Jaarverslag 2010
Inhoudsopgave Directieverslag
1
1. Doelstellingen en resultaten
3
2. Strategie & Beleid
7
3. Business to Consumer 3.1 Marketing Recreatief Toerisme 3.2 Cultuur Marketing
13 22
4. Business to Business 4.1 Marketing Zakelijk Toerisme 4.2 Den Haag Topsport 4.3 Kenniscentrum Evenementen
29 33 38
5. VVV – Ticketshop
39
6. Sociaal Jaarverslag
42
7. Ondernemingsraad
43
8. Organisatiestructuur Den Haag Marketing
44
9. Verklaring Raad van Toezicht
45
10. Jaarrekening
46
11. Accountantsverklaring
61
Bijlagen bij jaarrekening
63
0
Directieverslag
Den Haag Marketing verzorgt de marketing en promotie van Den Haag, haar binnenstad en haar badplaatsen Scheveningen en Kijkduin met als doel bezoekers naar de stad te trekken. In opdracht van en in overleg met organisaties uit de toeristisch/zakelijke sector en de gemeente wordt marketing bedreven om de positie van Den Haag op de sterk concurrerende markt van toerisme blijvend te versterken en bij te dragen aan haar profilering als stad van vrede en recht en internationale stad aan zee. Het gestelde doel om het aantal Nederlandse gasten terug te brengen op het niveau van 2008, voor de start van de economische crisis, is in 2010 voor 99,4% behaald. In totaal 383.000 gasten uit Nederland hebben één of meerdere nachten in Den Haag doorgebracht. Het aantal gasten uit het buitenland is met een stijging van 2,23% iets onder het doel van 3% gebleven. Wel bestaat de indruk – op basis van gegevens van de 3,4,5 sterrenhotels – dat gasten gemiddeld minder betaalden voor hun kamer en/of in een goedkoper hotel verbleven (zie p.3-5). Den Haag Marketing heeft in de toeristische marktbewerking – met succes - extra ingezet op pers&pr activiteiten (zie p.9). Ook voor de zakelijke markt geldt dat Den Haag het best verkocht kan worden door face-to-face contact. Vandaar dat in 2010 voluit is ingezet op het zoveel mogelijk naar Den Haag toe halen van congresorganisatoren (zie p.29). Door het verrichten van onderzoek probeert Den Haag Marketing haar marktbewerking continu te verbeteren. Zo is in 2010 een onderzoek verricht naar het imago van de binnenstad en de twee badplaatsen. In Scheveningen is de huidige campagne beoordeeld. Deze krijgt een waardering van 6,9 en – ook belangrijk – heeft 40% van de mensen die de campagne hebben gezien ertoe aangezet om een dagje naar Scheveningen te gaan; 18% boekte zelfs een meerdaags verblijf (zie p.15). Bij de internationale marktbewerking werkt Den Haag Marketing nauw samen met het NBTC. De Citybreakcampagne, bedoeld voor deze markt, laat goede resultaten zien voor bezoekintentie en conversie (zie p.20). Ook de speciale campagne Holland Art Cities heeft bijgedragen aan meer hotelovernachtingen (zie p.27). Op Topsportgebied waren er dit jaar meerdere hoogtepunten zoals het WK 470 (zeilen) met de schitterende winst van de Nederlandse dames Westerhoff en Berkhout, de World Tour Beach Volleybal en het feit dat de lobby voor het binnenhalen van het WK Hockey in 2014 succesvol is geweest. Voor de interne organisatie is 2010 een bewogen jaar geweest. In 2011 zal dat niet anders zijn. Den Haag Marketing dient de organisatie aan te passen aan de eisen van de tijd. Er zijn drie redenen om te reorganiseren. Ten eerste de wens van de gemeente, participanten en (niet in de laatste plaats) de medewerkers van Den Haag Marketing om de organisatie te kantelen van op segmenten en producten gerichte afdelingen naar eenheden met een integrale marketingopdracht. Ten tweede de aanbevelingen van verschillende externe onderzoeken (PWC, LAgroup, en Leisure Result) die eerder zijn gehouden, waarbij wordt aanbevolen om de versnippering van kleine afdelingen terug te dringen, de externe oriëntatie te versterken, de kerntaak marketing centraal te stellen, de focus op het realiseren van economische spin off nog sterker te maken en goede afspraken te maken met de gemeente over wie waarvoor verantwoordelijk is (beleidsmaken versus marketingadvies en uitvoering). In de derde plaats werd bij het aantreden van het nieuwe College en de nieuwe regering duidelijk dat, net als vele andere instellingen in Den Haag, ook Den Haag Marketing te maken krijgt met een aanzienlijke korting op het budget vanuit de gemeente.
1
Deze is zo groot dat - gezien de continuïteit van de organisatie - er geen andere oplossing is dan het aanpassen van de formatie aan de beschikbare financiële middelen. Dit kan gepaard gaan met gedwongen ontslagen. De directie heeft daarom, in nauw overleg met de Ondernemingraad, een proces van reorganisatie in gang gezet. Uitgangspunt daarbij is dat de bezuiniging zoveel mogelijk behaald wordt door de kosten van de eigen organisatie en overhead terug te dringen Met de marktpartijen, onder meer vertegenwoordigd in het College van Participanten, zijn vele verschillende overleggen gevoerd. Zo is tijdens de netwerkbijeenkomst ‘Meet&Share’ met de marktpartijen gesproken over de nieuwe werkwijze in 2011; (nog) meer gefocust op economische spin off voor de stad en meer gezamenlijk optrekken met de marktpartijen om verschillende doelgroepen naar de stad te krijgen. We hebben er vertrouwen in dat we deze omslag kunnen maken, zodat de bezuinigingen zo weinig mogelijk effect hebben op de economische spin-off en op de werkgelegenheid die toerisme onze stad brengt. Anja Overhoff directeur
Marco Esser adjunct-directeur
2
1. Doelstellingen en Resultaten 1.1 Doelstellingen De doelstellingen Om het doel zo concreet mogelijk te maken, zijn een aantal afrekenbare doelstellingen voor 2010 geformuleerd. Hierbij is aangesloten bij de topindicatoren van de gemeente Den Haag in haar begroting 2010: Verblijf -
Aantal hotelgasten 1, komende uit: - Nederland: consolidatie ten opzichte van 2008 (385.000 gasten). - Buitenland: gemiddelde 3% groei ten opzichte van 2009. 80% komend uit Europa. 20% komende van buiten Europa.
-
Gemiddelde verblijfsduur 2 door bezoekers uit buitenland, komende uit: - Nederland: consolidatie ten opzichte van 2008 (1,65 nacht per verblijvende bezoeker) - Buitenland: komend uit Europa = consolidatie ten opzichte van 2008 ( gemiddeld 2,00 nachten per verblijvende bezoeker). komende van buiten Europa = consolidatie ten opzichte van 2008. (gemiddeld 2,10 nacht per verblijvende bezoeker).
Congresmarkt: -
Aantal congresdeelnemersdagen: 114.00 3. Aantal congressen: 165 (consolidatie).
Bestedingen -
Groei van het aantal verkochte kaartjes door theaters en musea met 2% t.o.v. 2009.
1.2 Resultaten Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS), bron van de verblijfcijfers, heeft op het moment van de totstandkoming van dit jaarverslag de cijfers van de maand december nog niet gepubliceerd. Daarom is de maand december geëxtrapoleerd, de uiteindelijke totalen kunnen dus afwijken van de cijfers waarmee in dit hoofdstuk is gerekend. Bij de berekening van de jaarcijfers wordt uitgegaan van het aantal overnachtingen en hotelgasten in 2010. De cijfers zijn totalen en geven geen inzicht in de verblijfsreden (geen onderscheid zakelijk- of recreatief) en verdeling naar hotelklassen. De grafieken op de volgende pagina laten, voor zowel het aantal gasten als het aantal overnachtingen, een positief resultaat zien voor 2010. Gerelateerd aan het gestelde doel, terugkomen op het niveau van 2008, is het totaal aantal hotelgasten in 2010 ten opzichte van 2008 zelfs gestegen met 5%. Hiermee lijkt het effect van de economische crisis enigszins overwonnen te zijn voor wat betreft de interesse in Den Haag resulterend in verblijf. In de analyse is niet meegenomen wat het effect van de crisis is geweest op
1
Gemeten op basis van cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) Gemeten op basis van cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) Cijfers worden opgeleverd Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen i.s.m. Den Haag Marketing
2
3
het prijsaanbod in de hotelsector en de verdeling van de gasten naar de hotelklassen (waaronder residentie en 3,4 en 5 sterren hotels). Toeristisch klimaat Om echter een beeld te scheppen van het zakelijk en toeristisch klimaat gebaseerd op het aantal verblijvende bezoekers (hotelgasten) is gekeken naar het goede toeristenseizoen van 2007, voor de economische crisis. Het aantal verblijvende gasten in 2010 zat op 96% van het niveau van 2007. Het aantal overnachtingen in 2010 zat zelfs 6% boven dat van 2007. Gebaseerd op slechts de verblijvende gasten, lijkt het erop dat Den Haag zich langzaam heeft hersteld. Dit zegt echter nog niets over de economische spin off ten behoeve van het overige marktaanbod. Denkend aan bijvoorbeeld de horeca, cultuur, winkeliers, attracties , evenementen , congreslocaties en andere aanbieders in Den Haag die de recreatieve –en zakelijke bezoeker van Den Haag proberen te verleiden tot uitgaven. Echter door beperkte meetmogelijkheden en laat opleveren van bezoekerscijfers is het totaal effect van de dag-en verblijfbezoeker minimaal inzichtelijk te maken. De verblijfcijfers van het CBS geven een indicatie van het toeristisch klimaat.
gasten
overnachtingen
1153
1128
1184
643
663
673
2008
2009
2010
Aantal gasten en overnachtingen Bron: CBS, getallen x 1.000
Aantal overnachtingen per herkomst gasten
De 3,4 en 5 sterren hotels gebruiken voor hun rapportage het HIT rapport van de MKG-Hospitality groep. Deze rapportage geeft inzicht in de occupancy rate (bezettingsgraad), average daily rate (gemiddelde prijs) en RevPAR (opbrengst per beschikbare kamer). Op basis van deze cijfers is er met betrekking tot de opbrengst per beschikbare kamer in 2010 een daling van 1,7% geconstateerd. Deze daling werd veroorzaakt door een iets hogere bezetting (+ 0,3%) dan in 2009 tegen een gemiddeld lagere kamerprijs (-2,3%). Verblijf in Den Haag Het gestelde doel om het aantal Nederlandse gasten terug brengen op het niveau van 2008, vóór de start van de economische crisis aan het einde van 2008, is voor 99.4%, nagenoeg behaald. 383.000 gasten uit Nederland hebben één of meerdere nachten in een hotelaccommodatie in Den Haag doorgebracht. 4 Het aantal hotelgasten uit het buitenland is met een stijging van 2,23% iets onder het gestelde doel van 3% gebleven. Het aantal overnachtingen is met name door de buitenlandse bezoekers gestegen ten opzichte van 2009. En dan vooral door de stijging van het aantal overnachtingen door bezoekers komend van buiten Europa.
4
Dit is een optelling van zakelijke- en recreatieve gasten
4
Nederlandse gasten Voor het derde jaar op rij blijft het aantal Nederlandse gasten in Den Haag in 2010 steken rond de 383.000. Wat op zich ook gunstig is wanneer dit inhoudt dat de Nederlander blijvend de weg gevonden heeft naar een (korte) vakantie in eigen land, in dit geval in Den Haag. Zoals door de Nederlandse regering in de crisis jaren 2008 en 2009 zelfs werd aangemoedigd. Buitenlandse gasten Er is een mooie groeitrend vanaf 2008 tot en met 2010 te zien in het aantal buitenlandse gasten. Ten opzichte van 2009 is het aantal buitenlandse gasten met 2% gegroeid, hiermee is het gestelde doel van 3% net niet behaald. Het goede nieuws is echter dat het aantal overnachtingen in 2010 met 7% is gestegen ten opzichte van 2009. Deze stijging wordt grotendeels veroorzaakt door de gasten afkomstig van buiten Europa. 72% van het totaal aantal buitenlandse gasten kwam uit Europa. Het doel om 80% Europese gasten met name uit de dichtbij landen, aan te trekken is hiermee niet behaald. Gunstig hierin is echter dat niet-Europese gasten gemiddeld langer verblijven en hierin tevens een stijging laten zien ten opzichte van 2009. Uiteraard is dit een gunstige ontwikkeling voor de totale economische spin off van Den Haag. Gemiddelde verblijfsduur De totaal gemiddelde verblijfsduur is 1,75 nachten, dit is bijna op het niveau van 2008 met 1,79 nachten. Niet verrassend is dat het merendeel van de overnachtingen in het voorjaar en zomer werden gerealiseerd. De Nederlander die in Den Haag blijft slapen doet dit gemiddeld langer dan in 2009 (1,61 versus 1,58 nachten) maar is daarmee nog niet op het niveau van 2008 met een gemiddelde van 1,65 nachten. Het aantal overnachtingen door niet-Europese gasten is in 2010 met 17% gestegen ten opzichte van 2009. Dit komt duidelijk terug in de stijging van het gemiddeld aantal nachten met 1,92 naar 2,10 nachten in 2010. Hiermee is de doelstelling om te komen op het niveau van 2008 op de komma af behaald. Ook Europese gasten verbleven gemiddeld iets langer dan voorgaand jaar (van gemiddeld 1,84 naar 1,89 nachten). Deze stijging is met 3% beduidend lager dan de stijging van 17% die de niet-Europese bezoekers realiseerden en niet voldoende om op het niveau van 2008 te komen. Congresdeelnemersdagen en congressen Net zoals voorgaande jaren is bij het drukken van het jaarverslag het aantal congresdeelnemersdagen van voorgaand jaar nog niet bekend. Uit de tot dusver bekende gegevens lijken de resultaten uit te komen in de buurt van die van 2009 of iets daaronder. Dit is in lijn met de globale marktontwikkelingen en conform de eerder gestelde verwachtingen ingegeven door de conjuncturele neergang. Bestedingen Op het moment van totstandkoming van dit jaarverslag zijn de jaarcijfers van musea en podia eveneens nog niet beschikbaar. De eerste berichten lijken erop te duiden dat in ieder geval voor wat betreft de podia sprake lijkt te zijn van een daling van het aantal verkochte kaartjes. Het is daarom aannemelijk dat de ten doel gestelde groei van twee procent ten opzichte van 2009 in de kaartverkoop dan ook niet is gerealiseerd.
5
Aantal congresdeelnemersdagen
Het aantal geregistreerde congresdeelnemersdagen aan internationale meerdaagse congressen was in 2009 117.754, een toename van circa 5,5% ten opzichte van 2008. De hierdoor gegenereerde economische spin-off voor de stad bedroeg circa 40,5 miljoen euro (€344 per deelnemer per dag). 5 Op de wereldranglijst van internationale associatiecongressen stond Den Haag met 17 congressen in 2009 op een 99e plaats. Dat blijkt uit het overzicht dat ICCA jaarlijks publiceert. In 2008 had Den Haag een 81e positie met 19 congressen. Hoewel er een groot aantal internationale congressen in beeld is gebracht, zijn er nog altijd congressen die wel in Den Haag plaatsvinden, maar vanwege veiligheids- of vertrouwelijkheidsredenen niet gecommuniceerd mogen worden. Nationale meerdaagse congressen en internationale congressen van minder dan 40 deelnemers worden niet meegeteld, evenals alle eendaagse bijeenkomsten. Onderzoek uit 2007 wijst uit dat de zakelijk toeristische markt, waaronder congressen vallen, goed is voor circa 75% van de hotelovernachtingen in de 3,4,5-sterren hotels. Sindsdien hebben dergelijke onderzoeken niet meer plaats gevonden. De verwachting is dat de trend min of meer gelijk is gebleven.
5
Op basis van onderzoek door het Nederlands Bureau van Toerisme (NBTC)
6
2. Strategie en Beleid 2.1. Marketingstrategie en onderzoek In 2010 is het reeds ingezette pad om meer focus aan te brengen doorgetrokken. Op basis hiervan was de hoofddoelstelling voor de afdeling strategie en beleid: Op basis van de missie en doelstellingen van Den Haag Marketing richting geven aan de units, faciliteren, structureren en ondersteunen door scheppen van strategische marketing - en beleidskaders en condities waarop de units hun marketingactiviteiten naar behoren kunnen bepalen, uitvoeren en meten. Met onderstaande subdoelen om de hoofddoelstelling in te vullen: 1. De strategische marketing kaders voor Den Haag Marketing uitzetten en strategisch beleid (door)ontwikkelen. 2. Inzichtelijker maken activiteiten binnen Den Haag Marketing (effectiviteit activiteiten) 3. Samenwerking intern- en extern optimaliseren (collectiviteit zowel binnen Den Haag Marketing als in de markt). 4. Communicatie intern –en extern uniformeren waardoor deze eenduidig en consistent is. Onderstaande activiteiten zijn hiervoor in 2010 uitgevoerd en/of in werking gezet: De strategische marketing kaders voor Den Haag Marketing uitzetten (door)ontwikkelen strategisch beleid – In het begin van het jaar is het middellange strategische marketingplan geformuleerd en in concept vorm aangeboden aan de (toenmalige) wethouder citymarketing Frits Huffnagel. Het strategieplan is tot stand gekomen met input van een vertegenwoordiging van bijna alle units binnen Den Haag Marketing en is afgestemd met de markt middels het College van Participanten. De aandachtspunten voortkomend uit de in-en externe analyse (t.b.v. de middellange termijn strategie) zijn reeds opgepakt. Er is bijvoorbeeld door personeelszaken een vlootschouw gemaakt en hieruit volgend een opleidingsplan waar bijscholing op het gebied van marketing-en commerciële competenties leidend is. Daarnaast is er gestart met de opzet van een online strategie en de invulling van de constatering van het gat in imago en identiteit. – Op basis van de middellange termijn strategie is het activiteitenplan voor 2011 opgesteld. De naam ‘activiteitenplan’ dekt echter niet meer de lading. Het is een marketingjaarplan op hoofdpunten te noemen, gebaseerd op de middellange termijn strategie van Den Haag Marketing. Afhankelijk van de hoogte van het toegekende budget voor 2011, waarbij tevens wordt ingezet op een meerjaren lump sum financiering en de marktbijdragen, wordt het marketingjaarplan uitgewerkt in verschillende marketing-activiteiten voor 2011. Resultaten van de activiteiten inzichtelijk maken Intern: - Dit is een blijvend aandachtspunt waar ook het hele jaar door de nodige aandacht voor is geweest onder andere bij de accordering van de marketingplannen en activiteiten. Van alle activiteiten moet op voorhand vastgelegd zijn hoe deze geëvalueerd worden op basis van vooraf gestelde doelen. De meetbaarheid en de rapportage ervan (voor onder andere de kwartaalrapportages) zijn door het jaar heen herhaaldelijk onder de loep genomen en aangescherpt. Uitgangspunt is dat alleen het resultaat van de doelstellingen waarvoor de activiteit/campagne is opgezet te rapporteren. Op deze wijze wordt snel inzichtelijk wat de status is van de activiteit en of en in welke mate deze uiteindelijk heeft bijgedragen aan de doelstellingen van Den Haag Marketing. – Er zijn parameters bepaald op basis waarvan uitgegaan kan worden bij de kwantitatieve evaluatie van de activiteiten. – Voor de kwalitatieve evaluatie zijn 0-metingen gedaan voor de recreatieve markt. Deze zijn uitgevoerd door Blauw marktonderzoek bureau naar het imago en de herkenbaarheid en effectiviteit van de campagnes voor de verschillende deelgebieden: binnenstad, Scheveningen en Kijkduin.
