De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO
Ben van Schijndel
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO, 24 april 2014
1
Wouter Hart (2010):
“De kwaliteitsfunctionaris, dat lijkt me iemand die in zijn of haar functie kwaliteit moet leveren. Mocht er iemand rondlopen in uw organisatie die geen kwaliteitsfunctionaris is, dan doet u er wellicht goed aan deze persoon te ontslaan”.
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
2
Ontwikkelingen in Kwaliteitsmanagement (KM) Type KM
Q-control
Q-assurance
TQM
Societal QM
Object
Proces
Systeem
Organisatie in Organisatie in keten maatschappelijke context
Focus
Beheersen
Borgen
Besturen
Verantwoorden
Sinds
1930
1975
1985
21e eeuw
Paradigma
Beheersing
Betrokkenheid
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
3
Wie is de echte kwaliteitsmanager in het HBO?
• • • • • • • •
CvB lid met “kwaliteit” in portefeuille? Faculteit/academie directeur? Instituutsdirecteur? Opleidingsmanager? Teamleider? Docent? Student? Kwaliteitsmedewerker?
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
4
Figuur 5.1 PDCA-cyclus op drie niveaus vanuit policy deployment en de verschuiving van beheersingsparadigma naar betrokkenheidsparadigma
Figuur 9.7 Ontstaan van teamdoelen
Ontwikkelingen van kwaliteitsmanagement in het HBO
In de NVAO standaarden: • Beheersingsparadigma (controle) • Normatieve kwaliteitsschool(accreditatie standaarden) • Empirische kwaliteitschool (meten is weten) • Professionele/vakinhoudelijke kwaliteit (niveau opleiding) • Organisatorische kwaliteit Maar er is: • Onbalans met betrokkenheidsparadigma,reflectieve kwaliteitsschool en relationele kwaliteit in de standaarden uitgangspunten Kwaliteit is Mensenwerk
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
7
Ontwikkelingen van kwaliteitsmanagement in het HBO
Wat zien we bij goede opleidingen: • Betrokkenheidsparadigma in balans met beheersingsparadigma • Leiderschap dat “hitteschild” creëert en strategische doelen omzet in geaccepteerde operationele doelen (eigenaarschap) • Een lerende organisatie • De zeven kenmerken van goed functionerende teams
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
8
Zeven kenmerken goed functionerende teams
1. 2. 3. 4. 5.
Kennis en vaardigheden (PQ) Ambitie, nieuwsgierigheid, intern, extern (PQ) Team heeft een duidelijke opdracht (OQ) Onderlinge afhankelijkheid teamleden (OQ, RQ) Cyclus rond maken: reflecteren, plannen, implementeren, check enz. (OQ) 6. Sociaal veilige omgeving (RQ) 7. Teamrollen Belbin aanwezig (OQ, RQ) Dit zijn dé voorwaarden voor lerende teams
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
9
Leiderschapsstijl
1. Helderheid in kaders: financiën, personeel, materieel 2. Inhoud, ontwikkeling en uitvoering onderwijs zo diep mogelijk in de organisatie bij de teams leggen 3. “Hitteschild van Weggeman”. 4. Creëert professionele ruimte
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
10
De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO
Voor de toekomst: 1. Accepteer en sluit je aan bij wat er is (acceptatie); 2. Wordt hier zo goed mogelijk in (status, natuurlijk gezag); 3. Blijf op de hoogte van nieuwe succesvolle theorieën; 4. Ga voor “de lerende organisatie”; kenmerken en voorwaarden voor: individueel -> team -> organisatie leren; 5. Wees een beetje ongehoorzaam (vernieuwend): 6. De bedoeling is belangrijker dan het systeem
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
11
De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO
Dé kwaliteitsmanager bestaat niet. De “moderne” kwaliteitsmanager/medewerker vervult een aantal rollen waarmee hij of zij waarde creëert voor een organisatie in zijn eigen rol .
Kees de Vaal; De rol van de moderne kwaliteitsmanager; Kwaliteit in Bedrijf (april 2014)
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
12
De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO
Rollen van de kwaliteitsmanager/medewerker naar talent, capaciteiten en belangstelling: Talent voor :
Rol
Technische details
Expert, analyticus
Sociale vaardigheden
Bruggen bouwer, coach
Vernieuwing
Adviseur, verbeteraar
Ben van Schijndel, NNK Platform HBO , 24 april 2014
13