cedexsa NATIONAAL VAKTIJDSCHRIFT VOOR NATUURSTEEN, KERAMIEK & KWARTSCOMPOSIET - NR 41 MAART APRIL MEI Afgiftekantoor Gent X - P309201

Afgiftekantoor Gent X - P309201

NATIONAAL VAKTIJDSCHRIFT VOOR NATUURSTEEN, KERAMIEK & KWARTSCOMPOSIET - NR 41 MAART APRIL MEI

cedexsa

EXCLUSIEF GROOTHANDEL Statale9 Cemento Grigio Wet 60x120

2013

- € 7

Meer kleuren Meer ontwerpen Meer inspiratie Om u te inspireren hebben we meer kleuren, texturen en ontwerpen ontwikkeld. Wat u ook wil weergeven, met Caesarstone kan dat.

Tuytelaers NV KLEIN RAVELS 87 Verdeler B-2380 RAVELS T +32 (0) 14-65 44 44 [email protected] www.tuytelaers.be www.caesarstone.com

5220 Dreamy Marfil

5380 Emperadoro

5000 London Grey

5141 Frosty Carrina

5003 Piatra Grey

EDITO

Orchidee Plant uit de grote, meestal in de tropen voorkomende familie der Orchidaceae; -(in ’t bijz.) de vaak fel gekleurde bloem van zulk een gewas. Waar heeft die man het in godsnaam over, vraagt u zich waarschijnlijk af. Wel, het zit namelijk zo: in Van Dale woordenboek is dit de definitie van de orchidee. Had ik echter voor Van Dale gewerkt, dan was mijn omschrijving net iets anders geweest: lelijke bloem die vooral in Belgische toonzalen te vinden is. Blijkt dat het om een plant gaat, maar dit terzijde. Ik zou ze in elk geval niet te eten willen geven, de tegel- en natuursteenhandelaars die één of zelfs meerdere exemplaren in hun showroom hebben staan. Dat mensen hun presentatieruimte willen opfleuren met een kleurrijk bloemetje, tot daar aan toe. Als extra sfeerelement kan dit inderdaad bijdragen aan de totale winkelbeleving. Maar waarom dan massaal kiezen voor de orchidee? Alsof er in de ganse wereld maar één bloem of plant bestaat die mooi accordeert met de tegelkasten. Probleem is dat in België de orchidee vaak wordt gezien als cadeau bij uitstek en het op die manier dweilen met de kraan open is. Want misschien bent u er net als ik geen grote liefhebber van en kreeg u er bij de openingsreceptie van uw nieuwe toonzaal willens nillens eentje in de handen geduwd. Van je vrienden of familie moet je het hebben! Hoe dan ook, qua visuele vervuiling en kitsch-factor hoeft de orchidee geenszins onder te doen voor andere lelijkaards als daar zijn de cac-

tus, de vetplant of de sanseveria. Hoort eveneens thuis in dit rijtje: de chrysant. Is het niet veelzeggend dat die laatste enkel in tijden van rouw haar verkoopcijfer ziet pieken. Of dacht u van de geranium? De kleurenrijkdom van de orchidee mag dan wel groot zijn, ik word er alleszins niet vrolijk van. Vandaar mijn oproep om deze jongens definitief te bannen uit onze showrooms! U doet er niet alleen mij, maar ook de klant een groot plezier mee. Maak jezelf vooral niets wijs, deze planten hebben geen toegevoegde waarde. Krijgt u er alsnog eentje cadeau, geef die dan vriendelijk doch kordaat terug aan de rechtmatige eigenaar met de niet mis te verstane boodschap dat u allergisch bent aan orchideeën en er daarom met pijn in het hart afstand moet van doen. Zeg desnoods dat het concept van uw nieuwe of vernieuwde toonzaal enkele verse boeketjes verdraagt. Niemand zal daar verdere vragen (durven) bij stellen. Een bloemenliefhebber ben ik dus wel. Zo wil ik van deze gelegenheid gebruik maken om een bloemetje te gooien naar de organisatie van Stone Expo. Met een opgefrist beursconcept lijken ze er in te zullen slagen de tweejaarlijkse vakbeurs voor natuursteen, keramiek en kwartscomposiet een nieuw elan te geven. Subtiele en minder subtiele ingrepen moeten zorgen voor de nodige dynamiek op de beursvloer. U leest er alles over in dit nummer van Polycaro. De enige juiste beslissing, lijkt het mij. Want verandering en vernieuwing doen soms wonde-

