Disacare RolstoelActie 2004 Dankzij donaties vanuit Nederland waren we in staat om in Zambia lokaal gemaakte rolstoelen aan te schaffen voor gehandicapte kinderen in de haveloze buitenwijken van Lusaka (compounds). De donaties kwamen voornamelijk van het MOV in Reusel en via een succesvolle sponsorloop georganiseerd door Mieke Sas in samenwerking met haar collega's van de basisschool waar ze werkte. Daarnaast hebben enkele particulieren bijgedragen. Allen hartelijk dank namens de gehandicapte kinderen die we hebben kunnen helpen! Dirk Koolmees Donna Rimmer In dit document vindt u meer informatie over de werkplaats waar de rolstoelen gemaakt worden, de woonwijken en de gedoneerde rolstoelen. Uw geld kwam direct op de goede plaats, zonder 'strijkstokeffect'!
Disacare Wheelchair Centre In 1991 is Disacare Wheelchair Centre geopend in Lusaka. De kernactiviteit is het produceren van rolstoelen. Disacare is een werkplaats waar momenteel 23 medewerkers werken. Het merendeel van deze medewerkers, zowel op de werkvloer als op managementniveau, is zelf lichamelijk gehandicapt. Naast rolstoelen worden ook krukken, toiletstoelen, speelgoed en meubels ontworpen en gemaakt.
1
Disacare is financieel compleet afhankelijk van de opdrachten die ze krijgen. Dit betekent in de praktijk dat ze afhankelijk zijn van donaties aangezien de rolstoelen relatief duur zijn. Tachtig procent van de Zambianen leeft onder de armoedegrens van een dollar per dag. De rolstoelen kosten ongeveer 250 euro. Daar staat tegenover dat de rolstoel dermate solide is dat deze praktisch een leven lang mee gaat en lokaal gerepareerd kan worden. Een donatie ten goede van een duurzame rolstoel van Disacare snijdt dus aan twee kanten: 1. Het geeft lichamelijk gehandicapte kinderen en jongeren de kans om naar de school en de kerk te gaan, in aanmerking te komen voor revalidatie en deel te nemen aan de samenleving 2. Het steunt een lokale werkplaats die werkgelegenheid biedt aan (gehandicapte) Zambianen en hierdoor bijdraagt aan een duurzaam ontwikkelingsbeleid De werkwijze Met behulp van medewerkers van een lokale school voor gehandicapte kinderen, Saint Lawrence, worden er huisbezoeken afgelegd op Misisi compound en de kinderen geïdentificeerd die in aanmerking komen voor een rolstoel. Hun medische achtergrond wordt in kaart gebracht en hun maten worden opgenomen door een medewerker van Disacare. Vervolgens wordt de rolstoel gefabriceerd en afgeleverd. Dankzij deze rolstoel kunnen de kinderen naar Saint Lawrence en zijn ze niet langer aan huis gebonden. De Rolstoel De rolstoel, ook bekend als ‘Kavuluvulu’ of ‘Wervelwind’, is speciaal ontworpen voor de omstandigheden op de compound en daardoor van duurzame kwaliteit. Het solide stalen frame wordt bijvoorbeeld gedragen door wielen en banden van mountainbikes. Bovendien kan de rolstoel op maat worden gemaakt voor de gebruiker. Mocht er toch een onderdeel van de rolstoel kapot gaan kan deze lokaal weer gerepareerd worden. Hierdoor gaan de rolstoelen een leven lang mee. De rolstoelen kosten ongeveer 250 euro per stuk.
