CURSUSMAP 4 (NBG)
Discipelen van Jezus Dienend leiderschap
Kees de Vlieger
Een Kerygma cursus
Copyright
Stichting Kerygma Nederland Kerkstraat 24-3 3781 GB Voorthuizen Tel. 0342-475048 E-mail:
[email protected] www. kerygma.nl
De schriftgedeelten zijn overgenomen uit de NBG vertaling (tenzij anders aangegeven) Copyright 1951 Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem
Ontwerp van de cursusmap uitgevoerd door: Creatief Offensief te Amersfoort
Tweede herziene uitgave juli 2014
Zonder schriftelijke toestemming van Kerygma mag niets uit deze cursus worden overgenomen.
ii
Voorwoord eze cursusmap 4, met als titel ‘Dienend leiderschap’, is de laatste in de serie ‘Discipelen van Jezus’. Het is de laatste stap in het proces van discipelschap: nieuwe geestelijke leiders.
D
Zo volgen we met behulp van deze vier cursussen dezelfde weg die Jezus met Zijn discipelen ging. Hij riep Zijn discipelen en trainde hen tot Zijn navolgers, om te leren leven in Zijn kracht (map 1), om te leren dienen in de gaven van de Geest (map 2) en hun bestemming, roeping, duidelijk te maken (map 3). Daarnaast bereidde Jezus als de grote Leider hen voor op het overnemen van Zijn werk nadat Hij naar de hemel zou zijn gegaan. Jezus trainde Zijn twaalf discipelen tot nieuwe leiders! Vaak leggen we bij het werk van Jezus het accent op Zijn dood aan het kruis, Zijn opstanding en hemelvaart, Zijn onderwijs met tekenen en wonderen, maar vergeten we Zijn andere taak: het trainen van Zijn opvolgers. Wanneer Jezus geen nieuwe leiders had getraind, was Zijn werk gestopt en bestond er nu geen gemeente. Het trainen van nieuwe leiders is de laatste en belangrijkste schakel in het proces van vermenigvuldiging. God heeft ons als Zijn discipelen bestemd om leiders te zijn. Dit betekent niet dat we allemaal aan de top van een organisatie of gemeente zullen staan, maar wel is het Gods bedoeling dat we allemaal betrokken zijn in het beïnvloeden van anderen. Hetgeen we zelf van God hebben ontvangen, kunnen we allemaal weer aan anderen doorgeven en hen daarin voor gaan. Geestelijke leiders zijn Gods ‘sleutels’ in het proces van vernieuwing, opbouw en vermenigvuldiging binnen de gemeente. Er is helaas een gebrek aan toegerust geestelijk leiderschap, zodat de genoemde processen binnen de gemeente niet op gang komen. Mijn gebed is daarom, dat deze cursusmap een bijdrage mag leveren in de toerusting van nieuwe leiders. Verschillende bronnen hebben mij geholpen om deze map samen te stellen, welke achterin vermeld zijn. Ook ben ik het team van Kerygma dankbaar voor hun hulp en ondersteuning bij het realiseren van dit materiaal. Kees de Vlieger
b
Inhoud
Voorwoord
Discipelen worden leiders
1
Inleiding
2
Sleutelverzen
3
Deel 1.1
De eerste gemeente
4
Deel 1.2
Het principe van vermenigvuldiging
5
Deel 1.3
Wie trainde Jezus?
7
Deel 1.4
Het principe van instructie
8
Deel 1.5
Het principe van omgang
9
Deel 1.6
Het voorbeeld van Paulus
11
Deel 1.7
Opvolgers trainen
13
Deel 1.8
Onze verantwoordelijkheid
15
Onderzoek
17
Bijbelstudie: Geestelijke leiders
18
LES 1
Leiderschap: Wat is dat?
21
Inleiding
22
Sleutelverzen
22
Deel 2.1
Een verlangen naar leiderschap
23
Deel 2.2
God is op zoek naar leiders
24
Deel 2.3
Definitie voor leiderschap
26
Deel 2.4
Een nadere omschrijving van leiderschap
27
LES 2
i
ii
DIENEND LEIDERSCHAP
Deel 2.5
Leiderschap of management
29
Deel 2.6
Wat maakt iemand tot een leider?
