emonstranten Rotterdam Goddeeltjes delen

99e jaargang 23 oktober 2014 nummer 7

Museumpark 3 3015 CB Rotterdam 010 4360543 www.remonstrantenrotterdam.nl

kerkblad

e m o n s t ra n t e n R o t t e r d a m Goddeeltjes delen

Dat de zes Goddeeltjes inmiddels verschenen zijn, daarvan hebt u vast wel iets gemerkt. Al was het maar dat u direct na de zomer een spannend pakketje ontving waarvoor u nu eens niet hoefde te betalen. Veel gesprekskringen zijn inmiddels met de boekjes aan de slag gegaan, er is over gepreekt op de Openingszondag dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck over de mens - en er volgen nog preken op 2 november - mw. prof. dr. C.A. Anbeek over de toekomst - en op 7 december - dr. K.J. Holtzapffel over God. Het verschijnen van deze ‘inspiratie in deeltjes’ werd op internet begeleid met een film(pje) onder de titel Geven Ontvangen Delen (zie verder remonstranten.org). Het is een bijzonder filmpje geworden dat iedereen raakt, remonstrant of niet, gelovig of niet. De film begint met de constatering dat we het allemaal veel te druk hebben om nog tijd voor elkaar vrij te maken. We feliciteren elkaar zelfs via de sociale media. Wat delen we eigenlijk nog met elkaar? Vervolgens zijn we getuige van een zogenoemd ‘Deelexperiment’. Willekeurige mensen lopen anoniem op een plein in een middelgrote stad. Ze kijken elkaar niet aan. Integendeel, ze lopen gehaast langs elkaar heen. Later wordt hen gevraagd om mee te doen aan het deelexperiment want, zo de uitnodiging: “Er is iemand die u heel graag wil ontmoeten”. En dat is dan dezelfde persoon waar ze net gehaast langs liepen zonder op of om te kijken. Voor het oog van de camera vindt vervolgens een ontmoeting plaats tussen mensen die elkaar absoluut niet kennen, maar die er nu in een paar minuten achter mogen zien te komen wat ze misschien toch met elkaar delen. Het verrassende: iedereen deelt wel iets met elkaar, al is het maar leeftijd, plaats van herkomst, sport, maar ook gezamenlijke passies, geloof, of een levenservaring. Eén toevallig gekoppeld stel komt er achter dat zij een droom met elkaar delen. Allebei willen ze mensen helpen om hún droom in het leven te verwezenlijken. Een ander koppel van twee tamelijk jonge vrouwen ontdekt al snel dat zij beiden met gezondheids-

problemen kampen die niet snel over zullen gaan. De een heeft diabetes en verlangt soms zo ontzettend naar een grote suikerspin, de ander heeft een eetstoornis, het gevolg van een verhuizing en pesterijen. Ten slotte ontdekt nog weer een ander koppel dat ze allebei op een kruispunt in hun leven staan. Noodgedwongen houden ze op de plaats rust en vragen zich af: Wát wil ik nu verder met mijn leven en hóe ga ik verder? Al deze toevallige ontmoetingen zijn verrassend en ontroerend tegelijk. Ze laten zien dat, als mensen zich voor elkaar durven openen, in korte tijd een grote mate van verbondenheid kan ontstaan. De film eindigt dan ook met de conclusie: We delen meer met elkaar dan we denken! Als we elkaar maar zien staan, als we ons zonder vooroordelen openen voor elkaars verhaal, kortom als we oog en oor hebben voor elkaar. Je kunt de vraag stellen wat het filmpje nu precies met de boekjes te maken heeft. Ik zou zeggen: De Goddeeltjes proberen te verwoorden wat mensen op het gebied van spiritualiteit en christelijke traditie met elkaar delen. Niet exclusief, maar in relatie tot medemens, cultuur en maatschappij. In vrijheid en verdraagzaamheid. Daarbij is iedereen van harte uitgenodigd een eigen spirituele bron, een verhaal of een ervaring toe te voegen aan de stroom van inspiratie door de eeuwen heen. Maar er is niet alleen een link tussen film en boekjes, er is ook een link met de wijze waarop wij geloofsgemeenschap proberen te zijn: met open oog voor elkaar en de wereld om ons heen. Gevend, ontvangend, delend. De film laat zien dat dat gelukkig niet alleen op zondagmorgen binnen de kerkmuren gestalte krijgt, maar alle dagen van de week. Ook op het marktplein, sorry in de Markthal! KJH

kerkenraad 26 oktober ~ Ode aan het leven Ware levenskunst houdt in dat men het leven viert. Dankbaarheid en verwondering voor wat het leven biedt, geven kleur aan de dagen. Ruim baan moeten ze krijgen, juist in tijden waar onrust die dreigen te overschaduwen. Daarom wordt in deze dienst een ode aan het leven aangeheven. Wie kan dat beter doen dan een koor dat al jaren een graag geziene gast is aan het Museumpark: het mannenkoor Nieuwerkerk aan den IJssel, o.l.v. Gerard Lange, met een repertoire in het spoor van de joodse traditie. Dr. C.M.G. BerkvensStevelinck gaat in deze dienst voor.

uitnodiging avlv De kerkenraad nodigt alle leden en vrienden uit tot het bijwonen van de Algemene Vergadering van Leden en Vrienden op zondag 30 november om 12.00 uur.

