emonstranten Rotterdam Wat zou Aäron hiervan zeggen?

97e jaargang 4 oktober 2012 nummer 6

Museumpark 3 3015 CB Rotterdam 010 4360543 www.remonstrantenrotterdam.nl

kerkblad

e m o n s t ra n t e n R o t t e r d a m

Wat zou Aäron hiervan zeggen? De Zweedse kunstenaar Ake Holm is zo’n groot mysterie, stelde hij, (1900-1980) was een duizendpoot. dat elk menselijk beeld van God onKeramist, tekenaar, schilder en toereikend is. God als man, vrouw, beeldhouwer, Holm ontwikkelde levenskracht, groot geheel: wat wij een stijl die eenvoud van vorm met ook zeggen, het nadert niet eens dat humor combineert. Getuige deze mysterie. Maar om erover te spreboze Aäron die de hemel ter verantken, hebben we woorden en beelden woording roept als hij merkt dat zijn nodig, hoe beperkt ook. Een zuiver staf, teken van zijn macht, plotseling mannelijk beeld van God lijdt dus in een bloeiende amandeltak is veraan een dubbele beperking: God anderd. Amandelbloesem ... flower wordt gezien als mens, en ook nog power zeker? Het moet niet gekker alleen van de mannelijke soort. worden, hoor je hem zeggen. Antieke godsdiensten vereerden goAäron ... De hogepriester die, met den en godinnen. Ook in het Middenzijn nakomelingen, de plicht en de Oosten. Maar in de loop der tijden taak had mensen te zegenen met bijverdwenen deze vrouwelijke figuzondere woorden: de Aäronische zeren uit het firmament. El, de vadergen. In het boek Numeri [6: 24-26] god uit Kanaän, had een vrouwelijk staat: “De Eeuwige zei tegen Mozes: pendant, de moedergodin Ashera. El ‘Zeg tegen Aäron en zijn zonen dat stond voor liefde en barmhartigheid, zij de Israëlieten met deze woorden Ake Holm (1900-1980) zijn eega was bekend als de moeder moeten zegenen: “Moge de Eeuwige van de goden. Met de komst van het u zegenen en u beschermen, moge de Eeuwige het licht van zijn gelaat monotheïsme werd ze weggemoffeld, dat wil zeggen: ze over u doen schijnen en u genadig zijn, moge de Eeuwige u zijn gelaat werd opgenomen in de Ene God (ze is nog te herkennen in toewenden en u vrede geven.” Maria, de moeder Gods). Gevolg: elk vrouwelijk element U heeft de formule herkend: deze zegen gebruiken de meeste voorganwerd in de persoon van de Ene God ondergesneeuwd. gers aan het einde van onze diensten. Maar we zouden geen vrijzinniAshera raakte haar stem kwijt, zoals Lutheranen en Vrijgen zijn als elke voorganger deze tekst van duizenden jaren geleden niet zinnig Hervormden binnen de PKN stemloos dreigen te hier en daar van aanpassingen zou voorzien. Sommige aanpassingen worden. Opgeslokt door de mannenbroeders. En dat is vallen niet eens op, andere ontlokken verbaasde en zelfs verontwaarjammer. Want één enkel geluid in plaats van een waaier digde reacties. Zoals de formule die ikzelf al vijfentwintig jaar lang van geluiden, één sekse in plaats van twee: het is niet alzondag aan zondag gebruik. Die luidt: “De Eeuwige zegene en behoede leen saai maar het beperkt ook het zicht op een mysterie ons ~ De Eeuwige doe zijn aangezicht over ons lichten ~ De Eeuwige dat toch al niet te vatten is. verheffe haar aanschijn over ons en geve ons vrede”. Dat is de reden van mijn aanpassing van de zegen van AäNiet iedereen kan het appreciëren. Want wat is dat voor gekkigheid, ron. Door God om en om HIJ en ZIJ te noemen, hoop ik God als vrouw aanspreken? Is het een overblijfsel van de tweede feiets van deze eenzijdigheid weg te nemen. HET zou ook ministische golf? Een hemelbestormend verlangen om de vrouwelijke kunnen maar geloof me, dat wordt een grammaticaal monkanten van God te benoemen? Een modeverschijnsel? Niets van dat strum. alles, hoop ik. Een paar maanden geleden beloofde ik op deze plaats Twee jaar geleden mocht ik samen met een chazan Gods tekst en uitleg te geven. Aäron, wiens bloeiende staf het onderwerp van zegen vragen over het huwelijk van twee jonge dames van de bloemendienst van 14 oktober vormt, geeft me de gelegenheid dat respectief joodsen en christelijken huize. Ik sprak de zegen te doen. van Aäron in het Nederlands uit, hij zong het in het HeIn de openingsdienst van dit seizoen kwamen de dertien artikelen des breeuws. In mijn versie. Hij moest er om schateren en zei geloofs van Maimonides aan de orde. Volgens deze grote twaalfdena de dienst: “ach, Hij/Zij moet er ook om lachen!” eeuwse joodse filosoof valt er over God helemaal niets te zeggen. God C.M.G. B.-S.

kerkenraad

in memoriam cees van wijk

Uitgesproken tekst bij zijn uitvaart (bewerkt)

