CT3011: Inleiding watermanagement 3: Polders College 3: Waterbeheer 10 september 2007 Nick van de Giesen Ronald van Nooyen Olivier Hoes CT3011 3: Polders
CT3011: Inleiding watermanagement Colleges: 1. Water in de wereld 2. Water in de bodem 3. Polders 4. Irrigatie 5. Kunstwerken & operationeel 6. Reservoirs (+review)
CT3011 3: Polders
CT3011: Inleiding watermanagement Colleges: 1. Water in de wereld 2. Water in de bodem 3. Polders 4. Irrigatie 5. Kunstwerken & operationeel 6. Reservoirs (+review)
CT3011 3: Polders
CT3011: Inleiding watermanagement Polders: 1. 2. 3. 4.
Wat is een polder? Afvoer debieten Open kanaal / Manning Toepassing
CT3011 3: Polders
CT3011: Inleiding watermanagement Polders: 1. 2. 3. 4.
Wat is een polder? Afvoer debieten Open kanaal / Manning Toepassing
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Polder: “Gebied waarvan tijdelijk of permanent het waterniveau op het afwateringspunt lager is dan de buitenwaterstand.”
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Polder: “Gebied waarvan tijdelijk of permanent het waterniveau op het afwateringspunt lager is dan de buitenwaterstand.” • Rivierpolders • Getijdepolders • Droogmakerijen
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Rivierpolder: Landschap
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Rivierpolder:
Winterbed CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Rivierpolder: Waal Zomer
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Rivierpolder: Waal Winter
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Rivierpolder:
Overstromingen 1750-1820 CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Rivierpolder: Afstuderen Margot Drost An Evaluation of the Impacts of Flood Control and Drainage Projects in Bangladesh
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Getijdepolder Eb
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Getijdepolder Vloed
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Getijdepolder:
Sluis CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Getijdepolder:
Guiné-Bissau & Casamance
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Getijdepolder:
Guiné-Bissau & Casamance CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Getijdepolder:
Guiné-Bissau & Casamance CT3011 3: Polders
Vloed
1 Wat is een polder? Getijdepolder:
Guiné-Bissau & Casamance CT3011 3: Polders
Eb
1 Wat is een polder? Getijdepolder:
Guiné-Bissau & Casamance http://www.xs4all.nl/~ideecasa CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Getijdepolder:
www.casamance.nl CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij:
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
Peilvakken Boezem CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij:
drainage
dijken
molens
gemalen
1 hoogwate r
0
-1 laagwate r
-2
-3 1000
CT3011 3: Polders
bode mdaling
1200
1400
1600
1800
2000
1 Wat is een polder? Droogmakerij:
1530
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
1530
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
1576
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
Octrooi Rijksarchief
1532
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
Windmolens
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
Beemster 1612
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
Haarlemmermeer 1600
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
Haarlemmermeer 1840
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
Stoomgemaal Cruquius
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
Afsluitdijk De Blocq-van Kuffeler
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Droogmakerij
Zuiderzee
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast
Maasdijk Augustus 2004
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast
Maasdijk Augustus 2004
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast
Maasdijk Augustus 2004
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast, persberichten Delfland 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast, persberichten Delfland 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 6 september 2004 Delfland vergroot bergingscapaciteit
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast, persberichten Delfland 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 7 september 2004 Waterdoorvoer door Maasdijk gerealiseerd
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast, persberichten Delfland 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 21 oktober 2004 Delfland vervangt duikers in het Westland
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Delfland vervangt duikers in het Westland
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Delfland vervangt duikers in het Westland
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast, persberichten Delfland 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 24 februari 2005 Delfland baggert ringsloot Oranjepolder
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Delfland baggert ringsloot Oranjepolder
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Delfland baggert ringsloot Oranjepolder
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast, persberichten Delfland 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 8 maart 2005 Delfland vervangt duiker Nollaantje in Maasdijk
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Delfland vervangt duiker Nollaantje in Maasdijk
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast, persberichten Delfland 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 24 maart 2005 Gietwaterbassins
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast, persberichten Delfland 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 7 juni 2005 Waterberging onder kassen Oranjepolder
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Waterberging onder kassen Oranjepolder
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Waterberging onder kassen Oranjepolder
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Waterberging onder kassen Oranjepolder
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast, persberichten Delfland 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 15 juni 2005 Maatregelen in de Oranjepolder
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast 1800
CT3011 3: Polders
2004
1 Wat is een polder? Wateroverlast
Duikertjes
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast
CT3011 3: Polders
Duikertjes
1 Wat is een polder? Wateroverlast
CT3011 3: Polders
De oplossing
1 Wat is een polder? Wateroverlast
CT3011 3: Polders
De oplossing
1 Wat is een polder? Wateroverlast Oranje Polder • Oorzaken • Aanleiding • Bestuurlijk proces • Pragmatisch / hogere kosten
CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast
Afvoer Ù Berging CT3011 3: Polders
1 Wat is een polder? Wateroverlast WB21:
Vasthouden Ù Bergen Ù Afvoeren CT3011 3: Polders
CT3011: Inleiding watermanagement Polders: 1. 2. 3. 4.
