WERK & CARRIÈRE 4 x
Een uitgave van LOI Hogeschool over arbeidsmarkt en carrièrekansen
x
jaargang 2
x
2010
Een internationaal avontuur Op de bonnefooi of helemaal uitgestippeld?
Buitenlandse carrière overkwam Don Diablo Interview op pagina 2
Solliciteren in het buitenland Meer op pagina 17
Ben jij geschikt voor een buitenlands avontuur? Doe de test op pagina 20
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
”We kunnen net zo goed ervaringen uitwisselen met collega’s uit China of Egypte.”
“Als je belt en zegt ”Ik ben in Japan en zoek
werk, mag ik nu langskomen?” word je met applaus binnengehaald”
Een interview met arbeidsmarktdeskundige Nannette Ripmeester
”Alles wat je leert, neem je als bagage mee” Buitenlandse carrière overkwam Don Diablo
16
4
Vaders willen flexibel werken
6
Maar werkgevers moeten nog wennen
Gevarieerde pauzes zijn gezond
Voorkom depressies, spanningen en hartproblemen
8
Vrijwilligerswerk staat goed op cv
Het is toch een ijsbreker bij een sollicitatiegesprek als je kunt laten zien dat je soortgelijk werk in bijvoorbeeld Ghana of Nepal hebt gedaan
COLOFON
Dit is een uitgave van LOI Hogeschool Niets uit deze uitgave mag worden
overgenomen of vermenigvuldigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
2
WERK & CARRIÉRE
Herover een plek op de arbeidsmarkt
Tien tips om je plek op de arbeidsmarkt te heroveren.
Re-integratiecoach Karlijn Stoelinga
7 9
9
Social media is het toverwoord
Oplage: 35.000
Fotografie: Rick Nederstigt, TNT,
Beeldbewerking: Jelle Post en Roel
Realisatie: RedactiePartners
LOI/Erica Klap, Bop Mulder, De
Informatie en contact:
Teksten: Annemarie Moerman,
Telefoon: (071) 545 1234
Verschijningsdata: 3x per jaar MediaGroep, www.redactiepartners.nl
Projectleiding: Annemarie Moerman Vormgeving: Ewald Siffels, Marcel
Bierenbroodspot
LOI/John Bakker traffic fotografie; Keukenhof
Suna Floret, Heleen Ronner, Marieke de Witte, Martine van den Heuvel, Merijn van Grieken
van Rooijen
LOI Hogeschool
Internet: www.loihogeschool.nl Postadres: Postbus 4200, 2350 CA Leiderdorp
TNT: werkgever voor wereldburgers
17
Een internationaal avontuur
Gadgets
”Je moet goed onderzoek doen, veel rondkijken en informeren”
10
Drie studenten over hun internationale carrière
15
Mijke van Breda werkt in Zwitserland
”Het belangrijkste is dat je bereid bent om je in een andere cultuur onder te dompelen”
17
Mix van mensen op het werk
18
Test jezelf
20
Mijn gouden studietip Opleiding uitgelicht
Facts & Figures
12
Marco Timmermans: ”Met Engels kun je overal terecht”
14
21 24
22
Multiculti koken
24
WERK & CARRIÉRE
3
Persoonlijk
onderwerp
Een buitenlandse carrière had producer en dj Don Diablo nooit gepland. Maar omdat zijn muziek wereldwijd steeds bekender en
populairder wordt, brengt Don Schipper inmiddels de helft van het
”Ik was opeens dj” jaar door in het buitenland. In 2007 rondde hij daarnaast een opleiding journalistiek af.
Buitenlandse carrière overkwam Don Diablo “Mijn eerste plaat maakte ik op mijn vijftiende. Ik kreeg al snel daarna te maken met interviews. Dat waren vaak allesbehalve positieve ervaringen. Ik vond het bizar hoe een journalist, door twee op zichzelf staande zinnen samen te voe-
gen, een compleet ander verhaal over me neerzette. In artikelen veranderde ik van vriendelijk naar arrogant. De macht van de journalist is groot, merkte ik. Dat sprak me aan. Journalistiek is een brede opleiding waarin je veel algemene kennis opdoet. Dat leek me waardevoller dan bijvoorbeeld wiskunde.
Ik wilde de muziek in, een creatief beroep trok me. Maar ik vond het ook belangrijk mezelf te blijven ontwikkelen. En alles wat je leert, neem je als bagage mee. Je krijgt er extra vaardigheden bij. Nu schrijf ik bijvoorbeeld mee aan mijn eigen persberichten. Daarnaast heb ik tijdens interviews beter het idee wat de gevolgen van een bepaalde uitspraak zouden kunnen zijn. Een plekje veroveren Tien jaar geleden brak ik door in Engeland. Het was eerder toeval dan gepland. Op dat moment maakte ik muziek die de Engelse doelgroep aansprak. Het is niet zo dat ik altijd dj wilde worden, ik wilde muziek maken. Maar ik vond niemand die met mij in een band wilde spelen. Toen ben ik elektronische muziek gaan maken en heb ik zelf van a tot z een plaat geproduceerd. Ik was opeens een houseproducer. Dat is een
enorm internationaal exportproduct geworden en met die wind in de rug ben ik naar Engeland ”gevaren”. Ik was opeens dj.
”Tijdens mijn studie draaide ik over de hele wereld”
Een Brits muziektijdschrift schreef over me, een positief verhaal dat de hele wereld over ging. Daarna is de bal internationaal gaan rollen. Ter vergelijking: het Nederlandse equivalent ”Oor” schreef alleen maar een zure recensie. Een mens wil altijd hebben wat hij niet heeft, dus ik heb een paar jaar geprobeerd ook door te breken in Nederland. Dat is gelukt. Ik wilde ook in Nederland een plekje voor mezelf veroveren.
”Alles wat je leert, neem je als bagage mee”
De houding tegenover succes is in Nederland heel anders dan in bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Daar geniet iedereen in je omgeving ervan. Ik heb vaak het idee dat mensen in Nederland je succes misgunnen. Dat is geen heel relaxte sfeer om in te werken. Naarmate ik meer in het buitenland ging draaien, ontdekte ik dat het helemaal niet erg is om buiten de lijntjes te kleuren. Toen ik me meer ging focussen op het buitenland, ging het ook steeds beter. Ik ben ongeveer de helft van het jaar in het buitenland. Het is een kwestie van geven en nemen geworden. Het klinkt
natuurlijk heel tof dat je zoveel rondreist, maar het is fysiek echt slopend. Zo ontzettend veel vlieguren, soms heb ik zelfs twintig vluchten in een week. Het lukt me dan niet goed te slapen, dus ik train daarop. Dan slaap ik maar een paar uur en moet ik daarna presteren achter de draaitafels. Van Emmen naar New York Aan een carrière in het buitenland heb ik eigenlijk nooit gedacht. Toen ik nog in Drenthe woonde en net begon met dj’en, was het helemaal te gek om in een discotheek in Emmen te draaien. Daarna mocht ik in Zwolle optreden. Toen ”oh mijn god” in Amsterdam! Dat werd Londen gevolgd door New York, Australië enzovoorts. Ik heb mijn doelen gaandeweg bijgesteld. Ik kijk nooit terug, omdat ik bezig ben met de volgende stap. Tijdens mijn studie draaide ik al over de hele wereld. Dan had ik in het weekend een optreden in Japan en moest ik maandag weer een tentamen maken. Ik heb mijn diploma journalistiek uiteindelijk drie jaar geleden gehaald. Toen was ik al jaren fulltime muzikant. Dat heb ik voornamelijk gedaan omdat ik het anders zonde vond van de tijd die ik er al had ingestoken. Het was best gek om opeens weer een tentamen te moeten maken en een scriptie te schrijven, maar het papiertje is binnen. En mijn kinderen kunnen het later niet tegen me gebruiken, ”papa heeft ook geen diploma”.”
Foto: Bop Mulder
4
WERK & CARRIÉRE
WERK & CARRIÉRE
5
Vaders willen flexibel werken
Gevarieerde pauzes zijn gezond
Maar werkgevers moeten nog wennen
Voorkom depressies, spanningen en hartproblemen Zit je uren achter de computer of in de boeken zonder een pauze te nemen? Onderzoek wijst uit dat dit steeds vaker gebeurt, maar let op: dit kan tot gezondheidsproblemen leiden. Het sluipt er zomaar in: je bent de hele dag aan het werk zonder pauze te nemen. Uit Brits onderzoek blijkt dat werken de mens goed doet, maar dat overwerk kan leiden tot onder meer rugklachten en stress. Meer dan 40 procent van de ondervraagden voelt zich minstens één keer per week gestrest.
