Een praktische invulling van TOGAF voor enterprisearchitectuur Danny Greefhorst
[email protected]
Agenda • • • •
Korte inleiding TOGAF De essentie van de Architecture Development Method De essentie van het Architecture Content Framework De essentie van het Architecture Capability Framework
2
Over mijzelf
2008-nu: Directeur/consultant, ArchiXL 2006-2007: Consultant, Yellowtail
2001-2006: IT-Architect, IBM
1995-2001: Researcher, Software Engineering Research Centre
1991- 1995: Informatica, Universiteit Utrecht
TOGAF • • • • • •
Beheerd door The Open Group Publiek beschikbaar Uitgebreid en breed inzetbaar Leveranciersonafhankelijk Aanpasbaar aan context Complementair met andere raamwerken en technieken • Gebaseerd op praktijk • Breed geadopteerd
4
Architecture Development Method • Vastleggen eisen en prioriteiten • Analyseren impact van nieuwe eisen • • • • • • • • • •
• • • •
Bewaken risico’s en nemen maatregelen Signaleren interne+externe veranderingen Analyseren veranderingen Formuleren aanbevelingen Aanbrengen wijzigingen in architectuur
• • • •
Bepalen processen en besturing Bepalen organisatie en team Aanpassen methode aan context Implementeren tools • • • • • •
Vaststellen belanghebbenden Analyseren doelen, uitgangspunten Vaststellen veranderbereidheid Opstellen architectuurprincipes Opstellen architectuurvisie Opstellen plan van aanpak
Begeleiden opstart van initiatieven Opstellen eisen aan initiatieven Begeleiden en adviseren initiatieven Toetsen producten aan opgestelde eisen Documenteren van resultaten
• • • • •
Verzamelen referentiemodellen Vaststellen huidige situatie Bepalen gewenste situatie Bepalen gewenste veranderingen Valideren en reviewen
Bepalen kosten+baten van initiatieven Inschatten noodzakelijke tijd+capaciteit Prioriteren initiatieven Opstellen implementatieplan
• • • • •
Begrijpen organisatiecontext Groeperen gewenste veranderingen Bepalen afhankelijkheden Opstellen implementatiestrategie Opstellen roadmap met initiatieven
5
De belangrijkste fasen in de ADM • Het is moeilijk om de toekomst te voorspellen • kennis en inzichten veranderen • doelstellingen en prioriteiten veranderen • de wereld verandert
• Een goede architectuur is betekenisloos als deze niet wordt geimplementeerd • Sluit architectuur aan op de overige veranderprocessen • Betrek de overige rollen die verantwoordelijk zijn voor verandering
• De richting is belangrijker dan de eindsituatie
6
governancestructuur en -principes governancestructuur en -principes
Enterprise governance
Strategie en beleid architectuurprincipes, modellen en roadmap
doelstellingen, beleidsutgangspunten en roadmap
architectuurprincipes en -modellen, roadmap
doelstellingen, beleidsuitgangspunten en roadmap
Enterprise architectuur projectdocumenten
architectuurprincipes en -modellen, compliance reviews
Programma en project portfoliomanagement
programma/ voortgang project definitie
Programma’s en projecten behoeften, configuratie-items
behoeften
behoeften
oplossing
Operatie en beheer
architectuurprincipes en -modellen
behoeften
doelstellingen en beleidsuitgangspunten
7
De essentie van de ADM
8
Architecture Content Framework
9
De essentie van het Architecture Content Framework Principle
Constraint
Driver
Requirement
Function
Goal Objective
Data Entity
Information System Service
Platform Service
10
Richtinggevende uitspraken Missie, visie en kernwaarden
Ontwikkelingen B
I
Behoeften
T
B
I
T
Doelstellingen
B
I
T
Beleids uitgangspunten B
I
Architectuur principes
T
B
I
T
Eisen Standaarden B
I
B
I
T
T
