Exportkansen via internationale organisaties in Duurzame energie speciale aandacht voor Azië
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
Inhoud Inleiding—3 1 1.1
Het Sustainable Energy for All (SE4All) initiatief—4 Voorbeelden van SE4All initiatieven van internationale organisaties—4
2 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.2 2.2.1 2.2.2
Azië: energieprojecten van Wereldbank en AdB—5 Wereldbank—5 Trust Funds—5 Strategische richting—5 Projecten winnen—6 Projectkansen—7 Asian Development Bank (AdB)—8 Strategische richting—8 Projectkansen—9
Kansen bij internationale organisaties verzilveren—10
Pagina 2 van 12
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
Inleiding
Internationale organisaties zoals de Wereldbank, Verenigde Naties, Europese Unie en regionale ontwikkelingsbanken besteden jaarlijks meer dan 200 miljard dollar aan projecten in transitie- en ontwikkelingslanden. Voor Nederlandse bedrijven bieden deze projecten interessante kansen om goederen en diensten te leveren en zo bij te dragen aan de duurzame economische opbouw van deze landen. Internationale ontwikkelingsbanken financieren daarnaast investeringen voor duurzame economische groei in alle werelddelen.
Focus van het dossier Gezien de reikwijdte van de sector en het scala aan mogelijkheden bij vrijwel alle internationale organisaties is Team Internationale Organisaties genoodzaakt om te kiezen voor een regionale afbakening. Het kansendossier zoomt daarom in op Azië, in het bijzonder de kansen die de Wereldbank en IFC, de European Bank for Reconstruction and Development en Asian Development Bank bieden. Dit is geen uitputtende lijst van projectmogelijkheden en bestaande kansen, maar te zien als richtlijn voor de discussie en startpunt voor samenwerkingsmogelijkheden tussen bedrijven, sectoren en de overheid. Het kansendossier geeft, naast voorbeelden van projectkansen en tendermogelijkheden, ook inzicht in het meerjarige thematisch perspectief bij de verschillende organisaties in de sector duurzame energie. Contact
Adviseur Wereldbank, MIGA en IFC: Commerijn Plomp Mail:
[email protected]
EU cohesie en structuurfondsen en interne programma's: Isabelle Kamphuis Mail:
[email protected]
EU Externe hulp programma's: Arthur Sessink Mail:
[email protected]
Adviseur VN: Arthur van Leeuwen Mail:
[email protected]
Adviseur AfDB, AsDB en IADB: Marianne Birch-van Male Mail:
[email protected]
Telefoon: +31 (0)88 602 90 00 referentie TIO Website: www.agentschapnl.nl/tio
Pagina 3 van 12
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
1
Het Sustainable Energy for All (SE4All) initiatief
Het vorig jaar gelanceeerde wereldwijde initiatief Sustainable Energy for All (SE4All) van VN Secretaris-Generaal Ban Ki-Moon loopt als een rode draad door de wereldwijde agenda's van de grote internationale organisaties en internationale financiële instellingen. Het jaar 2012 was het 'Jaar van duurzame energie voor iedereen', maar de Wereldbank en Europese Unie en regionale ontwikkelingsbanken voeren ook dit jaar en de komende jaren uitgebreide programma's uit naar aanleiding van SE4All. Dit gaat gepaard met flinke investeringen en levert veel kansen op voor bedrijven. Het doel is namelijk om in 2030 de volgende doelstellingen te bereiken: • Universele toegang tot moderne energievoorzieningen • Een verdubbeling van de 'rate of improvement' in energiezuinigheid • Een verdubbeling van het aandeel duurzame energie in de wereldwijde energiemix Het initiatief moet dienen als een katalysator voor internationale aandacht voor en publieke en private investeringen in duurzame energie. Wereldwijde toegang tot groene en efficiënt energie wordt zo erkend als centrale prioriteit die de mondiale ontwikkeling-, milieu-, klimaat- en mensenrechtenagenda's verbindt. Tot nu toe is ruim 50 miljard USD toegezegd door landen, organisaties, bedrijven en investeerders. 1.1
Voorbeelden van SE4All initiatieven van internationale organisaties De Wereldbank, de grote regionale ontwikkelingsbanken en de Europese Unie hebben zich, als grote donors en investeerders, aangesloten bij het Sustainable Energy for All Initiative (SE4All). Onder de vlag van SE4ALL zijn talloze programma's gestart of gepland. Hieronder vindt u twee voorbeelden. Wereldbank In het kader van het SE4All initiatief richt ESMAP (Energy Sector Management Assistance Program), een programma dat ontwikkelingslanden en middeninkomenlanden ondersteunt in hun beleid voor duurzame energie een faciliteit in voor technische assistentie, te beginnen voor vijf ontwikkelingslanden: Bangladesh, Honduras, Indonesië, Laos and Zambia. Nederland is een grote donor van ESMAP in de komende jaren. Europese Unie De EU heeft in het kader van SE4All de doelstelling geformuleerd om 500 miljoen mensen in ontwikkelingslanden te voorzien van toegang tot duurzame energie. Daarvoor is bovenop de reguliere ontwikkelingsprogramma's 500 miljoen euro extra vrijgemaakt voor een aantal grote programma's en fondsen, o.a. voor een Technische Assistentie Platform, de Energiefaciliteit, het EU-Africa Infrastructure Trust Fund (ITF) en het Global Energy Efficiency and Renewable Energy Fund (GEEREF).