2
Leefomstandigheden op de compounds Zoals de meeste ontwikkelingslanden in Zuidelijk Afrika gaat Zambia o.a. gebukt onder een gebrekkige gezondheidszorg, hongersnood en economische malaise. Ruim tachtig procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Op het platteland betekent dit voor veel mensen dat ze nog in omstandigheden leven die wij als prehistorisch zouden bestempelen: in lemen hutjes zonder elektriciteit en stromend water. In de (ijdele) hoop op werkgelegenheid trekken veel mensen naar stedelijke gebieden en vestigen zich in troosteloze buitenwijken, de zogenaamde ‘compounds’. Deze wijken kenmerken zich door halfopen riolen, afvalbergen, modderige zandpaden en armzalig opgetrokken huisjes. Omstandigheden waarin malaria, AIDS, TBC en cholera veel voorkomende doodsveroorzakers zijn.
De lichamelijk en geestelijk gehandicapte kinderen op de compounds, vooral zij die zich niet zelfstandig kunnen voortbewegen, leven in schrijnende omstandigheden. Bij gebrek aan een rolstoel brengen ze hun hele leven door in en rond huis en sommigen worden hooguit naar buiten gedragen om zich, liggend op de grond, te kunnen ontlasten. Ze hebben, door hun immobiliteit, geen toegang tot onderwijs, medische hulp en missen elke deelname aan het sociale leven. Hun achterstand wordt hierdoor alleen maar groter. Donaties Dankzij financiële bijdragen zijn er tot nu verschillende rolstoelen op maat gemaakt. Ik was zelf aanwezig bij de afgifte van de eerste gedoneerde rolstoel op Misisi Compound. Nyumbu, een weeskind die bij zijn zuster woont, kreeg een speciaal aangepaste rolstoel omdat hij maar één arm ter beschikking heeft. Zijn oude, gedoneerde rolstoel is in 1998 gebroken en sindsdien heeft hij het huis niet meer verlaten. Zijn glimlach sprak boekdelen. Hij gaat vanaf nu weer naar school. Hieronder meer voorbeelden van donaties.
3
1. Selina Phiri Selina is een meisje van 9 jaar oud met een hersenafwijking en leerproblemen. Vanwege een ziekteperiode waarin ze leed onder cerebrale malaria (een vorm van malaria die de hersenen aantast) is ze het vermogen om te lopen kwijt geraakt. Selina woont in Bauleni, een sloppenwijk in Lusaka. Haar vader is overleden en haar moeder heeft Selina bij haar oma achtergelaten om elders werk te zoeken. De oma van Selina draagt haar soms naar school maar vanwege haar leeftijd en fragiele gezondheid blijft Selina meestal thuis. Buiten school om is Selina sowieso altijd aan huis gebonden. Via de donatie heeft Selina nu een rolstoel en gaat ze elke dag naar school. Samen met haar oma gaat ze nu ook naar de kerk en naar de markt in de weekenden waar ze groenten verkopen. Selina en haar oma zijn erg dankbaar voor de rolstoel. Op school leert Selina hoe ze zichzelf met de rolstoel kan voortbewegen. 2. Alice Mikoma Alice is 12 jaar oud en is geboren met een waterhoofd. Haar hoofd wordt geleidelijk groter en de druk op haar hersenen heeft dusdanige schade aangebracht dat Alice niet meer kan lopen. Hierdoor heeft ze ook leerproblemen. Haar vader weigert een operatie omdat dit fataal kan zijn. Alice is een zwaar meisje en haar moeder draagt haar enkel in hoognodige situaties. Er is een schoolbusje maar in het regenseizoen is de weg dusdanig slecht dat deze niet het huis kan bereiken dus Alice blijft dan 5 maanden lang thuis. Buiten school blijft ook Alice altijd thuis. Ze kan enkel kruipen waardoor toiletbezoek lastig is. De latrines bevinden zich op enige afstand en omdat ze zichzelf niet op kan tillen zit ze op het bevuilde ‘gat in de grond’ waardoor ze infecties riskeert (o.a.. cholera). Alice heeft nu een rolstoel en een zogenaamde toiletstoel waardoor ze redelijk hygiënisch naar het toilet kan. Haar moeder kan haar in de rolstoel naar school brengen, naar de kerk en in de lokale gemeenschap op familiebezoek. Los van de voordelen voor Alice en haar familie helpt het ook in het doorbreken van de stigma’s die heersen rondom handicaps. Vaak wordt het geassocieerd met een kwade geest die bezit van het kind heeft genomen. In het geval van een waterhoofd wordt er vaak gedacht dat het hoofd gevuld is met geld.