Het is altijd erg lastig te begrijpen dat een naaste er gewoon niet meer is. Cees was er altijd. Altijd met een eigen opvatting over zaken. Altijd met een persoonlijk woord, een persoonlijke aanbeveling hoe met bepaalde zaken om te gaan. Ook vaak wilde ideeën. Creatief. Spontaan. Het is absoluut niet gewoon dat Cees er niet meer is en dat hij ons niet meer op nieuwe ideeën brengt. Wat zullen wij Cees missen. Ik ken Cees al tamelijk lang. Niet alleen de afgelopen 10 jaar dat ik voorzitter ben van de Remonstrantse Gemeente Rotterdam. Cees maakte ik voor het eerst goed mee als lid van de Rijnmondraad. Vanaf eind jaren ’70. Cees, een jong en ambitieus politicus met een brede maatschappelijke belangstelling. Hij had toen ook zijn vele, vaak hemelbestormende, plannen. Wilde haren heeft Cees altijd gehouden. “Luisteren” heb ik nooit als een groot talent van hem ervaren. Hij ging zijn eigen gang en had opvattingen van hoe zaken goed zouden moeten worden aangepakt. Had hij een oplossing bedacht, hoe gek ook, dan moest het zo geregeld worden. Omdat dàt naar Cees’ vaste overtuiging ook het beste was. Omdat hij zich altijd zeer betrokken voelde bij de zaak. Voor mij was Cees dat: eigenwijs, eigenzinnig, creatief en o zo betrokken. Cees was remonstrant. Van huis uit. Van zich zelf uit was hij geen veel geziene verschijning tijdens de wekelijkse kerkdiensten. Nu hoeft dat bij remonstranten ook niet echt, je kunt je geloof op heel andere manieren beleven dan in de kerk. Toch is een aspect van geloven: het, samen met anderen, op zoek gaan naar een begin van een antwoord op de vraag of er meer is, dan het leven op aarde. Cees heeft de geloofsgemeenschap niet verlaten, is daar altijd bewust onderdeel van blijven uitmaken en ook hij is blijven zoeken naar een begin van een antwoord. Cees heeft grote verdiensten voor onze Remonstrantse Gemeente gehad. Met name het kerkgebouw. Binnen Arminius had hij vanaf het begin een rol bij de restauratie van ons kerkgebouw en bij de exploitatie daarvan. We zijn Cees dankbaar voor zijn werk, voor zijn creativiteit, inzet, inspiratie en enthousiasme, voor zijn vriendschap, voor wie hij was. We zullen Cees echt, echt, missen. J.C. van Duin, voorzitter Kerkenraad

uitnodiging

aan de leden en vrienden van onze Gemeente tot het bijwonen van de Algemene Vergadering van Leden en Vrienden op zondag 2 december om 12.00 uur.

1. Opening 2. Notulen van de AVLV van 10 juni 2012 3. Vaststelling begroting 2013 4. Jaarrekening 2011 (vervolg) 5. Samenstelling Kerkenraad 6. Samenwerking Breda 7. Oprichting Stichting Beheer Roerende Goederen 8. Wat verder ter tafel komt/Rondvraag 9. Sluiting

verslag kerkenraadsweekend De Kerkenraad is op 7 en 8 september op de Hoorneboeg geweest, het thema was Posterioriteiten. Wat is nu echt belangrijk en wat kunnen we eigenlijk wel laten. Hoe blijft onze geloofsgemeenschap levendig, hoe krijgen we nieuwe leden, hoe kunnen we boeien en binden? In een goede en inspirerende sfeer hebben we met elkaar nagedacht en gediscussieerd. Natuurlijk hebben we ook genoten van de prachtige omgeving en het mooie nazomer weer. Ons werk is meegenomen naar Rotterdam waar we het in de eerstvolgende kerkenraadsvergadering verder uitwerken. uit de kerkenraadsvergadering van 20 september De agenda voor de eerste vergadering in het nieuwe seizoen was zeer gevuld. De inhoudelijke uitwerking van het kerkenraadsweekeinde wordt opgepakt door de werkgroep 750. Zij zullen concrete voorstellen aan de kerkenraad voorleggen. We hebben uitgebreid gesproken over de oprichting van een Stichting voor Beheer van Roerende Goederen. Hoe kunnen we onze prachtige collectie schilderijen het onderhoud bieden dat deze nodig heeft? Door middel van een stichting kunnen wij voor andere subsidies in aanmerking komen dan als geloofsgemeenschap. U hoort hier nog meer van. De samenstelling van de kerkenraad werd besproken: hoe krijgen we alle functies met kwaliteit bemenst. Al met al een zinnige en boeiende eerste vergadering.

boekentafel

Op zondag kunt u in de hal, voor en na de dienst, boeken kopen die betrekking hebben op de Remonstrantse Geloofsgemeenschap en datgene dat daaraan raakt. Bestel hier uw boeken, 10% van de omzet is voor de kerk.