7
Extern: – De toeristische barometer is geïmplementeerd. Hiermee is op basis van de hotelcijfers uit CBS (aantal gasten en overnachtingen) vanaf 2002 tot en met 2010, de aankomsten op Rotterdam/The Hague airport en Schiphol en de bezoekers aan de VVV te zien hoe het toerisme verloopt in Den Haag. De cijfers gaan minimaal terug tot en met 2004 zodat er een trendlijn kan worden gevolgd. De algemene (overall) cijfer informatie is openbaar. De cijfers per onderdeel zijn slechts inzichtelijk voor de partners van Den Haag Marketing die een inlogcode hebben. In samenwerking met de vertegenwoordiging in het College van Participanten worden de attracties en musea verzocht in 2011 bezoekerscijfers aan te leveren. Zowel voor de opbouw van de historie, waardoor er een trend inzichtelijk gemaakt kan worden, als regulier (maandelijks). Samenwerken en één bedrijf uitstralen – In het kader van de bezuinigingen bij de gemeente en de voorgenomen herinrichting van Den Haag Marketing worden deze twee tezamen bekeken. Een externe consultant maakt een aanbeveling op welke wijze Den Haag Marketing, op basis van haar voorgenomen markt strategie en de opgelegde bezuinigscenario’s haar organisatie zo efficiënt mogelijk zal kunnen en moeten inrichten. In 2010 is een voorstel voor de nieuwe organisatiestructuur en wijze van samenwerking met de gemeente middels een convenant grotendeels uitgewerkt. De uitvoering ervan zal in de eerste helft van 2011 plaats hebben. – Er is een start gemaakt met centrale inkoop en werken met preferred (Haagse) suppliers voor geheel Den Haag Marketing. Hierdoor kunnen meer inkoopvoordelen behaald worden door bundelingen van contracten (raamcontracten) en afspraken met leveranciers en partners Den Haag Marketing breed. - Consequent en eenduidig gebruik vlieger en Den Haag Marketing logo (brand manual). Communicatie intern –en extern uniformeren – Aansluitend op de doelstelling om als één bedrijf te worden gezien en een herkenbaar en consequent beeld van Den Haag neer te zetten is samen met een bureau een nieuwe campagnestijl uitgerold. Dit is een campagnestijl waarmee alle units voor de meeste van hun marketingcommunicatie activiteiten mee uit de voeten kunnen. Doel van de nieuwe campagne is tweeledig: Enerzijds om externe communicatie zo veel mogelijk te uniformeren (hetzelfde stramien en toon). Anderzijds om in beeld en taal uit te drukken wat Den Haag nu zo interessant maakt om te bezoeken en de doelgroep op haar emotie hierop aan te spreken. Met uiteindelijk resultaat dat de doelgroepen een helder en gewenst beeld van Den Haag krijgen waardoor het gat tussen imago en identiteit, zoals aangegeven in de middellange termijn strategie langzaamaan gedicht wordt. 2.2 Pers & Pr Onder de werkzaamheden van de pers & pr valt communicatie over het bedrijf Den Haag Marketing (corporate) en communicatie over Den Haag (vrije persbewerking). 2.2.1 Corporate Den Haag Marketing Promotieprijs 2009 Het eerste kwartaal van 2010 werd gedomineerd door de uitreiking en het voorafgaande stemproces van de Den Haag Marketing Promotieprijs 2009. Het campagnebeeld was gedurende de looptijd van de promotieprijs veelvuldig in de stad aanwezig op posters en driehoeksborden. De prijs groeit in aanzien en bekendheid onder relaties van Den Haag Marketing en krijgt meer en meer een corporate
8
netwerk karakter. Er was veel waardering voor de kwalitatief hoge opkomst van de avond, het programma en de organisatie. Op de avond zijn circa 375 mensen geweest, in de zaal was plek voor 440 genodigden. Ook de (lokale) media was ruim vertegenwoordigd. De avond kreeg ook landelijk aandacht, mede door de winaars, DI-RECT. Netwerkbijeenkomst Meet & Share Er is gekozen om naast de feestelijke Promotieprijs waarbij partijen uit de markt in het zonnetje worden gezet voor hun inzet voor de stad, net zoals in 2009 ook een inhoudelijke netwerkbijeenkomst te organiseren. Deze bijeenkomst is de Meet & Share, waarbij ontwikkelingen, plannen en onderzoeksresultaten worden gedeeld met partners en stakeholders. Deze bijeenkomst vond plaats in de Glazen Zaal en er kwamen circa 180 mensen op af. DHMag In 2010 is het corporate magazine DHMag tweemaal verschenen, in maart en oktober. In het magazine wordt teruggekeken op de activiteiten van Den Haag Marketing en is bedoeld voor onze relaties, stakeholders en medewerkers. De reacties zijn positief: verschillende relaties gaven aan het prettig te vinden om te lezen waar Den Haag Marketing nou concreet allemaal mee bezig is. Toch is eind 2010 uit bezuinigingsoogpunt besloten om met de corporate communicatiemiddelen meer in te zetten op contactmomenten en een digitale nieuwsbrief met nieuws en achtergronden en hiermee het DHMag niet meer uit te brengen. Digitale nieuwsbrief In december verscheen de eerste digitale nieuwsbrief van Den Haag Marketing. Deze wordt elke twee maanden verstuurd en geeft achtergrondinformatie, nieuws en ontwikkelingen van de organisatie. De nieuwsbrief is gestart met 150 abonnees. 2.2.2 Vrije persbewerking In 2010 is wederom bij de vrije persbewerking actief ingespeeld op nieuws vanuit de stad en de organisatie zelf in de vorm van persberichten, persmomenten en contacten met de media. Zo is er bijvoorbeeld veelvuldig gecommuniceerd over het netwerkevenement Prins voor een Dag, Slapen in Den Haag, Cool Event Scheveningen, Vandaagnaardenhaag, de mobiele stadsgids,Radio West Tip van de Dag, AD Haagsche Courant, rubriek ZZZ zand, Zee Zomer etc. Een positief gevolg hiervan is dat journalisten steeds vaker de weg naar Den Haag Marketing vinden voor informatie over de stad en een reactie op het nieuws. Nationaal Naast bovengenoemde voorbeelden van vrije persbewerking zijn onder andere de volgende activiteiten uitgevoerd voor het: -
Convention Bureau o Persberichten rondom Expedia list en de vier Haagse hotels bij de top o Persbericht over de permanente vlaggenparade o Persdag met Meeting Magazine (met René Bom) o Tweets, updates en krabbels via social media
-
Topsport o Samen met de afdeling Topsport zijn gesprekken gevoerd met RTV West om reportages te maken rondom Haags Goud Talenten met als doelstelling de talenten en hun persoonlijke verhaal in combinatie met wat de stad doet om het topsportklimaat te verbeteren, te laten zien. Vanaf het einde van het jaar wordt gedurende een aantal maanden drie talenten gevolgd in aanloop naar grote wedstrijden (Olympisch of WK). o Dit jaar was er veel aandacht voor The Hague Beachstadion. Dit was enerzijds te danken aan de inzet aan de marketing en communicatiekant en de gekozen middelenmix, waardoor de media getriggered werd, maar zeker ook door de aanwezigheid van grote evenementen gedurende het strandsportseizoen. De samenwerking met verschillende evenement-organisatoren wierp ook haar vruchten af door perslijsten en invalshoeken af
9
o
-
VVV o
o
te stemmen en een kernboodschap te formuleren. De totale mediawaarde van de landelijk ingezette pers voor het ‘The Hague Beachstadion’bedroeg € 106.998.43. Hierbij is het belangrijk te vermelden dat niet alles te meten is en derhalve niet is meegenomen in de pers&pr waarden. Zoals online media is social media, blogs, etc. Ook de initiatieven op gebied van breedtesport en maatschappelijk vlak werden goed opgepikt door de media. Sportsponsoren werden in het zonnetje gezet tijdens de uitreiking van de Gulden Ooievaar in het Beachstadion; een mooie manier om sport aan het beachstadion te koppelen. Daarnaast is er bewust gekozen om niet alleen een persbericht te sturen bij de opening op 14 juni maar ook bij de sluiting van het beachstadion. Hierin werd een samenvatting gegeven van het afgelopen seizoen met de verschillende hoogtepunten. Tot slot is ook samengewerkt met topsporters zoals Madelein Meppelink, zo zijn er reportages geweest terwijl ze trainde in het beachstadion. Jubileum Fietstocht met Ronald McDonald. De VVV bestaat 125 jaar en dat wordt in Den Haag gevierd met onder meer een jubileumroute waarbij 1 euro van de opbrengst naar Ronald McDonald gaat. De jubileumroute is in verschillende dagbladen (AD en Telegraaf) verschenen en het AD heeft een interview afgenomen ‘Even vragen aan’ over het initiatief, radio Funx heeft een interview afgenomen, er is een reportage op dagdenhaag verschenen en er verschenen verschillende online artikelen bij de reismedia zoals tourpress.nl. Handicap & Toerisme. Enerzijds bewustwording onder de doelgroep over de toeristische mogelijkheden van Den Haag voor mensen met een beperking en anderzijds bewustwording onder ondernemers er iets aan te doen. Activiteiten hiervoor zijn onder andere het uitsturen van persberichten rondom excursies, persuitnodiging voor de wandeling ‘Ervaar Den Haag’ en de Nieuwsflits over Prinsjesdag geweest. Met als resultaat een mediawaarde van €34.000. Met de bovengenoemde kanttekening met betrekking tot online en social media meetbaarheid.
-
The Hague Festivals (THF) Vanaf april is de PR-campagne voor The Hague Festivals geïntensiveerd. Nieuws over de festivalperiode is op gezette tijden via persberichten verstuurd. De Haagse festivalperiode The Hague Festivals was net als de afgelopen twee jaar genomineerd voor de Pinnacle Awards die tijdens het 55ste congres van de IFEA (International Festivals & Events Association) congres werden uitgereikt. Tijdens het congres kreeg THF 16 awards uitgereikt. Het winnen van de prijzen heeft in de media nog een staartje gekregen toen de Haagse Stadspartij vragen ging stellen aan het college van B&W over het inschrijfgeld. Er is in verschillende media gepubliceerd over de awards, zowel op positieve als negatieve manier.
-
Overig o AD landelijk: stille plekken in Den Haag o Geassocieerde Pers Diensten (GPD): vorstelijk Den Haag; o ANWB Kampioen: winters Den Haag o Groter Groeien: tips en uitjes Den Haag o AD Haagsche Courant: Met de sportredactie van het AD wordt aan een reeks artikelen gewerkt ‘aan de keukentafel’. Hierin komen sporters uit Haags Goud samen met een hun mentor aan het woord. Onderwerpen zijn disciplines, voeding, mentaliteit, ambities, etc. Eind oktober vinden de eerste interviewen plaats. o MAX radio 5: In het programma van Tineke de Nooij op radio 5 van omroep Max is aandacht besteed aan bijzondere talenten. Tineke interviewde Jason Gawke over zijn sport, de begeleiding van Haags Goud en mentoren, etc. Het item duurde vier minuten. o PR ondersteuning Prinsjesdag 2010, de Dutch Fashion Awards, Tango Flash mob Haagse passage.
In 2010 zijn de knipsels bijgehouden van de grootste projecten en activiteiten en is de mediawaarde berekend van de vrije persbewerking activiteiten. Deze waarden zijn voornamelijk van print,
10
aangezien online slecht of niet te meten is. De totale PR waarde nationaal was ca. € 3.7 miljoen, waarbij The Hague Festivals er met € 1.4 miljoen positief uitsprong. Internationaal Verreweg het grootste deel van de internationale persbewerking komt neer op het organiseren van persbezoeken aan Den Haag. Dit wordt uitgevoerd in samenwerking met een promotionele partner, het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC). In 2010 zijn 110 persovernachtingen geboekt voor 87 journalisten uit Duitsland, België, Frankrijk, Spanje, Italië, China, Rusland en de Verenigde Staten. Dit heeft 86 publicaties opgeleverd. De pr waarden die meetbaar zijn, zijn vrijwel alleen print. Online is echter helaas slecht te meten. Wat meetbaar is, is in onderstaand overzicht te zien. De totale PR waarde internationaal was ongeveer € 400.000. 2.3. Marketingservices Den Haag Informatiegids 2010 De vernieuwde Den Haag Informatiegids 2010 (totale oplage: 375.000 exemplaren) is begin 2010 verschenen in 3 verschillende taalversies (Nederlands, Engels en Duits). Vanaf begin januari is begonnen met de distributie naar de landelijke VVV-kantoren en naar alle bij Den Haag Marketing aangesloten hotels, diverse attracties en musea in Den Haag en omgeving, campings en bungalowparken. In totaal zijn via deze ‘kanalen’ meer dan 225.000 exemplaren verspreid. Tevens hebben in 2010 alle nieuwe inwoners van de stad een exemplaar van de Den Haag Informatiegids 2010 toegestuurd gekregen. Ook is de brochure gedistribueerd via de eigen VVV-kantoren, middels speciale displays op diverse locaties en op tal van binnen- en buitenlandse beurzen. Medio september 2010 is begonnen met de productie van de Den Haag Informatiegids 2011. Deze zal worden uitgevoerd in een handzamer formaat en gebaseerd op de pijlers en de activiteiten daaromtrent uit te geven. Hiermee is ingespeeld op de aanbeveling van het collectieve cultuur strategie van LaGroup om het Uitmagazine en de Informatiegids te integreren, actueler te maken en meer toe te spitsen op de gedefinieerde doelgroepen. De nieuwe Informatiegids (“Welkom in Den Haag”) zal in 2011 3 keer verschijnen, in Nederlands en Engels en worden uitgevoerd in de nieuwe campagnestijl van Den Haag Marketing. The Hague Online Media Center (OMC) Het The Hague Online Media Center (OMC) is gratis beschikbaar voor vertegenwoordigers van de binnen- en buitenlandse media, de binnen- en buitenlandse reisindustrie en andere zakelijk geïnteresseerden. Deze kunnen rechtenvrije bestanden downloaden om deze vervolgens in hun communicatie over de stad Den Haag en de badplaatsen Scheveningen en Kijkduin, te gebruiken. Het OMC is te bereiken via www.thehagueomc.com. Per 31 december 2010 hebben in totaal 1.493 unieke gebruikers zich voor het OMC geregistreerd, bijna een kwart meer dan vorig jaar. In totaal bezochten zij in 2010 in totaal 5.504 keer het OMC en bekeken zij gezamenlijk meer dan 65.000 pagina’s. Het aantal pagina’s dat bekeken wordt per bezoek is gedaald met 23% naar 12 pagina’s per bezoek. In 2010 is verder gewerkt aan de vernieuwing en van het OMC en begin 2011 zal de totaal vernieuwde beeldbank worden gepresenteerd. Voor de nieuwe beeldbank is, in overleg met de gemeente, in de loop van 2010 veel nieuw materiaal gemaakt.
11
2.4 Fondsenwerving en Acquisitie In 2010 is voornamelijk geacquireerd voor de volgende projecten en producten: – Scheveningen/Beach Special – The Hague Festivals (THF) – UITmagazine – Nissen – Haagsuitburo Cijfermatige onderbouwing hiervan is terug te vinden in het financiële jaarverslag.
12
3.1 Marketing recreatief toerisme In 2010 is in de toeristische marketing ingezet op de internationale-, nationale- en regionale markt. De internationale marktbewerking was vooral gericht op een intensieve benadering van België, Duitsland, United Kingdom, Frankrijk, Spanje, Italië en Scandinavië waar – in samenwerking met het NBTC - de Citybreakcampagne is uitgevoerd. Bij de nationale marktbewerking lag de nadruk op de trend om in eigen land op vakantie te gaan en zijn PMC’s voor de voor Den Haag belangrijke doelgroepen ontwikkeld, waarbij ‘een weekendje weg’is gepromoot. De regionale marktbewerking (denk aan de Binnenstadscampagne en de campagne voor THF) was vooral gericht op festivals, winkelen en het cultuuraanbod (Haags UITburo). 3.1.1 Nationale marktbewerking (regionaal en landelijk) Dagattractie-campagne Deze campagne was gericht op de regionale- en nationale markt met als doel de bestedingen in Den Haag te vergroten. De campagne bestond uit een actiematige website vandaagnaardenhaag.nl waar bezoekers een kortingsbon van 25% konden uitprinten voor een bezoek aan de deelnemende partijen (Omniversum, Museon, Panorama Mesdag, Duinrell, Museum voor Communicatie, Madurodam en SEA LIFE Scheveningen). Er is in 2010 gebruik gemaakt van de inzet van verschillende media om traffic naar de website te genereren. Op online gebied is er een Google Adwords campagne uitgezet, er zijn banners geplaatst op diverse websites zoals dagjeweg.nl en uitmetkinderen.nl. Ook zijn er 6 e-nieuwsbrieven verstuurd rondom schoolvakanties. In totaal zijn er in 2010 ruim 115.000 bezoeken aan de website gebracht. Dit aantal ligt iets lager dan in 2009 (124.000 bezoeken). Er zijn 20.970 kortingsbonnen gedownload waarvan de meeste bonnen van Madurodam (6069) gevolgd door bonnen van Omniversum (4411). Dit is een stijging ten opzichte van 2009 toen er nog 18.500 bonnen werden gedownload. Het merendeel van de bezoekers (63 %) van de website kwam via zoekmachines (Google Adwords grootste) op de website terecht. Ook kwam een deel van de bezoekers (23 %) via verwijzende sites waarbij dagjeweg.nl het hoogste scoorde. 13 % was direct verkeer en 2 % kwam op een overige manier op de website terecht. Op 4 oktober 2010 is wederom een Relatiedag georganiseerd. Tijdens deze dag zijn busondernemers, reisagenten en (front-office) medewerkers van hotels en VVV’s uit de regio uitgenodigd om Den Haag weer top of mind te maken. De dag was vrij rustig, maar werd wel door iedereen als positief bevonden. Toch blijft het de vraag of deze dag direct effect heeft. Voor volgend jaar wordt gekeken of er eventueel een samenwerking met het (zakelijke) evenement Prins voor een Dag kan worden gezocht of dat de dag om het jaar georganiseerd moet worden. The Hague Festivals (juni) The Hague Festivals 2010 vond plaats van 10 tot en met 27 juni. De vierde editie van The Hague Festivals heeft ruim 900.000 bezoekers getrokken. Ondanks de iets lagere bezoekersaantallen dan voorgaande jaren, hebben The Hague Festivals en de (grote) evenementen afzonderlijk kwalitatief een succesvolle editie neergezet met een hogere zichtbaarheid in de binnenstad en in de media dan afgelopen jaren. De lange termijn doelstellingen van The Hague Festivals, zoals gesteld in 2009, zijn:
13
• • •
Minimaal 40 procent bezoekers van buiten Den Haag en omstreken 6 (40.000 bezoekers van de 1 miljoen bezoekers) en 1 procent internationale bezoekers; Groei van het aantal verkochte kaarten voor betaalde evenementen met 2 procent 7 ten opzichte van 2009; Toename van de bestedingen van een festival/evenement bezoeker 8.
Aantal bezoekers Doelstelling voor 2010 was om meer bezoekers van buiten Den Haag aan te trekken. Dit is alleen meetbaar bij de betaalde evenement The Hague Jazz en Festival Classique. Bij The Hague Jazz kwam 48%v( 2.750) uit de omgeving Den Haag, 38% (2.175) uit de rest van Nederland en 15% (840) uit het buitenland. Bij Festival Classique kwam 52% uit Den Haag en 48% van daarbuiten. Deze cijfers geven een indicatie dat meer bezoekers van buiten Den Haag de weg naar THF hebben gevonden. Hoe deze verdeling is bij de overige festivals is niet bekend. Aantal verkochte kaarten Het merendeel van de evenementen van The Hague Festivals is gratis te bezoeken. De betaalde evenementen hebben in 2010 in totaal 37.654 kaarten verkocht. Dit zijn 584 kaarten meer ten opzichte van 2009. Dit is een groei van 1,5 procent en is de doelstelling van 2 procent net niet behaald. Aantal overnachtingen Tijdens The Hague Jazz zijn er in totaal 1.600 hotelovernachtingen geboekt. In 2009 waren dit nog 1.200 hotelovernachtingen, wat dus een groei betekent van 33 %. Den Haag Marketing is een pilot gestart met boekbare The Hague Festivals arrangementen op de website slaapindenhaag.nl . Het aantal boekingen van dit arrangement zijn helaas te verwaarlozen. Of er een toename is op de totale bestedingen per bezoeker per festival/evenement is niet onderzocht. Communicatie De marketingcampagne voor The Hague Festivals in 2010 is zowel op regionaal als op landelijk niveau uitgezet waarbij het meest is geïnvesteerd in de festivalkrant (15 %), het festivaljournaal (15 %) en outdoor activiteiten (15 %). Ook werd er meer dan in 2009 ingezet op de online campagne (10 %) en werd er minder nadruk gelegd op print advertenties (3%) en radio en tv (3 %). Door deze verdeling is de regio dit jaar goed op de hoogte gebracht van wat er speelde in de stad en werd men buiten Den Haag geënthousiasmeerd om naar de stad te komen. De website van The Hague Festivals heeft in totaal 58.670 bezoeken gegenereerd hiervan waren 47.128 unieke bezoekers. Van de 54.859 bezoekers komt het merendeel uit Den Haag (15.594). De bezoekers van de website komen ook uit de grote steden Amsterdam (4.814) Rotterdam (2.994) en Utrecht (2.126). Het is lastig om deze cijfers te vergelijken met 2009, omdat de website in 2009 eerder online was en rapportages gaf die over een langere periode waren genomen. In 2011 wordt The Hague Festivals voor de vijfde keer georganiseerd en staat, door de toevoeging van het Royal Beach Concert, de gehele maand juni in het teken van de festivalperiode. Het overige aanbod in Den Haag wordt meer betrokken bij de festivalperiode om zo meer reuring in de stad te creëren in de maand juni. De focus van de marketingcampagne van The Hague Festivals 2011 komt te liggen op nationaal niveau. Hierdoor wordt nationaal bezoek en verblijfstoerisme aan de stad gestimuleerd met als doel het genereren van directe economische spin-off. De nadruk van de activiteiten komt te liggen op outdoor, online en pers en pr. Ook wordt de inzet van Superpromotors verder uitgebouwd om mensen te enthousiasmeren voor de festivalperiode. Gezamenlijk met de pijlerevenementen wordt daarnaast gekeken of er meegelift kan worden op afspraken met grote mediapartners. Bij Festival Classique wordt bijvoorbeeld gekeken worden naar een uitbreiding van de samenwerking met de AVRO en bij Parkpop met Radio Veronica.
