DE VEREFFENING VAN DE BVBA EN DE NV

DE VEREFFENING VAN DE BVBA EN DE NV J. LAMBRECHTS

Juridisch adviseur-bedrijfsjurist

2007

a Wolters Kluwer business

INHOUD Voorwoord

1

Hoofdstuk 1. Begripsomschrijving

3

Hoofdstuk 2. Wanneer moet een BVBA/NV vereffend worden?

7

Hoofdstuk 3. De vereffeningsprocedure 3.1. Voorbereidende fase: van ontbinding of nietigheid tot vereffening 3.1.1. De onvrijwillige invereffeningstelling 3.1.1.1. De nietigheid van de BVBA of de NV 3.1.1.2. De onvrijwillige ontbinding van de BVBA of de NV . . 3.1.2. De vrijwillige invereffeningstelling 3.1.2.1. Verslag van de zaakvoerders/raad van bestuur (art. 181 § 1, eerste lid W.Venn.) 3.1.2.2. Staat van activa en passiva (art. 181 § 1, tweede lid W.Venn.) 3.1.2.3. Verslag over de staat van activa en passiva ('controleverslag') (art. 181 § 1, derde lid W.Venn.) 3.1.2.4. Mededeling aan de vennoten/aandeelhouders (art. 181 § 2 W.Venn.) 3.1.2.5. Geen kwijting voor de zaakvoerders/bestuurders en de commissaris 3.2. De beslissing tot ontbinding van de BVBA of de NV 3.2.1. Meerderheden 3.2.2. Notariële bevestiging (art. 181 § 4 W.Venn.) 3.3. Sancties m.b.t. de beslissing tot ontbinding 3.4. Het verdere verloop van de vereffeningsprocedure 3.4.1. De benoeming van de vereffenaars en bepaling van de wijze van vereffening 3.4. .1. Algemeen 3.4. .2. Bepaling in de statuten 3.4. .3 Bepaling door de algemene vergadering 3.4. .4 Bepaling door de rechtbank 3.4. .5 Benoeming van rechtswege 3.4.2. De rechtbank van koophandel moet de benoeming van de vereffenaar bevestigen of homologeren 3.4.2.1. Inleiding 3.4.2.2. Bevestiging of homologatie van de benoeming van de vereffenaar door de rechtbank van koophandel 3.4.3. De beëindiging van de functie van de zaakvoerders/bestuurders boekhoudkundige verplichtingen bij ontbinding van de BVBA NV

Kluwer - De vereffening van de BVBA en de NV

11 13 13 13 15 19 20 21 22 23 24 24 24 24 25 27 27 27 28 29 32 35 36 36 38

45

INHOUD 3.4.4. De boekhoudkundige verplichtingen in de loop van de vereffening van de BVBA/NV 3.4.5. Publiciteit 3.4.5.1. Bekendmaking van de benoeming van de vereffenaars, van hun bevoegdheden en van hun ambtsbeëindiging . 3.4.5.2. Vermelding in de uitgaande stukken van de BVBA/NV 3.4.5.3. Wijziging van inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen

48 51 51 53 54

Hoofdstuk 4. De rechtspositie van de BVBAjNV in vereffening 4.1. Het voortbestaan van de BVBA/NV voor haar vereffening 4.2. De rechtspersoonlijkheid van de BVBA/NV in vereffening 4.3. Het vereffeningsdoel 4.4. De duur van de vereffeningstoestand

55 57 59 60 61

Hoofdstuk 5. De interne structuur van de BVBA)NV in vereffening 5.1. Het bestuur 5.2. De commissaris 5.3. De algemene vergadering 5.4. De vereffenaars

63 65 66 67 69

Hoofdstuk 6. De vereffenaars 6.1. De benoeming van de vereffenaars 6.2. Het aantal vereffenaars 6.3. Het juridisch statuut van de vereffenaar 6.3.1. Inleiding 6.3.2. De vereffenaar als vennootschapsorgaan ten aanzien van derden 6.3.2.1. Algemeen 6.3.2.2. Volmachten 6.3.2.3. Bevoegdheidsbeperkingen 6.3.2.4. Delegatie van bevoegdheden 6.3.2.5. Aansprakelijkheid van de vennootschap 6.3.2.6. Vergelijking met de zaakvoerders/bestuurders 6.3.3. De vereffenaar als lasthebber ten aanzien van de BVBA/NV . . 6.4. Wie kan vereffenaar worden? 6.4.1. Algemeen 6.4.2. Vrijwillige vereffening: vereffenaar moet voldoen aan 'alle waarborgen van rechtschapenheid' 6.5. Wie kan niet tot vereffenaar worden aangesteld? 6.5.1. Absolute onmogelijkheid om als vereffenaar op te treden (gewijzigd art. 184 § 1. derde lid W.Venn.) 6.5.2. Relatieve onmogelijkheid om als vereffenaar op te treden (gewijzigd art. 184 § 1. vierde lid W.Venn.) 6.6. De rechtspersoon aangeduid als vereffenaar 6.7. Duur van het mandaat van de vereffenaar 6.8. Het einde van het mandaat van de vereffenaar 6.8.1. Algemeen