Foto: LOI/John Bakker
Vaders willen tegenwoordig meer zijn dan ”die man die zondag het vlees
snijdt”. Hoewel er steeds meer mogelijkheden komen voor mannen om werk en gezin te combineren, durven weinig mannen het verzoek om in deeltijd te werken bij hun baas neer te leggen. Mannen willen anno 2010 carrière maken, maar ook tijd aan hun gezin besteden. Ruim driekwart van de vaders met jonge kinderen wil flexibele werktijden, zo blijkt uit onderzoek dat is uitgevoerd namens de overheid.
minder gaan werken als ze moeder zijn. Mannen zijn bang dat ze carrièrekansen mislopen als ze een dag minder gaan werken, maar ook dat hun reputatie bij collega’s schade oploopt. Ook het feit dat ze dan minder verdienen, staat ze
Toch werkt slechts een klein deel parttime. Tussen de 25 en 54 jaar wordt door slechts 11 procent van de mannen in deeltijd gewerkt (CBS, 2009). Vaders met thuiswonende kinderen onder de 18 jaar werken zelfs relatief veel uren ten opzichte van moeders. Het lijkt er dus op dat de zorg voor de kinderen nog veelal aankomt op de vrouwen, die wel
Wettelijke regelingen Dat laatste is helaas nog terecht ook. Werkgevers zijn er nog niet heel erg voor om mannen in deeltijd te laten werken. Toch zijn er genoeg wettelijke regelingen (recht op deeltijd en verlofrechten) die het mogelijk maken om
tegen. Daarnaast zijn ze bang voor een afkeurende reactie van hun baas.
Vrouwen willen klusser
Twijfel je nog over een studie? Onderzoek heeft uitgewezen dat vrouwen liever uitgaan met een man die handig is met de gereedschapskist, dan met eentje met groene vingers of een automonteur. Dat blijkt uit Brits onderzoek. De meeste dames zoeken een heer die de klusjes in en om het huis kan opknappen. Daar worden ze warmer van dan van cadeaus als bloemen of chocola.
6
WERK & CARRIÉRE
minder te werken. Mannen kunnen bijvoorbeeld ouderschapsverlof opnemen. De uren die ze niet werken, worden niet uitbetaald. Een werkgever mag het ouderschapsverlof niet weigeren. Werknemers zeggen meer tevreden en gemotiveerd te zijn als ze een papadag
mogen. Ook presteren ze beter en zijn ze minder gestrest. Daar heeft de baas ook weer profijt van. Flexibel werken Werkgevers blijken wel open te staan voor thuiswerken. Vaders kunnen hierdoor overdag tijd besteden aan hun kind(eren) en op rustige momenten of in de avonden hun werk inhalen. Flexibel werken lijkt dus een ideale oplossing voor alle partijen.
Crèche maakt kind slim
Kinderen die naar de kinderopvang gaan, doen het later beter op school. Dat heeft Brits overheidsonderzoek uitgewezen. Jongens en meisjes met crèche-ervaring scoren hoger bij tests op de lagere school dan leeftijdsgenootjes die altijd thuis zijn opgevangen. Dat geldt voor hun persoonlijke en sociale ontwikkeling, hun taal- en wiskundekennis en hun creatieve vaardigheden.
Zelfde niveau als ouders Kinderen willen ten minste het niveau van hun ouders evenaren. Daarom kiezen kinderen van hoogopgeleide vaders en moeders eerder voor hogere onderwijsniveaus dan kinderen van laagopgeleide ouders. Dat blijkt uit onderzoek van een Nederlandse sociologe. Niet alleen stimuleren hoogopgeleide ouders hun kroost meer, ook kiezen hun kinderen er eerder voor een jaar over te doen dan het onderwijs op een niveau lager te vervolgen.
Dat geldt niet alleen voor mensen die fulltime werken. Ook mensen die werken en leren zouden depressies, spanningen en hartproblemen kunnen voorkomen door even te stoppen tijdens het blokken. En dan liever niet uren leren en dan een paar uur niks doen, maar om het uur een korte pauze. Fietsen of wandelen Heel korte pauzes helpen overigens niet tegen overbelastingsklachten, zo blijkt uit
onderzoek van het Erasmus MC. Volgens bewegingswetenschapper Janneke Richter is het belangrijk om een activiteit te ondernemen die afwijkt van het werken achter de computer, zoals sporten. Wie geen tijd heeft om tussen het werken of studeren door naar de sportschool te gaan, kan ook gewoon de fiets pakken voor een rondje door de buurt. Of ga een wandeling maken. Er zijn ook mensen die zweren bij een ”powernap”, een dutje van vijftien minuten. Het maakt niet uit hoe, maar zo lang je voor variatie in je houding zorgt, houd je gezondheidsproblemen op afstand.
Thuiswerkers gaan langer door
Mensen die vanuit huis werken, kunnen veel langer doorgaan zonder vermoeid te raken van hun arbeid dan collega’s op kantoor. Die conclusie volgt uit een wereldwijde studie. Flexibele uren en de mogelijkheid om een dagje thuis achter de laptop te kruipen, zorgen ervoor dat werknemers negentien uur per week langer door kunnen gaan. Dit zonder het gevoel te krijgen dat er wordt ingebroken in hun privéleven. Alleen al de mogelijkheid om thuis te werken en werkuren zelf in te delen, is voldoende om zonder morren meer uren te draaien.
Foto: Imageselect
Homo’s goed voor bedrijf
Homoseksuele werknemers doen er goed aan op de werkvloer uit de kast te komen, ook voor de werkgever. Een ”open werksfeer” bevordert namelijk de productiviteit en kostenbesparing, zo blijkt uit onderzoek van het ministerie van Economische Zaken. Diversiteit heeft een positieve invloed op bedrijfsprestaties.
Meeste jongeren hebben bijbaan
De meeste jongeren in Nederland hebben een bijbaantje, maar ze geven het verdiende geld ook heel makkelijk weer uit. Een bijbaantje in de horeca is nog altijd veruit het populairst (61%). Dit blijkt uit een enquête van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Wijzer in geldzaken onder ruim 500 jongeren. Uitgaan en kleding zijn de grootste kostenposten voor de jongeren.
WERK & CARRIÉRE
7
Zelfontplooiing
Zelfontplooiing
Herover een plek op de arbeidsmarkt Aan de slag! 10 tips die je verder helpen
Je bent er een tijdje uit geweest, omdat je bijvoorbeeld op reis bent geweest of voor je kind(eren) hebt gezorgd.
Maar nu ben je helemaal klaar voor een nieuwe baan. De
tijd dat je je cv op internet zette en de vacatures je mailbox binnenstroomden, is voorbij. Hier lees je tien tips
om je plek op de arbeidsmarkt te heroveren. Je bent niet
de enige die op zoek is naar werk, dus het is zaak op te vallen.
1
Foto: Imageselect
Vrijwilligerswerk staat goed op cv Laurens Vos (35) zette vijf jaar geleden uit liefde voor het reizen het
3
ligerswerk in het buitenland. Werken in het buitenland is niet alleen goed voor je persoonlijke ontwikkeling, maar staat ook goed op je cv.
gerswerk in het buitenland als cv-verfraaiing. “Ze merken dat het lastig is om een baan te vinden en kiezen ervoor werkerva-
“Dat je dat durft, zeiden veel mensen tegen mij toen ik mijn baan opzegde en alles achter mij liet om te gaan rondreizen. Veel mensen hebben mij voor gek verklaard, terwijl het achteraf de beste beslissing ooit was”, vertelt de reislustige Vos. Hij komt in zijn werk genoeg mensen tegen die er spijt van hebben dat ze na hun opleiding niet zijn gaan rondreizen. “Steeds meer eind-twintigers en dertigers kiezen er momenteel voor om toch nog die stap te zetten. Ze nemen een tijd onbetaald verlof op hun werk of doen het ”in between jobs” en gaan hun droom achterna.” IJsbreker Jonge mensen die net een opleiding hebben afgerond, zien volgens Vos vrijwilli-
8
WERK & CARRIÉRE
Volgens Projects Abroad verbreed je met vrijwilligerswerk in het buitenland niet alleen je horizon, maar ontwikkel je ook voor een werkgever interessante eigenschappen als verantwoordelijkheid, proactiviteit en doorzettingsvermogen. En je laat zien dat je je kunt aanpassen. Gezinnen met kinderen Vos krijgt de laatste tijd verrassend veel informatieaanvragen van gezinnen met kinderen. “Voor de ouders is het vaak een langgekoesterde droom die in vervulling gaat en voor kinderen is het een geweldige ervaring en nog educatief ook.” Kijk voor meer informatie op www.projects-abroad.nl
2
Vertel aan zo veel mogelijk mensen dat je op zoek bent naar een nieuwe baan. Een netwerk is ontzettend belangrijk. Maak voor jezelf een lijst van bedrijven waar je graag zou willen werken en benader ze. Stuur een open
Nederlandse kantoor van Projects Abroad op. Deze organisatie regelt vrijwil-
ring op te doen in het buitenland. En dat werkt heel goed, zowel voor jezelf als je toekomstige werkgever. Het is toch een ijsbreker bij een sollicitatiegesprek als je kunt laten zien dat je soortgelijk werk in bijvoorbeeld Ghana of Nepal hebt gedaan.”
Begin met een goed cv te maken en zorg dat in je computer een conceptsollicitatiebrief klaarstaat. Werk je profiel op netwerksite LinkedIn bij en maak er een mooi visitekaartje van jezelf van.
sollicitatie. Zorg ervoor dat je via LinkedIn op de contactpersonenlijst staat van medewerkers van die bedrijven en stuur ze een persoonlijk bericht.
4
Als je ergens een vacature ziet, reageer dan meteen. Zorg dat je bijvoorbeeld via Twitter meteen op de hoogte bent van nieuwe vacatures. En mail je sollicitatie. Via de post duurt het weer een paar dagen langer.