Pagina 4 van 12
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
2
Azië: energieprojecten van Wereldbank en AdB
2.1
Wereldbank
In 2012 leende de Wereldbank in totaal ongeveer $35.5 miljard uit. De bank alloceerde 14% daarvan, oftewel $4.9 miljard voor de sector power / energy.
2.1.1
Trust Funds Nederland is één van de top 5 Trust Fund donoren van de Wereldbank (2008-2012 op 4de plaats na VK, EU en VS). Deze fondsen worden zowel zelfstandig gefinancierd (Single Donor Trust Fund) als gezamenlijk met andere landen (Multi Donor Trust Fund). De Wereldbank heeft in totaal bijna 1100 Trust Funds; Nederland sponsort in totaal ruim 100 Trust Funds. Deze zijn divers in omvang, looptijd, thema en regio. Voorbeelden van trust funds op het gebied van duurzame energie met Nederlandse bijdragen zijn: MDTF for Clean Energy Investment Framework, NIPP Renewable Energy Program (IFC), Energy Sector Management Assistance Program MDTF, en Asia Sustainable and Alternative Energy Program (ASTAE-MDTF).
2.1.2
Strategische richting In juli 2013 heeft de WB haar nieuwste Energy Sector Directions Paper gepubliceerd. Hierin ligt de nadruk op uitbreiding van toegang tot energie en duurzame energie. Het paper is in lijn met de eerder genoemde Sustainable Energy for All strategie. Door de jaren heen heeft de Wereldbank veel geïnvesteerd in grote energieprojecten. In de jaren ’80 heeft dit de bank zeer veel kritiek opgeleverd, met name vanwege gedwongen verplaatsing van kwetsbare groepen, milieu effecten en gebrek aan inspraak van lokale actoren. Na langere tijd een low profile te hebben aangenomen op het gebied van grootschalige energieprojecten zijn deze nu niet langer taboe. De aandacht verschuift nu echter langzamerhand richting duurzame energie. Hierbij lijkt de Wereld Bank momenteel nog besluiteloos over de uiteindelijke richting: grote on-grid projecten (bv Rusumo falls Hydropower in Oost-Afrika, Luhri Hydro Electric Project in India) versus kleinere off-grid projecten. Gezien deze besluiteloosheid is het spectrum van prioriteiten in het energiebeleid van de bank zeer breed. Aandacht gaat uit naar "concentratie van installaties zonne-energie", installatie van kleinschalige off-grid zonneenergie, ontwikkeling van windmolenparken, regionale waterkrachtprojecten, en geothermal power. Daarnaast gaat toenemende aandacht uit naar energiebesparing en het vergroten van toegang tot het net. Verdeling duurzame energie projecten naar subsectoren (jan. 2012 - juli 2013)
Pagina 5 van 12
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
Verdeling duurzame energie projecten naar regio (jan. 2012 - juli 2013)
AFR = Afrika ECA = Europa en Centraal Azië EAP = Oost-Azië / Pacifisch Gebied LCR = Latijns-Amerika en Caribbisch Gebied SAR = Zuid-Azië MNA = Midden-Oosten en Afrika 2.1.3
Projecten winnen Een belangrijk startpunt voor informatie over duurzame energie en de Wereldbank is de website van het energie-anchor: www.worldbank.org/energy. Hier zijn relevante gegevens en statistieken beschikbaar, maar ook beleid, strategische plannen, uitkomsten van onderzoek, publicaties en alle informatie, inclusief projectdocumenten van recent goedgekeurde projecten. De Wereldbank is een matrix-organisatie. De kenniscentra en trust fund
