Een toekomstig adequaat zwembadaanbod in de gemeente Leidschendam-Voorburg Fase 2: Uitwerking van scenario’s
Verkennend onderzoek
Gemeente Leidschendam-Voorburg
Grontmij | Marktplan Houten, 1 oktober 2009
Verantwoording
Titel
:
Een toekomstig adequaat zwembadaanbod in de gemeente Leidschendam-Voorburg
Subtitel
:
Fase 2: Uitwerking van scenario’s
Projectnummer
:
273598
Referentienummer
:
Revisie
:
Datum
:
1 oktober 2009
Auteur(s)
:
R.P. Geritan
E-mail adres
:
[email protected]
Gecontroleerd door
:
Paraaf gecontroleerd
:
Goedgekeurd door
:
Paraaf goedgekeurd
:
Contact
:
De Molen 36-40 3994 DB Houten Postbus 119 3990 DC Houten T +31 30 634 48 00 F +31 30 635 00 70
[email protected] www.grontmijmarktplan.nl
Pagina 2 van 22
Inhoudsopgave
1
Inleiding......................................................................................................................... 4
2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
Programma van Wensen .............................................................................................. 5 Inleiding......................................................................................................................... 5 Wensen en behoeften aan overdekt bad en openluchtbad .......................................... 5 Programma van Wensen .............................................................................................. 7 Ruimtelijke vertaling van het Programma van Wensen................................................ 8 Energie en Duurzaamheid ............................................................................................ 9
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8
Uitwerken van scenario’s ............................................................................................ 10 Inleiding....................................................................................................................... 10 Investeringskostenramingen ....................................................................................... 10 Bezoekprognoses ....................................................................................................... 11 Financiële consequenties bij privatiseren ................................................................... 12 Exploitatieprognoses................................................................................................... 13 Gemeentelijke kosten voor het zwembad................................................................... 14 Financiële betekenis sluiting openluchtbad ................................................................ 15 Aanvullende commerciële functies ............................................................................. 16
4 4.1 4.2
Samenvattend overzicht en conclusies ...................................................................... 17 Samenvattend overzicht ............................................................................................. 17 Conclusies................................................................................................................... 18
Bijlage 1:
Investeringskostenramingen
Bijlage 2:
Meerjaren bezoekprognoses
Bijlage 3:
Exploitatieprognoses
Bijlage 4:
Berekening ontvlechtingskosten
Bijlage 5:
Overwegingen bij toekomstig beheer
Pagina 3 van 22
1
Inleiding
Grontmij | Marktplan heeft in mei 2009 verslag uitgebracht aan de opdrachtgever over de voorlopige resultaten van het verkennende onderzoek naar een adequaat zwembadaanbod in de gemeente Leidschendam-Voorburg. Gerapporteerd is over de exploitatieresultaten en het beheer en de bedrijfsvoering van de huidige zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat (Fase 1). Op 8 juli 2009 heeft overleg plaatsgevonden met gebruikersgroepen van beide zwembaden. De resultaten zijn toen besproken van een onder gebruikersgroepen gehouden enquête naar knelpunten bij de huidige zwembaden en wensen ten aanzien van een nieuw zwembadenaanbod. Daaropvolgend zijn tijdens Open Raadhuis op 25 augustus 2009 voorlopige onderzoeksresultaten gepresenteerd. Vragen van toen aanwezige raadsleden en commissieleden zijn beantwoord en opmerkingen zijn betrokken bij de daarna volgende onderzoekswerkzaamheden. Op basis van onderzoekfase 1 en de contacten met de gebruikersgroepen, de raadsleden en commissieleden, alsmede met de directe opdrachtgever, zijn de hiernavolgende 8 mogelijke toekomstscenario’s voor een zwembadenaanbod in Leidschendam-Voorburg uitgewerkt: A Doorgaan met het huidige beheer
B Privatiseren van het beheer
1
In standhouden van beide zwembaden
1a
1b
2
Sluiten Forum Kwadraat / renoveren De Fluit
2a
2b
3
Sluiten beide baden / realiseren één nieuw multifunctioneel zwembad
3a
3b
4
In standhouden Forum Kwadraat / vervangen De Fluit door een nieuw zwembad
4a
4b
Het ligt voor de hand om scenario 1a ‘In standhouden van de huidige zwembaden onder gelijkblijvend beheer’ als vertrekpunt te nemen voor andere uit te werken scenario’s. Dit vertrekpunt is inclusief potentiële exploitatieverbeteringen die in Fase 1 naar voren zijn gekomen. Toelichting op het onderscheid tussen A-scenario’s en B-scenario’s: A. zwembad De Fluit blijft in gemeentelijk beheer en zwembad Forum Kwadraat blijft in beheer bij een marktpartij. Bij een gerenoveerd zwembad De Fluit of bij nieuw zwembad is sprake van gemeentelijk beheer; B. het beheer van beide zwembaden dan wel van een gerenoveerd zwembad De Fluit of een nieuw zwembad komt in handen van een marktpartij. In relatie tot het bovenstaande is door de bestuurder de wens uitgesproken om tevens aandacht te besteden aan het buitenbad bij zwembad De Fluit (zie hiervoor paragraaf 3.7). De uitwerkingen in de hiernavolgende hoofdstukken gaan vooral in op de effecten op de exploitatie van een toekomstig zwembadenaanbod en de hiermee samenhangende kosten voor de gemeente. Omdat een keuze voor toekomstig zwembadenbeheer hier nauw mee samenhangt, hebben wij separaat bijlage 5 ‘Overwegingen bij toekomstig beheer’ toegevoegd.
Pagina 4 van 22
2
Programma van Wensen
2.1 Inleiding Dit hoofdstuk werkt de volgende onderdelen uit: • wensen en behoeften aan een overdekt bad en een openluchtbad; • programma van Wensen bij renovatie- en nieuwbouwscenario’s; • ruimtelijke vertaling van het Progamma van Wensen; • energie en duurzaamheid in zwembaden. Hierna gaan wij op deze onderdelen in. 2.2 Wensen en behoeften aan overdekt bad en openluchtbad Voor nadere positiebepaling brengen wij eerst enkele resultaten van onderzoeksfase 1 in herinnering. Daarna werken wij de wensen en behoeften aan zwembadwater uit. Wij betrekken hierbij de resultaten van een enquête onder gebruikers en het hierna met gebruikers gehouden overleg. Bedoelde resultaten zijn opgenomen in het onderzoeksrapport van Fase 1. Op basis van het voorgaande ontstaat een ruimtelijke vertaling van het Programma van Wensen. Uit de analyses van onderzoeksfase 1 komt naar voren dat een optimaal zwembadenaanbod ten minste de volgende dienstverlening biedt: • recreatief zwemmen (overdekt): - recreatiezwemmen, banenzwemmen, familiezwemmen. • doelgroepactiviteiten: - zweminstructie voor diverse doelgroepen (ouder en kindzwemmen, ouderenzwemmen, zwemmen voor allochtonen, diverse eigentijdse zwemactiviteiten, et cetera). • particuliere zweminstructie: - zwemlessen voor kinderen. • vereniging zwemmen: - zwemsport en waterpolo, volgens KNZB-richtlijnen. • schoolzwemmen: - niet van toepassing (wel vangnetzwemmen). Daarnaast bestaat behoefte aan recreatief zwemmen in de openlucht en hiermee samenhangende recreatiemogelijkheden (ligweide).
Uitwerking van wensen en behoeften Eventuele investeringen in een hernieuwd zwembadenaanbod dienen financieel en maatschappelijk verantwoord te zijn. Vanuit maatschappelijk oogpunt dient het aanbod daarom zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoefte bij gebruikers, voor zover de financiële middelen dit toelaten. Deze paragraaf gaat hierop in, de financiële consequenties van keuzemogelijkheden komen aan bod in het hoofdstuk ‘Uitwerking van scenario’s’. Recreatief zwemmen
•
Er bestaat behoefte aan overdekt recreatief zwemmen en zwemmen door families met kinderen. Het recreatieve bezoek loopt momenteel weliswaar enigszins terug, maar dit houdt vooral verband met het verouderde recreatieve aanbod. Een kenmerk van een recreatief zwemaanbod is haar beperkte levenscyclus. Regelmatig dient dit aanbod te worden geïnnoveerd om aantrekkelijk te blijven voor bezoekers.
Pagina 5 van 22
Programma van Wensen
•
•
Tevens is er behoefte aan zwemmen in de openlucht. Deze behoefte bestaat vooral uit banenzwemmen en een doelgroep die het openluchtbad vooral recreatief gebruikt. Dit recreatieve gebruik neigt dan naar (dag)recreatie waarbij de ligweide een belangrijke rol speelt. Veel bezoekers van het openluchtbad recreëren buiten en zwemmen nog al eens in het overdekte gedeelte, in plaats van in het openluchtbad. Een openluchtbad in LeidschendamVoorburg met een omvangrijk wateroppervlak ligt daarom niet voor de hand. Wenselijk:
- een vernieuwd overdekt reactief zwemaanbod dat weer jaren op de behoefte is afgestemd; - een openluchtbad met beperkt wateroppervlak, bestaande uit zwemwater voor recreatief zwembadgebruik en zwemwater voor banenzwemmers; - het aanbod wordt bij voorkeur aangevuld met ondiep recreatief water voor peuters/kleuters. Doelgroepactiviteiten
•
Er bestaat behoefte aan doelgroepactiviteiten voor jong en oud, vanaf zwangerschapzwemmen en ouder & kindzwemmen tot aqua-activiteiten (aquafitness, aquaspinning, et cetera) tot zwemmen voor mensen van allochtone afkomst tot watergymnastiek en zwemmen voor ouderen. Ook bestaat behoefte aan zwemmen in warm water door gehandicapten, fysiotherapeuten en uiteenlopende medische zwemactiviteiten. Doelgroepactiviteiten dienen niet te worden gehinderd door andere zwemactiviteiten (recreatief zwemmen, zwemsport, et cetera) of door fysieke beperkingen (afwijkende watertemperatuur en/of waterdiepte).
•
Wenselijk:
- zwemwater specifiek voor uiteenlopende vormen van zweminstructie. De mogelijkheid van variabele waterdiepten is hierbij cruciaal; - zwemwater specifiek voor warmwater zwemactiviteiten. Gedacht kan worden aan een zogenoemd “therapiebad”. Particuliere zweminstructie
•
Er bestaat een stevige behoefte aan meer zwemlessen. De wachtlijst voor zwemlessen is circa 1,0 tot 2,0 jaar. Dit is lang, voor ouders en hun kinderen, maar ook in vergelijking tot andere gemeenten en zwembaden. Ook in omliggende baden is een wachtlijst. Specificatie: - wachtlijst bij De Fluit: circa 1 jaar tot 1,5 jaar en via zwemverenigingen: 1,5 jaar tot 2 jaar; - wachtlijst Forum Kwadraat rond: 1 jaar en soms iets korter.
•
Wenselijk:
- zwemwater voor particuliere zweminstructie. Dit zwemwater komt (vrijwel) geheel overeen met het zwemwater voor doelgroepactiviteiten. Verenigingen en groepen
•
•
•
Er bestaat behoefte aan zwemwater voor zwemsport (wedstrijdzwemmen) en waterpolo (tot hoofdklasse) volgens KNZB-richtlijnen. Het gaat hierbij niet direct om topsport, maar om breedtesport. Het aanbod van bassins moet passende afmetingen hebben: qua lengte, breedte en diepte. Zwembadgebruik dient niet te worden gehinderd, bijvoorbeeld door eerder georganiseerde zwemactiviteiten met een hogere watertemperatuur. Ook bestaat behoefte aan zwemactiviteiten voor uiteenlopende groepen: gehandicapten, fysiotherapie, brandweer, reddingsbrigade en andere groepen. Tevens is zwemwater gewenst voor duiksport. Wenselijk:
- zwemwater voor zwemsport en waterpolo (wedstrijdbad van ten minste 25 bij 17 meter); - zwemwater voor overige groepen. Dit zwemwater komt (vrijwel) geheel overeen met het zwemwater voor doelgroepactiviteiten; - zwemwater dat, voor zover mogelijk, ook geschikt is voor een duikvereniging; - voldoende bergruimten en ruimten voor verenigingen (multifunctioneel gebruik); - adequate zwemmaterialen voor gebruik door verenigingen en groepen. Scholen
•
voor vangnetzwemmen en overige activiteiten is zwemwater gewenst voor zweminstructie.
•
Wenselijk:
- zwemwater dat (vrijwel) geheel overeen komt met zwemwater voor doelgroepactiviteiten.
Pagina 6 van 22
Programma van Wensen
2.3 Programma van Wensen Op basis van de analyses en het bovenstaande tonen wij in deze paragraaf het Programma van Wensen bij renovatie (scenario’s 2a en 2b) en bij nieuwbouw (scenario’s 3a, 3b, 4a en 4b). Voor zover mogelijk wordt het aanbod toegespitst op de behoefte. Nieuwbouw biedt hiervoor meer mogelijkheden dan renovatie, doordat dan moet worden uitgegaan van een al bestaande accommodatie. Het toespitsen van het aanbod op de behoefte betreft onder andere: • het separeren van onderling afwijkende zwemactiviteiten, zodat zij elkaar niet hinderen (voorbeeld: geen zwemsport en warmwater activiteiten in hetzelfde bassin; • het optimaliseren van gebruiksmogelijkheden. Gedacht kan worden aan: - veelvuldig gebruik van beweegbare bodems, zodat bassins geschikt zijn voor uiteenlopende zwemactiviteiten en bovendien multifunctioneel kunnen worden ingezet (voorbeeld: opnemen van een deels beweegbare bodem in een wedstrijdbad); - gebruik van mobiele tussenschermen, zodat bassins afzonderlijk kunnen worden ingezet. Het optimaliseren van gebruiksmogelijkheden leidt naar verwachting tot een substantieel hogere bezetting van de beschikbare hoeveelheid zwemwater bij een gelijkblijvende openstelling; • het optimaliseren van de routing voor bezoekers (routing kleedvoorzieningen en bassins) en voor de exploitant (veiligheid en toezicht). 1.
Handhaven huidige zwembaden
Beide zwembaden blijven ongewijzigd. Uitgegaan wordt van onderhoud gericht op instandhouding van zwembaden. Vernieuwingen om aan de veranderende behoeften van bezoekers te voldoen blijven buiten beschouwing. 2.
Renovatie zwembad De Fluit/sluiten zwembad Forum Kwadraat
Uitgangspunten bij renovatie van zwembad De Fluit zijn als volgt (op hoofdlijnen): • een bestaand zwembad De Fluit dat is aangepast aan de eisen van deze tijd, voor zover het huidige zwembadaanbod dat toelaat (het renoveren van een zwembad heeft per definitie beperkingen doordat rekening moet worden gehouden met de bestaande bouw); • een zwembad dat aan de huidige en toekomstige vraag naar zwemwater kan voorzien, rekening houdend met het sluiten van zwembad Forum Kwadraat; • overkappen van het openlucht wedstrijdbad en het in verbinding brengen van dit bad met het bestaande overdekte complex; • toevoegen van kleed- en sanitaire ruimten en een verenigingsruimte aan het overkapte bad, alsmede voorzieningen die het mogelijk maken om het bad separaat te beheren; • toevoegen van beweegbare bodems aan het overkapte wedstrijdbad. Dit wedstrijdbad richt zich op zwemsport en waterpolo (’s avonds) en op doelgroepen en zweminstructie (overdag); • renoveren van het bestaande overdekt wedstrijdbad en instructiebad; • renoveren en uitbreiden van de bestaande kleed- en sanitaire ruimten; • toevoegen van enkele nieuwe recreatieve elementen aan het recreatiebad; • handhaven resterend buitenwater ten behoeve van openlucht recreatie. 3.