5
Bel! Onder de meeste vacatures staat een contactpersoon met tele-
foonnummer. Win telefonisch informatie in over de vacature. Als ze je naam al een keer hebben gehoord, val je meer op tussen de honderden brieven die momenteel op de meeste vacatures binnenkomen.
6
Spits iedere sollicitatiebrief toe op het bedrijf waar je solliciteert. Wijd één alinea volledig aan het bedrijf waar je wilt werken. Schrijf absoluut geen ”sociaal wenselijke” brief, daar prikt iedereen direct doorheen.
7
Bedenk synoniemen. Wordt in de vacature gevraagd om gemotiveerde mensen, zeg dan dat je altijd hard en met veel plezier werkt. Zo zorg je ervoor dat je perfect aansluit bij de wensen van het bedrijf, zonder exact de woorden uit de vacature te kopiëren.
8
Pas op met te veel hobby’s op je cv zetten. Zet er alleen die hobby’s op die tekenend zijn voor jou. Ga je weleens paardrijden, laat het dan weg. Rijd je paard op hoog niveau en ga je regelmatig naar wedstrijden, dan kan het wel.
9
Vermeld buitenlandervaring (als het om stage, studie of werk gaat, niet om vakanties). Werkgevers kunnen zo zien dat je flexibel bent, je goed aanpast en interesse hebt in andere culturen.
10
Een foto meesturen kan in je voordeel werken als het een leuke, frisse foto is en je bij een jong en klein bedrijf solliciteert. Hetzelfde geldt voor humor in je brief. Het kan bijdragen, maar dan moet het ook wel echt grappig zijn. Je kunt ook heel makkelijk de plank misslaan.
Re-integratiecoach Karlijn Stoelinga:
”LinkedIn en twitter jezelf naar een nieuwe baan” met degene die over de vacature
bedreigde schildpadden gewerkt. “Ik werk als
Het is lastig om tegenwoordig een baan te vinden, weet senior consultant Karlijn Stoelinga, die bij de Competence Factory medeverantwoordelijk is voor loopbaanadvies en coaching. Maar het is niet onmogelijk.
“Social media. Dat is het tover-
solliciteert via uitkeringsinstantie
vinden. Het is ook belangrijk om
anders”, vertelt ze. “Dus ik heb onbetaald ver-
een baan op dit moment. Op iede-
Veel werkgevers zoeken via inter-
Maaike van Gemert (31) is vorig jaar via Projects Abroad twee maanden naar Mexico
gegaan. Ze heeft in een weeshuis en met verpleegkundige en wilde even iets totaal lof genomen en ben gegaan. Het was een onvergetelijke ervaring en een verrijking voor mijn leven.”
Reinier Stroo (29) reisde in 2006 een jaar lang door Zuid-Amerika en schreef daar verhalen,
onder meer over de vredesonderhandelingen
in Colombia. “Ik heb dat op mijn cv gezet en merkte dat het zeker in mijn voordeel heeft
gewerkt bij mijn huidige werkgever FNV Bondgenoten. Mijn sollicitatiegesprek ging voor een
deel daarover en door mijn ervaringen daar weet ik dat je altijd in gesprek moet blijven
met mensen, ook al sta je mijlenver van hun standpunten af. Dat heeft zeker in mijn voordeel gewerkt.”
woord voor de meeste kans op re vacature komen gemiddeld 350
brieven binnen, dus het is zaak om op te vallen. Dat kan door bijvoorbeeld je cv helemaal up-todate te hebben op je LinkedInprofiel.
Je kunt via deze netwerksite men-
sen benaderen van bedrijven waar je graag wilt werken en ze een
persoonlijk berichtje sturen. Dan speel je jezelf meteen in de kijker.
En als je profiel is ingevuld, ziet
dat bedrijf meteen wie je bent.
Ook dat je serieus met je carrière bezig bent en niet alleen verplicht
UWV.
net naar mogelijke kandidaten.
Het is dus belangrijk dat je geen rare,
dronken
feestfoto’s
op
Facebook of Hyves hebt staan. Dat
soort foto’s is leuk voor je vrienden, maar een potentiële werkgever hoeft dat niet te zien.
Via Twitter komen tegenwoordig
ook veel vacatures binnen. Als je
daarop actief bent, kun je meteen
gaat.
Het is een open deur, maar hoe korter je werkloos bent, hoe mak-
kelijker het is om weer werk te bezig te blijven. Door thuis te hangen, straal je een ongemotiveerd-
heid uit waardoor het nog lastiger is om weer aan het werk te gaan.
Als het echt heel lastig is om passend werk te vinden, kun je
erover denken je te laten omscho-
len en ergens stage te lopen. Je weet dan meteen of die nieuwe werkrichting je ligt en als je een-
maal bij een bedrijf werkt, heb je meer kans te mogen blijven als de
reageren.
stageperiode is afgelopen. Je laat
een vacature meteen nabelt. Je
tiveerd bent door tijdelijk op basis
Ik vind het heel belangrijk dat je laat je naam vallen en kunt een persoonlijk gesprekje aanknopen
ook meteen zien dat je heel gemovan een uitkering te werken.”
WERK & CARRIÉRE
9
Een internationaal avontuur
Thema
Thema
Op de bonnefooi of helemaal uitgestippeld?
Bereid je voor op een internationaal avontuur met een van deze LOI-opleidingen: x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Foto: LOI/John Bakker
x
HBO Lerarenopleiding Duits
HBO Lerarenopleiding Engels HBO Lerarenopleiding Frans
HBO Lerarenopleiding Nederlands HBO Toeristisch Management HBO Vertaler Duits
HBO Vertaler Engels HBO Vertaler Frans
HBO Vertaler Spaans
Interculturele communicatie Internationaal secretaresse
Leergang Internationaal management Manager Toerisme
Ondernemen voor vertalers Reisbegeleiding buitenland
SEPR Verkoper Vakantiereizen
Zakelijke communicatie met Britten
Zakelijke communicatie met Duitsers Zakelijke communicatie met Fransen 70 talencursussen op elk niveau
Het is de droom van velen: een nieuw leven in een ander land. Voor de meeste men-
Heimwee
ook anders aan dan in Amsterdam? In Tokio
Vaak is dat zo. Zo nee, kijk of je ze in elk
van twee landen. Alleen, dat wat ik nu heb,
als de baan binnen is, de ander springt in het diepe met als enige bagage een enor-
ook de klanten van Peter Kranenburg. Zijn
marketingopleiding is het soms echt moeilijk
niet te kritisch zijn en aanpakken wat er op je
groot Pippi Langkous-huis, een schitterend
sche
wat je de eerste maanden doet. Daarna heb
sen betekent dat eveneens het begin van een nieuwe carrière. De een vertrekt pas me dosis enthousiasme. Deskundigen adviseren een gedegen voorbereiding. Ri-Ann Elema kan niet wachten tot ze in
Noorwegen. Direct in het diepe springen,
kinderen wil ze daar opnieuw beginnen. Het
pas vertrekken als een van ons een betaalde
Zweden woont. Met haar man Heino en drie gezin heeft grootse plannen met een stuk land. Ze ontdekten dit tijdens een vakantie dit voorjaar.
“Het is daar zo mooi”, zegt de Groningse verliefd. “Veel bos, aan een meer. We zouden er
sneeuwscootertochten kunnen organiseren. Ook is er ruimte voor recreatiewoningen.”
Elema heeft ervaring in het toerisme. Haar man is makelaar. Het moet dus wel lukken vol-
gens haar. Ze heeft haar gezin zelfs al opgege-
zoals de Elema’s, past niet bij ze. “Wij wilden
baan had.” Toen ze besloten dat ze het liefst naar Noorwegen wilden, namen ze ook direct
Noorse les. Dat hielp bij het solliciteren. Rietmans vrouw vond werk als verpleegkundige. Hij begon als medewerker op het arbeidsbureau.
”Zorg dat je een droom hebt én met beide benen op de grond staat”
ven voor het tv-programma Ik Vertrek. Maar,
“Er kwamen veel mensen om zich in te schrij-
in Winschoten is nog niet verkocht. Het stuk
alleen eenvoudig Noors kon spreken, was een
tot nu toe kunnen ze niet vertrekken. Het huis
land in Zweden kunnen ze dus ook nog niet
kopen. En tja, de Zweedse les schiet er met de
drukte van het gezin nog even bij in. Investeren in taal
Gert Rietman en zijn partner vielen ook voor Scandinavië. Zij wonen al tien jaar in
10
WERK & CARRIÉRE
Investeer in het leren van de taal, dat horen bedrijf, C&G Career Services, helpt mensen die werk zoeken in het buitenland omdat hun partner wordt uitgezonden. Meestal werkt hij in opdracht van multinationals. “Als een bui-
tenlands avontuur mislukt, is dat vaak omdat
de partner of de kinderen heimwee krijgen. Het is dus slim om vooraf te kijken wat de partner wil en kan doen in het nieuwe land.”
Kranenburg merkt dat mensen niet altijd
kent
vaak
alleen
de
Nederlandse situatie. Als je een opleiding
hebt in de zorg, techniek of de financiële administratie, is het eenvoudiger.”