Pagina 6 van 12
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
management zitten in de netwerken (zoals Sustainable Development Network (SDN), en Poverty Reduction and Economic Management Network (PREM)), de projecten en leningen zitten in de regio’s. In totaal heeft de Wereld Bank 100 landenkantoren en 11.000 ontwikkelingsspecialisten. Voor het design en fundament van een project wordt vaak een beroep gedaan op consultants en adviseurs in Washington; voor de daadwerkelijke uitvoering zijn de Task Team Leaders in de regio’s echter sleutelfiguren. 2.1.4
Projectkansen De Wereldbank besteedt zelf rechtstreeks aan, maar ondersteunt landen ook bij het uitschrijven van aanbestedingen voor projecten met geld dat door de bank geleend is. Alle aanbestedingen van en via de Wereldbank zijn te vinden op UN Development Business (www.devbusiness.com). Landen zijn verplicht om hun aanbestedingen, met geld van de Wereldbank, op deze website te publiceren. Hieronder vindt u enkele voorbeelden van Wereldbankprojecten in Azië in de pijplijn. Hieruit volgen aanbestedingen. Renewable Energy for Electrification Project (P128568)
Locatie: Waarde: Sectoren: Meer informatie:
Indonesië $300 miljoen Other Renewable Energy http://www.worldbank.org/projects/P128568/id-renewable-energyelectrification-project?lang=en&tab=overview
Electric Power Project (P143988)
Locatie: Waarde: Sectoren: Meer informatie:
Myanmar $140 miljoen Thermal Power Generation http://www.worldbank.org/projects/P143988/electric-powerproject?lang=en&tab=overview
Pagina 7 van 12
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
Hebei Rural Renewable Energy Development Demonstration Project (P132873) Locatie: Waarde: Sectoren:
China
Meer informatie:
http://www.worldbank.org/projects/P132873?lang=en
$200 miljoen Other Renewable Energy, General Agriculture, fishing and forestry sector
Energy Efficiency Project (P130013) Locatie: Waarde: Sectoren: Meer informatie: 2.2
Kazachstan $23 miljoen Energy efficiency in power sector http://www.worldbank.org/projects/P130013/energy-efficiencyproject?lang=en
Asian Development Bank (AdB) Ook voor de regionale ontwikkelingsbank AdB was duurzame energie in de afgelopen jaren één van de prioriteiten. Deze investeringen worden in de komende jaren verder voortgezet. In 2012 spendeerde de Asian Development Bank ongeveer 3 miljard dollar, verdeeld over leningen aan Aziatische overheden, private leningen, subsidies en technische assistentie. In 2013 zijn al 19 energieprojecten goedgekeurd, er zijn nog 43 projectvoorstellen in behandeling. Deze projecten bieden kansen uiteenlopend van kleine consultancyopdrachten (bijvoorbeeld technische assistentie, projectmanagement en haalbaarheidsstudies) tot grote infrastructurele werken.
2.2.1
Strategische richting Het strategische beleidsplan van de AdB voor 2009-2020 kent vijf kernactiviteiten te weten: 1. 2. 3. 4. 5.
