emonstranten Rotterdam Stille nacht, heilige nacht

98e jaargang 12 december 2013 nummer 8

Museumpark 3 3015 CB Rotterdam 010 4360543 www.remonstrantenrotterdam.nl

kerkblad

e m o n s t ra n t e n R o t t e r d a m Stille nacht, heilige nacht

In de Nederlandse samenleving lukt het kerken en gelovigen altijd weer om in de media te komen met nieuws dat eigenlijk geen nieuws is. De Nieuwe Bijbelvertaling (2004), revolutionair van kwaliteit en taalgevoeligheid, is tijdenlang alleen bekend geweest om de controverse of het woord kribbe gebruikt moest worden, waar de vertalers op heel goede gronden hadden gekozen voor het woord voederbak. De RoomsKatholieke Kerk lukt het dit jaar om in beeld te komen door discussies over welke liederen er in een kerkdienst mogen worden gezongen. Stille nacht en De herdertjes lagen bij nachte, zouden niet meer mogen. Prelaten haastten zich om uit te leggen dat deze liturgische soep niet zo heet zou worden gegeten als deze was opgediend. Ik vind het opvallend hoeveel aandacht deze in wezen binnenkerkelijke kwesties krijgen. Mensen als Maarten ’t Hart, die de kerk allang verlaten hadden, blijken allerlei opinies te hebben over wat kerken moeten gebruiken als zij uit ‘hun’ Heilige Schrift lezen. Mensen die in het beste geval de kerk eenmaal per jaar bezoeken, juist ja, met Kerst, hebben een idee wat er dan gezongen moet worden. Je kunt naar deze universele belangstelling bij intern kerkelijke kwesties natuurlijk met verbazing en ergernis kijken. Waar bemoeit men zich mee? Laat iedereen toch op zijn eigen manier zalig worden! Zouden wij ons moeten bemoeien met wat rooms-katholieken intern bepalen over hun liturgie? Tegelijkertijd is het ook een heel plezierige gedachte dat mensen, ook als ze niet meer binnen de kerk zijn, zich druk maken over de viering van het kerstfeest. Huns ondanks laten zij daarmee dus zien wat de grote waarde van het kerstfeest is. Als zij zich laten raken door iets van vroeger, door zich nu te laten ergeren als er dingen anders gaan, dan zij

hadden gedacht in hun conservatisme, blijkt dat verhaal voor hen nog steeds van betekenis. Laten we eerlijk zijn: het kerstfeest is terecht ook het meest sprekende van de kerkelijke feesten. Theologen kunnen duizend keer zeggen dat het eigenlijk het onbelangrijkste en het laatste feest (in ontstaansgeschiedenis) is. Dat Pinksteren veel belangrijker is omdat toen de Kerk geboren werd en de Geest inspiratie heeft gebracht. Of dat met Pasen de Schepping werkelijk opgestaan is uit de dood en er nu nieuw leven mogelijk is. Toch blijft Kerst het meest herkenbaar. Niet alleen om alle uiterlijke schijn, van mooi licht in de duisternis, eeuwig groene bomen en met een beetje mazzel ook geluk. Dat is allemaal prachtig. Maar het sterke is en blijft het symbool van het pasgeboren kind. Het nieuwe leven bij uitstek. Nieuw leven dat in je handen kan liggen. Nieuw leven als symbool voor alles wat open ligt, wat nog mogelijk is. Nieuw leven: dat zelfs voor de meest goddeloze mensen onafwendbaar een gevoel van dankbaarheid in het hart brengt. Een van mijn emeriti collegae vertelde eens dat hij Kerst voor het eerst goed begreep, toen hij zijn kind in zijn armen had liggen. Dat kind in die voederbak staat voor Gods liefde die niet ver weg is, maar in onze wereld inbreekt. Zo concreet als die baby, zo is God nabij voor wie met kerst maar wil geloven. Eigenlijk maakt alles wat je zegt of preekt of zeurt over voederbakken of liederen dit mooie plaatje maar zwakker. T.R.B.

kerkenraad sluiting kerkkantoor Het kerkkantoor is gesloten van vrijdag 20 december 2013 tot en met maandag 6 januari 2014. uit de vergadering van 19 september Het inleidend woord van deze kerkenraadsvergadering was geheel in de geest van het kerkenraadsweekend, waarin het belang werd besproken van het uitdragen van datgene wat onze Gemeente te bieden heeft. Steeds opnieuw moeten wij laten zien dat de kerk nodig is in onze maatschappij. De inhoud heeft eeuwigheidswaarde, de wijze waarop die wordt uitgedragen, moet echter aan de tijdgeest worden aangepast. Het huidige Beleidsplan loopt tot medio 2014. Een kleine werkgroep zal zich gaan bezighouden met de vernieuwing ervan, waarbij het nieuwe beleidsplan van de landelijke Broederschap mede als inspiratie zal dienen. De Kerkenraad is akkoord gegaan met het voorstel van de Financiële Commissie om het beheer van het vermogen te spreiden over twee vermogensbeheerders. Er zal per kwartaal door hen worden gerapporteerd en dan is ook bijsturen mogelijk. De Uytenbogaert Stichting is nu formeel opgericht en op voorstel van de Kerkenraad zijn als bestuurders benoemd Rudi Ekkart ~ voorzitter, Joke de Bijll Nachenius ~ secretaris, Bert Fibbe ~ lid Kerkenraad, Friso Lammertse ~ conservator Boijmans van Beuningen en Pier Terwen ~ lid Taakgroep Remonstrants Erfgoed. Gezocht wordt nog naar een fondsenwerver. Het restauratieproces van het orgel heeft opnieuw vertraging opgelopen. De door Arminius aangestelde orgeladviseur heeft wegens drukke werkzaamheden geen tijd gehad onderzoek te doen en daarover te rapporteren en heeft nu zijn opdracht teruggegeven. Er wordt intensief gezocht naar een nieuwe door het Rijk goedgekeurde adviseur. uit de vergadering van 17 oktober Predikanten deden verslag van hun buitengewone activiteiten. Dr. Barnard was, in zijn functie als voorzitter van de Stichting Kindermonument Rotterdam, aanwezig bij het banket dat de Koning gaf ter gelegenheid van het bezoek van de president van Israël. Dr. Holtzapffel bezocht in Zürich (CH) het overleg over de viering van 500 jaar Reformatie en dr. Berkvens-Stevelinck heeft het symposium geleid dat vooraf ging aan de inauguratie van prof. dr. Christa Anbeek als hoogleraar aan het Remonstrants Seminarium. De Kerstcommissie is weer enthousiast van start gegaan om de Kerstnachtdienst net als vorig jaar groots te kunnen vieren met zang, chocomel en glühwein. Het thema dit jaar is Een lichte Kerst. De begroting 2014 werd besproken en zal voor de AVLV worden geagendeerd. Opnieuw een tekort. We moeten met z’n allen blijven letten op de uitgaven, omdat er nog steeds te weinig inkomsten tegenover staan. De Kerkenraad meent dat het leuk is om de samenvoeging met Breda feestelijk in te luiden. Breda was het