”Als het je eigen bedrijf is, ben je ook 1000 procent gemotiveerd”
gende stap, moet je niet denken dat je die in
nu echt in het buitenland? Zelfs een goede
talenkennis is niet altijd genoeg. Als je iets wilt verkopen, pak je dat in Groningen toch
voordeel. Ze begrepen mij veel beter dan Rietman de taal vloeiend en is hij directeur
x
helpt die in Zweden of Noorwegen willen
x
x
x
Leer de taal
Laat je diploma’s internationaal erkennen
Ga je niet alleen? Zorg dat je partner ook een goede tijdsbesteding krijgt
De eerste baan vinden is het moeilijkst, daarna komen vaak pas de echte kansen
Denk niet aan doorgroeien, maar aan je ontwikkelen
“Als je in Nederland net toe bent aan een voleen
ander
land
kunt
maken”,
bord komt. Uiteindelijk doet het er niet toe
je een netwerk. Zo vind je vaak werk dat beter bij je past.”
Weg uit de prestatiemaatschappij
Elema ziet het nog zonnig in. De taal leren, dat stuk land kopen, het vertrek, het gaat vast
lukken. “Wij zijn eerlijk gezegd ook wel een
gen. Wat kun je met jouw kennis en ervaring
x
wonen en werken.
opleiding
Voor een baas werken
dag doen, is het managen van verwachtin-
Emigratietips van Peter Kranenburg
van Placement, een bedrijf dat emigranten
werk te vinden. Ook iemand met een juridi-
weten wat hun kansen zijn. “Wat wij de hele
ven die zelf uit het buitenland kwamen. Dat ik mijn Noorse collega’s.” Inmiddels spreekt
is het helemaal een andere wereld. Met een
geval kunt laten vertalen. Vervolgens moet je
zegt
Kranenburg. Je moet je dubbel bewijzen voor
je kansen krijgt. Toch is een baan vinden
onder je niveau ook niet simpel. Het stadium van proppen in een badplaats ben je vaak al voorbij. “Een baas neemt je niet snel aan als
je op zo’n baan solliciteert. Hij of zij is dan bang dat je niet echt gemotiveerd bent en snel weer zult vertrekken.”
beetje klaar met Nederland. Je mag blij zijn als je een huis met een tuin hebt. Overal staan
hekken en schuttingen, presteren is alles, het staat ons steeds meer tegen. In Zweden gaat alles gewoon wat rustiger. Natuurlijk moeten
we daar straks ook keihard werken, maar het
Zijn belangrijkste advies voor mensen die dat
ook willen: “Je moet een droom hebben om te emigreren, maar tegelijk moet je met beide
benen op de grond staan. En: de meeste kans op succes heb je volgens mij als je vooral
positieve redenen hebt om te gaan. Ik krijg weleens klanten die het zo zat zijn in
Nederland. Ze klagen over buitenlanders, regeltjes, ze vluchten eigenlijk. Wij richten ons op ”levenskwaliteitemigranten”, zoals wij-
zelf. Mensen die verlangen naar mooie natuur, tijd voor je gezin, rust en mooie kansen.” Vertrek uit Nederland in 2009
Ook Kranenburg ziet dat veel expat-partners
x 6.000 minder dan in 2006 (ook door
ben je dan duizend keer zo gemotiveerd.”
uiteindelijk gaan ondernemen in het buitenland. Van drop importeren tot consultancy. Levenskwaliteitemigranten
Kranenburg. “Wat zijn je diploma’s daar
Noorwegen. “Ik ben nu officieel een Noor,
waard? Worden ze internationaal erkend?
uitzicht en een prachtig bedrijf.”
is dan wel helemaal ons bedrijf. Volgens mij
Wat werkt dan wel? “Je moet goed onderzoek doen, veel rondkijken en informeren”, aldus
had ik in Nederland nooit gered. Ik heb een
x 28.000 autochtonen emigreerden
de recessie)
x 80 procent was jonger dan 50 jaar x Populairste landen: België en
Duitsland
Gert Rietman heeft nu een mooi bestaan in
x Zonnige oorden in top-5: Spanje,
maar ik blijf ook Nederlander. Ik heb het beste
Bron: CBS
Nederlandse Antillen en Aruba
WERK & CARRIÉRE
11
Leuk en leerzaam
Wenen fijnste stad
Wenen (108,6 punten) is de prettigste stad om te wonen, leven en werken. Gevolgd door Zürich en Genève. Hekkensluiter is Bagdad (14,7 punten). New York vormt de basis voor de lijst met 100 punten. Amsterdam staat met 105,7 punten op de 13e plaats. Er is onder meer gekeken naar veiligheid, economische voorzieningen, onderwijs en gezondheidszorg. (Bron: Mercer.com)
Sterkste schouders
1 &
Als je carrière voorspoedig verloopt, bestaat er een kans dat je tot de 20 procent meest verdienende Nederlanders gaat horen. Daar hoort een gemiddeld bruto jaarinkomen bij van 126.000 euro. Op dit moment staan Nederlanders met dit salaris zo'n 56.000 euro per jaar af aan de fiscus (45 procent). (Bron: CBS)
Licht op reis
Trek je altijd veel te veel kilo’s achter je aan op weg naar het vliegveld? Kijk dan nog eens goed naar de inhoud van je koffer. Heb je alles écht nodig? Wil je het gewicht van je tas halveren, zonder op reis iets tekort te komen? Doug Dyment van OneBag.com heeft van light travel zijn levenswerk gemaakt.
Fa cts
(Bron: onebag.com)
Spraakverwarring
Je kunt je in het Engels makkelijk verspreken. Veelgehoorde blunders: x We go in sea with you (we gaan met jullie in zee) x This is wet finger work (dit is nattevingerwerk) x We will go over to the order of the day (over tot de orde van de dag) (Bron: I always get my sin, Maarten Rijkens)
Twitter over vrijwilligerswerk
Ben je werkloos? Dan is het niet slim om daarover te twitteren.
Zelfmedelijden helpt je niet snel aan een baan. Twitteren over je vrijwilligerswerk kan wel helpen. Het laat volgers en potentiële werkgevers zien dat je gemotiveerd bent, je voor anderen
Figures
inzet (onbetaald!) en niet snel bij de pakken neer gaat zitten.
Leuk en leerzaam
Nederland in het buitenland
Bang voor heimwee als je besluit om carrière te maken in het buitenland? Als je in de buurt woont van een actieve, Nederlandse gemeenschap, is thuis nooit ver weg. Zo organiseert Orange City in het Amerikaanse Iowa ieder jaar een Tulpenfestival. En in Australië houdt de Dutch Courier je op de hoogte van de perikelen in het Nederlandse koningshuis. (Bron: Orangecityiowa.com/ammerlaan.demon.nl)
Emigratiebeurs
Overweeg je om Nederland in te ruilen voor het buitenland? Zet dan 12 en 13 februari 2011 in je agenda. Dan vindt de 15e internationale Emigratiebeurs plaats in het Houten Exhibition Centre. Het is een goede plek om je te oriënteren op de internationale banen- en stagemarkt. Maar ook om informatie in te winnen over verre, onbekende oorden. (Bron: emigratiebeurs.nl)
Vrijwilliger is productiever
Vrijwilligerswerk doen kan buiten de baas zijn tijd, maar ook daarbinnen. Steeds meer werkgevers bieden verlofconstructies aan, die werknemers kunnen benutten om zich in te zetten voor de maatschappij en het goede doel. Dat komt de arbeidsproductiviteit ten goede: onder Amsterdamse ambtenaren die deelnamen aan zo'n project, daalde het ziekteverzuim met 10 procent. (Bron: Intermediair)
(Bron: Onlinecollege.org)
Meer retours dan enkeltjes
Ongeveer 700.000 Nederlanders overwegen om minimaal voor acht maanden naar het buitenland te gaan. Eenderde van de dertigplussers onder hen boekt een enkeltje. Ze zoeken rust, ruimte en natuur op in landen als België, Frankrijk, Spanje en Suriname. Tweederde van de dertigplussers met emigratieplannen wil ooit weer terug naar de windmolens, grijze luchten en de Nederlandse arbeidsmarkt.
Stuurt je baas je naar de VS? Zorg dan dat je weet wat wel en niet mag! In sommige staten gelden vreemde regels... x In Illinois is het verboden om aangestoken sigaren aan huisdieren te geven. x Ongehuwde vrouwen mogen niet parachutespringen op zonx
dag in Florida. In Californië is het een misdaad om vlinders te mishandelen.