Agenda 1. Opening 2. Mededelingen 3. Notulen AVLV 25 mei 2014 4. Begroting 2015 5. Restauratie orgel 6. Beleidsplan 2014-2019 7. Uytenbogaert Stichting 8. Wat verder ter tafel komt 9. Rondvraag 10. Sluiting Vanaf zondag 16 november kunt u de stukken uit de kerk meenemen of opvragen bij het kerkkantoor via [email protected]

kerkdiensten

.

kerkenraadsweekend Op 12 en 13 september heeft de Kerkenraad een deel van het weekend met elkaar doorgebracht op de Hoorneboeg, voor veel remonstranten een bekende plek. Aangezien wij een aantal nieuwe leden in onze kerkenraad hebben, was het belangrijk de tijd te nemen voor de kennismaking met elkaar. Het leuke van zo’n kennismakingsrondje is dat je altijd weer nieuwe dingen ontdekt bij elkaar ook al ken je iemand al langer. We hebben uitgebreid nagedacht en gesproken over het Rotterdamse beleidsplan. De Remonstrantse Broederschap moet als geloofsgemeenschap bekend worden bij meer mensen. En de kerkenraad wil met het Rotterdamse beleidsplan aansluiten bij de landelijke plannen van de broederschap, door onze stijl van geloven in Rotterdam bekendheid te geven door aansprekende activiteiten en inhoud. U zult hierover de komende tijd nog meer horen! De eerste stappen zijn al gezet door ons Jaarprogrammaboekje in een ander jasje te steken: in full color en op ander papier en natuurlijk weer met interessante activiteiten.

wintertijd

2 november ~ Twee op de Kansel Mw. prof. dr. C.W. Anbeek en dr. K.J. Holtzapffel leiden de dienst. Christa Anbeek is sinds september 2013 bijzonder hoogleraar remonstrantse theologie aan de Vrije Universiteit namens de remonstranten. Daarnaast is zij hoofddocent aan de Universiteit voor Humanistiek. In veel van haar publicaties benadrukt Anbeek dat, wil het geloof relevantie behouden, theologische inzichten terugvertaald moeten worden naar persoonlijke ervaringen, bijv. van kwetsbaar leven. Voor De berg van de ziel; Persoonlijk essay over kwetsbaar leven ontving zij de Theologie Publicatieprijs 2014. Het is voor het eerst dat prof. Anbeek de Rotterdamse kansel beklimt. Zij zal in ieder geval ingaan op haar deel in de serie Goddeeltjes, over de toekomst. 9 november Mw. ds. J.W. van Malde gaat voor. Zij is sinds 2012 predikant in Nieuwkoop, predikant van jongeren gemeente Arminius en coördinator Jonge Remonstranten in Utrecht.

cantate-vriendendienst zondag16 november Voor deze zondag schreef Bach een prachtige, vrolijke cantate: Schmücke dich, o liebe Seele ~ BWV 180. De ziel bereidt zich voor op het ontvangen van ‘brood uit de hemel’. Brood des levens: waar komt het idee vandaan? En hoe beleven wij, anno 2014, dit symbool? De cantate wordt uitgevoerd door het Remonstrants Cantatekoor en -orkest o.l.v. Kees Glaubitz (cantor). Medewerkenden: Maria Kuster ~ orgel; Jan-Willem van der Kamp ~ viool; Elvire Beekhuizen ~ sopraan; Nicky Bouwers ~ alt, tenor ; Peter van Kempen ~ bas. Ook wordt ten gehore gebracht - op piano en viool - de beroemde Panis angelicus van César Franck. Dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck leidt de dienst.

kerkenraadsvergadering van 25 september Al snel na het kerkenraadsweekend diende zich de eerste kerkenraadsvergadering aan. De agenda was best vol. Om u een idee te geven: We hebben gesproken over de vaste agendapunten nieuws van de predikanten, het werk van de commissies, berichten uit Breda, evaluatie van de kerkdiensten en het verslag van de vorige vergadering. In het bijzonder hebben wij gesproken over de restauratie van het orgel. Wij hebben inmiddels alle offertes binnen en het behoort tot de mogelijkheden dat wij binnen afzienbare tijd kunnen genieten van het orgelspel. Er moet nog wel wat gebeuren waaronder het aanvragen van een vergunning en goedkeuring voor de kosten van de Algemene Vergadering van Leden en Vrienden van onze gemeente. En daarmee wordt mogelijkerwijs een lang gekoesterde wens van onze gemeente vervuld: Tijdens de kerkdienst genieten van de klankkleuren van ons orgel en heerlijk meezingen.

2

Diensten afgelopen periode 31 aug dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, thema: ‘Laat wie eten heeft goed luisteren’, gelezen: Mt. 13:1-9. 7 sept mw. Ds. M.F. de Vries, tekst: “Ik weet wat u doet. Ik heb ervoor gezorgd dat de deur voor u openstaat, zonder dat iemand hem kan sluiten. Want ook al hebt u weinig invloed, u bent trouw gebleven aan wat ik heb gezegd en hebt mijn naam niet verloochend.”, gelezen; Jes. 2:21; Mt. 16:13-20; Openb. 3:7,8. 14 sept de drie predikanten, thema: ‘Het Hof van Eden – de Hof van Heden, gelezen: Gen. 1:26-28; 2:8-9, 15-17. 21 sept dr. K.J. Holtzapffel, thema: ‘Vrede als geschenk’, gelezen: Jesus Sirach hfdst 1. 28 sept ds. R.L. Dewandeler, thema: Onderscheid maakt geen verschil, gelezen: Gen. 1, thema. 5 okt dr. T.R. Barnard, thema: ‘Het levensverhaal van de schurk David’, gelezen: 2 Sam. 11 en 12. 12 okt dr. K.J.Holtzapffel, thema: ‘Feest waar iedereen welkom is”, gelezen: Luc. 14:12-24.