Rijswijk, Voorburg-Leidschendam en Wassenaar Bron: Den Haag Marketing Middellange termijn strategie 2010-2016 8 Bron: Consumentensegmentatie Den Haag, Smart Agent Company 6 7
14
Scheveningen Beachbreak campagne De doelstellingen van de Scheveningen Beachbreak campagne in 2010: - Meer toeristen naar Den Haag-Scheveningen trekken, - Verblijfstoerisme stimuleren door meer traffic te genereren naar de hotelwebsites, - Twee procent stijging van gemiddelde besteding, - Stijging van het bezoek aan de website per maand met 10 procent, - Awareness, vergroten van het positieve imago van Den Haag Scheveningen als badplaats. De campagne heeft een imago- (thema) en actiematige benadering die versterkt wordt met pers en pr activiteiten. Om zoveel mogelijk mensen te attenderen op Scheveningen en de het diverse aanbod, zijn verschillende communicatiemiddelen ingezet print, internet, radio en tv, outdoor, joint promotion, pers en pr, diversen. Meer toeristen In samenwerking met de vier grote hotels in Scheveningen zijn diverse hotelarrangementen via scheveningendenhaag.com gecommuniceerd. In totaal heeft de campagne vanaf de start in maart 404 doorklikken (CTR, click trough rate) gegenereerd naar de hotels, met een duidelijke piek in het paasweekend (april). Bestedingen De gemiddelde besteding 9 van de bezoeker per dag lag rond de € 48,-. De doelstelling was om deze te verhogen met twee procent naar € 49,- per bezoeker per dag. Cijfers hierover zullen pas eind van het jaar bekend zijn. Website bezoek De website scheveningendenhaag.com is vanaf 16 februari 2010 live. De bezoekresultaten van de website heeft een constante stijging laten zien met een duidelijke piek tijdens het paasweekend en pinksterweekend. De nieuwe site www.scheveningendenhaag.com is 192.499 keer bezocht, waarvan 168.213 unieke bezoekers. Ongeveer 82 procent van de bezoekers weet via de zoekmachines naar de site te komen en 12 procent komt binnen via verwijzende websites (onder andere via bannering en links). Dit betekent dat we gemiddeld iets meer dan 10.000 unieke bezoekers per maand naar de website krijgen. Maandelijks zien we een gemiddelde stijging van 36 procent. Awareness Uit de uitkomsten van het onderzoek van Blauw Research blijkt dat de bezoeker de uitgezette campagne met een 6,9 waardeert. Verder wordt aangegeven dat de campagne zorgt voor een beter beeld en van wat er te doen is in Scheveningen. Ook vindt men dat Scheveningen zich onderscheidt van andere badplaatsen met deze campagne. Voor 2010 is er een onderzoek uitgevoerd door bureau Blauw Research naar de bekendheid en waardering voor de Beachbreak campagne. De belangrijkste resultaten uit dit onderzoek zijn: - 7% van alle ondervraagden heeft met zekerheid een campagne van een Nederlandse badplaats gezien. Nog eens 26% denkt misschien een campagne gezien te hebben. - Een op de zeven ondervraagden heeft desgevraagd de campagne van Scheveningen gezien. - 40% van de mensen die de campagne gezien hebben, heeft een dagtrip naar Scheveningen gemaakt n.a.v. de campagne. 18% heeft een korte vakantie naar Scheveningen gemaakt naar aanleiding van de campagne. - Verder zorgt de campagne er met name voor dat men een beter beeld heeft van wat er te doen is in Scheveningen en vindt men dat Scheveningen zich onderscheidt van andere badplaatsen met deze campagne 9
Consumentensegmentatie Den Haag, Smart Agent Company
15
-
De campagne wordt gemiddeld met een 6.9 gewaardeerd. Uitingen die specifieke gericht zijn op een bepaalde doelgroep worden door de betreffende doelgroep beter gewaardeerd dan door andere doelgroepen Als reactie op de campagne noemen mensen vooral ‘gezellig naar Scheveningen’, ‘lekker naar het strand’, ‘vakantiegevoel’, ‘zon’ en ’zomer’ Op de vraag wat de campagne duidelijk wil maken antwoordt men vooral ‘dat er in Scheveningen veel te beleven is’, ‘dat het goed toeven is in Scheveningen’ en ‘dat we een bezoek moeten brengen aan Scheveningen’
Kijkduincampagne In samenwerking met Stichting Beach Resort Kijkduin werd in 2010 het marketingplan voor Kijkduin opgesteld. De campagne heeft zich enerzijds gericht op Kijkduin in het algemeen (exclusief, rustig en chique Kijkduin) en anderzijds met actiematige marketingactiviteiten rondom een aantal evenementen als Organique en LightArt. De marketingactiviteiten zijn gericht op het trekken van nieuwe bezoekers en het vaker laten komen van bestaande bezoekers. Hiervoor moest Kijkduin gedurende het jaar blijvend onder de aandacht worden gebracht. In samenwerking met Wegener (de Posthoorn) zijn er 14 advertenties verschenen in de regio met bovenstaande boodschappen. Daarnaast is Kijkduin op de kaart gezet via Google Adwords en een samenwerking met The Hague Online. Op locatie werden de bezoekers geattendeerd op evenementen via de digitale agenda en billboards in de directe omgeving van Kijkduin. Tevens is er met Kijkduin deelgenomen aan het imago- en bezoekersonderzoek Den Haag. De media-inzet was gericht op de positionering en profilering van Kijkduin enerzijds, anderzijds conversie, het trekken van bezoekers. In alle mediauitingen werd dezelfde boodschap herhaald, waarin Kijkduin neergezet wordt als: Exclusief, rustig en chique Kijkduin (mooi en rustig strand) met een verwijzing naar de site van Kijkduin waar alle informatie staat met betrekking tot het aanbod (winkelen, eten en drinken), de mogelijkheid tot gratis parkeren en openbaar vervoer tot aan het strand en het feit dat de winkels 7 dagen per week open zijn. Beleef Den Haag campagne Beleef Den Haag was een pilot in het kader van recessiemarketing, gericht op de nationale marktbewerking met als doel, door middel van onder andere arrangementen, meer verblijfstoerisme naar Den Haag te trekken. Als platform voor deze arrangementen is de bestaande website www.slaapindenhaag.nl gebruikt met hierin een boekingssysteem van hoteliers.com. Voor de campagne ‘Beleef Den Haag’ zijn in 2010 verschillende soorten middelen ingezet met focus op online, print, radio en tv en pers&pr. Met behulp van een mediabureau is een middelenmix tot stand gekomen, waarbij de doelgroepen getarget werden. Een landelijke bijlage in de regionale dagbladen trok de aandacht en leidde tot een toename van het aantal websitebezoekers. De inspanningen op radio en tv hadden minder directe resultaten tot gevolg. Smith Communicatie verzorgde de pers en pr. Website In 2010 is de website www.slaapindenhaag.nl 37.095 keer bezocht, waarvan 31.573 unieke bezoekers. De meeste bezoekers (34.963) waren afkomstig uit Nederland, de overige 2.132 bezoekers zijn afkomstig uit onder andere België, Duitsland en UK. Dit is niet opvallend aangezien de campagne Beleef Den Haag een nationale focus had. Conclusie Volgens de cijfers van hoteliers.com zijn er afgelopen jaar 117 arrangementen van Beleef Den Haag geboekt. Van deze 117 boekingen zijn 45 arrangementen geboekt via de website www.slaapindenhaag.nl. De overige 72 arrangementen zijn geboekt via hoteliers.com of via de website van het hotel zelf. Daarnaast zijn er 263 boekingen gemaakt voor alleen een kamer, via www.slaapindenhaag.nl. In totaal leverde dit 282 nachten op met een waarde van €37.553. Dit zijn
16
boekingen bestaande uit normale overnachtingen of arrangementen die opgesteld zijn door het hotel zelf. Het totaal aantal boekingen via de site www.slaapindenhaag.nl is teleurstellend te noemen. Bij de analyse van de oorzaken kwamen een aantal zaken naar voren. In de eerste plaats is de prijs voor veel mensen (zeker in tijden van recessie) een belangrijk struikelblok. Door ‘rate parity’ zijn de deelnemende hotels eraan gehouden om op hun eigen site de laagste prijs aan te bieden. In de tweede plaats was vooral het boekingssysteem van hoteliers.com te weinig toegankelijk waardoor het voor de bezoeker een te hoge drempel was om daadwerkelijk een boeking te kunnen maken. Niet bekend is hoeveel mensen direct bij hotels hebben geboekt of op het idee zijn gebracht om in de toekomst Den Haag te bezoeken. Binnenstadscampagne De Haagse binnenstad heeft steeds meer te bieden op het gebied van uitgaan, winkelen en cultuur. Dit gevarieerde en hoogwaardige aanbod dient telkens onder de aandacht van de consument gebracht te worden. Niet alleen in Den Haag zelf maar ook in de regio, waar Den Haag een verzorgende functie heeft. Constante promotie is ook noodzakelijk om de concurrentie met de omliggende steden en winkelcentra het hoofd te bieden. De consument heeft de luxe te kunnen kiezen uit meerdere 'smaken'. De ‘unieke smaak’ van de Haagse binnenstad kan niet vaak genoeg onder de aandacht van de consument worden gebracht. De marketingactiviteiten van de Stichting Marketing Haagse Binnenstad (SMHB) richten zich op het bij de doelgroepen profileren van de binnenstad als een binnenstad met hoogwaardig winkel-, horeca- en cultuuraanbod. De nadruk ligt op het gevarieerde en uitgebreide assortiment met sterke uniciteit, gelegen in een bijzondere en levendige ambiance (qua cultuur, historie, architectuur/inrichting openbare ruimte en publieksevenementen). De Hoofddoelstelling van de SMHB is een bijdrage te leveren aan de structurele economische ontwikkeling van de binnenstad. Dit doet zij door: Marketing Productontwikkeling Het regisseren van eenduidige promotie Het stimuleren van samenwerking De activiteiten van de SMHB worden afgeleid uit: het marketingplan van voorgaande jaren het Binnenstadsplan 2010-2020; Naar een totale Haagse binnenstad! de vraag vanuit leden van de SMHB initiatieven van derden De doelstellingen van het Binnenstadsplan 2010-2020; Naar een complete Haagse binnenstad! zijn voor 2020: verhogen van het aantal bezoekers met 15% naar 37,5 miljoen in 2020 verlengen van de verblijfsduur van de bezoekers van buiten Den Haag met 10% verhogen van de bestedingen per bezoek met 10% toename van het aantal overnachtingen met 10% verhogen van de waardering van de Haagse bevolking voor de binnenstad van 7,2 naar 7,5 in 2020 toename van de bekendheid van de Haagse binnenstad op lokaal, regionaal en landelijk niveau. In 2010 heeft de SMHB tal van activiteiten ontwikkeld om de consument te bewegen de Haagse binnenstad te bezoeken. De potentiële bezoekers werden via de marketingcampagne de Binnenstad …. púúr Den Haag geïnformeerd over het veelzijdige winkel-, uitgaans- en cultuuraanbod in de binnenstad. De campagne bestond uit vier onderdelen: de imagocampagne, de mediacampagne rondom themaweken (voorjaar, zomer, herfst en winter), de promotionele ondersteuning van evenementen (onder andere KoninginneNach, CPC loop, Boekhorstfestival, The Hague Pride, Prinsjesdag, Intocht Sinterklaas, Dutch Fashion Awards en Résidence de La Mode, etc.) en het organiseren van eigen evenementen t.w. ShoppingNight en Winters Warmte Weekend.
17
De 15 aangesloten leden van de Stichting Marketing Haagse Binnenstad, zijn stakeholders die belang hebben bij een eenduidige promotie van de Haagse Binnenstad: te weten Kamer van Koophandel Den Haag, HTM, Rabobank, Levi Lassen Groep/Overleg Spuiplein, City Mondial, ING/Rabbijn Maarsenplein, Geste/Haagsche Bluf, ASR/Passage, Buurtschap Noordeinde, Buurtschap 2005, Staedion/Boekhorststraat, Hommerson Arcades BV, Ondernemersvereniging Grote Marktstraat, Sichting Evenementen Grote Markt, Stichting Plein Horeca en de Binnenstad Ondernemersfederatie. Imago campagne In 2010 is de campagne voor de binnenstad verder aangepast met meer aandacht voor de sferen in en de beelden van de Haagse binnenstad, als eerste stap richting een vernieuwde campagne. De website www.puurdenhaag.com kreeg een nieuwe look & feel. De stadse evenementenkalender werd 2 x uitgebracht, met daarin een overzicht van alle evenementen in de binnenstad in de periode jan/juni en juli/dec. Outdoorreclame in de vorm van de HTM binnenstadstram, die continu geupdate werd met actuele informatie rondom evenementen. In de Haagse glossy LEVEN, verschenen 4 spread advertorials over sfeergebieden in de Haagse binnenstad met nadruk op cultuur en uitgaan. De nieuwe editie van het Puur magazine verscheen, met daarin een bundeling van artikelen over de Haagse binnenstad die eerder in Leven verschenen. Twee promobikes die waren bestickerd in de puur Den Haag stijl werden ingezet tijdens evenementen en verspreidden brochuremateriaal van de binnenstad en van de diverse evenementen (Prinsjesdag, The Hague Pride, Residence de la Mode, ShoppingNight, Sinterklaas, Winterse Warmte Dagen). Mediacampagne Advertenties in Nl70, h-a-h bladen van Wegener, ADHC, Business Haaglanden, LEVEN, Den Haag Centraal, Margriet, Libelle rondom speciale momenten in het jaar en rondom evenementen. Tevens werden radiospots ingezet rondom speciale evenementen zoals ShoppingNight, Residence de la Mode en Winterse Warmte Dagen. 1 x in de 2 weken heeft Den Haag FM, de uitservice, een rubriek die 10 minuten duurt met daarin aandacht voor actuele informatie over de binnenstad op het gebied van shoppen, cultuur en uitgaan. Ondersteuning evenementen Omdat evenementen een extra aanleiding zijn voor een bezoek aan de Haagse binnenstad worden die evenementen ondersteund, waarvan duidelijk is dat zij een aantrekkingskracht hebben voor een combinatiebezoek (shoppen, cultuur, uitgaan). De bijdrage wordt bepaald op basis van de ROI voor branding van de Haagse Binnenstad. In 2010 kwamen de volgende evenementen hiervoor in aanmerking: CPC loop,KoninginneNach,The Hague Pride, Prinsjesdag, Sinterklaas, Residence de la Mode, Uit festival, ShoppingNight, Winterse Warmte Dagen. Voor de intocht van Sinterklaas werd samengewerkt wat betreft de mediacampagne met Stichting Marketing Scheveningen. Aangezien de aankomst van Sinterklaas in Scheveningen was en het eindpunt van zijn route in de Binnenstad. Stichting Marketing Haagse Binnenstad (SMHB) maakte deel uit van het organisatieteam van de Residence de la Mode, het publieksprogramma voor de Dutch Fashion Awards. De SMHB zette zich in om zowel het bedrijfsleven als de consument te betrekken bij deze activiteit. Ondernemers werd gevraagd ruimte beschikbaar te stellen voor exposities. Een couponnenflyer werd samengesteld met speciale aanbiedingen tijdens Residence de la Mode en verspreid bij de deelnemende ondernemers en daarnaast verspreid in Den Haag e.o. Tevens werd het evenement in de diverse media ondersteund wo. Radiospots 100%NL, advertenties in NL70 en Wegener. Eigen evenementen ShoppingNight 2010 Op 17 juni vond de 4e editie plaats van het inmiddels succesvolle evenement ShoppingNight, deze keer met het thema Top Secret. ShoppingNight wist deze keer 2 belangrijke mediasponsoren aan zicht te binden. De landelijke
18
wekelijkse glossy GRAZIA (Sanoma) en de lokale en regionale h-a-h bladen van WEGENER (Posthoorn, Leidschendammer etc.). Hierdoor kon zowel landelijk als regionaal het evenement goed onder de aandacht gebracht worden met relatief beperkte financiële middelen. Naast een grote catwalk op de Grote Markt was er tevens programmering op het Rabbijn Maarsenplein ism WarChild City en de InHolland, de Haagsche Bluf, Paleispromenade en het Hofkwartier. Voor het eerst werd ook gebruik gemaakt van het versturen van sms berichten op de avond zelf met de laatste aanbiedingen en kon men zich op een nieuwsbrief abonneren. Hierdoor werd inzicht verkregen in de bezoeker van de ShoppingNight. Over het bestedingspatroon, duur van bezoek, herkomst van de bezoeker etc. Op deze avond wisten meer dan 100.000 bezoekers de binnenstad te vinden. Een uitstekend resultaat in tijden van economische crisis, met zeer tevreden ondernemers, gezien de behaalde omzetten van deze avond. Onderzoek wees uit dat 72% van de bezoekers meer dan Euro 75,-- pp deze avond uitgaf. Men verbleef ca. 4 uur in de stad, de waardering voor het evenement was 61% goed en 21% uitstekend, 55% van de bezoekers is afkomstig uit Den Haag en 45% uit de rest van Nederland. Winterse Warmte Dagen Sfeerwinkelen met service is hetgeen wat de binnenstad van Den Haag biedt en waarmee ze zich onderscheidt van de omringende winkelcentra. Zo werd in 2009 gestart met de Winterse Warmte Dagen. Een initiatief dat in eerste instantie werd geïnitieerd met recessie gelden vanuit de Gemeente Den Haag, maar vervolgens is opgepakt door de SMHB als onderdeel van haar activiteiten ter stimulering van het bezoek aan de binnenstad tijdens de decemberperiode. Dit jaar vonden de Winterse Warmte Dagen plaats op 11 en 12 december met het thema The Hague Wraps it Up. Mobiele inpakteams op diverse locaties in de Haagse Binnenstad, zorgden een service met een glimlach. Bezoekers konden gratis hun kerstinkopen laten inpakken, onderwijl genieten van een versnapering en muziek, kregen een gratis binnenstadshopper mee en ontvingen een flyer met aanbiedingen van ondernemers in de Haagse binnenstad. Doel van de actie was het sfeerwinkelen met service en na afloop een drankje drinken of dineren in een unieke omgeving onder de aandacht te brengen. Door deze elementen te benadrukken onderscheidt de binnenstad zich van omliggende winkelgebieden. Culturele intermezzo’s Tevens werd een start gemaakt met het verzorgen/ondersteunen van culturele intermezzo’s in de Haagse binnenstad. De Haagse binnenstad fungeert in dezen als podium voor culturele instellingen, die op hun beurt promotie voor hun activiteiten maken. Op deze wijze werd samengewerkt met De Dutch Don’t Dance Devision en de Bijenkorf, Festival Classique en McDonalds en de HEMA. Daarnaast werd de viering van 125 jaar Haagsche Passage aangegrepen voor winkelen op koopzondag met een flash mob en tango salong i.s.m. Tango Centro en een jazz lunch concert met St Prospero. De binnenstadscampagne wordt in 2011 vervolgd. In de eerste drie jaren van de campagne lag de nadruk op de integrale benadering van de binnenstad met de pijlers shoppen, uitgaan en cultuur en met een regionaal bereik tot 30 km. De komende jaren worden de unieke sfeergebieden van de binnenstad meer onder de aandacht gebracht, waarbij met zowel regionale – als landelijke marktbewerking de Binnenstad op de kaart wordt gezet. 3.1.2. Internationale marktbewerking Internationale City Break-campagne 2010 – 2012 De internationale Citybreak campagne is een 3-jarige samenwerking met het Nederlands Bureau voor Toerisme en de steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Maastricht. Daarnaast zijn er nog een aantal kleinere steden die soms deelnamen aan deze campagne. De campagne had een focus in België, Duitsland, United Kingdom, Frankrijk, Spanje, Italië en Scandinavië. De campagne wordt gefinancierd door verschillende partners en heeft een totaal budget van ongeveer 3,7 miljoen euro. Naast de grote steden in Nederland en het Nederlands Bureau voor Toerisme (gesubsidieerd door Economische Zaken), zijn travel partners (zoals KLM, Transavia.com, easyJet.com, P&O ferries, Deutsche Bahn en Thalys) en boekingspartners (Expedia en Last Minute.com) actief.
19
Naamsbekendheid Uit onderzoek in november 2010 is gebleken dat Den Haag bekend is bij 71 procent van de doelgroepen die in de landen worden bewerkt en dat 24 procent de intentie heeft de stad te bezoeken. De cijfers komen van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen. De geholpen naamsbekendheid van de Citybreakcampagne is in de landen gestegen van 23% in mei naar 32% in november 2010. Conversie De campagne heeft direct via de bookingpartner Expedia 856 boekingen opgeleverd. Het aantal bezoekers heeft een economische waarde van €665.478, dit komt neer op 79% van de voor 2010 gestelde doelstelling. Met name in de UK heeft een daling van het aantal boekingen in april plaatsgevonden als gevolg van de aswolk uit IJsland. Niet bekend is wat het aantal boekingen buiten Expedia heeft opgeleverd. Intercontinale City Break-campagne Japan De Japanse markt is voor Den Haag Marketing en het toeristische bedrijfsleven te groot om potentiële bezoekers middels marketingactiviteiten te interesseren en vervolgens te werven. Daarom is gekozen om deze markt in samenwerking met het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen te bewerken, in te zetten op pers-en reisindustrie bewerking en focus op de culturele programmering van Den Haag. Het Mauritshuis is hierin een belangrijke proactieve stadspartner. Het museum heeft een sterke aantrekkingskracht op Japanners. Doelstellingen • Het imago van Den Haag bij travel trade en consumenten positief onder de aandacht brengen, • Het initiëren tot opname van Den Haag in de programma’s van trade, • Het op de kaart zetten van Den Haag als cultuur, dans, shopping en internationale stad aan zee, • Het stabiliseren van het intercontinentale toerisme naar Den Haag. In Japan wordt er voornamelijk gepromoot op de Japanse website van holland.com. In totaal zijn er ruim 58.000 bezoekers geweest op de Den Haag pagina’s. Deze Den Haag pagina’s kennen de volgende indeling: Den Haag, stad met vele gezichten; musea en attracties; evenementen; Scheveningen en toeristische informatie. De meeste bezoekers klikken door op musea en attracties. Daarna is het onderwerp ‘Den Haag’, stad met vele gezichten het meest populair. In november heeft een salesmissie plaatsgevonden waar het Mauritshuis Den Haag heeft gerepresenteerd.