4
3. Eston Nuianga Eston is een 9 jaar oude jongen met een hersenafwijking. Hij kan lopen maar heeft leerproblemen. Hij gaat momenteel naar Kanyama Salvation Army Community School, een school van het leger des heils. Eston zit in de eerste klas samen met 80 andere leerlingen waar hij leert lezen en schrijven. Hij kan niet praten. Met 80 leerlingen in de klas kan de leraar hem weinig individuele aandacht geven dus Eston blijft achter. Het alternatief voor Eston is om naar de Saint Lawrence Special Needs Unit te gaan waar de leraren hem beter kunnen begeleiden en kunnen beoordelen of hij in het speciaal onderwijs moet blijven. Omdat Saint Lawrence verder weg ligt zijn er transportkosten die niet door de ouders opgebracht kunnen worden. Met behulp van een donatie is er een fiets gekocht voor de Kanyama Salvation Army Community School zodat Eston elke ochtend naar Saint Lawrence gebracht wordt. Hier komt Eston in een groep met 15 kinderen met gelijksoortige problemen. Hier krijgt hij extra hulp in spreken, lezen en schrijven. De leraren van Kanyama bezoeken met de fiets ook Saint Lawrence waardoor ze de kans krijgen meer te leren over het speciaal onderwijs. 4. Mercy Enambano Mercy is 11 jaar oud en is met een lichamelijke handicap geboren. Ze blijft meestal alleen thuis, haar moeder werkt op een boerderij. Mercy kan kruipen maar niet lopen of staan. Ze is een vrolijke meid die graag speelt, lacht en het liefst samen met andere mensen is. Ze is nog nooit naar school geweest. De Saint Lawrence Special Needs Unit ligt op een uur lopen afstand en dit is te ver voor de moeder om haar elke dag te dragen. Mercy heeft wel ooit fysiotherapie gehad maar omdat ze te zwaar is om te dragen is dit gestopt. Met de rolstoel gaat Mercy hier weer naar toe en gaat ze ook naar Saint Lawrence zodat ze speciaal onderwijs kan volgen.
5
5. Stephen Phiri Stephen is een jongen van 7 jaar oud. Stephen ontwikkelde een hersentumor toen hij 4 jaar oud was. Hij blijft de hele dag thuis en kan niet zelfstandig zitten of zijn hoofd omhoog houden. Hij is blind geworden vanwege de positie van de hersentumor. Hij kan wel een beetje praten en horen en begrijpen wat er gezegd wordt. Hij is een flinke jongen maar zijn moeder draagt hem 3 kilometer naar een bushalte zodat ze met hem naar het ziekenhuis kan voor fysiotherapie en medische behandeling. Dit wordt steeds lastiger. Met de rolstoel kan Stephen het huis uit en naar school. Zijn moeder kan hem regelmatiger naar het ziekenhuis brengen. 6. Joyce Phiri Joyce is een weeskind van 8 jaar oud. Ze woont in het huis van haar oudere zuster. Dit is een erg arm gezin. Joyce is geboren met een lichamelijke handicap: ze mist één van haar voeten vanaf de enkel. Hierdoor kan ze geen schoenen dragen. Vanwege haar afwijking wordt Joyce veel gepest en ze gaat naar een school voor verstandelijk gehandicapte kinderen terwijl ze een normale intelligentie heeft. Met behulp van de donatie zijn er extra stevige schoenen voor Joyce gekocht alsmede een op maat gemaakte ‘kunstteen’ voor in de schoen. Hierdoor kan Joyce net als haar vrienden schoenen dragen en zich zelfstandig voortbewegen. Vanaf volgend schooljaar zal Joyce overgeplaatst worden naar een reguliere school. 