23 november ~ Eeuwigheidszondag Er zal dit jaar geen avondmaal zijn, wel, als teken van verbondenheid met elkaar en met de mensen van weleer, een veelheid aan kaarsen. De namen worden genoemd van diegenen die ons het afgelopen jaar uit de gemeente ontvallen zijn, families van buiten zullen de dienst bijwonen omdat hun dierbare hier wordt herdacht. Er is voor iedereen, niet alleen voor diegenen die dit jaar iemand verloren, de mogelijkheid om naar voren te komen en een kaarsje aan te steken ter gedachtenis.

Muziek wordt verzorgd door het echtpaar Bruinzeel en ons nieuwe gemeentelid Hans van Dijk. Dr. K.J. Holtzapffel gaat voor.

centrale activiteiten

30 november ~ 1e Advent ~ Twee op de Kansel Deze dienst wordt door dr. T.R. Barnard creatief ingevuld. Naast hem op de kansel zal virtueel staan: Jeannine Deckers (1933-1985), beter bekend als Soeur Sourire. In de jaren zestig had zij een geweldige hit met het liedje Dominique, nique, nique over Dominicus, de stichter van de Orde der Dominicanen. In het kader van het jaarthema Ruimte voor Levenskunst zal haar levensverhaal worden verteld. Muzikale medewerking verleent Close 4 Harmony, een zanggroep van remonstranten uit Schoonhoven: Elisabeth Paarlberg, Corry Kaijser, Carien Slagter en Marieke Paarlberg. Op dinsdag 18 november wordt de film Soeur Sourire vertoond in het Filmcafé. Zie ook pagina 4. 7 december ~ 2e Advent Dr. K.J. Holtzapffel gaat voor. Hij schreef in de serie Goddeeltjes het kleine boekje over de grote God. Deze zondag gaat hij nader in op God als het best bewaarde geheim van ons leven .... In de dienst wordt de doop bediend aan Owen van Messel. kerkdiensten cimburgalaan 98, 4819 bd breda aanvang 10.30 uur

De diensten in Breda worden op de achterpagina van dit kerkblad vermeld. Bijzondere diensten vindt u op deze plaats: 23 november ~ Eeuwigheidszondag Op deze zondag gedenken wij de overledenen die ons zijn ontvallen. Zoals elk jaar is er gelegenheid een kaars aan te steken voor dierbare overledenen. Deze dienst markeert het einde van het liturgische jaar en het begin van het nieuwe liturgische jaar. Het sluiten en openen van de Bijbel is een geliefd ritueel dat ons elk jaar herinnert aan de noodzaak een periode af te sluiten alvorens een nieuwe periode aan te vangen. Gelezen wordt het verhaal van de dood van Mozes die zelf het Beloofde Land waartoe hij zijn volk leidde, niet mag betreden. Het lijkt onrechtvaardig en triest, maar wat betekent dit verhaal eigenlijk? Dr. C.M.G BerkvensStevelinck gaat voor. 3

inschrijvingen activiteiten Denkt u eraan u op tijd in te schrijven bij het kerkkantoor voor de diverse activiteiten van het jaarprogramma? oecumenische leerkring Dit jaar bespreekt deze kring een werkje van de bekende Angelicaanse theoloog Rowan Williams. Hij is een van de grote theologen van deze tijd. Hij was aartsbisschop van Canterbury. Het boekje Tekens van vertrouwen is een bundeling van lezingen die hij hield over wat de kern van het christendom is. De reeks van bijeenkomsten is, telkens op dinsdagmorgen van 10.00-12.00 uur, in de kerkenraadskamer, Dr. Tjaard Barnard en ds. Katinka Broos (gereformeerd predikant, werkzaam in het Oude Wijken Pastoraat) leiden deze kring. Als bijdrage voor koffie, thee en teksten vragen we u een bedrag van € 10. De twee volgende bijeenkomsten zijn op 28 oktober - we bespreken dan hoofdstuk 1 van het boek - en 25 november - hoofdstuk 2 is dan onderwerp van gesprek. Aanmelding bij het kerkkantoor van de Remonstrantse Gemeente. loop mee in de tocht 010=1 De wereld lijkt terechtgekomen in een onstuitbare spiraal van haat, geweld en terreur. Dat raakt ook ons, Rotterdammers. Velen voelen zich onzeker over wat ons te wachten staat, gevoelens van angst en van boosheid nemen toe. Verschillen in afkomst, religie en politieke overtuiging dreigen tot verdeeldheid te leiden. Maar in Rotterdam staan we in een traditie van overleg en wederzijds begrip. Die zetten we nu in om te laten zien dat we allemaal Rotterdammers zijn, wat we ook geloven of hoe we anders verschillen. We sluiten de rijen en dat willen we laten zien. We roepen dan ook iedereen op om samen met ons op donderdag 30 oktober van 17.00 tot 19.00 uur de tocht te lopen die we 010 = 1 noemen. Om 17.00 uur verzamelen we op het plein voor het Centraal Station, daarna lopen we met elkaar een stuk door de stad en we beëindigen onze tocht bij het Stadhuis op de Coolsingel. Daar bieden we burgemeester Aboutaleb een verklaring aan, waarin we aangeven dat

we het belangrijk vinden alle Rotterdammers bij elkaar te houden. Dit zal om ongeveer 19.00 uur zijn. Neem familie, buren, vrienden en collega’s mee. In Rotterdam doen we zulke dingen samen.

010=1

arminiuslezing

Twintig jaar na zijn dood inspireert priester, hoogleraar en schrijver Henri Nouwen nog steeds veel mensen. Zijn boek De terugkeer van de verloren zoon (1994), een autobiografische meditatie op het gelijknamige schilderij van Rembrandt, nu in de Hermitage in Sint Petersburg, had grote invloed. Priester, hoogleraar aan de meest prestigieuze Amerikaanse universiteiten, besloot Nouwen zijn leven radicaal te veranderen. Hij ging wonen in een communauté de l’Arche, in Canada. Hij kreeg er de zorg voor de gehandicapte Adam die zijn vriend werd. De spiritualiteit van Henri Nouwen nodigt tot authenticiteit, oprechtheid en eenvoud. In de Arminiuslezing 2014 vertelt Laurent Nouwen hoe hij in de spiritualiteit van zijn broer is gegroeid tot iemand die terug naar God gaat.