Sluiten beide zwembaden/vervangen door één nieuw zwembad
Uitgangspunten bij een nieuw multifunctioneel zwembad zijn als volgt (op hoofdlijnen): • een nieuw multifunctioneel zwembad dat: - volledig voldoet aan de wensen en eisen van bezoekers; - multifunctioneel zwembadgebruik mogelijk maakt (vernieuwd recreatief zwemmen, uiteenlopende traditionele en moderne zweminstructie, zwemsport en waterpolo, warmwaterzwemmen voor de toenemende doelgroep ouderen en andere specifieke doelgroepen); - uitgaat van een efficiënte toegankelijkheid van bassins en routing binnen het gebouw; - uitgaat van eventueel afzonderlijk in gebruik te nemen zwembassins. • het realiseren van: - gecombineerd recreatief/instructie bassin met vernieuwde recreatieve aantrekkingskracht, alsmede met mogelijkheden voor banenzwemmen en zweminstructie. Deze combinatie bevordert het zo efficiënt mogelijk gebruiken van de beschikbare hoeveelheid zwemwater. Een peuterbad/kleuterbassin wordt aan het recreatief bassin toegevoegd; - wedstrijdbassin dat geschikt is voor zwemsport en waterpolo (tot hoofdklasse) en met beweegbare bodems die de gebruiksmogelijkheden overdag vergroten (zweminstructie); - een instructiebassin voor particuliere zweminstructie en doelgroepactiviteiten;
Pagina 7 van 22
Programma van Wensen
-
4.
een zogenoemd “therapiebad”, dat tegemoetkomt aan de toenemende vraag naar zwemmen in warm water (tot 33 ºC). Doelgroep: gehandicapten, fysiotherapie, ouderenzwemmen, ouder en kindzwemmen en uiteenlopende vormen van medisch zwemmen. Voorzieningen om het bassin te betreden worden toegevoegd (lift, rolstoelhelling, et cetera); openlucht recreatie/instructie bassin met recreatieve mogelijkheden (ligweide); optioneel: commerciële ruimten voor verbetering zwembadexploitatie (zie paragraaf 3.8); aanverwante voorzieningen als kleed- en sanitaire ruimten, kantoren en personeelsruimte. In standhouden van Forum Kwadraat/vervangen van De Fluit door een nieuw zwembad
Als bij ‘3’, maar op kleinere schaal en rekening houdend met het wedstrijdbad Forum Kwadraat.
2.4 Ruimtelijke vertaling van het Programma van Wensen Onderstaand tonen wij een ruimtelijke vertaling van het (voorlopige) Programma van Wensen. 1
2
3
Zwembad De Fluit
handhaven
renoveren
sluiten
sluiten
4
Zwembad Forum Kwadraat
handhaven
sluiten
sluiten
handhaven
3 is vervangen door één nieuw zwembad 4 is alleen vervangen van De Fluit
Zwembad De Fluit 220 m2
220 m2
370 m2
175 m2
3 is recreatie/instructiebassin
2
2
350 m
2
425 m2
3 en 4 met deels beweegbare bodem
wedstrijdbassin II
-
500 m2
-
-
Instructiebassin I
160 m2
160 m2
250 m2
160 m2
3 en 4 met (deels) beweegbare bodem
warm water bassin
-
-
120 m2
120 m2
3 met geheel beweegbare bodem
peuter/kleuterbad
-
-
45 m2
45 m2
730 m2
1.230 m2
1.210 m2
925 m2
2
2
2
440 m2
recreatiebad wedstrijdbassin I
totaal overdekt totaal openlucht (bassin)
350 m
1.020 m
520 m
425 m
440 m
2 met beweegbare bodems
Zwembad Forum Kwadraat wedstrijdbassin
375 m2
-
-
375 m2
1.110 m2
1.230 m2
1.210 m2
1.300 m2
2
2
2
440 m2
2
1.740 m2
400 m2
310 m2
225 m2
2
2
2.410 m2
2
450 m2
2
gedeeltelijk beweegbare.bodem
Totaal zwemwater overdekt openlucht totaal
1.020 m
2
2.130 m
520 m
2
1.750 m
440 m
1.650 m
Ruimtebeslag Overdekt bad entree zwemzaal inclusief tribune kleed- en sanitaire ruimten
1.640 m
2
560 m
490 m
80 m
500 m
320 m2
kantoor en personeel
135 m2
160 m2
105 m2
techniek
535 m2
880 m2
580 m2
horeca
uitbreiding
2
2.750 m
2
-
-
-
pm
pm
6.200 m2
5.090 m2
4.090 m2
1.100 m2
930 m2
930 m2
2.850 m
commercieel totaal overdekt Openluchtbad zwembad kleed- en sanitaire ruimten
2
200 m
-
-
berging
200 m2
160 m2
160 m2
techniek
100 m2
155 m2
155 m2
2
1.600 m
2
1.245 m
1.245 m2
6.200 m2
5.090 m2
4.090 m2
2
2
1.245 m2
totaal openluchtbad Totaal ruimtebeslag overdekt openlucht totaal
1.600 m
2
7.800 m
1.245 m
2
6.335 m
5.335 m2
Pagina 8 van 22
Programma van Wensen
In deze fase van het onderzoek is nog geen rekening gehouden met openbare ruimte voor pleinfunctie/verkeersruimte, groen, parkeerterrein en fietsenstalling. Tevens is de ligweide buiten beschouwing gelaten. 2.5 Energie en Duurzaamheid De uit te werken zwembadscenario’s voldoen aan de wettelijke voorschriften op het gebied van energie en milieu. Bovenwettelijke maatregelen blijven buiten beschouwing. Redenen hiervoor zijn de nog niet uitgesproken ambities hieromtrent van de gemeente Leidschendam-Voorburg (financiën, terugverdientijden), het verkennende karakter van dit onderzoek en de technische mogelijkheden. Deze paragraaf toont desondanks een aantal denkrichtingen voor het doorvoeren van duurzaamheidmaatregelen in een volgende fase. Zwembaden zijn grootverbruikers van energie, in het bijzonder bij nieuwbouw is het dan ook logisch om na te denken over mogelijkheden voor energie- en milieubesparende maatregelen. Wij beschrijven op hoofdlijnen het proces naar energie- en milieubesparende maatregelen en gaan tevens in op een aantal toegepaste maatregelen in andere zwembaden. Tot aan het Programma van Eisen wordt normaal gesproken een aantal stappen genomen: Stap 1: formuleren van ambities
Formuleren van energie- en milieuprestaties voor een toekomstig zwembad en vaststellen van financiële kaders waarbinnen de energie- en milieu maatregelen moeten worden uitgevoerd. Stap 2: keuze voor een energieconcept
Een energieconcept is een logische combinatie van zowel bouwkundige als installatietechnische maatregelen, die leidt tot de gestelde prestatie-eisen, waarbij de maatregelen onderling op elkaar aansluiten en mogelijk elkaar versterken in het realiseren van ambities. Dit kan volgens de methode Trias Energetica: • besparen van energiebehoefte; • gebruik van duurzame energiebronnen; • gebruik van groene inkoop van energie. Stap 3: opstellen van een Programma van Eisen
Aanvullingen vanuit energiezuinigheid worden opgenomen in een Programma van Eisen voor het zwembad. Vanuit de ervaringen van Grontmij | Marktplan met nieuwe zwembaden is onderstaand een aantal energiebesparende maatregelen aangegeven: Energiebesparende maatregel CO2 ventilatie Frequentie regelaars Warmtepomp Extra mogelijkheden GebouwBeheersSysteem Ureum filter Warmte Krachtkoppeling Hout gestookte CV ketel Grijswater gebruik Zonneboilers Bronwater Zoutelectrolyse
Terugverdientijd op basis van referentie accommodatie 4 jaar 6 jaar 6 jaar 7 jaar Ntb 8 jaar 9 jaar 12 jaar 16 jaar Ntb Ntb
Een terugverdientijd van 5 tot 7 jaar wordt in de regel als financieel neutraal ervaren. Het toepassen van warmtepompen, frequentie regelaars (regelen van toerental van waterpompen en ventilatoren naar behoefte) en CO2 ventilatie (ventileren afhankelijk van CO2 concentratie) vallen rondom deze terugverdien periode. Daarnaast is het optimaliseren van een gebouwbeheerssysteem en een ureumfilter een voor de hand liggende toepassing. Afhankelijk van het gekozen concept kunnen deze maatregelen energiebesparend zijn.
Pagina 9 van 22
3
Uitwerken van scenario’s
3.1 Inleiding Dit hoofdstuk behandelt als volgt: • investeringskostenramingen; • bezoekprognoses voor scenario’s; • financiële consequenties bij privatiseren; • exploitatieprognoses voor de scenario’s; • gemeentelijke kosten voor het zwembad; • financiële betekenis sluiting openluchtbad; • aanvullende commerciële functies zwembad. Hiernavolgend gaan wij op deze onderwerpen in. 3.2 Investeringskostenramingen Investeringskosten voor nieuwbouw of renovatie zijn eenmalig. Wij gaan er vanuit dat deze kosten niet direct kunnen worden opgebracht en dat hiervoor een lening nodig is. Deze lening resulteert in jaarlijks op te brengen kosten gedurende een vooraf bepaalde termijn. Gehanteerde uitgangspunten voor leningen bij nieuwbouw en renovatie zijn op basis van de hiervoor binnen de gemeente van toepassing zijnde voorwaarden. Andere van toepassing zijn uitgangspunten: • investeringen betreffen bouwkosten, eerste inrichtingskosten en bijkomende kosten (dit zijn kosten voor de architect, constructeur, bouwtoezicht, et cetera). Exclusief grondkosten • bij goed onderhoud gaat een nieuw zwembad 30 tot 40 jaar mee en een gerenoveerd zwembad circa 20 jaar. Voor de afschrijvingsperioden gelden dezelfde termijnen • jaarlijkse kosten bij nieuwbouw (kapitaallasten): op basis van een lening met een lineaire afschrijving en met een looptijd van 40 jaar en een rekenrente van 5,0% • jaarlijkse kosten bij renovatie (kapitaallasten): op basis van een lening met een lineaire afschrijving en met een looptijd van 20 jaar en een rekenrente van 5,0% • overige uitgangspunten bij deze investeringskostenramingen en hiermee samenhangende financiële consequenties op jaarbasis (kapitaallasten) zijn opgenomen in bijlage 1. 1. In euro’s
2.
In standhouden Sluiten Forum Kwadraat beide zwembaden en renoveren De Fluit
3.
4
Sluiten beide zwembaden In standhouden Forum Kwadraat en vervangen door een en vervangen De Fluit door een nieuw zwembad nieuw zwembad
1. Investeringskosten
Nvt
€ 12.630.000,--
€ 15.890.000,--
€ 13.460.000,--
2. Levensduur
Nvt
20 jaar
30 jaar tot 40 jaar
30 jaar tot 40 jaar
3. Jaarlijkse kosten
nvt
€ 780.000,--
€ 680.000,--
€ 574.000,--
De jaarlijkse kosten (kapitaallasten) per scenario zijn opgenomen in de exploitatieprognoses van paragraaf 3.5. Deze exploitatieprognoses tonen de totale financiële kosten per scenario, waardoor een beeld ontstaat van financieel gunstige en financieel minder gunstige scenario’s. Natuurlijk zijn niet alleen financiële consequenties doorslaggevend voor besluitvorming. Scenario 1 brengt geen investeringskosten met zich mee in verband met gebouwelijke vernieuwingen. Daar staat tegenover dat dit scenario naar verwachtring wel substantieel hogere onderhoudskosten met zich meebrengt dan bij de renovatie- en nieuwbouwscenario’s. Deze onderhoudskosten zijn ook onderdeel van de in paragraaf 3.5 getoonde exploitatieprognoses.
Pagina 10 van 22
Uitwerken van scenario’s
3.3 Bezoekprognoses Het gezamenlijke bezoekaantal van de zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat is momenteel ongeveer 335.000 bezoeken (zie scenario ‘0’). Onderstaand overzicht toont bezoekprognoses van onderzochte scenario’s. Rekening is gehouden met zwembadontwikkelingen in de omliggende gemeenten. Gedetailleerde bezoekprognoses, hierbij gehanteerde uitgangspunten en een toelichting zijn opgenomen in bijlage 2. 0.
1.
2.
3.
4.
Huidige zwembaden
In standhouden beide zwembaden
Sluiten Forum Kwadraat en renoveren De Fluit
Sluiten beide zwembaden en vervangen door een nieuw zwembad
In standhouden van Forum Kwadraat en vervangen De Fluit
2008
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Recreatief binnen
153.000
149.900
149.900
154.600
162.300
170.100
178.600
174.300
181.300
Recreatief buiten
24.000
23.800
23.800
19.000
19.000
29.800
29.800
29.800
29.800
Doelgroepen
15.100
18.500
19.000
18.400
19.300
23.900
25.100
25.500
26.350
Zwemlessen
67.000
64.000
67.400
70.400
77.400
77.400
85.100
90.000
96.000
Verenigingen
62.000
74.600
74.600
76.500
76.500
84.200
84.200
94.200
94.200
Scholen
13.500
13.800
13.800
12.200
12.200
12.200
12.200
13.800
13.800
335.000
345.000
349.000
351.000
367.000
398.000
415.000
428.000
442.000
Totaal (afgerond)
1.
Privatiseren
In standhouden zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat
De lijn doortrekkend vanuit de afgelopen jaren neemt het bezoekaantal verder af. Privatiseren van zwembad De Fluit levert enig meerbezoek op, doordat de exploitant haar ondernemerschap aanwendt voor door de exploitant beïnvloedbare rendabele activiteiten, te weten doelgroepen en particuliere zwemles. 2.
Sluiten zwembad Forum Kwadraat en renoveren zwembad De Fluit
Renovatie van De Fluit levert extra bezoek op ten opzichte van eerder bezoek aan dit zwembad. Uitzondering vormt recreatief zwemmen buiten (als gevolg van een kleiner buitenbad). Voormalige bezoekers van Forum Kwadraat oriënteren zich, na sluiting van dit zwembad, op het voor hen meest aantrekkelijke alternatieve aanbod. Voor een aantal van hen is dit het gerenoveerde zwembad De Fluit, anderen wijken uit naar andere zwembaden in de regio. Het privatiseren van het zwembad levert enig extra bezoek op, de exploitant zal hierbij vooral gebruik maken van de extra gebruiksmogelijkheden voor zweminstructie na renovatie. 3.
Sluiten beide zwembaden en vervangen door één nieuw multifunctioneel zwembad
Een nieuw multifunctioneel zwembad komt volledig tegemoet aan de eisen van deze tijd en is functioneel volledig toegespitst op de behoefte vanuit het verzorgingsgebied. Zo kunnen bestaande doelgroepen worden bediend en wordt ook ingespeeld op nieuwe doelgroepen, bijvoorbeeld door het toevoegen van een separaat warmwaterbassin (“therapiebad”). 4.
In standhouden zwembad Forum Kwadraat en vervangen De Fluit door een nieuw zwembad
Een nieuw zwembad ter vervanging van De Fluit in combinatie met het in standhouden van zwembad Forum Kwadraat geeft een hogere bereikbaarheid dan alleen één nieuw zwembad voor de hele gemeente. Enige extra capaciteit kan worden benut door gebruikers van buiten de gemeentegrenzen (zwemlessen en verenigingen). Renovatie van zwembad De Fluit betekent dat het zwembad gedurende de werkzaamheden, wij taxeren circa 1,5 jaar, gedeeltelijk danwel volledig, buiten gebruik wordt gesteld. Tijdens deze periode kan dan tijdelijk niet of beperkt van het zwembad gebruik worden gemaakt.
Pagina 11 van 22
Uitwerken van scenario’s
3.4 Financiële consequenties bij privatiseren Privatiseren van het beheer levert dus meer bezoek op en extra opbrengsten, maar leidt ook tot extra kosten voor de gemeente. Deze extra kosten dienen bij de uit te werken scenario’s te worden betrokken. Samenvattend ontstaan bij privatisering de volgende financiële bewegingen:
Bij het zwembad •
Exploitatie opbrengsten toenemend door: het inbrengen van extra ondernemerschap en als gevolg hiervan het ontstaan van hogere bezoekaantallen (collectieve campagnes, marketingconcepten, arrangementen, et cetera)
•
Exploitatie kosten afnemend door: het wegvallen van € 773.000,-- aan overheadkosten*. Deze overheadkosten worden momenteel toegerekend aan zwembad De Fluit, maar zij hebben vrijwel geen relatie met de werkelijk aan het zwembad geleverde dienstverlening (onder andere op het gebied van administratie & automatisering, personeel & organisatie, financieel beleid & beheer, et cetera) afnemend door: een kostenbewuste bedrijfsvoering en een bedrijfsmatige aanpak toenemend door: een vergoeding aan de exploitant in verband met ingebrachte expertise, winst en risico. Op basis van onze ervaringen met ingediende exploitatieaanbiedingen bij privatiseringsprocessen ramen wij de exploitantkosten bij privatisering van zwembad De Fluit als volgt: - ingebrachte dienstverlening: € 70.000,-- winst- en risicotoeslag: € 30.000,--
Bij de gemeente •
Overheadkosten de overheadkosten van € 773.000,-- vervallen van de zwembadbegroting, maar zij houden geen directe besparing in: zij blijven rusten op de gemeentebegroting. Op aangeven van de gemeente is vastgesteld dat de overheadkosten voor de zwembaden op een termijn van 10 jaar indicatief kunnen afnemen met maximaal € 100.000,--, omdat de hiermee samenhangende gemeentelijke dienstverlening voor zwembad De Fluit in geval van privatisering vervalt.