kerkdiensten 7 oktober Ds. R.L. Dewandeler leidt deze zondag de dienst. Hij is predikant in de Waalse Gemeente in Dordrecht. 14 oktober Gezinsdienst ~ Bloemendienst Waarom zijn amandelen zo prominent in de joodse keuken? Vanwege de staf van Aäron! Nu had hij er twee: de eerste werd in een slang veranderd, de tweede in een bloeiende amandeltak. En zo belandden de amandelen in de receptenboeken van de joodse keuken. Op 14 oktober vindt de traditionele Bloemendienst plaats. De kerk wordt veranderd in een bloemenzee die haar weg vindt naar gemeenteleden en vrienden die niet meer in staat zijn om naar de kerk te komen. Een mooie traditie! Feestelijk wordt deze dienst zeker want er klinkt vioolspel en er vindt een volwassenendoop plaats. Dr C.M.G. Berkvens-Stevelinck gaat voor. 2

21 oktober Deze zondag gaat dr. E.P. Meijering voor in de dienst. U leest meer over hem bij de tekst van de Kring Moderne Theologie. 28 oktober Preken voor andermans parochie Deze preek voor andermans parochie is de eerste in de reeks. Op deze zondag komt prof. dr. Ruard Ganzevoort. Van huis uit Nederlands Gereformeerde Kerk heeft hij in zijn leven aardig wat verrassende stappen gezet. Thans is hij hoogleraar aan de Vrije Universiteit in de praktische theologie, lid van de Eerste Kamer voor Groen Links en runt hij met zijn partner een klein hotel in Utrecht. Zonder twijfel heeft hij ons behartenswaardige dingen te zeggen. Komt dus allen. In dezelfde dienst zal dr. Tjaard Barnard een kinderdoop bedienen.



Cantate- en Vriendendienst

4 november

cantate bwv 115 mache dich, mein geist, bereit

Cantate 115 behoort tot Bachs tweede Leipziger jaargang en is daarmee een koraalcantate. Bach scheef hem voor 4 november 1724, de 22ste zondag na Trinitatis; het kerkelijk jaar loopt ten einde, Allerzielen en -Heiligen zijn voorbij, de kerk bereidt zich voor op de laatste dingen wanneer - zoals de slotregels van het koraal grimmig aankondigen - Gott wird richten und die Welt vernichten. De evangelielezing voor deze zondag is uit Mattheus 18:2335. De gelijkenis spreekt van de ondankbare knecht die, nadat hem zelf grote schulden zijn kwijt gescholden, op zijn beurt meedogenloos optreedt tegen een collega van wie hij nog iets tegoed heeft en die hij daarvoor ter verantwoording roept. Het betrekkelijk recente en daarom wellicht in Leipzig nog niet zo vertrouwde koraal van Johann Burchard Freystein uit 1695 dat de basis vormt voor Bachs cantate, houdt slechts zijdelings verband met de evangelietekst; de cantate die Bach in de eerste Leipziger jaargang voor deze zondag schreef ~ BWV 89 en die we vorig jaar hoorden ~ was hierop sterker betrokken. Mache dich, mein Geist bereit concentreert zich op het moment dat onverwachts de afrekening kan plaatsvinden: zorg dat je morele huishouding op orde is, waakt (delen 2 en 3) en bidt (delen 4 en 5). Thema’s die ook in twee andere novembercantates terugkomen: Wachet auf ~ BWV 140 en Wachet, betet ~ BWV 70. Zoals gebruikelijk in de cantates van zijn tweede jaargang, handhaaft Bach de teksten van het eerste en laatste (tiende) koraalvers voor opening en slot van zijn cantate, de twee aria’s (2 en 4) zijn parafrases van Freysteins verzen 2 resp. 7, de recitatieven van de resterende ‘binnencoupletten’ (3-6, 8-9). Mache dich, mein Geist, bereit, Wache, fleh und bete, Daß dich nicht die böse Zeit Unverhofft betrete; Denn es ist Satans List Über viele Frommen Zur Versuchung kommen. Het cantatekoor en -orkest staat onder leiding van Kees Glaubitz, m.m.v. diverse solisten. Noteert u deze cantatedienst vast in uw agenda en u weet het: vrienden, bekenden en buren zijn altijd van harte welkom!

11 november Dr. J. Magliano-Tromp leidt op deze zondag de dienst. Hij is remonstrants predikant en was werkzaam als docent Judaïca bij Rijksuniversiteit in Leiden.