71 73 74 74 74 74 74 75 76 77 77 78 79 79 79

VI

82 83 83 84 84 85 85 85

De vereffening van de BVBA en de NV - Kluwer

INHOUD 6.8.2. Om redenen eigen aan de persoon van de vereffenaar 6.8.3. Gedwongen ontslag wegens herroeping 6.8.3.1. Herroeping van het mandaat van een statutair benoemde vereffenaar 6.8.3.2. Herroeping van het mandaat van een vereffenaar benoemd door de algemene vergadering 6.8.3.3. Herroeping van het mandaat van een vereffenaar benoemd door de rechtbank 6.8.4. Het verstrijken van de duur ofhet faillissement van de BVBA/NV 6.8.5. Het vrijwillig ontslag door de vereffenaar 6.8.6. Vervanging van de vereffenaar 6.8.7. Gevolgen van de beëindiging van het mandaat 6.9. Bezoldiging van de vereffenaar 6.9.1. Het recht op bezoldiging 6.9.2. Het voorrecht van het ereloon van de vereffenaar 6.9.2.1. Voorrecht van de gerechtskosten (art. 17 en 19, 1° Hyp.W.) 6.9.2.2. Voorrecht van de kosten gemaakt tot behoud van de zaak

86 86 86 87 88 89 89 90 90 90 90 92 92 92

Hoofdstuk 7. Het verdere verloop van de vereffening - bevoegdheden van de vereffenaars 95 7.1. De draagwijdte van de bevestiging resp. de homologatie door de rechtbank van koophandel 97 7.2. Het verdere verloop van de vereffening 98 7.2.1. Inbezittreding en inventarisatie 99 7.2.2. Realisatie van de activa 101 7.2.2.1. Algemeen 101 7.2.2.2. De wettelijke regeling 102 7.2.2.2.1 Handelingen die de vereffenaar zelfstandig kan stellen (art. 186 W.Venn.) 103 7.2.2.2.2 Handelingen waarvoor toestemming van de algemene vergadering is vereist (art. 187 W.Venn.) 115 7.2.2.3. Belangenconflict 130 Hoofdstuk 8. Betaling van de schulden 133 8.1. Algemeen 135 8.2. Beginselen 135 8.3. De concursus creditorum 136 8.3.1. Het ontstaan van de leer van de samenloop 136 8.3.2. Het ogenblik van het intreden van de samenloop 136 8.3.3. Toepassingsgebied van de regeling inzake samenloop: chirografaire en algemeen bevoorrechte schulden 137 8.3.4. Schulden "in" de massa 138 8.3.5. Chirografaire en algemeen bevoorrechte schulden 140 8.3.5.1. Algemene en bijzondere voorrechten 140 Kluwer - De vereffening van de BVBA en de NV

VII

INHOUD 8.3.5.2. Chirografaire schuldeisers 8.3.6. Gevolgen van de samenloop 8.3.6.1. Lot van de schuldvorderingen op termijn: schorsing van de loop van de interesten en aftrek van een disconto . . 8.3.6.2. Principieel verbod op compensatie 8.3.6.3. Eigendomsvoorbehoudsclausules en ontbinding van verkoopovereenkomsten 8.3.6.4. Eventuele opschorting van individuele uitvoeringsdaden 8.3.6.5. Mogelijkheid tot schorsing van bepaalde bewarende maatregelen 8.3.7. Samenloop bij vereffening gevolgd door samenloop na faillissement 8.4. Faillietverklaring van een vennootschap in vereffening 8.4.1. Faillietverklaring vóór de termijn van zes maanden na de invereffeningstelling 8.4.2. Faillietverklaring tijdens de vereffeningstoestand 8.4.2.1. Algemeen 8.4.2.2. Staking van betaling 8.4.2.3. Wankel krediet 8.4.2.4. Belangenafweging en rechtsmisbruik

141 141 142 146 149 150 152 154 156 158 159 159 161 161 164

Hoofdstuk 9. Nieuwe maatregelen die de transparantie bij de afwikkeling van de vereffening moeten bewerkstelligen 167 9.1. Het ter griffie bij te houden vereffeningsdossier 169 9.2. De vereffeningsstaten 170 Hoofdstuk 10.1. 10.2. 10.3.