hiermee eens en heeft er voor gekozen de Rotterdammers op zondag 2 februari in de dienst te verwelkomen. Tijdens de AVLV zal hierop uitgebreid worden ingegaan. De Kerkenraad heeft op initiatief van de Commissie Wijksecretarissen hen gevraagd, na te denken over de toekomst van het contactledenwerk. Het is onontbeerlijk als ondersteuning van het pastorale werk en belangrijk om het contact tussen vele ouderen en de kerk in stand te houden. Volgend jaar zullen zij hun visie aan de Kerkenraad kenbaar maken. uit de vergadering van 21 november Voorafgaand aan de reguliere vergadering werd een inhoudelijk onderwerp besproken. Een drietal aandachtspunten uit het kerkenraadsweekend kwam aan de orde. Efficiënt vergaderen in een goede sfeer, waar ieder zijn inbreng kan hebben, het vaststellen van twee nieuwe inhoudelijke onderwerpen voor volgend jaar en de taakverdeling binnen de Kerkenraad. Communicatie, promotie en publiciteit bleken belangrijke onderwerpen, waar volgend jaar meer in zal worden geïnvesteerd, zowel qua tijd en qua inzet en, voor zover de begroting het toelaat, ook financieel. Het College van Collectanten heeft laten weten een nieuwe voorzitter, Maurits Helmich, en een nieuwe secretaris, Matti Gortemaker, te hebben. Voorlezen voor het Stappen Gaan! heeft een succesvolle doorstart gemaakt en wordt door de jongeren zelf georganiseerd. De Gemeente Breda is met de afronding bezig die leidt naar de officiële samenvoeging op 1 januari 2014. Een Werkgroep Breda zal zaken blijven regelen voor de gemeente aldaar. De Stichting Requiem zal op korte termijn de geslaagde uitvoering van het Requiem evalueren, de balans opmaken en weer plannen maken voor de uitvoering van volgend jaar. De Arminiuslezing werd dit jaar beter bezocht, maar de aanwezigheid vanuit onze eigen gemeente kan natuurlijk altijd beter. Voor de Arminiuslezing van volgend jaar zal opnieuw worden gezocht naar een bekende spreker. commissie beleidsplan Nu het bestaande beleidsplan Boeiend en bindend wordt afgerond, is het tijd voor een nieuw beleidsplan. Door de kerkenraad is inmiddels een commissie beleidsplan in het leven geroepen, bestaande uit drie kerkenraadsleden, een van de predikanten en een tweetal overige leden uit de gemeente. De commissie zal in ieder geval het huidige beleidsplan grondig evalueren en tevens bezien met welke elementen uit het nieuwe landelijke beleidsplan de Rotterdamse gemeente haar voordeel kan doen. We rapporteren u met een zekere regelmaat over onze vorderingen en leggen mogelijk vragen en dilemma’s aan u voor. Wanneer u ideeën heeft over de komende beleidsplanperiode (2014-2019) brengt u de Commissie Beleidsplan daarvan op de hoogte. Heel graag uw reactie naar [email protected] uit de algemene vergadering van leden en vrienden van 1 december De vergadering verliep vlot. De vragen over de jaarrekening 2012 zijn tot tevredenheid van de kascommissie behandeld, de vergadering verleende decharge aan het bestuur van de kerk. De begroting 2014 werd goedgekeurd. Bijzonderheden bij deze begroting zijn de invlechting van de begroting van de gemeente Breda en de hoge bankkosten door het nieuwe beleid bij de banken vanaf 2014. Breda en Rotterdam zijn immers met ingang van 2014 één gemeente. Vervelend is dat de begroting een groot tekort kent van € 57.000, maar overigens is de financiële situatie gezond. We zijn blij dat we zo veel kunnen doen in en voor onze gemeente! In de kerkenraad komen twee nieuwe leden uit Breda, mw. Gouwetor en mw. Van Dorp. Zij zijn vooral verantwoordelijk voor het reilen

2

en zeilen van ‘onze’ kerk in Breda. Naast het vele werk dat Arminius voor het kerkgebouw doet, George van Gent vertelde hier uitgebreid over, is ook de Uytenbogaert Stichting aan de slag gegaan voor een goed beheer en behoud van de roerende zaken (vooral onze portrettencollectie). Aan het eind van de vergadering werd - op initiatief van een van de aanwezige jongeren een collecte gehouden voor het tijdens de kerstvakantie overschilderen - door de jongeren - van enkele tafels in meer passende kleuren. Een bijzonder initiatief! Het jaar 2014 is ook het jaar waarin een nieuwe voorzitter en nieuwe penningmeester aantreden omdat we dan na 12 jaar afscheid moeten nemen van Jan Cees van Duin. Als nieuwe voorzitter draait Bert Fibbe zich warm, wie die nieuwe penningmeester wordt, is nog onbekend. Zo gaan we vol optimisme en enthousiasme het nieuwe jaar in.