Deze tocht is een initiatief van Convent der Kerken, PKN-Rotterdam, Platform Levensbeschouwing en Religieuze Organisaties Rotterdam & SPIOR en wordt mede ondersteund door Brahma Kumaris, Continental Art Centre, Tarázát Instituut, Pinkstergemeente de Oase, Phuntsok Chö Ling, Boeddhistisch Centrum, Stichting Hare Krishna Kerkgenootschap Rotterdam (ISKON), Oud Katholieke parochie Rotterdam, Scots International Church, Soefie Beweging, Vaidiek Savita Sansthaan, Voorgangers Overleg Rotterdam (VOR) en andere organisaties.

oriëntatiecursus Voor wie zich wil oriënteren op de remonstranten, is er ook in 2014 -2015 een cursus van zes avonden waarin de drie Rotterdamse predikanten vragen beantwoorden als: dat vrij en verdraagzaam christendom van de remonstranten: bestaat dat? Hoe ziet dat eruit? Heb ik er wat aan? Heeft het iets aan mij? Kan ik me daarbij aansluiten? Dinsdag 4 november (2e cursusavond) bespreekt Koen Holtzapffel God en Jezus: Geloven in een God die niet bestaat? Jezus, een mens vol van geest. Woensdag 10 december (3e cursusavond) brengt Tjaard Barnard een vleug geschiedenis ter sprake aan de hand van het boek Arminianen in de Maasstad, de Remonstranten. Van 20.00 - ca. 22.00 uur in de Kerkenraadskamer. N.B. Voor zover literatuur wordt aangegeven, bespreken we die of op de avond zelf of we reiken deze tevoren uit. vrijzinnig aan de maas: tom mikkers in rotterdam Op woensdag 5 november wordt in het kerkgebouw aan het Museumpark, in het kader van Vrijzinnig aan de Maas, de eerste van 4 lezingen gehouden. Vrijzinnig aan de Maas is een gezamenlijk project van Maaskant Open Grenzen, de Doopsgezinden, de Remonstranten en de Vrijzinnig Protestanten van Rotterdam Zuid. Tom Mikkers schreef een opmerkelijk actueel boek: Het voelt echt goed. Spiritualiteit van de verdraagzaamheid. (Meinema, 2014). Dit boek is een uitwerking van de toespraak van hem tijdens de EO/IKONkerkdienst Wij geloven in meer, gehouden in maart 2014, die hem veel reacties opleverde. Hij komt vertellen hoe moeilijk het is om verdraagzaam te zijn en te blijven. Kerkzaal, aanvang 20.00 uur, toegang vrij. spiritualiteit in zundert Op vrijdag 7 november gaan remonstranten uit Breda en Rotterdam een hele dag naar de trappistenabdij in Zundert om met elkaar van gedachten te wisselen over het pregnante onderwerp macht en onmacht. De inschrijving is gesloten (max aantal deelnemers - 12 - is bereikt).

Kerkzaal | zaterdag 8 november | 20.00 uur | toegang vrij

filmcafé In 1963 had de Belgische non Soeur Sourire een wereldhit Dominique, nique, nique. Het lied bezingt op vrolijke wijze het leven van de heilige Dominicus en toont de levenskunst van deze geestelijke. Het leven van Soeur Sourire, Jeannine Deckers (1933-1985), zou veel problematischer verlopen. Haar muzikale hit blijkt een eendagsvlieg. Na haar vertrek uit het klooster komt zij in grote problemen en uiteindelijk pleegt zij samen met haar partner zelfmoord. De avond wordt begeleid door dr. Tjaard Barnard. Op 30 november gaat hij voor in een kerkdienst, waarin hetzelfde thema aan de orde komt. Tijdens die dienst zal het lied uitgebreid klinken. Dinsdag 18 november Soeur Sourire (2009), een film van Sijn Coninx. donderdagmorgendialoog In 1851 verscheen van C.W. Opzoomer De Weg der Wetenschap. Een Handboek der Logica. Opzoomer is hiermee een negentiende-eeuwse volgeling van de antieke Griekse filosofen Democritus en Epicurus. Hij vertegenwoordigt een stroming, die in strijd was met christelijke gedachten van die dagen, en geeft een voorbeeld van omgang met overgeleverde waarden. Thom Hagendoorn houdt een inleiding. 20 november in de kerkenraadskamer, aanvang 10.00 uur. Ontvangst met koffie/thee vanaf 9.45 uur. donderdagavondgesprek In de Donderdagavondgesprekken bespreken we dit kerkseizoen het Bijbelboek Hooglied uit het Oude Testament. In de kerkenraadskamer met de prachtige schilderijen komen we vanaf 20.00 uur samen voor de tweede bijeenkomst op donderdag 20 november. Aanmelden kan bij Jacomina van Andel: [email protected] of bij het kerkkantoor