centrale activiteiten oriëntatiecursus Een oriëntatiecursus in zes najaars- en winteravonden in 2012 geeft u inzicht in remonstrantse vrijzinnigheid en spiritualiteit. Wanneer u geïnteresseerd bent in een vrij en verdraagzaam christendom, vraag dan vrijblijvend informatie op bij de predikanten. De eerste drie avonden van de oriëntatiecursus geven inzicht in het geheel van het christelijk geloof om daarbinnen tot een duidelijke plaatsbepaling van de remonstranten te kunnen komen. U bent van harte welkom! Ook als u niet alle avonden kunt bijwonen of speciaal in een van de onderwerpen bent geïnteresseerd. En ook diegenen die al kortere (of langere) tijd bij de Remonstranten (Rotterdam) betrokken zijn en hun kennis willen opfrissen en/of verdiepen. dinsdag 9 oktober Wat is de bijbel voor een boek? Bijbels ABC. Vele manieren om de bijbel uit te leggen. Bijbel en kunst. dr. Christiane Berkvens-Stevelinck woensdag 17 oktober God en Jezus. Geloven in een God die niet bestaat? Jezus, een mens vol van geest? dr. Koen Holtzapffel dinsdag 30 oktober Een beetje geloven. Remonstrantse Beginselverklaring. Belijdenis 2006. dr. Koen Holtzapffel dinsdag 6 november Van arminianen tot remonstranten Een vleug geschiedenis van de remonstranten. Boek: Arminianen in de Maasstad, De Remonstranten. dr. Tjaard Barnard In de Kerkenraadskamer van 20.00-22.00 uur. donderdagavondgesprek ~ romeinen In de donderdagavondgesprekken wisselen we met elkaar van gedachten over het Bijbelboek Romeinen uit het Nieuwe Testament. In de kerkenraadskamer met de prachtige schilderijen komen we samen voor de eerste bijeenkomst op donderdag 11 oktober van 20.15-22.30 uur. spiritualiteit in zundert De inschrijving op de bijeenkomst over Gezindheid op vrijdag 12 oktober in de abdij Maria Toevlucht in Zundert is zo vlot verlopen dat deze bijna volgeboekt is. Er kan nog één persoon mee. Maar er is nog een herkansing. U kunt zich inschrijven bij het kerkkantoor voor de herhaling van deze bijeenkomst op vrijdag 12 april van 9.45-16.00 uur. Wacht niet te lang met inschrijven want het loopt al aardig. filmcafé ~ the help Als u onder de indruk raakte van de succesvolle roman van Kathryn Stockett Een keukenmeidenroman (2009), mag u de verfilming ervan niet missen. Regisseur Tate Taylor, een goede vriend van de schrijfster, wist het karakter van het boek te behouden. The Help (2011) is een waarheids-

3

politiek de landelijke politiek. Met de komst van het CDA werd de christelijke politiek ingeperkt tot het ethische christendom. De secularisatie heeft de christelijke partijen steeds meer gemarginaliseerd. Een boeiend onderwerp in de huidige tijd. Tijd en plaats: 20.00 uur. Toegang € 5 per avond, Bergkapel, Oude Raadhuislaan 86, Rotterdam. Informatie: mw. M.M. Verschoof, 010 4225788, [email protected]

predikanten

getrouwe schildering van de discriminatie die zwarte vrouwen in Amerika ten deel viel. Hoofdrolspeelster Skeeter, een jonge blanke vrouw, gaat op zoek naar Constantine de zwarte vrouw die haar opvoedde. Door de verhalen van vrouwen als Skeeter en Constantine krijgt de strijd voor gelijke rechten een gezicht. Een indrukwekkende film. Met borrel en discussie na. Dr. Christiane Berkvens-Stevelinck begeleidt deze avond die op dinsdag 16 oktober om 19.00 uur start in de witte zaal (boven) in de kerk. Dinsdag 13 november vertoont het filmcafe The Mission. Meer informatie op www.remonstrantenrotterdam.nl donderdagmorgendialoog ~ literair Nelleke Bakker houdt op 18 oktober een inleiding over Harlekino van Tessa de Loo. Een klassiek ‘Vater-Sucher’ boek. Tegelijkertijd leert Said, die op zoek gaat naar zijn biologische vader, ook zichzelf kennen. Voor het echter zo ver is, moet hij antwoord vinden op vragen als: Wat moet ik met mijn leven? Wat moet ik geloven? De dialoog vindt plaats in de kerkenraadskamer van 10.00ca 12.00 uur; ontvangst met koffie/thee vanaf 9.45 uur. oecumenische leerkring ~ heilige Aan de hand van de Catechismus van de Rooms-Katholieke Kerk en een recente publicatie van twee remonstrantse predikanten wordt het begrip heilige onderzocht. Dr. Tjaard Barnard en ds. Katinka Broos leiden deze kring in de kerk van 10.00-12.00 uur. De eerstvolgende bijeenkomst is op dinsdag 30 oktober. kring moderne theologie Op woensdag 31 oktober zal dr. E.P. Meijering, voor zijn emeritaat lector aan de Rijksuniversiteit Leiden en remonstrants predikant, ingaan op zijn boek Hoe God verdween uit de Tweede Kamer. Vanaf de jaren zestig is er een kentering opgetreden in de politiek. Tot die tijd beheerste de christelijke

dr. t.r. barnard Glasblazerij 42, 2993 CM Barendrecht, [email protected] fax 0180 649733. Dr. T.R. Barnard is te bereiken op maandag en dinsdag tussen 9.00-9.30 uur, 0180 649576. www.everyoneweb.com/ TjaardBarnard/ (o.a. voor preken)