7. Shadreck Mudenda Shadreck is 9 jaar oud en heeft een neurologische afwijking waardoor hij zijn bewegingen niet kan controleren. Hij heeft moeite om rechtop te zitten en hij kan niet lopen. Shadreck heeft een normale intelligentie. Hij was nog nooit naar school geweest tot hij in mei 2004 ingeschreven werd in de Salvation Army School. Hier kan hij één keer per week naar toe. Zijn moeder draagt hem op haar rug naar school wat erg inspannend is vanwege zijn omvang en ongecontroleerde bewegingen. Als zijn moeder werkt dan wordt Shadreck soms gedragen door zijn 15-jarige zus. De familie heeft moeite om hem elke week in school te krijgen en de kliniek is te ver weg waardoor Shadreck geen toegang heeft tot fysiotherapie of onderzoek. Shadreck komt erg graag naar school, hij houdt ervan om te spelen en om te gaan met de kinderen en leraren. Meestal zit hij thuis zonder iemand om zich met hem bezig te houden of speelgoed. De donatie van een rolstoel, met speciale riemen om zijn benen en lichaam stil te houden, heeft de familie enorm gesteund. Het is nu veel makkelijker om hem naar school te brengen
6
en hij gaat nu ook naar fysiotherapie. Shadreck is helemaal weg van zijn rolstoel! Hij houdt ervan om door de andere kinderen voortgeduwd te worden op de speelplaats. Als hij in zijn rolstoel zit lacht hij voortdurend. 8. Elizabeth Mwale Elizabeth is 6 jaar oud en heeft een hersenaandoening waardoor ze niet kan lopen. Ze kan de spieren in haar benen niet aansturen en ze kan haar benen niet parallel houden waardoor deze automatisch kruisen wanneer Elizabeth probeert te staan. Elizabeth staat ingeschreven op een school voor speciaal onderwijs aan de rand van een sloppenwijk in Lusaka (St. Lawrence Special Needs Unit).Ze komt helaas niet erg regelmatig naar school omdat ze gedragen moet worden. Elizabeth kan enkel op haar buik kruipen. Ze kruipt rond in het klaslokaal waardoor ze erg vies wordt en ze kan niet buiten spelen met andere kinderen. Dankzij de rolstoel komt Elizabeth vaker naar school en omdat ze rechtop zit kan ze de lessen beter volgen. Ze leert nu schrijven. Ook kan ze nu naar de kliniek en het ziekenhuis. Elizabeth is dol op buiten spelen. Ze gaat nu samen met de andere kinderen naar buiten en houdt rolstoelwedstrijdjes op het speelplein samen met twee andere gehandicapte kinderen. 9. Atelesi Phiri en Mufanase Phiri Atelesi en Mufanase zijn twee zussen van 8 en 13 jaar oud. Ze zijn beiden albino kinderen. Ondanks hun normale intelligentie gaan ze naar het speciaal onderwijs (St. Lawrence) vanwege hun beperkte gezichtsvermogen. Door het gebrek aan pigment hebben ze regelmatig huidproblemen (zweren). Beide meisjes hebben problemen met het lezen van het schoolbord. Ze moeten vlak voor het bord zitten en maken veel fouten in het overnemen van werk van de leraren. Hierdoor leren ze langzamer dan nodig is. Dankzij de donatie is het mogelijk geweest om de zussen naar het ziekenhuis te laten gaan voor een oog- en huidonderzoek. Na dit onderzoek zijn er brillen en medicijnen voor hun huidproblemen gekocht. De familie van Atelesi en Mufanase is erg arm en de ze kosten zouden ze niet zelf hebben kunnen opbrengen. Op school zitten de meisjes nu allebei gewoon aan de tafels met de andere leerlingen en maken veel voortgang. Hierdoor kunnen ze volgend jaar overgeplaatst worden naar het reguliere onderwijs en is de kans dat ze uiteindelijk de middelbare school afmaken enorm vergroot. 10. Julius Mwale en Emmanuelle Mwale Julius en Emmanuelle zijn broers van 5 en 8 jaar oud. Net als Atelesi en Mufanase zijn het albino kinderen die naar St. Lawrence Special Needs Unit gaan. Hun problematiek is vergelijkbaar: zeer beperkt gezichtsvermogen en huidproblemen vanwege de felle tropenzon.