kerkdiensten 15 december 3e Advent ~ kerstspel kinderkring De kinderen van de kinderkring voeren op deze zondag hun kerstspel op. En wel een zeer bijzonder. Met Kerst wordt de geboorte van Jezus gevierd. Elk jaar. Maar dit jaar wordt een vraag gesteld die voor rumoer kan zorgen: En als het nou een meisje was? Heeft u zich dat ooit afgevraagd? Kom kijken en luisteren wat de kinderen hier over te zeggen hebben! En neem kinderen mee om het allemaal mee te maken Voorganger is dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck. 22 december 4e Advent Deze zondag gaat ds. S. Coenradie voor in de dienst. Zij is remonstrants predikant in Oosterbeek en redacteur van AdRem.

29 december Dr. T.R. Barnard gaat voor in de dienst. Centraal staat het verhaal van de eerste martelaar, de heilige Stefanus, die een hemel wijd open zag staan. Een thema voor gevorderden, voor liefhebbers. Voor al (?) diegenen die op deze zondag ter kerke komen! 31 december Oud jaar De dienst op deze dinsdagmiddag - aanvang 17.00 uur - is gewijd aan een lied dat de toen gevangen genomen Duitse theoloog Dietrich Bonhoeffer schreef voor de komst van het nieuwe jaar. Een lied van hoop en verlangen van de man die tot zwijgen werd gedwongen maar nog altijd spreekt. Door goede machten trouw en stil omgeven, behoed, getroost, zo wonderlijk en klaar, zo wil ik graag met u, mijn liefsten, leven, en met u ingaan in het nieuwe jaar. De Oudejaarsdienst is een geliefde dienst, tegelijkertijd ingetogen en vreugdevol. Op de grens van oud en nieuw. Dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck gaat voor. 5 januari Lichter leven In deze eerste dienst van het nieuwe jaar 2014 gaat dr. K.J. Holtzapffel voor. Aan het begin van de Maand van de Spiritualiteit denkt hij na over het thema Lichter leven en verbindt dat met de Wijzen uit het Oosten. 12 januari Oecumenische Zondag Ds J. de Valk leidt de dienst. Hij is predikant in Vrijburg in Amsterdam. zondag 19 januari twee op de kansel Mw. drs Mirjam Sterk en dr. Koen Holtzapffel gaan voor.

Mirjam Sterk was tien jaar Kamerlid voor het CDA. Ze groeide op als dochter van een dominee en zat al vroeg met geloofsvragen. Ze studeerde theologie, maar had regelmatig het gevoel dat zij met hele andere vragen bezig was dan haar orthodoxe Mirjam Sterk medestudenten. Tijdens een stage in een TBS-kliniek leerde zij de schoonheid van het pastoraat kennen. Ze rondde de studie theologie af, volgde de predikantsopleiding van de PKN, vond zich te jong voor de kansel en ... rolde de politiek in. Inmiddels is Mirjam Sterk Kamerlid af en ze heeft een veelheid aan taken en functies. Onder meer is zij ambassadeur bestrijding jeugdwerkloosheid en op televisie maakt zij zich sterk voor gewetensgevangenen. Een van haar huidige functies behelst het voorzitterschap van de landelijke Remonstrantse Beleidscommissie 2013+, die een beleidsplan voorbereidt voor het geheel van de Remonstrantse Broederschap. We houden het thema van de overdenking van Mirjam Sterk nog even verborgen, maar het zal beslist boeiend zijn kennis te nemen van het gedachtegoed van deze veelzijdige theologe en politica.

24 december kerstavond Kerstavond start buiten om 21.15 uur met glühwein, chocolademelk en Chrismas Carols (zie ook achterzijde van dit kerkblad). Het thema dit jaar is Een lichte kerst. Vanaf 21.30 worden er ook binnen kerstliederen gezongen. Muzikale medewerking verlenen Mark Hoos en het Paarlberg-kwartet. De dienst staat onder leiding van dr. K.J. Holtzapffel. 25 december kerstmis Een lichte Kerst, zo luidt het thema van beide kerstdiensten dit jaar. Kerstliederen, bijzondere muziek en dans: we vieren Kerstmis aan het Museumpark in stijl. Op deze Eerste Kerstdag, beginnen we om 10.00 uur met het zingen van kerstliederen. Er klinken teksten uit Jesaja en Johannes, die spreken over de geboorte van het licht, en de Cantorij, o.l.v. Kees Glaubitz, zingt bijzondere liederen. Adrian Wanliss student van Codarts verbeeldt in dans de komst van het licht. Kinderen zijn zeer welkom! De dienst wordt geleid door dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck.