(Bron: Legalzoom.com)
12
WERK & CARRIÉRE
Op internet bestaan geen grenzen. Waren die er wel geweest en was Facebook een land, dan woonden er nu ruim 400 miljoen inwoners, 100 miljoen meer dan in de VS. Facebook zou
400.000.000
ook het snelst groeiende land ter wereld zijn. Het aantal ”inwoners” verdubbelde het afgelopen jaar. (Bron: Facebook)
Slechtste vliegvelden
(Bron: CBS)
Vreemde wetten
Grenzeloos internet
Expat is te duur
Voor steeds meer Nederlandse bedrijven worden naar het buitenland uitgezonden werknemers door de economische crisis te duur. Bovendien zijn er in landen als India en China steeds vaker mensen te vinden die vergelijkbare competenties hebben, maar het werk voor minder geld doen. Sommige Nederlandse expats gaan op zoek naar ander werk in het buitenland, de rest keert terug als het bedrijf dat verlangt. (Bron: Intermediair)
Slim bellen in het buitenland
Welke Europese vliegvelden kun je beter vermijden? In ieder geval Londen Heathrow, ook wel Thiefrow genoemd, vanwege het grote aantal diefstallen. De luchthaven heeft ook de twijfelachtige eer om de lijst van vliegvelden aan te voeren waar de meeste bagage zoekraakt. Ook Charles de Gaulle (Parijs) en Graham Keeley (Madrid) zijn berucht om lange wachtrijen en gemiste aansluitingen. (Bron: Independent.co.uk)
Bellen of internetten in het buitenland kan je – letterlijk – duur komen te staan. Ook al zijn de tarieven die providers mogen berekenen door de EU flink aan banden gelegd. Drie tips: x Zet dataroaming in het buitenland uit. Zo voorkom je dat je telefoon het (dure) internet opgaat, zonder dat je het weet. x Zoek een wifi-punt en bel (bijna gratis) met Skype. x Koop (zeker voor lokale gesprekken) een prepaid simkaart in je vakantieland. (Bron: columbus.nl)
WERK & CARRIÉRE
13
Interview
Interview
Messi verdient meeste Een beetje profvoetballer belandt op een zeker punt in zijn carrière op de internationale transfermarkt. Daar hoort doorgaans een zeer respectabel salaris bij. De voeten van Lionel Messi zijn op dit moment het meest waard. De 22-jarige Argentijn zou bij FC Barcelona vorig jaar 33 miljoen euro hebben opgehaald. 2,5 miljoen meer dan AC Milan-collega Beckham.
Drie studenten over hun internationale carrière Foto’s: LOI/John Bakker
(Bron: Novum)
Belastingparadijzen
De Nederlandse belastingtarieven zitten niet iedereen lekker. In deze landen en gebieden graait de fiscus minder diep in je portemonnee: Andorra, Belize, Bermuda, China (Speciale Economische Zones), Cyprus, Dubai, Gibral-
Van stuntelpraat naar vlot gesprek
”Met Engels kun je overal terecht”
Marco Timmermans (18) doet Engels voor gevorderden bij LOI. Daarnaast werkt hij parttime in de bediening van een restaurant.
Waarom doe je deze opleiding? “Ik heb twee jaar Rechten gestudeerd, maar dat was toch niet helemaal mijn ding. In september begin ik aan een studie Psychologie en de boeken daarvoor zijn voornamelijk in het Engels. Op de middelbare school was Engels niet mijn sterkste punt, dus om daar wat aan te doen, volg ik deze studie.” Wat wil je bereiken met deze studie? “Algemeen Engels kunnen spreken en lezen is mijn doel. Mijn niveau was te laag. Ik wil de boeken die ik straks voor mijn studie moet lezen, goed kunnen begrijpen. En als ik op reis ga naar het buitenland, komt de taal me ook goed van pas. Met Engels kun je overal terecht.”
14
WERK & CARRIÉRE
Wat leerde je bij deze studie dat al direct toepasbaar is? “In het restaurant waar ik werk, komen ook weleens Engelstalige gasten. Voorheen wist ik dan niet zo goed hoe ik een gesprek moest beginnen. Dan nam een collega die wel goed Engels sprak, de tafel over. Nu loopt het vlotter. Soms proberen ze Nederlands te spreken, maar het is voor een gast toch fijner als je de kaart voor ze vertaalt.”
Hoe ervaar je het studeren op afstand? “Ik ben afhankelijk van het openbaar vervoer, dus het is een uitkomst dat ik thuis achter de laptop kan studeren. Maar dat neemt niet weg dat het soms ook wel fijn is om persoonlijk contact te hebben over je studie!”
Wat valt mee, wat valt tegen? “Het grootste voordeel is toch wel dat ik mijn eigen tempo kan bepalen. Ik zit nu op een gemiddeld niveau, misschien zelfs wel iets erboven. Ik denk er nu ook over om hierna de cursus Engels voor meergevorderden te gaan doen.”
tar, de Kaaimaneilanden, Isle of Man, Marshalleilanden, Monaco, Nauru, Panama, Vanuatu, de Verenigde Arabische Emiraten en Zwitserland.
(Bron: Wikipedia)
Massale uittocht
In de jaren vijftig en zestig vertrokken vele duizenden Neder-
landers naar Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. De overheid
moedigde ze daartoe aan. De
hoge werkeloosheid op eigen Naam: Marco Timmermans Leeftijd: 18 jaar
Studiekeuze: Engels voor gevorderden
Begindatum: januari 2010 Verwachte einddatum: augustus 2010
Tijdsinvestering studie: 15 uur per week
Baan: bediening restaurant
Werkweek: ongeveer 20 uur per week
bodem maakte het nóg aantrekkelijker om te vertrekken. Zo kan
het dat er nog altijd tal van Nederlandse
gemeenschappen
bestaan in Oceanië en NoordAmerika.
(Bron: Geschiedenis.vpro.nl)
Opleiding komt van pas in Afghanistan
Grotere woordenschat en meer nuance
Overal ter wereld studeren
Bert Meeuwsen, student Master of Business Administration (MBA)
Marc van der Spek, cursist Engels voor meergevorderden
Huckleberry Clapton, cursist Spaans voor beginners
“Ik werk als stafofficier bij het ministerie van Defensie. Mijn MBA halen was eigenlijk een lang gekoesterde wens van mij. Daarbij had ik, na diverse (inter)nationale directie-
“Ik ben tweetalig opgevoed. Mijn moe-
“Het is voor mijn werk belangrijk dat ik Spaans leer spreken en verstaan. Ik werk als purser, nu nog bij KLM Cityhopper, maar binnenkort stroom ik door naar de KLM. Dit betekent dat ik straks vooral intercontinentale vluchten doe. Spaans is de tweede wereldtaal. Voor mij is het dus noodzakelijk dat ik deze taal leer. Lastig is wel dat ik niet zo makkelijk een taal leer. Ik doe het puur om verder te komen in mijn werk en me zekerder te voelen. Maar met behulp van die multimediale opdrachten gaat het wel een stuk makkelijker. De cursus zit goed in elkaar. De lesstof is helder en ook de begeleiding van de docent is goed. Je krijgt snel antwoord op je vragen en het huiswerk wordt snel nagekeken. Als purser heb ik nogal een onregelmatig leven, dus het is handig dat ik kan studeren waar en wanneer ik wil. Ik neem mijn laptop mee op reis en kan overal ter wereld inloggen. Zo kan ik in de verloren uurtjes op mijn hotelkamer studeren. Dat werkt voor mij erg goed. Zo goed dat ik misschien nog wel een cursus Spaans voor gevorderden ga volgen.”
functies, de interesse om meer te weten van richtingen waar ik wat minder in thuis was, zoals logistiek management en ICTmanagement. Ook wilde ik graag op de hoogte zijn van de meest actuele ontwikkelingen. En dat is uitstekend gelukt met deze opleiding. De opleiding creëert niet alleen waarde voor jezelf, maar ook voor je werkgever. Die heeft immers ook veel aan de kennis die je opdoet. Mijn werkgever heeft de opleiding voor een groot gedeelte betaald en stond er heel positief tegenover dat ik dit wilde doen. In mijn functie geef ik advies bij wederopbouwoperaties en vredesmissies, zo ook in Afghanistan. De opleiding MBA komt in mijn werk heel goed van pas. Een samenleving is immers ook een soort organisatie. En bij het opbouwen van een samenleving heb je wel degelijk te maken met bijvoorbeeld verandermanagement. Je probeert zo veel mogelijk rekening te houden met de inwoners van het land, maar tegelijkertijd het land en de inwoners te vernieuwen en te ontwikkelen. Een hele mooie uitdaging!”
der is Iers, dus de Engelse taal werd er bij mij met de paplepel ingegoten. Toch is dat niet genoeg. Omdat ik in mijn werk als sales manager steeds vaker te maken krijg met klanten en relaties die Engels praten – en dan niet de spreektaal die ik thuis leerde, maar het echte business Engels – wilde ik toch meer. Ik moet het niet alleen goed kunnen spreken, maar ook goed kunnen schrijven. Mijn baas stond helemaal achter me en geeft me volop gelegenheid om te studeren. Ik merk nu al dat ik een veel grotere woordenschat heb en veel meer nuance aan kan brengen. Ook mijn grammatica wordt steeds beter. Ik lees elke week The Economist en ik kom steeds woorden tegen die ik uit de lesstof ken. Het niveau is echt uitdagend, ook voor iemand die tweetalig is opgevoed. In de toekomst wil ik ook nog wel Spaans leren, maar eigenlijk doe ik dat liever in het zonnige Zuid-Amerika. Hoewel, zo’n cursus is echt goed als je je kennis van een taal op niveau wilt houden. Dus misschien ga ik eerst naar ZuidAmerika en begin ik weer bij de LOI als ik terugkom.”
WERK & CARRIÉRE
15
De werkvloer
Arbeidsmarkt
Kijk uit met die grote Nederlandse mond
”Hoe zit het met mijn vrije dagen?”