20
3.2 Cultuur Marketing Cultuurmarketing draagt eraan bij dat meer (internationale) bezoekers Den Haag bezoeken, en meer bewoners van Den Haag en regio (intensiever) gebruik maken van het cultuuraanbod in de stad. Cultuurmarketing wordt ingevuld door Den Haag Marketing door het promoten van het complete culturele aanbod van Den Haag en regio. Enerzijds door middel van het merk Haags UITburo de participatie van de Haagse inwoners aan het culturele aanbod te verhogen, anderzijds door middel van cultuurmarketing op doelgroep gerichte projecten het (collectieve) culturele aanbod van Den Haag in te zetten om meer bezoekers naar de stad te trekken. In de afgelopen jaren heeft de nadruk binnen cultuurmarketing sterk gelegen op de producten en diensten van het Haags UITburo. Producten en diensten die vooralsnog gericht zijn/waren op het stimuleren van de inwoners van Den Haag en regio (intensiever) gebruik te maken van het Haagse culturele aanbod. Op projectbasis zijn ook trajecten gestart om op basis van het culturele aanbod van de Den Haag meer bezoekers naar de stad te trekken. Echter, de focus van de unit cultuurmarketing heeft altijd gelegen op de Haagse inwoners. In opdracht van Gemeente Den Haag (OCW en Citymarketing), Den Haag Marketing en Directieoverleg Haagse Podia (DP) heeft bureau LaGroup in 2009 een strategische notitie Collectieve Cultuurmarketing voor Den Haag opgesteld. In 2010 is door Den Haag Marketing, in samenwerking met Gemeente en culturele instellingen in Den Haag, een start gemaakt met de concretisering van de conclusies en aanbevelingen uit dit rapport. De voortgang hiervan wordt tweemaandelijks besproken met de stuurgroep “collectieve cultuurmarketing”, bestaande uit een vertegenwoordiging vanuit het culturele veld, de Gemeente en Den Haag Marketing. Paragraaf 3.2.1. geeft een weergave van de resultaten van de producten en diensten van het Haags Uitburo, in paragraaf 3.2.2. wordt ingegaan op de resultaten van de vorderingen in het kader van de (collectieve) cultuurmarketing. 3.2.1 Het Haags UITburo Het Haags UITburo is onderdeel van het Nederlands UITburo. Dé distributeur van agenda-informatie op het gebied van cultureel uitgaan in Nederland met het doel cultuurparticipatie te vergroten. Het UITburo netwerk bestaat inmiddels uit 16 regionale UITburo’s. Elk regionaal UITburo is onafhankelijk en zelf verantwoordelijk voor de eigen lokale Marketing, PR en Sales. Het Nederlands UITburo richt zich aansluitend daarop alleen op landelijke marketing activiteiten. Daarnaast faciliteert en coördineert het Nederlands UITburo gezamenlijke projecten van verschillende UITburo’s. Door allen te werken onder hetzelfde merk, met dezelfde database en overeenkomstige producten wordt het merk UITburo steeds sterker en herkenbaarder. Producten en diensten van het Haags UITburo: 1.Het UITMagazine. Doelstellingen - De lezers informeren, door artikelen, tips, aanbiedingen en een van dag-tot-agenda, over activiteiten op het gebied van podium- en beeldende kunsten in de regio Haaglanden en zo tot (meer) bezoek aanzetten. - Behoud abonnees. Aantal abonnees eind 2009 was 2.705. Per 1 januari 2011 zal het UITmagazine niet meer worden uitgegeven. In 2010 verscheen het UITmagazine 10 keer in een oplage van 25.000 exemplaren. Het magazine werd verstuurd aan 2.548 abonnementhouders (62% afkomstig uit Den Haag) en verspreid op bijna 700 locaties. Vanaf eind augustus werd het magazine ook in Zoetermeer weer verspreid. Het
21
septembernummer bevatte de programmering, de plattegrond en het aanbod voor het Haags UIT Festival en werd in een oplage van 50.000 exemplaren voor en tijdens het Haags UIT Festival verspreid Medio 2010 is besloten om te stoppen met het uitgeven van het Uitmagazine in huidige vorm. De reden daarvoor is tweeledig: • Verschuiving van informatieverstrekking van papier naar internet, met als resultaat afnemende aantallen abonnees • Het Uitmagazine in deze vorm draagt niet bij aan de doelstellingen zoals geformuleerd in de strategienota collectieve cultuurmarketing. In de evaluatie van de activiteiten van het Haags Uitburo wordt aanbevolen om te stoppen met het Uitmagazine, de Uitbestelgidsen de TheatreGuide. Om deze leemte op te vullen is een nieuw magazine (Welkom in Den Haag) ontwikkeld, zie ook §2.3. Hierin staat een selectie uit het cultuuraanbod van musicals tot kunstmanifestaties, eten en drinken, winkelen, interviews, interessante plekken, interessante wetenswaardigheden, interessante personen, et cetera. Na dit besluit is gestopt met promoten van het UITmagazine. Mede hierdoor is de doelstelling “behoud aantal abonnees” niet behaald. Half november zijn alle UITpashouders en abonnementhouders op UITmagazine schriftelijk op de hoogte gesteld van het stoppen met uitgeven. Om de abonnees een alternatief te bieden is met de weekkrant Den Haag Centraal een samenwerkingsverband aangegaan. Wekelijks verschijnt er vanaf januari 2011 een speciale bijlage in de krant met de volledige culturele agenda. Data wordt aangeleverd door Den Haag Marketing/Haags UITburo. 2. 65+ Theaterarrangementen (in theaterseizoen sept. - juni) Met speciale 65+ theaterarrangementen bereikt het Haags UITburo een groot aantal senioren dat niet zelfstandig meer naar het theater wil/kan gaan. Vier keer per jaar wordt een op de doelgroep geselecteerd aanbod in een boekje gecommuniceerd waarop kan worden ingeschreven. Doelstelling is om per seizoen minimaal 1.000 ouderen naar het theater mee te nemen. In 2010 hebben 999 ouderen een bezoek gebracht aan het theater. 3. UITpas Stimuleert cross-over-, herhaal-, en nieuw theater- en museumbezoek. Doelstellingen - Bijdrage aan 2% meer bezoekers aan participerende culturele instellingen. - Consolidatie van het aantal UITpashouders binnen Den Haag en 5% stijging van het aantal UITpashouders van buiten Den Haag. (t.o.v. 2009) Ten opzichte van 2009 (7.787) is een daling van 788 UITpashouders te zien, terwijl een groei van 5% was gesteld. Het niet uitbrengen van de UITbestelgids (abonnementencampagne voor het aankomende culturele seizoen en het niet promoten van de UITpas (hangende implementatie van de collectieve cultuurmarketingstrategie) en het opheffen van UITmagazine zijn de reden voor de forse daling in het aantal UITpashouders. Dat blijkt ook uit de redenen van opzegging. Bovenaan staat het stoppen UITbestelgids, men maakt er te weinig gebruik van en het stoppen van het UITmagazine. Hoewel het aantal UITpashouders de laatste jaren terugloopt is het gebruik nog steeds aanzienlijk. In het eerste half jaar werden volgens opgave van de theaters ruim 10.000 tickets met UITpaskorting verkocht waarvan twee derde door SEM en Koninklijke Schouwburg. Van één theater kennen we de conversie verkoop met UITpaskorting/verkoop. Deze cijfers worden pas sinds kort aangeleverd door (een deel van) de theaters. Een concrete doelstelling is derhalve ook niet gesteld. Met als doel de UITpas te promoten onder potentiële bezoekers aan Den Haag zijn samenwerkingsverbanden gestart met Theaters in de buurgemeenten Wassenaar, Zoetermeer en Naaldwijk.
22
In 2010 is het UITpaslogo toegevoegd aan de geïntroduceerde studentenkaart. Ruim 30.000 studenten kunnen deze kaart aanvragen en kunnen daarmee ook gebruik maken van de UITpaskorting. Of het gestelde doel van 2% meer culturele bezoekers is gehaald is op dit moment nog niet te berekenen aangezien de cijfers op de gemeentelijke website voor 2010 nog niet zijn gepubliceerd. 4. Haags UIT Festival Doelstelling: - Bekendmaking van de programmering, werving (nieuwe) bezoekers voor het culturele aanbod in Den Haag - Aantal bezoekers 75.000 - Doelstelling kaartverkoop theaters: nnb in overleg met de theaters (nog geen doelstelling in 2010) De organisatie van het Haags UIT Festival is door licentiehouder Den Haag Marketing gegeven aan DOEN. Een begeleidingscommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van het Directieoverleg Haagse Podia en Den Haag Marketing heeft de totstandkoming begeleid. Invulling In het Ooievaarspaviljoen konden houders van een Ooievaarspas zich laten informeren over de mogelijkheden met hun pas en ook voor de niet-Nederlands sprekende inwoners van Den Haag waren - in samenwerking met The HaGuestcard- alle theaters die voorstellingen programmeren waarbij taal geen probleem is, op de festivalplattegrond met een logo aangegeven. Bij de stand van het Haags UITburo kon worden gegrabbeld naar theaterkaartjes. Er werd maar liefst 136 keer gegrabbeld naar 274 tickets. Er zijn 270 UITpassen verkocht. En 230 personen hebben zich aangemeld voor de UITmail. Den Haag Danst! vierde het UIT Festival op het Spuiplein en liet zien dat onze stad dé dansstad van Nederland is. Het Spuiplein stond ook in het teken van Den Haag War Child City. In Theater aan het Spui kwamen de kinderen aan bod. Ook de horeca aan de Denneweg was aangesloten en tot ‘s avonds laat geopend. Een volledige evaluatie wordt i.s.m. alle belanghebbende partijen opgesteld. Bekendmaking programmering Er hebben zich meer cultuurinstellingen dan ooit aangemeld voor de Informatiemarkt. Maar liefst 98 kramen en een aantal losse elementen maakten dat het Lange Voorhout overvol was. Op drie buitenpodia op het Lange Voorhout, in de theaters, het Filmhuis en het Haags Historisch Museum was een doorsnede te zien van het komend seizoen. Aantal bezoekers De 38ste editie van het Haags UIT Festival trok naar schatting van de organisatie 85.000 bezoekers. Dit is 10.000 (13%) meer dan het gestelde doel en 15.000 meer dan in 2009. Kaartverkoop Lang niet alle theaters hebben tijdens het UIT Festival tickets verkocht. Zij die dat wel deden (Lucent Danstheater, Dr A Philipszaal, Diligentia, De Appel, Kon Schouwburg en Diligentia) verkochten 3783 tickets. 7. UITmail Doelstellingen - Abonnees informeren over en gidsen door het culturele aanbod in de regio Haaglanden. - Kwantificeerbare doelstelling is 10.000 Uitmail-leden (inschrijvingen) eind 2010. De e-mail nieuwsbrief van het Haags Uitburo, de Uitmail, is één van de vaste communicatieinstrumenten waarmee cultuurgeïnteresseerden zich op de hoogte kunnen houden van het Haagse
23
cultuuraanbod. Maandelijks wordt er standaard een Uitmail verstuurd, en bij grote festivals, evenementen en dergelijke worden er extra nieuwsbrieven verstuurd, speciaal gericht op abonnees die hebben aangegeven interesse te hebben in het desbetreffende genre. Aantal abonnees Eind 2010 hadden zich 12.390 mensen ingeschreven voor de Haagse Uitmail. Worden hier echter alle uitschrijvingen, dubbelen, inactieve mailadressen en dergelijke van afgetrokken, blijven effectief 8.688 abonnees over. 27,95% van alle Uitmail-abonnees komt uit Den Haag en 18,78% uit de buurgemeenten (bv. Voorburg) en de regio (incl. Delft, Zoetermeer en het Westland). Iets meer dan de helft (53,56%) woont buiten de regio Haaglanden. 8. www.haagsuitburo.nl Doelstellingen - Bezoekers informeren over en gidsen door het culturele aanbod in de regio Haaglanden. - 300.000 bezoeken per jaar - 150.000 unieke bezoekers per jaar - 1.500.000 pageviews per jaar - Verder doorontwikkelen van de website op het gebied van zoekfunctionaliteit, SEO en web2.0tools. Eind 2009 is door de Uitburo’s overgestapt van een betaald statistiekprogramma naar het gratis Google Analytics. Hierdoor is er geen directe vergelijking mogelijk met voorgaande jaren. Aantal bezoeken In totaal waren er in 2010 226.527 bezoeken door 150.384 bezoekers op haagsuitburo.nl. Een groei van 20% ten opzichte van 2009. Deze bezoekers bekeken gemiddeld 5.89 pagina’s per bezoek, wat een zeer goed aantal is en gemiddeld bijna een pagina meer is dan vorig jaar. In 2010 kwam er gemiddeld 64,96% nieuwe bezoekers op de site van het Haags Uitburo, een percentage dat vrijwel gelijk bleef gedurende het jaar. Dit betreft grotendeels mensen die via Google de site voor het eerst bezoeken en dus zo in aanraking komen met het Haagse cultuuraanbod. Ruim 95% van alle bezoekers op haagsuitburo.nl kwam in 2010 uit Nederland. Met de volgende verdeling: - uit Den Haag komt 30,72% van de bezoekers - uit de randgemeenten (Voorburg, Rijswijk, etc) komt bijna 15% van de bezoekers - uit de omliggende steden, zoals Delft, Naaldwijk, Wassenaar, Zoetermeer, komt ongeveer 8% - zo’n 45% van de bezoekers kwam dus uit de rest van het land in 2010 Net als voorgaande jaren was er in de zomermaanden een dip – iets wat voor elke site geldt. De daling in de eerste maand van het jaar volgt eveneens de tendens van de vorige jaren, alhoewel heviger, want waarschijnlijk veroorzaakt door de overstap naar een compleet nieuwe site. De stijging in de tweede helft van 2010, de eerste helft van het theaterseizoen, is significant en duidelijk sterker dan in voorgaande jaren. Pageviews Het aantal paginaweergaves volgt ongeveer de trend van het aantal bezoekers, waarbij vooral de sterke stijging in de laatste maanden van 2010 opvallen. In totaal waren er in 2010 op de Uitburosite 1.333.874 pageviews. Dit is 89% van het gestelde doel van 300.000 pageviews per jaar. De gemiddelde tijd die bezoekers op de site doorbrachten, daalde in 2010 licht. Reden hiervan is dat mensen steeds beter de juiste content weten te vinden en dus minder lang hoeven te zoeken. De gemiddelde tijdsduur die bezoekers in 2010 op de website doorbrachten, was 3:33 minuten.
24
Het bouncepercentage is het aantal bezoekers dat slechts één pagina bekijkt zonder verder te klikken. Idealiter ligt dit percentage dus laag, bij voorkeur onder de 40%. Het bouncepercentage voor haagsuitburo.nl lag in 2010 gemiddeld rond de 31,34%, een goede score. Doorontwikkelen en benchmarking Met Google Analytics is het mogelijk om de eigen statistieken te vergelijken met die van sites van eendere grootte. Alhoewel een absoluut vergelijk niet mogelijk is, blijkt bij een dergelijke benchmark dat haagsuitburo.nl in 2010 op alle fronten positief afsteekt. Dit geldt zowel voor sites uit de categorieën kunst, cultuur en toerisme als voor álle vergelijkbare categorieën. Hieronder kort voor dat laatste een vergelijking: - de bezoeken van haagsuitburo.nl lagen 420,93% hoger dan die van vergelijkbare sites - het aantal pageview lag in 2010 maar liefst 826,04% hoger - per bezoek werden er 77,77% meer pagina’s bezocht - de gemiddelde tijd op de site was 48,87% hoger - het bouncepercentage voor vergelijkbare sites lag in 2010 op 47,82%, wat 34,47% hoger is dan het percentage van haagsuitburo.nl - het aantal nieuwe bezoeken was in 2010 voor de Uitburo-site 3,26% hoger 9. Social media Het Haags Uitburo is actief op verschillende sociale netwerken met als doel branding van het merk Uitburo, onder de aandacht brengen van de vele activiteiten in de Haagse regio, de dialoog aangaan met cultuurliefhebbers en het inzetten van ambassadeurs. Hieronder staan de belangrijkste kanalen uiteengezet. Flickr Op de internationale fotowebsite Flickr waren er eind 2010 907 contacten van het Haags Uitburo. Er zijn 133 foto’s geplaatst die gemiddeld 200 keer werden bekeken en ongeveerd 7 reacties per foto ontlokten. Het aantal bezoekers op de photostream van het Haags Uitburo komt boven de 600. Zonder te overdrijven, kan er gesteld worden dat er geen enkel ander online platform is, waar het Haagse cultuuraanbod voor een internationaal publiek op zo’n manier in beeld wordt gebracht als door de photostream van het Haags Uitburo. Twitter Via Twitter werden er in 2010 mensen intensief en veelal dagelijks geïnformeerd over en geënthousiasmeerd voor het Haagse cultuuraanbod. Ook wordt hier gemonitord wat er over het Uitburo wordt gezegd, worden er vragen over de Haagse regio op cultureel-toeristisch gebied beantwoord en wordt op zo veel mogelijk manieren de dialoog aangegaan met andere Twitteraars. Via Twitter werden er sinds vorig jaar eveneens zogenaamde theater-meetups georganiseerd: theateruitstapjes met eten, voorstelling en nagesprek. Begin 2010 waren er zo’n 900 volgers van het Haags Uitburo op Twitter. Aan het einde van 2010 was het aantal volgers van het Haags Uitburo gestegen tot 1994, een ruime verdubbeling. Per dag komen er dus zo’n drie volgers bij. Gekeken naar de ‘Klout Score’, een rekenmethode om de invloed van een Twitteraar aan te geven, bedraagt deze voor het Haags Uitburo 48. De classificatie die daarbij hoort is: “You are a thought leader in your industry. Your followers rely on you, not only to share the relevant news, but to give your opinion on the issues. People look to you to help them understand the day's developments. You understand what's important and what your audience values.” Hyves Met de opmars van Facebook is de populariteit van Hyves tanende. Het aantal leden van de Haags Uitburo-Hyves is iets gezakt, tot 398. Waar de interactie op Flickr en Twitter hoog is, valt die op Hyves jammer genoeg tegen. Wellicht moet de strategie veranderd worden, dan wel afstand gedaan worden van een actieve rol op dit platform. 10. Database Alle culturele data wordt door alle UITburo’s in de landelijke database ingevoerd. Zo ontstaat een landelijk overzicht. Met de Haags UITbase bezit het Haags UITburo een unieke, vrijwel complete dag
25
tot dag agenda, inclusief redactionele beschrijving. Deze data zijn door derde partijen (zowel regionaal als nationaal gratis op te vragen om op te nemen in externe media. 3.2.2 Projecten (collectieve) Cultuurmarketing Den Haag Danst! In de zomer van 2009 is het project Den Haag Danst! - met een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van het Holland Dance Festival, Korzo productiehuis, Lucent Danstheater, Nederlands Dans Theater, De Dutch Don’t Dance Division en Den Haag Marketing- van start gegaan. Op basis van het projectplan “Den Haag Danst!” en het reeds in 2008 opgestelde marketingconcept “Den Haag Danst! Om een tweetal redenen heeft de projectgroep in december 2009 besloten de oorspronkelijke plannen voor Den Haag Danst! kritisch onder de loep te nemen. Deze redenen zijn: 1. De strategienota “Collectieve cultuurmarketing Den Haag” en de bijbehorende conclusies en aanbevelingen 2. Ervaring na 3 maanden Den Haag Danst! Op basis van het oorspronkelijke Den Haag Danst! plan en de conclusies en aanbevelingen uit de strategienota Collectieve Cultuurmarketing Den Haag is er een aangescherpt marketingplan gerealiseerd voor de periode 2010-2012. De focus in de activiteiten van Den Haag Danst! Heeft in 2010 – in overleg met Citymarketinggelegen op de realisatie van een interactieve website, waarin alle Haagse instellingen, theaters en festivals (inclusief alle amateurgezelschappen en dansscholen) een eigen omgeving krijgen en kunnen onderhouden. Deze site is tijdens het Haags UITfestival 2010 gelanceerd. Kijkend naar de maandstatistieken heeft die vernieuwing een grote invloed gehad op het aantal bezoekers. Bezoeken De vernieuwde site werd begin september tijdens het Haags UIT Festival gelanceerd. Sindsdien zijn de bezoekersaantallen alleen maar gestegen, terwijl in de eerste helft van 2010 de bezoekersaantallen heel erg mager waren. In totaal waren er in 2010 10.216 bezoekers op denhaagdanst.nl.
Paginaweergaves Ook het aantal pageviews laat een stijgende trend zien. In totaal waren er 37.005 paginaweergaves op de website. Bezochte pagina’s per bezoek Het aantal bezochte pagina’s per bezoek kende rond de lancering van de website een hoogtepunt, zakte daarna wat in en ging daarna licht stijgen. Het gemiddelde lag op 3,42 pagina’s per bezoek. Gemiddelde tijd op de site De gemiddelde tijdsduur van een sitebezoek daalde na de lancering iets. Het gemiddelde bedroeg 2:41 minuten. Bouncepercentage
26
Het bouncepercentage bleef gedurende 2010 vrij constant: 54,72%. Doel in 2011 moet zijn dit percentage naar beneden te brengen. Nieuwe bezoekers Het percentage nieuwe bezoekers op denhaagdanst.nl bedroeg in 2010 77,28%. Geografische herkomst Bijna 95% van alle bezoekers op de website van Den Haag Danst! kwam in 2010 uit Nederland. Deze mensen wonen voornamelijk in Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Voorburg, Utrecht, Leidschendam, Cappelle a/d IJssel, Rijswijk, Zoetermeer en Delft. Het gehele project wordt separaat van dit jaarverslag door de projectgroep Den Haag Danst een projectverslag opgesteld. Holland Art Cities – The Hague Art City 2009–2011 In de periode 2009-2011 slaan de vier grote steden (Den Haag, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht) de handen ineen voor een megaproject op kunstgebied: Holland Art Cities. Gedurende twee en een half jaar stemmen 10 topmusea in deze steden hun programmering rond drie thema’s op elkaar af. Doelstelling is 150.000-200.000 extra (internationale) bezoekers aan de 10 participerende musea in de vier grote steden gedurende de looptijd van het evenement. Bezoekdoelstelling na twee thema’s De doelstelling van Holland Art Cities is na het tweede thema reeds behaald. Tot juni 2010 hadden reeds 230.000 buitenlandse bezoekers aangegeven dat zij speciaal voor de tentoonstelling die onderdeel was van Holland Art Cities naar Nederland zijn gekomen. Hiermee is een extra financiële impuls van bijna €50 miljoen gerealiseerd in de Nederlandse economie. Wanneer ook diegenen meegeteld worden die aangeven dat de tentoonstelling mede reden was om naar Nederland te komen gaat het om €210 miljoen. Bezoekaantallen hoofdprogramma Thema 1 Thema 2 Thema 3 Begroot totaal
Oorspronkelijk
Werkelijk
Procentueel
1.265.000 813.000 1.529.000 3.607.000
2.455.680 2.046.338 911.152 5.413.170
+94% +152% -40% +50%
Stand per 15 maart 2011
Het bezoekersonderzoek loopt nog en wordt per 30 maart 2011 afgesloten. De rapportage over de volledige periode inclusief het derde thema zal zomer 2011 opgeleverd en verspreid worden. Bezoekaantallen thema 3 conform prognose De bezoekaantallen voor het derde thema zijn conform verwachting beneden de oorspronkelijke begroting geëindigd. Er zijn nog twee tentoonstellingen waarvan de cijfers op dit moment nog niet bekend zijn en welke invloed hebben op het eindresultaat. Hiermee zal het eindresultaat van thema 3 naar verwachting uitkomen tussen de 1,1 en 1,2 miljoen bezoekers, wat neerkomt op 75%-80% van de oorspronkelijke begroting. De resultaten van thema 3 zijn beter dan bij aanvang van het thema werd verwacht. Naast het herstel in de toeristische sector hebben de inspanningen van zowel musea, steden als de marketingbureaus hierbij een belangrijke rol gespeeld. Elke stad is op of boven de herziene begroting geëindigd. Financiën Holland Art Cities zal binnen de afgesproken budgetten afgerond worden. De jaarrekening 2010 zal in juni 2011 gereed zijn, waarna de financiële afwikkeling zal plaatsvinden.
27
Marketingplan Verheugend is met name in Duitsland dat een aantal touroperators heeft aangegeven ook na Holland Art Cities door te willen gaan met de steden. De persreizen van najaar 2010 zijn goed bezocht. Opvallend was dat niet alleen de grote instellingen maar ook de in het buitenland minder bekende instellingen veel belangstelling van de journalisten kregen. De online campagnes zijn groot ingezet in Frankrijk en Duitsland en vormen een goede basis voor verdere ontwikkeling. Specifiek Den Haag. Tweede blok : “Moderne en hedendaagse kunst en design” Overzicht bezoek(ers)aantallen: Den Haag 357.000 Kandinsky & der Blaue Reiter De Jonge Vermeer In nieuw perspectief: Cézanne, Picasso en Mondriaan
175.000 70.000 112.000
Waardering tentoonstelling: Den Haag 8,1 Kandinsky & der Blaue Reiter De Jonge Vermeer In nieuw perspectief: Cézanne, Picasso en Mondriaan
8,0 8,1 8,1
Den Haag kreeg in vergelijking met de andere 3 steden met haar tentoonstelling van de bezoekers het hoogste waarderingscijfer,gemiddeld een 8.1, (Amsterdam: 7,9; Rotterdam: 7,3; Utrecht 7.5). 14% van de bezoekers aan Den Haag boekte een meerdaags verblijf in Den Haag. In vergelijking met de andere steden uit de G4 doet Den Haag het goed in vergelijking met Rotterdam (10%) en Utrecht (6%). Maar blijft Den Haag en de andere 2 steden drastisch achter bij Amsterdam waar 80% van de bezoekers een meerdaags verblijf boekten. The Hague Art City
Woont in stad; 110.000; 12%
Niet speciaal gekomen; 255.000; 27%
Speciaal naar stad gekomen; 575.000; 61%
61% van de Nederlandse bezoekers aan één van de tentoonstellingen zegt speciaal voor die tentoonstellingen naar één van de steden te zijn gekomen (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht of Den Haag. Rondom de tentoonstellingen in het Mauritshuis en het Gemeentemuseum zijn in 2010 diverse hotelarrangementen samengesteld in de ‘Beleef Den Haag’ campagne (zie pagina 15). Naast de (meetbare) reserveringen van deze arrangementen is het gezien bovenstaande cijfers meer dan aannemelijk dat Holland Art Cities/The Hague Art City heeft bijgedragen aan veel meer hotelovernachtingen in Den Haag.