Richtlijnen B
I
T
Ontwerp keuzen B
I
T
11
Relatie met Architecture Content Framework Missie, visie en kernwaarden
Ontwikkelingen
Behoeften
B Driver I T
B
I
T
Doelstellingen GoalB
I
T Objective
Beleids uitgangspunten
Architectuur principes
B Constraint I T
B Principle I T
Eisen Standaarden B
I
BRequirement I T
T
Richtlijnen B
I
T
Ontwerp keuzen B
I
T
12
Voorbeeld Digitalisering Ontwikkelingen B
I
T
Alle kanalen blijven open
Klantgerichtheid Missie, visie en kernwaarden
Alle overheidsdiensten digitaal Doelstellingen
B
I
T
Beleids uitgangspunten B
I
Standaarden B
I
Behoeften B
I
T
Diensten worden digitaal beschikbaar gesteld Architectuur principes
T
FormDesk is onze formulierengenerator
Self-service
B
Het systeem biedt digitale formulieren Eisen B
I
T
T
I
T
Formulieren tonen altijd NAW gegevens en BSN Richtlijnen B
I
T
We maken 1 invulformulier Ontwerp keuzen B
I
T
13
Focus op architectuurprincipes Wat zijn architectuurprincipes? • Richtinggevende uitspraken die doelstellingen, behoeften en beleidsuitgangspunten vertalen naar gewenste inrichting Waarom architectuurprincipes? • Ze richten zich op de essentie • Ze zorgen ervoor dat de architectuur toekomstgericht is • Ze zorgen ervoor dat je bewust keuzes kunt maken
Wat zijn de toepassingsmogelijkheden van architectuurprincipes? • Visievorming • Vertaling van strategie naar operatie • Documenteren en traceren • Codificeren kennis • Ondersteunen planning
14
Functies en gegevens zijn de basis voor de inrichting Evenement Kennis
Evenement
Andere kanalen
(sociaal) inloggen
retargeting
personaliseren
notificaties
Link naar ledennet
aanmaken evenement
versturen nieuwsbrief
beheren eigen gegevens
verzorgen webinar
Evenement
Ledennet samenwerken/s ociaal aanmelden voor evenement
Evenement
Informatie voor niet-leden
Evaluatie
Mobiele App(s)
boeken zaal met korting
(sociaal) inloggen
evalueren evenement
samenwerken/s ociaal enquete
Web-site lead generatie
zoeken in alles
Artikel Presentatie
PE-punt registratie
Persoonlijke profielen
Kennis Blog Webinar
Informatie voor leden
Agenda Foto
Prospect
Lid
Wijzigingen in gegevens lid
Lid
PE-punt
Secretariaat Leverancier
Prospect
Lid
Contributie
PE-punt
functie
15 gegevens
digitaal portfolio
individuele leerweg
verbinden digitale identiteit
onderwij
werkveld
s
Toegang Toegangs controle
Persoonlijke informatie
Persoonlijke profielen
Zoeken
Sociale interactie
Co-creatie
Digitaal leren en toetsen Algemene informatie
Dashboard
Open content
Onderwijs administratie
E-mail en agenda
Digitale documenten Onderzoeks administratie
Notificatie
Onderzoeks gegevens
Bedrijfsvoerings administratie
Digitale diensten
Integratie
Telefonie en video conferentie Verbinding met alumni
Archief
Deelnemer
Prospect
Administreren identiteiten
Creëren account en initieel wachtwoord
Zelfregistreren
Bewaken geldigheid account
Organisatie onderdeel
Beheren persoonlijk profiel
Identiteit
Account
Wijzigen wachtwoord
Account
Authenticatiemiddel
IT-systeem
Resetten wachtwoord
Authenticatiemiddel
Identiteitenadministratie Interne medewerker
Externe medewerker
Rol
Afleiden rollen uit huidige autorisaties
Administreren rollen & autorisaties
Raadplegen rollen
Autorisatie-object
Delegeren autorisatiebeheer
Controleren functiescheiding
Aanvragen rol
Autorisatie
Automatisch koppelen rollen
Rol
Aanvragen autorisatie
Directory
Autorisatie-object
Autorisatie
Leverancier Autorisatieadministratie
Gast
Self-service
Synchroniseren identiteiten
Synchroniseren accounts
Synchroniseren autorisaties
Ondersteunen handmatige provisioning