4

breda: god achter de voordeur IKON-documentaire (LUX) Religie, wordt er gezegd, is een privé-aangelegenheid en hoort achter de voordeur. Dit alles vanwege het feit dat we in een geseculariseerd land leven, waar de rol van religie is uitgespeeld. En dat moet maar eens duidelijk zijn voor die ‘klaagchristenen’, om maar over die ‘achterlijke’ moslims te zwijgen. Maar laten zaken die ons heilig zijn zich zomaar privatiseren en achter de voordeur opsluiten? Zou achter deze poging God achter de voordeur op te sluiten niet veel eerder de seculiere wens de vader van de gedachte zijn? Is er eigenlijk wel sprake van de verbanning van de religie uit het publieke domein? En welke functie heeft het publieke domein als het gaat om de zichtbaarheid van de religie? Na de documentaire met o.a. Paul Schnabel, Manuela Kalsky en Ernst Hirsch Ballin, wordt van gedachten gewisseld onder het genot van een wijntje. Maandag 27 oktober 19.30 - 22.00 uur, Cimburgalaan 98. Dr. Christiane Berkvens-Stevelinck begeleidt deze avond. breda ~ filmcafé mandela: long walk to freedom Gebaseerd op de gelijknamige autobiografie, neemt deze film je mee op de indrukwekkende levensreis van Nelson ‘Madiba’ Mandela. De film biedt een unieke en eerlijke visie op de ontstaansgeschiedenis van een modern icoon. Vanaf zijn jeugd tot en met zijn presidentschap van Zuid-Afrika in de jaren ‘90. De film schetst een portret van Mandela als jonge man met een voorkeur voor boksen, snelle auto’s en mooie vrouwen, maar ook als getalenteerd advocaat en vrijheidsstrijder die wapengeweld niet uit de weg gaat om zijn politieke boodschap over te brengen. 141 min. Aanvang 19.30 uur, Cimburgalaan 98. Dr. Koen Holtzapffel begeleidt deze avond. Hij is predikant van de Remonstrantse Gemeente Rotterdam, oud hoofdredacteur van Adrem en auteur van o.a. Alleen de hond leeft in het hier en nu. Essay over de toekomst. (2011). hoe was het nu met mijn kerk? Op 7 oktober kwamen 15 oudere leden en vrienden, die niet meer zo gemakkelijk naar de kerk aan het Museumpark kunnen komen in de kerkenraadskamer bijeen. Na ontvangst met koffie en gebak - door Christiane Berkvens-Stevelinck en Sity Gerrits - vertelde Tjaard Barnard iets over de predikanten op de schilderijen, vertelde Hans Lems in de kerkzaal iets over de restauratie en werden in de nieuwe kelderruimte de oude beelden van de voorzijde van ons kerkgebouw bekeken. Vrijwilligers brachten de deelnemers na afloop weer terug naar huis. Een geweldige bijeenkomst waarin men met eigen ogen de resultaten van de restauratie heeft kunnen zien. De deelnemers gaven al aan dat men terugkomt, zodra het orgel is gerestaureerd. Dank aan allen die dit mogelijk hebben gemaakt! breda ~ verlanglijst voor de winter Bij de startzondag in Breda werd een Buchmesse gehouden. De aanwezigen deelden hun enthousiasme voor een boek dat ze recent hadden gelezen. Het is een bonte lijst geworden, om goed te bewaren voor de winterse feesten waar men u om een wensenlijst vraagt. Hier komen ze: Susan Smit, Gisèle. 2013; Edmund de Waal, De haas met de amberkleurige ogen. 2013; John Williams, Butcher’s crossing. 2013; John Williams, Augustus. 2014; Annejet van der Zijl, Heineken. De man de stad en het bier. 2014; Per Petersen, Twee wegen. 2014; Ida Simons, Een dwaze maagd. 2014; Stefan Hertmans, Oorlog en terpentijn. 2013;

5

Jesus Carrasco, De vlucht. 2013; Jan Brokken, Baltische zielen. 2013; Rames Balsekar, Het ego doorzien. 2014; Joost Zwagerman, Kennis is geluk. 2012; Henri Krop, Spinoza, een paradoxaal icoon van Nederland. 2014. De winter mag beginnen!

predikanten dr. t.r. barnard Glasblazerij 42, 2993 CM Barendrecht, [email protected] fax 0180 649733. Dr. T.R. Barnard is te bereiken op maandag en dinsdag tussen 9.00-9.30 uur, 0180 649576. www.everyoneweb.com/TjaardBarnard/ (o.a. voor preken) Wijken: Ommoord, Zevenkamp, Nesselande, Barendrecht, Spijkenisse, Hoekse Waard, Rotterdam-Zuid, Ridderkerk. Rhoon.

Afwezig: van 18-25 oktober. De collega’s nemen waar. Wijkbericht Laatst zat ik bij een vergadering van de Commissie tot de Zaken van de Remonstrantse Broederschap, een prachtige negentiende eeuwse naam voor het hoofdbestuur van ons kerkgenootschap. Een aantal collega’s kon die vergadering niet en de voorzitter zei: “Ach, de predikanten laten het afweten”. Ik protesteerde direct. Want voor de helft van mijn werktijd ben ik con amore gewoon predikant. Met alle uitdagingen die het rectorschap met zich mee brengt, zou ik dat niet willen missen. Gewoon predikant zijn. Meeleven met mensen in mooie en minder mooie dagen van het leven. Op de kansel als standwerker ons mooie product een vrij en verdraagzaam christendom verkopen. Ik blijf er veel plezier in hebben en zou niet zonder willen. Ik begrijp heel goed mijn betbetovergrootvader Hendrik Nicolaas van Teutem (1802-1889) die, in 1855 voor de keus gesteld, gewoon predikant bleef in Rotterdam. Hij wilde de mensen niet missen. Bij het seminarium wordt de agenda op dit moment bepaald door de vraag welk soort predikanten we in de toekomst willen opleiden. De kerk, de wereld en de studenten veranderen. Een paar jaar geleden klonk de klacht van jonge PKN theologen dat de studie prachtig was, maar aansloot op een predikantschap van 50 jaar geleden. Zo erg zal het bij ons niet zijn, maar de vraag is wel belangrijk. In Rotterdam zult u er niet direct mee te maken krijgen. Tegelijkertijd zie ik natuurlijk ook dat er van predikanten nu iets anders wordt gevraagd dan 19 jaar geleden toen ik begon. Kortom: ik ben in de gezegende situatie dat ik twee uitdagende banen heb! Met een hartelijke groet, T.R.B. Agenda di 28 okt 20.00 uur Kring Zevenkamp, mw. E. Koopman, Corsicalaan 71. ma 10 nov 20.00 uur Kring Hoeksche Waard, fam. Steenhuis, Slauerhoffstraat 11, Oud-Beijerland. ma 24 nov 20.15 uur Kring Barendrecht/Rhoon, Carnis- sehaven, Barendrecht di 25 nov 20.00 uur Kring Zevenkamp, J. van Meerkerk, Kraaiheide 11

