Een medische thesaurus: elektronische ontsluiting van het NTvG
Amsterdam, 10 december 2007
Spoorboekje 1. Thesaurus taalkundig 2. Thesaurus medisch Bewerking trefwoordenbestand NTvG Resultaat van bewerking Vertaling van MeSH Koppeling NTvG-bestand en MeSH-vertalingen (35.000 trefwoorden) Resultaten Nederlandstalige MeSH (80.000 trefwoorden) Instrument om Engelstalige literatuur te ontsluiten (PubMed)
Amsterdam, 10 december 2007
Semantische analyse
- Gemeenschappelijk
- Verschillend - Hiërarchische relaties
Amsterdam, 10 december 2007
Algemene woordenschat naast vaktaal
Amsterdam, 10 december 2007
Stroomdiagram NTvG/INL
Clusters uit clusterlijst
Clustering •vormvarianten •synoniemen •homoniemen Omspelling Uniformering •Trefwoorden •Codes •Artikelen
MeSH/VB’s Koppeling •identieke woorden •synoniemen •hyperoniemen •hyponiemen •betekenisverwanten
Vertaalde •clusters •boom
Vertaling •clusters •boom •Clusters •Codes •Artikelen •Boomdiagram Amsterdam, 10 december 2007
Bewerking trefwoordenbestand NTvG
• Omspellen en uniformeren canonieke vormen – mensch, boomen -> mens, boom • Clusteren van vormvarianten en synoniemen – dans, stoelen~ -> stoelendans – auto, wagen; stoep, trottoir
Amsterdam, 10 december 2007
Voorbeelden uit de NTvG van omspellen en uniformeren Afdeelingen, Rattebeetkoorts, ‘Bastaard-mazelen’, maagdarmkanaal, anti-oxidans, hoofdhalstumor, A.T. 10, Protonpomp-blokkerend, Whiple, s’ Hertogenbosch afdeling, rattenbeetkoorts, bastaardmazelen, maagdarmkanaal, antioxidans, hoofd-halstumor, AT10, protonpompblokkerend, Whipple, ‘s-Hertogenbosch
Amsterdam, 10 december 2007
Voorbeelden uit de NTvG van clusteren van vormvarianten en synomiemen (1) • vormvarianten: –
abces, huid met huidabces
–
afwijking, aangeboren, stofwisseling met
stofwisseling, aangeboren afwijking met aangeboren afwijking, stofwisseling met stofwisselingsstoornis (afwijking)
Amsterdam, 10 december 2007
Voorbeelden uit de NTvG van clusteren van vormvarianten en synomiemen (2) • synoniemen: –
huisstofmijt met Dermatophagoides pteronyssinus
–
dermatose met huidziekte
–
aambei met hemorroïdale zweer met hemorroïd (na fase 1 op NTvG-trefwoorden Aambei, Haemmorrhoïdaal-zweren, Haemorrhoïde, Haemorroïden, Hemorroïd, Hemorroïde, Hemorroïden)
–
bulimia nervosa met boulimie met eetlust (overmatige) met fames canina met vraatzucht met boulimia nervosa Amsterdam, 10 december 2007
Voorbeelden uit de NTvG van clusteren van vormvarianten en synomiemen (3) • Oppassen voor verouderde en obsolete vormen: –
loopgravenvoet, wisseltonnenstelsel, woudwol, zinkingssnuif, bewaarschool, boeltjeskruid
• Oppassen voor vreemde woorden: –
politia medica, hygieine publica, porte liquide laryngée, Prüfungsordnung, Public Health Service, Rivista Internazionale d’Igiene, ciguatera, nastoika, sodoku, hegemonikon
Amsterdam, 10 december 2007
Voorbeelden uit de NTvG van clusteren van vormvarianten en synomiemen (4) • Oppassen voor homoniemen: –
beenbreuk (os, fractuur), beenbreuk (crus)
–
breuk (os, fractuur), breuk (hernia, ingewandsbreuk)
–
hernia (breuk, ingewandsbreuk), hernia (discusprolaps, hernia nuclei pulposi, HNP)
–
EEG (Europese Economische Gemeenschap), EEG (elektro-encefalogram)
Amsterdam, 10 december 2007
Resultaat 1
Toegang tot alle publicaties in het NTvG DEMO 1
Amsterdam, 10 december 2007
Koppeling NTvG-bestand met MeSH
• Vertaling van MeSH-trefwoorden en MeSHboomstructuur • Koppelen door het leggen van hiërarchische relaties tussen het NTvG-bestand en de vertaalde MeSH
Amsterdam, 10 december 2007
Wat kreeg het INL via MF van de vertaalbureaus? • Vertaalbureaus: Bothof en Medilingua • Vertaling van de MeSH-termen (zie screenshot 1) • Vertaalde boomstructuur (zie screenshot 2)
Amsterdam, 10 december 2007
Screenshot 1
Amsterdam, 10 december 2007
Screenshot 2
Amsterdam, 10 december 2007
Wat deed het INL?
• Koppelen door het leggen van hiërarchische relaties tussen het NTvG-bestand en de vertaalde MeSH – – – – –
Identieke koppelingen: couveuse Synonymische koppeling: moeraskoorts, malaria Hyponymische koppeling: apenpokken/apenpokkenvirus Hyperonymische koppeling: coxartritis/artritis Koppeling van betekenisverwanten: neurohormonale transmissie/synaptische transmissie
Amsterdam, 10 december 2007
Samenvattend
Amsterdam, 10 december 2007
Resultaat 2
Raadplegen via het NTvG van PubMed DEMO 2
Amsterdam, 10 december 2007