3

Diensten afgelopen periode 3 nov dr. K.J. Holtzapffel, thema: ‘Werken van barmhartigheid’, gelezen: Mat. 25:31-46. 10 nov ds. F.F. Boogerd, thema: ‘Agressie en gehoorzaamheid’, gelezen: Luc. 21:22-35, 39-52; Ef. 6:1-17. 17 nov dr. T.R. Barnard, thema: ‘Als een adelaar’, gelezen: Jes. 40:12-31, Ps. 103. 24 nov dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, thema: ‘Gelukkig de mens die op U vertrouwd’, gelezen: Ps. 84. 1 dec dr. K.J. Holtzapffel, thema: ‘In het teken van de hoop’, gelezen: Luc. 1:67-73.

deden. In de kerkenraadskamer met de prachtige schilderijen komen we samen op donderdag 23 januari. Laat even weten of je er bij wilt zijn via het kerkkantoor of neem contact op met Jacomina van Andel, 010 4624550 of [email protected] welkom breda Schrijf alvast in uw nieuwe agenda twee belangrijke data: Op zondag 2 februari ontvangen we in Breda (op zijn Brabants) een afvaardiging van Rotterdam om het samengaan van Breda en Rotterdam te vieren. De dienst zal feestelijk zijn, dankzij de medewerking van Elly van den Berg. En op zondag 16 maart wordt Breda in Rotterdam welkom geheten. Dr. Christiane Berkvens-Stevelinck zal in beide diensten voorgaan. Met deze diensten bezegelen wij een succesvol proces van steeds intensievere samenwerking, dat nu, na jaren van grondige voorbereiding, tot een goed einde is gebracht.

centrale activiteiten oriëntatiecursus Dinsdag 17 december heeft als thema. De Remonstrantse Broederschap, de kerkelijke organisatie, vriend of lid? De drie predikanten: Tjaard, Christiane, Koen begeleiden de slotavond van deze cursus. Van 20.00-22.00 uur in de kerk. donderdagmorgendialoog Besproken wordt Bericht uit Berlijn van Otto de Kat. Het is  zomer 1941. Oorlog, maar wat merken de mensen in het boek er in Berlijn, Londen en Zwitserland van? Wij, de lezers, weten wat er is gebeurd, de hoofdpersonen in het boek moeten alles nog ondergaan. Wat weten zij? Wat doen zij met hun informatie? Inleidster op 19 december is Nelleke Bakker.

Thom Hagendoorn houdt over Gellert in de Nederlandse godsdienst op 16 januari een inleiding. Spiritualiteit is niet meteen een grijpbaar begrip. Door het kijken naar een aspect van de godsdienstige beleving in de achttiende eeuw, wordt iets duidelijk van dit moeilijke begrip. Behulpzaam hierbij is de ontvangst van de liederen van Gellert; drie staan er in het liedboek van 1973. Van 10.00-ca 12.00 uur in de kerkenraadskamer. Ontvangst met koffie/thee vanaf 9.45 uur filmcafé life of david gale Hoogleraar, in deze Amerikaanse film, is actief tegenstander van de doodstraf, maar wordt veroordeeld en komt zelf in de ‘dodencel’ terecht. 2003, 125 minuten, regie: Alan Parker met Kevin Spacey, Kate Winslet. Dinsdag 21 januari om 19.00 uur in de witte zaal (boven). Vrijwillige bijdrage in verband met vertoningsrechten. Tjaard Barnard begeleidt deze avond. donderdagavondgesprek In de donderdagavondgesprekken bespreken we het Bijbelboek de Brief van Jakobus uit het Nieuwe Testament. We bestuderen Jakobus zoals studenten in de oudheid het

Voor Rotterdammers die de dienst op 2 februari in Breda bij willen wonen en tezamen willen reizen: graag uw opgave via het kerkkantoor, [email protected]

vooraankondiging stadsretraite In één dag wijs worden! Wie zou dat niet willen? U kunt het allicht proberen, door op zaterdag 8 februari van 10.00-16.00 uur in de Remonstrantse Kerk Rotterdam op stadsretraite te komen. € 20 incl lunch. Aanmelden vóór 15 december bij het kerkkantoor; 12-30 deelnemers. Dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck en Jethro Zevenbergen begeleiden de retraite. Meer informatie over deze bijeenkomst in het Jaarprogrammaboekje of op www.remonstrantenrotterdam.nl oproepje voor zangers en zangeressen Cantorij Non Semper treedt op tijdens hoogtijdagen - een aantal keren per jaar - en is op zoek naar nieuwe leden. Het is niet nodig dat u ervaring hebt met zingen in koren, maar het is wel een pre als u kunt noten lezen. Op Kerstochtend is er weer een optreden. De repetities hiervoor vinden plaats in de Remonstrantse Kerk en worden geleid door cantor Kees Glaubitz. Aanmelden kan bij Tobias Steenhuis tobiassteenhuis@ hotmail.com. Heeft u inhoudelijke vragen, neem dan contact op met Kees Glaubitz 0183 502508.

predikanten dr. t.r. barnard Glasblazerij 42, 2993 CM Barendrecht, [email protected] fax 0180 649733. Dr. T.R. Barnard is te bereiken op maandag en dinsdag tussen 9.00-9.30 uur, 0180 649576. www.everyoneweb.com/ TjaardBarnard/ (o.a. voor preken) Wijken: Ommoord, Zevenkamp, Nesselande, Barendrecht, Spijkenisse, Hoekse Waard, Rotterdam-Zuid, Ridderkerk. Rhoon.

Wijkbericht Op het moment dat ik dit schrijf, is de lucht vol van verlangen. Het is net Eerste Advent geweest. De kinderen zijn druk ter voorbereiding van het feest van de GH-man. Ze geloven er niet meer in, maar de 4