Vanaf 1914 - Voor Eigen Kring Vanaf 2007 - Kerkblad Remonstranten Rotterdam

colofon redactie en vormgeving Redactie: mw. G.H.W. Wieneke 010 4730463, A.J. Lems en mw. J.W. van Andel. Ontwerp en vormgeving: In Zicht In Vorm. Drukwerk: Drukkerij G.B. ’t Hooft bv. inleveren kopij De kopij voor het volgende nummer van Kerkblad Remonstranten Rotterdam moet beslist zondag 30 november vóór 12.00 uur aanwezig zijn uitsluitend op [email protected].

Verschijningsdatum: 11 december 2014 Belangstellenden kunnen zich abonneren op Kerkblad Remonstranten Rotterdam voor € 27,50 per jaar. Opgave bij het kerkkantoor. kerkkantoor 010 4360543 Het kerkkantoor is telefonisch bereikbaar op maandag en donderdag van 9.00-13.00 uur. en altijd per e-mail: [email protected] betalingen/giften Uw kerkelijke bijdragen kunt u overmaken op NL23INGB0000170714 t.n.v. Remonstrantse Gemeente Rotterdam o.v.v. ‘bijdrage + jaartal’

Bloemenbijdragen en andere bijzondere giften kunt u overmaken op NL23 INGB 0000 1707 14 t.n.v. Remonstrantse Gemeente Rotterdam, o.v.v. het doel van uw gift. Diaconale giften kunt u overmaken op NL55 INGB 0000 2251 37 t.n.v. Diaconie Remonstrantse Gemeente Rotterdam o.v.v. het doel. adreswijzigingen Wij verzoeken u dringend bij verhuizing een adreswijziging naar ons kerkkantoor te zenden. Bij voorbaat dank voor uw medewerking. ziekenhuisopname Wanneer u bij opname in het ziekenhuis bezoek van de predikant wenst, wordt u dringend verzocht de wijkpredikant, c.q. het kerkkantoor daarvan in kennis te stellen. begrafenis/crematie Wanneer u dat wenst, spreken de predikanten bij een uitvaart of leiden zij een afscheidsdienst. Wilt u er aan denken pas de definitieve afspraken met de begrafenisondernemer te maken als u weet of uw predikant op dat moment ook kan? vervoer breda Voor vragen over vervoer voor kerkdiensten, lezingen e.d. kunt u contact opnemen met Jennie van Dorp, 076 5653931.

do 27 nov 20.15 uur Kring Hillegersberg 3, fam. Knol, Lamsrustlaan 197. dr. c.m.g. berkvens-stevelinck Gedempte Zalmhaven 121, 3011 BT Rotterdam, [email protected] Dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck is te bereiken elke werkdag tussen 8.00-8.30 uur, 010 2298774 of 0651067947, www. moederoverste.nl U kunt zich aanmelden voor preken op de mail door uw e-mailadres te mailen naar [email protected] Wijken: Centrum, Overschie, Hillegersberg, Schiebroek, Nieuw Terbregge, 110-Morgen, Breda.

Wijksecretaris Rotterdam: mw. Sity Gerrits, 010 4564762, [email protected]; Wijksecretaris Breda: mw. Jennie van Dorp, 076 5653931 [email protected] Wijkbericht De Belgen komen! Sinds enkele weken hangt de stad vol met affiches van de dag van de Rotterdamse geschiedenis. Vanzelfsprekend werd mijn aandacht getrokken door de mysterieuze mededeling De Belgen komen! Ik dacht dat ik er al was. Met gevoel voor symboliek is op zondag 19 oktober een bijzondere, fantasierijke manifestatie in Rotterdam georganiseerd. Honderd Rotterdammers komen naar het Centraal Station om honderd Belgen van de trein uit Antwerpen af te halen. Omdat honderd jaar geleden, bij de inval van Duitsland in België, 27.000 Belgische vluchtelingen in de Maasstad arriveerden. Meer dan 10.000 van hen werden bij gastgezinnen ondergebracht. De anderen kregen onderdak in hotels, pensions en kerken. Het is verbluffend hoe weinig Nederlanders tot dit herdenkingsjaar over WO I wisten. Het is ook niet zo verwonderlijk. Nederland was immers neutraal. Maar elke Belgische familie kent verhalen over opa’s die bij de IJzer vochten (de mijne ook), over oma’s (de mijne ook) die bij elke druk op de bel gauw de koperen kranen in hun schorten verstopten alvorens de deur te openen (alle koper werd door de bezetter huis aan huis opgehaald). En hoeveel jongetjes die in die tijd werden geboren, kregen niet als laatste voornaam ‘IJzer’(de mijne ook). België werd van zuid naar noord grondig verwoest, de bevolking sloeg op de vlucht, meer dan een miljoen Belgen kwamen in Nederland terecht. Opgevangen of geïnterneerd, dat laat ik in het midden, maar gedecideerd om zo snel mogelijk naar huis terug te keren om het land weer op te bouwen en - als het kon - ‘gewoon’ door te gaan met hun leven, waren ze wel. 1914 - honderd jaar geleden - hier. 2014 - nu - elders. Zelfde verwoestingen, zelfde vluchtelingenstromen, zelfde eindeloze ellende. Dit onderwerp komt herhaaldelijk aan bod in de gesprekken die ik met ouderen voer. Het houdt hen bezig. Leert de mens ooit iets van de geschiedenis? Symbolisch worden nazaten van Belgische vluchtelingen honderd jaar na dato met bloemen en gezang in Rotterdam onthaald. Daadwerkelijk worden deze maanden vele Syrische en Iraakse vluchtelingen in Nederland ontvangen. Laten we alles doen wat we kunnen om mensen die gewelddadig van huis en haard zijn verjaagd, een toevluchtoord te bieden. Dan laten we zien dat we iets hebben geleerd. C.M.G.B-S. Agenda do 23 okt 20.00 uur Kring Hillegersberg 2.0, fam. Rosen Jacobson. ma 27 okt 14.00 uur Kring A, fam. van Dam. do 30 okt 20.00 uur Spiritkring, mw. van Ham. di 11 nov 20.00 uur Kring Centrum, J.P. Jeronimus. ma 17 nov14.00 uur Kring A, mw. Buys-Voogt. di 18 nov 14.30 uur Bijbelkring, mw. van Zanen. wo 10 dec 18.00 uur Tafelgesprekken, Gedempte Zalmhaven 121 6