Monitoren provisioning Provisioning
Provisionen naar cloudapplicatie
Genereren token
Controleren token
Authenticeren met formulier
Risico-gebaseerd authenticeren
Sterk authenticeren
Inloggen in web- of desktopapplicatie
Rol
Organisatie onderdeel
Grofmazig autoriseren IT-systeem
Fijnmazig autoriseren Account Autorisatie-object Autorisatie
Autoriseren applicatie Authenticatie en autorisatie
Uitloggen Rol IT-systeem
Audit trail
Autoritatieve bronnen
Rapporteren verschil IST-SOLL Monitoring en audit
Rapporteren huidige autorisaties
Identity- en accessmanagementsysteem
Doelsystemen
NetIQ
SimpleSAML
AD
ADFS
Administreren identiteiten
Creëren account en initieel wachtwoord
Zelfregistreren
HAN
Bewaken geldigheid account
Organisatie onderdeel
Beheren persoonlijk profiel
Identiteit
Account
Wijzigen wachtwoord
Account
Authenticatiemiddel
IT-systeem
Resetten wachtwoord
Authenticatiemiddel
OpenLDAP Deelnemer Niet beschikbaar
Google provisioning
Prospect
Identiteitenadministratie Interne medewerker
Externe medewerker
Rol
Afleiden rollen uit huidige autorisaties
Administreren rollen & autorisaties
Raadplegen rollen
Delegeren autorisatiebeheer
Controleren functiescheiding
Aanvragen rol
Automatisch koppelen rollen
Rol
Aanvragen autorisatie
Autorisatie-object
Autorisatie
Autorisatie-object Autorisatie Directory
Leverancier Autorisatieadministratie
Gast
Self-service
Synchroniseren identiteiten
Synchroniseren accounts
Synchroniseren autorisaties
Ondersteunen handmatige provisioning
Monitoren provisioning Provisioning
Provisionen naar cloudapplicatie
Genereren token
Controleren token
Authenticeren met formulier
Risico-gebaseerd authenticeren
Sterk authenticeren
Inloggen in web- of desktopapplicatie
Rol
Organisatie onderdeel
Grofmazig autoriseren IT-systeem
Fijnmazig autoriseren Account Autorisatie-object Autorisatie
Autoriseren applicatie Authenticatie en autorisatie
Uitloggen Rol IT-systeem
Audit trail
Autoritatieve bronnen
Rapporteren verschil IST-SOLL Monitoring en audit
18
Rapporteren huidige autorisaties
Identity- en accessmanagementsysteem
Doelsystemen
Leg een architectuurrepository aan en deel kennis
19
Gebruik referentie-architecturen
www.referentiearchitectuur.nl
20
Hoger Onderwijs Referentie Architectuur (HORA)
http://www.wikixl.nl/wiki/hora
21
Bedrijfsfunctiemodel Sturing Strategie en governance
Beleid en planvorming
Verbeter management
Verander management
Onderwijs Onderwijs ontwikkeling
Onderwijs uitvoering
Onderzoek Deelnemer begeleiding
Toetsing
Onderwijsondersteuning Deelnemer werving
Roostering
Inschrijving
Deelnemer counseling
Verantwoording
Valorisatie
Onderzoeks ontwikkeling
Onderzoeks opzet
Onderzoeks uitvoering
Onderzoeks publicatie
Onderzoeksondersteuning Onderwijs planning
Kennis uitnutting
Informatie ontsluiting Informatie levering
Onderzoeks administratie
Onderzoeks assistentie
Diplomering
Informatie doorlevering
Bedrijfsvoering Human Resource Management
Financieel management
Facilitair management
Informatie en Technologie management
Inkoop management
Contact management
Communicatie management
Juridisch management
Sturing • • • •
Strategie en governance Strategische planning Enterprise governance Organisatiemanagement Enterprise risicomanagement
• • • •
Beleid en planvorming Beleidsvorming en evaluatie Enterprise architectuur Tactische planning Productportfoliomanagement
Verandermanagement • Programma en projectportfoliomanagement • Programmamanagement • Projectmanagement • Innovatie
Onderwijs • • • • •
