Doelbewust ▶ De toekomst volgens professor
D’haeseleer
▶ Het land van Dalí en Gaudí ▶ Lekker zuinig in de keuken ▶Het leven zoals het is ...
Drie
ma
rma s info elijk and
tiemag
E l e ct r a b e l K e r n c e n tr a l e D o e l v o o r h a z i n e va n aar om gev
61 september 2007 16e jaargang
ing
www.electrabel.be
INTRO
Dagboek van onze directeur kerncentrales. Een aanzienlijk bedrag dat de veiligheid en de betrouwbaarheid van onze centrales helpt garanderen. Voor 2009 staan twee grote projecten op de agenda: de vervanging van de stoomgeneratoren van Doel 1 en het vernieuwen van de turbinerotoren van Doel 4.
Het is jouw energie. Bewaar wat voor morgen.
Jan Bens, directeur Electrabel Kerncentrale Doel
25 juli 2007 We blijven zoeken naar nieuwe mensen. Vele van onze huidige medewerkers werken hier al sinds de bouw van de centrale halfweg de jaren zeventig en naderen nu de pensioengerechtigde leeftijd. Een pak ervaring die we niet verloren willen zien gaan. Vandaag bekijk ik samen met de dienst Human Resources welke initiatieven we nog kunnen uitwerken om nieuwe technici en ingenieurs aan te trekken. 8 augustus 2007 Straks vergadering over de budgetten voor de komende jaren. Electrabel investeert jaarlijks gemiddeld 100 miljoen euro in haar Belgische
15 augustus 2007 Even weg! Tijdens de vakantie zoek ik graag de zon op en als het een beetje kan, liefst in combinatie met mijn grote passie: duiken. Deze zomer zit dat er echter niet in en we hebben besloten om van een dichtbijfietsvakantie te genieten. Hopelijk vallen deze plannen niet in het water … 11 september 2007 Het is alweer enkele jaren geleden dat de wereld sprakeloos toekeek bij de gebeurtenissen in New York. De media bestookte burgemeester Giuliani met vragen. Het is in die omstandigheden niet evident om het hoofd koel te houden. Elke politicus en bedrijfsleider kan erover meespreken. Mediatraining helpt je om in moeilijke situaties op een constructieve manier de juiste informatie te geven. Vandaag moet ik ook voor de camera om te oefenen … Hopelijk om veel goed nieuws te verkondigen in de toekomst! Doelbewust september 2007
03
KCD-WEETJES
Wist u dat ...
de weg naar de kerncentrale van Doel. Technische graduaten en ingenieurs werden met open armen ontvangen. En we willen meer! Gemotiveerde mensen die onze huidige generatie 50- tot 55-plussers kunnen opvolgen, blijven gegeerd. Speciaal voor jonge ingenieurs ontwikkelden we het Suez Nuclear Trainees Programme, een allround opleiding die pas afgestudeerde ingenieurs onderdompelt in de wereld van de nucleaire energie. In 2006 startte de eerste groep. Nu, een jaar later, staan
… oefening kunst baart? De kerncentrale van Doel werkt intensief samen met de betrokken autoriteiten om de veiligheid van haar omwonenden, haar medewerkers en haar installaties in alle omstandigheden te verzekeren. In dit kader vindt op vrijdag 28 september een oefening plaats. De gemeente Beveren, de federale evenals de lokale politie en de gerechtelijke overheid zullen met
opnieuw een dertigtal kandidaten klaar om het programma te doorlopen. Voor mensen die graag als technicus aan de slag willen, maar daarvoor niet over het juiste diploma beschikken, werken we samen met de VDAB aan het nieuwe ‘TIP’-project (Technicians in Progress). Na een voornamelijk ‘schools‘ gedeelte, krijgen de deelnemers de kans om hun opgedane kennis effectief toe te passen op de werkvloer. Wenst u meer te weten over deze opleidingen of over de troeven van de kerncentrale van Doel als werkgever? www.electrabel.be/career
onze medewerkers de procedures en de onderlinge communicatie testen tijdens een grootschalige politieinterventie. De politiediensten zullen aanwezig zijn op het terrein van de centrale. Wie in de buurt woont, hoeft zich dus geen zorgen te maken … het gaat enkel om een oefening. Want, zoals het aloude gezegde luidt: oefening baart kunst. We zijn graag altijd en op alles goed voorbereid!
De leden staan zonder twijfel ook steeds paraat om een antwoord te geven op uw vragen en bekommernissen. Hun contactgegevens vindt u terug op pagina 11 van deze Doelbewust.
Britt en Roel van het Ketnet-programma ‘Bedweters’
Doelbewust september 2007
04
… de Klankbordraad werd uitgebreid met 3 nieuwe leden? De oproep in het maartnummer van Doelbewust bleef niet onbeantwoord. Drie nieuwe mensen, Sven, Toon en Frans, afkomstig uit respectievelijk Verrebroek, Burcht en Sint-Niklaas, voelen zich geroepen om onze groep te versterken en hun regio te vertegenwoordigen in de Klankbordraad. Deze raad, opgericht in 1998, komt drie tot vier keer per jaar bijeen om te praten over allerlei onderwerpen die de kerncentrale van Doel en haar omgeving aanbelangen.
… Pol een ‘Bedweter’ is? De naam ‘Pol Claessens‘ doet bij de regelmatige Doelbewust-lezer ongetwijfeld redelijk familiair aan. Pol fleurt dan ook al een tijdje onze rubriek ‘Het leven zoals het is …’ op met een lach, een traan en heel wat levenswijsheid. Toen Ketnet de kerncentrale van Doel contacteerde met het voorstel om een programma te maken rond straling, was Pol onmiddellijk te vinden voor een gastrol. Op 25 juli ging hij met de cameraploeg van het programma ‘Bedweters’ de site rond en vertelde hij honderduit over zijn passie. Wie Pol aan het werk wil zien: het tweede seizoen van ‘Bedweters’ loopt van 27 oktober tot eind december. … wij heel wat te bieden hebben voor nieuwe medewerkers? In 2006 vonden 92 nieuwe medewerkers
Doelbewust september 2007
05
VERVOLGREPORTAGE
Het leven zoals het is: «de kerncentrale [7]» gezicht genoeg kan zijn. Er is groot geluk, niet te omvatten. Een kindje wordt geboren. Maar er is ook pijn, verdriet, verlies of wanhoop. Iets begint te rollen en we kunnen het niet meer doen stoppen. Dat is het leven. We kennen het allemaal. En toch … wennen doet het eigenlijk nooit.