•
Extra kosten toenemend door: implementatiekosten. Dit zijn kosten onder andere voor het oprichten van een BV, het opstellen van statuten, contracten, Sociaal Plan, et cetera. De kosten zijn hoger of lager, afhankelijk van uitbesteden of zelf doen. Vooralsnog gaan wij uit van € 40.000,-toenemend door: een veranderende rechtspositie van het personeel. Financiële verschillen worden normaal gesproken opgevangen door een sociaal plan. De kosten hiervoor ramen wij op € 95.000,-- voor exploitatiejaar 1 na ingang van privatisering. Daarna verwachten wij dat deze kosten afnemen. In totaal gaan wij uit van € 424.000,-- aan kosten Bovengenoemde kosten zijn deels incidenteel en deels structureel. Samengevat ontstaan de volgende ontvlechtingkosten (zie bijlage 4 voor een specificatie van deze kosten): − eenmalige implementatiekosten: € 40.000,-− consequenties in verband met Sociaal Plan € 424.000,-Totale ontvlechtingkosten, afgerond: € 464.000,--
In relatie tot het bovenstaande worden de bovengenoemde toenemende exploitatie opbrengsten, de extra kosten in verband met het inschakelen van een exploitant en de extra kosten in verband met ontvlechting (Sociaal Plan en implementatiekosten) betrokken bij de exploitatieprognoses en het overzicht van geraamde totale gemeentelijke zwembadkosten in de paragrafen 3.5 en 3.6.
Pagina 12 van 22
Uitwerken van scenario’s
* Overheadkosten bij niet-privatiseren én nieuwbouw óf renovatie (scenario’s 2a, 3a en 4a) toenemend door: gemeentelijke toerekeningsystematiek via een toenemende personeelsformatie Bij niet privatiseren én renovatie dan wel nieuwbouw nemen de overheadkosten voor het zwembad toe, doordat deze overheadkosten worden bepaald door de omvang van de personeelsformatie van het zwembad (= gemeentelijk beleid). Deze personeelsformatie is nodig door hogere bezoekaantallen.
In 3.5 en 3.6 worden in relatie tot de overheadkosten de volgende uitgangspunten gehanteerd: • bij de scenario’s ‘renoveren dan wel nieuw bouwen in combinatie met gemeentelijk beheer’ (2a, 3a en 4a) zijn weliswaar extra overheadkosten te verwachten voor de zwembaden, maar wij laten deze extra overheadkosten buiten beschouwing, omdat onvoldoende duidelijk is wat de extra overheadkosten zullen zijn. Uitgegaan wordt van € 773.000,-- aan overheadkosten voor de scenario’s 2a, 3a en 4a, zoals ook voor 1a van toepassing is; • bij de scenario’s over privatisering (1b, 2b, 3b en 4b) vervallen de overheadkosten van de zwembadbegroting, maar deze overheadkosten zijn toch bij de exploitatieprognoses van 1b, 2b, 3b en 4b betrokken om de onderlinge vergelijkbaarheid van scenario’s niet te verstoren. 3.5 Exploitatieprognoses Het exploitatieresultaat van de zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat in 2008: • Exploitatieresultaat exclusief resterende kosten € 1.435.000,-• Resterende kosten € 633.000,-• Exploitatieresultaat inclusief resterende kosten € 2.068.000,-Resterende kosten bestaan uit kapitaallasten en groot onderhoud bij zwembad De Fluit en de van toepassing zijnde huurvergoeding en groot onderhoud bij zwembad Forum Kwadraat. Onderstaande overzichten tonen exploitatieprognoses van onderzochte scenario’s: eerst de scenario’s ‘in standhouden beide zwembaden’ en ‘renovatie’ (1 en 2), daarna de scenario’s ‘nieuwbouw’ (3 en 4). De toelichting vergelijkt onderlinge financiële consequenties van scenario’s. Scenario’s 1 en 2: In standhouden en renovatie 0.
1.
2.
Huidige zwembaden
In standhouden beide zwembaden
Sluiten Forum Kwadraat en renoveren De Fluit
2008
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
1.601.000
In euro’s Inkomsten
1.316.000
1.423.000
1.483.000
1.439.000
Uitgaven
2.751.300
2.731.000
2.887.000
2.633.000
2.637.000
Exploitatieresultaat
-1.435.000
-1.308.000
-1.404.000
-1.194.000
-1.036.000
Resterende kosten
633.000
675.700
675.700
1.125.000
1.125.000
Wv.extra kap.l
152.000
0
0
781.500
781.500
-2.068.000
-1.984.000
-2.080.000
-2.319.000
-2.161.000
Totaal (afgerond)
Scenario’s 3 en 4: nieuwbouw 0. Huidige zwembaden 2008
3.
4.
Sluiten beide zwembaden en vervan- In standhouden van Forum Kwadraat gen door een nieuw zwembad en vervangen De Fluit Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
In euro’s Inkomsten
1.316.000
1.683.000
1.877.000
1.873.000
2.020.000
2.751.300
2.815.000
2.774.000
3.067.000
3.008.000
Exploitatieresultaat
-1.435.000
-1.132.000
-897.000
-1.194.000
-988.000
Resterende kosten
633.000
1.080.000
1.080.000
1.358.000
1.358.000
Wv.extra kap.l
152.000
677.800
677.800
574.200
574.200
-2.068.000
-2.212.000
-1.977.000
-2.552.000
-2.346.000
Uitgaven
Totaal (afgerond)
Pagina 13 van 22
Uitwerken van scenario’s
1.
In standhouden zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat
Begroot exploitatieresultaat inclusief kapitaallasten is -€ 1.984.000,-- bij voortzetten van het huidige beheer en -€ 2.080.000,-- bij geprivatiseerd beheer. Geprivatiseerd beheer is, nog exclusief daar bovenop komende ontvlechtingkosten, financieel ongunstiger voor de gemeente dan het voortzetten van het huidige beheer. Dit komt doordat de extra kosten voor het inschakelen van een exploitant niet worden goedgemaakt door de extra opbrengsten van meerbezoek. 2.
Sluiten zwembad Forum Kwadraat en renoveren zwembad De Fluit
Begroot exploitatieresultaat inclusief kapitaallasten is -€ 2.319.000,-- bij gemeentelijk beheer en -€ 2.161.000,-- bij geprivatiseerd beheer. Het gunstigere resultaat bij privatisering van afgerond € 160.000,-- wordt vooral gerealiseerd door hogere exploitatieopbrengsten (meerbezoek en optimaliseren van tarieven) en lagere personeelskosten (efficiënte personeelsinzet en lagere personeelskosten per fte) dan bij gemeentelijk beheer. 3.
Sluiten beide zwembaden en vervangen door één nieuw multifunctioneel zwembad
Begroot exploitatieresultaat inclusief kapitaallasten is -€ 2.212.000,-- bij gemeentelijk beheer en -€ 1.977.000,-- bij geprivatiseerd beheer. Geprivatiseerd beheer is dan € 235.000,-- gunstiger dan gemeentelijk beheer. Naast oorzaken als bij ‘2’ wordt dit tevens veroorzaakt door het optimaliseren van het rendement uit zwemlessen. 4.
In standhouden zwembad Forum Kwadraat en vervangen De Fluit door een nieuw zwembad
Begroot exploitatieresultaat inclusief kapitaallasten is -€ 2.552.000,-- bij gemeentelijk beheer en -€ 2.346.000,-- bij geprivatiseerd beheer. Geprivatiseerd beheer is dan € 206.000,-- gunstiger dan gemeentelijk beheer. Oorzaken zijn van toepassing als bij ‘3’, echter in mindere mate doordat het te privatiseren zwembad kleiner van omvang is. Bij geprivatiseerd beheer zijn teruglopende overheadkosten te verwachten: circa € 100.000,-- binnen een termijn van 10 jaar. Bij geprivatiseerd beheer zijn de overheadkosten weliswaar van de zwembadbegroting vervallen, maar zij rusten nog steeds op de gemeentebegroting.
Gedetailleerde exploitatieprognoses, hierbij gehanteerde uitgangspunten en een toelichting zijn opgenomen in bijlage 3. 3.6 Gemeentelijke kosten voor het zwembad Onderstaande tabel toont: • de exploitatieresultaten van scenario’s ten opzichte van de huidige exploitatieresultaten; • ontvlechtingkosten bij geprivatiseerd beheer en de termijn waarop een break-even situatie wordt bereikt (break-even: de termijn waarop extra kosten zijn “goedgemaakt”, waarna sprake kan zijn van een financieel gunstigere situatie). De toelichting daarna gaat hier op in. 1.
2.
In standhouden beide zwembaden
3.
4.
Sluiten beide zwembaden Sluiten Forum Kwadraat en vervangen door een en renoveren De Fluit nieuw zwembad
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Potentieel exploitatieresultaat
-1.984.000
-2.080.000
-2.319.000
-2.161.000
-2.212.000
-1.977.000
-2.552.000
-2.346.000
Exploitatieresultaat 2008
-2.068.000
-2.068.000
-2.068.000
-2.068.000
-2.068.000
-2.068.000
-2.068.000
-2.068.000
+84.000
-12.000
-251.000
-93.000
-144.000
+91.000
-484.000
-278.000
nvt
464.000
nvt
464.000
nvt
464.000
Nvt
464.000
Gunstiger c.q. ongunstiger
Ontvlechtingskosten break-even
negatief
Privatiseren
negatief
Huidig beheer
In standhouden van Forum Kwadraat en vervangen De Fluit
Privatiseren
5,1
Huidig beheer
Privatiseren
negatief
Pagina 14 van 22
Uitwerken van scenario’s
1.
In standhouden zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat
Geprivatiseerd beheer voor zowel zwembad Forum Kwadraat als zwembad De Fluit is € 12.000,-kostbaarder voor de gemeente dan het huidige zwembadbeheer. De ontvlechtingkosten komen daar nog eens bovenop. Enige financiële compensatie bestaat uit het teruglopen van overheadkosten, globaal per jaar € 10.000,-- tot een maximumafname van € 100.000,-- na 10 jaar. 2.
Sluiten zwembad Forum Kwadraat en renoveren zwembad De Fluit
Geprivatiseerd beheer van een gerenoveerd zwembad De Fluit is -€ 93.000,-- kostbaarder voor de gemeente dan het huidige zwembadbeheer. Dit is wel inclusief gerenoveerd zwembad dat circa 20 jaar meekan in plaats van twee (verder) verouderende zwembaden. De eenmalige ontvlechtingkosten brengen bij het geprivatiseerde scenario nog € 464.000,-- aan extra kosten mee. 3.
Sluiten beide zwembaden en vervangen door één nieuw multifunctioneel zwembad
Het exploitatieresultaat inclusief kapitaallasten is bij geprivatiseerd beheer -€ 1.977.000,--, dit is € 91.000,-- gunstiger dan bij het huidige zwembadbeheer. Na verrekening van ontvlechtingkosten van € 464.000,-- ontstaat bij geprivatiseerd beheer uitzicht op een break-even situatie eerst na omstreeks 5 tot 6 jaar (€ 464.000,-- / € 91.000,--). Daarna is geprivatiseerd beheer structureel financieel gunstiger. 4.
In standhouden zwembad Forum Kwadraat en vervangen De Fluit door een nieuw zwembad
Het exploitatieresultaat inclusief kapitaallasten is bijna € 280.000,-- kostbaarder dan het huidige zwembadbeheer. Geprivatiseerd beheer van een nieuw zwembad inclusief in standhouden van een geprivatiseerd zwembad Forum Kwadraat kan de extra kosten van nieuwbouw en privatisering dus niet goedmaken. Andersom geredeneerd kost een nieuw zwembad inclusief behoud van zwembad Forum Kwadraat “slechts” € 280.000,-- meer dan dat thans aan de zwembaden wordt uitgegeven. De nieuwbouw scenario’s 3 en 4 stellen een verbeterd zwembadaanbod voor langere termijn zeker. Dit aanbod komt aanzienlijk beter en gedurende een langere termijn tegemoet aan de behoefte van gebruikers dan bij ongewijzigd doorgaan met de huidige zwembaden of renovatie. Doorgaan met verouderde zwembaden brengt bovendien extra risico’s met zich mee van onverwacht groot onderhoud en kosten.
3.7 Financiële betekenis sluiting openluchtbad Sluiting van het openluchtbad is kostenverminderend doordat dan minder kosten worden gemaakt voor personele inzet, energie- en waterverbruik en onderhoud. Aan de andere kant moet rekening worden gehouden met teruglopende bezoekopbrengsten. Uit indicatieve ramingen komen de volgende financiële consequenties bij sluiting van het openluchtbad naar voren (ten opzichte van het niet-sluiten van het openluchtbad): 1.
In standhouden zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat
Wij ramen een kostenbesparing van € 70.000,-- tot € 100.000,-- per jaar, uitgaande van volledig vervallen van personeelsinzet en geraamd benodigd groot onderhoud van € 30.000,-- per jaar. Aan dit laatste bedrag kan beperkt zekerheid worden ontleend. Daarvoor is een gedetailleerde onderhoudsinspectie nodig. 2.
Sluiten zwembad Forum Kwadraat en renoveren zwembad De Fluit
De kostenbesparing voor de gemeente bedraagt indicatief € 130.000,-- tot € 150.000,-- per jaar. 3.
Sluiten beide zwembaden en vervangen door één nieuw multifunctioneel zwembad
Wij ramen een indicatieve kostenbesparing van € 160.000,-- tot € 180.000,-- per jaar. Deze kostenbesparing is hoger dan bij ‘2’ omdat bij ‘3’ minder wordt geïnvesteerd en daarnaast sprake is van substantieel meer bezoek dan bij ‘2’. 4.
In standhouden zwembad Forum Kwadraat en vervangen De Fluit door een nieuw zwembad
Als bij ‘3’.
Pagina 15 van 22
Uitwerken van scenario’s
3.8 Aanvullende commerciële functies Het toevoegen van aanvullende functies aan een zwembad versterkt het multifunctionele gebruik van een zwembadcomplex. De afgelopen 10 jaar is vooral het toevoegen van commerciële functies -zoals fitness, health, wellness, care, kinderopvang en racketsport- in zwang geraakt. Deze functies kunnen meerwaarde bieden aan een reeds aanwezige zwembadproduct en bij voldoende marktpotentie tevens de onrendabele top van een zwembadexploitatie terugdringen. De ervaring leert echter dat commerciële functies voor gemeenten minder aantrekkelijk zijn dan dat zij lijken. Het exploiteren van bijvoorbeeld een fitnesscentrum bij een zwembad kan financieel aantrekkelijk zijn, maar staat niet bekend als gemeentelijke taak. Daarbij komt dat deze bedrijfsactiviteit risicovol is en spanning kan opleveren in relatie tot andere binnen de gemeente actieve fitnesscentra. Het door een marktpartij laten exploiteren van een fitnesscentrum lijkt dan een alternatief, maar dit betekent weer dat behaalde rendementen naar deze marktpartij toevallen. De gemeente kan dan rekenen op slechts beperkt financieel voordeel (huurvergoeding). Of commerciële functies bij een gerenoveerd of nieuw zwembad in Leidschendam-Voorburg aantrekkelijk zijn voor de gemeente, is te achterhalen via een marktonderzoek.