10. De verdeling van het liquidatiesaldo Algemeen (art. 190 § 2, eerste lid W.Venn.) Registratierechten Verdeling naar evenredigheid van de inbreng en deelname in het verlies (art. 30 W.Venn.) 10.3.1. Niet-volgestorte aandelen 10.3.2. Vervroegde stortingen 10.3.3. Aandelen zonder stemrecht 10.3.4. Bevoorrechte aandelen en (enkel NV) winstbewijzen die het kapitaal niet vertegenwoordigen 10.3.5. Afgeloste aandelen (enkel NV) of bewijzen van deelgerechtigdheid (enkel NV) 10.4. Modaliteiten van de toekenning of verdeling 10.4.1. Verdeling van de gelden of waarden die gelijk verdeeld kunnen worden 10.4.2. Toekenning in onverdeeldheid 10.5. De inkoop van aandelen van de BVBA/NV door de vereffenaar 10.5.1. Algemeen 10.5.2. Voordelen 10.5.3. Modaliteiten

VIII

173 175 176 178 178 180 181 182 183 184 184 185 185 185 185 186

De vereffening van de BVBA en de NV - Kluwer

INHOUD 10.5.4. Fiscaal regime Hoofdstuk 11. Afsluiting van de vereffening 11.1. Wanneer kan de vereffening worden afgesloten? 11.1.1. Afsluiting voordat alle schulden zijn betaald 11.1.2. Onmiddellijke afsluiting van de vereffening 11.2. De sluitingsprocedure beschreven in het Wetboek van Vennootschappen 11.2.1. Voorafgaand akkoord van de rechtbank van koophandel met het verdelingsplan 11.2.2. Neerlegging en controle van de rekeningen en van de stukken tot staving 11.2.3. De sluitingsvergadering 11.2.4. Quorum, meerderheid en vorm van de beslissing tot sluiting van de vereffening 11.3. De afsluiting door overname van actief en passief en de virtuele of impliciete afsluiting - gevolgen van de Wet van 2 juni 2006 11.3.1. Afsluiting van de vereffening door overname van actief en passief 11.3.2. Virtuele of impliciete afsluiting van de vereffening 11.4. Bekendmaking 11.4.1. Publicatieverplichtingen 11.4.2. Sancties 11.5. Andere formaliteiten die na de afsluiting vervuld moeten worden . . . . 11.6. Gevolgen van de afsluiting of van de publicatie van de afsluiting 11.6.1. Gevolgen voor de BVBA/NV 11.6.2. Gevolgen voor de rechtsbekwaamheid van de BVBA/NV. . . . 11.6.2.1. Procedures en rechtsmiddelen ingesteld door de BVBA/NV als eiser 11.6.2.2. Procedures en rechtsmiddelen ingesteld of aangewend tegen de BVBA/NV als verweerder 11.6.3. Gevolgen voor de schuldeisers 11.6.3.1. Vorderingen tegen de vereffenaar qualitate qua 11.6.3.2. Aansprakelijkheidsvordering tegen de vereffenaar . . . 11.6.3.3. Vordering tot nietigverklaring van de sluiting van de vereffening 11.6.3.4. Uitlokking van het faillissement 11.6.4. Gevolgen voor de vereffenaars 11.6.5. Gevolgen voor de vennoten'aandeelhouders 11.6.5.1. Algemeen 11.6.5.2. De onbetaalde vennootschapsschulden 11.6.6. Gevolgen voor het maatschappelijk vermogen 11.6.6.1. Algemeen 11.6.6.2. Vergeten activa Hoofdstuk 12. De aansprakelijkheid van de vereffenaar 12.1. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid op basis van artikel 192 van het W.Venn Kluwer - De vereffening van de BVBA en de NV

187 189 191 191 193 197 197 200 202 205 206 206 211 214 214 215 216 217 217 220 220 222 223 224 225 225 227 228 230 230 231 235 235 235 239 241 IX

INHOUD 12.1.1. 12.1.2. 12.1.3. 12.1.4. 12.1.5. 12.1.6.

Algemeen Grondslagen van de aansprakelijkheidsvordering Bestanddelen: de fout en de schade Kwijting De verjaringstermijn Vergelijking met de aansprakelijkheid van de zaakvoerders/bestuurders 12.1.7. Aansprakelijkheid ten aanzien van de BVBA/NV 12.1.8. Aansprakelijkheid jegens derden 12.2. Gemeenrechtelijke aansprakelijkheid 12.3. Strafrechtelijke aansprakelijkheid 12.4. De vervanging van de vereffenaar Hoofdstuk 13.1. 13.2. 13.3.

X

13. Bibliografie Handboeken Tijdschriftartikelen Overzichten van rechtspraak

241 243 243 244 244 245 246 247 253 255 259 261 263 266 271

De vereffening van de BVBA en de NV - Kluwer