DISCIPELEN VAN DE DIENSTKNECHT Het Evangelie naar Markus: Het Evangelie van Jezus Christus, de zoon van God
De Dienstknecht: Lijden tegemoet: op weg naar Jerusalem Markus 8:27-10:52 ZBSH 20 Februari 2016
Jan Uwland
DISCIPELEN VAN DE DIENSTKNECHT Uitgangspunt: • Keuze om het boek als uitgangspunt te nemen en geen thema • Vanuit dit uitgangspunt zijn twee vragen van belang: • Hoe wordt de Heer Jezus voorgesteld in dit boek? • Welke lessen zijn er voor de discipelen toen en nu?
De Dienstknecht Lijden tegemoet : op weg naar Jerusalem Markus 8:27-10:52 Opzet:
Wie is de Heer Jezus Aankondiging van het aanstaande lijden Lessen voor de discipelen (nav van hun reactie)
De Dienstknecht Belijdenis van Petrus Eerste aankondiging van het lijden Onderwijs aan de discipelen nav van Petrus ongenoegen De verheerlijking op de berg De maanzieke jongen De tweede aankondiging van het lijden Onderwijs aan de discipelen: Waarschuwing tegen geven van ergenis Echtscheiding Zegening van de kinderen Rijke jongeman Derde aankondiging van het lijden Onderwijs aan de discipelen nav verzoek van zonen van Zebedeus Blinde te Jericho
WIE IS DE HEER JEZUS AANKONDIGING LIJDEN LESSEN WIE IS DE HEER JEZUS AANKONDIGING LIJDEN LESSEN
WIE IS DE HEER JEZUS AANKONDIGING LIJDEN LESSEN WIE IS DE HEER JEZUS
Wie is Jezus ? In dit Markus-deel (8:27- 10:52)
De Heer Jezus is de Christus (8:29; 9:41) de Zoon des Mensen (8:31,38; 9:9,12,31; 10:33,45) Rabbi (9:5); Meester (9:17,38; 10:17,20,35); Rabboeni (10:51) Heer (9:24) Gods geliefde Zoon (9:7) De Zoon van David (10:47) De Nazarener (10:47) Dienaar van allen (9:35; 10:45)
Belijdenis van Petrus Locatie • Caesarea-Filippi • • • • •
Filippus (vier-vorst) verering keizer Augustus en zichzelf Tempel voor Augustus (Hyios Theou) NB Christus leefde tijdens keizer Tiberias (stiefvader: Augustus: ook Hyios Theou) Romeins-Grieks Heiligdom (PAN) Rotswanden met (grafnissen) en bron van de Jordaan
Zoon des Mensen Vergelijking tekst met die van Matheus Mark: 27 En Jezus vertrok met zijn discipelen naar de dorpen van Caesarea Filippi. En onderweg vroeg Hij zijn discipelen en sprak tot hen: Wie zeggen de mensen, dat Ik ben? Math: ...dat de Zoon des Mensen is? Mark: 28 Zij antwoordden en zeiden: Johannes de Doper; en anderen: Elia; weer anderen: Een van de profeten. 29 En Hij vroeg hun: Maar gij, wie zegt gij, dat Ik ben? Petrus antwoordde en zeide: Gij zijt de Christus. 30 En Hij verbood hun nadrukkelijk met iemand hierover te spreken. Math: :...U bent de Christus, de Zoon van de levende God.