33
Toepassing
37
Bijbelstudie: Nehemia als voorbeeld
38
LES 3
Inleiding
44
Sleutelverzen
44
Deel 3.1
Behoefte aan leiders
45
Deel 3.2
Natuurlijk en geestelijk leiderschap
47
Deel 3.3
Kenmerken van dienend leiderschap
48
Deel 3.4
Autoriteit en leiderschap
53
Deel 3.5
Vijf voorwaarden voor Gods gezag in ons leven
54
Niveaus van leiderschap
57
Toepassing
60
Bijbelstudie: Autoriteit en leiderschap
63
Deel 3.6
LES 4
ii
Leiderschap is doorslaggevend 43
Testen, gevaren en oppositie in leiderschap 69 Inleiding
70
Sleutelverzen
70
Deel 4.1
Beproevingen in leiderschap
71
Deel 4.2
Gevaren in leiderschap
74
Deel 4.3
Intimidatie
79
Toepassing
82
Bijbelstudie: De geest van ‘Tobia’
83
INHOUD iii
Roeping en gebed van de leider
87
Inleiding
88
Sleutelverzen
88
Deel 5.1
Gebroken harten
89
Deel 5.2
Angst voor mensen
92
Deel 5.3
Van angst naar invloed
93
Deel 5.4
Groeien in ‘charisma’
96
Vragen en toepassing
99
LES 5
LES 6
Roeping en gebed van de leider
103
Inleiding
102
Sleutelverzen
102
Deel 6.1
De roeping van een leider
103
Deel 6.2
Het belang van roeping
105
Deel 6.3
Het gebed van een leider
106
Deel 6.4
De leider betrokken in de geestelijke strijd 109 Toepassing
LES 7
110
De leider en zijn persoonlijkheid 111 Inleiding
112
Sleutelverzen
113
Deel 7.1
Stijlen van beïnvloeding
113
Deel 7.2
Twee persoonlijkheden
115
Deel 7.3
Vier typen leiders
117
Toepassing
119
Deel 7.4
Valkuil en uitdaging
120
Deel 7.5
Integer zijn
123
Toepassing
124
iv
DIENEND LEIDERSCHAP
LES 8
125
Inleiding
126
Sleutelverzen
127
Deel 8.1
Focussen
127
Deel 8.2
Focussen op twee doelen
130
Deel 8.3
Visie voor mensen
131
Deel 8.4
Een toerustingsmodel
133
Deel 8.5
Visie voor de gemeente
134
Deel 8.6
Leiders zijn doelgericht
136
Toepassing
138
LES 9
Bestuur v/d gemeente
139
Inleiding
140
Sleutelverzen
140
Deel 9.1
Christus: Het Hoofd
141
Deel 9.2
De leiders van de gemeente
143
Deel 9.3
Het ambt van oudste
149
Deel 9.4
Eisen die aan oudsten worden gesteld
152
De taak van oudsten
157
Vragen en toepassing
158
Deel 9.5
LES 10
iv
Leiders met visie
Apostolische teams
161
Inleiding
162
Sleutelverzen
163
Deel 10.1
De eerste teams
163
Deel 10.2
Apostolische teams in de eerste gemeente
165
Deel 10.3
Latere ontwikkelingen
166
Deel 10.4
Waarom bedieningen?
167
Deel 10.5
Accenten in bedieningen
170
Deel 10.6
Van positie naar bediening
173
INHOUD v
Deel 10.7
De rol van bedieningen
175
Deel 10.8
De bediening van een apostel
178
Deel 10.9
Hoe te realiseren?
182
LES 11
Organische structuur
185
Inleiding
186
Sleutelverzen
186
Deel 11.1
Visie voor structuur
187
Deel 11.2
Een organische structuur
188
Deel 11.3
Verbondenheid
190
Deel 11.4
Drie werkvelden
191
Deel 11.5
Effectief delegeren
195
Deel 11.6
Duidelijke communicatie
197
Deel 11.7
Anderen motiveren
201
Toepassing
203
LES 12
Het team
205
Inleiding
206
Sleutelverzen
207
Deel 12.1
Omschrijving van een team
207
Deel 12.2
Hoe functioneert een team?
208
Deel 12.3
Bent u een teamspeler?
209
Deel 12.4
Teambuilding
212
Deel 12.5
Communicatie in het team
213
Deel 12.6
Verwachtingspatronen
214
Deel 12.7
Sterke en zwakke kanten
216
Deel 12.8
Krachtenvelden die een team maken of breken
218
Noden en behoeften van teamleden
119
Deel 12.9
Deel 12.10 Rollen die teamleden vervullen Toepassing
220 221
vi
DIENEND LEIDERSCHAP
LES 13
Conflictsituaties Inleiding
224
Sleutelverzen
224
Deel 13.1
Een andere kijk op conflicten
225
Deel 13.2
Conflicten zijn noodzakelijk
227
Deel 13.3
Kijk naar patronen, niet incidenten
228
Deel 13.4
Reageer vanuit waarheid, niet kracht 229 Toepassing
231
Deel 13.5
De juiste beslissingen nemen
232
Deel 13.6
Leidinggeven in conflictsituaties
233
Toepassing
238
LES 14
Nieuwe leiders vrijzetten
239
Inleiding
240
Sleutelverzen
240
Deel 14.1
Potentiële leiders
241
Deel 14.2
Anderen helpen groeien
244
Deel 14.3
Geloof in de ander hebben
246
Deel 14.4
Naar anderen luisteren
247
Deel 14.5
Anderen begrijpen
249
Deel 14.6
Anderen toerusten en coachen
250
Deel 14.7
Anderen helpen de weg te vinden
251
Deel 14.8
Met anderen optrekken
252
Deel 14.9
Anderen bekrachtigen
253
Toepassing - checklist
256
Een nieuwe uitdaging: Succes of betekenis?
262
Literatuuropgave
vi
223
263