28
4.1 Convention Bureau De business unit Convention Bureau binnen Den Haag Marketing bedrijft generieke marketing om Den Haag nationaal en internationaal te profileren als congresbestemming en stad voor zakelijke evenementen. Daarbij werkt het Convention Bureau samen met vrijwel alle partijen die het congresklimaat bepalen. Opzet van het Convention Bureau is het adviseren van potentiële congresorganisatoren en meeting planners met betrekking tot het Haagse aanbod. De activiteiten die ten behoeve daarvan worden uitgevoerd, betreffen in algemene zin: • Vertegenwoordiging en coördinatie van activiteiten op (inter)nationale beurzen; • Coördinatie van mediacampagnes, waaronder die voor het zakelijk en toeristisch bedrijfsleven; • Organisatie van oriëntatiebezoeken aan Den Haag voor potentiële congresorganisatoren of initiatiefnemers; • Initiëren en organiseren van netwerkplatforms en -evenementen; • Behandeling van aanvragen voor congressen en evenementen alsmede bemiddeling tussen aanvragers en toeleveranciers; • Advisering van potentiële congresorganisatoren, begeleiding van (bid)procedures en de vervaardiging van bidbooks; • Publicaties, waaronder het handboek Meetings, Conventions and Incentives (MCI), bedrijven van PR en genereren van aandacht in de vakpers; • Genereren, rubriceren en publiceren van vakkennis en onderzoeksgegevens m.b.t. regionale congressen, databasebeheer voor de nationale en internationale markt voor congressen en zakelijke evenementen. In 2010 zijn de activiteiten zoals bepaald in het marketingplan 2010 uitgevoerd. Op de nationale en internationale markt is de reeds ingezette marktbewerking voortgezet. Er heeft uitbreiding van de activiteiten op de (inter)nationale associatiemarkt in het kader van en middels het Samenwerkingsverband Stimulering Internationale Congressen (zie onder sub Samenwerkingsverbanden) plaatsgevonden. Kanttekening is wel dat de in het verleden bepaalde koers met betrekking tot het uitbouwen van de incentivemarkt niet meer is gevolgd. Praktisch bleek het product Den Haag als incentivedestinatie onderontwikkeld en niet opgewassen tegen de wensen en eisen van de doelgroep. Directe benadering Op zowel de nationale als ook de internationale markt is gekozen voor een meer directe benadering bij gebrek aan middelen om een volwaardige communicatiecampagne te voeren zoals in voorgaande jaren. Er is sterker ingezet op het creëren van face-to-face momenten met de doelgroep , bijvoorbeeld door het uitbreiden van relatie-evenementen zoals Prins voor een Dag en gerichter acquisitie te plegen door de externe projectmanagers. Communicatie Op communicatievlak is in samenspraak met de afdeling Pers&PR een programma uitgevoerd, waaronder een actie gericht op de opening van het congresseizoen, om zoveel als mogelijk vrije persaandacht te genereren. Gedurende het jaar is bedrijfsbreed gekozen voor meer uniformiteit en eenduidigheid in de communicatie (zie § 2.1), hetgeen tegen het einde van het jaar verder is uitgewerkt naar een marktspecifieke vertaling en de basis zal vormen voor campagnevoering in 2011. Website Tevens is er geïnvesteerd in de doorontwikkeling van de website www.denhaagcongres.nl om de doelgroepen efficiënter en effectiever te kunnen bereiken en bedienen. Wegens onvoorziene omstandigheden heeft de livegang van dit project langer geduurd dan aanvankelijk gepland en zal de vernieuwde website pas in 2011 worden geactiveerd. Daarnaast is er geïnvesteerd in het uitbreiden van de functionaliteiten van het CRM-systeem om op termijn kosten te kunnen drukken door processen te automatiseren en te digitaliseren, klantinformatie breder te delen en mogelijkheden met betrekking tot databasemarketing te creëren.
29
Op de volgende pagina’s volgt een nadere toelichting op de communicatiemiddelen, activiteiten en samenwerkingsverbanden. 4.1.1 In de marketingcommunicatiesfeer zijn - ter ondersteuning van de nader te noemen activiteiten de volgende producten ingezet: • •
MCI / Congreshandboek. Het handboek (publicatie 2009) is een tweejaarlijkse printuitgave, oplage 17.000 stuks en heeft als doel een integraal overzicht te bieden van plaatselijke bedrijven welke ingezet kunnen worden bij het organiseren van bijeenkomsten. Advertenties, advertorials en redactionele aandacht (België en Groot-Brittannië) met geselecteerde mediapartners met als doel het genereren van awareness en positieve beeldvorming. Deze campagnes hebben als ondersteunend communicatiemiddel gewerkt aan de inspanningen van de acquisiteurs en hebben waardevolle inzagen geboden voor de marktspecifieke porposities.
Om de marktpartijen met elkaar te verbinden, te informeren en te motiveren met betrekking tot de bijeenkomstmogelijkheden in Den Haag en het overdragen van de hieruit voorkomende leads zijn onderstaande activiteiten ondernomen: •
Fam-trip UK kennismakingsbezoek voor 14 voorgeselecteerde en gekwalificeerde meetingplanners uit Groot-Brittannië (in samenwerking met Rotterdam Marketing); Awareness en bereidheid om in Den Haag te organiseren is noemenswaardig positief beïnvloed. Resultaat 4 concrete aanvragen.
•
Prins voor een Dag Dit soft sales evenement is uitgebreid naar een tweetal edities om een bredere doelgroep te kunnen bedienen. Het evenement was een samenwerking met Haagse partners, waaraan 121 meetingplanners uit binnen- en buitenland deelnamen om kennis te maken met Den Haag als MICE-bestemming. Doel was het bewerkstelligen van contact tussen aanbod en vraagzijde. De overall evaluatie van Prins voor een Dag was 8,1 (schaal 1-10) onder de genodigden. Er is gegeven de aard en werkwijze van het evenement niet gemeten op gerealiseerde aanvragen. Er zijn 44 persuitingen gerealiseerd (online/offline) tegen een geschatte waarde van EURO 117.000,-. Op de website hebben zich 1600 bezoekers gemeld (52% direct verkeer) en zijn er op YouTube +500 views van de awareness film geweest.
•
Site Inspections 25 locatiebezoeken (42 dagen) voor nationale en internationale congresorganisatoren en meetingplanners. Hiervan waren er 21 concreet gericht op het vinden van geschikte locaties voor een evenement in Den Haag en waren er 4 oriënterend van aard.
•
Internationale Beurzen Deelname aan de internationale vakbeurzen CONFEX (Groot-Brittannië), EMIF (Belgie), IMEX (Duitsland) en EIBTM (Spanje) met als doel het genereren van awareness voor de bestemming Den Haag. Directe resultante waren een 5-tal aanvragen per beurs. Per saldo een vermindering ten opzichte van voorgaande jaren, doch in lijn met de gestelde verwachtingen.
•
Nationale Beurs Deelname, organisatie, coördinatie en communicatie van een gezamenlijke beursstand op de nationale beurs, Event10. Ten behoeve van circa 13 Haagse bedrijven met als doel het creëren van een sterk merk Den Haag op de nationale evenementenmarkt. Resultaat waren een tiental concrete aanvragen. Gegeven de relatief hoge projectmanagementkosten, de afnemende aantallen participanten en de verminderde draagkracht is besloten om deelname in deze vorm per 2011 te staken. Er zal in 2011 onderzocht worden of er in een andere vorm en op een andere wijze deelgenomen kan worden aan deze vakbeurs.
30
•
Workshops Op diverse workshops in het buitenland hebben één-op-één afspraken plaatsgevonden met meetingplanners. Insteek van deze workshops was awareness, resultante van deze afspraken waren ruim 20 gerichte aanvragen voor Den Haag.
•
Activiteiten in samenwerking met het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen Ambassadelunches - een informele kennismaking (exclusief) met voorgestelde congresorganisatoren; International Showcase - een kennismakingsevenement op locatie voor circa 60 gekwalificeerde meetingplanners;
•
Aanvragen Verwerking van circa 125 leads (25 minder dan in 2009) voor partners Den Haag Marketing.
Er is in 2010 een verdere invulling gegeven aan het Ambassadeursnetwerk, dat is ondergebracht bij een externe projectmanager. Deze projectmanager heeft in samenspraak met relevante stakeholders een analyse opgesteld, een eerste inventarisatie van mogelijke prospects gemaakt en een werkplan gedefinieerd dat in 2011 verder vorm zal krijgen. 4.1.2.Samenwerkingsverbanden Samenwerkingsverband Stimulering Internationale Congressen Dit samenwerkingsverband is bedoeld om meer internationale congressen naar de regio Haaglanden te halen, vooral met het oog op hun economische spin-off voor de stad. Het Convention Bureau coördineert deze samenwerking en vervult de back-office werkzaamheden. De feitelijke acquisitie wordt door acquisiteurs verricht. Op de Britse markt in samenwerking met Rotterdam. Op de associatiemarkt, de markt van overwegend wetenschappelijke congressen en op de Belgische markt werd uitsluitend voor Den Haag acquisitie gepleegd. Conversie De acquisiteurs converteren elke geïnvesteerde marketingeuro naar respectievelijk €59,- en €88,op de corporate en de non-corporate markt. Voor België en Genève is deze conversie nog niet bekend, gezien het feit dat activiteiten in het afgelopen jaar zijn opgestart en de resultaten zich pas op langere termijn concretiseren. Congresdeelnemersdagen De registratie van het aantal congresdeelnemersdagen voor 2010 is bij het ter perse gaan van dit jaarverslag nog niet afgerond. Uit de tot dusver bekende gegevens lijken de resultaten uit te komen in de buurt van die van 2009 of iets daaronder. Dit is in lijn met de globale marktontwikkelingen en conform de eerder gestelde verwachtingen ingegeven door de conjuncturele neergang. Het aantal geregistreerde congresdeelnemersdagen aan internationale meerdaagse congressen was in 2009 117.754, een toename van circa 55% ten opzichte van 2008. De hierdoor gegenereerde economische spin-off voor de stad bedroeg ca. 40,5 miljoen euro. Op de wereldranglijst van internationale associatiecongressen staat Den Haag met 17 congressen in 2009 op een 99e plaats. Dat blijkt uit het overzicht dat ICCA jaarlijks publiceert. In 2008 had Den Haag een 81e positie met 19 congressen. Aantal congressen Hoewel er een groot aantal internationale congressen in beeld is gebracht, zijn er nog altijd congressen die wel in Den Haag plaatsvinden, maar vanwege veiligheids- of vertrouwelijkheidsredenen niet gecommuniceerd mogen worden. Nationale meerdaagse congressen en internationale congressen van minder dan 40 deelnemers worden niet meegeteld, evenals alle eendaagse bijeenkomsten. Onderzoek uit 2007 wijst uit dat de zakelijk toeristische markt, waaronder congressen vallen goed is voor ca. 75% van de hotelovernachtingen in de 3,4,5-sterren hotels. Sindsdien hebben dergelijk onderzoeken niet meer plaats gevonden. De verwachting is dat de trend min of meer gelijk is gebleven.
31
Genootschap voor Eventmanagers Het Genootschap voor Eventmanagers is een collectief waarin de meest toonaangevende eventmanagers van in Nederland gevestigde bedrijven en organisaties zijn verenigd. Doelstelling is o.a. voorlichting, kennisuitwisseling en gedeelde belangenbehartiging. Den Haag Marketing is preferred partner van het Genootschap voor Eventmanagers en verkrijgt zodoende een platform om in overleg te treden met leden van het Genootschap. Zo zijn de leden van het Genootschap uitgenodigd voor Prins voor een Dag. International Congress & Convention Association (ICCA) Door lidmaatschap van ICCA (International Congress & Convention Association) verkrijgt Den Haag Marketing toegang tot de database van associatiecongresorganisaties en meetingplanners en – professionals. Deze database biedt een overzicht van associatiecongressen welke potentie zouden kunnen hebben voor Den Haag en vormt de informatie de basis waarop pre-acquisitie werkzaamheden verricht kunnen worden. Den Haag Marketing heeft deelgenomen aan het 49e ICCA Congres in Hyderabad en de ICCA-programma’s tijdens de vakbeurzen IMEX en EIBTM. Tijdens deze bijeenkomsten bieden partijen de gelegenheid om vak- en marktkennis, trends en analyses en leads uit te wisselen. Meeting Planners International (MPI) Meeting Planners International (MPI) is de grootste en meest diverse gemeenschap voor eenieder die betrokken is bij bijeenkomsten en evenementen. MPI bouwt aan een wereldwijde community van meetingprofessionals en doet dat door middel van kennis en ideeën te delen, relaties te leggen en marktplaatsen te creëren. Het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) Het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) is de organisatie die zich bezighoudt met de marketing van Nederland in binnen- en buitenland. Via het merk 'Holland' zet het NBTC Nederland op de kaart als aantrekkelijke bestemming voor zakelijke bijeenkomsten en congressen. Er is sprake van een nauwe samenwerking tussen Den Haag Marketing en het NBTC. Overleg vindt plaats in regionaal convention bureau (RCB)-verband en bij vakbeurzen staat Den Haag Marketing met een desk op de Holland-stand. Union of International Associations (UIA) De Union of International Associations (UIA) is een researchinstituut en documentatiecentrum dat zich bezighoudt met onderzoek en informatievoorziening omtrent international organisaties en internationale verenigingen. Door lidmaatschap van het UIA wordt inzage verkregen in associatiecongressen welke potentie zouden kunnen hebben voor Den Haag. De database van de UIA vormt de basis waarop pre-acquisitiewerkzaamheden verricht kunnen worden.
32
4.2 Den Haag Topsport In het jaar 2010 is de uitvoering van het Plan van Aanpak Topsport 2005-2010 gecontinueerd en daarmee is wederom verder invulling gegeven aan de Topsportvisie van de gemeente Den Haag. Het Haagse topsportklimaat en het imago en de zichtbaarheid van Den Haag als topsportstad zijn verder versterkt in 2010. Per hoofdactiviteit is hieronder een toelichting gegeven op de invulling van de activiteiten en de resultaten. 4.2.1 Acquisitie, ondersteuning en promotie van topsportevenementen Ondersteuning topsportevenementen Gedurende het hele jaar vonden er in totaal 40 topsportevenementen plaats. Het jaar ging goed van start met ISU WK Kunstrijden Junioren in de Uithof en de City-Pier-City Den Haag in de maand maart. Direct gevolgd door de ‘Haags Goud Tophockeydag’, een nieuwe variant op de alom bekende Haagse Hockeydagen. Dit laatstgenoemde evenement was een initiatief van Den haag Topsport en de drie grote hockeyverenigingen in Den Haag HCKZ, HGC en HDM, in samenwerking met de KNHB. Deze dag was een groot succes, met finalewedstrijden van de Talentencompetitie Heren Hoofdklasse en 2 fantastische derby’s: HCKZ D1 tegen HGC D1 en HCKZ H1 tegen HDM H1. Rond de 3.500 toeschouwers kwamen op dit hockeyspektakel af. Naast de jaarlijks terugkerende grote evenementen zoals de North Sea Regatta en de Siemens Open, zijn tevens weer vele middelgrote en kleinschalige topsportevenementen ondersteund. Dit betrof allerlei sporttakken, van surfen tot lange afstandslopen en van beach handbal tot het NK Tennis voor landenteams. De grote trekkers in de zomer waren de World Tour Beachvolleybal en de Beach Soccer Challenge Cup in het The Hague Beachstadion, en het WK 470 (zeilen). Tijdens dit WK 470 werd de splinternieuwe slipway in de haven van Scheveningen in gebruik genomen en een groot aantal mensen hebben, op het water dan wel vanaf het strand, kunnen genieten van een schitterende overwinning van de Nederlandse dames Lisa Westerhoff (Haagse) en Lobke Berkhout. Voor de eerste maal was er voor het publiek aan de kant een speciale voorziening ingericht bij strandtent Brunotti. Daar konden bezoekers de races volgen op grote schermen en werden de races ook toegelicht door een speaker. Deze try-out om meer mensen te betrekken bij de zeilwedstrijden is zeer positief ontvangen. Bij toekomstige zeilevenementen kan verder worden gebouwd aan dit concept om een breder publiek te bereiken. Bijdrage aan verwerving van WK’s en grote internationale evenementen in de speerpuntsporten. Een groot deel van 2010 stond voor wat betreft de verwerving van evenementen in het teken van het bid voor het WK Hockey in 2014, in het ADO stadion. Begin van het jaar bleek Den Haag de concurrentiestrijd binnen Nederland te hebben gewonnen van de andere geïnteresseerde steden Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Vervolgens hebben de KNHB en de gemeente Den Haag gezamenlijk een bid ontwikkeld en ingebracht bij de internationale bond, de FIH. Na diverse presentaties en enkele spannende weken van wachten, kwam het geweldige bericht dat het WK Hockey 2014 aan Den Haag is toegewezen. Daarnaast is hard gewerkt aan een bid voor het EK Voetbal voor vrouwen in 2013. Het ADO stadion in combinatie met het Sparta stadion was in het bid van de KNHB richting UEFA opgenomen. IN dit kader heeft een site visit plaats gevonden van de UEFA. Alle inspanningen ten spijt, is dit EK uiteindelijk niet aan Nederland toegewezen, maar aan Zweden. 4.2. 2. Programmering & exploitatie The Hague Beachstadion Het Beachstadion optimaal benutten als podium voor topsportevenementen Ook in 2010 was het The Hague Beachstadion het podium voor de top van de beachsporten via topsportevenementen en als trainingslocatie voor de nationale selecties Beach Soccer en Beach Volleybal. Het beachstadion bood tevens een platform voor evenementen met een sociaal
33
maatschappelijke, culturele of commerciële inslag. In totaal waren er 42 evenementdagen waarvan 25 topsport evenementdagen. Er is 1 groot internationaal topsportevenement aan de kalender toegevoegd te weten de The Hague Euro Beach Soccer Challenge Cup. Structureel gebruik van het beachstadion door de Nationale Selecties Beach Volleybal en Beach Soccer is verder ontwikkeld. Aan de beachsportevenementen namen in totaal 1514 deelnemers deel, verdeeld over ca. 331 teams, waarvan 61 internationale teams. Er vonden 9 breedtesport-/sociaal maatschappelijke activiteiten in en om het beachstadion plaats. In juli stond het beachstadion in het teken van beach soccer. De diverse (inter)nationale evenementen hebben in de maand juli ongeveer 1455 hotelovernachtingen opgeleverd. De maand augustus was beach volleybal maand. Het NK Beachvolleybal en de World Tour hebben voor 1100 hotelovernachtingen gezorgd en voor een economische spin off van ongeveer € 150.000,-. De evenementen trokken de aandacht van lokale, regionale, landelijke en internationale media. De marketing van het beachstadion werd lokaal, regionaal en landelijk ingezet. Over het algemeen is de mediadraagkracht licht toegenomen ten opzichte van vorig jaar. De totale mediawaarde van de landelijk ingezette pers voor The Hague Beachstadion bedraagt € 106.998.43,-. Seizoen 2010 werd gekenmerkt door slechte weersomstandigheden (met name tijdens de grote bezoekerstrekker de World Tour) waardoor resultaten op het gebied van bezoekersaantallen zijn achtergebleven. Naar schatting bezochten in totaal 18.500 bezoekers het The Hague Beachstadion. Exploitatie op kwalitatief goede en kostendekkende wijze invullen; streven is om verdere stappen te zetten naar ‘marktrijp’ maken van het beachstadion. Als gevolg van plan Moralis kende het beachstadion dit jaar een nieuwe locatie. Deze nieuwe locatie, had voor- en nadelen, zowel voor de organisatoren als voor de bezoekers. Aangezien het beachstadion in ieder geval in 2011 weer op dezelfde locatie zal staan, kan en zal hierop nu beter worden ingespeeld. In 2009 werd door de exploitant voor het eerst samenwerking gezocht met een marktpartij. In 2010 werd deze samenwerking met de markt gecontinueerd en uitgebreid. In 2011 wordt bekeken hoe samenwerking met de markt gecontinueerd en mogelijk nog verder ontwikkeld kan worden. Tot en met vorig jaar waren er nog sponsorinkomsten van Hommerson. Het is niet gelukt om voor het seizoen 2010 een nieuwe hoofdsponsor te vinden. Naast het gebrek aan sponsorinkomsten vielen ook de huurinkomsten voor de topsportevenementen lager uit dit jaar. Dit kwam met name doordat het totale beachvolleybal programma in een aanzienlijk kortere periode was gecomprimeerd dit jaar. De commerciële verhuur was in beperkte mate toegenomen. Hierin bleken de grote weersafhankelijkheid (een niet-afgesloten vip deck) en spanningen met de strandtenthouders de beperkende factoren. Daarnaast hebben de afspraken met de bonden voor de trainingen van de nationale selecties in het beachstadion een beperkende invloed op de mogelijkheden tot commerciële verhuur. Het uiteindelijke resultaat van de exploitatie beachstadion 2010 is - €16.500,-. Dit tekort is uiteindelijk gedekt met inkomsten van de Sport Business Club. Er is een uitgebreide evaluatie beschikbaar van het Beachstadion 2010, waarin dieper op bovenstaande punten wordt in gegaan. 4.2.3 Versterking marketing & communicatie topsport in Den Haag Verbeteren algemene marketing & promotie topsport in Den Haag. Ten behoeve van de verdere uitbouw van het communicatieconcept Haags Goud heeft afgelopen jaar 2x de ‘Haags Goud experience’ plaats gevonden. Op de Haags Goud Tophockeydag is een pilot uitgevoerd en de experience is tevens ingezet tijdens Het EK Korfbal. Een derde keer was gepland tijdens de World Tour Beach Volleybal, maar moest in verband met het slechte weer worden gecanceld. Den Haag Topsport wil tijdens deze actie de bezoekers van de dag de ‘experience’ van Haags Goud meegeven: bij aankomst op het terrein kreeg iedereen een Haags Goud medaille omgehangen, waarop het concept werd toegelicht en werd verwezen naar de website haagsgoud.nl. Men kon op een
34