7
Julius heeft nog het meest last van het gebrek aan pigment in zijn huid en netvlies. Hij moet altijd zijn ogen beschermen tegen de zon en loopt continue tegen objecten aan. Hij wordt geholpen door Emmanuelle die iets beter ziet maar beiden hebben moeite om te lezen en te schrijven. Ook voor Julius en Emmanuelle zijn oogtesten uitgevoerd waarna voor beide een bril is gekocht, alsmede medicijnen voor hun huidproblemen. Julius kan zich nu beter zelfstandig voortbewegen en zowel hij als Emmanuelle leren nu schrijven. 11. Febby Tembo Febby is een weeskind van 11 jaar oud. Beide ouders zijn gestorven aan AIDS. Ze wordt nu verzorgd door haar oma. Febby heeft een ernstige hersenafwijking die het motorische vermogen van haar hele lichaam heeft aangetast. Ze kan niet zelfstandig rechtop zitten en zelfs haar hoofd niet rechtop houden. Oma wil graag dat Febby naar school gaat maar heeft moeite om haar te dragen. Febby is een zwaar kind en heeft regelmatig last van spierkrampen. Hierdoor bleef Febby altijd thuis. Dankzij de donatie is er een rolstoel voor Febby gekocht. Hierdoor kunnen oma en Febby veel makkelijker van huis weg. Oma brengt Febby nu naar een school voor special onderwijs en naar de kliniek voor fysiotherapie. Febby geniet van de rolstoel en het feit dat ze nu niet meer aan huis gebonden is. 12. Ester Bwacha Ester is 5 jaar oud. Ze is geboren met een afwijking aan de botstructuur van haar benen: deze staan krom en ze kan haar benen niet recht naast elkaar krijgen. Ester kan op haar achterste over de grond schuiven maar ze zal nooit kunnen lopen. Ester is een slimme meid met een normale intelligentie. Ze gaat naar een school voor speciaal onderwijs maar niet naar het reguliere onderwijs waar ze thuishoort. Hier kan ze echter niet naar toe wanneer ze enkel over de grond kan rondschuiven. Ze moet dan een rolstoel hebben. Voor Ester is een speciaal op maat gemaakte rolstoel gemaakt. Ze heeft al heel snel geleerd om deze zelf voort te bewegen. De rolstoel maakt Ester zelfstandig zodat ze normaal onderwijs kan volgen. Dit geeft haar een goeie start op jonge leeftijd zodat ze ondanks haar handicap zich kan ontwikkelen tot een onafhankelijke jonge vrouw. 13. Andrew Andrew is 19 jaar oud. Op jonge leeftijd heeft hij polio gehad en daardoor is hij niet langer in staat om te lopen. Andrew gaat naar Kamwala Secondary School en zit in de derde klas. Andrew heeft ooit een rolstoel uit Europa gekregen maar die is compleet versleten vanwege het slechte terrein. Er zijn geen reserve onderdelen in Zambia te krijgen. Hierdoor heeft Andrew moeite om van huis weg te komen en naar school te gaan. Er is een nieuwe Zambiaanse rolstoel voor hem gekocht zodat hij zich weer zelfstandig kan voortbewegen en
8