Pagina 16 van 22
4
Samenvattend overzicht en conclusies
4.1
Samenvattend overzicht 0
1
2
3
4
Huidige zwembaden
In standhouden beide zwembaden
Sluiten Forum Kwadraat en renoveren De Fluit
Sluiten twee zwembaden en vervangen door één nieuw zwembad
In standhouden Forum Kwadraat en vervangen De Fluit
Scenario
2008
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
Bezoeken per jaar
335.000
345.000
349.000
351.000
367.000
398.000
415.000
428.000
442.000
Exploitatieresultaat inclusief kapitaallasten per jaar
-€ 2.068.000,--
-€ 1.984.000,--
-€ 2.080.000,--, echter met:
-€ 2.319.000,--
-€ 2.161.000,--, echter met:
-€ 2.212.000,--
-€ 1.977.000,--, echter met:
-€ 2.552.000,--
-€ 2.346.000,--, echter
ontvlechtingkosten van € 464.000,-(eenmalig, gecumuleerd)
Is privatiseren financieel gunstiger?
nvt
nvt
ontvlechtingkosten als hier links naast
nvt
ontvlechtingkosten als hier links naast
nvt
nvt +€ 91.000,--
Financieel verschil privatiseren tov huidig beheer
•
Ontvlechtingkosten
€ 464.000,--
€ 464.000,--
€ 464.000,--
€ 464.000,--
•
Financieel gunstig eerst na …jaar
Ongunstiger resultaat is niet goed te maken
Ongunstiger resultaat is niet goed te maken
Na circa 5 tot 6 jaar jaarlijks structureel gunstiger
Na circa 5 tot 6 jaar jaarlijks structureel gunstiger
nvt
nvt
-€ 94.000,--
-€ 278.000,--
•
Financiële consequenties investering
-€ 12.000,-- (ongunstiger)
ontvlechtingkosten als hier links naast
nvt
•
Investeringskosten (ex grond)
€ 12.630.000,--
€ 12.630.000,--
€ 15.890.000,--
€ 15.890.000,--
€ 13.460.000,--
€ 13.460.000,--
•
Kapitaallasten obv lineaire lening, rente: 5%, looptijd: 20 jaar (bij renovatie), 40 jaar (bij nieuwbouw)
€ 780.000,--
€ 780.000,--
€ 678.000,--
€ 678.000,--
€ 575.000,--
€ 575.000,--
•
Aandachtspunt
Locatie nader te bepalen
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
€ 70.000 tot € 100.000,-Indicatieve kostenbesparing bij sluiten openluchtbad De Fluit (ten opzichte van bovengenoemd exploitatieresultaat) •
Voorwaarde
€ 70.000,-- tot € 100.000,--
€ 70.000,-- tot € 100.000,-Afvloeien personeel
€ 140.000,-- tot € 150.000,-Afvloeien personeel
€ 140.000,-- tot € 150.000,--
€ 170.000,-- tot € 190.000,--
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Afvloeien personeel
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Nieuw zwembad: grip volledig bij gemeente Forum Kwadraat: obv huidige contracten Nieuw zwembad: geheel voor rekening van de gemeente Forum Kwadraat: afgedekt door contractbepalingen
Vast te stellen door contractbepalingen
Exploitatierisico’s •
Maatschappelijk
Fluit: grip bij gemeente Forum Kwadraat: obv huidige contracten
Fluit: grip volledig bij gemeente Forum Kwadraat: obv huidige contracten
Vast te stellen door contractbepalingen
Volledige grip bij gemeente
Vast te stellen door contractbepalingen
Volledige grip bij gemeente
Vast te stellen door contractbepalingen
•
Financieel
Fluit: geheel voor rekening van de gemeente Forum Kwadraat: afgedekt door contractbepalingen
Fluit: geheel voor rekening van de gemeente Forum Kwadraat: afgedekt door contractbepalingen
Af te dekken door vooraf vast te stellen “exploitatieplafond” (bijdrage)
Geheel voor rekening van de gemeente
Af te dekken door vooraf vast te stellen “exploitatieplafond” (bijdrage)
Geheel voor rekening gemeente
Af te dekken door vooraf vast te stellen “exploitatieplafond” (bijdrage)
Als hier rechts naast
Onverwacht sterk toenemende kosten voor groot onderhoud, vooral bij zwembad De Fluit en bij zwembad Forum Kwadraat
Als hier links naast
Uitgestelde besluitvorming door kostenverhoging
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Als hier links naast
Risico’s
Af te dekken door vooraf vast te stellen “exploitatieplafond” (bijdrage)
Tijdelijke sluiting zwembad kan bezoekverminderend effect hebben (en daarmee kostenverhogend zijn)
Sterk teruglopend bezoek door veroudering zwembaden
Toekomstperspectief
Zwemfunctie voor 10 jaar
Als hier links naast
Als hier links naast
Zwemfunctie voor circa 20 jaar
Als hier links naast
Zwemfunctie voor circa 40 jaar
Consequenties voor huidig personeel
Personeel De Fluit: heeft ambtelijke rechtspositie
Personeel De Fluit: behoudt ambtelijke rechtspositie
Personeel van De Fluit verliest ambtelijke status en gaat over naar de CAO Recreatie
Personeel De Fluit: behoudt ambtelijke rechtspositie
Personeel van De Fluit verliest ambtelijke status en gaat over naar de CAO Recreatie
Personeel De Fluit: behoudt ambtelijke rechtspositie
Personeel van De Fluit verliest ambtelijke status en gaat over naar de CAO Recreatie
Personeel De Fluit: behoudt ambtelijke rechtspositie
Personeel van De Fluit verliest ambtelijke status en gaat over naar de CAO Recreatie
Personeel Forum Kwadraat: heeft private rechtspositie
Personeel Forum Kwadraat: behoudt private rechtspositie
NB Personeel De Fluit geeft voor keur aan huidige rechtspositie
NB Personeel De Fluit geeft voor keur aan huidige rechtspositie
Personeel Forum Kwadraat: voor rekening werkgever
NB Personeel De Fluit geeft voor keur aan huidige rechtspositie
Personeel Forum Kwadraat: voor rekening werkgever
NB Personeel De Fluit geeft voor keur aan huidige rechtspositie
Pagina 17 van 22
4.2
Conclusies
Maatschappelijke functie huidige zwembaden Fase 1 van het onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat de zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat hun maatschappelijke functie steeds minder goed vervullen: •
Conclusie 1: de zwembaden zijn verouderd - Dit is vooral van toepassing op zwembad De Fluit. Gebruikers klagen over hygiëne en een niet schone accommodatie. De inspanningen voor schoonmaak en dagelijks onderhoud, alsmede de hiermee samenhangende kosten nemen echter steeds verder toe. De “netheid” van het zwembad is desondanks niet meer op niveau te brengen. Veroudering van het zwembad is minder van toepassing op Forum Kwadraat, maar ook dit zwembad verliest aan aantrekkingskracht.
•
Conclusie 2: het aanbod sluit niet meer goed aan op de behoeften - Zwembad De Fluit: - het overdekte recreatieve bad komt niet meer tegemoet aan de veranderende vraag bij bezoekers. Teruglopend bezoek is hiervan het gevolg; - het openluchtbad heeft een te grote capaciteit voor een relatief laag aantal bezoekers. Deze bezoekers maken bovendien maar beperkt gebruik van het openluchtbad. Er bestaat wel behoefte aan de recreatieve functie van het openluchtbad (dagrecreatie, ligweide); - het wedstrijdbad voldoet niet aan de eisen die door de KNZB voor zwemsport en waterpolo worden gesteld. Het bad voldoet dan ook niet aan de wensen van gebruikers; - het aanwezige zwemwater voor zweminstructie is onvoldoende geschikt voor instructieactiviteiten. Als gevolg hiervan bestaat er: - een wachtlijst voor zwemlessen van 1,0 tot 2,0 jaar. Dit is (zeer) lang, voor ouders en hun kinderen, maar ook in vergelijking tot wat gangbaar is in andere zwembaden en gemeenten; - een beperkt aanbod van doelgroepactiviteiten. Dat is jammer, want doelgroepactiviteiten versterken de dienstverlening en zijn, net als zwemlessen, in de regel meer rendabel dan andere zwemactiviteiten. - Zwembad Forum Kwadraat: - het aanbod is één wedstrijdbassin, maar dit wedstrijdbassin is niet geschikt voor wedstrijden en maar beperkt geschikt voor andere gewenste zwemactiviteiten. Enkele momenteel georganiseerde activiteiten belemmeren elkaar: vooral de combinatie zwemsport en zweminstructie levert spanning op als gevolg van een onderling afwijkende gewenste watertemperatuur.
•
Conclusie 3: bij gelijkblijvend beleid lopen de bezoekaantallen terug - Dit is van toepassing op beide zwembaden. Teruglopende bezoekaantallen betreffen vooral recreatief zwemmen binnen, recreatief zwemmen buiten en doelgroepzwemmen (zwemmen voor ouderen, ouder en kindzwemmen, et cetera).
Financiële aspecten huidige zwembaden Fase 1 van het onderzoek laat zien dat er potentiële exploitatieverbeteringen voor de huidige zwembaden bestaan. Fase 2 toont een ongunstig financieel perspectief voor beide zwembaden. •
Conclusie 4: potentiële exploitatieverbetering is € 175.000,-- bij optimaal management - Een conclusie hierbij moet echter ook zijn dat een aantal exploitatieverbeteringen binnen de huidige bedrijfsvoering moeilijk uitvoerbaar is, onaantrekkelijk is óf niet ten gunste van de gemeente komt. Exploitatieverbeteringen betreffen onder andere: - tariefverhoging bij De Fluit voor recreatief zwemmen en zwemlessen, waardoor een exploitatieverbetering ontstaat van € 88.000,--. Doordat ook zwemverenigingen voor zwemlessen zorgen, komen rendementen deels ten goede van deze verenigingen;
Pagina 18 van 22
Samenvattend overzicht en conclusies
-
extra bedrijfsinspanningen voor meerbezoek bij doelgroepzwemmen en zwemlessen bij beide zwembaden € 42.000,--. Door afspraken over een vaste exploitatiebijdrage met de exploitant van zwembad Forum Kwadraat komen exploitatieverbeteringen die van toepassing zijn op dit zwembad ten gunste van de exploitant; - een verminderde openstelling tijdens uren met een lage bezetting, € 91.000,--. Dit gaat ook ten koste van het maatschappelijke rendement van het zwembad. - Tegenover bovengenoemde exploitatieverbeteringen zijn er extra kosten te verwachten. Extra onderhoud voor De Fluit vergt ten minste € 46.000,-- extra per jaar, terwijl ook Forum Kwadraat mogelijk extra onderhoud nodig heeft. Dit komt naar voren bij het meerjaren onderhoud plan dat naar verwachting in de tweede helft van 2009 wordt uitgebracht. •
Conclusie 5: toenemende zwembadkosten voor de gemeente mogen worden verwacht - Bij gelijkblijvend zwembadenbeleid neemt het exploitatietekort voor de gezamenlijke zwembaden tussen 2009 en 2015 toe met ruim € 300.000,--. Het exploitatieresultaat ontwikkelt zich dan van -€ 1.984.000,-- in 2009 tot circa -€ 2.302.000,-- in 2015. Dit is inclusief bovengenoemde exploitatieverbeteringen.
•
Conclusie 6: sluiten van het buitenbad bij De Fluit levert maximaal € 100.000,-- op - Uitgaande van het volledig vervallen van personeelsinzet ramen wij zeer indicatief een potentiële kostenbesparing van € 70.000,-- tot € 100.000,-- per jaar. Aan dit bedrag kan beperkt zekerheid worden ontleend. Daarvoor is een gedetailleerde onderhoudsinspectie nodig op basis waarvan de besparing op onderhoudskosten in beeld komt. Deze vormen naar verwachting een substantieel onderdeel van de besparing van € 100.000,--. - Het sluiten van het buitenbad gaat ten koste van het buitenbad bezoek, bestaande uit gemiddeld 24.000 bezoeken per jaar: dit is circa 10% van het huidige bezoek aan het zwembadcomplex De Fluit. Sluiting gaat vooral ten koste van bezoekers, die het buitenbad vooral gebruiken voor dagrecreatie (ligweide) en voor banenzwemmen.
Beheer en bedrijfsvoering huidige zwembaden De fasen 1 en 2 van het onderzoek tonen zich kritisch over het huidige beheer en de huidige bedrijfsvoering van de zwembaden. •
Conclusie 7: optimaal tegemoetkomen aan zwembadbehoeften bij inwoners ontbreekt - Er bestaat geen enkele afstemming tussen zwembad De Fluit en zwembad Forum Kwadraat. Dit komt doordat het beheer van De Fluit in handen is van de gemeente Leidschendam-Voorburg, terwijl Forum Kwadraat wordt beheerd door Optisport-Voorburg BV. Als gevolg hiervan ontbreekt een optimale marktbenadering en het optimaal tegemoet komen aan de behoeften aan zwembadactiviteiten bij de inwoners van Leidschendam-Voorburg. Tegen deze achtergrond is zwembadbeheer onder gelijke beheervoorwaarden en bij voorkeur met gelijke bedrijfsaansturing wenselijk. De keuze voor zwembaden in geprivatiseerd beheer dan wel gemeentelijk beheer houdt mede verband met de keuze voor het doorgaan met de huidige zwembaden dan wel renoveren of juist nieuw bouwen.
Pagina 19 van 22
Samenvattend overzicht en conclusies
Een toekomstig zwembadenaanbod De opdacht voor dit verkennende onderzoek spitst zich toe op het in beeld brengen van maatschappelijke en financiële consequenties op basis van de volgende toekomstscenario’s:
•
A Doorgaan met het huidige beheer
B Privatiseren van het beheer
1
In standhouden van beide zwembaden
1a
1b
2
Sluiten Forum Kwadraat / renoveren De Fluit
2a
2b
3
Sluiten beide baden / realiseren één nieuw multifunctioneel zwembad
3a
3b
4
In standhouden Forum Kwadraat / vervangen De Fluit door een nieuw zwembad
4a
4b
Aandachtspunten: - scenario 1 gaat uit van één zwembad in Leidschendam en éen zwembad in Voorburg. Bij de scenario’s 2 en 3 vervalt één zwembad, het zwembad in Voorburg, en ontstaat een gerenoveerd zwembad De Fluit in Leidschendam (scenario 2) of een nieuw zwembad op een binnen de gemeentegrenzen nader te bepalen plaats (scenario 3). Scenario 4 gaat uit van een vervangend zwembad voor De Fluit en behoud van zwembad Forum Kwadraat; - een gerenoveerd zwembad De Fluit kan worden aangepast aan de eisen van deze tijd, voor zover de huidige accommodatie dat toelaat. De beperking bestaat hierbij vooral uit de oorspronkelijke bouw van 1970, met daarna een tussentijdse uitbreiding en gedeeltelijke renovatie in 1992. Een nieuw zwembad heeft op dit punt geen beperkingen; - bij renovatie wordt uitgegaan van een levensduur van ten minste 20 jaar, bij nieuwbouw is dit ten minste 30 tot 40 jaar. Een nieuw zwembad gaat uit van een langere levensduur; - bij renoveren wordt het zwembad tijdens de bouwperiode geheel dan wel gedeeltelijk gesloten. De bouwperiode van een ingrijpend gerenoveerd zwembad is normaal gesproken 1 tot 2 jaar. Bezoekers moeten dan (gedeeltelijk) uitwijken naar omliggende zwembaden.
Maatschappelijke functie toekomstig(e) zwembad(en) Mede tegen bovenstaande achtergrond verwachten wij ten aanzien van de mogelijke scenario’s onderstaand zwembadenbezoek: 0.
1.
2.
3.
4.
Huidige zwembaden
In standhouden beide zwembaden
Sluiten Forum Kwadraat en renoveren De Fluit
Sluiten beide zwembaden en vervangen door een nieuw zwembad
In standhouden van Forum Kwadraat en vervangen De Fluit
2008
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
Recreatief binnen
153.000
149.900
149.900
154.600
162.300
170.100
178.600
174.300
181.300
Recreatief buiten
24.000
23.800
23.800
19.000
19.000
29.800
29.800
29.800
29.800
Doelgroepen
15.100
18.500
19.000
18.400
19.300
23.900
25.100
25.500
26.350
Zwemlessen
67.000
64.000
67.400
70.400
77.400
77.400
85.100
90.000
96.000
Verenigingen
62.000
74.600
74.600
76.500
76.500
84.200
84.200
94.200
94.200
Scholen Totaal (afgerond)
•
Privatiseren
13.500
13.800
13.800
12.200
12.200
12.200
12.200
13.800
13.800
335.000
345.000
349.000
351.000
367.000
398.000
415.000
428.000
442.000
Conclusie 8: nieuwbouw levert de hoogste bezoekaantallen op - Nieuwbouw levert meer bezoeken op dan renovatie, dat weer meer bezoeken oplevert dan doorgaan met de huidige zwembaden. Bij renovatie en nieuwbouw nemen deze bezoekaantallen minder snel terug dan bij doorgaan met de huidige zwembaden (overigens levert meerbezoek meer opbrengsten op, maar zij vereist ook een hogere personeelsinzet).
Pagina 20 van 22
Samenvattend overzicht en conclusies
- Wij verklaren het aannemelijk dat hogere bezoekaantallen een positief verband houden met de aard en kwaliteit van het zwembadaanbod (ten minste op aanvaardbaar niveau). - Bij geprivatiseerd beheer ontstaan hogere bezoekaantallen dan bij gemeentelijk beheer door het inbrengen van extra ondernemerschap door de exploitant (collectieve promotiecampagnes, invoeren van succesvolle marketingconcepten, arrangementen, et cetera). - Privatisering gaat uit van een “efficiënt” openstellingrooster. Tijdens uren met een lage bezetting zal het zwembad dan worden gesloten, tenzij de gemeente openstelling eist. Financiële aspecten toekomstig(e) zwembad(en) De gemeentelijke kosten voor de zwembaden bedragen momenteel € 2.068.000,-- per jaar. Zij bestaan voornamelijk uit compensatie voor exploitatietekorten, kapitaallasten voorkomend uit eerder aangegane verplichtingen en kosten voor groot onderhoud. Ten aanzien van de voorliggende scenario’s bestaan er onderstaande financiële toekomstperspectieven. 1.
