Erik van der Staak Van der Staak Business Logic BV
05.2016
Utrecht | eBus laadinfrastructuur EvdS |Duurzaam OV
Onderwerp • Case Nordics – Creëren ecosysteem – Rol van de stad [ PTA ] – Helsinki | Espoo | Turku | Tampere | Stockholm | Gothenburg | Umea | Kopenhagen
• [Grid] • [Productiecapaciteit]
EvdS |Duurzaam OV
Nederland Kleine markt, oligopolie – 12+2, 5+3, 5.000
Rol overheid – Afgelopen jaren studies & pilots – Geen techniek keuzen – Wel bestuursakkoord
Initiatieven van vervoerders – Transdev/Eindhoven, Qbuzz/ Utrecht, GVB/Amsterdam etc.
Versnelling mogelijk door overheid – Faciliteren – Ecosystemen mogelijk maken
EvdS |Duurzaam OV
Nordics
DK SE NO F
15 40 15 12
6‐10 15‐20 6‐10 5‐25
3.000 8.000 3.000 2.000
16.000 bussen Actieve rol technologiekeuzen Politieke lokale sturing Tendensen – Infrastructuur opdrachtgever – Keuze ‘opportunity charging’
EvdS |Duurzaam OV
HSL electric bus programme • HSL started from scratch: a path of comprehensive studies • Interest in electric buses became manifest in 2011 • Feasibility study of technology started 2012 – Test drives with various e-buses
• Electric buses in technology roadmap in 2013 • Interest moves towards system level in 2014 – Charging systems & line operations
• Operation on first bus line started in 2015 • Large scale validation in 2016 EvdS |Duurzaam OV
HSL electric bus progress Electric buses in wider use Tendering electric bus lines 1st electrified bus lines with 12 buses operation under PTA control
eBus systems R&D project Electric Buses part of HSL strategy eBus R&D project Interest in electric buses
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
EvdS |Duurzaam OV
Q&A infrastructuur
EvdS |Duurzaam OV
Active role cities 1/8 • Principal point: – Cities are not active in technology selection, but in developing transport systems.
• Electric bus systems are like tram systems. • Choosing the mode of transport has effects on city image and appearence. • Assets in Nordics are owned by PTA, so they must understand technology.
EvdS |Duurzaam OV
Acquiring knowledge 2/8 • Research & innovation on national and Nordic level: Norway, Iceland, Sweden, Finland, Denmark. – – – –
ECV programme (Electric Commercial Vehicles) ZeEUS programme (UITP coordinated FP7 flagship) EBSF_2 programme (UITP coordinated H2020 project) ePELI programme (HSL precommercial innovation programme) – NEBI2 programme (Nordic Electric Bus Initiatives)
• Active information sharing principle. • All universities, governments, research institutes share information; includes commercial parties, operators, industry partners. EvdS |Duurzaam OV
Lifetime/depreciation 3/8 • Concession lenghts are not an issue. • Infra will be contracted in next concessions. • Cities create local markets for redeployment of vehicles. • Problems have to be solved when/if they arise.
EvdS |Duurzaam OV
Technology lock in 4/8 • Technology is chosen in research phase. • Close cooperation with research community and industry to understand and make right choices. • Technology allows technology upgrade. • … and diesel investments have anyway a worse TCO than electric...
EvdS |Duurzaam OV
European legislation 5/8 • Cities take active role in transition, create level playing field for PTO’s to participate. • No legal conflicts until now. • European legislation aims to where the Nordics have been for a long time.
EvdS |Duurzaam OV
Costs/performance consequences 6/8 • Cities expect to save costs by deploying a (better) system. • PTO’s can calculate without infra costs and must show actual costs. • Additional costs or benefits are for the account of the PTA.
EvdS |Duurzaam OV
Ownership consequences 7/8 • Same as other infra owned by city/PTA (like light rail or tram). • Infra is outsourced to city SPV or energy company.
EvdS |Duurzaam OV
Financial consequences 8/8 • Cities expect lower bids and lower costs. • Sharing knowledge with operators (and other cities) enables them to offer eBuses in coming tenders.
EvdS |Duurzaam OV
Lessons learned voor opdrachtgevers NL • • •
Opdracht geven Helderheid in wensen Faciliterende voorwaarden (en daarmee ook kosten verlagen) – Looptijd – ‘Redeployment guarantee’ – Ruimte in drgl (niet beperken tot diesel-optimalisatie, maar ruimte voor laden inpassen)
•
•
Legal paper Stibbe – – –
Direct contracting (validation) allowed Negotiated procedure allowed Consolidation of positive (validation) experience allowed
Risico’s verlagen (en daarmee ook kosten verlagen) – Validatiefases – Ook proactief binnen huidige concessies
EvdS |Duurzaam OV
Verdere kosten verlagen • •
Elektrische voertuigen anders benaderen Duurzame voertuigen, inzetbaar tot wel 25 jaar – Geen ‘wegwerp’ bus na concessie einde – Onderhoud en retrofits op techniek en interieur (net als vliegtuig/trein) – Maar dan wel deze bussen voor de langere termijn toestaan, en daardoor kostenverlaging in financiering toelaten
EvdS |Duurzaam OV
Infrastructuur •
Actieve rol opdrachtgever logisch… – Ivm. lange looptijden is infra sterk structurerend – Infrastructuur blijft, ook in de ‘volgende’ concessie “je wilt toch niet dat de winnaar van jouw aanbesteding lange termijn keuzen maakt die de concessieduur overstijgen, zonder dat je daar een oordeel over hebt?”
• •
… en verlaagt risico’s (=kosten) markt Benutten van ervaringen Nordics, samenwerking met vervoersautoriteiten en steden.
EvdS |Duurzaam OV
Dank voor uw aandacht
EINDE PRESENTATIE
EvdS |Duurzaam OV
Erik van der Staak •
Interim/coaching – >10 jaar advisering overheid/vervoerders/industrie in OV – Professioneel opdrachtgeven/opdrachtnemen – Duurzaamheid in openbaar vervoer
•
Europa – EASME Business coach Horizon 2020 – Internationale ervaring NL | D | UK | Nordics | I | SLO
•
Helsinki ‐26°C
Nederlandse Spoorwegen – >10 jaar tender/business development ervaring NS | Abellio
•
Projecten 2015/2016 – – – – – –
Specificatie infrastructuur elektrificatie Station Zwolle Emissiereductie doelgroepenvervoer Arnhem | Nijmegen Groene cockpit Rotterdam | MRDH Treinfabrikant advisering eBusfabrikant Linkker coaching & business development SME eBus + eFleetmanagement [ Italië | Slovenië | Finland ]
EvdS |Duurzaam OV