Wat is een polder? Afvoer debieten Open kanaal / Manning Toepassing
CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten Polder ontwerp 1. Maatgevende afvoer (mm/d) 2. Kanalen 3. Kunstwerken 4. Gemalen
CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten Maatgevende afvoer Methode Theo Meijer
CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode 1. Moving window (n minuten/uren/dagen) 2. Selecteer extremen 3. Fit kansverdeling 4. Bepaal herhalingstijden 5. Volgende window (n+1 minuten/…) 6. Plot neerslag vs window grootte
CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode 1. Moving window (n uur) Window=3 uur t Int. uur mm/h 1 10 2 22 3 30 4 19 5 17 6 8 7 4 CT3011 3: Polders
Sum mm 62 71 66 44 29 … …
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode 2. Selecteer extremen Window=3 min, 100 jaa t Sum min mm 318 21 906 15 989 10 958 9 156 7 75 6 650 5 441 5
CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten
⎛ ⎡ z − µ ⎤⎞ G ( z ) = exp⎜⎜ − exp ⎢− ⎟⎟ ⎥ ⎣ σ ⎦⎠ ⎝
Regen [mm]
Regenduurlijn methode 3. Fit kansverdeling
Gumbel Herhalingstijd [j]
CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode 3. Fit kansverdeling Gumbel
⎛ ⎡ z − µ ⎤⎞ ⎟⎟ G ( z ) = exp⎜⎜ − exp ⎢− ⎥ ⎣ σ ⎦⎠ ⎝
Fréchet
⎛ ⎡ z − µ ⎤ − 1ξ ⎞ ⎟ G ( z ) = exp⎜ − ⎢ ⎜ ⎣ σ ⎥⎦ ⎟ ⎝ ⎠
Weibull
⎛ ⎡ z − µ ⎤ 1ξ ⎞ ⎟ G ( z ) = exp⎜ − ⎢− ⎥ ⎜ ⎣ σ ⎦ ⎟ ⎝ ⎠
CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode 4. Bepaal herhalingstijden Window 4 uur, 100 H Sum [jaar] [mm] 1.1 14.9 2 23.1 5 30.5 10 35.4 25 41.6 CT3011 3: Polders
(Inverse Gumbel)
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode 5. Andere windows Window [uur] 1 2 3 4 5 6 8 10 12
Sum [mm] 8.244 11.48 13.56 14.93 16.16 17.2 18.48 19.65 21.43
CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode Regenduurlijn 6. Plot 100 1/50 jaar neerslag [mm]
80 60 40 20 0 0
CT3011 3: Polders
10
20 t [uur]
30
40
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode 5. Plot Regenduurlijn 100
neerslag [mm]
80
1/50 jaar
60 1/20 jaar 40 20 0 0
CT3011 3: Polders
10
20 t [uur]
30
40
2 Afvoerdebieten
neerslag [mm]
Regenduurlijn methode Afvoercapaciteit Regenduurlijn 100 1/50 jaar 80 60 40
25 mm
20 0 0
CT3011 3: Polders
10
20 t [uur]
30
40
2 Afvoerdebieten
neerslag [mm]
Regenduurlijn methode Afvoercapaciteit Regenduurlijn 100 1/50 jaar 80 60 40
25 mm
20 0 0
CT3011 3: Polders
10
20 t [uur]
30
40
2 Afvoerdebieten
neerslag [mm]
Regenduurlijn methode Afvoercapaciteit Regenduurlijn 100 1/50 jaar 80 60
tg α = afvoer capaciteit
40
25 mm
20 0 0
CT3011 3: Polders
10
20 t [uur]
30
40
2 Afvoerdebieten
neerslag [mm]
Regenduurlijn methode Berging Regenduurlijn 100 1/50 jaar 80 60 40 20 0 0
CT3011 3: Polders
10
20 t [uur]
30
40
2 Afvoerdebieten
neerslag [mm]
Regenduurlijn methode Berging Regenduurlijn 100 1/50 jaar 80 60
25 mm
40 20 0 0
CT3011 3: Polders
10
20 t [uur]
30
40
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode • •
Niet al te sophisticated Wel goed: Afvoer Ù Berging
CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode Afvoer Ù Berging • ABC Delfland • Verbreding Oranje kanaal • Vergroting capaciteit gemaal
Westland CT3011 3: Polders
2 Afvoerdebieten Regenduurlijn methode Afvoer Ù Berging • ABC Delfland • Locale berging • Bergboezem
CT3011 3: Polders
Berkel
2 Afvoerdebieten Hydrologische & hydraulische modellen… • Regenval wordt vertraagd • Ook vertraging in leidingen • Weersvoorspelling Afvoer Ù Berging?