2.
In standhouden beide zwembaden
In euro’s per jaar
Gemeentelijke kosten voor zwembad(en) Waarvan extra kapitaallasten
3.
4.
Sluiten beide zwembaden Sluiten Forum Kwadraat en vervangen door een en renoveren De Fluit nieuw zwembad
Huidig beheer
Privatiseren
Huidig beheer
-1.984.000
-2.080.000
-2.319.000
-2.161.000
-2.212.000
-1.977.000
-2.552.000
-2.346.000
0
0
781.500
781.500
677.800
677.800
574.200
574.200
Privatiseren
Huidig beheer
In standhouden van Forum Kwadraat en vervangen De Fluit
Privatiseren
Huidig beheer
Privatiseren
•
Conclusie 8: Renoveren kan kostbaarder uitpakken dan nieuwbouw - De jaarlijkse zwembadkosten bij het financieel meest gunstige nieuwbouwscenario zijn lager dan bij renovatie (scenario 3 ten opzichte van 2). - Consequentie is dan wel het sluiten van Forum Kwadraat en het vervangen van beide zwembaden door 1 nieuw multifunctioneel zwembad voor de hele gemeente.
•
Conclusie 9: jaarlijkse zwembadkosten bij doorgaan met Forum Kwadraat + vervangen van De Fluit zijn hoger dan verder gaan met één nieuw multifunctioneel zwembad (scenario 4 ten opzichte van scenario 3) - Een nieuw zwembad met behoud van zwembad Forum Kwadraat is ruwweg € 340.000,-tot € 380.000,-- kostbaarder dat het nieuw bouwen van één multifunctioneel zwembad in de plaats van beide bestaande zwembaden.
•
Conclusie 10: geprivatiseerd beheer kan voor de gemeente financieel gunstig zijn - Bij het buiten beschouwing laten van overheadkosten1 zijn de resultaten als volgt: A bij doorgaan met beide zwembaden: - huidig beheer (1a) is € 96.000,-- gunstiger dan geprivatiseerd beheer (1b). B bij renovatie: - geprivatiseerd beheer (2b) is € 158.000,-- gunstiger dan gemeentelijk beheer (2a). C bij nieuwbouw van één zwembad inclusief sluiten Forum Kwadraat: - geprivatiseerd beheer (3b) is € 235.000,-- gunstiger dan gemeentelijk beheer (3a). D bij nieuwbouw inclusief in standhouden Forum Kwadraat: - geprivatiseerd beheer is € 206.000,-- gunstiger dan gemeentelijk beheer.
1
Overheadkosten zijn gemeentelijke kosten die door het gemeentehuis worden toegerekend aan het zwembad.
Pagina 21 van 22
Samenvattend overzicht en conclusies
Ad.A
De extra kosten voor het inschakelen van een exploitant worden naar verwachting niet goedgemaakt door de extra opbrengsten van meerbezoek.
Ad.B/C/D De bij privatisering geraamde hogere opbrengsten (meerbezoek) en lagere gemiddelde personeelskosten (als gevolg van een efficiëntere personeelsinzet) compenseren de extra kosten voor het inschakelen van een exploitant. - Bij geprivatiseerd beheer is meestal sprake van hogere tarieven dan bij gemeentelijk beheer, dat wil zeggen bij tarieven voor recreatief zwemmen, doelgroepen en particuliere zweminstructie, voor zover de gemeente dat toelaat. De hogere tarieven zijn dan marktconform, maar zij belemmeren niet het eerder geraamde bezoekniveau (prijselasticiteit). - Vanzelfsprekend zijn bij privatisering van een zwembad uiteenlopende aanbiedingen van exploitanten te verwachten. Grontmij | Marktplan is bekend met hetgeen van exploitanten mag worden verwacht. Aan de door Grontmij | Marktplan in dit onderzoek geraamde resultaten bij geprivatiseerd beheer kan desondanks eerst een steviger status worden ontleend na te voeren onderhandelingen met een te selecteren marktpartij. •
2
Conclusie 11: nieuwbouw + geprivatiseerd beheer kan na 5 tot 6 jaar financieel gunstig zijn dan doorgaan met de huidige zwembaden onder het huidige beheer2 - Bij geprivatiseerd beheer ontstaan extra kosten voor de gemeente, die bij een eventuele keuze voor geprivatiseerd beheer moeten worden betrokken. Dit zijn de zogenoemde “ontvlechtingkosten”. Deze ontvlechtingkosten houden verband met extra kosten voortkomend uit een veranderende rechtspositie van het personeel dat momenteel de ambtelijke status heeft en daarnaast kosten voor het oprichten van een BV en het opstellen van statuten, contracten, Sociaal Plan, etc. Wij ramen deze eenmalige ontvlechtingkosten op € 464.000,--. - Na het leggen van een relatie tussen de gemeentelijke kosten voor enerzijds de huidige zwembaden (bij scenario ‘0’: € 2.068.000,--) en anderzijds een nieuw geprivatiseerd zwembad inclusief sluiten van zwembad Forum Kwadraat (bij scenario ‘3b’: € 1.977.000,--) komt naar voren dat eerst na omstreeks 5 tot 6 jaar uitzicht ontstaat op een break-even situatie waarbij de ontvlechtingkosten zijn goedgemaakt. Daarna is de zwembadexploitatie jaarlijks structureel financieel gunstiger. - Geprivatiseerd beheer van een nieuw zwembad inclusief in standhouden van een geprivatiseerd zwembad Forum Kwadraat (4b) kan de extra kosten van nieuwbouw en privatisering niet goedmaken. Een geprivatiseerd nieuw zwembad ter vervanging van De Fluit inclusief behoud van een geprivatiseerd zwembad Forum Kwadraat (4b) kost circa € 280.000,-- meer dan dat thans aan de zwembaden wordt uitgegeven (scenario ‘0’). - De gemeentelijke kosten bij renovatie van zwembad De Fluit (2a en 2b) dan wel bij het bouwen van een nieuw zwembad gecombineerd met gemeentelijk beheer (3a en 4a) zijn in alle gevallen hoger dan de kosten bij doorgaan met de huidige zwembaden onder gelijkblijvend beheer.
Los van eventuele tegenvallers in verband met onverwacht extra benodigd onderhoud dat bij veroudering van zwembaden een steeds groter risico wordt.
Pagina 22 van 22
Bijlage 1
Investeringskostenramingen
Bijlage 1: Investeringskostenramingen
1a
Uitgangspunten
Algemeen: • • • •
prijspeil 1 juli 2009; prijzen op basis van m²-kengetallen referentie-accommodaties; gemiddeld ambitieniveau (sober en functioneel); exclusief: ° eventuele grondverwerving; ° kosten voor infrastructurele aanpassingen, aanleg van parkeerplaatsen; ° bestaande boekwaarden; ° ambtelijke ondersteuning.
Bouwkosten inclusief de volgende staartkosten: • • • • • • •
algemene kosten van de bouwplaats; coördinatievergoeding installaties; algemene kosten; winst en risico; CAR-verzekering; afkoop prijsstijgingen; onvoorzien over bouwkosten.
Terminologie
Infrastructuur parkeren: Bouwkosten: Inrichtingskosten: Bijkomende kosten:
kosten voor de inrichting van de parkeerplaatsen kosten voor bouwen van ruimten inclusief installaties, vaste inrichting basisinrichting voor de verschillende ruimten honoraria, leges, onderzoekskosten, et cetera
Kapitaallasten:
bij renovatie: op basis van lineaire lening met een looptijd van 20 jaar tegen en 5% rente; bij nieuwbouw: als bij renovatie maar dan met een looptijd van 40 jaar. Uitgegaan wordt van een langere levensduur bij nieuwbouw. • •
1b
Investeringskostenramingen
Scenario 2: Renovatie van zwembad De Fluit
Totaal
Subtotaal
BVO (m²) Grondkosten P.M. Bouwkosten Nieuwbouwdeel Buitenzwembad Binnenbad uitbreiding Renovatiekosten Bestaand deel Entree + balie/kassa + centrale hal Kleedruimten binnenzwembad Zwemzalen binnenzwembad Horeca Tribune Personeelsruimten Inrichtingskosten buiten bouwkosten (stelposten) Bijkomende kosten (stelposten) Totaal investeringskosten excl. grondkosten en btw
Totaal pm
pm 3.379 2.952 211 2.819 401 558 1.448 79 198 135
€ €
5.768.000 232.000
€ € € € € €
300.000 420.000 2.480.000 90.000 153.000 90.000
€
6.000.000
€
3.533.000
€ €
237.000 2.860.000
€
12.630.000
Bijlage 1: Investeringskostenramingen (Vervolg 1)
Scenario 3: Nieuw multifunctioneel zwembad
Totaal
Subtotaal
BVO (m²)
Totaal pm
Grondkosten Stelpost
pm €
1.796.000
€
9.957.000
Inrichtingskosten buiten bouwkosten (stelposten)
€
668.500
Bijkomende kosten (stelposten)
€
3.471.000
Totaal investeringskosten excl. grondkosten en btw
€
15.890.000
Bouwkosten Openlucht zwembad Buitenzwembad
1.247
€
1.796.000
306
€
624.000
Bouwkosten Binnenzwembad Entree + balie/kassa + centrale hal Kleedruimten
489
€
585.000
2.498
€
6.570.000
Horeca
499
€
705.000
Tribune
243
€
312.000
Personeelsruimten
160
€
188.000
Commerciële ruimten
635
Techniekruimten
885
€
973.000
Zwemzalen binnenzwembad
Scenario 4: Nieuw zwembad ter vervanging van De Fluit
pm
Totaal BVO Subtotaal bouwkos(m²) ten
Totaal pm
Grondkosten Stelpost
pm
Bouwkosten Openlucht zwembad Buitenzwembad
Kleedruimten Zwemzalen binnenzwembad
€
8.535.000
€
549.000
271 472 2.213
Horeca
319
Tribune
194
Personeelsruimten
114
Commerciële ruimten
pm
Techniekruimten
779
Inrichtingskosten buiten bouwkosten (stelposten)
1.796.000
1.247
Bouwkosten Binnenzwembad Entree + balie/kassa + centrale hal
€
Bijkomende kosten (stelposten)
€
2.582.000
Totaal investeringkosten excl. grondkosten en btw
€
13.460.000
Bijlage 1: Investeringskostenramingen
Kapitaallasten
Scenario 2
Renovatie
looptijd
20 jaar
rente
5,0%
te financieren (excl. btw)
12.630.000
jaar
20
1
2
3
4
5
6
7
8
9
20
Totaal
gemiddeld
aflossing
631.500
631.500
631.500
631.500
631.500
631.500
631.500
631.500
631.500
631.500
13.261.500
473.625
rente
631.500
599.925
568.350
536.775
505.200
473.625
442.050
410.475
378.900
631.500
7.262.250
307.856
totaal
1.263.000
1.231.425
1.199.850
1.168.275
1.136.700
1.105.125
1.073.550
1.041.975
1.010.400
1.263.000
20.523.750
780.000
Scenario 3
Nieuwbouw
looptijd
40 jaar
rente
5,0%
te financieren (excl. btw)
15.890.000
jaar
40
1
2
3
4
5
6
7
8
9
40
Totaal
gemiddeld
aflossing
397.250
397.250
397.250
397.250
397.250
397.250
397.250
397.250
397.250
397.250
15.890.000
297.938
rente
794.500
774.638
754.775
734.913
715.050
695.188
675.325
655.463
635.600
19.863
16.287.250
379.870
totaal
1.191.750
1.171.888
1.152.025
1.132.163
1.112.300
1.092.438
1.072.575
1.052.713
1.032.850
417.113
32.177.250
680.000
Scenario 4
Nieuwbouw
looptijd
40 jaar
rente
5,0%
te financieren (excl. btw)
13.460.000
jaar
40
1
2
3
4
5
6
7
8
9
40
Totaal
gemiddeld
aflossing
336.500
336.500
336.500
336.500
336.500
336.500
336.500
336.500
336.500
336.500
13.460.000
252.375
rente
673.000
656.175
639.350
622.525
605.700
588.875
572.050
555.225
538.400
16.825
13.796.500
321.778
totaal
1.009.500
992.675
975.850
959.025
942.200
925.375
908.550
891.725
874.900
353.325
27.256.500
575.000
Bijlage 2
Meerjaren bezoekprognoses
Bijlage 2: Meerjaren bezoekprognoses
2a 1.
Uitgangspunten De volgende indeling is van toepassing: A Doorgaan met het huidige beheer
B Privatiseren van het beheer
1
In standhouden van beide zwembaden
1a
1b
2
Sluiten Forum Kwadraat/renoveren De Fluit
2a
2b
3
Sluiten beide baden/realiseren één nieuw multifunctioneel zwembad
3a
3b
4
In standhouden Forum Kwadraat/vervangen De Fluit door een nieuw zwembad
4a
4b
2. 3.
4.
5.
6.
Basis is 2008: dit is het laatste volledige exploitatiejaar waarover gegevens beschikbaar zijn. Eerste exploitatiejaar voor onderlinge vergelijking is 2009 (jaar I). Bij de meerjaren bezoekprognoses zijn de volgende bezoekeffecten betrokken: - een nieuw zwembad heeft, als gevolg van een grotere aantrekkingskracht, hogere bezoekaantallen dan een zwembad dat niet wordt vernieuwd; - voor een gerenoveerd zwembad worden eveneens hogere bezoekaantallen verwacht maar in mindere mate dan bij een nieuw zwembad; - bij het sluiten van zwembad Forum Kwadraat oriënteren de bezoekers zich op alternatieven, een deel van dit bezoek gaat naar De Fluit; - bezoekaantallen nemen op termijn af, bij recreatief zwemmen verloopt deze afname voorspoediger dan bij andere zwemactiviteiten; - bij een hernieuw adequaat aanbod bestaat er grote animo voor particuliere zweminstructie (thans is de wachtlijst 1,0 tot 2,0 jaar); - een zorgbad is toekomstgericht en is bezoekbevorderend binnen de categorie doelgroep-activiteiten (speelt bij nieuwbouw). Er is gebruik gemaakt van analysesysteem MAAS (Marktplan Accommodatie Analyse Systeem). Dit systeem bevat actuele kengetallen (benchmarking) van vrijwel alle typen accommodaties op het gebied van sport, recreatie, welzijn en hieraan gelieerde voorzieningen. Het gebruikmaken van deze database versterkt de betrouwbaarheid van opgestelde bezoekprognoses. Naast de informatie uit de database zijn onze expertise en ervaringen uit jarenlange ervaringen met soortgelijke onderzoeken ingebracht De meerjaren bezoekprognoses zijn opgesteld met een bezoekverdeling naar bezoekcategorieën. De bezoekaantallen van deze bezoekcategorieën zijn deels beïnvloedbaar en deels niet-beïnvloedbaar door de bedrijfsleiding. Wij verwachten dat de bezoekaantallen van beïnvloedbare zwemactiviteiten bij geprivatiseerd beheer een (klein) bezoekvermeerderend effect ondervinden. Dit als gevolg van extra ondernemerschap en collectieve campagnes Uitgegaan wordt van een efficiënt zwembadgebruik. Dat betekent ook dat de bezetting van bassins zijn gebaseerd op een efficiënt gebruiksrooster.
Leeswijzer Hierna volgen eerst de meerjaren bezoekprognoses en daarna de toelichtingen.