Infrastructuur (energie) Milieu Regionale ontwikkeling Financiële sector Onderwijs
De leningen van de AdB zijn voor 80% bestemd voor deze categorieën, waarbij het thema infrastructuur goed is voor 73% van alle projecten. Duurzame energie is binnen infrastructuur een grote post. In lijn met andere internationale organisaties valt het energiebeleid van de bank uiteen in de volgende drie pijlers: 1. Bevorderen van energiebesparing en duurzame energie 2. Toegang tot energie voor iedereen, in het bijzonder de armen 3. Bevorderen van hervormingen in de energiesector, capaciteitsopbouw en bestuur Hiervoor zijn verschillende programma's in het leven geroepen, die variëren van het Asian Solar Energy Initiative en Clean Energy Program tot aan het
Pagina 8 van 12
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
Asia Energy Efficiency Accelerator programma dat momenteel in voorbereiding is en later dit jaar geïmplementeerd zal worden. Vanuit dit programma zullen Aziatische landen technische asssitentie en capaciteitsopbouw ontvangen. De doelstelling van de AdB voor 2013 en de komende jaren is om jaarlijks $2 miljard te investeren in duurzame energie. 2.2.2
Projectkansen Aanbestedingen voortvloeiend uit projecten van de AdB zijn te vinden op de website (www.adb.org) of www.devbusiness.com Voorbeelden van geplande infrastructurele projecten in diverse delen van Azië voor 2013 / 2014: Land
Project
Omvang
Nepal
Scaling Up Renewable Energy Project Power System Expansion & Efficiency ImprovementTranche 2 Maharashtra Solar Park and Green Grid (Proj. 1 Himachal Pradesh Clean Energy Transmission Proj. 2) Energy Efficiency and Urban Environment Improvement I Rural Energy Pilot Project
$20 miljoen
Bangladesh
India India
Mongolië Cambodja
$310 miljoen
$200 miljoen $110 miljoen
$60 miljoen $6 miljoen
Voorbeelden van geplande technische assistentie en andere kleinschaligere consultancyopdrachten in diverse delen van Azië voor 2013/2014: Land
Project
Omvang
Sri Lanka
Preparing Green Power Development & Energy Efficiency Improvement Project Support for Sustainable Energy Management & Reforms Energy Efficiency and Urban Environmental Improvement Regional Energy Strategy
$700.000
Institutional Strengthening of Ministry of Energy in Energy Planning and Policy (CDTA)
$1.350.000
Nepal
Mongolië Mongolië Myanmar
Pagina 9 van 12
$1.500.000
$2.000.000 $800.000
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
Kansen bij internationale organisaties verzilveren
Team Internationale Organisaties (TIO) van Agentschap NL adviseert bedrijven bij het verwerven van opdrachten en financiering van projecten van internationale organisaties. Wij maken hierbij gebruik van ons netwerk en persoonlijke contacten bij o.a. de Nederlandse Ambassade's en de Internationale Organisaties. Dienstverlening projecten en aanbestedingen bij internationale organisaties
Tenderinformatie, projecten en programma's.
Geschillen beslechting bij aanbestedingsprocedures.
Maatwerk internationale organisaties: Uitgebreide dienstverlening op maat m.b.t projecten en aanbestedingen.
Kansen signalering: Samen met het postennetwerk, brengen we u als eerste op de hoogte van nieuwe projectkansen bij internationale organisaties.
Trustfunds: via het trustfundprogramma van het ministerie van Buitenlandse zaken, zijn er mogelijkheden om studies en consultancy opdrachten te verrichten voor IFC en EBRD.
Partners in International Business: Via het PIB programma kunt u samen met uw consortiumpartners overheidsondersteuning krijgen bij het verwerven van opdrachten en financiering bij internationale organisaties
Workshops, missies en trainingen.
Vraagbeantwoording m.b.t. tenders en werkwijze internationale organisaties.
Scans internationale organisaties: op maat worden voor u contactpersonen en relevante projecten in kaart gebracht. Ook kunnen wij geheel vrijblijvend voor u uw Expression of Interest screenen.
Pagina 10 van 12
NL EVD Internationaal | kansendossier Exportkansen via internationale organisaties
Colofon Dit is een publicatie van: Agentschap NL / NL EVD Internationaal / Unit Team Internationale Organisaties Contactpersoon: Arthur Sessink Adviseur EU Prinses Beatrixlaan 2 / 2595 AL den Haag Postbus 93144 / 2509 AC Den Haag T +31 (0)88 602 90 00 E
[email protected] (Referentie TIO) www.agentschapnl.nl
© Agentschap NL | September 2013
Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving.
Agentschap NL streeft naar correcte en actuele informatie in dit dossier, maar kan niet garanderen dat de informatie juist is op het moment waarop zij wordt ontvangen, of dat de informatie na verloop van tijd nog steeds juist is. Daarom kunt u aan de informatie op deze pagina's geen rechten ontlenen. Agentschap NL aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden en/of gedateerde informatie. Binnen onze website zijn ook zoveel mogelijk relevante externe links opgenomen. Agentschap NL is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de sites waar naar wordt verwezen.
Pagina 11 van 12
Dit is een publicatie van:
Agentschap NL NL EVD Internationaal