Een zoektocht naar werk in het buitenland is dankzij de vele vacaturesites niet zo heel lastig meer. De baan bemachtigen, het echte solliciteren, wel. Een goede voorbereiding is het halve werk. “De duivel van het solliciteren zit in de details”, zegt arbeidsmarktdeskundige Nannette Ripmeester. Het geheim van solliciteren in het buitenland zit in een gedegen voorbereiding, weet
Nanette Ripmeester van adviesbureau Expertise in Labour Mobility (ELM). Zij heeft in
breide Lebenslauf te presenteren in een spe-
ciale map. Het is uit den boze om je brief en
cv opgevouwen in een enveloppe te doen. Menig werkgever denkt dan: ”Als een kandidaat dat al niet weet, weet hij vast niets van de rest van onze cultuur”.
Door je in gewoonten te verdiepen, voorkom
je dat je voor verrassingen komt te staan. Zo
vragen Chinezen zonder gêne naar je privé-
leven: wil je trouwen, kinderen en zo ja, hoeveel? Australiërs vragen naar je hobby’s
en de sport die je doet, want het gaat er
“Heb je daar geen goed antwoord op, ben je niet
leuk
Ripmeester.
om
mee
te
werken”,
zegt
Mensen met lef Daarnaast is het goed eens stil te staan bij
moeten leren, eens naar het land moeten reizen en zich moeten verdiepen in de cul-
als je vraagt: Hoe is het geregeld met mijn
Volgens haar is ”alleen Wikipedia raadplegen niet genoeg”. Kandidaten zouden de taal tuur en de geschiedenis. “Daaruit vloeien vaak gewoonten en gedragingen voort. Zo
begrijp je dat een Chinees je raar aankijkt als je hem vraagt naar zijn mening. Dat deed vanuit het communisme niet ter zake”, vertelt Ripmeester.
Sollicitatiemores Het is belangrijk dat je de sollicitatiemores kent om misstappen te voorkomen. Zelfs bij de buren kan het snel misgaan. Zo is het in Duitsland gebruikelijk om een uitge-
je eigen cultuur. “Het kan brutaal overkomen vrije dagen? Op een grote Nederlandse mond zit niemand te wachten.”
In Japan daarentegen waarderen ze mensen met lef. “Als je belt en zegt; ”Ik ben in Japan
en zoek werk, mag ik nu langskomen?” word anders en vergt een andere voorbereiding.”
voorkeur, geloof of etnische achtergrond
het denken zetten: hé, dat is misschien ook
je met applaus binnengehaald. Elk land is
Do’s & dont’s
Do’s x Verdiep je in de taal, de cultuur en de sollicitatiemores van het land x Bezoek het land x Pas je aan de cultuur aan, maar blijf wel jezelf x Zorg voor een foutloze e-mail en cv; laat iemand meelezen x Verstuur de e-mail vanaf een privéadres dat professioneel overkomt x Kleed je netjes, ook bij een gesprek via de webcam x Denk na over de toegevoegde waarde als buitenlandse kandidaat x Bedenk van tevoren een aantal goede vragen x Leg niet alleen uit waarom jij de baan wilt hebben, maar vertel ook wat het bedrijf aan jou heeft x Blijf je in Europa? Raadpleeg het adviesbureau European Employment Services (EURES) van de EU, http://europa.eu/
WERK & CARRIÉRE
kunt ook je blik verruimen als je gewoon om de hoek aan de slag gaat.
bestelwagen, een soort eigen baas. Je merkt
droombaan over de grens te krijgen?
16
Zoals bij elke multinational zijn er bij TNT internationale kansen. Maar, je TNT heeft een open, internationale en multi-
Wat moet je wel of juist niet doen om je
Foto: Jeroen van Kooten
Foto’s: TNT
toch vooral om dat je lol hebt in je leven.
sen ”Looking for work in…” over de arbeidsmarkt en sollicitatiegewoonten in veertig landen.
zeventien landen gewerkt en deelt haar kennis via workshops voor studenten en via gid-
TNT: werkgever voor wereldburgers DE IDEALE WERKGEVER
Dont’s x Wees niet te informeel bij elektronisch solliciteren (gebruik bijvoorbeeld geen emoticons) x Eerste ontmoeting? Kijk hoe anderen zich gedragen x Negeer nooit de gebruiken van het gastland x Houd rekening met historische gevoeligheden en een ander gevoel voor humor x Ga, ook al werk je in een warm land, nooit in korte broek en slippers naar kantoor (bron: www.labourmobility.com)
culturele bedrijfscultuur. Sekse, seksuele
mag geen rol spelen. Of juist wel eigenlijk.
Diversity manager Bart Beek is niet bang om onderscheid te maken. “Verschillen moet je
niet verstoppen, maar benutten. Ontdek de unieke talenten van mensen. Het levert TNT
Post veel op als mensen zich op hun plek voelen.”
Werknemers met volstrekt verschillende achtergronden kunnen elkaar inspireren. “Veel
werknemers
van
niet-westerse
afkomst hebben ondernemen echt in het bloed. Zij werken graag als subcontractor bij TNT Post Pakketservice. Je bent dan, met je
dat zij sommige autochtone postbodes aan wel wat voor mij.”
Leren van elkaars cultuur en talenten is voor
het bedrijf belangrijk. “De expats op het hoofdkantoor van TNT verdiepen zich in Nederland. Medewerkers die zelf worden uit-
gezonden, krijgen een training over het land
waar zij naartoe gaan. Als je gewoon hier
werkt en blijft, leer je omgaan met culturele verschillen op de werkvloer. We zijn hoe dan ook een bedrijf voor wereldburgers.”
Controller Mersad El Aji vindt dat niet te veel
gezegd. Hij is actief bij het netwerk voor culturele diversiteit, TNT Unity. “Wij denken
mee en adviseren bijvoorbeeld over de in- en
doorstroom van high potentials met een
allochtone achtergrond. Soms bespreek je zo’n vraagstuk vooral met een groep multiculturele werknemers van hier. Maar we kun-
nen net zo goed ervaringen uitwisselen met collega’s uit China of Egypte.”
Voor El Aji is het omgaan met verschillende
culturen een tweede natuur. Hij gaf tot voor
kort leiding aan een team van postbodes. “Koekjes op tafel tijdens het Suikerfeest of een leuke actie met Valentijnsdag, dat zijn
gewoon twee verschillende manieren om
hetzelfde te tonen. Namelijk dat je aandacht
hebt voor je werknemers. En dat je nadenkt hoe je dat voor elke groep het beste toont. Verder doet iedereen gewoon het werk waar-
voor hij of zij is aangenomen. Daarin maak je geen enkel verschil.”
”Het buitenland moet je gewoon ervaren” Mijke van Breda (36), studente MBA bij LOI University, rolde binnen
IKEA van de ene buitenlandervaring in de andere. “Heb je buitenlandambities, zorg voor een baan bij een internationaal concern”, zegt zij.
er toch knullig uit. Zijn cv ging,
zoals het daar hoort, met een pasfoto als PDF-bestand de deur uit.
Haar belangrijkste tip: dompel jezelf onder in de (werk)cultuur.
Hij vond werk als softwareontwikke-
“De kortste route naar een interna-
ik naar een functie bij IKEA in
Zwitserse standaard. Zijn route was
internationaal bedrijf in Nederland.
e-mail en pleegde een telefoontje.
tionale carrière is werken bij een
Groot voordeel van intern solliciteren over de grens is dat je de organisatie en de bedrijfscultuur al kent. Op
mijn werk bij IKEA in Leiden keek ik regelmatig op de interne vacature-
bank en het prikbord naar banen in
Europa. Ik wilde voor de ervaring en het avontuur graag naar het buitenland. Zes jaar geleden solliciteerde
Brussel. Ik stuurde mijn cv via de
Dat was voldoende. Drie jaar geleden verhuisde ik naar Zwitserland. Ik werd gevraagd om manager
Finance bij IKEA Basel te worden.
Mijn echtgenoot ging mee naar het
buitenland. Hij zocht vanuit Brussel
een baan in Zwitserland. Hij liet zijn cv door een vertaalbureau in het
Duits te vertalen – anders ziet het
laar en werkt 42 uur per week, naar pittiger dan mijn interne procedure.
We moesten ons alle twee verdiepen in de Zwitserse cultuur. Ik kreeg een
informatiepakket van het concern en las romans en reisboeken. Ik moest
er wel aan wennen dat werkverhoudingen formeler en hiërarchischer
zijn dan in Nederland. Het belang-
rijkste is dat je bereid bent om je in
een andere cultuur onder te dompelen. Ervaar het gewoon.”
WERK & CARRIÉRE
17
De werkvloer
Mix van men sen op het werk Verschillende culturen, één baas Couscous in de kantine of gebedsruimtes op het werk. Sommige bedrijven doen veel om te zorgen dat iedereen zich thuis voelt. Is dat nodig? Hoe werk je goed samen, als je collega’s een heel andere achtergrond hebben? Professor Karen van Oudenhoven-van der Zee is organisatiepsycholoog en doet onderzoek naar diversiteit op de werkvloer.