Wijken: Ommoord, Zevenkamp, Nesselande, Barendrecht, Spijkenisse, Rhoon, Hoekse Waard, Rotterdam-Zuid, Ridderkerk. Afwezig: van 22 tot en met 26 oktober. De collega’s nemen waar. Wijkbericht Met grote belangstelling las ik – van tevoren – het voorpagina-artikel van collega Berkvens. Een verhelderende bijdrage en zoals we gewend zijn, met een humoristische spits. Graag zal ik op enig moment ook over dit onderwerp wat schrijven. Niet uit gelijkhebberigheid, maar vooral om te laten zien hoe mooi het is, dat je in onze geloofsgemeenschap in deze dingen kunt verschillen: eenheid in het nodige, vrijheid in het niet-nodige, in alles de liefde! Bij het begin van alle kringen valt mij dezer dagen op hoe lastig het is om kringbijeenkomsten te plannen op dagen dat er geen activiteiten in de kerk zijn. Een filmavond, een Arminiuslezing, een boeiende bijeenkomst in het kader van de Kring over Moderne Theologie in de Bergkapel. Daar moeten we nog eens goed naar kijken. Het is toch jammer als een kringbijeenkomst ons zou beletten iets bijzonders bij te wonen waarop de Programmacommissie ons trakteert. Ik heb het niet georganiseerd, dus ik kan het rustig zeggen: het is een rijk programma dat voor u ligt. U zou wel gek zijn, als u daar niet een royale keuze uit maakt! Met een hartelijke groet, T.R.B. Agenda ma 8 okt 10.00 uur: di 9 okt 20.15 uur: do 18 okt 20.00 uur: do 30 okt 20.15 uur:

Contactledenbijeenkomst, Diana van Zelm van Eldik, Statenlaan 29. Kring Barendrecht/Rhoon, Carnissehaven, hoek Avenue Carnisse en Noordersingel, Barendrecht. Kring Hoeksche Waard, fam. Steenhuis, Slauerhoffstraat 11, Oud-Beijerland. Kring Hillegersberg 3, fam. Knol, Lamsrustlaan 197.

dr. c.m.g. berkvens-stevelinck Gedempte Zalmhaven 121, 3011 BT Rotterdam, [email protected] Dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck is te bereiken dinsdag, woensdag, donderdag tussen 8.00-8.30 uur, 010 2298774. www.moederoverste.nl U kunt zich aanmelden voor preken op de mail door uw e-mailadres te mailen naar [email protected]

Wijken: Centrum, Overschie ~ wijksecretaris K.J. (Kees) Doorbos, Westzeedijk 128-G, 3016 AJ Rotterdam, 010 4363048, kees.j.doornbos@ kpnmail.nl 4

Wijken Hillegersberg, Schiebroek, 110-Morgen, Nieuw Terbregge ~ wijksecretaris mw. S. (Sity) Gerrits, Kraaiheide 72, 3069 LC Rotterdam, 010 4564762, [email protected] Afwezig: 29 oktober tot 5 november, mobiel bereikbaar 06 51067947. Wijkbericht Met de feestelijke Openingszondag op 9 september is het seizoen werkelijk begonnen. Het jaarthema Uw God, mijn God. Spiritualiteit in de global village. bewees onmiddellijk zijn actualiteit, met wereldwijde protesten tegen een (onwaarschijnlijk slechte) provocerende film. Zonder respect voor andermans denken en geloven vaart de wereld slecht. In een bijeenkomst van Rotterdamse voorgangers van alle gezindten benadrukte burgemeester Aboutaleb dat religies nooit voor allerlei belangen misbruikt mogen worden. Dialoog en wezenlijk interesse in elkaars denkwereld reiken de sleutel aan voor een harmonieuze samenleving, poneerde hij en hij vroeg aandacht voor de situatie van Arabische christenen die in hun landen niet meer veilig zijn en in Rotterdam verweesd rondlopen. Zeker onze aandacht waard. Het was een mooie bijeenkomst en ik was zeer onder de indruk van onze burgervader. In mijn nieuwe wijken ben ik begonnen met een kennismakingsronde en die verloopt voorspoedig. Om het mij gemakkelijker te maken doe ik dit straatsgewijs (ik hoef dan minder vaak de weg kwijt te raken). Dat kan betekenen dat sommigen onder u te lang moeten wachten op de aankondiging van een bezoek. In dat geval, aarzel niet mij te bellen of te mailen zodat ik meteen een afspraak kan maken. Intussen hoop ik u te ontmoeten bij een van de vele activiteiten die u in het winterprogramma kunt vinden. Met een hartelijke groet C.M.G.B-S. Agenda ma 8 okt 10.00 uur Contactledenbijeenkomst Hillegersberg, Schie broek, Ommoord, Zevenkamp, mw. Van Zelm van Eldik, Statenlaan29. di 9 okt 10.00 uur Bijbelkring. mw. Van Zanen, Adrianalaan 66. do 11 okt 18.30 uur Jongereneetkring. mw. Kingma, Breitnersingel 23. ma 15 okt 14.00 uur Kring AA, mw. Carnas-Cullemann, Breedveldsingel 18. di 16 okt 14.30 uur Olympuskring, bibliotheek Olympusflat. do 18 okt 20.00 uur Spiritkring. mw. Oostenbrink, Mendelssohnlaan 47. di 23 okt 20.00 uur Kring Centrum. J. Jeronimus, Willemskade 15 F. do 8 nov 18.30 uur Jongereneetkring. fam. De Jonge, Dijckshoornstraat 5. dr. k.j. holtzapffel Willem Nagellaan 23, 3054 BV Rotterdam, [email protected] Dr. K.J. Holtzapffel is te bereiken op maandag t/m donderdag van 8.45-9.15 uur, 010 4186913. Preken vindt u op www.remonstrantenrotterdam.nl/kerkdiensten