Toen we met deze reeks begonnen, wisten we natuurlijk wel dat het leven niet zomaar onder één noemer te vatten is. Maar dat er ooit een aflevering zou komen met twee zulke extremen, konden we niet vermoeden. Er zijn zoveel uitdagingen, zoveel bochten die we iedere dag opnieuw weer moeten nemen. Er is geluk dat vaak onverklaarbaar lijkt en waarvoor een woord, een geur, een aanraking of een bekend Doelbewust september 2007
06
Afscheid van een vader “Ik weet niet goed wat te vertellen deze keer”, zegt Etienne wiens vader op dinsdag 14 augustus is overleden. “Vakantie is er niet geweest dit jaar, mijn verlof heb ik voornamelijk in het ziekenhuis doorgebracht, bij mijn vader. Bergen papier hebben ze mij laten invullen, zelfs na zijn dood. Je hebt er geen idee van hoeveel er over een mens wordt bijgehouden. Ergens ben ik blij dat ik opnieuw kan komen werken, het is hier rustiger, er zijn hier geen verrassingen, alles loopt hier steeds zoals het hoort. De woorden van medeleven van de collega’s en de directie van de centrale, zijn voor mij een steun geweest. Net als de
wetenschap dat mijn vader vredig is gestorven en een goed leven heeft gehad. Maar hoe het ook komt, niemand verliest graag zijn vader.” Toen was er vooral stilte. Ook al omdat er over sommige dingen niet veel meer te zeggen valt dan: ik begrijp je. Behalve misschien dan door een dichter die met zijn woorden troost kan bieden. Het verlies wordt er niet minder door maar heel even, misschien een beetje gemakkelijker te dragen. Adriaan Morriën met ‘Afscheid’, deze keer voor Fons, de vader van Etienne. Zul je voorzichtig zijn? / Ik weet dat je maar een boodschap doet / Hier om de hoek / En dat je niet gekleed bent voor een lange reis. / Je kus is licht / Je blik gerust / En vredig zijn je hand en voet / Maar achter deze hoek / Een werelddeel / Achter dit ogenblik / Een zee van tijd. / Zul je voorzichtig zijn? Waarom, vake, waarom? Hoewel de vakantie op zijn laatste restjes teert, zit de gemoedelijke stemming er bij Pol nog goed in. “Ik ben een gelukkig man”, zegt hij. “Voor mijn verlof heb ik nog een aantal voordrachten gegeven over ioniserende straling en radioactiviteit. De klemtoon lag, naast de theorie, op ‘bezieling’. Wat je ook doet, probeer het altijd met je hart te doen! Dat geeft je zoveel meer voldoening.” Pol en zijn vrouw Annie zijn geen globetrotters. “Geef ons maar rustig thuis”, zegt Pol, “dit is ons eigen kleine paradijs. Mijn vrouw heeft echte groene vingers. De tuin ligt er, ook dit jaar en ondanks alle regen, weer als een pareltje bij.” Toen Pol haar hielp met het lastigere snoeiwerk, heeft hij die prijs zwaar
betaald. “Van de ladder gevallen”, snuift hij, “en mijn rechterduim ontwricht. Ik wist niet dat een hand zo’n dikke duim kon hebben!” Maar de vakantie zorgt ook voor tijd voor Hanneke, zijn kleindochter. “Ze is in de fase van de waaromvragen”, zegt Pol, “en dat is toch zo fijn. We worden overstelpt met de meest uiteenlopende bekommernissen. En weet je, het is vaak moeilijk om daar een juist antwoord op te geven. Waarom, vake,
is het gras niet blauw en de hemel groen? Waarom noemt men de maan de maan? En waarom heeft een konijn zo’n lange oren? En waarom toch groeien er op mijn rug geen vleugels, terwijl ik het echt wel heel, heel erg graag wil? Waarom, vake, worden mensen oud? En waarom doet mijn buikje pijn? Waarom wordt het elke dag weer avond en waarom moet ik dan alleen naar bed? Zeg eens waarom, vake, waarom?” Het zijn de mooie kindervragen die elke ouder of grootouder kent en die met het groter worden ook verdwijnen. “Ik probeer Doelbewust september 2007
07
HET LEVEN ZOALS HET IS
haar steeds een antwoord te geven”, zegt Pol, “maar dan op mijn manier natuurlijk. En met haar vier jaar is ze al zo slim dat ze dwars door me heen ziet en na elke uitleg, lachend in mijn ogen kijkt en zegt: zot vake! Ze is het lichtje in mijn leven en ze weet het donders goed.” Elk gaat weer zijn eigen weg Grote vreugde in het kamp van Femke want ze is geslaagd voor haar
examens. “Ik heb drie testen moeten doorlopen”, zegt ze, “en alles is prima gegaan!” De voorbereidingsperiode was zwaar, maar er zijn ook veel mooie herinneringen. “Die mensen worden toch een stukje van je leven”, zegt Femke, “je deelt ook zoveel met elkaar. Twijfels, grappen, persoonlijke dingen. Je lacht, studeert, verzucht en rekent samen met en op die ander. We onderwierpen elkaar aan de meest onmogelijke vragen. Want stel je eens voor dat de examinator zus of zo zou vragen? We wilden gewoon alles onder de knie hebben, alles moest Doelbewust september 2007
08
duidelijk zijn.” Nu de hele groep geslaagd is, gaat elk weer min of meer zijn eigen weg, elk heeft zijn nieuwe functie opgenomen. Femke: “Maar we proberen zeker om contact te houden en regelmatig bij te praten. Vrijdag gaan we bijvoorbeeld samen iets drinken in Doel 5.” Verre reizen heeft Femke niet gedaan tijdens de vakantie. Maar er bestaan zoals altijd wel plannen. Toch lijkt haar verlof vooral heel vrolijk te zijn geweest. “Barbecues, feestjes en festivals”, klinkt het blij, “ik heb me geen seconde verveeld. De Gentse Feesten waren zo plezant dat ik er de volgende dag opnieuw stond! En met de bedrijfstriatlon voor de deur moet ik beslist weer aan mijn conditie beginnen werken, zodat ik mijn steentje kan bijdragen in het team.” Negen maanden (ver)wachten Het leven van Eva is niet meer herkenbaar sinds ze tijdelijk uit deze reeks verdween. Anderhalf jaar geleden begon ze op de centrale te werken als een single meisje dat bij haar ouders inwoonde. Nu is ze geëvolueerd van meisje naar vrouw, van single naar gehuwd, van zorgeloos alleen naar bijna mama. En dat het in haar leven niet altijd volgens de boekjes gaat, bewijst ook dit verhaal. “We wonen sinds 1 januari samen”, zegt Eva, “en waren zo gelukkig dat ik meteen zwanger wilde zijn. Op 1 augustus zijn we getrouwd en de baby is uitgerekend voor 30 september.” Of de baby zich aan de voorspelde datum zal houden, is nog maar de vraag. Iedere mama weet dat een baby er komt wanneer hij er klaar
voor is. Midden in de nacht of tijdens een feest, veertien dagen te vroeg of na nog enkele dagen ongeduldig wachten. Met een geboorte is alles mogelijk. “Omdat ik tijdens mijn zwangerschap de nucleaire zone niet meer in mocht gaan”, vervolgt Eva, “heb ik een tijdlang een kantoorjob gedaan. Maar eerlijk is eerlijk, het leven op de werkvloer ligt me toch beter. Nu geniet ik volop van mijn zwangerschapsverlof dat nog loopt tot
Wie is wie? ▶ Etienne: 55 jaar, gehuwd met Elisabeth, eerste toezichter WAB, vader van Stefan (25). Hobby’s: muziek (van Bach tot Led Zeppelin), gitaarspelen, Engelse politieseries kijken (Morse, Lynley) en geschiedenis. Droomt ervan om gewoon gelukkig te zijn zonder al te veel onheil.
april 2008. Babykleertjes kopen, het kamertje inrichten, nog snel profiteren van de vrijheid die we straks als koppel niet meer hebben en natuurlijk heel veel aftellen en dromen van hoe het zal zijn als de baby er eindelijk is. De collega’s op de centrale plannen een groot feest om het huwelijk en de geboorte te vieren. Lief, nietwaar?”