verwachting en de spanning is er niet minder om. Misschien is dat ook wel de manier waarop wij naar Advent kijken. We weten heel goed wat er over vier weken zal gebeuren. We zijn druk met Kerst. Het zal geen verrassing zijn. Echt goed weten we niet of we erin geloven. Maar misschien is de spanning en het gevoel al genoeg. Het is sterk genoeg om in ons allen het goede weer boven te laten komen. Misschien wat naar conventies: extra goed doen in de wereld, goede doelen worden royaal gesteund. We sturen groeten en wensen aan mensen om ons heen. We nemen ons voor om mensen te bezoeken, die we al een jaarlang vergeten waren. Hoe dan ook: zoals kinderen rond Sinterklaas hun best doen om extra braaf te zijn, zo doen wij dat ook met Kerst. Of het beklijft? We wachten maar even af. Nu kan het in elk geval geen kwaad. Ik wens u een inspirerende kersttijd toe. Hopelijk blijft het licht onze harten verwarmen. Dat kunnen we altijd gebruiken. T.R.B. Met een hartelijke groet, Agenda do 19 dec 20.15 uur Kring Barendrecht/Rhoon, Carnissehaven. Hoek Noordersingel/Avenue Carnisse, Barendrecht dr. c.m.g. berkvens-stevelinck Gedempte Zalmhaven 121, 3011 BT Rotterdam, [email protected] Dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck is te bereiken elke werkdag tussen 8.00-8.30 uur, 010 2298774 of 0651067947, www. moederoverste.nl U kunt zich aanmelden voor preken op de mail door uw e-mailadres te mailen naar [email protected] Wijken: Centrum, Overschie, Hillegersberg, Schiebroek, Nieuw Terbregge, 110-Morgen.

Afwezig: 8 t/m 20 januari. De collega’s nemen waar. Wijkbericht Het zal u niet ontgaan zijn: ik mocht namens u naar de 10e Assembly of the World Council of churches in Busan, Zuid-Korea. Het was een belevenis. Ik ging er, eerlijk gezegd, met enig scepticisme naartoe. De staat van de christelijke oecumene in Nederland is niet echt florissant. Veel van de idealen van de oecumenische beweging uit de vorige eeuw zijn langzaam maar zeker, is mijn ervaring onder andere in Leiden, weggeëbd. Maar, zei ik in het interview in Trouw van 11 november j.l., in Busan werd ik (opnieuw) tot de oecumene bekeerd. Omdat er geen gelegenheid was om het interview voor verschijning na te kijken, zijn daar de meeste eigenaardige zaken in gekomen. Risico van het vak. Sommige van u vroegen mij vervolgens of ik echt, zoals de journalist beweerde, niet in God de Vader geloof. Wees gerust: dat heb ik geenszins beweerd. Wél zei ik dat ik nooit zo vaak hardop de trinitarische geloofsbelijdenis van Nicea had opgezegd. En dat is heel wat anders. Voor mijn vertrek voorzag ik, zoals ik vorige maand hier schreef, dat Busan een oefening in tolerantie zou zijn. Dat werd het ook. Hoe kun je met 4000 christenen uit de hele wereld en van allerlei snitten samen bidden? Door compromissen met jezelf te sluiten en dingen te zeggen en te bidden waar je niet mee eens bent. Dat dat wel degelijk kan zonder jezelf te verloochenen, was voor mij een openbaring. En dus een bekering tot de huidige oecumene. Al gaat mijn interesse veel meer naar de interreligieuze oecumene. U leest erover in de 8 blogs die u op onze website kunt nalezen. De resultaten van Busan? Alle kerken hebben zich verplicht de komende acht jaar, tot de volgende Assembly, een pelgrimstocht voor vrede en gerechtigheid te ondernemen. Het project, vergelijkbaar met het conciliair proces voor vrede, gerechtigheid en behoud van de Schepping uit 1983, moet nu vorm krijgen. U hoort er de komende tijd meer van. Hoe zou men een dergelijke pelgrimstocht beter kunnen beginnen dan met Advent, de tijd waarin men verlangt naar de komst van een kind dat vrede en gerechtigheid op de wereld brengt? 5

Ik wens u een inspirerende Advent en een goede, lichte Kerst. C.M.G.B-S. Agenda wo 22 jan 18.00 uur

Bijbelkring, mw. Iserief.

dr. k.j. holtzapffel Willem Nagellaan 23, 3054 BV Rotterdam, holtzapffel@ remonstrantenrotterdam.nl Dr. K.J. Holtzapffel is te bereiken op maandag t/m donderdag van 8.45-9.15 uur, 010 4186913. Preken vindt u op www.remonstrantenrotterdam. nl onder het kopje preken. Wijken: Kralingen, Capelle-, Nieuwerkerk- en Krimpen aan den IJssel, Berkel en Rodenrijs, Bleiswijk, Bergschenhoek, Zevenhuizen, Prinsenland, Oosterflank, Schiedam, Termaathuis.

Afwezig: 26 december t/m 2 januari. De collega’s nemen waar. Wijkbericht Ik schrijf dit bericht voor het kerkblad na afloop van de dienst van de eerste zondag van Advent. We dachten na over het verlangen naar licht, over hoop en verwachting. Ik citeerde uit een tekst over de hoop van de Tsjechische dissident en latere president Vaclav Havel. Havel overleed twee jaar gelden in de adventstijd en heeft ons veel ter overdenking nagelaten. Hoop is bij hem een bijzondere vorm van verwachting; een kwaliteit van de ziel die wij diep in onszelf meedragen, als een zekerheid dat iets goed is in zichzelf, ongeacht het resultaat. In de adventstijd worden we uitgenodigd samen gemeente te zijn in het teken van de hoop, het licht van Kerst tegemoet. Om Kerst net als vorig jaar tot een succes te maken is er weer een kerstcommissie aan de slag gegaan. Kerstavond start buiten om 21.15 uur met glühwein, chocolademelk en Christmas Carols, kerstochtend is speciaal gericht op gezinnen met jonge kinderen. Het thema dit jaar is Een lichte kerst, prachtig verbeeld op de kerstkaart door Marieke Paarlberg uit Schoonhoven. Veel contactleden gaan weer op pad om u de kerstkaart persoonlijk te overhandigen. Mogen we u net als vorig jaar vragen de bijgevoegde flyers met informatie over onze kerstvieringen te verspreiden bij u in de buurt? Bij voorbaat onze dank. U en de uwen wens ik alvast betekenisvolle kerstdagen toe. Ik schrijf betekenisvol, omdat ik me heel goed realiseer dat het niet voor ieder van u heel gezellige of vrolijke dagen zullen zijn. Maar ook dan heeft de goede boodschap van Kerst hopelijk zeggingskracht voor u! Met een hartelijke groet, K.J.H. Agenda. wo 11 dec 20.00 uur Kringclusief, mw. Hohé, Sichemstraat 3A. do 12 dec 20.00 uur Kring Krimpen, fam. Dronkers, Landgoed Nederhoven 62. vr 13 dec 14.00 uur Kring Capelle- Prinsenland, mw. Kremer, Merellaan 151. di 21 jan 15.00 uur Kring Kralingen, Termaathuis. wo 22 jan 14.00 uur Kring Nieuwerkerk, mw. Paters-van den Hurk, Singel 30. do 23 jan 20.00 uur Doopouderkring, plaats nader te bepalen vr 24 jan 14.00 uur Kring Capelle- Prinsenland, mw. Jonker, Van Eijsden-Vinkstr 393.