Haags Goud erepodium op de foto met een gouden beker, waarna je de foto direct mee kon nemen in een Haags Goud frame. Vanuit de Haags Goud campagne is tevens gezocht naar de verbinding van topsport met breedtesport. In overleg met Sportsupport is een project gestart waarin de Haagse jeugd zelf, onder begeleiding, een campagne ontwikkelt ter bevordering van de sportdeelname onder Haagse jeugd. Het Haags Goud-marketingconcept voor de Haagse topsport dient hierbij ter inspiratie. Daarnaast is er veel aandacht geweest in de media voor het Haags Goud concept. Met name de Haags Goud selectie en bijbehorende Haags Goud mentoren (Haagse oud-topsporters) hebben media-aandacht gekregen. In 2010 is het magazine Den Haag Sport wederom 4 maal uitgebracht. Sinds eind 2009 is hierin een Haags Goud katern opgenomen, om de topsport binnen het magazine iets meer een eigen gezicht te geven. Dit is positief ontvangen door de lezers. Eind 2010 hebben we een enquête gehouden onder de lezers. Daaruit blijkt dat Den Haag Sport goed wordt gewaardeerd en als waardevolle aanvulling wordt gezien. De onderwerpen waarover men in Den Haag Sport kan lezen worden gewaardeerd, waarbij Topsport er in positieve zin uit springt. De meeste respondenten willen de informatie blijven ontvangen zoals dat nu gaat, in de vorm van een magazine. Uitreiking Gulden Ooievaar. Op 26 augustus is in het The Hague Beachstadion de prijs uitgereikt door wethouder Karsten Klein. Onder het toeziend oog van ruim 100 genodigden zijn de prijzen voor beste sportsponsor in de categorieën team, individu en sportevenement uitgereikt. De uitreiking van de Gulden Ooievaar vond plaats tijdens de World Tour Beachvolleybal en is breed uitgemeten in de pers. 4.2.4 Ondersteunen Talenten & Topsporters Ondersteunen sporters met A, B, HP, IT, NT, Bel status volgens (door Olympische Netwerken) vastgestelde Basispakket ondersteuning; contact realiseren met 80% van A, B en HP In 2010 is er contact gerealiseerd met ruim 80% van de A, B en HP sporters. Alle (nieuwe) IT, NT en Belofte sporters zijn uitgenodigd voor een intake gesprek. Daarnaast zijn er op de Regionale Trainingscentra voorlichtingsavonden georganiseerd. Op deze avonden wordt door de topsportcoördinator van Den Haag Topsport aan de (deels) nieuwe selecties van deze RTC’s uit gelegd welke ondersteuning er geboden kan worden aan deze sporter (veelal zijn dan ook de ouders aanwezig). Eind maart heeft bovendien de jaarlijkse informatie-avond voor de sporters plaats gevonden. Op de Haagse Hogeschool verzamelden zich ruim 200 man (topsporters, talenten, trainers en ouders). Zij konden via de informatiemarkt en een serie aan workshops naar behoefte informatie vergaren op sportmedisch en sportorganisatorisch vlak en op het gebied van de afstemming topsport en onderwijs. In totaal was in 2010 sprake van 18 sporters met de status A-sporter, 12 met B-status, 1 HP, 39 met IT, 32 met NT en 125 sporters met de Belofte status, die waren geregistreerd bij Den haag Topsport en het Regio Steunpunt Talent en Topsport. Aangezien het Regio Steunpunt Talent en Topsport per 1 februari 2011 op zou houden te bestaan, is het jaar 2010 benut om de activiteiten van het RSTT te integreren binnen Den Haag Topsport. Het betreft hier de activiteiten van het RSTT, gericht op de ondersteuning van de topsporters in de regio Haaglanden. De ondersteuning van de sporters buiten de regio Haaglanden is overgedragen aan Sport Service Zuid-Holland. Selectie ‘Haags Goud’ continueren, met 10 selectieleden en 10 mentoren De Haags Goud selectie is in 2010 gecontinueerd. Er is de nodige aandacht geweest voor de Haags Goud selectieleden in de media, vaak in combinatie met de bijbehorende Haags Goud
35
Topsportmentoren (Haagse oud-topsporters). In mei heeft er een Haags Goud mentorbijeenkomst plaats gevonden (met de mentoren van de Haags Goud Selectie), waarin een goede inhoudelijke discussie is gevoerd over de invulling van het mentorschap. Op de netwerkevenementen zijn veelal enkele Haags Goud topsporters en mentoren aanwezig. Invulling ondersteuning topsporters op onderwijsinstellingen realiseren volgens afspraak. Er is door de samenwerkende onderwijsinstellingen HHS, Mondriaan en Segbroek een gezamenlijk plan opgesteld in 2010 voor de ondersteuning van de talenten en topsporters op deze onderwijsinstellingen. Er is maandelijks een overleg tussen de topsportcoördinatoren van de onderwijsinstellingen, de topsportcoördinator van Den Haag Topsport sluit hierbij aan. Op basis van bovengenoemd plan is gewerkt aan de verdere verbetering van de ondersteuning en aan een ‘warme overdracht’ van de talenten van de ene naar de andere school. Verder uitbouwen en invullen trainer/coachplatform. In 2010 heeft er 3 maal een trainer/coach platform bijeenkomst plaatsgevonden. Onderwerpen die aan de orde kwamen zijn fitness, kracht en stabiliteit, hoe om te gaan met drop-outs en overtraining . Alle drie de bijeenkomsten zijn goed bezocht en met enthousiasme ontvangen. 4.2.6 Ondersteuning Nationale en Regionale Trainingscentra Toename realiseren in aantal officieel erkende NTC’s en RTC’s en verder professionaliseren RTC’s. Nadat in 2009 het NTC Beachvolleybal als eerste NTC in Nederland officieel was geaccrediteerd, volgde het NTC Zeilen in 2010. Dit betekent dat aan alle door NOC*NSF gestelde eisen voor de ondersteuning van de topsporters in het NTC wordt voldaan. Halverwege het jaar ontving het NTC Zeilen de officiële accreditatie en later in het jaar is ook het ‘InnoSportLab Zeilen’ tot stand gekomen in het Nautisch Centrum. Dit lab is een samenwerkingsverband tussen de gemeente Den Haag, het Watersportverbond, InnoSportNL (NOC*NSF en TNO), TU Delft, Haagse Hogeschool en VU Amsterdam, en zal het Nederlandse topzeilen naar nog grotere hoogten brengen. Het InnoSportLab is in oktober officieel geopend en omvat momenteel zeven innovatieve projecten. Met de coördinatoren van de RTC’s wordt regelmatig overleg gevoerd en worden concrete afspraken gemaakt ten aanzien van de sportmedische ondersteuning (workshops, medische teams) en mogelijk overige ondersteuning van het RTC. Al deze afspraken zijn vastgelegd. Met de RTC’s is aangestuurd op officiële erkenning door de desbetreffende sportbond. Eind van het jaar 2010 was sprake van 5 officieel (door de sportbond) erkende RTC’s: Rugby, Honkbal, Badminton, Voetbal, Langebaanschaatsen en Shorttrack. Met de trainingscentra Handbal en Zwemmen worden nog gesprekken gevoerd om te komen tot officiële erkenning door de bonden. Naar behoeve ondersteunen reeds benoemde NTC’s: Beachvolleybal, Zeilen en Beach soccer Het NTC Beachvolleybal wordt intensief ondersteund door Den Haag Topsport. Er zijn wederom afspraken gemaakt over de ondersteuning op het gebied van fysiotherapie en nu ook sportmassage, via het netwerk van dienstverleners. Ook met het NTC Zielen is er goede samenwerking. Wel is doro Den haag Topsport aangedrongen op intensivering van het contact tussen het NTC Zeilen en Den haag Topsport. De KNVB Beach Soccer is eveneens ondersteund. De Haagse invulling en zichtbaarheid van topsport activiteiten is echter nog beperkt, deze beperkt zich feitelijk tot enkele trainingen van de nationale beach soccer selectie in het beachstadion in de zomerperiode. 4.2.7 Ondersteuning Topsportverenigingen & Trainingscentra Minimaal één contactmoment met alle TSV’s in 2010 In 2010 is met alle topsportverenigingen gesproken en bij de meeste verenigingen heeft dit geleid tot concrete afspraken voor ondersteuning. Enkele voorbeelden hiervan:
36
−
Tennisvereniging Leimonias heeft een financiële bijdrage ontvangen voor specifieke scholing op mentaal vlak en op het gebied van kracht en conditie; − Judovereniging Lui Gia Jen hebben we ondersteund door bij te dragen aan trainingsweekenden en deelname aan internationale toernooien. Na een succesvolle pilot in 2009, is het jeugdopleidingproject van Sonja Thomann in 2010 ingezet bij 4 nieuwe TSV’s (HDM, DKC, Haag Atletiek en Metselaars). Helaas kon het succes van het eerste project niet worden geprolongeerd. De genoemde verengingen konden helaas onvoldoende tijd en menskracht beschikbaar krijgen om daadwerkelijk resultaat te kunnen boeken in dit project. Het project is derhalve vroegtijdig afgeblazen. Hiervoor in de plaats zijn we een ander project gestart. In 2010 hebben we de trainers/coaches van de top-jeugdteams van alle topsportverenigingen de mogelijkheid gegeven deel te nemen aan ons positief coachen project. Een leertrajcet bestaande uit 3 bijeenkomsten gegeven door Stichting Positief Coachen. Drie kwart van alle verenigingen heeft hier aan meegedaan en de deelnemers waren erg enthousiast. Zeker een succesvol project dat goed aan sloot bij de behoeften van de verenigingen! De samenwerking met Citymarketing mbt de boarding voor Den Haag (de vlieger) en voor Haags Goud (het beeldmerk voor de Haagse Topsport) bij enkele TV-waardige TSV’s is ook in 2010 voortgezet. Daar is naast de al betrokken 5 TSV’s één TSV bijgekomen, namelijk badmintonvereniging DKC. Deze vijf verenigingen zijn hiermee wederom financieel ondersteund en sterker geprofileerd als Haagse Topsportvereniging. De TSV’s worden doorgaans voor de diverse netwerkevenementen van Den Haag Topsport uitgenodigd. Daarnaast bieden we ze eens per jaar een aparte bijeenkomst aan. Op 13 dec 2010 hebben we een bijeenkomst georganiseerd voor onze topsportverenigingen, met als onderwerpen het sportmedische beleid van een vereniging en financiële vraagstukken voor de vereniging. Ernst & Young (één van onze partners) heeft een presentatie gegeven over financieel aantrekkelijke regelingen voor verenigingen. Een geslaagde avond met een opkomst van zo’n 20 man, waar we veel positieve reacties op gehad hebben. Uitvoeren van hernieuwde Quick Scan bij alle huidige en potentiële TSV’s Dit jaar zijn we begonnen met het opnieuw scannen van alle TSV’s. Enerzijds om te kijken of ze nog voldoen aan het door ons gedefinieerde topsportprofiel en anderzijds om erachter te komen welke specifieke behoeften de vereniging heeft. Deze scan bestaat uit 2 delen; deel 1 kan via internet worden ingevuld, waarna deel 2 wordt geactiveerd (indien deel 1 voldoende score op levert). Vervolgens wordt een gesprek gepland om gezamenlijk door deel 2 van de scan te lopen en volgt er een eindrapport en afspraken voor ondersteuning. De scan is opgestuurd naar alle bestaande en naar 4 potentiële topsportverenigingen. Bij een kwart is de scan nu volledig uitgevoerd, bij nog eens de helft zijn we halverwege het traject en een kwart van alle verenigingen moet de Quick Scan nog invullen en terugsturen waarna we het traject verder kunnen vervolgen.
37
4.3 Evenementendesk Per 1 juli 2010 is het Kenniscentrum evenementen omgevormd tot Evenementendesk. De focus van de Evenementendesk ligt in de eerste plaats op de marketing en regievoering van de evenementenkalender van de stad. Daarnaast gaat de Evenementendesk actief op zoek naar en biedt advies aan evenementen die een grote economische impact hebben op de stad en die een positief effect hebben op het imago van Den Haag. Tot slot behoren advies geven aan organisatoren en de gemeente, het monitoren van gesubsidieerde evenementen en het secretariaat voeren van de onafhankelijke Adviescommissie evenementen ook tot de taken van de afdeling. De (financiële) controle op de uitvoering van de subsidiebeschikking wordt overgelaten aan de Bestuursdienst en de Dienst Stedelijke Ontwikkeling van de gemeente. Kortweg kent de evenementendesk van Den Haag Marketing onderstaande hoofdtaken: De Eventdesk van Den Haag Marketing kent onderstaande hoofdtaken: A) Het adviseren op het gebied van (publieks)evenementen B) Marketing en preacquisitie voor (publieks)evenementen C) Uitvoeren en ondersteunen subsidieprocedure. Daarnaast kent de Eventdesk een aantal neventaken zoals: • Uitvoering gemeentelijk beleid m.b.t. de zg. Citydressingbanieren • Uitgifte en beheer van Citymarketing uitingen t.b.v. on-site-marketing tijdens events • Up-to-date houden en innoveren van het handboek evenementen • Up-to-date houden en innoveren Leveranciers Database • Het bewaken van in licentie uitgegeven evenementen • Het bewaken van de concessies voor buitenreclame activiteiten Adviseren op het gebied van (publieks)evenementen Het actief en gevraagd adviseren, begeleiden en ondersteunen van de (Haagse) evenementensector op het gehele terrein van voorbereiding, realisatie en evaluatie van grootschalige publieksevenementen. Dit is een doorlopend proces. In 2010 is op circa 35 dossiers richting (lokale)overheid, branche en derden geadviseerd, begeleid en ondersteund. Dit heeft geleid tot enige honderden contactmomenten op deze dossiers. Opvallend is het aantal bovenmatig grote nieuwe evenementen die voorbereid werden om in 2010 en 2011 gerealiseerd te worden en waarbij de Eventdesk een adviserende en begeleidende rol heeft gespeeld. Bijvoorbeeld: Wild Wonders of Europe, Royal Beach Concert, WAR Child Peace Concert.
38
5. VVV – TICKETSHOP HUB Op het moment dat de plannen voor de Bibliotheek – VVV vestiging aan het Spui gereed waren kwam eind oktober het bericht dat NRC Media de vierkante meters zou gaan innemen. Eind december koos NRC Media uiteindelijk toch voor Amsterdam en met twee maanden vertraging is het proces Bibliotheek – VVV aan het Spui voortgezet. Hierdoor wordt de opening in 2011 nu eind juni in plaats van half april. De decentrale activiteiten als city hosts, shop in shop en infopunten ontwikkelden zich verder. De pilot VVV Agentschap Boekhandel Scheveningen in de Keizerstraat opende 1 april haar deuren. En op 13 mei werd VVV De Pier (in het voormalig loketgebouwtje) door wethouder Marjolein de Jong geopend. De vernieuwde toeristische website denhaag.com trok steeds meer bezoekers. In het hoogseizoen ongeveer 40.000 per maand. Ook heeft de VVV zich op het Twitterpad begeven: twitter.com/vvvdenhaag. Doelstelling Ook in 2010 bleef de doelstelling van de VVV onveranderd: “het binden van de toeristische bezoeker aan Den Haag door het verhogen van de gastvrijheid. Een vriendelijke, professionele benadering van de gast, gerichte informatieverstrekking en een goede dienstverlening zijn sleutelbegrippen waarbij de vraag van de gast altijd leidend is.” Uit onderzoek in opdracht van VVV Nederland en dat van studenten van de Haagse Hotelschool bleek dat zowel dag- als verblijfsbezoekers de gastvrijheid en dienstverlening in Den Haag in algemene zin, en dus ook van de VVV, positief waarderen. Complimenten van individuele bezoekers van de VVV-vestiging bevestigen dit beeld. Moeizame autobereikbaarheid en de hindernissen door wegopbrekingen, etc. bij het Centraal Station en in het centrum werden vooral genoemd als negatieve punten. Het merk VVV blijkt in algemene zin bekend en populair. Van 100 merken in Nederland die de consument niet zou willen missen steeg de VVV van plaats 92 naar 67. In de sector Toerisme en Recreatie wekt het merk VVV bij de consument het meeste vertrouwen op en laat bijvoorbeeld merken als KLM en de ANWB achter zich. 5.1 Bezoekers De centrale VVV vestiging Hofweg werd in 2010 door 285.920 bezocht. Dit betekent een daling ten opzichte van 2009 met 8,6%. Met name in de slechtweer maanden januari, februari en december (kou, sneeuw en ijs) kwamen minder bezoekers. In het hoogseizoen bleef het bezoekersaantal op peil. Hiermee zet de dlaing, zoals ook al in 2009 viel te constateren door. Het aantal mensen dat de website denhaag.com bezoekt stijgt echter. Hieruit kan worden geconcludeerd dat er ook bij de VVV een verschuiving plaatsvindt van de fysieke informatie verspreiding naar online. Per 1 januari 2010 is de VVV – vestiging aan de Gevers Deijnootweg gesloten. De nieuw geopende seizoens- VVV De Pier trok vanaf half met tot 1 november ruim 13.000 bezoekers. 5.3 Product- en dienstenverkoop. Een kwart van de 285.920 bezoekers werd door informatiemedewerkers aan de balie geholpen. Hiervan kocht 61% vervolgens een product of een dienst. Ruim 4.600 mensen kochten een ticket, de rest een toeristisch product. Waarmee 16% van de mensen die de VVV binnenkomen een aankoop doen. Dit was in 2009 15%. Het aantal excursie deelnemers daalde ten opzichte van 2009 van 7.415 naar 3.636. Het aantal zakelijke tours door groepsdagtochten, steeg van 539 naar 613. Het aantal deelnemers steeg van 16.512 naar 18.649.
39
Verkoop cadeaubonnen Aan de zakelijke markt werd voor een bedrag van €5.801.612 aan cadeaubonnen verkocht. In 2009 was dit €5.407.812. Het hoogste aandeel aan verkoop werd door de VVV Cadeaubon ingenomen. De bol.com bon is echter een opvallende stijger, ten opzichte van 2009 met ongeveer 45%. 5.4 Gerichte informatieverstrekking en goede dienstverlening. Gerichte informatieverstrekking en goede dienstverlening vindt zijn basis in het meerjarenplan VVV uit 2009. Het plan is gebaseerd op drie peilers: 1. Ontwikkeling van één centrale VVV – vestiging in combinatie met de centrale bibliotheek aan het Spui, 2. On line informatievoorziening ontwikkelen 3. De bezoekers opzoeken met decentrale informatiepunten: VVV shop in shop/agentschap VVV Infopunten City Hosts Informatie op beurzen en congressen VVV – vestiging in bibliotheek Het ontwerpproces van de nieuwe bibliotheek – VVV vestiging aan het Spui heeft in 2010 full swing gestalte gekregen. Resultaat is een mooi ontwerp, waarin de VVV- , de bibliotheek en de horecafunctie goed gecombineerd worden. De bibliotheek trok in 2010 ruim 920.000 bezoekers. De VVV krijgt er dus dit aantal potentiële klanten bij. Met een gunstiger locatie ten opzichte van de bezoekersstromen in het centrum dan de huidige is de verwachting dat de nieuwe bibliotheek – VVV vestiging zeker zal gaan floreren. On line informatievoorziening De toeristische site denhaag.com is vanaf oktober 2009 on line. Steeds meer bezoekers weten de site te vinden. Door gerichte promotie in campagnes, in Informatiegidsen en door optimalisering van de vindbaarheid op Google is de verwachting dat het aantal bezoekers gaat stijgen. Ook het toevoegen van een brede agendafunctie van het culturele, festival en uitgaansprogramma in Den Haag zal het bezoekersaantal van de site verhogen. De kwaliteit van de informatie op de site verbeterd steeds meer. Via een gericht opleidingsprogramma van medewerkers krijgt kwaliteitsbewaking en verbetering steeds meer vorm. Betrouwbaarheid is de uitstraling van het VVV-merk. Op denhaag.com is dit ook steeds meer van toepassing. In 2010 heeft twitter.com/vvvdenhaag het licht gezien. Tweets met interessante informatie voor bezoekers worden de wereld ingestuurd. Ook wordt via twitter gereageerd op vragen die op de verschillende sociale fora over Den Haag worden gesteld. Decentrale informatievoorziening Op evenementen als Vlaggetjesdag, Veteranendag en Prinsjesdag hebben ook in 2010 city hosts acte de presence gegeven. Op Prinsjesdag hebben zes hosts op het Centraal Station bezoekers uit heel het land van informatie voorzien. In de Keizerstraat is in april een pilot VVV Agentschap Boekhandel Scheveningen gestart. Deze duurt een jaar. Ook opende in mei VVV de Pier. Hiermee heeft het toeristengebied Scheveningen – Bad weer voldoende informatiepunten. In Kijkduin is in juli en augustus de VVV Strandbibliotheek opgezet. Het aantal bezoekers viel tegen, waarmee dit initiatief niet gecontinueerd gaat worden. De meest basale vorm van informatieverstrekking is het VVV Informatiepunt. Ten behoeve hiervan is in 2010 gestart met het ontwikkelen van touchscreens met toeristische informatie. In 2011 gaan deze schermen op diverse locaties in de stad en mogelijk regiogemeenten geplaatst worden. Deelname aan consumentenbeurzen Den Haag Marketing heeft de Den Haag als toeristische bestemming in januari op de Vakantiesalon in Antwerpen en in september op de 50 Plus beurs in Utrecht gepresenteerd. Door de VVV is een
40
stand ingericht. In Den Haag heeft is deelgenomen aan de Expatfair in oktober in het Atrium van het Haagse stadhuis. De stand werd samen met City Mondial bemand. Be-my-guest. In 2008 is het “ Be-my-guest” programma van start gegaan. Doelstelling is in de toeristische sector meer aandacht te krijgen voor de verbetering van de gastvrijheid. De coordinatie van het “ Be-my-guest” programma is in 2010 overgegaan van de gemeente Den Haag naar Den Haag Marketing. Was het programma de eerste twee jaar gericht op dienstverleners in de toeristische sector, de komende periode wordt gefocusd op de toeristische bezoeker. Het lectoraat City Hospitality, Greeters The Hague en de ontwikkeling van een VVV-Infotouchsreen zijn belangrijke Be-my-guest projecten. VVV Nederland. De VVV bestond in 2010 125 jaar. De openingsmanifestatie vond in april in Valkenburg plaats in aanwezigheid van H.M. Koningin Beatrix. De VVV Den Haag heeft ook deelgenomen aan de verkoop van Jubileum Fietsroutes. De opbrengst was voor het Ronald McDonaldhuis. Afspraken tussen werkgevers en werknemers van de VVV zijn vanaf 2011 vastgelegd in een CAO. Hiertoe hebben in 2010 tussen de Werkgeversvereniging VVV Nederland en de vakbonden onderhandelingen plaatsgevonden. Een van de uitkomsten van het overleg is dat in 2011 gestart wordt met een pilot Flexibel Roosteren. In het laagseizoen gaan VVV-medewerkers korter werken en in het hoogseizoen langer. De VVV Den Haag is een van de vier deelnemers aan de pilot. Het VVV winkelconcept is in 2010 in opdracht van VVV Nederland verder uitgewerkt. De nieuwe VVV op de begane grond van de bibliotheek aan het Spui wordt conform dit concept vormgegeven. VVV Nederland en het Nederlands Uitburo (NUB) werken aan de ontwikkeling van een centrale Nederlandse database voor de toeristische, recreatieve en culturele sector afgekort NDTRC. De NDTRC moet dé database worden voor de sector. De database moet door de partners op decentraal niveau gevuld worden. In 2011 wordt duidelijk hoe deze participatie eruit gaat zien. DE planning is dat in de tweede helft van 2011 de database operationeel is.