CT3011 3: Polders
CT3011: Inleiding watermanagement Polders: 1. 2. 3. 4.
Wat is een polder? Afvoer debieten Open kanaal / Manning Toepassing
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning Gegeven afvoercapaciteit, hoe groot moet het kanaal zijn?
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning Gegeven afvoercapaciteit, hoe groot moet het kanaal zijn? 2 1 Q 2 V = = K m ⋅ S ⋅ RH3 A
Manning / Strickler / Gauckler (1/n=Km) CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ RH 1
Rh=Aw/Pw
CT3011 3: Polders
2
2
3
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ RH 1
2
2
3
Rh=Aw/Pw Aw
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ RH 1
2
Rh=Aw/Pw
2
3
Pw=I+II+III I
III II
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ RH 1
2
2
3
Bb CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ RH 1
2
2
3
Bs
Bb CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ RH 1
2
2
3
Bs
Bs + Bb Aw = h ⋅ 2
h
Aw Bb
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ RH 1
2
2
3
Bs h
Pw = Bb +
(Bs − Bb )2 + 4h 2 Bb
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ Rh 1
Pw = Bb +
2
2
3
(Bs − Bb )2 + 4h 2
Bs + Bb Aw = h ⋅ 2 h ⋅ (Bs + Bb ) ⎛ Rh = ⎜ Bb + ⎝ 2
Bs
(Bs − Bb )
2
+ 4h 2 ⎞⎟ ⎠
h Bb
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ Rh 1
• •
2
Rond: Breed rechthoekig:
2
3
Rh=πr2/2 πr=r/2 …. Rh=h
Rh = h ⋅ B (B + 2h ) CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning
V = K m ⋅ S ⋅ Rh 1
• •
2
2
3
Empirisch!
Rond: Breed rechthoekig:
Rh=πr2/2 πr=r/2 …. Rh=h
Rh = h ⋅ B (B + 2h ) CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning Navier-Stokes
v ∂v v v 1 v 2v + v ⋅ ∇v = − ∇p + g + ν ∇ v ∂t ρ
St.Venant
∂Vx ∂Vx ∂h + Vx ⋅ = − g ⋅ + g ⋅ S0 − g ⋅ S f ∂x ∂t ∂x CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning St.Venant
∂Vx ∂Vx ∂h + Vx ⋅ = − g ⋅ + g ⋅ S0 − g ⋅ S f ∂x ∂t ∂x Verandering over ruimte
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning St.Venant
∂Vx ∂Vx ∂h + Vx ⋅ = − g ⋅ + g ⋅ S0 − g ⋅ S f ∂x ∂x ∂t Verandering over tijd (maak nul)
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning St.Venant, continue stroming
1 dV 2 dh + − S0 + S f = 0 2 g dx dx
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning St.Venant, continue stroming x + ∆x
∫ x
⎧ 1 dV ⎫ dh + − S 0 + S f ⎬dx′ = 0 ⎨ ⎩ 2 g dx′ dx′ ⎭ 2
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning St.Venant, continue stroming x + ∆x
⎫ ⎧ 1 dV dh ′ =0 S S d x + + − ⎬ ⎨ f 0 ∫x ⎩ 2 g dx′ dx′ ⎭ 2 2 V1 V2 + h1 + S 0 ⋅ ∆x = + h2 + S f ⋅ ∆x 2g 2g 2
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning St.Venant, continue stroming
V12 V22 + h1 + S 0 ⋅ ∆x = + h2 + S f ⋅ ∆x 2g 2g V12/2g
Sf∆x
h1
V22/2g h2
S0∆x ∆x
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning St.Venant, eenparige stroming
1 ∂V ∂h + S0 − S f = 0 + 2 g ∂x′ ∂x′ 2
V12/2g
Sf∆x
h1 V22/2g S0∆x
h2 ∆x