▶ Pol: 58 jaar verantwoordelijke opleiding Stralingsbescherming en Dosimetrie, gehuwd, vader van Sabine (36), Lina (34) en Alex (27), vake van Hanneke (4). Hobby’s: fietsen en toneel. Is vastbesloten om verder te studeren na zijn pensioen. Droomt ervan om ooit te acteren in 'Den Beer' van Tsjechov. ▶ Femke: 25 jaar, ongehuwd, assistente Key Account Manager Fuel. Hobby’s: reizen, sporten, nieuwe dingen ontdekken, avontuur. Droomt ervan om een tijdje in Sydney (Australië) te gaan wonen en ’s avonds het werk in te ruilen voor het strand. ▶ Eva: 22 jaar, Agente Stralingsbescherming, gehuwd. Hobby’s: lezen, fitness en uitgaan. Favoriete auteurs: Robin Cook en A. Palmer. Droomt ervan om naar Australië te reizen en daar haar familie te bezoeken. Doelbewust september 2007
09
Doel Infocenter
VRAAG HET AAN ...
vzw Jeugd en Cultuur
V.l.n.r.: Madeleine Verresen,Roger Van Den Bossche, Rosa Verheyen, Ivonne Julliams
Doelbewust september 2007
10
De eventuele kernuitstap was de laatste maanden opnieuw een hot item in de nieuwsberichten. Het rapport van de Commissie Energie 2030, waarover elders in dit nummer meer, deed flink wat stof opwaaien. De meningen over dit onderwerp waren en blijven verdeeld. Wij vroegen enkele bezoekers naar hun visie op kernenergie. En wat denken zij van een mogelijke sluiting van de kerncentrale van Doel?
Madeleine Verresen (Ekeren) Ik vind windmolens een goed alternatief voor kernenergie. Misschien kunnen ze de capaciteit van een kerncentrale niet evenaren maar het moet toch mogelijk zijn om een groot deel van de productie te vervangen. Ook tegenover zonneenergie sta ik positief. Bij mij in de buurt staat een huis met zonnepanelen op het dak. Ik vind het heel knap dat die mensen in staat zijn om hun eigen elektriciteit te produceren. Als je het mij vraagt, zijn zonne- en windenergie de toekomst. Zeker als aanvulling op en hopelijk zelfs als vervanging van de kerncentrales.
Roger Van Den Bossche (Antwerpen) Eigenlijk had ik, tot voor dit bezoek aan de ✆ + 32 (0)3 202 20 50 kerncentrale, nooit echt stilgestaan bij de
[email protected] vraag waar elektriciteit nu precies vandaan ▶ Ons bezoekerscentrum is geopend: komt. Het is zoiets wat er gewoon is … van april tot en met september Hier werd me echter al snel duidelijk dat weekdagen van 9u tot 17u weekends van 9u tot 18u kernenergie veel milieuvriendelijker is dan energie opgewekt door fossiele van oktober tot en met maart weekdagen van 9u tot 17u brandstoffen. En omdat kerncentrales weekends gesloten geen CO2 uitstoten, mogen ze voor Het Doel Infocenter is gesloten op mijn part zeker nog een hele tijd 1 november en van 24 december tot en met 1 januari 2008. open blijven! Rosa Verheyen (Ekeren) Toen ik enkele vriendinnen vertelde dat ik een bezoek zou brengen aan een kerncentrale, hebben ze me een beetje bang gemaakt. Dit slechte gevoel is hier zeer vlug omgeslagen in een veilig, geruststellend gevoel. Mijn indruk over kerncentrales en kernenergie is na dit bezoek eigenlijk overwegend positief. Volgens mij is dit de toekomst. Windmolens kunnen een deel van de energie leveren, maar of ze een kerncentrale kunnen vervangen? Dat lijkt me uitgesloten. Ivonne Julliams (Antwerpen) Ik ben ereschepen van de stad Antwerpen en gedurende dertig jaar lid geweest van de Raad van Bestuur van Electrabel. Mijn visie op kernenergie is dus overwegend positief. Ik weet dat de kerncentrales op een veilige, betrouwbare en milieuvriendelijke manier worden uitgebaat. Een eventuele sluiting is wat mij betreft zeker nog niet aan de orde.
Leden klankbordraad 2007
De Klankbordraad werkt mee aan een goede verstandhouding tussen de kerncentrale en haar buurtbewoners. Mensen uit verschillende maatschappelijke sectoren vertegenwoordigen de buurt in deze raad. Op de bijeenkomsten komen problemen en vragen over de activiteiten van de kerncentrale aan bod. Contacteer hen gerust met uw vragen of opmerkingen. ▶ Dhr. Jan Bartels Hoogerheide, Nederland - ✆ + 31 (0)164 612 100 ▶ Dhr. Frank Buyssens Haasdonk - ✆ + 32 (0)3 755 27 12 ▶ Dhr. Toon De Backer Burcht - ✆ + 32 (0) 484 18 69 63 ▶ Dhr. Michel De Spiegeleer Doel - ✆ + 32 (0)3 575 82 84 ▶ Dhr. Frans Devos Sint-Niklaas - ✆ + 32 (0) 477 74 77 26 ▶ Dhr. Rob Hagemeijer Hoogerheide, Nederland - ✆ + 31 (0)164 61 31 64 ▶ Dhr. Renaat Michielsen Zwijndrecht - ✆ + 32 (0)3 252 62 50 ▶ Dhr. Terje Moe Stabroek - ✆ + 32 (0)485 083 599 ▶ Dhr. Guus Scherbeijn DG Rilland, Nederland - ✆ + 31 (0)113 55 10 75 ▶ Dhr. Rudi Sempels Berendrecht - ✆ + 32 (0)3 569 01 28 ▶ Dhr. Paul Van Craenenbroeck Beveren - ✆ + 32 (0)3 775 42 32 ▶ Dhr. Sven Van den Berghe Verrebroek - ✆ + 32 (0) 475 40 17 27 ▶ Dhr. Marc Van Hecke Stabroek - ✆ + 32 (0)3 664 21 11 ▶ Dhr. André Verté Vrasene - ✆ + 32 (0)3 775 05 01 ▶ Dhr. Luc Vigoureux Beveren - ✆ + 32 (0)3 755 06 11 Doelbewust september 2007 05
DOELBEWUST UNPLUGGED
Lekker zuinig in de keuken
Een moderne keuken oogt niet alleen mooi, ze is ook heel gebruiksvriendelijk. Veel apparaten zorgen ervoor dat u uw kostbare tijd aan leukere dingen kunt besteden dan aan bijvoorbeeld afwassen. Maar wat met het verbruik van al deze apparaten? Wie slim is, kan ook hier geld besparen.
Doelbewust september 2007
12
Zuinig achter het vuur De meest zuinige manier om eten te bereiden, is koken op aardgas. Maar ook inductiekookplaten zijn zuinig. Ze werken met een elektromagnetisch veld dat de warmte rechtstreeks in de kookpan opwekt. De kookplaten zelf blijven koud. Opwarmen gebeurt heel snel én heel zuinig. Nadeel is wel dat ze duur zijn in aankoop. De meeste elektrische kookplaten zijn vitrokeramisch, wat betekent dat onder het glazen oppervlak halogeenlampen zitten waarmee snel de gewenste temperatuur bereikt wordt. Omdat deze lampen vrij snel opwarmen en afkoelen, is er weinig verlies van energie. Tijdens het koken op een elektrisch vuur kunt u energie besparen door de restwarmte van uw kookplaat te benutten. Schakel voor het einde van de bereidingstijd de kookplaat uit. Gebruik potten van goede kwaliteit, aangepast aan de grootte van uw kookplaat en kook met weinig water. Dat is niet alleen zuinig, maar ook gezond. Groenten en aardappelen staan best maar voor één derde onder water. Kook ook zoveel mogelijk met een deksel op de pot. Dat spaart tijd en energie.