41
6. Sociaal Jaarverslag Aantal en opbouw medewerkersbestand Op 31 december 2010 telde Den Haag Marketing 72 medewerkers (inclusief oproepkrachten en stagiaires). Waarvan 49 vrouwen (68%) en 23 mannen (32%). Dit is als volgt opgebouwd: • 54,5 fte met een regulier dienstverband (dus exclusief stagiairs en oproepkrachten). Hiervan hadden 27 medewerkers (49%) een deeltijd dienstverband (minder dan 40 uur) en 28 een voltijd dienstverband (51%). • Vier medewerkers hadden een oproepovereenkomst. • Veertien stagiaires Gemiddelde leeftijd Onderstaande tabel laat zien dat meer dan één derde van de medewerkers tussen de 25 en 34 jaar is.
Leeftijdsopbouw Categorie 65+ Categorie 55-64 Categorie 45-54 Categorie 35-44 Categorie 25-34 Categorie 15-24
leeftijd
0
5
10
15
20
25
Stagiaires In totaal hebben 14 stagiaires ervaring opgedaan bij diverse (sub)units. In- en uitdienst In 2010 zijn er in totaal 24 nieuwe medewerkers in dienst getreden en gingen 33 medewerkers uit dienst (hierin zijn stagiairs en seizoenskrachten meegenomen). Verzuim Het ziekteverzuimpercentage 10 was in 2010 4,54%, een lichte daling ten opzichte van 2009 (4,82%). Met een daling in de gemiddelde verzuimduur van 14,92 naar 12,14 dagen in 2010. In bovenstaande cijfers zijn ook langlopende ziektegevallen opgenomen. Opleidingen Vanaf 2010 zijn 12 medewerkers bedrijfshulpverlener; verdeeld over meerdere vestigingen. Door verschillende medewerkers uit deze groep is deelgenomen aan de cursus bedrijfshulpverlening of aan de jaarlijkse herhalingscursus. Den Haag Marketing hecht veel waarde aan het opleidingsniveau van haar medewerkers. In 2010 is door meerdere medewerkers met een bijdrage van het bedrijf een opleiding gevolgd. Voorbeelden hiervan zijn Archie (CRM systeem) NIMA (marketing opleiding), BHV en persoonlijke coaching . Overig Bij de in 2010 gevoerde functioneringsgesprekken is wederzijds informatie uitgewisseld en vastgelegd. In november/december zijn deze gesprekken opgevolgd door de jaarlijkse beoordelingsgesprekken. 10
de procentuele weergave van het totaal aan kalenderdagen dat door verzuim niet is gewerkt
42
7. Ondernemingsraad De ondernemingsraad (OR) is een overlegorgaan dat participeert in de besluitvorming van Den Haag Marketing. De ondernemingsraad heeft een tweeledige doelstelling: - behartigen van de personeelsbelangen; - behartigen van de doelstellingen van de onderneming (ondernemingsorgaan). De OR en directie vergaderen op reguliere basis, de ene maand formeel, de andere maand informeel. Daarnaast is in 2010 ingesteld, dat de voorzitter van de OR en de adjunct-directeur wekelijks een kort overlegmoment hebben om lopende zaken te bespreken. De samenstelling van de OR is gewijzigd ten opzichte van 2009. Eind 2010 is wegens vertrek van de heer Jorn Hoogesteijn vervanging gevonden in de persoon van Inge Quinten. - de heer Maurice Haak - voorzitter - de heer Jordy de Bruin - secretaris - de heer Ramon de Wit - lid - de heer David Bodor – lid - de heer Jorn Hoogesteijn – lid tot en met oktober 2010 - mevrouw Inge Quinten – lid vanaf december 2010 In 2010 heeft de OR zich met name beziggehouden met de verschillende organisatiewijzigingen en de daarmee samenhangende adviestrajecten, waaronder de herinrichting van Kenniscentrum Evenementen en het Convention Bureau. Om inzichtelijk te krijgen wat er leeft bij de achterban, heeft de OR eind 2010 een arbeidstevredenheidsenquête uitgevoerd. De wens om dit op te pakken vloeide voort uit een cursus met de vaste OR-begeleider. Tijdens deze eendaagse cursus is ook een stappenplan bij besluitvorming opgesteld, dat is overlegd aan de directie en volgens welke de OR betrokken wenst te worden bij te nemen relevante besluiten.
43
8. Organisatiestructuur Den Haag Marketing Den Haag Marketing is een stichting. De directie is verantwoordelijk voor het beleid en het geheel van activiteiten van Den Haag Marketing. De directie legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht. In het College van Participanten zijn representanten van de “stakeholders” vertegenwoordigd, waardoor er direct contact is met de sectoren waar Den Haag Marketing mee samenwerkt. De directie wordt voorgezeten door de directeur mevrouw Anja Overhoff. De Raad van Toezicht wordt voorgezeten door de heer M.C.J. van Pernis. Het College van Participanten wordt voorgezeten door een onafhankelijk voorzitter, de heer P.J.L.den Dulk. De Raad van Toezicht bestond in 2010 uit: De heer M.C.J. van Pernis (voorzitter) De heer J.J. Visser De heer F. van Steenis De heer H.B.J. in het Veld De heer M.J. Varekamp De heer B.J. Bruins Mevrouw M. Sijmons De Raad van Toezicht is in 2010 vier keer bijeen geweest. Voorafgaande aan een van de vergaderingen is tevens aan zelf-evaluatie gedaan. Het College van Participanten bestond in 2010 uit: De heer P.J.L. den Dulk (onafhankelijk voorzitter) De heer A.P.M.G. Dekkers (bestemmingsgebied Binnenstad) – t/m 09/02/10 De heer F.J.W. van den Elshout (bestemmingsgebied Binnenstad) – m.i.v. 09/02/10 De heer F.J. Wetters (bestemmingsgebied Binnenstad) – m.i.v. 09/02/10 De heer W.J. Stolte (bestemmingsgebied Scheveningen) De heer F. van Steenis (bestemmingsgebied Kijkduin) De heer M.A. Middendorf (congressector) De heer M. Elsjan of Wipper (sector zakelijke markt) De heer P. Verdaasdonk (sector dagattracties) – t/m 26/10/10 De heer J. van Dijk (sector dagattracties) – m.i.v. 26/10/10 De heer H. van Beek (sector horeca) De heer G. Dutrieux (sector evenementenorganisatoren) De heer P. le Clercq (sector hotellerie) De heer E. Pals (sector podiumkunsten) De heer B. van Nooten (sector musea) De heer A.H. Rijerkerk (sector detailhandel) – m.i.v. 29/06/10 De heer J.A.R. Heemskerk (sector topsport) – t/m 29/06/10 Mevrouw M. Mesker (sector topsport) – m.i.v. 29/06/10 Het College van Participanten is in 2010 zes keer bijeen geweest. Mutaties In 2010 zijn afgetreden: De heer A.P.M.G.Dekkers (bestemmingsgebied Binnenstad) De heer J.A.R. Heemskerk (sector topsport) De heer P. Verdaasdonk (sector dagattracties) In 2010 zijn toegetreden: De heer F.J.W. van den Elshout (bestemmingsgebied Binnenstad) De heer F.J. Wetters (bestemmingsgebied Binnenstad) De heer J. van Dijk (sector dagattracties) De heer A.H. Rijerkerk (sector detailhandel) Mevrouw M. Mesker (sector topsport)
44
Den Haag Marketing
Jaarrekening 2010
46
Balans per 31 december 2010 In Euro
ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste actvia (1)
2010
2009
69.133
76.666 69.133
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden (2)
76.666
434.767
296.270
1.984.203
2.532.132
Omzetbelasting (4)
214.294
268.783
Waarborg & Garantiesommen (5)
55.980
53.980
Vorderingen (3)
Liquide middelen (6)
1.349.863
6.561.164 4.039.107
9.712.329
4.108.240
9.788.996
4.540
188.588
LANGLOPENDE SCHULDEN (8)
240.000
217.885
KORTLOPENDE SCHULDEN (9)
3.863.699
9.382.523
TOTAAL PASSIVA
4.108.240
9.788.996
TOTAAL ACTIVA
PASSIVA EIGEN VERMOGEN (7)
47
Rekening van baten en lasten over 2010 in euro Budget 2010 492.600
2010 453.147
2009 546.186
994.833 6.989.200 1.383.500
852.206 7.010.200 1.507.627
1.805.307 7.291.283 1.818.603
9.860.133
9.823.180
11.461.379
5.269.133 3.723.500
5.168.707 3.975.845
6.781.030 3.807.972
779.000 88.500
845.024 43.639
841.047 87.191
9.860.133
10.033.216
11.517.240
Financiële baten en lasten (16)
0
25.988
10.625
Resultaat
0
-184.048
-45.235
Netto opbrengst verkoop waardepapieren Bruto opbrengst verkoop waardepapieren
7.314.894
Kostprijs verkopen waardepapieren
6.861.747 453.147
Opbrengst overige activiteiten (10) Productsubsidie Gemeente Den Haag (11) Bijdragen bedrijfsleven (12) Totale opbrengsten Kosten activiteiten (13) Personeelskosten (14) Overige lasten (15) Afschrijvingskosten Totale kosten
48
Kasstroom overzicht over 2010 in euro 2010 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat (excl. Interest) Aanpassingen voor: - Afschrijvingen Veranderingen in het werkkapitaal - Toename van debiteuren - Toename overlopende activa - Toename voorraden - Afname van crediteuren - Afname van belastingen en sociale lasten - Afname overlopende passiva
-210.036
-55.860
43.639
87.191
136.681 169.247 -138.497 -550.097 52.281 -4.946.516
140.154 -533.074 229.797 144.849 57.870 5.651.505
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest
-5.443.297 26.049 -61
Kasstroom uit operationele activiteiten -36.106
Ontvangsten uit langlopende schulden Aflossing van langlopende schulden
240.000 -217.885
Toename geldmiddelen
5.722.432 11.505 -880
-5.417.309
Investeringen in materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
2009
5.733.057
-36.106
0 0 22.115
0
-5.431.300
5.733.057
49
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling in de jaarrekening Statutaire doelstelling Stichting Den Haag Marketing heeft conform de statuten als doel om het toeristisch verkeer naar Den Haag en omstreken te te bevorderen en begeleiden alsmede het stimuleren van het gebruik van ontspannings- en recreatiemogelijkheden in Den Haag. Algemeen De stichting heeft de jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek en richtlijnen voor de jaarverslaggeving 640 "Organistaties-zonder-winststreven". De jaarrekening is opgemaakt op 25-03-2011. Materiële vaste activa De materiële vaste activa in eigen gebruik worden gewaardeerd tegen de kostprijs (verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs), verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen. In deze kostprijs worden de kosten van groot onderhoud opgenomen zodra deze kosten zich voordoen en aan de activeringscriteria is voldaan. Alle overige onderhoudskosten worden direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt. De afschrijving is lineair en gebaseerd op de verwachte gebruiksduur rekening houdend met de restwaarde. Een materieel vast actief wordt niet langer in de balans opgenomen na vervreemding of wanneer geen toekomstige prestatie-eenheden van het gebruik of de vervreemding worden verwacht . Voorraden De voorraad wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van de voorzieningen voor oninbaarheid. Overige activa en passiva De overige activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde
50
Rekening van baten en lasten Algemeen De kosten en opbrengsten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. (Voorzienbare) verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden en overigens wordt voldaan aan de voorwaarden voor het opnemen van voorzieningen. Opbrengsten Den Haag Marketing kent een projectmatige financieringsstructuur. De integraal berekende kostprijs van projecten wordt in beginsel gedekt door de aan die projecten verbonden subsidies, bijdragen van het bedrijfsleven en sponsorinkomsten. De opbrengsten van aktiviteiten dienen ter dekking van de kosten van het project of projecten waaraan de aktiviteiten zijn verbonden. Ondanks het feit dat een aanzienlijk deel van de financiering wordt gerealiseerd door bijdragen bedrijfsleven, sponsoring en directe opbrengsten, vormen de gemeentelijke subsidies de financiële basis voor de projecten. De kosten van activiteiten worden integraal berekend en rekening houdend met de eerder genoemde financieringscomponenten opgenomen in een jaarlijkse productsubsidieaanvraag bij de Gemeente Den Haag. In het kader van de vraaggerichte werkwijze van de organisatie bepaalt de Gemeente Den Haag welke activiteiten van productsubsidie worden voorzien. Hierbij wordt rekening gehouden met de continuiteit van de organisatie. Onder de baten en lasten zijn opbrengsten en kosten inzake de aktiviteiten van de informatiekantoren opgenomen. Ter bepaling van de financierings- en kostenstructuur van de organisatie is hiermee rekening gehouden. Rente Renteopbrengsten worden tijdsevenredig in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Pensioen Stichting Den Haag Marketing is aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds S.F.P. De door S.F.P. verzorgde pensioenregeling is verwerkt als een toegezegde pensioenregeling.
51
Toelichting op de balans Materiële vaste activa (1) Inventarissen en automatisering Verbouwingskosten
2010
2009
67.368 1.765 69.133
72.069 4.598 76.666
De mutaties in de materiële vaste activa worden als volgt weergegeven:
Stand per 1 januari 2010 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving
Totaal Inventaris en automatisering
Totaal verbouwingen en onderhoud
549.987 477.918
247.102 242.504
72.069
4.598
Mutaties (Des)investeringen Afschrijvingen Terugname volledig afgeschreven activa
46.109 50.810 155.748-
1.0681.765 73.649-
Stand per 31 december 2010 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving
440.348 372.980
172.385 170.620
67.368
1.765
Boekwaarde
Boekwaarde Afschrijvingspercentages zijn van 20-33%
Zie de bijlage voor een gedetailleerd mutatieoverzicht van de materiele vaste activa
52
Voorraden (2) Waardepapieren Ticketshop Souveniers/drukwerken VVV Overige kaarten Totaal:
2010 376.622 0 41.105 17.041 434.767
2009 245.904 -5.543 39.563 16.346 296.270
De verlaging van de post te betalen tickets wordt veroorzaakt door het stoppen van de verkoop van tickets voor Haagse theaters via een eigen systeem. De toename van de voorraad waardepapieren is ontstaan doordat er eind 2010 extra voorraad is aangelegd van geschenkbonnen t.b.v. verkoop in januari 2011. Vorderingen (3) Debiteuren Overige vorderingen en transitorische kosten
Debiteuren Overige debiteuren Debiteuren waardepapieren
2010
2009
961.421 1.022.783 1.984.203
1.098.102 1.434.030 2.532.132
2010 361.966 599.455 961.421
2009 554.001 544.101 1.098.102
2010 31.122 -4.848 5.462 31.736
2009 41.052 -1.751 -8.179 31.122
De waardepapieren bestaan uit verkochte Irischeques, diner- , theater- en bioscoopbonnen. De mutaties in de voorziening dubieuze debiteuren luiden als volgt: Stand per 1 januari Onttrekkingen als gevolg van definitieve afboekingen Dotaties ten laste van de exploitatie Stand per 31 december
Het saldo van de debiteuren is afgenomen a.g.v. stringenter aanmaningenbeleid, de reservering voor dubieuze debiteuren met 5k verhoogd. Overige vorderingen en transitorische posten De overige vorderingen betreffen vooruitbetaalde en te ontvangen posten inzake: Operationele aktiviteiten Nog te ontvangen subsidies/bijdragen van de gemeente Den Haag
2010
2009
142.774 880.009 1.022.783
95.656 1.338.374 1.434.030
De vordering op de gemeente betreft € 137.000 aan posten daterend uit 2008 en 2009. De overige posten zijn nog te ontvangen subsidies van 2010. Hierin zit ook een door DHM voorgeschoten bedrag van € 27.500 voor de begeleiding bij de reorganisatie van DHM in 2011. De belangrijkste posten van de operationele aktiviteiten zijn vooruitbetaalde frictiekosten, nog te ontvangen bedragen NOC/NSF en nog te ontvangen rente. De afname van de vordering op de gemeente heeft als oorzaak dat er fors minder subsidies zijn toegekend in 2010 waardoor er veel minder restantsubsidies (10% en soms 100%) open staan per 31-12-2010.
53
Belastingen (4) De post belastingen omvat te vorderen BTW en is iets gedaald t.o.v. 2009 Waarborg & garantiesommen (5) Deze post bestaat uit twee bankgaranties t.b.v. de huur (hoofdkantoor en VVV Hofweg), de huur van een kiosk op de Pier en de TSN aansluiting van het Haags Uitburo (€ 46.200) en twee borgsommen t.b.v. Bibit en TPG-post( €9.750) Liquide Middelen (6) De liquide middelen staan ter vrije beschikking met uitzondering van een afgegeven bankgarantie voor de huur van het nieuwe pand aan de Grote Marktstraat t.w.v. € 56.375. Ter financiering van liquiditeitstekorten welke in de loop van een boekjaar kunnen ontstaan als gevolg van timingverschillen tussen de subsidiebevoorschotting door de Gemeente Den Haag en de projectkosten beschikt Den Haag Marketing over een Rekening Courant Kredietfaciliteit met een limiet van € 300.000 bij de ING bank. Deze kredietfaciliteit is in 2010 niet aangewend (2009: idem). De afname van de liquide middelen wordt veroorzaakt doordat er eind december 2009 een voorschot (€ 5.947.530) is verstrekt op de subsidie van 2010 door de gemeente Den Haag. Eind 2010 is er € 1.000.000 aan voorschot gestort. Eigen Vermogen (7) 2010 Per 1/1
188.588
Exploitatiesaldo
184.048-
2009 233.823 45.235-
Overige mutaties Totaal per 31/12
Langlopende schulden (8) Risicofonds
4.540
188.588
2010
2009
0
217.885
Lening gemeente Den Haag
240.000
0
Totaal per 31/12
240.000
217.885
Risicofonds
2010
2009
217.885
281.282
Verstrekte middelen Verminderingen Risicofonds per 31 december
-217.885 0
-63.397 217.885
Lening gemeente Den Haag Verstrekte middelen Verminderingen
2010 240.000 0
2009 0 0
Totaal per 31/12
240.000
0
Risicofonds per 1 januari
In december 2006 is door de Gemeente Den Haag een bedrag van EUR 400.000 beschikbaar gesteld voor dekking van risico's betreffende de topsport activiteiten van de Stichting voor zover hiervoor geen dekking wordt gevonden uit andere bronnen, alsmede het doen uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek naar het Olympisch Plan 2028. Het fonds is beschikbaar gesteld aan de Stichting tot 1 januari 2010 en kent een terugbetalingsverplichting. Eind 2009 is deze termijn verlengd met een jaar tot 1 januari 2011. In 2010 zijn er op verzoek van de gemeente Den Haag (dienst OCW) diverse kosten ten laste van deze post geboekt. In hoofdzaak betreft dit kosten voor de huur van het Huis van de Topsporter aan de Statenlaan in Den Haag, bijdragen aan het WK kunstrijden voor junioren, Beach Soccer Challenge Cup, North Sea Regatta, het beachstadion en een bezoek aan het WK hockey in India. Het fonds is gedurende 2010 volledig uitgeput. Door de gemeente Den Haag is ter overbrugging van een liquiditeitstekort eind 2010 een bedrag ter beschikking gesteld ter waarde van € 240.000. De afspraak is dat deze lening in de komende jaren wordt terugbetaald.
54
Kortlopende schulden (7) Crediteuren Overige schulden en transitorische posten Sociale lasten/werknemersverzekeringen
2010 2009 1.338.739 1.888.836 2.409.722 7.376.241 115.238 117.446 3.863.699 9.382.523
Crediteuren Onder deze post zijn de kortlopende schulden voortvloeiend uit aktiviteiten van de Stichting opgenomen. Overige Schulden en Transitorische Posten De overige schulden betreffen vooruitontvangen en te betalen posten inzake: Operationele aktiviteiten
Kenniscentrum Evenementen Marketing Distributie Haags Uitburo Topsport Algemeen Vooruitontvangen subsidie Subsidies t.b.v. derden Vakantierechten Totaal:
2010
2009
2.409.722
7.376.241
2.409.722
7.376.241
2010 2.800 163.300 141.000 159.300 15.200 543.900 1.000.000 133.500 250.700 2.409.700
2009 5.900 257.400 209.600 91.550 94.550 412.100 5.947.500 119.000 238.600 7.376.200
De overige schulden en transitoria uit operationele aktiviteiten bestaan uit jaaroverlopende verplichtingen richting stakeholders en marktpartijen. De afname wordt veroorzaakt door het veel lagere voorschot op de subsidie van 2010 t.o.v. 2009. Sociale lasten/werknemersverzekeringen De post Sociale lasten betreft af te dragen premies van december.
55
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Lease verplichtingen Door Den Haag Marketing zijn per einde verslagjaar leaseverplichtingen aangegegaan tot een bedrag van € 11.078 (2009: € 32.025) De verplichting voor het volgende boekjaar bedraagt € 11.078 (2010: € 27.702) Huurverplichtingen De Stichting heeft 3 huurcontracten t.w. het pand aan de Hofweg (looptijd tot 1 mei 2011 € 125.000 in 2010) en het pand aan de Grote Marktstraat (looptijd tot 30-11-2013 € 223.000 per jaar) Naast deze huurlasten zijn er ook parkeerplaatsen gehuurd in 2010 (looptijd tot 31-08-2011 € 26.500 in 2010) Sinds medio 2010 huren we ook een kiosk aan de Pier in Scheveningen (looptijd tot 30 april 2015 € 5.600 in 2011) Kredietfaciliteit Stichting Den Haag Marketing geniet een Rekening Courant Kredietfaciliteit met een limiet van € 300.000 bij de ING bank. De gestelde zekerheden betreffen verpanding van bedrijfsuitrusting, voorraden en boekvorderingen. Pensioenverplichting De pensioentoezeggingen van Stichting Den Haag Marketing zijn ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds S.F.P. De Pensioenaanspraken zijn gebaseerd op leeftijd, diensttijd en salaris en kwalificeren op grond van Richtlijn voor de jaarverslaggeving 271 (RJ) als een toegezegde pensioenregeling. ingeval van een tekort bij S.F.P. heeft de stichting geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen, anders dan hogere toekomstige premies. Op grond hiervan is de pensioenregeling door de stichting verwerkt als een toegezegde bijdrageregeling, waarbij alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening zijn verantwoord. Na het eerste kwartaal van 2011 zal het huidige pensioenfonds S.F.P. zichzelf liquideren en zullen de opgebouwde rechten naar verwachting worden overgedragen aan het nieuwe pensioenfonds. Dit fonds is stichting VVV-pensioenfonds waarvan de uitvoering ligt bij Crystal Marbles in Almere.
