no
Algemene ^^° Farmacotherapie het geneesmiddel in theorie en praktijk
onder redactie van Prof. Dr. H. Wesseling en Dr. C. Neef (eindredactie) Prof. Dr. M.G. Bogaert Prof. Dr. P.R. Bouman Prof. Dr. A.G. Dupont Dr. R.A. Lefebvre Dr. J. van Noordwijk Dr. A.J.M. Seegers (voorheen Lammers - Nelemans - Siderius) Zesde, geheel herziene druk
Bohn Stafleu Van Loghum Houten/Antwerpen 1990
Inhoud
Woord vooraf
XI
Lijst van auteurs I
Algemene principes Redactie: M.G. Bogaert 1.1 1.2 1.3 1.4
1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 II
XVII
1
Arts en geneesmiddel H. Wesseling en F.M. Haaijer-Ruskamp Farmacodynamie; moleculaire farmacologie J. Zaagsma Geneesmiddelendispositie en farmacokinetiek M.G. Bogaert en F.M. Belpaire v. . . Toediening van geneesmiddelen aan patiënten met nier-, lever- en hartinsufficiëntie M.E. de Broe, D.D. Breimer en G.A. Verpooten Farmacotherapie bij verschillende leeftijden D.D. Breimer en M.G. Bogaert Farmacotherapie en zwangerschap F.W.H.M. Merkus Bijwerkingen en interacties van geneesmiddelen M.N.G. Dukes Beleid bij acute geneesmiddelenintoxicaties W. Buylaert en F. Colardyn Receptuurkunde C. Neef en C. de Visser Het geneesmiddelenonderzoek bij de mens H. Wesseling ,. . . .
Het centrale zenuwstelsel Redactie: J. van Noordwijk
2 6 26
50 58 62 70 79 86 98
\ .
De farmacologische beïnvloeding van het vegetatieve zenuwstelsel; grondslagen van de neurotransmissie C.D.J. de Langen en S.A. Nelemans II.2 Anaesthetica J.M.K.H. Wierda 11.3.1 Antipsychotica en antidepressiva J.W. van der Laan en W.A. Nolen . . ' 11.3.2 Hypnotica en anxiolytica J.W. van der Laan 11.4 Afhankelijkheid van psychotrope middelen J.W. van der Laan 11.5 Antiepileptica H. Meinardi 11.6 Geneesmiddelen bij extrapiramidale bewegingsstoornissen S.F. Lindeboom
109
II. 1
110 132 147 174 194 207 228
vi
III
IV
Inhoud
Autacoïden Redactie: A.J.M. Seegers III. 1 Farmacologie en toepassing van prostaglandines en leukotriënen C. Loesberg en F.P. Nijkamp III.2 Farmacologie van histamine en antihistaminica A.G. Herman
238 250
Pijn en pijnbestrijding Redactie: A.J.M. Seegers IV. 1 IV.2 IV.3 IV.4 IV. 5 IV.6 IV.7
V
237
Pathofysiologie van pijn P.E. Voorhoeve Lokale anaesthetica D.K.F. Meijer en A. den Hertog Antipyretische en antiflogistisch-antipyretische analgetica C.A.M, van Ginniken en F. Moolenaar Middelen ter behandeling van arthritis urica en hyperurikemie C.A.M, van Ginniken Middelen ter behandeling van migraine R. Van den Bergh Opioïden E.M. Delhaas en J.M. van Ree Praktische aspecten van de pijnbestrijding A.P.E. Vielvoye-Kerkmeer en Joh. Spierdijk
263
264 274 289 324 .•••••
332 339 357
Tractus circulatorius Redactie: M.G. Bogaert en A.G. Dupont
365
A. Beschrijving der farmaca Diuretica A.J.M. Donker Beta-adrenerge blokkeerders M.G. Bogaert en A.G. Dupont V.3 Centraal werkende antihypertensiva; ganglionblokkeerders en stoffen met een effect op de postganglionaire zenuwuiteinden; alfa-adrenerge receptorblokkeefders en antihypertensiva met een gecombineerde receptorwerking H.A.J. Struyker Boudier . V.4 Calciumantagonisten A.G. Dupont en M.G. Bogaert V.5 ACE-inhibitoren A.G. Dupont en M.G. Bogaert V.6 Vasodilatoren M.G. Bogaert en A.G. Dupont V.7 Digitalisglycosiden en andere inotrope middelen J.H. Kingma i V.8 Antiarrhythmica J.H. Kingma en H.J.J. Wellens . V.9 Bloedstolling - Trombose - Antistolling G. Baele en R.H. Bourgain V.10 Lipidenverlagende stoffen H.A.M. Hulsmans V.l V.2