Koelen en vriezen Koelkast en diepvriezer verbruiken het hele jaar elektriciteit. Het loont dus de moeite om te investeren in een zuinig toestel. Besteed ook aandacht aan het volume, want een te grote koelkast of vriezer blijft halfleeg en verbruikt dus energie om alleen maar lucht te koelen. Er bestaan twee types diepvriezers. Het horizontale koffermodel verbruikt gemiddeld vijftien procent minder dan het verticale kastmodel. Zorg voor een goede opstelling. Een frisse en droge plaats is het meest geschikt. Een omgevingstemperatuur van vijftien in plaats van twintig graden drukt het verbruik met maar liefst 25 procent. De ideale temperatuur in een koelkast is vier graden. Wanneer u uw koelkast lange tijd niet gebruikt, kunt u ze beter uitschakelen. Laat de deur dan wel op een kier om schimmels te voorkomen. Het is ook aangewezen om warme gerechten eerst te laten afkoelen vooraleer ze in de koelkast te plaatsen. Wist u dat het ook zuinig is om ingevroren producten in uw koelkast te laten ontdooien? Dit zorgt voor koeling. Uw diepvriezer houdt u bij een stroompanne best dicht. Zolang de panne niet langer dan 24 uur duurt, blijft uw voedsel onder het vriespunt. Ontdooi één keer per jaar ook de diepvriezer. Tot slot vriest u best enkel afgekoelde producten in, bij voorkeur producten die u vooraf in de koelkast heeft gezet. Een halflege diepvriezer kan dan weer gevuld worden met piepschuim. Vaatwasmachines Veel mensen denken dat afwassen met de hand voordeliger is dan met
de machine. Maar als u de inhoud van een volle machine op een hygiënische manier met de hand afwast, verbruikt u meer warm water en energie dan de machine! Een vaatwasser doet de vaat met minder dan dertig liter, voor- en naspoelen inbegrepen. De zuinigste machines verbruiken amper één kilowattuur per vaat. Wacht om de machine aan te zetten tot deze volledig gevuld is. Verwijder etensresten, spoelen onder de kraan is niet nodig. Enkel
sterk bevuilde bodems van pannen moet u wel even vooraf aanpakken. Reinig regelmatig de filter en gebruik af en toe een ontkalkingsproduct. Dat is goed voor het energieverbruik en de levensduur van het toestel. Meer info? Vraag de brochure ‘Energie besparen: 101 tips en adviezen’ aan. Een gedrukt exemplaar kunt u bestellen via het Doel Infocenter op 03 202 20 50 of
[email protected]. De elektronische versie kunt u downloaden op www.electrabel.com. Doelbewust september 2007
13
INTERVIEW
Kerncentrales vervroegd sluiten is kapitaalvernietiging
2100 bijvoorbeeld, is een stuk moeilijker en ook minder zinvol. Dan moet rekening gehouden worden met zovele onzekerheden, denk bijvoorbeeld maar aan de prijs van brandstoffen, dat de betrouwbaarheid van het rapport er gegarandeerd onder lijdt.” De commissie van professor D’haeseleer kreeg achttien maanden om haar werk af te ronden. In deze periode kwam er meer dan eens kritiek op de werking. Niet onverwacht. Tegenstanders van kernenergie aanvaardden
Daarnaast hielden we ook rekening met de liberalisering van de energiemarkt, met de maatregelen die genomen moeten worden voor zowel energiebesparing als voor meer productie van hernieuwbare energie. Maar ook met de inspanningen die nodig zijn om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Een ander belangrijk vertrekpunt was dat wij ons de luxe niet kunnen of mogen permitteren om bepaalde energiebronnen zomaar uit te sluiten. Na het dichtgaan van de laatste steenkoolmijnen, beschikt België
Het jaar 2030 werd heel even het speelveld, het eindpunt van de teletijdmachine van de ‘Commissie Energie 2030’. Onderweg bogen de geleerden zich over enkele moeilijke vragen. Hoe zorgen we ervoor dat België in 2030 over voldoende energie beschikt? Welke energiebronnen komen daarvoor, technisch gezien, in aanmerking en tegen welke prijs? Wat met de sociale en ecologische gevolgen van een bepaalde keuze? Hoe moeten we vermijden dat ons land al te afhankelijk wordt van één bepaalde energiebron? Groene stroom moet in de lift, maar hoe? Kunnen de kerncentrales in 2025 dicht en zou onze elektriciteit dan nog wel betaalbaar zijn? Er waren dus heel veel vragen … tot deze commissie haar conclusies trok. Eind 2005 besliste de regering tot het oprichten van de ‘Commissie Energie 2030’, of kortweg ‘Commissie 2030’. Professor William D’haeseleer werd aangesteld als voorzitter en kreeg met zijn commissie de opdracht een aantal conclusies te formuleren op strategische vragen. De keuze voor D’haeseleer als voorzitter van de commissie was logisch. Als voltijds prof en algemeen directeur van het Energie-Instituut van de Leuvense Katholieke Universiteit, heeft deze man zeker de nodige background om enig zicht te hebben op hoe de toekomst van het energiegebruik en de energievoorziening in België best kan worden ingekleurd. William D’haeseleer: “De opzet van de Doelbewust september 2007
14
Commissie 2030 was om te komen tot een voorstel van strategische keuzes op lange en middellange termijn. Het jaar 2030 werd de tijdshorizon. De keuze lag voor hand, gezien heel wat andere internationale wetenschappelijke rapporten zich ook richten naar dat jaar 2030. Er is enerzijds sprake van een redelijk lange termijn om toekomstprojecties te doen - het is niet overmorgen of volgende week - en anderzijds is dat jaar ook niet zo ver af dat we er geen zinnige dingen kunnen over zeggen. Heel veel beslissingen die vandaag worden genomen, zullen in 2030 nog steeds relevant zijn. De wet op de kernuitstap is hier maar één voorbeeld van. Projecties doen op langere termijn, voor 2050 of
immers niet dat de commissie rekening hield met alle energiebronnen - dus ook de nucleaire - bij het uitwerken van haar voorstel. Door deze kritiek kon de indruk worden gewekt dat het werk van de Commissie 2030 beperkt bleef tot het beantwoorden van de vraag of de kerncentrales nu al dan niet vervroegd moeten gesloten worden. Maar er is natuurlijk veel meer dan dat. William D’haeseleer: “We zijn vertrokken van verschillende uitgangspunten. Een eerste belangrijk punt was dat België een klein land is en dat het beleid zich sowieso moet en zal integreren in een Europese context.