56
Toelichting op de rekening van baten en lasten Financieringsstructuur Budget Opbrengsten activiteiten: - Marketing - Ticketshop Haags Uitburo - VVV kantoren en Dagtochten
2010
%
2009
%
208.333 462.500
128.089 387.685
1,3 3,9
374.621 492.950
3,3 4,3
- Overig Totaal opbrengsten aktiviteiten (10)
492.600 324.000 1.487.433
453.147 362.420 1.331.341
4,6 3,7 13,5
546.186 402.175 1.815.932
4,8 3,5 15,8
Productsubsidie Gemeente Den Haag: - Service/overhead - Marketing - Kenniscentrum Evenementen en Topsport - Distributie Totaal productsubsidie (11)
814.532 3.742.068 1.540.400 892.200 6.989.200
814.532 3.748.068 1.540.400 907.200 7.010.200
8,3 38,1 15,6 9,2 71,2
738.100 4.427.749 1.603.150 1.068.470 7.837.469
6,4 38,6 14,0 9,3 68,3
Bijdragen bedrijfsleven - Marketing - Kenniscentrum Evenementen en Topsport - Distributie - Overig Totaal Bijdragen Bedrijfsleven (12)
860.000 370.000 53.500 100.000 1.383.500
936.457 420.695 53.520 96.955 1.507.627
9,5 4,3 0,5 1,0 15,3
1.130.349 510.027 86.181 92.046 1.818.603
9,9 4,4 0,8 0,8 15,9
Totaal
9.860.133
9.849.169
100
11.472.004
100
Bruto opbrengst VVV
7.314.894
Kostprijs verkopen VVV
6.861.747 453.147
De bijdragen vanuit het bedrijsleven vormen 15,3 % en de gesaldeerde opbrengsten van aktiviteiten 13,5% van de totale financiering. De organisatie genereert hiermee in totaal 28,8% van de financiering van haar activiteiten. Het activiteitenpakket wordt voor de overige 71,2% gefinancierd door de gemeente Den Haag. Wat opvalt zijn de lagere opbrengsten van activiteiten (totaal 485k) Dit wordt veroorzaakt doordat de VVV vestiging Scheveningen is gesloten, we geen lokale theatertickets meer verkopen voor het seizoen 2010-2011 en er ook geen abonnementencampagne meer is gevoerd bij het Haags Uitburo. De bijdragen bedrijfsleven zijn ook afgenomen met 311k t.o.v. 2009. Belangrijke oorzaken hiervan zijn het niet voeren van de familiecampagne, minder dagbladspecials met advertentieruimte, het ontbreken van een hoofdsponsor bij het beachstadion en de overall mindere deelname aan de campagnes van het Convention Bureau. Daarentegen staat een veel hogere (100k) opbrengst bij de Scheveningen campagne. Als laatste zijn er in het culturele veld minder partners financieel aan ons verbonden doordat wij minder direct sales (via campagne en Ticketshop) voor hen hebben gedaan.
57
Afgegeven beschikkingen gemeente Den Haag: Beschikking/briefnummer: BEL/2009.2384 BEL/2010.927 BEL/2010.689 BEL/2010.1794
bedrag: 6.441.700 100.000 15.000 6.000
Basisbeschikking Aanvullend HUB/Ticketshop Nederlands Paviljoen Sjanghai Aanvulling Promotieprijs
6.562.700 Aanvullende subsidies BEL/2009.1367 BEL/2010.854 BEL/2010.842
Den Haag Danst Recessiemarketing Be My Guest
150.000 227.500 70.000 447.500
Totaal productsubsidie (11)
7.010.200
Medio 2010 is er door de gemeente Den Haag alsnog de beschikking t.w.v. € 105.000 afgegeven voor recessiemarketing 2009 onder nummer BEL/2010.853. Deze gelden waren al lopende 2009 toegezegd en zijn ook door DHM uitgegeven in dat boekjaar. De beschikking die toen overigens geen nummer had al wel verantwoord in de jaarrekening 2009. Kosten activiteiten (13) Budget
2010
%
Activiteiten - Marketing - Kenniscentrum Evenementen en Topsport - Distributie Algemeen/Ticketshop - Overig Totaal
3.162.401 1.304.700 596.500 205.532 5.269.133
3.154.540 1.335.891 467.585 210.691 5.168.707
31 13 5 2 52
Directe Lasten - Personeelslasten - Huisvestingslasten - Algemene lasten Totaal
2.851.800 452.600 253.600 3.558.000
3.095.607 462.663 255.177 3.813.446
31 5 3 39
Indirecte Lasten (overhead) - Personeelslasten - Huisvestingslasten - Algemene lasten Totaal
871.700 92.400 68.900 1.033.000
880.238 102.091 68.734 1.051.063
9 1 1 10
Totaal
9.860.133
10.033.218
100
Resultaat verslagjaar Totaal
-184.048 9.849.169
Aan de uitgavenzijde wordt 52% besteed aan de out of pocket kosten van de aktiviteiten, 39% wordt besteed aan direct met de aktiviteiten verbonden personeels-, huisvestings- en algemene kosten. De indirecte kosten (overheadkosten, inclusief niet projectgebonden managementkosten) vormen 10% van het totaal. De kosten zijn over het algemeen verlopen conform begroting. Een afwijking is zichtbaar bij Distributie die wordt veroorzaakt door een lagere reële omzet en dus navenant lagere kosten bij de Ticketshop en de afdeling Reserveringen a.g.v. de weggevallen omzet voor hotelboekingen. Daarnaast is er een verschil bij de personeelslasten a.g.v. de afvloeiingskosten voor twee managers.
58
Personeelskosten (14) Salarissen Sociale Lasten Pensioenpremies Overige personeelskosten
Budget 2010 2.743.000 262.000 480.000 238.500
2010 3.036.957 214.804 467.024 257.060
2009 2.740.219 261.855 495.196 310.702
3.723.500
3.975.845
3.807.972
Budget 2010 380.000 52.000 41.000 42.500 22.000 30.000 74.000 81.500 32.000 43.500 69.000
2010 376.507 101.266 41.527 11.126 25.984 9.777 66.651 91.982 22.016 98.548 43.280
2009 409.640 66.447 62.825 64.945 22.700 16.876 81.902 72.610 32.173 30.561 67.559
867.500
888.664
928.238
De kosten zijn conform begroting uitgekomen (marginaal hoger) Overige lasten (15) Huur Gas, water en electra Schoonmaakkosten Onderhoudkosten + afschrijvingen pand Overige kosten huisvesting Kantoorbenodigdheden en drukwerk Telefonie Copier en automatisering Porti Juridische kosten en verzekeringen Overige kosten algemeen
Bij de personeelslasten is een flinke overschrijding zichtbaar. Deze wordt veroorzaakt door de afvloeiingskosten van twee managers. De huisvestingskosten betreffen de kosten van twee lokaties, te weten Grote Marktstraat en Hofweg (VVV Den Haag) De vierkante meterprijzen voor deze lokaties zijn respectievelijk € 166 en € 418. De huurlasten zijn t.o.v. 2009 afgenomen door het sluiten van de VVV vestiging in Scheveningen. De kosten voor gas, water en electra wijken fors af van het budget a.g.v. een forse naheffing op de servicekosten voor de Grote Marktstraat voor de jaren 2009 en 2010. De verhuurder had ons primair 40% te lage voorschotten doorberekend. De afschrijvingskosten zijn lager als gebudgetteerd doordat de verbouwing van de VVV aan de Hofweg in 2009 volledig was afgeschreven, maar deze toch in het budget waren opgenomen. De kosten voor kantoor/drukwerk zijn ruim onder budget gebleven a.g.v. slimmere inkoop en het substantieel minder gebruik van briefpapier en enveloppen. Telefonie is lager door overgang naar een andere leverancier in 2010. De forse stijging van de juridische kosten wordt veroorzaakt door inzet van juristen bij de afwikkeling van de dienstverbanden van twee managers in 2010. Tevens is er begeleiding geweest door de accountant bij het overleg met de Belastingdienst m.b.t. de BTW afdracht. De overige kosten algemeen zijn afgenomen door bezuinigingen in de bankkosten en representatiekosten. Financiële baten en lasten (16) Ontvangen/betaalde rente
Budget 2010
2010
2009
0
25.988
10.625
0
25.988
10.625
59
Overige gegevens Statutaire winstbestemmingregeling De winstbestemming vindt plaats overeenkomstig artikel 17 van de statuten. Het resultaat ad € 184.048 negatief is conform de statuten toegevoegd aan het eigen vermogen. Gebeurtenissen na balansdatum Na het eerste kwartaal van 2011 zal het huidige pensioenfonds S.F.P. zichzelf liquideren en zullen de opgebouwde rechten naar verwachting worden overgedragen aan het nieuwe pensioenfonds. Dit fonds is stichting VVV-pensioenfonds waarvan de uitvoering ligt bij Crystal Marbles in Almere.
In 2011 zal er binnen de organisatie van Den Haag Marketing een ingrijpende reorganisatie worden doorgevoerd. De redenen voor deze reorganisatie zijn van organisatorische maar zeker ook van budgettaire aard. De gemeente Den Haag heeft namelijk lopende 2010 aangekondigd dat de subsidies fors zullen worden beperkt vanaf 2013. In aanloop zullen ook de subsidies voor de jaren 2011 en 2012 worden gekort, zij het in beperktere mate. De reorganisatie zal door DHM zelf moeten worden gefinacierd uit het beschikbare budget, zonder dat daar aanvullend geld voor ter beschikking zal worden gesteld door de gemeente Den Haag. Controleverklaring De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina
60
Controleverklaring
61
BIJLAGE I Exploitatierekening 2010 op basis van beschikkingen Beschikking BEL/2009.2384 BEL/2010.927
Basisbeschikking Aanvullend HUB/TS
Variabel 11.596.542 11.596.542
BEL/2010.842 BEL/2009.1367 BEL/2010.854 BEL/2010.689 BEL/2010.1794
Be my Guest Den Haag Danst Recessiemarketing Paviljoen Shanghai Promotieprijs 2009 aanv
Totaal aanvullende beschikkingen Totaal generaal
Kosten Vast Totaal 4.829.511 16.426.053 0 4.829.511 16.426.053
36.445 148.629 227.819 15.019 6.000
35.000 0 0 0 0
433.912
35.000
12.030.454
Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten Prodsub 1.507.627 8.193.088 6.541.700 1.507.627
8.193.088 6.541.700
Resultaat Totaal 16.242.415 0 16.242.415
-183.638 0 -183.638 -1.445 1.371 -319 -19 0 0 -412 -184.050
71.445 148.629 227.819 15.019 6.000 0 468.912
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
70.000 150.000 227.500 15.000 6.000
0
0
468.500
70.000 150.000 227.500 15.000 6.000 0 468.500
4.864.511 16.894.965
1.507.627
8.193.088 7.010.200
16.710.915
BIJLAGE II Exploitatierekening 2010 op projectbasis SB Variabel Onderzoek effectiviteit camp. 76.941 Recessiemarketing 227.819 Promotieprijs 58.888 Den Haag Magazine 136.605 Totaal MSB
500.253
Marketing Toerisme
371.639 Kosten Vast 378.500 75.000 0 0
Budget 463.500 227.500 55.000 120.000
871.892
866.000
125.991
923.900 535.000 400.000 200.000
Bijdr. Bedr. 129.586 93.948 210.899 133
Opbrengsten Aktiviteiten. Prodsub 0 788.900 0 405.000 0 200.000 0 200.000
2.058.900
434.566
0 1.593.900
Totaal 918.486 498.948 410.899 200.133 0 2.028.466
Bijdr. Bedr. 110.409 0 800 0 0 0 111.209
Opbrengsten Aktiviteiten. Prodsub 99.029 465.131 29.060 39.674 0 0 0 37.000 0 152.463 0 150.000 128.089 844.268
Totaal 674.569 68.734 800 37.000 152.463 150.000 1.083.566
832.900
Bijdr. Bedr. 264.691
Opbrengsten Aktiviteiten. Prodsub 0 552.900
832.900
264.691
1.580.000 15.000 1.595.000
Budget
Variabel 250.979 37.511 27.800 37.373 152.463 148.629 654.755
Kosten Vast 414.551 27.352 0 0 0 0 441.903
Totaal 665.530 64.863 27.800 37.373 152.463 148.629 1.096.658
Convention Bureau
Variabel 461.829
Kosten Vast 373.044
Totaal Convention Bureau
461.829
1.537.703
CultuurMarketing HUB Backoffice Ouderenproject The Hague Art Cities Nederlands Uitburo Haags Uitfestival Den Haag Danst Totaal CultuurMarketing Convention Bureau
Topsport Kenniscentrum Topsport Boarding Sportverenigingen Totaal Topsport
Variabel 1.301.427 15.125 1.316.552
Kosten Vast 303.069 0 303.069
Variabel 19.339
Kosten Vast 550.144
Kenniscentrum Evenementen Ondersteuning markt/gemeente Totaal KCE
19.339
Distributie Webmarketing VVV informeren Be my Guest Ticketshop Haags Uitburo Totaal VVV
Kostprijs verkopen VVV/dagtochten Totaal excl. KP verkopen VVV
Budget Totaal 834.873 0 834.873
26.474 -319 2.226 -17.282
882.991
866.000
11.099
Budget
Totaal 1.588.462 15.000 1.603.462
315.400
Bijdr. Bedr. 212.233
Opbrengsten Aktiviteiten. Prodsub 0 145.400
315.400
212.233
100.700 8.161.175 70.000 633.500 8.965.375
Budget Totaal 569.483 0 569.483
2.058.900
632.131 81.007 0 37.000 152.463 150.000 1.052.601 Budget
Opbrengsten Aktiviteiten. Prodsub 0 1.380.000 0 15.000 0 1.395.000
0
923.900 535.000 400.000 200.000
Budget
Bijdr. Bedr. 208.462 0 208.462
832.900 832.900 Budget 1.580.000 15.000 1.595.000 Budget
Resultaat 39.131 0 -1.868 0 0 37.263 Resultaat 9.039 3.871 -27.000 -373 0 1.371 -13.092 Resultaat -17.282 0 -17.282 Resultaat -16.034 -125 -16.159 Resultaat
145.400
Totaal 357.633 0 357.633
Bijdr. Bedr. 0 0 0 53.520 53.520
Opbrengsten Aktiviteiten. Prodsub 0 100.700 7.314.894 619.000 0 70.000 387.685 117.500 7.702.579 907.200
Totaal 100.700 7.933.894 70.000 558.705 8.663.299
Opbrengsten Budget Aktiviteiten. Prodsub Totaal 7.830.668 6.195.668 15.437.008 15.686.176
Resultaat
Bijdr. Bedr. 1.410.672
1.238.532
Opbrengsten Aktiviteiten. Prodsub 362.420 814.532
Resultaat
Bijdr. Bedr. 96.955
Opbrengsten Budget Aktiviteiten. Prodsub Totaal 8.193.088 7.010.200 16.710.915 16.924.708
Variabel 11.819.763
Kosten Vast 3.813.448
Totaal 15.633.211
Variabel 210.691
Kosten Vast 1.051.063
Totaal 1.261.754
Variabel 12.030.454
Kosten Vast 4.864.511
Totaal 16.894.965
16.924.708
Bijdr. Bedr. 1.507.627
0 4.864.511
6.861.747 10.033.218
7.064.575 9.860.133
0 1.507.627
6.861.747 5.168.707
757.000
463.500 227.500 55.000 120.000
552.900
Budget Totaal 1.604.496 15.125 1.619.621
0
Resultaat
Totaal 475.054 227.500 61.114 119.323
Totaal 817.591 0 817.591
Totaal 102.545 7.908.477 71.445 567.014 8.649.481
Totalen Totaal generaal
632.131 81.007 0 37.000 152.463 150.000 1.052.601
Kosten Vast 68.034 1.055.996 35.000 161.119 1.320.149
Indirecte kosten Totalen kosten overhead
550.144
Budget
Variabel 34.511 6.852.481 36.445 405.895 7.329.332
Integrale kosten&opbrengsten Totaal producten DHM
373.044
Budget
Bijdr. Bedr. 11.554 0 15.114 99.323
453.500
Totaal Marketing Toerisme
Opbrengsten Aktiviteiten. Prodsub 0 463.500 0 227.500 0 46.000 0 20.000
Totaal 448.580 227.819 58.888 136.605
Totaal 879.355 498.948 412.767 200.133 0 1.991.203
Marketing Toerisme The Hague Festivals Campagne Scheveningen Campagne Binnenstad
Variabel 500.855 423.948 412.767 200.133
Kosten Vast 371.639 0 0 0
Budget
Budget 15.686.176 Budget
Budget
0
6.861.747 1.331.341
0 7.010.200
315.400 315.400 Budget 100.700 8.161.175 70.000 633.500 8.965.375
Budget Totaal 1.273.907
6.861.747 9.849.168
1.238.532
7.064.575 9.860.133
-211.850 0 -211.850 Resultaat -1.845 25.417 -1.445 -8.309 13.818
-196.203
12.153 Resultaat -184.048 0 -184.048
BIJLAGE III Toelichting op de exploitatierekening Overschrijding / Onderschrijding
BU
Bedrag
Directie en Service Unit
12.200 Licht tekort in de personeelslasten wat wordt goedgemaakt door de overige overhead resultaten.
Strategie en Beleid
11.100 Er is een overschot in de personeelslasten, waardoor het tekort in de variabele lasten (Den Haag Magazine) ruimschoots is opgevangen.
Marketing Toerisme
37.200 Overschot in de personeelslasten a.g.v. vertrokken medewerkers. Het resultaat van de variabele budgetten is neutraal.
Marketing Cultuur
-13.100 Een meevaller in de opbrengsten van de magazines en uitpassen is ingezet om het tekort op The Hague Art Cities op te vangen. Dit project heeft nu over drie jaar (2008 +/+ € 27.300, 2009 € 0 en 2010 -/- € 27.000) een neutraal resultaat.
Marketing Congressen
-17.300 De personeelskosten zijn 27k negatief, met name veroorzaakt door reorganisatiekosten i.v.m. het vertrek van de manager. Deze kosten worden deels goedgemaakt vanuit bezuinigingen op het variabele budget.
Den Haag Topsport
-16.200 Het exploitatietekort van het beachstadion is volledig gedekt door extra inkomsten van de Sport Business Club (SBC). Het dekkingstekort van de overheadkosten door de afdeling Topsport van de gemeente (40k) wordt deels ook goedgemaakt door de extra inkomsten uit de SBC, maar ook door bezuinigingen op de variabele kosten.
Kenniscentrum Evenementen
-211.800 De afvloeiingskosten van de manager drukken zwaar op de personeelslasten. Het negatieve resultaat wordt enigszins goedgemaakt door meerinkomsten van de Kermissen t.o.v. de begroting.
Omschrijving
Budget nagenoeg neutraal besteed.
Webmarketing
-1.800
Distributie VVV
23.900 Het tekort op de personeelskosten (27k) wordt ruimschoots goedgemaakt door meerinkomsten van de geschenkbonnen en bezuinigingen op variabele budgetten.
Distributie Ticketshop
-8.300
-184.100
Begrote opbrengst voor de Ticketshop is niet behaald. Het tekort van 8k wordt gedekt uit meeropbrengsten van andere budgetten van Distributie, met name door extra omzet bij de geschenkbonnen.
20%
21.727
Boekwaarde
Afschrijvingspercentages
49.541 27.815
Stand per 31 december 2010 Aanschafwaarde Cummulatieve afschrijving
1.008 8.935
29.654
Boekwaarde
Mutaties (Des)investeringen Afschrijvingen Terugname volledig afgeschreven activa
48.533 18.879
20%
1.080
8.784 7.704
0 782 -23.162
1.862
31.945 30.084
25%
0
101.200 101.200
0 0
0
101.200 101.200
20%
7.023
13.565 6.542
1.288 2.476 -26.878
8.211
39.154 30.943
Kantoor Kantoor Grote Marktstra Schevenin Driehoeks VVV gen borden Centrum at
Stand per 1 januari 2010 Aanschafwaarde Cummulatieve afschrijving
Mutatieoverzicht materiele vaste activa
BIJLAGE IV
33%
37.538
267.258 229.721
43.812 38.617 -105.708
32.342
329.154 296.812
76.666,23 69.132,54
67.368
440.348 372.980
46.109 50.810 -155.748
72.069
549.987 477.918
Totaal Inventaris Automatis en automatiser eringssysteem ing
20
0
0 0
0
0
0
0 0
-1.068 0 -73.649
1.068
74.717 73.649
20
1.765
172.385 170.620
0 1.765
3.530
172.385 168.855
Kantoor Kantoor Grote Marktstra Schevenin Kantoor gen Hofweg at
0
0
0 0
0 0
0
0 0
1.765
172.385 170.620
-1.068 1.765 -73.649
4.598
247.102 242.504
Totaal verbouwin gen en onderhou d
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Stichting Den Haag Marketing
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2010 van Stichting Den Haag Marketing te Den Haag gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de winst-en-verliesrekening over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met RJ 640, titel 4.2 van de Algemene Wet Bestuursrecht Stb 1996.333 en de Haagse Kaderverordening Subsidieverstrekking (nr 1/2005). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, alsmede titel 4.2 van de Algemene Wet Bestuursrecht Stb 1996.333 en de Haagse Kaderverordening Subsidieverstrekking (nr 1/2005). Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
2
Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Den Haag Marketing per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met RJ 640, titel 4.2 van de Algemene Wet Bestuursrecht Stb 1996.333 en de Haagse Kaderverordening Subsidieverstrekking (nr 1/2005).
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig RJ 640 is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Den Haag, 31 maart 2011 Ernst & Young Accountants LLP
w.g. drs. M.E. Westerhout-van Kimmenade RA MGA
Den Haag Marketing Grote Marktstraat 43 Postbus 85456 2508 CD Den Haag Nederland T +31 (0)70 3618888 F +31 (0)70 3617915 E
[email protected] I www.denhaagmarketing.com