Bijlage 2: Meerjaren bezoekprognoses
2b
Meerjaren bezoekprognoses
Scenario’s 1, 2, 3 en 4 bij gelijkblijvend beheer Scenario 1: handhaven huidige zwembaden 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
De Fluit + Forum Kwadraat recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal De Fluit + Forum Kwadraat
153.000 24.000 15.100 67.000 62.000 13.500 335.000
149.900 23.800 18.500 64.000 74.600 13.800 344.600
146.900 23.600 18.300 65.300 76.100 14.100 344.300
143.900 23.400 18.100 66.600 77.700 14.400 344.100
141.000 23.200 17.900 67.900 79.300 14.700 344.000
138.200 23.000 17.700 66.600 77.700 14.400 337.000
131.300 22.500 17.500 65.300 76.100 14.100 327.000
124.700 22.100 17.300 64.000 74.500 13.800 317.000
118.500 21.700 17.100 62.700 73.000 13.500 307.000
112.500 21.300 16.900 61.400 71.600 13.200 297.000
106.900 20.900 16.700 60.100 70.200 13.000 288.000
De Fluit recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal De Fluit
118.000 24.000 7.200 38.000 30.000 5.800 223.000
115.600 23.800 10.000 34.000 42.000 5.900 231.300
113.300 23.600 9.900 34.700 42.800 6.000 230.300
111.000 23.400 9.800 35.400 43.700 6.100 229.400
108.800 23.200 9.700 36.100 44.600 6.200 229.000
106.600 23.000 9.600 35.400 43.700 6.100 224.000
101.300 22.500 9.500 34.700 42.800 6.000 217.000
96.200 22.100 9.400 34.000 41.900 5.900 210.000
91.400 21.700 9.300 33.300 41.100 5.800 203.000
86.800 21.300 9.200 32.600 40.300 5.700 196.000
82.500 20.900 9.100 31.900 39.500 5.600 190.000
Forum Kwadraat recreatief zwemmen doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal Forum Kwadraat
35.000 7.900 29.000 32.000 7.700 112.000
34.300 8.500 30.000 32.600 7.900 113.300
33.600 8.400 30.600 33.300 8.100 114.000
32.900 8.300 31.200 34.000 8.300 114.700
32.200 8.200 31.800 34.700 8.500 115.000
31.600 8.100 31.200 34.000 8.300 113.000
30.000 8.000 30.600 33.300 8.100 110.000
28.500 7.900 30.000 32.600 7.900 107.000
27.100 7.800 29.400 31.900 7.700 104.000
25.700 7.700 28.800 31.300 7.500 101.000
24.400 7.600 28.200 30.700 7.400 98.000
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
154.600 19.000 18.400 70.400 76.500 12.200 351.100
154.600 19.000 18.200 71.800 78.000 12.400 354.000
154.600 19.000 18.000 73.200 79.600 12.600 357.000
153.100 18.800 17.800 74.700 81.200 12.900 358.500
151.600 18.600 17.600 73.200 79.600 12.600 353.200
148.600 18.200 17.400 71.700 78.000 12.300 346.200
145.600 17.800 17.200 70.300 76.400 12.100 339.400
142.700 17.400 17.000 68.900 74.900 11.900 332.800
139.800 17.100 16.800 67.500 73.400 11.700 326.300
137.000 16.800 16.600 66.200 71.900 11.500 320.000
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
170.100 29.800 23.500 80.500 87.600 12.600 404.100
170.100 29.800 23.300 82.100 89.400 12.900 407.600
170.100 29.800 23.100 80.500 87.600 12.600 403.700
168.400 29.500 22.900 78.900 85.800 12.300 397.800
166.700 29.200 22.700 77.300 84.100 12.100 392.100
165.000 28.900 22.500 75.800 82.400 11.900 386.500
163.400 28.600 22.300 74.300 80.800 11.700 381.100
161.800 28.300 22.100 72.800 79.200 11.500 375.700
Scenario 2: Renovatie zwembad De Fluit en sluiten zwembad Forum Kwadraat 2008 De Fluit recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal De Fluit
153.000 24.000 15.100 67.000 62.000 13.500 335.000
Scenario 3: Nieuwbouw multifunctioneel zwembad ter vervanging van beide zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat 2008 2009 2010 Nieuw multifunctioneel zwembad recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal nieuw multifunct.zwembad
153.000 24.000 15.100 67.000 62.000 13.500 335.000
Scenario 4: Nieuwbouw zwembad ter vervanging van zwembad De Fluit 2008
170.100 29.800 23.900 77.400 84.200 12.200 397.600
170.100 29.800 23.700 78.900 85.900 12.400 400.800
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Nieuw zwembad + Forum Kwadraat recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen Nieuw zwembad + ForumKwadraat
153.000 24.000 15.100 67.000 62.000 13.500 335.000
174.300 29.800 25.500 90.000 94.200 13.800 427.600
173.600 29.800 25.200 91.800 96.100 14.100 430.600
172.900 29.800 24.900 93.600 98.100 14.400 433.700
172.200 29.800 24.600 95.400 100.100 14.700 436.000
171.600 29.800 24.300 93.500 98.100 14.400 432.000
168.600 29.500 24.000 91.700 96.100 14.100 424.000
165.700 29.200 23.700 89.900 94.100 13.800 417.000
162.900 28.900 23.400 88.100 92.200 13.500 409.000
160.100 28.600 23.100 86.300 90.400 13.200 402.000
157.500 28.300 22.800 84.600 88.600 13.000 395.000
Nieuw zwembad recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal nieuw zwembad
118.000 24.000 7.200 38.000 30.000 5.800 223.000
140.000 29.800 17.000 60.000 61.600 5.900 314.300
140.000 29.800 16.800 61.200 62.800 6.000 316.600
140.000 29.800 16.600 62.400 64.100 6.100 319.000
140.000 29.800 16.400 63.600 65.400 6.200 321.000
140.000 29.800 16.200 62.300 64.100 6.100 319.000
138.600 29.500 16.000 61.100 62.800 6.000 314.000
137.200 29.200 15.800 59.900 61.500 5.900 310.000
135.800 28.900 15.600 58.700 60.300 5.800 305.000
134.400 28.600 15.400 57.500 59.100 5.700 301.000
133.100 28.300 15.200 56.400 57.900 5.600 297.000
Forum Kwadraat recreatief zwemmen doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal Forum Kwadraat
35.000 7.900 29.000 32.000 7.700 112.000
34.300 8.500 30.000 32.600 7.900 113.300
33.600 8.400 30.600 33.300 8.100 114.000
32.900 8.300 31.200 34.000 8.300 114.700
32.200 8.200 31.800 34.700 8.500 115.000
31.600 8.100 31.200 34.000 8.300 113.000
30.000 8.000 30.600 33.300 8.100 110.000
28.500 7.900 30.000 32.600 7.900 107.000
27.100 7.800 29.400 31.900 7.700 104.000
25.700 7.700 28.800 31.300 7.500 101.000
24.400 7.600 28.200 30.700 7.400 98.000
Bijlage 2: Meerjaren bezoekprognoses (Vervolg 1)
Scenario’s 1, 2, 3 en 4 bij geprivatiseerd beheer Scenario 1: handhaven huidige zwembaden 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
De Fluit + Forum Kwadraat recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal De Fluit + Forum Kwadraat
153.000 24.000 15.100 67.000 62.000 13.500 335.000
0 0 0 0 0 0
149.900 23.800 19.000 67.400 74.600 13.800 348.500
0 0 0 0 0 0
146.900 23.600 18.800 68.700 76.100 14.100 348.200
De Fluit recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal De Fluit
118.000 24.000 7.200 38.000 30.000 5.800 223.000
0 0 0 0 0 0
115.600 23.800 10.500 37.400 42.000 5.900 235.200
0 0 0 0 0 0
113.300 23.600 10.400 38.100 42.800 6.000 234.200
Forum Kwadraat recreatief zwemmen doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal Forum Kwadraat
35.000 7.900 29.000 32.000 7.700 112.000
0 0 0 0 0
34.300 8.500 30.000 32.600 7.900 113.300
0 0 0 0 0
33.600 8.400 30.600 33.300 8.100 114.000
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
0 0 0 0 0 0
162.300 19.000 19.100 78.900 78.000 12.400 369.700
162.300 19.000 18.900 80.500 79.600 12.600 372.900
160.700 18.800 18.700 82.100 81.200 12.900 374.400
159.100 18.600 18.500 80.500 79.600 12.600 368.900
155.900 18.200 18.300 78.900 78.000 12.300 361.600
152.800 17.800 18.100 77.300 76.400 12.100 354.500
149.700 17.400 17.900 75.800 74.900 11.900 347.600
146.700 17.100 17.700 74.300 73.400 11.700 340.900
143.800 16.800 17.500 72.800 71.900 11.500 334.300
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
178.600 29.800 24.800 86.800 85.900 12.400 418.300
178.600 29.800 24.600 88.500 87.600 12.600 421.700
178.600 29.800 24.400 90.300 89.400 12.900 425.400
178.600 29.800 24.200 88.500 87.600 12.600 421.300
176.800 29.500 24.000 86.700 85.800 12.300 415.100
175.000 29.200 23.800 85.000 84.100 12.100 409.200
173.300 28.900 23.600 83.300 82.400 11.900 403.400
171.600 28.600 23.400 81.600 80.800 11.700 397.700
169.900 28.300 23.200 80.000 79.200 11.500 392.100
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Scenario 2: Renovatie zwembad De Fluit en sluiten zwembad Forum Kwadraat 2008 De Fluit recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal De Fluit
153.000 24.000 15.100 67.000 62.000 13.500 335.000
0 0 0 0 0 0
2009
162.300 19.000 19.300 77.400 76.500 12.200 366.700
0 0 0 0 0 0
153.000 24.000 15.100 67.000 62.000 13.500 335.000
0 0 0 0 0 0
Scenario 4: Nieuwbouw zwembad ter vervanging van zwembad De Fluit 2008
178.600 29.800 25.100 85.100 84.200 12.200 415.000
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
111.000 23.400 10.300 38.900 43.700 6.100 233.400
0 0 0 0 0
Scenario 3: Nieuwbouw multifunctioneel zwembad ter vervanging van beide zwembaden De Fluit en Forum Kwadraat 2008 2009 2010 Nieuw multifunctioneel zwembad recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal nieuw multifunct.zwembad
143.900 23.400 18.600 70.100 77.700 14.400 348.100
32.900 8.300 31.200 34.000 8.300 114.700
141.000 23.200 18.400 71.500 79.300 14.700 348.100
0 0 0 0 0 0
108.800 23.200 10.200 39.700 44.600 6.200 233.000
0 0 0 0 0
32.200 8.200 31.800 34.700 8.500 115.000
138.200 23.000 18.200 70.100 77.700 14.400 341.600
0 0 0 0 0 0
106.600 23.000 10.100 38.900 43.700 6.100 228.000
0 0 0 0 0
31.600 8.100 31.200 34.000 8.300 113.000
131.300 22.500 18.000 68.700 76.100 14.100 330.700
0 0 0 0 0 0
101.300 22.500 10.000 38.100 42.800 6.000 221.000
0 0 0 0 0
30.000 8.000 30.600 33.300 8.100 110.000
124.700 22.100 17.800 67.300 74.500 13.800 320.200
0 0 0 0 0 0
96.200 22.100 9.900 37.300 41.900 5.900 213.000
0 0 0 0 0
28.500 7.900 30.000 32.600 7.900 107.000
118.500 21.700 17.600 66.000 73.000 13.500 310.300
0 0 0 0 0 0
91.400 21.700 9.800 36.600 41.100 5.800 206.000
0 0 0 0 0
27.100 7.800 29.400 31.900 7.700 104.000
112.500 21.300 17.400 64.700 71.600 13.200 300.700
0 0 0 0 0 0
86.800 21.300 9.700 35.900 40.300 5.700 200.000
0 0 0 0 0
25.700 7.700 28.800 31.300 7.500 101.000
106.900 20.900 17.200 63.400 70.200 13.000 291.600
82.500 20.900 9.600 35.200 39.500 5.600 193.000
0 0 0 0 0
24.400 7.600 28.200 30.700 7.400 98.000
Nieuw zwembad + Forum Kwadraat recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen Nieuw zwembad + ForumKwadraat
153.000 24.000 15.100 67.000 62.000 13.500 335.000
181.300 29.800 26.350 96.000 94.200 13.800 441.500
180.600 29.800 26.100 97.900 96.100 14.100 444.600
179.900 29.800 25.800 99.800 98.100 14.400 447.800
179.200 29.800 25.500 101.800 100.100 14.700 450.700
178.600 29.800 25.200 99.800 98.100 14.400 445.700
175.500 29.500 24.900 97.800 96.100 14.100 437.900
172.500 29.200 24.600 95.900 94.100 13.800 430.200
169.700 28.900 24.300 94.000 92.200 13.500 422.700
166.900 28.600 24.000 92.100 90.400 13.200 415.200
164.200 28.300 23.700 90.200 88.600 13.000 407.700
Nieuw zwembad recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal nieuw zwembad
118.000 24.000 7.200 38.000 30.000 5.800 223.000
147.000 29.800 17.850 66.000 61.600 5.900 328.200
147.000 29.800 17.700 67.300 62.800 6.000 330.600
147.000 29.800 17.500 68.600 64.100 6.100 333.100
147.000 29.800 17.300 70.000 65.400 6.200 335.700
147.000 29.800 17.100 68.600 64.100 6.100 332.700
145.500 29.500 16.900 67.200 62.800 6.000 327.900
144.000 29.200 16.700 65.900 61.500 5.900 323.200
142.600 28.900 16.500 64.600 60.300 5.800 318.700
141.200 28.600 16.300 63.300 59.100 5.700 314.200
139.800 28.300 16.100 62.000 57.900 5.600 309.700
Forum Kwadraat recreatief zwemmen doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen totaal Forum Kwadraat
35.000 7.900 29.000 32.000 7.700 112.000
34.300 8.500 30.000 32.600 7.900 113.300
33.600 8.400 30.600 33.300 8.100 114.000
32.900 8.300 31.200 34.000 8.300 114.700
32.200 8.200 31.800 34.700 8.500 115.000
31.600 8.100 31.200 34.000 8.300 113.000
30.000 8.000 30.600 33.300 8.100 110.000
28.500 7.900 30.000 32.600 7.900 107.000
27.100 7.800 29.400 31.900 7.700 104.000
25.700 7.700 28.800 31.300 7.500 101.000
24.400 7.600 28.200 30.700 7.400 98.000
Bijlage 2: Meerjaren bezoekprognoses
Bijlage 2c: Toelichting op meerjaren bezoekprognoses
afgeronde percentages
Recreatief zwemmen (overdekt)
1
2
3
4
In standhouden beide zwembaden
Sluiten Forum Kwadraat renoveren De Fluit
Sluiten beide baden bouwen nieuw zwembad
In standhouden Forum Kwadraat vervangen De Fluit door nieuw zwembad
1a. Huidig beheer
1b. Privatiseren
3a. Gemeentelijk beheer
3b. Privatiseren
3a. Gemeentelijk beheer
3b. Privatiseren
t.o.v. 1a t.o.v. 2a ■+10% door verbeterd ■+5% door extra aanbod De Fluit ondernemerschap en ■80% van het bezoek collectieve aanpak van Forum Kwadraat gaat naar De Fluit ■tot 2012 gelijkblijvend per 2012 jaarlijks -1%
t.o.v. 2a t.o.v. 3a ■+10% door geheel ■+10% door extra vernieuwd aanbod ondernemerschap en ■tot 2014 gelijkblijvend collectieve aanpak per 2014 jaarlijks -1%
t.o.v. 3a t .o.v. 4a ■+2,5% door spreiding ■+4% door extra aanbod ondernemerschap en ■tot 2014 gelijkblijvend collectieve aanpak per 2014 jaarlijks -1%
t.o.v. 2a t.o.v. 3a ■+25% door geheel ■als 3a vernieuwd aanbod ■tot 2014 gelijkblijvend per 2014 jaarlijks -1%
t.o.v. 3a ■ongewijzigd
t.o.v. 4a ■als 4a
T.o.v. 3a ■+6% door spreiding aanbod
t.o.v. 4a ■+3% door extra ondernemerschap en collectieve aanpak
■ een relatief groot aantal bezoekers recreëert op de ligweide en zwemt in het overdekte zwembad ■ bezoekaantallen nemen op termijn af, extra voorzieningen vergroten de aantrekkingskracht Vertrekpunt t.o.v. 1a ■per 2009 jaarlijks -1% ■als 1a per 2014 jaarlijks -2%
Doelgroepen
2b. Privatiseren
■ circa 50% van het bezoek wordt bepaald door jeugd. De categorie jeugd neemt in aantal af vanaf 2014 ■ bezoekaantallen nemen bij een ongewijzigd aanbod op termijn af door verlies van aantrekkingskracht Vertrekpunt t.o.v. 1a ■per 2009 jaarlijks -2% ■+5% door extra per 2014 jaarlijks -5% ondernemerschap en collectieve aanpak
Recreatief zwemmen (openlucht)
2a. Gemeentelijk beheer
t.o.v. 1a t.o.v. 2a ■-20% door verminderd ■als 2a aanbod openlucht zwemwater ■tot 2012 gelijkblijvend per 2012 jaarlijks -1%
■ kansen doen zich voor bij een eigentijds aanbod en eigentijds zwemactiviteiten ■ bij nieuwbouw speelt een zorgbad in op toekomstige marktbehoeften t.o.v. 1a Vertrekpunt ■inclusief voorgestelde ■+5% door extra exploitatieverbetering onder nemerschap ■per 2009 jaarlijks -1% en collectieve aanpak
t.o.v. 1a ■+20% door verbeterd aanbod De Fluit ■75% van het bezoek van Forum Kwadraat gaat naar De Fluit