Wijken: Kralingen, Capelle-, Nieuwerkerk- en Krimpen a/d IJssel, Berkel en Rodenrijs, Bleiswijk, Bergschenhoek, Zevenhuizen, Prinsenland, Schiedam, Termaathuis. Wijkbericht In mijn vorige wijkbericht stond ik op het punt mee te gaan met de vakantieweek van de Johannieters. Inmiddels is die week achter de rug. Ik kan alleen maar zeggen dat het een zeer verrijkende ervaring was, juist door de combinatie van predikantstaken en zorgtaken. Hulde aan de vrijwilligers die deze weken al 55 jaar (!) mogelijk maken. Zou u meer willen weten over deze weken omdat het mogelijk iets voor u is, ik ben 5

graag bereid u nadere informatie te geven. Alle kringen zijn inmiddels weer van start gegaan. Van Psalmen tot Frédéric Lenoir, van Matsier over het Nieuwe Testament tot het staartje van De hond. Een b(l)oeiend geheel! Op de dag dat ik dit bericht schrijf genoten we van een Van Eyck-dienst, ter voorbereiding op de grote tentoonstelling in Boijmans, De weg naar Van Eyck. Spannend om te laten zien hoe Van Eycks Aanbidding van het Lam Gods allerlei bijbelse thema’s herbergt én om een antwoord te formuleren op de vraag: wat betekent zo’n schilderij van 600 jaar geleden nu voor onze geloofsbeleving. Daarbij dan ook nog een prachtige muzikale vertolking van Bachs Agnus Dei uit de Hohe Messe, wat wil een mens eigenlijk meer op de zondagochtend? Inmiddels heeft een enthousiaste groep studenten de draad van … Voor het stappen gaan! weer opgepakt. Wellicht ook iets voor uw (studerende) kinderen en/of kleinkinderen. Houdt u de activiteiten in het jaaroverzicht goed in de gaten. Vrijdag 26 oktober is er een Halloween Diner Pensant. Noteert u ook de eerste cantatedienst van het nieuwe seizoen: 4 november Bachcantate BWV 115 Mache dich, mein Geist, bereit. Van harte in uw aandacht aanbevolen. En neemt u vooral vrienden, bekenden en buren mee. Met een hartelijke groet, K.J.H. Agenda: ma 8 okt 20.00 uur: Kring 25+, mw. Tinbergen, Statenweg 245. do 11 okt 20.00 uur: Kring Krimpen, mw. Bakker Leentvaar, Boveneindselaan 19. di 16 okt 14.30 uur: Termaatkring, Termaathuis. wo 31 okt 15.00 uur: Kring Kralingen, Termaathuis. wo 31 okt 20.00 uur: Kring Nieuwerkerk, fam Cramer, Europalaan 93.

personalia

colofon Vanaf 1914 - Voor Eigen Kring Vanaf 2007 - Kerkblad Remonstranten Rotterdam

redactie en vormgeving Redactie: mw. G.H.W. Wieneke 010 4730463, A.J. Lems en mw. J.W. van Andel. Ontwerp en vormgeving: In Zicht In Vorm. Drukwerk: Drukkerij G.B. ’t Hooft bv. inleveren kopij De kopij voor het volgende nummer van Kerkblad Remonstranten Rotterdam moet beslist vóór 12.00 uur op zondag 28 oktober aanwezig zijn en uitsluitend op [email protected].

Verschijningsdatum: 8 november 2012

Overleden Mw. E. Smiet-Lems, Rotterdam-Prinsenland, 91 jaar. C.G. van Wijk, Rotterdam-Lloydkwartier, 68 jaar. Mw. H.J. Boiten-Goedbloed, Rotterdam-H'berg, 85 jaar. Mw. H. Hoekwater-Ruys, Rotterdam-Prinsenland, 80 jaar. Wij dragen hen op aan Gods eeuwige liefde. Geboren Pieter Frederik Alexander van der Salm, zoon van dhr. en mw. Van der Salm-Crezée, Lisse. Lennard Joris Houben, zoon van dhr. en mw. Houben-Fischer, Utrecht.

Belangstellenden kunnen zich abonneren op Kerkblad Remonstranten Rotterdam voor € 25 per jaar. Opgave bij het kerkkantoor.

Huwelijk Op 3 augustus zegende dr. T.R. Barnard in de Hervormde Dorpskerk, Rhoon het huwelijk in van Roland de Jong en Rozemarijn Leeuwangh.

kerkkantoor 010 4360543 Het kerkkantoor is telefonisch bereikbaar op maandag en donderdag van 9.00-13.00 uur. Buiten de openingstijden staan altijd de fax: 010 4360154 en e-mail: [email protected] tot uw beschikking.