dr. k.j. holtzapffel Willem Nagellaan 23, 3054 BV Rotterdam, [email protected] Dr. K.J. Holtzapffel is te bereiken op maandag t/m donderdag van 8.45-9.15 uur, 010 4186913. Preken vindt u op www.remonstrantenrotterdam.nl onder het kopje preken. Wijken: Kralingen, Capelle-, Nieuwerkerk- en Krimpen aan den IJssel, Berkel en Rodenrijs, Bleiswijk, Bergschenhoek, Zevenhuizen, Prinsenland, Oosterflank, Schiedam, Termaathuis.

Wijkbericht. Geloven begint bij jou. Onder die titel zal de komende weken een intensieve landelijke reclamecampagne van start gaan om de remonstranten breed onder de aandacht te brengen. De leus onderstreept de vrije, individuele insteek, de persoonlijke ruimte die de remonstrantse spiritualiteit kenmerkt. Maar je kunt de vraag stellen of het wel helemaal waar is. Begint geloof niet juist ook bij de ander, bij wat je ontvangt, wat anderen aan jou doorgeven? Hoe dat zij, als iedereen die langs de reclameborden loopt eens over haar/zijn geloof nadenkt, dan heeft de campagne al zin. En als dan ook menigeen denkt, die remonstranten zijn zo gek nog niet, laat ik daar mijn licht eens opsteken, dan mogen we spreken van een succes. Laten we in ieder geval uitstralen dat nieuwkomers zeer welkom zijn. Geïnspireerd door de landelijke campagne vordert ook de opstelling van het plaatselijke beleidsplan gestaag. We gaan er graag over in gesprek met de gemeente, u leest er meer over in een volgend kerkblad. Graag attendeer ik u tot slot op de dienst met hoogleraar van het Remonstrants Seminarium prof. dr C.W. Anbeek op 2 november (zie pagina 2) en verantwoord ik een gift van € 200 (NN) K.J.H. Agenda do 23 okt 20.00 uur Kring Krimpen, fam. Geurts, Kerkdreef 35. di 28 okt 20.00 uur Kring Termaat, Termaathuis. wo 29 okt 15.00 uur Kring Kralingen, Termaathuis. wo 5 nov 14.30 uur Kring Berkel, mw. Zwartendijk-Varekamp, Zwaluwplein 19. do 13 nov 20.00 uur Kringclusief, fam. Houben, Vijverlaan 90. di 18 nov 20.00 uur Kring 25 +, mw. Moerman, A. Jacobsstraat 58. wo 19 nov 20.00 uur Doopouderkring, plaats nog nader te bepalen. wo 26 nov 20.00 uur Kring Nieuwerkerk, mw. Fokma-Ostendorf , Van Zeventerstraat 26. vr 28 nov 14.00 uur Kring Capelle/Prinsenland, mw. Kremer, Merellaan 151. di 2 dec 14.30 uur Kring Termaat, Termaathuis. wo 3 dec 15.00 uur Kring Kralingen, Termaathuis. do 4 dec 20.00 uur Kring Krimpen, fam. Bogaards, Olympiade 44. ma 8 dec 20.00 uur Kring 25 +, fam. Zevenbergen, Akkerwinde 217. di 9 dec 10.00 uur Contactleden Kralingen/Prinsenland, mw. Vredenbregt- van Rossen, Essenlaan 84. wo 10 dec 14.30 uur Kring Berkel, mw Stigter-Bakker, Swemcoperlaan 21