geen lessen meer mist. Omdat de stoel lokaal gemaakt is kan deze gerepareerd worden mocht er iets stuk aan gaan. 14. Emmah Matimwa Emmah is 13 jaar oud. Ze is een nieuwe leerling op de Saint Lawrence school voor gehandicapten. Emmah heeft meningitis gehad toen ze een baby was. Hierdoor is haar motorische zenuwstelsel aangetast waardoor ze niet zelfstandig rechtop kan zitten, kruipen of staan. Ze is ook volledig blind. Het is voor haar moeder steeds lastiger geworden om Emmah het huis uit te dragen naarmate Emmah ouder werd. Hierdoor ging ze ook niet naar school of fysiotherapie. Er is voor Emmah een op maat gemaakte rolstoel gekocht. De rolstoel heeft een aanpassing waardoor haar hoofd overeind word gehouden en een blad waarop ze speelgoed kan leggen. Ze gaat nu naar school en elke week naar fysiotherapie. Emmah vindt het erg fijn om naar school te kunnen gaan en bij andere kinderen te kunnen zijn. Ze lacht als ze andere kinderen om haar heen hoort ondanks haar blindheid en onvermogen om te bewegen. 15. Anna Jere Anna is een weeskind van 3 jaar oud. Ze wordt door haar oma verzorgd. Anna is half verlamd. Ze krijgt fysiotherapie en gedurende het laatste jaar heeft ze leren kruipen en staan. Nu moet ze leren lopen. Hiervoor is een loopframe met wieltjes aan de voorkant gekocht. Door het loopframe wordt Anna sterker en ze kan zelf oefenen op school en thuis. Als Anna zelfstandig kan lopen wordt het loopframe aan de Saint Lawrence school gegeven zodat een ander kind er mee kan leren lopen. 16. Judy Mwape Judy is 3 jaar oud. Ze woont met haar oma. Judy heeft meningitis gehad waardoor ze niet meer kan lopen. De ziekte heeft haar benen zwak gemaakt en ze kan moeilijk staan en lopen. Judy komt soms naar school voor fysiotherapie. Ze moet veel oefeningen doen om haar benen weer sterker te maken. Door haar een loopframe te geven kan ze veel oefenen op school en thuis. Hierdoor zal ze zelfstandig leren lopen. Net als bij Anna zal het loopframe dan terug naar school gaan zodat een ander kind ermee kan leren lopen.
9
17. Teddie Likama Teddie is een jongen met een lichamelijke handicap. Hij heeft een hersenafwijking overgehouden na een aanval van malaria. Hierdoor is hij half verlamd. Teddie gaat naar de Kanyama Salvation Army Special Needs Class waar hij loopoefeningen doet. Hij leert langzaam lopen maar heeft nog veel hulp nodig. Voor hem is ook een loopframe aangeschaft zodat hij zelf kan leren lopen op school en thuis. Ook dit frame komt terug naar school als Teddie kan lopen zodat een ander kind er ook gebruik van kan maken.
18. William Mbeza William is 19 jaar oud. Hij woont samen met zijn moeder, broers en zussen in Lusaka. William is geboren met een waterhoofd hetgeen resulteerde in hersenbeschadiging waardoor hij niet kan lopen. William woonde ooit in een tehuis voor gehandicapten maar dit stopte toen zijn vader overleed en zijn moeder de kosten niet meer kon opbrengen. Sindsdien gaat hij niet meer naar school wat jammer is omdat hij al in de tweede klas van de middelbare school zat. Voor William is een zogenaamde ‘tricycle’ gemaakt. Dit is een rolstoel met drie grote wielen waarbij de gebruiker met de handen fietst. Hij kan nu weer zelfstandig voortbewegen en gaat vanaf januari 2005 weer naar school.