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning Alleen afhankelijk van diepte: α Q/A=V=C ⋅ S01/2 ⋅ Rh Strickler, Manning, Gauckler 2/3 1/2 V=Km ⋅ S0 ⋅ Rh
CT3011 3: Polders
3 Open kanaal / Manning Dimensie analyse V=
gS f h k
[ln(h / z0 ) − 1]
⎡ C p g ⎤ 1 2 m+ 1 2 V =⎢ S h ⎥ f m ( ) 1 m z + ⎢⎣ 0 ⎥ ⎦
CT3011 3: Polders
Boundary layer theory Power-law benadering
3 Open kanaal / Manning Dimensie analyse k
[ln(h / z0 ) − 1]
⎡ C p g ⎤ 1 2 m+ 1 2 V =⎢ S h ⎥ f m ( ) 1 m z + ⎢⎣ 0 ⎥ ⎦
Prima fit met Cp=5.4 m=1/6 CT3011 3: Polders
4000 power logaritme 3000 h/z 0
V=
gS f h
2000
1000
0 8
13 1/2 V/(gS fh)
18
3 Open kanaal / Manning Dimensie analyse ⎡ C p g ⎤ 1 2 m+ 1 2 V =⎢ S h ⎥ f m ⎢⎣ (m + 1)z0 ⎥⎦
Prima fit met Cp=5.4, m=1/6 ⎡ 6 ⋅ 5. 4 ⋅ g ⎤ 1 2 2 3 V =⎢ ⎥S f h 1 6 ⎢⎣ 7 ⋅ z0 ⎥⎦ ⎡ 6 ⋅ 5.4 ⋅ g ⎤ −1 6 ≈ 21 ⋅ ε K =⎢ 1 ⎥ ⎢⎣ 7 ⋅ (ε / 10 ) 6 ⎥⎦ CT3011 3: Polders
( ε=1 cm ⇒ K=40 m1/3/s )
3 Open kanaal / Manning Manning V=K⋅Rh2/3⋅Sf1/2 Aarde, kort gras Grint Grover bed Vegetatie Rotsblokken Volledig vergroeid CT3011 3: Polders
K 40 30 20 20 15 12
ε [m] 0.01 0.10 1.0 1.0 ? ?
CT3011: Inleiding watermanagement Polders: 1. 2. 3. 4.
Wat is een polder? Afvoer debieten Open kanaal / Manning Toepassing
CT3011 3: Polders
4 Toepassing Regenduurlijn
Regenduurlijn De Bilt
Regen [mm]
80 60 40
H=2 jr H=5 jr H=10 jr H=25 jr
20 0 0
12
24 Duur [uur]
CT3011 3: Polders
36
48
4 Toepassing Regenduurlijn
Regenduurlijn De Bilt
80
Regen [mm]
60 40 H=10 jr
20 0 0
12
24 Duur [uur]
CT3011 3: Polders
36
48
4 Toepassing Regenduurlijn
Regenduurlijn De Bilt
80
(≈0.5 mm/h)
60 Regen [mm]
Cap: 270 l/s Opp: 2 km2
40 H=10 jr
20 0 0
12
24 Duur [uur]
CT3011 3: Polders
36
48
4 Toepassing Regenduurlijn 80
(≈0.5 mm/h)
60 Regen [mm]
Cap: 270 l/s Opp: 2 km2
H=10 jr 0.5 mm/hr
40 20 0 0
12
24 Duur [uur]
CT3011 3: Polders
36
48
4 Toepassing Regenduurlijn 80
(≈0.5 mm/h)
60 Regen [mm]
Cap: 270 l/s Opp: 2 km2
H=10 jr 0.5 mm/hr
40 mm
40 20 0 0
12
24 Duur [uur]
CT3011 3: Polders
36
48
4 Toepassing Regenduurlijn 80 60 Regen [mm]
Gras OK
H=10 jr 0.5 mm/hr
40 mm
40 20 0 0
12
24 Duur [uur]
CT3011 3: Polders
36
48
4 Toepassing Regenduurlijn
Regenduurlijn De Bilt
80 60 Regen [mm]
Gras OK Glas ???
40 H=10 jr
20 0 0
12
24 Duur [uur]
CT3011 3: Polders
36
48
4 Toepassing Oranjepolder, sophistiqué • Regen ≠ Afvoer • Berging dynamisch • Capaciteit ≠ Afvoer
CT3011 3: Polders
4 Toepassing Oranjepolder, sophistiqué • Regen ≠ Afvoer • Berging • Capaciteit ≠ Afvoer • SOBEK, WL|
CT3011 3: Polders
4 Toepassing SOBEK 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 21 oktober 2004 Delfland vervangt duikers in het Westland
CT3011 3: Polders
4 Toepassing SOBEK 16 augustus 2004 Aanhoudende regen zorgt lokaal voor overlast 21 oktober 2004 Delfland vervangt duikers in het Westland
CT3011 3: Polders
CT3011: Inleiding watermanagement Polders: 1. 2. 3. 4.
Wat is een polder? Afvoer debieten Open kanaal / Manning Toepassing
CT3011 3: Polders