Adreswijzigingen Dhr. en mw. Van der Linde-Gerretsen, van 3055 NH naar 3055 WG Rotterdam-Hillegersberg. Dhr. en mw. Lagerweij-Gelens, van Bergschenhoek naar Berkel en Rodenrijs. Mw. J.A. Gordijn-Klijnsma, van 3037 TC naar 3036 KV Rotterdam-Oude Noorden. Geboren Willem Hubert Dirk Fockema Andreae, zoon van dhr. en mw. Fockema Andreae-Mulder. Doop Op 22 juni is door dr. Barnard in onze kerk gedoopt Alix Pia Griessen, dochter van dhr. en mw. Griessen-Hoyer. Huwelijk Op 28 juni zegende dr. Barnard in onze kerk het huwelijk in van Freek de Haas en Rosemarie Saskia Kranendonk. Op 23 augustus is door dr. Barnard en pastoor W.M. Bakker in de Oude Kerk te Voorburg het huwelijk ingezegend van Sietse Robert Crop en Lieke Paula Anne Heuvelmans. Allen onze hartelijke gelukwensen. Binnengekomen lid na overschrijving Mw. M. Paarlberg-Tops, Schoonhoven. Hartelijk welkom in de gemeente. Vertrokken met attestatie Dhr. T. de Jong, Rotterdam-Centrum naar Remonstrantse Gemeente Naarden-Bussum. Dhr. H.J. Reitsma, Rotterdam-Kralingen naar Remonstrantse Gemeente Naarden-Bussum. Bedankt Mw. J.A. Bakker-de Jong, Rotterdam-Kralingen. Onze beste wensen vergezellen hen allen.

diaconale commissie

personalia Overleden Dhr. J.P.A. Koster, Rotterdam-Ommoord, 92 jaar. Mw. M.T. Heering-Nauta, Rotterdam-Zevenkamp, 100 jaar. Dhr. C.W. de Kok Rotterdam-Termaat, 86 jaar. Dhr. J. van Hennik, Rotterdam-Zuid, 63 jaar. Dhr. L.F.D. ter Kuile, Rotterdam-Kralingen, 85 jaar. Mw. E. van der Toorn, Rotterdam, 88 jaar. Dhr. J.F.N. van der Vlugt, Rotterdam-Blijdorp, 93 jaar. Wij dragen hen op aan Gods eeuwige liefde

Graag brengen we een van de doelen van de jaarlijkse diaconale actie van 2014-2015 onder uw aandacht: Stichting Max Helpt, Oma’s van Moldavië http://www. maxmaaktmogelijk.nl/projecten/moldavie/omas-van-moldavie en op www.remonstrantenrotterdam.nl/diaconie U kunt uw gift overmaken op NL55 INGB 0000 2251 37 t.n.v. Diaconie Remonstrantse Gemeente Rotterdam o.v.v. Oma's van Moldavië. 7

kerkdiensten remonstrantse kerk museumpark 3 rotterdam

Aanvang 10.30 uur tenzij anders vermeld

na het zingen ... Zondag 2 november na de kerkdienst op zondag verzamelen in de kerkenraadskamer.

26 okt

dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck,

2 nov

mw. prof. dr. C. W. Anbeek en dr. K.J. Holtzapffel, kinderkring, collecte SOMIK

9 nov

mw. ds. J.W. van Malde

16 nov

dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, Cantate-Vriendendienst, kinderkring, collecte Rabbitschool

23 nov

dr. K.J. Holtzapffel, Eeuwigheidszondag

30 nov

dr. T.R. Barnard, 1e Advent, collecte Hospice De Vier Vogels

7 dec

dr. K.J. Holtzapffel, 2e Advent, doopdienst collecte Stichting Maaszicht

14 dec

dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, 3e Advent

collecten Van 22 juni tot en met 5 okt 2014 Gemeente Diaconie Hand in Hand Nederland Kinderen van Caïro Europa Kinderhulp Hospice Rotterdam De Vier Vogels Stichting Pallieter Stichting Pipa Max maakt mogelijk: Oma’s Moldavië

€ 1.806,05 € 572,58 € 360,30 € 167,55 € 321,46 € 139,69 € 384,66 € 283,42 € 293,94

doopsgezind centrum

Cimburgalaan 98, Breda

uYtenbogaert stichting De portrettenverzameling in de kerk, die voor meer dan 40% uit de 17e eeuw stamt, heeft - zoals u met eigen ogen kunt zien - dringend restauratie nodig. Voor elke eenmalige of jaarlijkse gift, hoe bescheiden ook, zijn wij u zeer dankbaar. U kunt uw bijdrage aan de restauratie overmaken op IBAN NL82 ABNA 0535 5592 67. De Uytenbogaert Stichting heeft de ANBI status (culturele instelling). Info: secretaris J.G. de Bijll Nachenius-Sterkenburg [email protected] www.uytenbogaertstichting.nl

26 okt

dr. K.J. Holtzapffel

9 nov

P.W.A. Overdiep

23 nov

dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, Eeuwigheidszondag

7 dec

mw. ds. I.L. Tan, 2e Advent bergkapel/hillegersberg

Oude Raadhuislaan 86, ingang door de poort 2 nov

dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck termaathuis ~ 's-Gravenwetering 98

Aanvang 16.30 uur

verhuur kerkgebouw Wilt u gebruik maken van een ruimte in het gebouw of een ruimte huren? Neemt u dan contact op met Arminiusop via 010 4363800, [email protected] Informatie over de interessante activiteiten vindt u op www.arminius.nu

23 nov

dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck laurenskerk

25 nov

~ Aanvang 12..15 uur

dr. T.R. Barnard, Middagpauzedienst

bol en goetzee uitvaartverzorging hoofdkantoor en rouwcentrum boezemsingel

3034

35

ec rotterdam

010-2805280 dag en nacht bereikbaar

8

U kunt uw kind(eren) in de leeftijd van 0-4 jaar voor de dienst naar de crèche brengen. Van 4 -11 jaar zijn ze van harte welkom bij de Kinderkring.

… vhsg! ...Voor het Stappen Gaan op vrijdag 24 oktober om 20.30 uur in de kerk. Is er in de creativiteit van de stad ook een vingerafdruk van een Schepper te vinden? Deze en andere onderwerpen in WorshipLAB met performancekunstenaar Rik Zutphen. check https://www.facebook.com/pages/ Voor-het-Stappen-Gaan/167205093311654