jeugd, jongeren & studenten

colofon Vanaf 1914 - Voor Eigen Kring Vanaf 2007 - Kerkblad Remonstranten Rotterdam

redactie en vormgeving Redactie: mw. G.H.W. Wieneke 010 4730463, A.J. Lems en mw. J.W. van Andel. Ontwerp en vormgeving: In Zicht In Vorm. Drukwerk: Drukkerij G.B. ’t Hooft bv. inleveren kopij De kopij voor het volgende nummer van Kerkblad Remonstranten Rotterdam moet beslist vóór 12.00 uur op zondag 12 januari aanwezig zijn en uitsluitend op [email protected].

Verschijningsdatum: 23 januari 2014 Belangstellenden kunnen zich abonneren op Kerkblad Remonstranten Rotterdam voor € 27 per jaar. Opgave bij het kerkkantoor. kerkkantoor 010 4360543 Het kerkkantoor is telefonisch bereikbaar op maandag en donderdag van 9.00-13.00 uur. Buiten de openingstijden staan altijd de fax: 010 4360154 en e-mail: [email protected] tot uw beschikking. betalingen/giften Uw kerkelijke bijdragen kunt u overmaken op 170 714. t.n.v. Remonstrantse Gemeente Rotterdam o.v.v. ‘bijdrage + jaartal’

jongerengesprekskring De eerstvolgende bijeenkomst is op zaterdag 19 januari om 16.15 uur. De plaats: nog nader te bepalen. Informatie bij dr. K.J. Holtzapffel. jongereneetkring Donderdag 9 januari om 18.00 is de eetkring bij fam. De Jong.

personalia Overleden Mw. M. Visser-van Dijk, Rotterdam-Hillegersberg. Wij dragen haar op aan Gods eeuwige liefde. Adreswijzigingen Mw. M.T. Heering-Nauta, van Rotterdam-Ommoord naar - Zevenkamp. Dhr. M.M. Helmich, van Rotterdam-Hillegersberg naar Oegstgeest. Huwelijk Op 9 november is door dr. Barnard in onze kerk het huwelijk ingezegend van Marvin Casper Slik en Emilie Daphne Kranendonk, Leiden. Onze hartelijke gelukwensen. Bedankt Dhr. en mw. Kruyne-Tiekstra, Rotterdam-Hillegersberg. Dhr. en mw. Sinke-Verzaal, Rotterdam-Blijdorp. Onze beste wensen vergezellen hen.

verslag arminiuslezing jan loorbach Op 16 november sprak Jan Loorbach de Arminiuslezing 2013 onder grote belangstelling uit. Met ingang van dit jaar worden bekende Rotterdammers uitgenodigd om de jaarlijkse Arminiuslezing te houden. Hen wordt gevraagd om de zin Ik sta voor .... in te vullen. Oud-deken van de Nederlandse Orde van Advocaten. Jan Loorbach was de eerste. Hij koos als titel: Ik sta voor onafhankelijke advocatuur, voorwaarde voor de rechtsstaat. Het thema is buitengewoon actueel nu er wordt gesproken over een externe controle op de advocatuur. Hoe onafhankelijk blijven advocaten dan? Waarom is het van belang dat de staat afstand houdt tot de advocatuur, wanneer 60% van alle procedures in Nederland wordt gevoerd tegen diezelfde staat? Het boeiende, erudiete en van onderkoelde humor doorspekte betoog van Jan Loorbach gaf een doorkijkje in de huidige discussie, tegen de achtergrond van de geschiedenis. Behalve de lezing was ook de daaropvolgende discussie bijzonder boeiend. Jan Loorbach toonde zich een meester, niet alleen in de rechtsgeleerdheid, maar ook in de kunst van het debat - hoffelijk niet minder dan inhoudelijk. Zoals dat hoort. Een publicatie van de Arminiuslezing wordt overwogen.

Bloemenbijdragen en andere bijzondere giften kunt u overmaken op 560 304 t.n.v. Remonstrantse Gemeente Bijzondere Giften, o.v.v. het doel. Diaconale giften kunt u overmaken op 225 137 t.n.v. Diaconie Remonstrantse Gemeente Rotterdam. Wilt u zo vriendelijk zijn bij uw overschrijvingen het doel van uw gift te vermelden? adreswijzigingen Wij verzoeken u dringend bij verhuizing een adreswijziging naar ons kerkkantoor te zenden. Bij voorbaat dank voor uw medewerking. ziekenhuisopname Wanneer u bij opname in het ziekenhuis bezoek van de predikant wenst, wordt u dringend verzocht de wijkpredikant, c.q. het kerkkantoor daarvan in kennis te stellen.

verhuur ruimte in de kerk Zowel de kerkruimte als de aparte zalen zijn te huur voor lezingen, vergaderingen, muziekuitvoeringen etc. Inlichtingen ARMINIUS, 010 4363800, www.arminius.nu

lezingen- en filmcyclus 2013-2014 Op 25 november sprak prof. dr. Manuela Kalsky in onze gemeente bevlogen over de religieuze diversiteit in onze samenleving en hoe belangrijk het is de verschillen die er zijn te erkennen en te bespreken. Het is heel belangrijk je te realiseren hoe je naar de ander - naar het anders zijn - kijkt en de ander in zijn/haar waarde laat om echt tolerant te zijn, meer dan alleen gedogen. Op www.nieuwewij.nl leest u hierover meer. Deze website is de moeite waard!