Onderwijsontwikkeling Opleidingsontwikkeling Onderwijseenheidontwikkeling Onderwijsmateriaalontsluiting Opleidingsevaluatie Onderwijseenheidevaluatie
• • • •
Toetsing Toetsvoorbereiding Toetsuitvoering Toetsbeoordeling Vaststelling verworven competenties
Onderwijsuitvoering • Voorbereiding onderwijsactiviteit • Leergroepvorming • Uitvoering onderwijsactiviteit
Deelnemerwerving Marktonderzoek Marktbewerking Informatieverstrekking Prospectondersteuning
• • • •
Roostering Lesroosterconstructie Toetsroosterconstructie Roosterpublicatie Roosterwijziging
Inschrijving Aanmeldingsregistratie Deelnemermatching Deelnemerinschrijving Deelnemerherinschrijving Deelnemeruitschrijving
• • • • •
Deelnemercounseling • Studiekeuzebegeleiding • Persoonlijke situatiebegeleiding • Arbeidsmarktbegeleiding
Verbetermanagement Procesmanagement Performancemanagement Kwaliteitsmanagement Operationeel management
• • • • • •
Verantwoording Interne rapportages Jaarverslaglegging Accreditatie Uitvoering Standard Evaluation Protocol Overige externe rapportages Integrale veiligheidsbewaking
Onderzoek Deelnemerbegeleiding • Studieloopbaanbegeleiding • Stage en afstudeermatching • Stage en afstudeerbegeleiding
• • • •
Onderzoeksontwikkeling Onderzoeksvraagidentificatie Onderzoekspartnering Onderzoeksplanning Financieringswerving
Onderzoeksopzet • Bronidentificatie • Onderzoeksprotocolontwikkeling • Onderzoeksinstrumentontwikkeling
• • • • •
Onderzoeksuitvoering Literatuuronderzoek Gegevenscollectie Gegevensverwerking en -analyse Onderzoeksprotocoltoetsing Promovendusbegeleiding
• • • •
Onderwijsondersteuning • • • •
• • • •
• • • • • • •
Valorisatie Kennisuitnutting • Kennisoverdracht naar maatschappij • Kennisoverdracht naar bedrijven • Octrooiwerving • Kennisvermarkting • Start-upbegeleiding
Onderzoekspublicatie Publicatiecreatie Collegiale toetsing Kennisoverdracht naar vakgenoten Kennisoverdracht naar onderwijs
Onderzoeksondersteuning Onderwijsplanning Onderwijsadministratie Onderwijseenheidinschrijving Toetsinschrijving Onderwijsactiviteitenplanning Vraagprognostisering Lesgroepvorming Inzet en middelenplanning
• • • •
Onderzoeksadministratie Financieringsondersteuning Onderzoeksregistratie Vergunningswerving Onderzoeksobjectwerving
Informatie ontsluiting
Onderzoeksassistentie • Onderzoeksgegevensbeheer • Impactanalyse
Diplomering • Kwalificatiecontrole • Bindend studieadvies • Waardedocumentverstrekking
• • • •
Informatielevering Onderzoeksresultaatborging Onderzoeksresultaatarchivering Onderzoeksresultaatpreservering Onderzoeksresultaatontsluiting
• • • •
Informatiedoorlevering Ontsluiting digitale databanken Ontsluiting digitaal materiaal Ontsluiting fysiek materiaal Informatievaardigheids ondersteuning
Bedrijfsvoering • • • • • • • •
Human Resource Management Formatieplanning Werving en selectie Medewerkerontwikkeling Medewerkerbeoordeling Medewerkeradministratie Tijdregistratie Salaris- en declaratieverwerking Ziekte en verzuimadministratie
• • • • • • • •
Financieel management Begrotingsconstructie Grootboekbeheer Activabeheer Facturering Debiteurenbeheer Crediteurenbeheer Betalingen Vermogensbeheer
• • • • • • • • •
Facilitair management Gebouwbeveiliging Cateringbeheer Schoonmaak Afvalbeheer Vastgoedontwikkeling Gebouwbeheer Goederenafhandeling Bedrijfshulpverlening Documentafhandeling en archivering
• • • • • • • •
Informatie en Technologie management Functioneel beheer Gegevensbeheer Informatiebeveiliging Identiteitenbeheer Applicatie-ontwikkeling Applicatiebeheer IT-infrastructuurontwikkeling IT-infrastructuurbeheer
• • • •