immers niet meer over eigen energiebronnen. Daar komt bij dat de oppervlakte van ons land te klein is om massaal hernieuwbare energie te produceren. En eigenlijk betekent dit dat we best aan gediversifieerde productie kunnen doen, dat we best op verschillende paarden wedden en risico’s moeten spreiden. Mensen kunnen zich de vraag stellen of het wel nodig was om daarvoor een dergelijke studie op poten te zetten … Is het niet gewoon een kwestie van gezond verstand? Tja, die stelling gaat voor vele zaken op en dat was eigenlijk ook ons oordeel, maar tegenwoordig durft men dit nogal eens te vergeten …”
“Veel van onze conclusies zijn een kwestie van gezond verstand”
Doelbewust september 2007
15
INTERVIEW
“Rekeningrijdeni s een goed idee om energie te sparen”
Doelbewust september 2007
16
William D’haeseleer: “We zijn tot de conclusie gekomen dat er tegen 2030 drie grote uitdagingen zijn. Ten eerste moeten we zorgen voor voldoende energie. Dit gaat dan over de bevoorradingszekerheid. Ten tweede moet de energie die we gebruiken, proper zijn. En last but not least moet ze ook betaalbaar zijn voor de maatschappij. Om steeds over voldoende energie te kunnen beschikken is het belangrijk om de vraag naar energie te reduceren. En al is hierover praten ook in dit geval
nieuwbouw per jaar, met de vernieuwbouw erbij komen we aan ongeveer twee procent. Het zal dus dertig tot vijftig jaar duren vooraleer de effecten van betere isolatie volop zichtbaar zullen zijn. Betekent dit dat we ons daarom minder moeten inspannen? Helemaal niet. Wie vandaag een slecht geïsoleerde woning bouwt, tekent weer voor honderd jaar energieverspilling. Een andere sector die nogal eens met de vinger wordt gewezen in deze materie, is de transportsector. Het ligt volgens ons nochtans niet voor de hand om daarin nog vele kosten-efficiënte maatregelen door te duwen. De sector betaalt nu al fenomenale energietaksen door de hoge accijnzen en de BTW. Bovendien is het huidige wagenpark al behoorlijk energieen milieuvriendelijk. Het probleem is dat we met die zuinige wagens zoveel meer gaan rondrijden! De commissie was van oordeel dat een extra energietaks op de brandstof mensen nauwelijks zal aanzetten tot minder autorijden. Rekeningrijden, zoals men nu al doet in de Londense binnenstad of het doen betalen per gereden kilometer, leek ons wel een goed idee.”
gemakkelijker dan het daadwerkelijk te realiseren, we moeten het energieverbruik zo ver als redelijkerwijze mogelijk is, naar beneden halen. Ons land zou best beginnen met de directieven van Europa daarover strikt te volgen. Maar dan zonder wonderen te verwachten op korte termijn. Laat mij dat illustreren met een voorbeeld uit de bouwsector. Indien we onze huizen beter zouden isoleren, kunnen we een boel energie besparen. Dat is zo. Maar we mogen niet vergeten dat ook dit een langetermijnoplossing is. Een huis wordt gebouwd voor gemiddeld tachtig à honderd jaar. Er is dus ongeveer één procent
De Europese commissie stelt als doel om uiterlijk tegen 2020 twintig procent van alle energie uit hernieuwbare bronnen te winnen. Deze doelstelling is algemeen en geldt voor alle landen samen. Wat het ene land meer moet produceren, wordt in een ander land in mindering gebracht. Voor België zal de doelstelling in dit lokaal productiescenario allicht een stuk lager liggen dan die twintig procent maar toch nog behoorlijk hoog. Een weinig zinvol beleid volgens de professor. William D’haeseleer: “Die twintig procent energie uit hernieuwbare bronnen zal
ongeveer overeenkomen met 34 procent hernieuwbare elektriciteit. Welnu, de commissie is van mening dat bij Belgen, net als bij alle andere Europeanen, 34 procent van de elektriciteit uit het stopcontact, afkomstig moet zijn van hernieuwbare energiebronnen, los van waar in Europa die geproduceerd wordt. Belgen zouden dus mee moeten betalen voor de ontwikkeling van groene energie in Europa, maar moeten niet eisen dat die groene energieproductie hier in het land gebeurt. Wij moeten wel stellen dat iedere leverancier in België 34 % hernieuwbare elektrische energie zitten heeft in zijn Europese productieportfolio. Als hij er zelf onvoldoende heeft kan hij er wel gaan kopen. Die hernieuwbare energie zal dan wel op de meest economische manier geproduceerd zijn. Dat is de beste garantie om de sector van de hernieuwbare energie goed te laten presteren. Te hoge subsidies daarentegen hebben een negatieve invloed, net omdat ze de sector ervan weerhouden om op een rendabele manier te gaan werken.” Het meest besproken item uit het energierapport is zonder twijfel het advies om de wet op de kernuitstap te herzien. De overgrote meerderheid van de commissie vond dat er geen enkele reden is om kernenergie uit te sluiten uit een gezonde mix van energiebronnen … William D’haeseleer: “We hebben twee verschillende analyses gemaakt. Bij ééntje gingen we ervan uit dat België tegen 2030 dertig procent minder CO 2 (een broeikasgas dat mee verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde, nvdr) moet uitstoten. We maakten een scenario met en zonder kernenergie. Uit de analyse
blijkt dat een reductie van dertig procent CO2 zonder kernenergie quasi onmogelijk is. Als de laatste kerncentrale in 2025 sluit, kunnen we waarschijnlijk ongeveer vijftien procent reductie in België halen, meer niet. En dan mag ervan uitgegaan worden dat de elektriciteitsprijs voor de eindverbruikers met de helft zal toenemen. Over de zeer grote kosten voor de maatschappij, heb ik het dan nog niet gehad. Het is dus een feit dat kernenergie voor België een goedkope manier is om de klimaatsdoelstellingen
te halen. Maar als je mij nu vraagt of ik daarom de exploitatieduur van de centrales in ieder geval wil verlengen, dan kan ik daar niet op antwoorden. Ik weet het niet. Wel vind ik dat de mogelijkheid om de exploitatieduur ervan te verlengen, moet blijven bestaan. Of met andere woorden, ik vind dat men de kerncentrales niet zomaar vroegtijdig kan sluiten. Maar als een centrale niet veilig is, moet ze worden hersteld of gesloten. Wanneer ze wel veilig is, zie ik geen rationele reden om een exploitatieduurverlening niet toe te staan.”
“Ook groene energie moet op de meest economische wijze geproduceerd worden”
Meer info? www.ce2030.be Doelbewust september 2007
17
AGENDA
Streekagenda
Dit is slechts een klein deel van de activiteiten uit onze streek. Voor een volledig overzicht kunt u terecht bij: -
Doelbewust september 2007
18
de Dienst Toerisme van Beveren, Grote Markt 2, + 32 (0)3 750 15 80 of op www.beveren.be;
-
CC Ter Vesten, Zwarte Dreef 2, Beveren, + 32 (0)3 750 10 00,
[email protected];
-
www.cultuurweb.be.
Beethoven en Schumann in Melsele Op vrijdag 28 september kunt u om 20u00 in De Boerenpoort (OC Melsele) gaan luisteren naar muziek van Ludwig Van Beethoven en Robert Schumann. Piet Kuijken zal dit concert spelen met zijn eigen instrument, een originele Engelse pianoforte Mott&Mott uit 1820. Piet Kuijken is een permanent lid van het Prometheus Ensemble en vormt geregeld een duo met zijn vader Wieland Kuijken en cellist Karel Steylaerts en is de pianist van het Narziss und Goldmund Trio. Inkom: 13 euro (10 euro reductietarief). Info en reservatie bij CC Ter Vesten.
Wandelhappening in het Stropersbos Op zondag 30 september is iedereen welkom in het Stropersbos voor een wandelhappening. Naast de begeleide wandelingen, kan je ook op eigen houtje met behulp van een wandelfolder het gebied verkennen. Speciaal voor de kinderen is er een uitgestippeld parcours met allerlei opdrachten en activiteiten. De Wereldwinkel Sint-Gillis-Waas zorgt voor een eet- en drankstandje. De plaats
De Nachten van Cortewalle In november vormt het kasteel Cortewalle opnieuw het decor voor de Nachten van Cortewalle. Reconstructies van scènes uit het kasteelleven anno 1800 en 1900, gebaseerd op historische documenten uit het Archief de Bergeyck, dompelen de prachtige kamers en zalen van Cortewalle onder in een nostalgische sfeer. Dit spektakel wordt - in het kader van de Week van de Smaak - afgesloten met een
van afspraak is ‘Fort Sint-Jan' aan de Liniedreef te Stekene. De activiteiten starten tussen 13u00 en 15u30. Meer info? www.panneweel.be
hapje en een drankje bereid volgens authentieke Cortewallerecepten. Afspraak op zaterdag 10 november om 20u00 in Kasteel Cortewalle, Zwarte Dreef 1, Beveren. Inkom: 11 euro (8 euro reductietarief).
