CURSUSMAP 4
Discipelen van Jezus Dienend leiderschap
Kees de Vlieger
Een Kerygma cursus
Copyright
Stichting Kerygma Nederland Baron van Nagellstraat 9a 3781 AP Voorthuizen Tel. 0342-475048 Fax 0342-474826 E-mail:
[email protected] www. kerygma.nl
De schriftgedeelten zijn overgenomen uit de NBG vertaling (tenzij anders aangegeven) Copyright 1951 Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem
Ontwerp van de cursusmap uitgevoerd door: Creatief Offensief te Amersfoort
Eerste herziene uitgave februari 2007
Zonder schriftelijke toestemming van Kerygma mag niets uit deze cursus worden overgenomen.
ii
Voorwoord
D
eze cursusmap 4, met als titel ‘Dienend leiderschap’, is de laatste in de serie ‘Discipelen van Jezus’. Het is de laatste stap in het proces van discipelschap: nieuwe geestelijke leiders. Zo volgen we met behulp van deze vier cursussen dezelfde weg die Jezus met Zijn discipelen ging. Hij riep Zijn discipelen en trainde hen tot Zijn navolgers, om te leren leven in Zijn kracht (map 1), om te leren dienen in de gaven van de Geest (map 2) en hun bestemming, roeping, duidelijk te maken (map 3). Daarnaast bereidde Jezus als de grote Leider hen voor op het overnemen van Zijn werk nadat Hij naar de hemel zou zijn gegaan. Jezus trainde Zijn twaalf discipelen tot nieuwe leiders! Vaak leggen we bij het werk van Jezus het accent op Zijn dood aan het kruis, Zijn opstanding en hemelvaart, Zijn onderwijs met tekenen en wonderen, maar vergeten we Zijn andere taak: het trainen van Zijn opvolgers. Wanneer Jezus geen nieuwe leiders had getraind, was Zijn werk gestopt en bestond er nu geen gemeente. Het trainen van nieuwe leiders is de laatste en belangrijkste schakel in het proces van vermenigvuldiging. God heeft ons als Zijn discipelen bestemd om leiders te zijn. Dit betekent niet dat we allemaal aan de top van een organisatie of gemeente zullen staan, maar wel is het Gods bedoeling dat we allemaal betrokken zijn in het beïnvloeden van anderen. Hetgeen we zelf van God hebben ontvangen, kunnen we allemaal weer aan anderen doorgeven en hen daarin voorop gaan. Geestelijke leiders zijn Gods ‘sleutels’ in het proces van vernieuwing, opbouw en vermenigvuldiging binnen de gemeente. Er is helaas een gebrek aan toegerust geestelijk leiderschap, zodat deze genoemde processen binnen de gemeente niet op gang komen. Mijn gebed is daarom, dat deze cursusmap een bijdrage mag leveren in de toerusting van de nieuwe leiders. Verschillende bronnen hebben mij geholpen om deze map samen te stellen, welke achterin vermeld zijn. Ook ben ik het team van Kerygma dankbaar voor hun hulp en ondersteuning bij het realiseren van dit materiaal. In het bijzonder wil ik Janny Bosman en Rik van Boven noemen voor het vele correctiewerk en het leesbaar maken van de tekst. Kees de Vlieger
Inhoud
Voorwoord
LES 1
Discipelen worden leiders 1 Inleiding
2
Sleutelverzen
3
Deel 1.1
De eerste gemeente
4
Deel 1.2
Het principe van vermenigvuldiging
5
Deel 1.3
Het ‘werk’ van Jezus
7
Deel 1.4
Wie trainde Jezus?
9
Deel 1.5
Het principe van instructie
10
Deel 1.6
Het principe van omgang
11
Deel 1.7
Het voorbeeld van Jezus
13
Deel 1.8
Het voorbeeld van Paulus
15
Deel 1.9
Opvolgers trainen
17
Deel 1.10
Onze verantwoordelijkheid
19
Onderzoek
21
Bijbelstudie: Geestelijke leiders
22
LES 2
Leiderschap: Wat is dat? 25 Inleiding
26
Sleutelverzen
26
Deel 2.1
Een verlangen naar leiderschap
27
Deel 2.2
God is op zoek naar leiders
28
Deel 2.3
Definitie voor leiderschap
30
Deel 2.4
Een nadere omschrijving van leiderschap
31 i
ii
DIENEND LEIDERSCHAP
Deel 2.5
Leiderschap of management
33
Deel 2.6
Wat maakt iemand tot een leider?
34
Toepassing
37
Bijbelstudie: Nehemia als voorbeeld
38
LES 3
Inleiding
46
Sleutelverzen
46
Deel 3.1
Behoefte aan leiders
47
Deel 3.2
Natuurlijk en geestelijk leiderschap
49
Deel 3.3
Kenmerken van dienend leiderschap
50
Deel 3.4
Autoriteit en leiderschap
55
Deel 3.5
Vijf voorwaarden voor Gods gezag in ons leven
56
Deel 3.6
Jezus zendt anderen uit in Zijn gezag 59
Deel 3.7
Autoriteit, bekwaamheid, of het recht 60 om te leiden?