De Christus ...”Gij zijt de Christus!” • Hier niet zoveel omvattend als in Matheus, daarom geen vermelding van • de genade die Vader aan Petrus bewees
• Hier niet het recht/gezag voor Petrus’ nieuwe naam en bouw van de Gemeente • De waarheid van “De Zoon van de levende God” wordt pas na Zijn dood en opstanding expliciet (zie bij Paulus in Hd 9:20)
De Christus • Verbod dit iemand te zeggen
(*)
• Nu volk Hem als Messias / Zoon van David niet erkende
• Hij is (ook) de Zoon des mensen (vs 30)
Wat dan wel? • Het leven van de Heer (Zijn vele daden, acties) overdenken en dan voor/tegen Hem kiezen • Nu “door geloof” erkennnen als de Zoon van God / Zoon des mensen
Aankondiging van het lijden En Hij begon hen te leren, dat de Zoon des mensen veel moest lijden en verworpen worden door de oudsten en de overpriesters en de schriftgeleerden, en gedood worden en na drie dagen opstaan. 32 Hij sprak dit woord vrijuit Mk: Zoon des Mensen • • • • • •
2:10-11 2:27-28 8:31 10:45 13-26 14:42
- heeft macht zonden te vergeven - is heer over de sabbat - moet veel lijden en.... (Evenzo in: 9:31 en 10:33) - is niet gekomen om gediend te worden, naar om te dienen... - zal gezien worden, komend op de wolken met grote macht ... - zal gezien worden, gezeten aan de rechterhand der macht en komend met de wolken van de hemel. (vergelijkbaar 14:62)
Overige teksten 8:38; 9:9; 9:12; 14:41-42;
Onderwijs Terechtwijzing :
Les voor Petrus en voor ons: Bezwaar van Petrus: Ingegeven door Satan, Bedenken van: dingen van de mensen om: Ontsnappen aan beproevingen, verwerping Door mensen gerespecteerd willen worden Ongeloof en gebrek aan inzicht.
Christus sprak hier vrijuit
(*)
Onderwijs Alleen door lijden kan God verheerlijkt worden (Jh 13: 31) Daarom lessen van 8:34-38 Zichzelf verloochenen Kruis opnemen
Christus volgen
Schaamte voor Christus en Zijn woorden betekent: dat de Zoon des mensen Zich schaamt voor zo iemand bij Zijn komst in de heerlijkheid van Zijn Vader (*)
Verheerlijking op de berg • Na 6 dagen (werken) komt tijd van heerlijkheid Bij Lk na ca 8 dagen: (week) nieuw begin
• De kleren van de Heer veranderen Bij Lk en Mt ook gezicht
• Elia met Mozes (eerst dienstknecht en profeet dan wetgever) Mt: Mozes en Elia; Lk: twee mannen Mozes en Elia
• Petrus stelt Christus op een lijn met Mozes en Elia , daarom Gods getuigenis Net als bij de doop van Christus
• Geen begrip van “uit de doden opstaan” = opstanding ten leven
Mijn geliefde Zoon Waarom moet eerst Elia komen? • Reactie van de Heer: • Het is waar: de komst van Elia is voorspeld (Mal 4:5) • Het lijden van de Heer is ook voorspeld
• Relevantie van deze vraag • Inhoud van de profetie / doel van Elia’s komst: Harten van de vaderen terugvoeren tot de kinderen en hart der kinderen tot hun vader • Volmaakte Vader Zoon relatie : Dit is mijn geliefde Zoon, hoort Hem • Daarom/daarna herstel verstoorde relatie vader-maanzieke knaap!
Aankondiging van het lijden Markus 9:30 En zij gingen vandaar weg en reisden door Galilea. En Hij wilde niet, dat iemand het te weten kwam. 31 Want Hij onderwees zijn discipelen en zeide tot hen: de Zoon des mensen wordt overgeleverd in de handen der mensen en zij zullen Hem ter dood brengen en drie dagen na zijn dood zal Hij opstaan. 32 Doch zij begrepen dit woord niet en durfden Hem er niet naar te vragen.
Lessen • Grootste onder discipelen (33-37) • Hoogmoed (eigen belang) belemmert zicht op Gods plannen • Door dienstbaarheid: groot • Vriendelijkheid tov anderen
• Wie niet tegen ons is,...(38-42) • Groepsbelang belemmert zicht op Gods belang • Gevaar van sectarisme • Bij beoordeling “dienen voor de Heer”: Niet tegen Christus, is: voor Christus • NB: Niet met Christus zijn, is tegen Christus zijn (Mt 12:30) (*)
Lessen • Verleiding tot zonde (vormen van genotzucht) (43-48) • • • •
Christus zorg om kleinen (jongeren) Grote aandacht voor eeuwig verderf (hel!) Winst door verlies Met vuur gezouten worden (*)
• Hoe ver kunnen we gaan? (10:1-22) • Gaven in de schepping : huwelijk; kinderen; bezit • Gods oorspronkelijke plan • Koninkrijk ontvangen als een kind, anders er niet binnengaan
Christus :Goede Meester Christus gaat het huis uit, de weg op (10:17) Bereikbaar voor iedereen! Als Hij God niet is, is Hij ook niet goed... Rijke jongeling • • • • •
NB: Gaven in de schepping: huwlijk, kinderen, bezit. Heeft niet door voor Wie hij knielt. Zag in Jezus’ leven het volmaakte, wilde dat van Hem leren Is oprecht (verg Saulus Fil 3:6) Christus deed wat Hij van de rijke jongeman vroeg (2Kor 8:9)
Petrus : wat is de beloning voor het alles verlaten • Delen in Christus’ lot: nu en straks
Derde aankondiging van het lijden
32 Zij waren onderweg, opgaande naar Jeruzalem, en Jezus ging vóór hen uit, en zij waren verbaasd en zij, die volgden, waren bevreesd. En wederom nam Hij de twaalven terzijde en begon tot hen te spreken over hetgeen over Hem zou komen: 33 Zie, wij gaan op naar Jeruzalem en de Zoon des mensen zal overgeleverd worden aan de overpriesters en de schriftgeleerden en zij zullen Hem ter dood veroordelen. En zij zullen Hem overleveren aan de heidenen, 34 en zij zullen Hem bespotten en Hem bespuwen en Hem geselen en doden, en na drie dagen zal Hij opstaan.