Dorpsdag in de Dorpsstraat De Dorpsstraat in Stabroek wordt op zondag 30 september van 10u00 tot 17u00 omgetoverd tot een feestelijke winkelwandelstraat met live muziek en gratis kinderanimatie. Ook rommelmarkters, (eenmalige) marktkramers en liefhebbers van oude ambachten zullen er een plaats vinden.
AGENDA
Beveren Sint-Maartenviering 11 november: om 13u00 begint Sint-Maarten zijn rondgang in de verschillende wijken van Beveren. Vanaf 16u00 is er de ‘massagriel’ op de Grote Markt en in de aanpalende straten. Op houtvuur gebakken pannenkoeken horen er dit jaar ook bij. Doelbewust september 2007
19
ELECTRABEL IN EUROPA
Heropbloei van een regio De centrale van Castelnou levert niet enkel een aanzienlijke bijdrage aan het Spaanse elektriciteitsnet, maar zorgde ook voor een boost in de lokale economie. De afgelopen twee jaar werkten maar liefst duizend mensen mee aan de opbouw van de centrale, in een regio die voordien kreunde onder een massale volksmigratie. Dienstverlenende bedrijven en andere industrieën in de streek herleven nu dankzij een grotere
De energie van Gaudí Vandaag is Electrabel volop bezig met de uitbreiding van haar activiteiten op het Iberisch schiereiland. De voorbije twee jaar bouwden we een gloednieuwe STEG-centrale in Castelnou. Deze centrale produceerde recent haar eerste megawatturen. Een belangrijke stap voor Electrabel en zeker ook voor de Spaanse elektriciteitsvoorziening.
Wie Spanje zegt, zegt vakantie, zon, tapa’s of paella. Maar wat te denken van Picasso, Dalí of Gaudí? De woeste Pyreneeën? Baskenland met zijn eeuwige verzetsbeweging? Of de mooie stad Barcelona? Spanje heeft een rijke geschiedenis, een prachtige natuur en een overweldigende culturele rijkdom. Maar ook economisch is het een bijzonder aantrekkelijk land. Electrabel veroverde er een plaats op de energiemarkt.
Doelbewust september 2007
20
De STEG in Castelnou Na enkele beslissende tests met het Spaanse transportnet, werd onze eerste Spaanse productie-eenheid in april officieel in gebruik genomen. De nieuwe stoom- en gascentrale met gecombineerde cyclus, ook wel STEGcentrale genoemd, bevindt zich in de provincie Teruel en heeft een capaciteit van 760 megawatt. De bouw van de centrale, meteen het grootste privéproject ooit in Aragón, startte in oktober 2003. De centrale dekt 11,7 procent van het totaal opgesteld vermogen in deze autonome Spaanse regio. De in Castelnou geproduceerde elektriciteit zal worden verkocht aan OMEL, de Spaanse elektriciteitsbeurs die heel de vrije markt beheert.
vraag naar materialen en onderdelen. Hoe werkt een STEG-centrale? STEG-centrales produceren elektriciteit door efficiëntie te koppelen aan respect voor het milieu. Ze gebruiken namelijk natuurlijk aardgas als brandstof, dit is de properste natuurlijke fossiele brandstof die voorhanden is. Electrabel is op het gebied van STEG-technologie de Europese leider. Een STEG-centrale start met het verbranden van aardgas
Hoe werkt een STEG-centrale?
➋ ➎
➎ ➌
➍
➍ ➊ 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Gasturbine Recuperatiestoomketel Stoomturbine Alternator Transformator Luchtcondensor
➏
Doelbewust september 2007
15
ELECTRABEL IN EUROPA
Electrabelcentrale in Castelnou in de Spaanse provincie Teruel
in de verbrandingskamer van een gasturbine. De hete verbrandingsgassen doen de turbine draaien die op haar beurt een alternator aandrijft. Zo wordt een eerste keer elektriciteit opgewekt. Nadat de transformator de spanning heeft opgevoerd, wordt de elektriciteit in het transportnet geïnjecteerd. De verbrandingsgassen verlaten de gasturbine en komen in de recuperatiestoomketel terecht. Daar verhitten ze een buizenstelsel waarin
water vloeit dat door de hitte geleidelijk in stoom wordt omgezet. De hete stoom zet de stoomturbine in beweging, die vervolgens een alternator aandrijft waardoor de centrale een tweede maal elektriciteit opwekt. Nadat de stoom de stoomturbine heeft verlaten, wordt hij gecondenseerd. Dit kan gebeuren in een met water gekoelde condensor, waarbij de stoom langs talrijke buizen met koelwater wordt geleid. Het opgewarmde koelwater, dat de warmte van de stoom heeft opgenomen, koelt daarna af in een koeltoren. Bij de omzetting van thermische energie naar Doelbewust september 2007
22
elektriciteit gaat altijd warmte verloren. Daardoor is het energetisch rendement van een elektriciteitscentrale beperkt: zowat veertig procent voor een klassieke productie-eenheid. Een STEG recupereert zoveel mogelijk warmte en haalt zo een elektrisch rendement van ruim vijftig procent, wat een record is! De STEG in Morata Een ander Spaans Electrabelproject is de bouw van een STEG van 1 200 megawatt in Morata de Tajuña, gelegen in de Autonome Regio Madrid. De centrale zal 28 procent van het jaarlijkse stroomverbruik in de regio dekken. De administratieve bouwvergunning en de lokale vergunning voor de uitvoering van de werken werden reeds toegekend. De ingebruikname van de nieuwe centrale is voorzien voor 2009.