Allen onze hartelijke gelukwensen!

betalingen/giften Uw kerkelijke bijdragen kunt u overmaken op 170 714. t.n.v. Remonstrantse Gemeente Rotterdam o.v.v. ‘bijdrage + jaartal’

Bloemenbijdragen en andere bijzondere giften kunt u overmaken op 560 304 t.n.v. Remonstrantse Gemeente Bijzondere Giften, o.v.v. het doel. Diaconale giften kunt u overmaken op 225 137 t.n.v. Diaconie Remonstrantse Gemeente Rotterdam. Wilt u zo vriendelijk zijn bij uw overschrijvingen het doel van uw gift te vermelden? adreswijzigingen Wij verzoeken u dringend bij verhuizing een adreswijziging naar ons kerkkantoor te zenden. Bij voorbaat dank voor uw medewerking. ziekenhuisopname Wanneer u bij opname in het ziekenhuis bezoek van de predikant wenst, wordt u dringend verzocht de wijkpredikant, c.q. het kerkkantoor daarvan in kennis te stellen. begrafenis/crematie Wanneer u dat wenst, spreken de predikanten bij een uitvaart of leiden zij een afscheidsdienst. Wilt u er aan denken pas de definitieve afspraken met de begrafenisondernemer te maken als u weet of uw predikant op dat moment ook kan? verhuur ruimte in de kerk Zowel de kerkruimte als de aparte zalen zijn te huur voor lezingen, vergaderingen, muziekuitvoeringen etc. Inlichtingen ARMINIUS, 010 4363800, www.arminius.nu

Adreswijzigingen Mw. W.H.A. Jacobs, van Bergschenhoek naar Rotterdam-Ommoord. Fam. J.A. Kooimans-Jongejan, van Poortugaal naar Rhoon. Mw. H.A. van Eck-van der Lubbe, van 3245 KA naar 3245 VP Sommelsdijk. Mw. T.J. Jolles-van Ravesteyn, van Rotterdam-Kralingen naar -Centrum. Mw. J.H. Janssen-Kurvink, van Rotterdam-Prinsenland naar Hattem. Bedankt Mw. A. Klaassen-v.d. Woude, Rotterdam-110 Morgen. Met attestatie vertrokken M.W.D. van der Burg, Wateringen, naar Remonstrantse Gemeente Delft. Onze beste wensen vergezellen hen allen.

jeugd

, jongeren & studenten

… voor het stappen gaan! Vrijdag 26 oktober vindt in de Remonstrantse Kerk een bijzonder Diner Pensant plaats in Halloween-stijl. Studenten, 20- en 30+ers en andere jonghartigen zijn van harte welkom, al dan niet in Halloweenoutfit. Wij zorgen voor Halloweensfeer! Een heerlijk avondmaal zal worden begeleid door geestelijk voedsel onder leiding van dr. Koen Holtzapffel. Aanvang 18.00 uur met borrel. Check onze Facebookpagina Voor het Stappen Gaan voor alle info en 'like' ons. Tot vrijdag 26 oktober! 6

remonstrantse gemeente breda kerkdiensten Doopsgezind Centrum, Cimburgalaan 98, aanvang 10.30 uur.

Remonstrantse kerkdiensten 14 okt dr. K.J.Holtzappfel 28 okt ds. I.L. Tan, Vreugdemaal Doopsgezinde kerkdiensten 7 okt ds. I. Hasselbach-Jongman 21 okt ds. G.A. Reinhold-Scheuermann 4 nov ds. G.A. Reinhold-Scheuermann diensten afgelopen periode 24 juni dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, Kunstdienst, thema: Thuisgekomen, een bijzondere dienst met afsluiting van het jaarthema, waarin een aantal gemeenteleden hun gepresenteerde kunstwerk toelichtten. 29 juli dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, ds. W. Bisschop, thema: Pelgrimeren, de Camino, met beelden en ervaringsverhalen. Een zomerdienst in de serie: Grenzeloos verlangen in de Grote Kerk. van de kerkenraad In het begin van het najaar starten ook de kringen weer. Als u belangstelling heeft om eens een poosje mee te doen, bent u van harte welkom. Ook al bestaan sommige kringen al geruime tijd, nieuwe deelnemers worden graag ontvangen. Nadere informatie vindt u in het Jaarprogrammaboekje. De kring Vierkant gaat aan de slag met het nieuwste boek van onze predikant: Erfenis Europa. Dr. Christiane Berkvens- Stevelinck zal de eerste keer zelf het boek inleiden. Informatie hierover bij Frieda Gouwetor. van de predikante Vandaag, 4 oktober, valt bij u op de mat het nieuwe kerkblad. 4 oktober is sinds 1929 uitgeroepen tot Werelddierendag. Met dank aan Franciscus van Assisi die zijn feestdag er met plezier voor leent. Ik herinner me gedenkwaardige taferelen, met cavia’s die en masse naar school mochten, katten die duur vlees geserveerd kregen en honden die niet meer wisten wat ze met al die botten moesten. Dierendag is een mooi feest, dat mensen herinnert aan de waardigheid van dieren. Voor een kind is het belangrijk om het geliefde huisdier te mogen meenemen in de klas, daar waar zoveel uren worden doorgebracht, zoveel geleerd wordt en zoveel gedeeld. Het kind kan laten zien hoeveel het van het dier houdt. In katholieke kerken is het niet uitzonderlijk, kinderen hun dieren rond 4 oktober mee te laten nemen. Dan wordt er ook voor deze dieren gebeden en ook voor dieren die het moeilijk hebben. Een kinderlijk geloof, zeker, maar wat is ertegen? Preekte Franciscus niet tegen de vogels? Is dankbaarheid niet op zijn plaats als wij horen dat de hop weer terug is in Nederland? Ik pleit dus, naast een doorwrochte zoektocht naar de waarheid, voor een eenvoudig geloof zoals Franciscus dat voorstond! Christiane Berkvens-Stevelinck

