D ERD ELIJN S BEH AN D ELING VAN D E ZIEKTE VAN PARKIN SON deel 2
J.M.J. KRU L, N EU ROLOOG
. Deze methode van behandeling kan worden ingezet als men met medicatie alleen niet goed meer uitkomt . Derde lijns behandeling vaak naast gewone mediD ERD E LIJN SkanBEH AN DdeELING catie worden ingezet . Niet alle methodes zijn even ingrijpend . Patient en neuroloog dienen alle opties goed van te voren te bespreken
De d e rd e lijn s behandeling bij Parkinson omvat:
D ERD E LIJN S BEH AN D ELING . Apomorfine . Duodopa . Diepe brein stimulatie
. Ap o m o rfin e heeft een krachtige Dopamine werking APOMORFIN . Het kan via een p o m p of een p eEn worden toegediend . Het werkt snel maar ook kort . Men kan zijn Levodopa medicatie blijven gebruiken
APOMORFIN E PEN
APOMORFIN E POMP
. De pen is met name geindiceerd bij m o to ris ch e
o ff-p e rio d e s APOMORFIN . Een bijwerking is misselijkheid E . Pas op voor hallucinaties, dwanggedachten en sexuele ontremming
. De instelling vindt plaats in Blaricum op A26 in D a gbe h an d e lin g . DeAPOMORFIN organisatie verloopt viaEApotheekzorg in saIN TERGOOI menwerking met de Parkinsonverpleegkundige . Van te voren de langwerkende medicatie stoppen . Van te voren beginnen met 3 dd 10 mg D o m p e rid o n . De patient wordt in één ochtend ingesteld op Aporfine en getraind in het gebruik
. Geindiceerd bij een ernstige vorm van Parkinson . In het geval van ernstige motorische schommelingen en overbewegingen D U OD OPA . Patienten met ernstige en frequente n o n -m o to re off periodes . In het geval van ernstige nachtelijke stijfheid . Als Apomorfine of DBS niet mogelijk is
D U OD OPA
D U OD OPA
. De patient wordt aan het begin van de week opgenomen . Er wordt vrij snel een n e u s s o n d e geplaatst tot in de dunne D darm; de pomp wordt U OD OPA INaangesloten TERGOOI . De juiste dosering wordt vervolgens de dagen daarna ingesteld . Vervolgens wordt de d e fin itie ve s o n d e geplaatst via een gastroscopie . Tijdens de opname worden patient en mantelzorger getraind in het gebruik van de pomp
. Pijnlijke en moeizame procedure . Er kan een infectie bij de insteekplaats van de sonde optreden W AT KAN ER MIS GAAN M ET D U OD OP A ? verstopt raken . De sonde kan verschuiven of . Lekkage bij de insteek opening . Problemen met de pomp
201110-11
. Patienten kiezen vaak bewust hiervoor omdat men DBS te ingrijpend vindt . De ingreep is niet blijvend D U ODOPA: AAN VU LLEN D E . Bij problemen met de pomp kan men terugvallen op de OPMERKIN GEN tabletten . Voor oudere patienten is dit een goede optie . Men kan naast de pomp ook nog aanvullende Parkinson medicatie blijven gebruiken
. Een goede mantelzorger / partner is vereist . Ook de thuiszorg kan erbij betrokken worden . 24 uurs ondersteuning problemen wordt verzorgd DU ODOPA:bij AAN VU LLEN DE door ALCU RAOPMERKIN GEN . Patienten met dementie zijn niet geschikt . Het is de vraag of men al niet in een eerder stadium moet beginnen met deze behandeling
D IEPE BREIN STIMU LATIE
D IEP E B REIN S TIM U LATIE Th e le ad- (electrode)tip positioned within the targeted brain area. Th e e xte n s io n - passes under the skin connecting the lead to the neurostimulator. Th e n e u ro s tim u lato r ( p ace m ake r) implanted near the collarbone, in the chest or abdomen.
. Goede reactie op Levodopa
INoverbewegingen D ICATIES VOOR . Ernstige
D BS
. Ernstige motorische schommelingen . Ernstige tremor
. Boven de 70 jaar
W van ANdementie N EER . In geval
GEEN D BS ?
. Bij depressie of angst in de voorgeschiedenis
. De motoriek verbetert . Minder off- priodes . Minder overbewegingen W AT D OET D BS . De tremor neemt af . Er is minder medicatie nodig . Weinig effect op balansstoornissen . Weinig effect op stemmingsstoornissn
?
. Er kunnen 2 kernen in de hersenen worden gestimuleerd . Dit betreft de N uPcle u s Su mERS icu s of deEN Glo bu s W ELKE LEK INbth Dala EH EN Pa llid u sWInOR te rn DuTs GES TIM U LEER D ? . Stimulatie van de N u cle u s Su bth alam icu s blijkt in de praktijk het beste te werken
. Problemen gerelateerd aan de ingreep, zoals infecties, (hersen)bloeding, B IJ W ER KINepileptisch GEN EN insult COMP LICATIES VAN D B S . Teleurstellend resultaat . Stemmingsstoornissen . Zachte spraak
. Wanneer patient en neuroloog beslissen om DBS te overwegen, dan vindt verwijzing naar het AMC plaats . Indien het IN AMCTERGOOI/ ook de indicatie stelt een uitgebreid D BS H vindt ET GOOI screeningstraject plaats . Vervolgens wordt de patient op de wachtlijst gezet . Va n e e rs te be zo e k to t o p e ratie d u u rt h e t m e e s ta l é é n jaa r
. De derde lijns behandeling van Parkinson is een werkelijke optie
W AT U N IET MOET VERGETEN . Er zijn nog geen vergelijkende onderzoeken verricht . De keuze van de behandeling wordt bepaald door de voorkeur van de patient in samenhang met het oordeel van de neuroloog
