -kookboek: eten met plezier gratis te bestellen door de diëtist bij de Nierstichting “Mijnnierinzicht.nl” voor zelfmanagement Voor recepten/kooktips minder/zonder zout www.zoutbeperkt.nl www.smakelijketenzonderzout.nl www voedingscentrum.nl


5

Consequenties voor de voeding

Recommend Documents