Deel 3.8
Punten die ons gezag kunnen roven
62
Toepassing
63
Bijbelstudie: Autoriteit en leiderschap
66
LES 4
ii
Leiderschap is doorslaggevend 45
Testen, gevaren en oppo71 sitie in leiderschap Inleiding
72
Sleutelverzen
72
Deel 4.1
Beproevingen in leiderschap
73
Deel 4.2
Gevaren in leiderschap
76
Deel 4.3
Intimidatie
81
Toepassing
84
Bijbelstudie: De geest van ‘Tobia’
85
INHOUD iii
LES 5
Roeping en gebed van de leider
89
Inleiding
90
Sleutelverzen
90
Deel 5.1
De roeping van een leider
91
Deel 5.2
Het belang van roeping
93
Deel 5.3
Het gebed van een leider
94
Deel 5.4
De leider betrokken in de geestelijke strijd
97
Toepassing
98
LES 6
De leider en zijn persoonlijkheid
99
Inleiding
100
Sleutelverzen
101
Deel 6.1
Stijlen van beïnvloeding
101
Deel 6.2
Twee persoonlijkheden
103
Deel 6.3
Vier typen leiders
105
Deel 6.4
Valkuil en uitdaging
108
Toepassing
110
LES 7
Leiders met visie
111
Inleiding
112
Sleutelverzen
113
Deel 7.1
Visie voor de gemeente
113
Deel 7.2
Visie voor mensen
115
Deel 7.3
Visie voor structuur
117
Deel 7.4
Training van nieuwe werkers en leiders
121
Deel 7.5
Leiders zijn doelgericht
123
Deel 7.6
Visionairs, instaatstellers en ondersteuners
125
Toepassing
128
iv
DIENEND LEIDERSCHAP
LES 8
129
Inleiding
130
Sleutelverzen
130
Deel 8.1
Christus: Het Hoofd
131
Deel 8.2
Het bestuur van de gemeente
132
Deel 8.3
De leiders van de gemeente
134
Deel 8.4
Het ambt van oudste
143
Deel 8.5
Eisen die aan oudsten worden gesteld
146
Deel 8.6
Aanstelling van oudsten
150
Deel 8.7
De taak van oudsten
152
Deel 8.8
Het ambt van diaken
153
LES 9
Apostolische teams
155
Inleiding
156
Sleutelverzen
157
Deel 9.1
De eerste teams
157
Deel 9.2
Apostolische teams in de eerste gemeente
159
Deel 9.3
Latere ontwikkelingen
160
Deel 9.4
Doelen van de vijfvoudige bediening 161
Deel 9.5
Accenten in bedieningen
163
Deel 9.6
De bediening van een apostel
166
Deel 9.7
Geestelijke symfonie
171
Deel 9.8
Hoe te realiseren?
173
LES 10
iv
Bestuur v/d gemeente
Leiderschap en de gemeente
175
Inleiding
176
Sleutelverzen
176
Schema
177
Deel 10.1
Schema voor de gemeente
178
Deel 10.2
Opzet van het schema
179
INHOUD v
Deel 10.3
De ‘leiders’ van de vier kernactiviteiten
183
Deel 10.4
Effectief delegeren
188
Deel 10.5
Niveaus van leiderschap
190
Deel 10.6
Duidelijke communicatie
194
Deel 10.7
Leider en manager
198
Deel 10.8
Anderen motiveren
201
Toepassing
203
LES 11
Het team
205
Inleiding
206
Sleutelverzen
207
Deel 11.1
Omschrijving van een team
207
Deel 11.2
Hoe functioneert een team?
208
Deel 11.3
Ben jij een teamspeler?
209
Deel 11.4
Teambuilding
212
Deel 11.5
Communicatie in het team
213
Deel 11.6
Verwachtingspatronen
214
Deel 11.7
Sterke en zwakke kanten
216
Deel 11.8
Krachtenvelden die een team maken of breken
218
Deel 11.9
Noden en behoeften van teamleden
119
Deel 11.4
Rollen die teamleden vervullen
220
Toepassing
221
LES 12
Conflictsituaties
223
Inleiding
224
Sleutelverzen
224
Deel 12.1
Een andere kijk op conflicten
225
Deel 12.2
Conflicten zijn noodzakelijk
227
Deel 12.3
Kijk naar patronen, niet incidenten
228
Deel 12.4
Reageer vanuit waarheid, niet kracht 229
Deel 12.5
De juiste beslissingen nemen
232
vi
DIENEND LEIDERSCHAP
Deel 12.6
LES 13
Leidinggeven in conflictsituaties
233
Toepassing
238
Nieuwe leiders vrijzetten Inleiding
240
Sleutelverzen
240
Deel 13.1
Potentiële leiders
241
Deel 13.2
Groei door nieuwe leiders
244
Deel 13.3
Wat betekent vrijzetten?
249
Deel 13.4
Het ‘juk’ van de Here Jezus
250
Deel 13.5
Het voorbeeld van David
253
LES 14
Leiders met invloed
257
Inleiding
258
Sleutelverzen
259
Deel 14.1
Integer zijn
259
Deel 14.2
Anderen helpen groeien
261
Deel 14.3
Geloof in anderen hebben
263
Deel 14.4
Naar anderen luisteren
264
Deel 14.5
Anderen begrijpen
266
Deel 14.6
Anderen toerusten en coachen
267
Deel 14.7
Anderen helpen de weg te vinden
268
Deel 14.8
Met anderen optrekken
269
Deel 14.9
Anderen bekrachtigen
270
Toepassing
273
Een nieuwe uitdaging: Succes of betekenis?
279
Literatuuropgave
vi
239
281