Inkoopmanagement Aanbesteden Leveranciersbeheer Contractbeheer Bestellen
• • • •
Contactmanagement Contactbeheer Servicemanagement Relatiebeheer Alumnibeheer
Communicatiemanagement • Imago-ontwikkeling • Interne communicatie • Externe communicatie
• • • • •
Juridisch management Compliancebeheer Juridisch adviseren Juridische bescherming Afhandeling bezwaren en beroepen Klachtenafhandeling
Sturing Strategie en governance
Beleid en planvorming
Onderwijs Onderwijsontwikkeling
Deelnemerbegeleiding
BlackBoard
CMD-eigen
Baseline
Google Apps
E-folio
Educator
MySchoolsNW
Edugroepen
NHL App
Presentations2Go
NHL App
Toetsing QMP
CITO
Ephorus
MapleTA
BlackBoard
Wintoets
Verantwoording
Business Objects
Business Objects
Decos
MS SQL Server
Qlikview
MS SQL Server
Onderzoek
Onderwijsuitvoering
Educator
Verbetermanagement
Verandermanagement
Valorisatie
Onderzoeksontwikkeling
Onderzoeksopzet
Onderzoeksuitvoering
Onderzoekspublicatie
Kennisuitnutting
SafeAssign
Onderwijsondersteuning
Informatie ontsluiting
Onderzoeksondersteuning
Deelnemerwerving
Inschrijving
Onderwijsplanning
Drupal
Progress.net
Educator
MS Dynamics
MODA
Winris
Informatielevering
Onderzoeksadministrati e
Roostering
Deelnemercounseling
Diplomering
Syllabus+
Progress.net
Progress.net
NHL App
Onderzoeksassistentie Informatiedoorlevering
DEBENU PDF
LBS
LinkResolver
A-Z lijst
Write-N-Cite
HAN
3M
Bedrijfsvoering Human Resource Management
Financieel management
Facilitair management
Informatie en Technologie management
YouForce
FMS
ING e-banking
Planon
Johnson Ctl
Werkurenkaart
Magnacarta
TELEForm
Omnicard
Decos
TopDesk
NetIQ
Digitaal declareren
Paycubes
Progress.net
Vecos
Peter Connects
OpenLDAP
SimpleSAML
Timetell
MSO
CISCO prime
Novell IDM
Salto
Inkoop management
Contact management
Communicatie management
FMS
Winris
NHL App
MijnNHL
TopDesk
MS Dynamics
NarrowCast
NHL.NL
Juridisch management
Architecture Capability Framework
25
Essentiele verandering van competenties
26
Kernactiviteiten van een architect Verbeelden: vertaalt de zingeving van organisaties naar een visie op de vormgeving van organisatie, processen en informatievoorziening Afstemmen: vertaalt inhoudelijke kennis, ideeën en meningen van individuen naar gemeenschappelijke uitgangspunten, structuren en plannen Structureren: brengt complexe informatie op verschillende abstractieniveau’s terug tot de essentiële structuur
27
Kerncompetenties van een architect Kennis en inzicht • Heeft kennis van wat typische inrichtingen van organisatie, processen en informatievoorziening zijn en wat er de voor- en nadelen van zijn. • Heeft kennis van methoden en technieken voor het opstellen van architectuurprincipes en het modelleren van processen, gegevens en applicaties zoals TOGAF en ArchiMate.
28
Kerncompetenties van een architect Toepassen kennis en inzicht • Is in staat om gegeven een probleemsituatie een gestructureerde aanpak te bepalen om te komen tot relevante inrichtingskeuzen. • Is in staat om passende inrichtingskeuzes te bepalen gegeven specifieke doelstellingen. • Is in staat om verzamelde informatie om te zetten in een model dat een relevant perspectief biedt op de informatie.
29
Kerncompetenties van een architect Oordeelsvorming • Is in staat om te bepalen welke inrichtingskeuzes op een bepaald moment gemaakt moeten worden. • Is in staat om te bepalen welke informatie en meningen verzameld moeten worden om keuzes te onderbouwen. • Is in staat om de hoofd- en bijzaken te onderscheiden in verzamelde informatie en terug te brengen tot de essentie.
30
Vragen?
31