6

vervolg breda

begrafenis/crematie Wanneer u dat wenst, spreken de predikanten bij een uitvaart of leiden zij een afscheidsdienst. Wilt u er aan denken pas de definitieve afspraken met de begrafenisondernemer te maken als u weet of uw predikant op dat moment ook kan?

kerkdiensten Tenzij anders vermeld, Doopsgezind Centrum, Cimburgalaan 98, aanvang 10.30 uur.

Remonstrantse kerkdiensten 22 dec geen dienst 24 dec dr. C.M.G. Berkvens-Stevelink, Kerstavond, 19.30 uur. 5 jan Nieuwjaarsbijeenkomst, zie hieronder 19 jan ds. J.F. Klijnsma, Delft Doopsgezinde kerkdiensten 11 dec Advenstavond 19.30 uur, Remonstranten zijn van harte uitgenodigd 15 dec ds. G.A. Reinhold-Scheuermann 25 dec ds. G.A. Reinhold-Scheuermann Kerstviering 12 jan ds. G.A. Reinhold-Scheuermann introductie gastpredikant Op 19 januari gaat ds. Klijnsma voor. Hij woont in Delft, waar hij nu nog les geeft in het middelbaar onderwijs in levensbeschouwing. Vanaf februari wordt hij voorganger in de Remonstrantse Gemeente Dordrecht. Ds. Klijnsma heeft een warm hart voor opvoeding en voor jeugd van alle leeftijden en hij reist graag met een camper door Europa. vanuit de kerkenraad Op 11 november kwam de werkgroep Breda voor het eerst bijeen met daarin allen die voorheen in aparte commissies functioneerden. Sommige van deze commissies hadden te lijden van gebrek aan menskracht, andere van mensen met z.g. dubbele petten op. Om e.e.a. wat praktischer te laten verlopen hebben we tot deze nieuwe werkwijze besloten. Daarmee weet ieder beter wat er zoal gebeurt en het bevordert de onderlinge band en betrokkenheid. De straks voormalige kerkenraad blijft een soort dagelijks bestuur dat de lopende zaken in de gaten houdt en, voor zover nodig, regelt. Vanuit de Rotterdamse kerkenraad is het samenwerkingsproces op de voet gevolgd en ondersteund door mevrouw T. Kröner-Dutilh, die wij ook op deze eerste bijeenkomst nieuwe stijl mochten verwelkomen. De harmonieuze sfeer waarin het samenwerkingsproces heeft plaats gevonden, is ook zeker te danken aan haar belangstelling en ondersteuning. Heel veel dank daarvoor! Zondag 1 december werden uw kerkenraadsleden Jennie van Dorp en Frieda Gouwetor benoemd als lid van de Rotterdamse kerkenraad, ten behoeve van Breda. F.G. van de predikante Deze rubriek leest u voor het laatst op deze plaats. Vanaf het volgende nummer van dit blad, dat op 24 januari uitkomt, is de rubriek van de predikante te lezen onder Rotterdam. Ook voor Bredanaars. Maar niet getreurd, onze geloofsgemeenschap blijft in Breda volop actief, al vallen we vanaf 1 januari 2014 onder het ressort van Rotterdam. Uiteraard blijven kerkdiensten en activiteiten van Breda in het blad apart vermeld. U hoeft dus niets te missen! Schrijf alvast in uw nieuwe agenda twee belangrijke data: Op zondag 2 februari ontvangen we in Breda (op zijn Brabants) een afvaardiging van Rotterdam om ons gelukkig huwelijk te vieren. De dienst zal feestelijk zijn, mede dankzij de medewerking van Elly van den Berg. En op zondag 16 maart wordt Breda in Rotterdam welkom geheten. Ik zal in beide diensten met veel genoegen voorgaan. Met deze diensten bezegelen wij een succesvol proces dat nu, na jaren van grondige voorbereiding, tot een goed einde is gebracht. Vanaf deze plaats, wil ik de Kerkenraad van Breda, in de persoon van onze voorzitster Frieda Gou-

7

wetor, uit de grond van mijn hart bedanken voor haar inzet. Met Advent en Kerst in aantocht treden we nu in een van de mooiste perioden van het jaar. Althans voor vele mensen. Anderen, waaronder ikzelf moet ik bekennen, zijn niet zo dol op donkere dagen. Dat kan allerlei redenen hebben. Als je juist gedurende de feestdagen herinnerd wordt aan minder goede tijden in je leven, aan verdwenen dierbaren, valt de haast verplichte gezelligheid in huizen en straten niet altijd mee. Dan is het zaak om je te realiseren dat Advent juist de hoop op de terugkeer van het licht symboliseert. Meer dan dat zelfs. Advent is aanschouwelijk onderwijs voor wie wandelt in duisternis. Elke zondag wordt er een Adventskaars méér aangestoken, totdat ze alle vier branden en voldoende licht verspreiden om de duisternis te verjagen. Dan kan de vreugde van Kerstmis, de komst van nieuw leven, het gemis verzachten.