t.o.v. 2a t.o.v. 2a t.o.v. 3a ■+5% door extra ■ +15% door extra ■+5% door extra ondernemerschap gebruikmogelijkheden ondernemerschap en en collectieve aanpak zorgbad collectieve aanpak
Bijlage 2: Meerjaren bezoekprognoses (Vervolg 1)
afgeronde percentages
Zwemlessen
1
2
3
4
In standhouden beide zwembaden
Sluiten Forum Kwadraat renoveren De Fluit
Sluiten beide baden bouwen nieuw zwembad
In standhouden Forum Kwadraat vervangen De Fluit door nieuw zwembad
1a. Huidig beheer
1b. Privatiseren
3a. Gemeentelijk beheer
3b. Privatiseren
3a. Gemeentelijk beheer
3b. Privatiseren
t.o.v. 1a t.o.v. 2a ■+10% van totaalbe■+10% door extra zoek door verbeterd ondernemerschap en aanbod De Fluit collectieve aanpak ■100% van bezoek van Forum Kwadraat gaat naar De Fluit
t.o.v. 2a ■ +10% door extra gebruikmogelijkheden
t.o.v. 3A ■ +10% door extra ondernemerschap en collectieve aanpak
T.o.v. 3a ■+16% door spreiding aanbod
t.o.v. 4a ■+6% door extra ondernemerschap en collectieve aanpak
T.o.v. 3a ■+12% door spreiding aanbod
t.o.v. 4a ■als 4a
T.o.v. 3a ■+12% door spreiding aanbod
t.o.v. 4a ■als 4a
■ schoolzwemmen is afgeschaft in Leidschendam-Voorburg. Enkele regelingen zijn van toepassing zoals het vangnetzwemmen ■ de belangrijke leeftijdscategorie jeugdigen neemt toe tot 2013, daarna volgt een negatieve ontwikkeling van deze categorie
Vertrekpunt t.o.v.1a ■per 2009 jaarlijks +2% ■als 1a per 2012 jaarlijks -2%
Verenigingen/groepen
2b. Privatiseren
■ kansen voor een hoger bezoekaantal zijn er bij een verbeterd productaanbod. De wachtlijst is momenteel circa 1,0 tot 2,0 jaar ■ belangrijke leeftijdscategorie is 5-9 jarigen. Deze neemt toe tot 2013, daarna volgt een negatieve ontwikkeling van het bezoek Vertrekpunt t.o.v. 1a ■inclusief voorgestelde ■+10% door extra ondernemerschap en exploitatieverbetering ■per 2009 jaarlijks +2% collectieve aanpak per 2012 jaarlijks -2%
Scholen
2a. Gemeentelijk beheer
t.o.v.1a ■gelijkblijvend De Fluit en -20% Forum Kwa draat door slechtere bereikbaarheid
t.o.v.2a ■als 2a
t.o.v.2a ■als 2a
t.o.v.3a ■als 3a
■ uitgangspunt is dat zwembadgebruik door verenigingen een stabiel verloop kent ■ een deel van de belangrijke leeftijdscategorie jeugdigen neemt toe tot 2013, daarna volgt een negatieve ontwikkeling van deze categorie
Vertrekpunt t.o.v.1a ■per 2009 jaarlijks +2% ■als 1a per 2012 jaarlijks -2%
t.o.v.1a ■gelijkblijvend De Fluit en -20% Forum Kwadraat door slechtere bereikbaarheid
t.o.v.2a ■als 2a
t.o.v.3a t.o.v.2a ■als 3a ■ +15% door extra gebruikmogelijkheden zorgbad
Bijlage 3
Exploitatieprognoses
Bijlage 3: Exploitatieprognoses
3b
Exploitatieprognoses
Huidige baden
In standhouden beide zwembaden
2008
Huidig beheer
Sluiten Forum Kwadraat en renoveren De Fluit
privatiseren
Huidig beheer
privatiseren
Sluiten beide zwembaden en vervangen door een nieuw zwembad
In standhouden Forum Kwadraat en vervangen De Fluit
Huidig beheer
Huidig beheer
privatiseren
privatiseren
Inkomsten Zwembad recreatief binnen recreatief buiten doelgroepactiviteiten particuliere zweminstructie verenigingen en groepen onderwijsinstellingen overige zwembad totaal zwembad
€ € € € € € € €
445.000 69.000 63.000 382.000 297.000 51.000 9.300 1.316.000
€ € € € € € € €
476.200 69.000 77.700 436.000 302.800 52.000 9.600 1.423.000
€ € € € € € € €
487.800 78.500 79.800 472.000 302.800 52.000 9.600 1.483.000
€ € € € € € € €
519.500 63.800 81.100 352.000 366.500 46.100 9.700 1.439.000
€ € € € € € € €
562.400 65.800 85.100 464.400 366.500 46.100 10.200 1.601.000
€ € € € € € € €
600.100 105.100 110.700 406.400 403.300 46.100 11.000 1.683.000
€ € € € € € € €
649.800 108.400 121.800 536.100 403.300 46.100 11.500 1.877.000
€ € € € € € € €
612.600 105.100 114.400 515.000 463.000 52.000 11.000 1.873.000
€ € € € € € € €
657.200 108.400 122.300 605.800 463.000 52.000 11.500 2.020.000
€ € € € € € € € €
1.229.000 384.000 159.000 53.000 67.000 12.000 19.300 773.000 55.000
€ € € € € € € € €
1.149.900 412.600 189.200 53.000 67.000 12.000 19.300 773.000 55.000
€ € € € € € € € €
1.149.900 412.600 189.200 53.000 167.000 24.000 43.300 773.000 75.000
€ € € € € € € € €
1.255.000 353.000 100.000 48.000 40.000 24.000 12.000 773.000 28.000
€ € € € € € € € €
1.092.000 353.000 100.000 48.000 155.000 42.000 36.000 773.000 38.000
€ € € € € € € € €
1.444.000 306.000 135.000 63.000 40.000 24.000 12.000 773.000 18.000
€ € € € € € € € €
1.221.000 306.000 135.000 63.000 155.000 43.000 30.000 773.000 48.000
€ € € € € € € € €
1.510.900 359.100 199.200 71.000 67.000 24.000 7.300 773.000 55.000
€ € € € € € € € €
1.288.900 359.100 199.200 71.000 157.000 41.000 37.300 773.000 81.000
€
2.751.300 €
2.731.000 €
2.887.000 €
2.633.000 €
2.637.000 €
2.815.000 €
2.774.000 €
3.067.000 €
3.008.000
€ €
-1.435.000 € 633.000 €
-1.308.000 € 675.700 €
-1.404.000 € 675.700 €
-1.194.000 € 1.125.000 €
-1.036.000 € 1.125.000 €
-1.132.000 € 1.082.000 €
-897.000 € 1.082.000 €
-1.194.000 € 1.359.200 €
-988.000 1.359.200
€
-2.068.000 €
-1.984.000 €
-2.080.000 €
-2.319.000 €
-2.161.000 €
-2.214.000 €
-1.979.000 €
-2.553.000 €
-2.347.000
Uitgaven personeel energie, water en chemicaliën onderhoud belasting en verzekering administratie en beheer communicatiekosten afschrijvingen en rente overhead overige Totaal uitgaven
Resultaten exploitatieresultaat resterende kosten Resultaten na kosten bij gemeente
Bijlage 3: Exploitatieprognoses (Vervolg 1)
3c:
Toelichting op exploitatieprognoses
Inkomsten
afgeronde percentages
Recreatief zwemmen (overdekt)
Doelgroepen
1
2
3
4
In standhouden beide zwembaden
Sluiten Forum Kwadraat renoveren De Fluit
Sluiten beide baden bouwen nieuw zwembad
In standhouden Forum Kwadraat vervangen De Fluit door nieuw zwembad
1a. Huidig beheer
2b. Privatiseren
3a. Gemeentelijk beheer
3b. Privatiseren
3a. Huidig beheer
3b. Privatiseren
t.o.v. 2a t.o.v. 3a ■als 2a ■als 3a ■inclusief +5% hoger ■inclusief +5% hoger tarief ivm nieuw aanbod tarief vanwege privatisering ■inclusief lagere bezoek opbrengsten buitenbad
t.o.v. 3a ■als 3a ■ +5% door spreiding aanbod ■gelijkblijvende opbrengsten buitenbad
t.o.v. 4a ■als 4a ■inclusief +5% hoger tarief en meerbezoek vanwege privatisering ■gelijkblijvende opbrengsten buitenbad
t.o.v. 2a ■als 2a ■inclusief +5% hoger tarief, nieuw aanbod
t.o.v. 3a ■inclusief +10% hoger tarief vanwege privatisering
t.o.v. 3a ■als 3a ■ +3% door spreiding aanbod
t.o.v. 4a ■als 4a ■inclusief +5% hoger tarief en meerbezoek vanwege privatisering
t.o.v. 2a ■als 2a ■inclusief +5% hoger tarief, nieuw aanbod
t.o.v. 3a ■als 3a ■inclusief +5% hoger tarief vanwege privatisering
t.o.v. 3a ■als 3a ■+25% door spreiding aanbod
t.o.v. 4a ■als 4a ■inclusief +10% hoger tarief en meerbezoek vanwege privatisering
■ op basis van bezoekprognoses x gelijke gemiddeld gewogen tarieven (tenzij anders vermeld) ■ tariefverhogingen gelden alleen ten opzichte van zwembad De Fluit t.o.v. 1a ■als 1a
t.o.v. 1a ■als 1a ■inclusief +5% hoger tarief ivm vernieuwd aanbod
t.o.v. 2a ■als 2a ■inclusief +5% hoger tarief vanwege privatisering
■ op basis van bezoekprognoses x gelijke gemiddeld gewogen tarieven (tenzij anders vermeld) ■ tariefverhogingen gelden alleen ten opzichte van zwembad De Fluit t.o.v. 1a Vertrekpunt ■inclusief verbetering ■als 1a door meerbezoek: +€ 19.200,-- (Fluit), +€ 8.500,-- (Forum Kwadraat) en door tariefverhoging: +€ 53.000,-- (Fluit)
Overige
2a. Gemeentelijk beheer
■ op basis van bezoekprognoses x gelijke gemiddeld gewogen tarieven (tenzij anders vermeld) ■ tariefverhogingen gelden alleen ten opzichte van zwembad De Fluit t.o.v. 2a Vertrekpunt t.o.v. 1a t.o.v. 1a ■als 2a ■in de lijn van de ■als 1a ■als 1a voorgaande jaren ■inclusief +5% hoger ■inclusief +5% hoger tarief vanwege privati■inclusief exploitatietarief ivm vernieuwd sering verbetering door taaanbod riefverhoging: +€ ■inclusief lagere be35.000,-- (Fluit) zoek opbrengsten buitenbad
Vertrekpunt ■inclusief exploitatieverbetering door meerbezoek: +€ 11.800,-- (Fluit) + +€ 2.500,-- (Forum Kwadraat) Zwemlessen
1b. Privatiseren
t.o.v. 3a ■als 1a ■inclusief +10% hoger tarief ivm vernieuwd aanbod
t.o.v. 2a ■als 2a ■inclusief +10% hoger tarief vanwege privatisering
■ scholen: in de lijn van voorgaande jaren, bij slechts één zwembad minder bezoek (door reisafstand) en daardoor ook minder opbrengsten ■ verenigingen: toenemend bij meer capaciteit en ook gedeeltelijk ook als gevolg van bezoek door groepen aan het zorgbad
Bijlage 3: Exploitatieprognoses (Vervolg 2)
Uitgaven
afgeronde percentages
Personeelskosten
1
2
3
4
In standhouden beide zwembaden
Sluiten Forum Kwadraat renoveren De Fluit
Sluiten beide baden bouwen nieuw zwembad
In standhouden Forum Kwadraat vervangen De Fluit door nieuw zwembad
1a. Huidig beheer
1b. Privatiseren
2a. Gemeentelijk beheer
2b. Privatiseren
3a. Gemeentelijk beheer
3b. Privatiseren
3a. Gemeentelijk beheer
3b. Privatiseren
■ naar verwachting kan bij teruglopend bezoek op termijn personeelsformatie worden teruggedrongen ■ naar verwachting nemen de totale personeelskosten jaarlijks met circa +1% toe in verband met periodieken ■ De Fluit: verminderde Als 1a ■ obv personeels■ obv personeelsover- ■ obv personeels■ obv personeelsover- ■ De Fluit: obv perso- ■ De Fluit: obv personeelsovername en neelsformatie van personeelinzet ivm formatie van 29,9 fte name onder gelijkblijformatie van 34,0 fte name onder gelijkblij26,2 fte en bij De daarna aangevuld tot en bij De Fluit gebruiterugdringen rooster vende voorwaarden, en bij De Fluit gebruivende voorwaarden, Fluit gebruikelijke een formatie van met 10% (-€ 52.000) kelijke gemiddelde daarna aangevuld tot kelijke gemiddelde daarna aangevuld tot 23,4 fte (obv gemidpersoneelskosten van personeelsformatie personeelskosten van een personeelsforma- gemiddelde perso■ Forum Kwadraat: neelskosten van € deld bezoekaantal € 42.500 per fte van 26,7 fte (obv € 42.500 per fte tie van 30,1 fte (obv verminderde persovan 14.000 per fte) 14.000 bezoeken/fte) gemiddeld bezoekaan- 42.500 per fte neelinzet (-€ 39.000) tal van 14.000 per fte) ■ Forum Kwadraat: als ■ Forum Kwadraat: ■aanvulling obv gemiddelde personeelkosten ■aanvulling obv gemid- huidig als huidig van € 38.000 per fte delde personeelkosten van € 38.000 per fte
Energie, water en chemicaliën
■ bij huidig zwembad: op basis van het huidige verbruik 2 ■ bij nieuw zwembad: op basis van kengetallen (per m zwemwateroppervlak) ■ mogelijke nemen de totale energie- en waterkosten op termijn toe in verband met stijgende energietarieven (bovenop de inflatie) Onderhoud ■ bij huidige zwembaden: op basis van de beschikbare onderhoudprognoses, aangereikt door de gemeente ■ bij gerenoveerd/nieuw zwembad: op basis van 2% van de bouwkosten (bouwkundige en installatietechnische kosten) ■ kostenverdeling: 1% voor klein onderhoud en 1% voor groot onderhoud Schoonmaak ■ bij huidige zwembaden: rekening houdend met extra onderhoud De Fluit (zie Fase1) ■ bij gerenoveerd/nieuw zwembad: op basis van kengetallen Belastingen en ver■ bij huidige zwembaden: op basis van de huidige kosten zekeringen ■ bij gerenoveerd/nieuw zwembad: op basis van kengetallen en tarieven ■ als bij 2b Administratie en be■in het verlengde van ■ De Fluit: obv van ■ obv raming van € ■ obv raming exploitant- ■ als 2a heerkosten de huidige kosten 40.000 door Grontmij vergoeding: exploitantvergoeding: - diensten € 70.000 - diensten € 100.000 - winst/risico: € 30.000 - winst/risico € 40.000 (ervaringcijfers) ■ Forum Kwadraat: obv huidige kosten Marketingcommunicatie ■ op basis van 3,5% van commerciële baten (baten van recreatief zwemmen, doelgroepen, particuliere zweminstructie) Overheadkosten
■ bij alle scenario’s is rekening gehouden met € 773.000 aan overheadkosten om de vergelijkbaarheid te bevorderen ■ de overheadkosten zijn dus ook bij privatisering onderdeel van de zwembadbegroting, ook al rusten deze in de praktijk op de gemeentebegroting ■ de overheadkosten bij privatisering nemen naar verwachting jaarlijks met € 10.000,-- af tot maximaal circa € 100.000,-- na een periode van 10 jaar Afschrijvingen en rente, ■ bij huidige zwembaden: op basis van de huidige kosten overige kosten ■ bij gerenoveerd/nieuw zwembad: op basis van ervaringscijfers
■ als bij 3a
■ nieuw zwembad: als bij 1b ■ Forum Kwadraat: obv huidige kosten
Bijlage 3: Exploitatieprognoses (Vervolg 3)
Uitgaven
afgeronde percentages
1
2
3
4
In standhouden beide zwembaden
Sluiten Forum Kwadraat renoveren De Fluit
Sluiten beide baden bouwen nieuw zwembad
In standhouden Forum Kwadraat vervangen De Fluit door nieuw zwembad
1a. Huidig beheer
1b. Privatiseren
2a. Gemeentelijk beheer
2b. Privatiseren
3a. Gemeentelijk beheer
3b. Privatiseren
3a. Gemeentelijk beheer
3b. Privatiseren
Exploitatieresultaat excl. kapitaallasten
■ het saldo van exploitatieopbrengsten en -uitgaven
Resterende kosten
■ bestaande kapitaallasten, aanvullende kapitaallasten (voor zover van toepassing), kosten voor groot onderhoud, opstalverzekering, OZB-eigenaardeel ■ bestaande kapitaallasten van afgerond € 247.000,-- vervallen op termijn ■ aanvullende kapitaallasten op basis van lineaire afschrijving tonen tijdens de afschrijvingsperiode eerst hoge kosten en daarna per jaar steeds lagere kosten. Voor de exploitatieprognoses is uitgegaan van jaarlijkse gemiddelde kosten over de gehele afschrijvingsperiode
Bijlage 4
Berekening ontvlechtingskosten
Bijlage 4: Berekening ontvlechtingskosten
Soort kosten Implementatie
Sociaal Plan
Omschrijving Oprichting BV, statuten, contracten, opstellen Sociaal Plan, begeleiding personeel, et cetera. Kosten liggen hoger of lager, afhankelijk van uitbesteden of zelf doen Verschil tussen de oude en nieuwe rechtspositie. Stelpost gemiddeld € 5.000 per FTE. Aantal fte (afgerond): 19,0 Stel: afbouw in acht jaar
Bedrag x € <40.000>
Structureel Nee, eenmalig
<95.000>
ja, afnemend in acht jaar
Op basis van de gekozen afbouwperioden, bedragen de totale ontvlechtingkosten: • eenmalige implementatiekosten: € 40.000,-• Sociaal Statuut: Jaar 1 € 95.000,-Jaar 2 € 83.000,-Jaar 3 € 71.000,-Jaar 4 € 59.000,-Jaar 5 € 47.000,-Jaar 6 € 35.000,-Jaar 7 € 23.000,-Jaar 8 € 11.000,-Totale ontvlechtingkosten, afgerond: € 464.000,--
De overheadkosten zijn normaal gesproken ook onderdeel van ontvlechting. Op verzoek van de opdrachtgever zijn deze overheadkosten bij deze berekening buiten beschouwing gebleven.