is een museum ondergebracht over het ontwerp en de werken die in de komende jaren nog worden uitgevoerd. Als u meer wilt weten over het leven en werk van Gaudí, moet u beslist langs zijn woonhuis passeren. In het Casa Museu Gaudí staan de meubels, die de meester zelf ontwierp, nog steeds op hun oorspronkelijke plaats. Flaneren op de Rambla Vertrekkende bij de haven, loopt richting
de Plaça de Catalunya, dwars door het oude centrum van de stad, de boulevard bij uitstek van Barcelona: de Rambla … Een prachtige boulevard waar de vele bomen in de hete zomermaanden voor een aangename schaduw zorgen. Het is niet zozeer een straat om te winkelen - grote warenhuizen en modewinkels vindt u elders in Barcelona - maar wel om te flaneren, een drankje te drinken of te kijken naar de alom aanwezige straatartiesten. Aan de Rambla ligt de
De nog onafgewerkte Sagrada Família
Barcelona ontdekken Castelnou ligt tussen de twee prachtige steden Madrid en Barcelona. Barcelona is de hoofdstad van de autonome regio Catalonië en van de provincie Barcelona. De stad is gelegen aan de Middellandse Zee, aan de zogenaamde Costa del Maresme … Ook wel de mooiste kust van Spanje genoemd. Op amper 160 kilometer van de stad liggen al de besneeuwde bergtoppen van de Pyreneeën. Barcelona en de excentrieke architect Antoni Gaudí zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De enorme basiliek Sagrada Família is een bewijs van het talent, de verbeeldingskracht en het conceptueel inzicht van Gaudí. De bouw van de kathedraal begon in 1882 en zal pas binnen dertig jaar volledig voltooid zijn. De kerk telt maar liefst 12 torens. In de Sagrada Família Doelbewust september 2007
23
ELECTRABEL IN EUROPA
Casa Batllo, één van de vele creaties van Gaudí
overdekte markt La Boqueria, een kleuren geurrijk gebeuren waar groenten, fruit, vis en vlees hoog gestapeld liggen. U kunt er ook een hapje eten, vooral vis en andere zeevruchten zijn een absolute aanrader. Eigenlijk bestaat La Rambla uit verschillende delen en daarom wordt ook wel van de Ramblas (meervoud) gesproken. Bij het zuidelijke deel, vlakbij de haven, ligt La Plaça Reial. Velen vinden dit één van de mooiste pleinen ter wereld. De originele straatlantaarns
ontworpen door, hoe kan het ook anders, Antoni Gaudí, zullen er zeker toe bijdragen. Parc Montjuïc De Montjuïc is een heuvel met op de top een fort, Castell de Montjuïc, en eromheen een prachtig park. Het Parc Montjuïc werd aangelegd voor de Wereldtentoonstelling van 1929 met fraaie tuinen, het Nationaal Paleis en sportaccommodaties. ’s Avonds is
de fontein op Plaça d'Espanya een trekpleister van formaat: een schitterend schouwspel van licht, muziek en water … de Magische Fontein! Het Castell de Montjuïc werd gebouwd in 1640. Dit indrukwekkende fort huisvest nu een militair museum met oude en nieuwe wapens, maquettes van kastelen en militaire uniformen. Vanaf de heuveltop hebt u een prachtig uitzicht over Barcelona en de Middellandse Zee.
Eten op z’n Spaans Tapasbars zijn heel populair in Spanje. Tapas zijn kleine, fijne hapjes, die u aan een bar aangeboden krijgt. Traditioneel staan de hapjes op de bar, u eet wat u wilt en aan de hand van het aantal prikkers op uw bord betaalt u de rekening. Op sommige plaatsen kunt u nu ook tapas eten als een volledige maaltijd. U kiest in dit geval gewoon van een menukaart. En omdat er in Spanje voor 20 uur geen enkel restaurant
Hét Spaanse gerecht bij uitstek: paella
zijn deuren opent, zijn tapas voor Spanjaarden hét ideale tussendoortje of aperitiefhapje. Aangezien Barcelona aan de zee ligt, mankeert vis dus zeker niet op het menu. De liefhebbers van calamares of inktvis zullen hier zeker volop genieten. Ook de klassieke paella met al zijn variaties ontbreekt niet op de kaart. De visgerechten zijn niet goedkoop, maar u vindt er wel exclusieve bereidingen en bijzondere vissoorten. En zo ziet u maar, hoe u uw vakantie ook wilt doorbrengen, in Spanje hoeft u nooit ver te zoeken! Meer info? www.electrabel.es Doelbewust september 2007
04
Doelbewust september 2007
25
ALLES WAT U ALTIJD AL WILDE WETEN OVER …
Aardbevingen en kerncentrales
Op 16 juli werd het Japanse Kashiwazaki getroffen door een aardbeving met een kracht van 6,8 op de schaal van Richter. De nieuwsberichten nadien spraken niet alleen over het aantal slachtoffers en de materiële schade. Neen, ze hadden het ook over wat deze beving zo 'bijzonder' maakte. De enorme kracht van dit natuurfenomeen had een nabijgelegen kerncentrale beschadigd …
Doelbewust september 2007
26
Een korte introductie De kerncentrale KashiwazakiKariwa is de grootste kerncentrale ter wereld en is gevestigd tussen de stad Kashiwazaki en het dorp Kariwa op het eiland Honshu te Japan. De centrale is eigendom van de Tokyo Electric Power Company, ook bekend als TEPCO. 16 miljoen van de 47 miljoen Japanse huishoudens worden van elektriciteit voorzien door de Kashiwazaki-Kariwa kerncentrale. De zeven reactoren zijn samen goed voor een vermogen van maar liefst 8 212 megawatt, dat is bijna drie keer zoveel als het opgesteld vermogen van de kerncentrale in Doel … of genoeg om negentig procent van het totale Belgische elektriciteitsverbruik te dekken. De dag zelf Op 16 juli werd de regio rond de kerncentrale getroffen door een aardbeving met een kracht van 6,8 op de schaal van Richter. De schaal van Richter is een manier om de kracht van een aardbeving weer te geven. De schaal werd in 1935 opgesteld door de Amerikaanse seismoloog Charles
Francis Richter. 6,8 is volgens die schaal een ‘krachtige’ aardbeving en is als volgt omschreven: ‘wordt door alle betrokkenen als schrikbarend ervaren, ook in rijdende auto voelbaar, paniek mogelijk, afzonderlijke schokken treden op, gebouwen kunnen aanzienlijke schade oplopen en zelfs instorten, bomen zwaaien heen en weer zoals bij sterke wind, er is levensgevaar, aan de kusten kunnen vloedgolven optreden, grote schade
water uit het bassin voor gebruikte splijtstof is weggelekt. De nationale nucleaire veiligheidscommissie van Japan heeft ondertussen officieel bevestigd dat het lek heel beperkt was en dat de lozing naar de buitenwereld onder de wettelijke norm lag. Het effect van dit incident op de omgeving was, gelukkig, minimaal.
mogelijk over een afstand van meer dan 150 kilometer’.
en behoort tot de seismisch meest actieve gebieden ter wereld. De aardbevingen worden veroorzaakt door platentektoniek. De Pacifische aardplaat en de Fillipijnse plaat duiken langzaam naar beneden onder de Euraziatische aardplaat. Dit proces, waarbij de platen zich moeizaam langs elkaar wringen, zorgt voor grote spanningen. Die opgebouwde spanning kan zich ontladen in plotselinge verschuivingen: aardbevingen. In principe heeft Japan heel wat ervaring met aardbevingen. Sinds 1995 werd de eilandengroep
En nadien Na de aardbeving sijpelde de juiste informatie over de impact ervan op de Japanse kerncentrale moeilijk door. Eerst was er geen gevaar, dan weer wel … Nationale en internationale instanties voeren momenteel nog volop onderzoek naar de precieze gevolgen. Wat we nu wel zeker weten, is dat na de aardbeving een brand ontstond in een transformator en dat een kleine hoeveelheid radioactief
De mogelijke oorzaak Japan is een vulkanische eilandenboog
Doelbewust september 2007
27
ALLES WAT U ALTIJD AL WILDE WETEN OVER …
al vijf keer getroffen. Men mag dus aannemen dat zo'n land bij de bouw van een kerncentrale de mogelijkheid van een aardbeving op z'n minst incalculeert. Na het incident van 16 juli bekeek de Japanse nationale nucleaire veiligheidscommissie de seismische vereisten voor de Japanse kerncentrales. Het verdict luidde dat bij het ontwerp van de Kashiwazaki-Kariwa-centrale geen rekening was gehouden met een dergelijk krachtige aardbeving.