Lessen Meester doe ons wat wij ook van U vragen • Ter weerszijden van U in Uw heerlijkheid • (nb hebben oog voor Zijn toekomstige heerlijkheid) • Drinkbeker (Jh 18:11) (*) • Doop (Lk 12:50) (*)
• En Jezus riep hen tot Zich en zeide tot hen: Gij weet, dat zij, die regeerders der volken heten, heerschappij over hen voeren, en hun rijksgroten oefenen macht over hen. 43 Zó is het echter onder u niet. 44 Maar wie groot wil worden onder u, zal uw dienaar zijn; en wie onder u de eerste wil zijn, zal aller slaaf zijn. 45 Want ook de Zoon des mensen is niet gekomen om Zich te laten dienen, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen.
Lessen De Messias, de Zoon des mensen Hier de Knecht des Heren, Die door lijden en sterven een triomfantelijke overwinning behaalt • Jesaja 42:1 Zie, mijn knecht, die Ik ondersteun; mijn uitverkorene, in wie Ik een welbehagen heb. Ik heb mijn Geest op hem gelegd: hij zal de volken het recht openbaren.
• 49:3 Ik stel u tot een licht der volken, opdat mijn heil reike tot het einde der aarde • 52:13 Zie, mijn knecht zal voorspoedig zijn, hij zal verhoogd, ja, ten hoogste verheven zijn. ....15 zó zal hij vele volken doen opspringen, om hem zullen koningen verstommen... • 53:5 Maar om onze overtredingen werd hij doorboord, om onze ongerechtigheden verbrijzeld; de straf die ons de vrede aanbrengt, was op hem, en door zijn striemen is ons genezing geworden
Zoon van David Bartimeus ziet in Jezus: meer dan Jezus de Nazarener Zoon van David (1ste keer in Markus!) mag heengaan, maar volgt de Heer Rabboeni: heel persoonlijk: mijn Meester
Wie is Jezus ? In dit Markus-deel (8:27- 10:52)
De Heer Jezus is de Christus (8:29; 9:41) de Zoon des Mensen (8:31,38; 9:9,12,31; 10:33,45) Rabbi (9:5); Meester (9:17,38; 10:17,20,35); Rabboeni (10:51) Heer (9:24) Gods geliefde Zoon (9:7) De Zoon van David (10:47) De Nazarener (10:47) Dienaar van allen (9:35; 10:45)
Vragen •
Waarom uitdrukkelijk verbod Hem te verkondigen 1.
• • • • • •
•
Na belijdenis van Petrus, 2. Na de verheerlijking op de berg, 3Tijdens reis door Galilea (9:30)
Wat is betekenis/belang van “vrijuit spreken” (8:32) Wat is de betekenis van “zijn kruis opnemen” (8:34b) Wat zijn de gevolgen van het feit dat de Zoon des mensen Zich schaamt, als Hij komt in de heerlijkheid van Zijn Vader... (8:38) Wat betekent: een van zulke kinderen ontvangen in Mijn Naam (9:37) Wat is onderscheid Mk 9:40 en Mt 12:30 Wat is betekenis van met “vuur gezouten worden”(9:49) Wat is de betekenis van de drinkbeker en de doop (10:38)