Moeten werknemers zich niet gewoon aanpassen aan een bedrijf? “Als je je alleen maar aanpast, breekt dat je op. Daar heeft een bedrijf natuurlijk ook niets aan. In het begin is het altijd slim om rustig rond te kijken en veel te vragen. Zo kom je achter de ongeschreven regels van een bedrijf. Maar, na een tijdje moet je steeds meer van jezelf kunnen laten zien. Alleen dan kan een bedrijf ook je talenten ontdekken.” Hoe zorgt een bedrijf dat iemand zich op zijn plek voelt? “Het werkt vaak als mensen een maatje in het bedrijf krijgen. Een mentor. Je kunt van elkaar leren, vertellen wat stroef loopt en feedback vragen. Ook managers spelen een grote rol. Zij hebben soms hulp nodig om de kracht van multiculturele werknemers beter te zien. Je moet dus gewoon een goed beleid hebben. En dan moet je niet uitgaan van ”we doen het omdat het rechtvaardig is”.”
Dat klinkt juist heel mooi… “Ja, maar dat werkt in de praktijk niet. Het is niet motiverend als iemand rekening met je houdt omdat het anders zielig is. Het is ook totaal uit de tijd om te denken aan een zwakke groep multiculturele werknemers. Er komen nu zoveel mensen van opleidingen met zoveel competenties. Het is dus gewoon slim als bedrijven die unieke talenten beter benutten.”
En dan gaat het dus niet om couscous in de kantine? “Nee, het gaat vooral om wat er tijdens het werk gebeurt. Stel: een accountmanager met een Marokkaanse achtergrond heeft veel succes bij Marokkaanse klanten. Veel bedrijven zetten die werknemer dan alleen op die groep klanten. Het bedrijf heeft er veel meer aan om te vragen of hij of zij eens een training geeft met tips en trucs voor de andere account-
managers. Op die manier haal je het beste uit je werknemer, voorkom je eilandjes en profiteert iedereen mee.”
De werkvloer
Discriminatie op werkvloer
Het aantal meldingen van discriminatie op de werkvloer neemt toe. Vorig jaar registreerde de Commissie Gelijke Behandeling 473 klachten, ruim 10 procent meer dan een jaar eerder. Wel nam discriminatie om geloofsovertuiging iets af. Werkgevers slagen er door gebrek aan kennis volgens de commissie vaak niet in om iets te doen aan discriminatie. (Bron: AD)
Mentormoeders
Van alle bedrijven in de VS voert PriceWaterhouseCoopers al zes jaar lang het beste beleid voor vrouwen uit verschillende culturen, vindt het tijdschrift Working Mother. Mentormoeders begeleiden moeders na hun zwangerschapsverlof. Het full circle-beleid houdt in dat moeders tot vijf jaar onbetaald verlof kunnen nemen en voor hun gezin kunnen zorgen, maar tegelijkertijd contact houden met het bedrijf. (Bron: PR Newswire)
Buigen als begroeting
In het westen schudden we elkaar de hand, maar in Zuidoost-Azië en Japan word je doorgaans begroet met een buiging. Dit zijn de buigetiquetten: x Buig altijd terug! (doe je dit niet, dan is dat zeer onbeleefd) x Diegene met de laagste status buigt eerst. x Diegene met de laagste status buigt dieper. Foto: Imageselect
18
WERK & CARRIÉRE
(Bron: Ideamarketers.com)
WERK & CARRIÉRE
19
Test
onderwerp
STUDEREN IN JE EIGEN TAAL, WAAR JE OOK BENT
Linda Hoogendoorn, businessunitmanager bij de LOI, legt uit wat de LOI te bieden heeft als je in het buitenland wilt studeren. “Het mooie bij de LOI is dat je overal ter wereld kunt inloggen en zo bij je digitale leeromgeving kunt komen. Die digitale leeromgeving vormt de basis van je opleiding. Boeken kunnen we naar je opsturen, waar je ook bent. Je kunt studeren waar je maar wilt. Daarmee onderscheiden we ons. Bij de LOI kun je je studie tijd-, plaatsen tempo-onafhankelijk volgen.
”Een groot voordeel
123 4567
van de LOI: je diploma
Is Nederland voor jou t e klein? Foto: Imageselect
Test jezelf: Ben jij geschikt voor een buitenla nds avontuur? Nederland is maar een klein vlekje op de wereldkaart. Maar met een reistijd van noord naar zuid van bijna vijf uur is het voor sommigen meer dan groot genoeg. Is voor jou je paspoort het ultieme toegangskaartje voor een groot avontuur buiten de landsgrenzen, of biedt Nederland met zijn tientallen dialecten en twee officiële talen al uitdaging genoeg? Lonely Planet... A. is een film over de vereenzaming van mensen die op wereldreis gaan, of iets dergelijks. B. is de ultieme reizigersbijbel. C. is een reisgids voor beginners, wat moet je nog op de gebaande paden?
20
WERK & CARRIÉRE
Als je een lang weekend weggaat, wat mis je dan het meest? A. Mijn familie, vrienden, mijn eigen bed... B. Drop en pindakaas. C. Iets missen? Het is toch maar een lang weekend?
Wat is het smerigste dat je ooit hebt gegeten? A. Roergebakken lamshersenen – tenminste, ik denk dat het dat was. B. Sprinkhanen (voor het idee, want ze smaakten gewoon naar kip). C. Spruitjes!
Als je foto's ziet van vrienden die op reis zijn gegaan... A. zit je in je hoofd al bij het reisbureau. B. denk je: water, huizen, bomen, dat hebben we hier in Nederland toch allemaal ook? C. vraag je of dat wel te doen was, zo met z'n tweeën zonder gids.
Als je baas je voor drie jaar een functie in de VS zou aanbieden, zou je... A. dat eerst even willen overleggen met je vriend(in). B. direct ”ja” zeggen, of is Hong Kong ook een optie? C. onbegrijpend kijken. Hij weet toch dat je een huis hier hebt, en een hond?
L'irpanée est à printemps betekent... A. iets met voorjaar, maar wat? B. dat je in de maling wordt genomen. C. is dat Frans? Dat vak heb ik overgeslagen.
Als je later kleinkinderen hebt, wat wil je dan het liefst vertellen? A. “Vroeger, toen opa nog op vakantie ging in de Ardennen...” B. “Vroeger bepaalden aswolken of opa wel of niet naar oma kon.” C. “Opa heeft oma leren kennen in Mutobo, Burundi.”
VOORAL GRIJS? Beter hier blijven
Tja, die eigen haard, daar klinkt het klokje toch wel heel vertrouwd. En oost en west mogen jou
ook gestolen worden. Nee, jij bent duidelijk niet geboren voor een avontuur met een rugzak of een expatjob aan de andere kant van de oceaan. Blijf lekker hier, het vertrouwde thuisfront gaat je anders alleen maar heimwee bezorgen.
VOORAL BLAUW? De wereld ligt aan je voeten!
De ambitie is er, de plannen mogelijk ook – deels in ieder geval. Zo'n stage in Afrika, werken in China, het spreekt je wel aan. En gelijk heb je, want weggaan (voor even of voor wat langer) was nog nooit
zo makkelijk. Verken je mogelijkheden, het buitenland heeft je veel te bieden!
is wereldwijd erkend!”
Een cursus kun je altijd in het buitenland volgen. Sommige studies vergen iets meer voorbereiding en planning, omdat je soms contactdagen hebt en meestal examen moet doen in Nederland. Als onderwijsinstelling hebben we ons te houden aan geldende regels en wetgeving. We mogen een student niet zomaar in het buitenland examen laten doen, omdat we dan niet kunnen controleren of er niet iemand anders achter de computer zit. Onze studenten in het buitenland zijn vaak mensen die (tijdelijk) wonen of werken in het buitenland. Als ze Neder-
Naam: Pascal Gillisse (30)
heb facility management gestudeerd, maar werk intus-
Studieweek: 4-8 uur per week, naast een baan als
wilde, ik een hbo-studie nodig had. Ik werkte voorheen
Studeert: HBO Bedrijfskundige informatica
transitiecoördinator bij het ministerie van Justitie (4 dagen per week)
“Van uitstel komt afstel, dus wat mij betreft is de beste studietip: plan een examen van tevoren in. Ik moest het mezelf echt aanleren, want ik ben nogal makkelijk
in de trein naar Schiphol, zou je op z'n minst een gepakte koffer moeten hebben staan. Hup, duik die wereld in en deel je ervaringen met anderen!
komen, was niet makkelijk.
Nu werk ik vier dagen per week bij het ministerie en op mijn vrije dag studeer ik. Door mijn studie ben ik aan mijn huidige baan gekomen. Op mijn cv op internet
terug. Je moet er prioriteit aan geven.
studeerde en vervol-
studie. Als je een examen inplant, is er geen weg meer Ik werk graag met deadlines. Ik kijk de stof die ik moet
twee tot drie weken. Ik plan wel ruim in, zodat ik niet
cursus Russisch voor op je iPod. Als je dit niet leest
bij een detacheringsbureau; ergens in vaste dienst
stond dat ik Bedrijfs-
Dat is een serieuze vraag. Jij, als doorgewinterde zoek naar vliegtickets, ”job opportunities”, een
sen al elf jaar in de ICT. Ik merkte dat als ik hogerop
afgeleid en dat werkt niet in je voordeel bij een thuis-
indicatie het exameninstituut geeft, zodat ik weet hoe-
reiziger, zou constant in beweging moeten zijn. Op
Foto: LOI/John Bakker
MIJN GOUDEN STUDIETIP
VOORAL GROEN? Wat doe je nog hier?
land bezoeken, plannen ze dat zo dat ze naar een contactdag kunnen of examen kunnen doen. Ook militairen volgen vaak een opleiding of cursus van de LOI in het buitenland. We hebben afspraken gemaakt met Defensie waardoor militairen bijvoorbeeld in Uruzgan examen kunnen doen. Nog een groot voordeel van de LOI: je diploma is wereldwijd erkend. Onafhankelijk van tijd, plaats en tempo studeren, is dus interessant voor mensen in het buitenland. Maar deze voordelen gelden natuurlijk ook als je gewoon in Nederland woont.”
leren van tevoren vluchtig door of zoek op welke tijds-
veel tijd ik ongeveer nodig heb. Dat is meestal zo’n
in de problemen kom als het bijvoorbeeld druk is op het werk. Het gebeurt vaak genoeg dat ik al ruim voor het
examen klaar ben. Ik ben intussen wat ouder dan toen
kundige informatica gens werd ik bena-
derd voor deze functie. Voor een thuisstudie heb je een bepaalde
discipline
nodig en dat soort mensen zochten ze.”
ik op het mbo zat, dus ik heb nu beter inzicht in wat ik goed en wat minder goed kan.