De ingebouwde veiligheidsmarges bij het ontwerp waren niet ruim genoeg. De aardbeving was twee keer sterker dan de waarde die in het ontwerp van de centrale werd voorzien. De centrale was met andere woorden niet berekend op een aardbeving als deze van 16 juli. Een opmerkelijk feit toch wel, aangezien Japan in het verleden nog ergere aardbevingen heeft gekend. Op 1 september 1923 bijvoorbeeld werd Tokio getroffen door een zeer zware aardbeving met een kracht van maar liefst 8,2 op de schaal van Richter. De stad werd nagenoeg Doelbewust september 2007
28
KRUISWOORDRAADSEL
volledig verwoest en er vielen meer dan 140 000 doden. Sinds 16 juli heeft de Japanse overheid extra mankracht en middelen ter beschikking gesteld voor onderzoek die soortgelijke incidenten in de toekomst moet vermijden. En Doel? De kans op een krachtige aardbeving is in België zeer klein. Geologisch gezien is de ligging van de kerncentrale van Doel immers helemaal niet te vergelijken met de onstabiele inplanting van de Japanse centrale. Doel situeert zich op het Londen-Brabant-massief. De ondergrond bestaat hier uit stevige, stabiele kleilagen. Bovendien liggen in de nabijheid van ons land geen ‘naden’ tussen twee aardplaten waardoor eventuele spanningen veroorzaakt door platentektoniek nooit hoog kunnen oplopen. En toch zijn onze installaties ontworpen om te weerstaan aan de sterkste aardbeving die zich ooit in België heeft voorgedaan, maar dan vermenigvuldigd met een factor 2 tot 4. Het concept van de Belgische kerncentrales is bovendien uitgewerkt volgens de Amerikaanse wetgeving waarbij de belangrijkste veiligheidssystemen van kerncentrales beschikken over een speciale ‘seismische ophanging’. Dat wil zeggen dat trillingen ten gevolge van een aardbeving deze systemen niet kunnen beïnvloeden. Hierdoor kunnen wij onze centrales altijd op een veilige manier stilleggen. Ook als het gaat over mogelijke aardbevingen, houden we dus rekening met heel wat meer dan het ergste. Veiligheid was, is en blijft onze prioriteit.
Kruiswoordraadsel 1
2
3
4
5
6
7
8 Horizontaal
1
6
8
2 3
1
4
4 5 6 7
2
3
5
8
Verticaal
7
Oplossing: Vul hier de oplossing van de lezerspuzzel in Tip: atoomtheorie
1
2
3
1. Het door de planten- en dierenwereld bezette deel van de aarde en de atmosfeer 2. Inwoner van Ierland - Term uit de Japanse filosofie: toestand die positief noch negatief is 3. Wezen uit de Griekse mythologie: centaur 4. Bloedarmoede 5. Plezier 6. Zelfhulpgroep voor ex-alcoholisten - Kraan 7. Materiaal dat beschermt tegen geleiding van geluiden, warmte, … 8. Toestel om beweging te vertragen Litouwen
4
5
6
7
8
1. Tweepolig 2. International Energy Agency - Lieflijke plek te midden van een minder aangename omgeving 3. De mond betreffend - Rond 4. Radon - Lichtgevende buis 5. Een federatie vormend 6. Millimeter - De vroegere 'De Post' 7. Glazuur 8. Schriftteken van het Oudgermaans alfabet Primitief, oorspronkelijk Doelbewust september 2007
29
Vragen? Meer informatie? De werking van de kerncentrale, veiligheid, straling, radioactief afval, … Wilt u er meer over weten? Electrabel Kerncentrale Doel biedt u een gratis documentatiepakket aan. Het enige wat u daarvoor hoeft te doen is dit kaartje terugsturen.
□ □ □
Ja, ik wil gratis de Milieuverklaring 2006 ontvangen. Ja, ik wil het gratis algemeen documentatiepakket ontvangen. Ja, ik wil het verslag van de Klankbordraad van 29 mei 2007 ontvangen.
Antwoordkaart Vul hier de oplossing van de lezerspuzzel in
1
2
3
4
5
6
7
Stuur ons deze antwoordkaart terug vóór 15 november 2007.
8
Oplossing lezerspuzzel DB60: E L E K T R I S C H 1
2
3
4
5
6
7
8
E
K
1
T
E
C
H
N
I
2
I
D
E
A
A
L
D
L
L
O
R
G
E
E
N
G
R
3
H
4
A
C
E
5
N
O
R
6
G
A
7
E
8
M O
M
E
A
E
C
H
O
A
A
N
H
O
I
L
U
S
Breng tijdens de Electrabel jobdag op 17 november een bezoek aan een van onze centrales. En ontdek wat we jou kunnen bieden!
Nora Dua uit Burcht had deze oplossing juist en ontving hiervoor een cadeaubon van 125 euro.
Meer informatie vind je op www.electrabel.be/jobdagen of bel naar 03 241 54 12.
Voornaam Naam Straat
Nr
Postnummer
Gemeente
Bus Telefoon
Graag in een gefrankeerde omslag naar: Electrabel Kerncentrale Doel, t.a.v. Doel Infocenter, Haven 1800, Scheldemolenstraat, 9130 Beveren-Doel. Mailen kan ook:
[email protected]. Vergeet dan niet uw contactgegevens te vermelden. Doelbewust september 2007
30
Kies als technicus voor meer mogelijkheden.
Colofon Redactie: Els De Clercq, Cynthia Van Vaerenewyck, O2 Eindredactie, opmaak: O2 Werkten verder mee aan dit nummer: Etienne De Vijlder, Leopold Claessens, Femke Flachet, Ketnet, Eva Van Landeghem, William D’haeseleer. Fotografie: Electrabel (blz. 4, 10, 21, 22, 26, 30), O2 (blz. 1, 3, 5-9, 12-19, 23-25, 27, 28), Friedrich Tellberg (blz. 17). In samenwerking met de kerncentrale van Tihange. Bron info blz. 32 brochure ‘Hoe beschermt u zich bij een nucleair ongeval?’, Ministerie van Binnenlandse Zaken (1999) Oplage: 58 500 Gedrukt op milieuvriendelijk FSC-papier.
Wat te doen bij een nucleair ongeval? Begin alarm Binnen een straal van 15 km rond de centrale kondigt een sirene het alarm aan.
ga of Blijf Binnen Bent u buiten, ga dan een gebouw binnen. Blijf binnen tot het alarm officieel wordt opgeheven.
Sluit ramen en deuren Sluit ramen en deuren. Zet de ventilatie af, ook in de wagen.
Wacht met telefoneren Maak geen onnodig gebruik van vaste telefoon of gsm. Overbelasting van de lijnen kan de werking van de hulpdiensten ernstig verstoren.
luiSter naar radio en tV
Verspreidingsgebied: (B) Beveren, Melsele, Haasdonk, Vrasene, Kallo, Kieldrecht, Verrebroek, Doel, Zwijndrecht, Burcht, Stabroek, Hoevenen, Berendrecht, Zandvliet, De Klinge, Meerdonk, (Nl) Hulst, Nieuw-Namen, Clinge, Emmadorp, Ter Hole, Zandberg, Ossendrecht, Putte
Luister naar de nieuwsuitzendingen op radio en TV. Volg de aanbevelingen van de overheid nauwkeurig op.
Verantwoordelijke uitgever: Els De Clercq, Electrabel Kerncentrale Doel, Haven 1800, Scheldemolenstraat, 9130 Beveren-Doel
Een sirene kondigt het einde van het alarm aan.
laat de kinderen op School Zijn de kinderen op school, haal ze dan niet af. Ze zijn er even veilig als thuis en de leerkrachten weten wat ze moeten doen.
einde alarm