19. Lawrence Chuba Lawrence is 4 jaar oud. Zijn motorische zenuwstelsel is aangetast. Hij heeft geen controle over zijn spierstelsel en kan hierdoor niet rechtop zitten, kruipen, staan of lopen. Hij woont bij zijn moeder. Lawrence komt een keer per week naar de Saint Lawrence school om fysiotherapeutische oefeningen te doen. Hij leert daar om te spelen, eten en drinken en doet oefeningen om te zitten, rollen en staan. Lawrence woont ver van school en de moeder probeert hem erheen te dragen maar dit wordt steeds moeilijker. Voor Lawrence is een op maat gemaakte rolstoel aangeschaft om aan zijn fysieke afwijking tegemoet te komen. Er zijn bijvoorbeeld riemen aangebracht zodat hij rechtop blijft zitten. Met de rolstoel wordt de moeder ook geholpen die hem regelmatiger naar school kan brengen en naar het verder gelegen ziekenhuis waar hij nog meer fysiotherapie kan krijgen. 20. Patrick Banda Patrick is 5 jaar oud. Hij is half verlamd na een periode van malaria. Hij woont bij zijn vader en moeder op Misisi Compound in Lusaka. Patrick kan zijn hoofd niet overeind houden en
10
niet rechtop zitten, rollen, kruipen of staan. Hij komt een keer per week naar school voor fysiotherapie. Voor Patrick is een aangepaste rolstoel gemaakt met een hoofdsteun en riemen. 21. Patricia Phiri Patricia is 4 jaar oud. Ze heeft een motorische afwijking waardoor ze moeite heeft om ongecontroleerde spiersamentrekkingen te onderdrukken. Patricia kan nog niet kruipen, staan of lopen en leert nu om te zitten. Ze is pas recent ‘gevonden’ op Misisi Compound en komt nu voor het eerst naar de Saint Lawrence school om te spelen en voor fysiotherapie. Patricia’s moeder draagt haar op de rug maar Patricia is eigenlijk te zwaar en gezien haar motoriek en de afstand is dit op termijn ondoenlijk. Voor Patricia is een rolstoel gekocht waardoor ze vaker naar school kan komen en ook naar het verder gelegen ziekenhuis kan gaan. 22. Joe Shindango Joe is 10 jaar oud en heeft een motorische aandoening waardoor hij zijn benen niet kan strekken. Hij heeft moeite met lopen en met een loopframe kan hij slechts zeer langzaam korte afstanden overbruggen. Hij is erg slim en vindt het leuk om naar school te gaan om te leren en met zijn vrienden te spelen. Joe ging pas op zijn negende voor het eerst naar school. Zijn moeder moet hem dragen maar Joe is veel te oud en te zwaar hiervoor. Voor Joe is een rolstoel aangemeten zodat hij regelmatiger naar school komt waar hij ook fysiotherapie krijgt.
23. Frank Mukosha Frank is 6 jaar oud. Hij heeft een hersenaandoening waardoor hij zijn lichaam niet stil kan houden en zijn bewegingen niet kan controleren. Frank komt een keer per week naar de Kanyama Salvation Army School waar hij oefeningen krijgt om zijn hoofd rechtop te houden, te zitten, en rollen. Hij kan niet kruipen, staan, of lopen. De rolstoel die voor Frank gekocht is heeft een hoofdsteun en riemen om hem te helpen zitten. De rolstoel helpt zijn moeder om Frank regelmatiger naar school te brengen en om hem te voeden. Als hij in zijn rolstoel zit kan hij de andere kinderen zien en met speelgoed spelen op het blad dat op de rolstoel gemonteerd is, eerder lag hij continu op de grond. 24. Russell Muyengu Russell is 7 jaar oud. Hij heeft geen controle over zijn benen die hij niet kan strekken. Russell heeft grote moeite met lopen en balanceren. Russell woont met zijn moeder op Kanyama Compound in Lusaka en kwam pas voor het eerst in oktober 2004 naar school. Hij heeft geleerd om met andere kinderen en speelgoed te spelen. Thuis heeft hij geen speelgoed en was hij steeds op zichzelf omdat hij niet kon lopen. Russell heeft een rolstoel gekregen waardoor hij vaker naar school komt. Hij 11