Deze studie ben ik gaan doen, omdat ik aan het plafond van mijn carrière kwam door mijn mbo-opleiding. Ik
Foto: Rick Nederstigt
WERK & CARRIÉRE
21
Trends
Trends
Nooit zonder batterij
Duurzaam opladen
Ben jij nog van de batterijen en moet je steeds nieuwe kopen voor je mp3? Of de oplader van je oplaadbare batterijen is altijd zoek? Dan is deze usb-oplaadbare-batterij een uitkomst. De batterij kan rechtstreeks in de usb-poort van de computer en wordt in circa vijf uur opgeladen. Prijs: 13,95 euro Waar te koop: o.m. www.gadgethouse.nl
Undercover laptop
Je moet er niet aan denken dat je je laptop kwijtraakt of dat hij wordt gestolen. Met deze originele undercover laptoptas kun je de straat op zonder dat iemand doorheeft dat je iets waardevols meedraagt. Ook handig: hij is waterbestendig! Prijs: 17,95 euro Waar te koop: o.m.www.gadgethouse.nl
Sportief wakker worden
Ben je geen ochtendmens en heb je vaak genoeg de neiging om je alarm tegen de muur te smijten? Met deze voetbalwekker kan het. Hij is gemaakt van duurzaam vinyl zodat je hem niet snel stuk gooit. Prijs: 9,95 euro Waar te koop: o.m. www.icadeau.nl
Kleurrijk typen
Maak je werkruimte vrolijker met het eerste interactieve, lichtgevende toetsenbord. De kleurtjes staan niet vast, dus je kunt zelf je ontwerp maken. Prijs: 149,00 euro Waar te koop: o.m. www.megagadgets.nl
Printen met de hand
Een printer zo groot als je hand! Het enige verschil is dat je eigenhandig de printer over
je papier haalt. Hij onthoudt de coördinaten dus je maakt altijd de perfecte print. Prijs: 170 euro Waar te koop: o.m. www.shikake.nl
22
WERK & CARRIÉRE
Je elektronica opladen met één oplader en ook nog op een duurzame manier: dat kan nu met de Solar Charger. Dit apparaatje zet zonlicht om in elektrische energie, waarmee je je iPod, fotocamera of mobiele telefoon kunt opladen. Prijs: 29,95 euro Waar te koop: o.m. www.megagadgets.nl
G ad ge ts
Sterren kijken
Als je een wereldbol aanschaft om te fantaseren welke landen je gaat bezoeken, koop dan meteen een bijzonder exemplaar. Zodra het donker wordt, schakelt de verlichting in en wordt de sterrenhemel zichtbaar. Prijs: 69,95 euro Waar te koop: o.m. www.gadgethouse.nl
Supersnel kaften
Boeken zijn waardevol. Maar de meeste mensen vinden het kaften van boeken saai en tijdrovend. Daarom zijn er nu kant-enklare kaften die om ieder boek passen. Prijs: 2,95 euro Waar te koop: o.m. www.megagadgets.nl
Praktisch ontbijten
Met de Tefal Toast ”n” Egg hoef je geen ontbijt meer over te slaan. Je kunt niet alleen je broodjes toasten, maar in hetzelfde apparaat ook nog een omeletje bakken of je eitjes koken. Prijs: 59,95 euro Waar te koop: o.m. www.neck.nl
Get personal
Heb je het zo druk met werken dat je je naasten alleen nog maar met post-its een fijne dag wenst? Probeer het anders. Met deze Video Digital Memo kun je een filmpje opnemen van dertig seconden en op die manier een originele boodschap achterlaten. Prijs: 55,95 euro Waar te koop: o.m. www.bestthings.nl
WERK & CARRIÉRE
23
Opleiding uitgelicht
Foto: LOI/John Bakker
Opleiding: HBO Vertaler Duits Studieduur: 4 jaar Bijzonder: Inclusief mondelinge lessen
het Duits naar het Nederlands als andersom.
ste Duitstalige gebieden. Dat leer je in vak-
wordt een grote variatie aan onderwerpen
Communicatie. Daarnaast is het de bedoe-
Een
keld lesmateriaal en krijgt veel extra leer-
waarmee
je
zowel
in
Nederland als in het buitenland aan de slag
kunt, is Vertaler Duits. Daarmee kun je in de toekomst alle kanten op. Wat te denken van
een baan als (freelance) vertaler of een managementfunctie
bij
exportgerichte
bedrijven of andere instellingen met internationale betrekkingen? Met de vierjarige
bacheloropleiding HBO Vertaler Duits ben je prima voorbereid op de praktijk. Het accent bij de opleiding ligt op vertalen. Zowel van
behandeld. Je studeert met speciaal ontwikmiddelen. Je traint je vaardigheden tijdens de mondelinge lessen onder begeleiding van
docenten met veel vertaalervaring. In totaal zijn er acht mondelinge lesdagen, waarvan de laatste drie verplicht zijn.
Het vak van een vertaler houdt natuurlijk
niet alleen in dat je de taal goed spreekt. Het is ook belangrijk dat je rekening kunt houden met maatschappelijke en culturele verschillen tussen Nederland en de belangrijk-
ling dat je veel leest. Niet alleen boeken, maar ook tijdschriften en kranten.
Specialisaties komen in het laatste jaar aan
bod. Je leert dan hoe je te werk gaat als je een juridische, literaire, financieel-economische, technische, wetenschappelijke, maat-
schappelijke of commerciële tekst moet ver-
talen. Ook is er aandacht voor (freelance) ondernemen.
Na afronding van de opleiding mag je de titel Bachelor of Communication (BC) voeren.
Kijk voor meer informatie op: www.loi.nl
Om over na te denken:
Puzzel
its owner everywhere.”
cryptische informatie: ”Wilfried” bevat bijna alle ”lan-
Chinees spreekwoord
ONS FAVORIETE RECEPT
Multiculti
Nederland is dankzij de multiculturele maatschappij rijk aan restaurants uit allerlei culturen. Je kunt van vrijwel alle omringende landen iets proeven, maar ook van andere continenten als Azië, Afrika en (Zuid-)-
WERK & CARRIÉRE
Amerika. Hieronder een drietal recepten uit het buitenland, zodat je andere culturen in huis kunt halen als je de groente, vlees en aardappelen even zat bent: De Turkse salade kisir maak je door twee glazen bulgur (graanproduct) in een kom te doen, samen met een eetlepel tomatenpuree, zout en twee glazen kokend water. Laat dit mengsel een kwartier wellen. Meng het vervolgens met twee fijngesneden tomaten, vier lenteuitjes, een groene Turkse paprika, wat verse peterselie, een ui, (pittige) peper, citroensap, olie en sambal naar smaak. Voor Malta’s nationale trots pastizzi ontdooi je plakjes bladerdeeg en
Zoek drie Europese landen aan de hand van volgende den” van Europa, op drie na.
meng je intussen 250 gram ricottakaas met twee eieren, zout en peper. Schep op elk plakje wat van de vulling, vouw de punten van het bladerdeeg naar elkaar toe en druk de randen stevig dicht (maar laat het midden een beetje open). Bestrijk de pakketjes met losgeklopt ei en bak ze in 20 minuten in een voorverwarmde oven op 200 graden. Voor Finse rendierrolletjes maak je een sausje van mayonaise (1 dl), crème fraîche (0,5 dl), mierikswortel (eetlepel) en mosterd (eetlepel) en wat zwarte peper. Smeer dit op een sneetje tunnbröd (zacht dun brood, acht stuks), leg er gerookt rendiervlees (100 gr) bij en rol het brood
op. Let op: tunnbröd en rendiervlees zijn op weinig plekken te krijgen in Nederland. Ikea heeft ze wel.
Oplossing puzzel De naam Wilfried bevat de eerste letters van alle landen van Europa waarvan de naam eindigt op ‘land’, behalve Griekenland, Nederland en Zwitserland: Wit-Rusland W Ierland I Letland L Finland F Rusland R IJsland I Estland E Duitsland D
“Learning is a treasure that will follow
24
ken als Maatschappijkennis en Interculturele
WERK & CARRIÉRE
768010(3410)
opleiding
Om een brede vertaalervaring op te doen,
24