Bijlage 5
Overwegingen bij toekomstig beheer
Bijlage 5: Overwegingen bij toekomstig beheer
Inleiding Deze bijlage behandelt als volgt: • kenmerken van het huidige beheer en van geprivatiseerd beheer; • succes- en faalfactoren bij geprivatiseerd beheer van zwembaden; • argumenten voor en tegen geprivatiseerd beheer van zwembaden; • richtinggevende voorwaarden voor geprivatiseerd beheer. Hiernavolgend gaan wij op deze onderwerpen in.
Huidige situatie Zwembad De Fluit wordt momenteel beheerd en geëxploiteerd door de gemeente. Het dagelijks beheer van zwembad Forum Kwadraat wordt uitgevoerd door Optisport-Voorburg BV. Door de gemeente is aangereikt dat het in gemeentelijk beheer nemen van beide zwembaden niet aan de orde is. Wel aan de orde is een mogelijk toekomstscenario met beheer van beide zwembaden, of één vervangend multifunctioneel zwembad voor de hele gemeente, door een marktpartij. De hiernavolgende onderdelen gaan hierop in en maken een vergelijking met het huidige beheer.
Kenmerken huidig beheer en geprivatiseerd beheer Onderstaand zijn belangrijke kenmerken van het huidige beheer en geprivatiseerd beheer van zwembaden in beeld gebracht. Huidig beheer
Geprivatiseerd beheer
Organisatorische en juridische vormgeving • Beheer en exploitatie van beide zwembaden zijn organisatorisch en juridisch onderling afwijkend geregeld • Beheer en exploitatie van zwembaden verlopen onderling afwijkend
Organisatorische en juridische vormgeving • Beheer en exploitatie van beide zwembaden door één private rechtspersoon, meestal een BV • Aandelen van de BV zijn in handen van een marktpartij, meestal onderdeel van een grotere, landelijk opererende organisatie • Deze grotere organisatie levert dan ondersteunende diensten en faciliteiten
Bestuurlijke zeggenschap • De gemeente heeft direct invloed op beheer en exploitatie van zwembad De Fluit • De invloed op beheer en exploitatie beperkt zich tot de bepalingen over beheer en exploitatie als vastgelegd in de overeenkomsten
Bestuurlijke zeggenschap • De verhouding tussen gemeente en private rechtspersoon wordt geregeld in verschillende overeenkomsten • De gemeente waarborgt op hoofdlijnen de regie over de zwembaden door in de overeenkomsten voorwaarden vast te leggen over openstelling, gebruik, tarieven en instandhouding van de zwembaden • De ondernemer is bij de uitvoering van beheer en exploitatie gehouden aan het exploiteren binnen de voor de gemeente gestelde kaders
Marktgerichtheid en bedrijfsmatig werken • De marktbewerking door de twee zwembaden verloopt zonder onderlinge afstemming • Zwembad De Fluit heeft een verplichte afname van gemeentelijke diensten jegens de gemeente. De hiermee samenhangende kosten zijn momenteel € 773.000,--
Marktgerichtheid en bedrijfsmatig werken • Privatisering bevordert marktgericht en bedrijfsmatig werken • Er zijn geen afname verplichtingen tegenover gemeentelijke afdelingen • De ondernemer reageert pro-actief op wisselingen in de markt. Succesvolle diensten bij andere zwembadexploitaties worden overgeheveld naar de zwembaden in Leidschendam-Voorburg
Bijlage 5: Overwegingen bij toekomstig beheer (Vervolg 1)
•
•
De zwembaden profiteren van onder andere collectieve marketingacties, centraal inkopen en personele vervanging bij ziekte professionaliteit en continuïteit van het management staan onder worden actieve begeleiding van het ‘moederbedrijf’
Personele aspecten • Bedrijfsleiding en medewerkers van beide zwembaden stemmen onderling niet af over dagelijkse bedrijfsvoering of samenwerking
Personele aspecten • Het personeel van De Fluit verliest de ambtelijke status en krijgt een private rechtspositie, doordat zij in dienst komt van een BV • De Wet op de Bedrijfsovergang bepaalt dat primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden van ‘vaste’ medewerkers bij een overgang moeten zijn zeker gesteld • Door toepassing van een Sociaal Statuut zijn de gevolgen voor het personeel naar verwachting gering • Het personeel van zwembad De Fluit toont zich niet positief over een dergelijke overgang
Gemeentelijke ontvlechting • Niet van toepassing
Gemeentelijke ontvlechting • Zie paragraaf 3.4.
Maatschappelijke risico’s • Onderling afwijkende voorwaarden voor zwembadgebruik, openstelling en tarieven. Dit is actueel
Maatschappelijke risico’s • Publieke en private belangen lopen niet altijd parallel. Verschillen van inzicht kunnen ontstaan • Cruciaal: het vaststellen van kaders waarbinnen de ondernemer dient te beheren en exploiteren
Financiële risico’s • Een variabele exploitatiebijdrage voor zwembad De Fluit
Financiële risico’s • Blijven beperkt tot een vooraf bepaalde vaste jaarlijkse exploitatiebijdrage • Exploitatiemeevallers vloeien in de kas van de exploitant. Tegenvallers in de exploitatie komen voor rekening van de exploitant • Bij eventueel faillissement van de exploitant valt de exploitatie van de zwembaden terug naar de gemeente
Fiscale gevolgen • Niet van toepassing
Fiscale gevolgen • Aandachtspunten zijn btw, Vennootschapsbelasting, Overdrachtsbelasting, Schenkingsrecht en Kapitaalbelasting • Bij een zorgvuldige keuze voor toe te passen constructies en afstemming met de fiscus, zijn geen nadelige gevolgen te verwachten, dan wel kunnen er vrijstellingen worden verkregen
Bijlage 5: Overwegingen bij toekomstig beheer (Vervolg 2)
Succes- en faalfactoren bij geprivatiseerd beheer Grontmij | Marktplan heeft onder gemeenten onderzoek uitgevoerd naar de volgende aspecten van geprivatiseerd beheer: succes- en faalfactoren bij geprivatiseerd beheer en argumenten voor en tegen geprivatiseerd beheer. Om de gemeente te helpen bij een eventuele keuze hierin zijn de resultaten hiernavolgend op hoofdlijnen in beeld gebracht. Succesvoorwaarden Proces • Tijd nemen voor het privatiseren van zwembad De Fluit. Aandachtspunten zijn: - projectorganisatie - stapsgewijs verloop met heldere ijkpunten - strak tijdschema met heldere deadline • Duidelijk perspectief, visie, realistisch plan • Nadenken over verhouding maatschappelijke functie versus commerciële functies • Aandacht voor draagvlak (communicatie) • Vermijden van indruk dat sprake is van belangenverstrengeling
• • • • •
Systeem • Structuur - Harde afspraken tussen gemeente en exploitant - Goede communicatie - Aanwezigheid monitorvoorziening - Ruimte bieden voor ondernemerschap en commerciële mogelijkheden (binnen kaders) - Schaalvoordelen • Cultuur (en personeel) - Cultuurverandering - Aandacht voor personele aspecten • Bestuur en management - Toegerust bestuur en management
Factoren Overname personeel uit gemeentelijke beheersituatie Onduidelijke, “zachte” afspraken Onduidelijkheid invloed en zeggenschap Slechte organisatie en communicatie Complexiteit
Populaire voorwaarden bij het doorlopen een privatiseringsproces zijn duidelijk, realistisch, effectief, acceptabel (= draagvlak) en meetbaar. Argumenten voor en tegen geprivatiseerd beheer In aansluiting op de hierboven vermelde succes- en faalfactoren toont onderstaande tabel argumenten voor en tegen geprivatiseerd beheer van beide zwembaden. Voor
Tegen
Bestuurlijke argumenten • Meer overzichtelijke organisatie en snellere besluitvorming op de werkvloer • Ambtelijk apparaat wordt minder belast • Toename van kwaliteit van voorzieningen
Bestuurlijke argumenten • Ontkoppeling beleidsbepaler – uitvoerder • Potentiële onrust onder personeel • Afname van kwaliteit van voorzieningen
Efficiency/budgettaire argumenten • Begrenzing risico’s • Bedrijfsmatige aanpak • Flexibele inzet van personeel
Efficiency/budgettaire argumenten • Verzelfstandigen is niet goedkoper • Na privatisering volgt vaak tariefsverhoging
Principiële argumenten • Prioriteit aan kerntaken • Voorwaarde scheppen voor vernieuwing • Flexibiliteit en effectiviteit voor exploitant én gemeente • Bevordering economische vrijheid en stimulering ondernemerschap
Principiële argumenten • Ondernemersbelang strookt niet altijd met algemeen belang • Directe gezagsverhouding politiek en uitvoerend apparaat komt te vervallen
Bijlage 5: Overwegingen bij toekomstig beheer (Vervolg 3)
Deze door gemeenten aangevoerde argumenten zijn niet alle steekhoudend. Zo worden kwaliteitsverbetering en -verslechtering als voor- én als tegenargument gebruikt. Of argumenten in een later stadium al dan niet worden bevestigd is afhankelijk van onder meer: • het formuleren van gemeentelijke uitgangspunten en randvoorwaarden; • de mogelijke inbreng van de nieuwe uitvoerders; • de kwaliteit van het verzelfstandigingsproces.
Richtinggevende voorwaarden voor geprivatiseerd beheer Dit onderzoek moet het financiële perspectief van uiteenlopende toekomstscenario’s in beeld brengen. Dit financiële perspectief houdt echter verband met de voorwaarden op basis waarvan beheer en exploitatie kan plaatsvinden. Tegen deze achtergrond hebben wij, op basis van bij ons bekende gegevens en analyses, een eerste aanzet samengesteld van richtinggevende voorwaarden voor geprivatiseerd beheer van zwembaden in Leidschendam-Voorburg. Risicodragende exploitatie •
• •
Uitgangspunt is een vorm van geprivatiseerde exploitatie waarbij een particuliere exploitant risicodragend, dat wil zeggen tegen een van tevoren overeengekomen gemeentelijke bijdrage in het exploitatietekort, voor een periode van <…> jaar de zwembaden exploiteert De particuliere exploitant exploiteert de zwembaden op basis van een huur- en exploitatieovereenkomst en een overeenkomst voor exploitatiebijdrage De exploitant verplicht zich te voldoen aan alle wettelijke voorschriften en regelgevingen. De exploitant is verantwoordelijk voor hygiëne, veiligheid en toezicht in het complex
Eigendom en verhuur • •
•
De beschikbaarstelling van de zwembaden aan de exploitant vindt plaats op basis van huur en verhuur De aanwezige inventaris van de zwembaden wordt om niet aan de exploitant overgedragen. Na de contractperiode wordt de inventaris onder dezelfde voorwaarden weer overgedragen aan de eigenaar Eigenaar en huurder van de zwembaden dragen de kosten voorkomend uit de eigenaarrespectievelijk huurderverplichtingen.
Gebruik algemeen • •
• • •
De zwembaden zijn basisvoorziening voor inwoners van Leidschendam-Voorburg en zij dienen voor langere termijn voor de gemeenschap behouden te blijven. Het sportcentrum dient op een evenwichtige wijze beschikbaar en opengesteld te zijn voor particulieren, scholen en verenigingen/groepen uit Leidschendam-Voorburg. De exploitant is verplicht de zwembaden te exploiteren en ingericht te houden als publieke zwem-, sporten recreatieve voorzieningen; dit is de primaire functie van de zwembaden Voor het zwembadgebruik geldt vooralsnog een vergelijkbaar gebruiksrooster als het huidige gebruiksrooster (Overige gebruiksvoorwaarden, onder meer over prioriteit bij het huren van het zwembad, zijn vooralsnog nader vast te stellen) De exploitant heeft de vrijheid commerciële activiteiten in de zwembaden te organiseren, zolang de primaire functie van de zwembaden en de toegankelijkheid in tact blijven en er geen strijdigheid ontstaat met de van toepassing zijnde wet- en regelgeving
Tarieven •
•
Tarieven van scholen en verenigingen/groepen dienen jaarlijks ter goedkeuring te worden voorgelegd aan het college van Burgemeester en Wethouders. De exploitant is gerechtigd deze tarieven jaarlijks te indexeren aan de inflatie. De exploitant is vrij om de overige tarieven van de zwembaden naar eigen inzicht vast te stellen.
Bijlage 5: Overwegingen bij toekomstig beheer (Vervolg 4)
Personeel •
•
De exploitant is verantwoordelijk voor voldoende en in overeenstemming met de activiteit, gekwalificeerd toezichthoudend en/of instructiepersoneel, in verband met de hygiëne, veiligheid en toezicht in de zwembaden. Het vaste personeel van de zwembaden komt in dienst van de exploitant. Primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden zijn daarbij zeker gesteld.
Onderhoud en instandhouding • •
•
•
De exploitant is verplicht de zwembaden ten minste op het (kwaliteit) niveau ten tijde van de aanvaarding van de zwembaden te onderhouden en in stand te houden. Uit oogpunt van bedrijfsmatig werken voert de exploitant zowel het huurderonderhoud (=klein onderhoud) als het eigenaaronderhoud (=groot onderhoud) uit3. Uitgangspunt is dat de financiële middelen voor het eigenaargedeelte door de eigenaar worden verstrekt en via een zogenaamde kwaliteitsrekening worden geoormerkt en ter beschikking worden gesteld. De kosten voor huurderonderhoud zijn voor rekening van de exploitant. Eigenaar laat eens per drie jaren een Meerjaren Onderhouds Plan (MOP) opstellen door een door de eigenaar aan te wijzen onafhankelijk bouwtechnisch en installatietechnisch deskundig bureau. Het MOP geeft een meerjaren prognose voor het toekomstige eigenaaronderhoud en huurderonderhoud en is bindend voor de gedurende de beschouwde periode uit te voeren onderhoudswerkzaamheden. De exploitant bekostigt en zorgt voor de aanschaf, vervanging en het onderhoud van de losse inrichting.
Verslaglegging en informatieverstrekking
De informatie uitwisseling bevat ten minste: • een door een accountant aangesteld krachtens art. 393 lid1 BW2 goedgekeurde jaarrekening inclusief de verantwoording van de besteding van onderhoudsgelden. • een jaarverslag met alle voor de gemeente sociaal-maatschappelijke relevante informatie. • tweemaal per jaar periodiek overleg tussen gemeente en exploitant. Benadrukt wordt dat dit slechts een eerste aanzet is. Aanvullingen en nuanceringen zijn nodig eerst nadat besluitvorming over geprivatiseerd beheer van beide zwembaden aan de orde is.
3
Voor het huidige zwembad Forum Kwadraat zou het alleen om het groot onderhoud binnen gaan.