Ik wens u allen een goede Adventstijd en we zien elkaar op Kerstavond, in een feestelijke dienst (zie hieronder) waar we samen de vreugde van Kerstmis Dr. Christiane Berkvens-Stevelinck zullen vieren. kerstavond: een lichte kerst Op 24 december, om 19.30 uur, vieren we samen het Kerstfeest. Voor aanvang van de dienst zingen we geliefde kerstliederen. En natuurlijk, op veler verzoek in Brabant, zal Stille Nacht worden gezongen. Ook de herdertjes blijven bij ons hun schaapjes heus wel tellen. Gelukkig! Thema van deze dienst luidt Een lichte kerst. Aan deze feestelijke dienst verlenen hun medewerking sopraan Elly van den Berg en organist Rob Rauch. Dr. Christiane Berkvens-Stevelinck leidt de dienst. nieuwjaarsbijeenkomst zondag 5 januari Voor deze bijeenkomst - aanvang 10.30 uur - hebben we mevrouw dr. Petra Galama uitgenodigd, die over haar ervaringen in het werk als geestelijk verzorger in de Bredase ziekenhuizen zal vertellen. Zij studeerde theologie en is in Engeland gepromoveerd op het werk van de mystica Julian of Norwich. Over dit laatste zal zij stellig ook interessante dingen kunnen vertellen. Het betreft dus geen kerkdienst, maar rond de tafel luisteren en in gesprek gaan met elkaar en de inleidster. En natuurlijk heffen we tot slot samen het glas ter gelegenheid van het dan nog zo jonge nieuwe jaar. betalingen Let op: u hebt in de afgelopen weken een brief ontvangen van onze penningmeester i.v.m. het vervallen van het Bredase banknummer en dus het verzoek uw betalingen rechtstreeks te doen aan Rotterdam. Machtigingen moeten ook tijdig worden gewijzigd. colofon Redactie: Mw. J.W. van Dorp, [email protected] voor bijdragen aan het kerkblad en adreswijzigingen. Rekeningnummer penningmeester Breda: 1090132 t.n.v. penningmeester Rem. Gem. te Breda Voor vragen over vervoer voor kerkdiensten, lezingen e.d. kunt u contact opnemen met een van de leden van de kerkenraad; o.a. Jennie van Dorp. 076 5653931. Bereikbaarheid dr. Berkvens-Stevelinck: zie predikanten Rotterdam.

Vooraankondiging Filmcafe: 19.30 uur maandag 17 februari After Life en maandag 31 maart Albert Schweizer (was 25 -11); meer informatie in het Jaarprogrmmaboekje.

remonstrantse gemeente breda

museumpark

3 rotterdam

Aanvang 10.30 uur tenzij anders vermeld 15 dec dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, 3e Advent, kerstspel kinderkring 22 dec mw. ds. S. Coenradie, 4e Advent

Kerstmorgen 25 december Vanaf 10.00 uur zingen we kerstliederen, vanaf 10.30 uur spreekt dr. Christiane Berkvens-Stevelinck. Medewerking verleent de Cantorij o.l.v. Kees Glaubitz. Adrian Wanliss student van Codarts verbeeldt in dansvorm de komst van het licht. Na afloop van de kerkdienst waarin kinderen zeer welkom zijn, is er koffie/thee, chocolademelk/ limonade en speciaal kerstgebak.

24 dec dr. K.J. Holtzapffel, Kerstnachtdienst, aanvang 22.00 uur, samenzang vanaf 21.00 uur, collecten Pension Maaszicht en Tekort Gemeente

Er zijn nog zangers nodig! Zingt u mee met de Christmas Carols op het voorplein? Opgave bij Wil Brans 0180 512958 of [email protected]

31 dec dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, Oudejaarsdienst, aanvang 17.00 uur

25 dec dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, Kerstmis, samenzang vanaf 10.00 uur, collecten St. Kenya Fonds en Remonstrantse Broederschap 29 dec dr. T.R. Barnard, collecte Europa Kinderhulp

5 jan dr. K.J. Holtzapffel 12 jan ds. J. de Valk, Oecumenische zondag 19 jan dr. K.J. Holtzapffel en mw. M. Sterk, kinderkring

5 januari bijzondere dienst bergkapel

26 jan dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, kinderkring

Ds. Len Lafeber en dr. Christiane Berkvens-Stevelinck gaan voor in de dienst, die staat in het teken van omgaan met kwetsbaar leven. Daarna drinken we de gebruikelijke ‘nieuwjaarskoffie’. Wij nodigen u van harte uit na de koffie samen te kijken naar Het Vermoeden met Karin van den Broeke - praeses Generale Synode PKN én enthousiast vrijzinnig denkende predikante. Na afloop zullen we de uitzending samen bespreken. Tot slot van deze bijeenkomst heffen we het glas op het nieuwe jaar.

diensten elders

Bergkapel/Hillegersberg Oude Raadhuislaan 86, ingang door de poort Aanvang 10.30 uur 5 jan

dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck en ds. L. Lafeber Termaat Huis ~ 's-Gravenwetering 98 Aanvang 10.30 uur

18 dec dr. K.J. Holtzapffel, kerstviering, aanvang 19.30 uur 19 jan ds. L. Korevaar

bol en goetzee uitvaartverzorging hoofdkantoor en rouwcentrum boezemsingel

3034

35

ec rotterdam

010-2805280 dag en nacht bereikbaar

8

U kunt uw kind(eren) in de leeftijd van 0-5 jaar weer iedere zondag naar de crèche brengen. Kinderen van 5-11 jaar zijn van harte welkom bij de Kinderkring.

kerkdiensten remonstrantse kerk

Kerstavond 24 december Vanaf 21.15 uur zingen we buiten Christmas Carols, met een glas glühwein of chocolademelk in de hand. En wanneer je naar binnen gaat, staat daar een grote kerstboom met fonkelende lichtjes en ... brengt dr. Koen Holtzapffel vanaf 22.00 uur het aloude kerstverhaal. Mark Hoos en het Paarlberg-kwartet zingen bijzondere kerstliederen.