vindt het erg leuk om naar school te gaan en met andere kinderen te spelen. Hij leert nu zelfstandig de rolstoel voort te bewegen. 25. Grace Mwiinga Grace is 11 jaar oud. Ze kan niet lopen vanwege een motorische aandoening. Ze heeft krampen in haar benen en heeft moeite met het neerzetten van haar voeten op de grond. Grace woont in een dorpje in de buurt van Lusaka op een boerderijtje. Grace vindt het erg fijn om naar school te gaan. Het is erg belangrijk voor haar dat ze gaat om fysiotherapie te krijgen en om te leren lopen. Grace komt echter niet vaak omdat het te ver is voor haar moeder om haar te dragen. Voor Grace is een rolstoel aangeschaft waardoor ze elke dag naar school kan komen en zodat haar moeder haar ook naar het ziekenhuis kan brengen. 27. George Nkata George is 3 jaar oud. Hij heeft een lichamelijke handicap opgelopen nadat hij aan malaria had geleden. George verloor toen het vermogen om te lopen, wat hij eerder wel kon. George woont met zijn moeder, broers en zusters op Kanyama Compound. George heeft hulp nodig om te leren lopen. Hij heeft een loopframe met wieltjes gekregen zodat hij dit zelf kan oefenen. Wanneer George kan lopen gaat het frame weer terug naar school zodat het weer door een ander kind gebruikt kan worden. 28. Mikesh Mikesh is 3 jaar oud. Hij heeft dezelfde problematiek als George en ook voor hem is een loopframe aangeschaft. 29. Maggie Muyama Maggie is 15 jaar oud. Ze lijdt aan epilepsie en is lichamelijk gehandicapt. Ze kan niet lopen. Maggie woont samen met haar familie in een afgelegen streek in een klein dorpje. Ver weg van een school of kliniek. Maggie verlaat zelden haar huis omdat ze te zwaar is om gedragen te worden. Ze bracht haar leven liggend in huis door. Voor Maggie is een rolstoel aangeschaft. De familie kan haar nu meenemen naar de kerk en wanneer ze op bezoek gaan bij vrienden en familie. Ook zijn ze nu in staat om met haar naar de kliniek te gaan zodat ze medicijnen kan krijgen tegen haar epilepsie aanvallen.
12
30. Shelley Ngulube Shelley is 12 jaar oud. Ze leeft met haar familie op de Kanyama Compound in Lusaka. Shelley heeft, net als Maggie, epilepsie en is lichamelijk gehandicapt. Ze leert momenteel om te lopen en met een looprek kan ze korte afstanden overbruggen. Ze blijft echter meestal thuis omdat ze te zwaar is voor haar moeder om haar over langere afstanden rond te dragen. Ze moet dus thuis blijven als haar moeder naar de markt gaat, waar ze groenten verkoopt, naar de kerk of op familiebezoek. Shelley komt wel naar school aangezien ze niet ver weg woont hiervan. Ze is een erg sociaal kind die het erg prettig vindt om met volwassenen en kinderen te praten en te spelen. Shelley is erg gelukkig met de rolstoel die voor haar gekocht is. Ze kan nu overal met haar moeder of andere familieleden mee naar toe. In memorandum Ik wil deze actie opdragen aan Irene Lungu, een persoonlijke vriendin en een dierbare medewerkster van Saint Lawrence. Ondanks haar eigen handicap en het moeizame leven op de compound was zij enorm betrokken bij het welzijn van de gehandicapte kinderen. Haar positieve inzet en levensvreugde was verbluffend en een voorbeeld voor iedereen om haar heen. Zeer onverwachts, op vijfentwintigjarige leeftijd overleed zij, 15 januari 2004, aan malaria en hersenvliesontsteking. Haar plotselinge overlijden kwam als een slag. We zullen haar nooit vergeten.
13