7

start lezingen en filmcyclus 2012-2013. Thema: Verdraagzaamheid in the global village De eerste bijeenkomst is op maandag 8 oktober in het Doopsgezind Centrum, Cimburgalaan 98 om 19.30 uur. Spreker: Gabriel van den Brink. Nederland is een moderne samenleving en dat betekent volgens velen dat er nog maar weinig ruimte voor morele waarden, geestelijke beginselen of culturele idealen zou zijn. Maar is dat ook zo? Op grond van een breed onderzoek waaraan 13 wetenschappers gedurende drie jaar hebben gewerkt, concluderen we dat juist het omgekeerde opgaat: talloze Nederlanders houden er uitgesproken idealen op na en ze zijn - zowel in hun private als in hun professionele bestaan –-veel meer op geestelijke dan op materiële waarden gericht. Deze visie wordt onderbouwd in De Lage Landen en het hogere, verschenen bij Amsterdam University Press waar tevens een meer toegankelijke versie onder de titel Eigentijd idealisme verscheen. Gabriel van den Brink (1950) studeerde filosofie in Nijmegen en schreef vervolgens een historisch proefschrift waarin hij de modernisering van het dorp Woensel beschreef. Hij is sinds 2006 hoogleraar Maatschappelijke Bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg en tevens lector Ethiek en gezag aan de Politieacademie. spiritualiteit in zundert De eerste bijeenkomst is op 12 oktober over het thema Gezindheid. Voor informatie over de beschikbaarheid van plaatsen voor deze bijeenkomst of voor de herhalingsbijeenkomst van vrijdag 12 april: R. ’t Mannetje: 0765610043 of rtx. [email protected]. Aanmelding vóór 15 december bij het kerkkantoor van Rotterdam. colofon Redactie: Mw. J.W. van Dorp, [email protected] voor bijdragen aan het kerkblad en adreswijzigingen. Rekeningnummer penningmeester Breda: 1090132 t.n.v. penningmeester Rem. Gem. te Breda.

Voor vragen over vervoer voor kerkdiensten, lezingen e.d. kunt u contact opnemen met een van de leden van de kerkenraad; o.a. Jennie van Dorp. 076 5653931. Bereikbaarheid dr. Berkvens-Stevelinck: zie predikanten Rotterdam.

wat anderen doen kerkdiensten remonstrantse kerk

vakantiemogelijkheden voor ouderen

Senior Vakantie Plan heeft een kerst- en nieuwjaarsbrochure uitgegeven met diverse vakantiemogelijkheden, voornamelijk in Nederland en enkele in het buitenland. Meer informatie kunt u verkrijgen bij Senior Vakantie Plan, 035 6933 017, info@ seniorvakantieplan.nl, www.seniorvakantieplan.nl of bij Sity Gerrits, 010 4564762 [email protected]

museumpark

3 rotterdam

Aanvang 10.30 uur Iedere zondag is er crèche voor kleine kinderen. 7 okt ds. R.L. Dewandeler, Na het zingen ... collecte Schoolhulp Suriname 14 okt dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, Gezinsdienst ~ Bloemenzondag, Doop, Kinderkring

boekentafel

21 okt dr. E.P. Meijering, collecte St. Kenya Fonds

Op zondag kunt u in de hal, voor en na de dienst, boeken kopen die betrekking hebben op de Remonstrantse Geloofsgemeenschap en datgene dat daaraan raakt. Bestel hier uw boeken, 10% van de omzet is voor de kerk.

28 okt dr. T.R. Barnard en prof. dr. R. R. Ganzevoort, Doop collecte Ikos, 4 nov dr. K.J. Holtzapffel, Cantatedienst, Na het zingen … 11 nov dr. J. Magliano-Tromp

collecten Van 24 juni tot en met 16 september 2012

Gemeente € 1.237,11 diensten elders Diaconie € 354,69 Givat Haviva € 89,92 Bergkapel/Hillegersberg Pension Maaszicht € 297,32 Oude Raadhuislaan 86, ingang door de poort KSA-vakantieweken € 334,41 Aanvang 10.30 uur Stichting Ikos € 127,83 Stichting Kenya Fonds € 237,80 7 okt ds. L. Lafeber 4 nov E.H. Cossee

@-nieuwsbrief

Wekelijks stelt de Remonstrantse Gemeente Rotterdam ruim 450 abonnees per e-mail op de hoogte van bijzondere activiteiten binnen de gemeente en in samenwerking met anderen.

Termaat Huis ~ 's-Gravenwetering 98 Aanvang 16.30 uur 14 okt dr. K.J. Holtzapffel

Meldt u aan: [email protected]

bol en goetzee uitvaartverzorging hoofdkantoor en rouwcentrum boezemsingel

3034

35

ec rotterdam

010-2805280 dag en nacht bereikbaar

8