366 377
382 391 398 408 412 424 443 457
vn
Inhoud B. Farmacotherapie Coronair lijden V.ll G.R. Heyndrickx en A. Weyne V.12 Hypertensie K.H. Rahn en H.A.J. Struyker Boudier V.13 Ritmestoornissen J.H. Kingma en H.J.J. Wellens V.14 Hartfalen J.H. Kingma en A.J.M. Donker V.15 Perifere en centrale vaataandoeningen D.L. Clement V.16 Lipidenstoornissen H.A.M. Hulsmans V.17 Hypotensie en shock /. Vandenbogaerde en W. Buylaert VI
462 472 479 490 ,
497 505 511
Tractus respiratorius Redactie: H. Wesseling
517
VI. 1
Middelen gebruikt bij de behandeling van hoest en expectoratie H.J. Sluiter en K. de Vries VI.2 Middelen gebruikt bij behandeling van diffuse obstructieve longziekten (CARA) H.J. Sluiter en K. de Vries VII
518 523
Tractus digestivus Redactie: R.A. Lefebvre
535
A. Beschrijving der farmaca VII.1 Beschrijving der farmaca R.A. Lefebvre en A. Elewaut
536
B. Farmacotherapie
VIII
Aandoeningen van slokdarm, maag en bulbus duodeni VII.2 J.P.F. Janssens en G.R.A. Vantrappen VII.3 Darmaandoeningen A. Elewaut VII.4 Lever-, galwegen- en pancreasaandoeningen A. Elewaut VII.5 Nausea en braken J.L. Willems en R.A. Lefebvre De willekeurige spieren Redactie: J. van Noordwijk VIII. 1 Spierverslappers S. Agoston en J.M.K.H. Wierda VIII.2 Middelen tegen spierspasmen W.J. Meyler
\ 548 558 565 \ .
573 579 580 594
vin
IX
Inhoud
Hormonen Redactie: P.R. Bouman
599
IX. 1 Thyreomimetica en thyreostatica F. Schwarz IX.2 Parathyreoïdhormoon, calcitonine en vitamine D R. Bouillon IX.3 Hormonen van de hypofyse en van de hypothalamus Tj.B. van Wimersma Greidanus IX.4 Oxytocica en weeënremmende middelen M. Thiery IX.5 Corticotropine en bijnierschorshormonen J.M. van Ree en E.R. de Kloet IX.6 Geslachtshormonen en hormonale anticonceptiva A. Vermeulen en,M. Thiery IX.7 Insuline en oraal werkzame geneesmiddelen met een bloedsuikerverlagend effect W.D. Reitsma X
Huidmiddelen Redactie: C. Neef X.l
XI
611 617 630 638 660 686
699
Farmacotherapie van huidziekten E. Young en P. Nauta
700
Antiparasitaire middelen Redactie: H. Wesseling XI. 1 Antibacteriële middelen B. van Klingeren en J. Verhoef XI.2 Antivirale geneesmiddelen E. de Clerq XI.3 Tuberculostatica A. Gyselen en L. Verbist XI.4 Lepramiddelen D.L. Leiker XI. 5 Antimycotica G. Cauwenbergh en H. Vanden Bossche XI.6.1 Middelen tegen protozoaire ziekten: amoebiasis A. de Geus XI.6.2 Middelen tegen protozoaire ziekten: malaria A. de Geus XI. 7 Anthelminthica H. Vanden Bossche XI.8 Insekticiden en middelen tegen scabies J. van Noordwijk XI.9 Desinfectantia B. van Klingeren XI. 10 Vaccinaties H.C. Rümke en E.J. Ruitenberg
602
721
722 794 802 814 820 830 837 .
849 871 874 885
Inhoud XII
ix Farmacotherapie van maligne ziekten Redactie: J. van Noordwijk
895
XII. 1 Algemene principes bij de behandeling van maligne aandoeningen W. van Hove XII.2 Middelen ter bestrijding van maligne ziekten W. van Hove XII.3 Immunosuppressiva en aspecifieke stimulantia J. Plum
936
Deficiënties Redactie: R.A. Lefebvre
947
XIII
,
XIII. 1 Middelen ter behandeling van anemieën W. van Hove XIII.2 Vitamines en mineralen W. Merlevede XIII.3Parenterale voeding J.P. Deslypere XIV
Diagnostica Redactie: R.A. Lefebvre XIV. 1 Diagnostica B.H. Graatsma XIV.2 Röntgencontrastmiddelen T. Huizinga en F. Quintens XIV.3 Radiofarmaca A. Versluis en J.M.Kaufman
Register
896 903
948 963 982
989
990 1000 1009 1025