ren. Hopelijk weet beursorganisator Artexis daarmee niet enkel tegelhandelaar, vloerder en natuursteenbewerker te bekoren maar zullen ook de architecten in januari 2014 in groten getale naar Flanders Expo afzakken. Sowieso hebben de mensen achter Stone Expo goed geluisterd naar de signalen uit de markt. Dat doen wij ook, elke dag opnieuw. Iemand nog een (orch)idee? Alexander Bouckaert Hoofdredacteur

3

POLYCARO

POLYCARO

4

INHOUD

INHOUD 06

STONELAND (EVERGEM)

14

TEGELBEDRIJF DEJONGHE

24

BAKKER NATUURSTEEN (NL)

42

KERAMISCHE VLOEREN

76

WELNESS WAER WATERS

Hoe een klein bedrijf ook groot kan zijn

Plaatsingsfirma opent eigen toonzaal

Afscheid van de particuliere markt

Belang van juiste informatie over onderhoud

Indische kalksteen en Belgische blauwsteen

COLOFON

INHOUD

DIRECTIE EN REDACTIE OMICRON bvba Hoornstraat 16B • 8730 Beernem Tel: 050/250 170 • Fax: 050/250 171 [email protected] www.omicron-media.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Erwin Ooghe HOOFDREDACTIE Alexander Bouckaert MEDIA MANAGER Christophe De Clercq REDACTIE Kristof Dams Peter Goegebeur Geert Legein Jesse Van Daele PRODUCTIE Robbie Vosté COORDINATIE Trui Blomme LAY OUT Robbie Vosté VERTALING JOALIS bvba PERIODICITEIT maart - juni - september - december

AGENT IN DE KIJKER

32

ABONNEMENTEN Hoornstraat 16b • 8730 Beernem Tel. 050/250 170 vier uitgaven: € 40 per jaar

JURIDISCHE BIJDRAGE

49

DRUKWERK Perka Industrielaan 12 • 9990 Maldegem Tel.050/716 071

FECAMO WEST-VLAANDEREN

50

FEBENAT

60

PROJECT BELGACOM TOWERS

70

PROJECT GROOTFORMAATTEGELS

80

CEVISAMA 2013

87

Fabrizio Fascianella (Alta Ceramica) Algemene factuurvoorwaarden

Gino Vanhaverbeke & Peter Goegebeur

Veiligheidsprocedure voor natuursteenbedrijven Grootschalige renovatie met Kerlite

Vloerbetegeling met ultradunne keramische platen Begin van het einde?

STONE EXPO 2014

88

POLYCARO-INFO’S

90

Vernieuwd beursconcept Nieuws uit de sector

RECLAME ACQUISITIE OMICRON bvba Tel. 050/250 170 Fax. 050/250 171 Cover: Viva (serie Statale 9) COPYRIGHT POLYCARO © 2013 Dit tijdschrift is auteursrechtelijk beschermd: uit deze uitgave mag analoog of digitaal niets gereproduceerd, verspreid of meegedeeld worden zonder schriftelijke toestemming van Omicron nv (tel. 050 250 170) www.presscopyrights.be

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

5

POLYCARO

go e h ed oe we ft n rk iet te gr ku oo nn t t en e z lev ijn er om en ”

“J

POLYCARO

6

7

“Dit is echt maar een klein bedrijfje hoor!” We hebben nog geen voet binnengezet in de werkplaats of de zaakvoerder van Stoneland in Evergem (nabij Gent) lijkt zich al te excuseren voor wat we te zien gaan krijgen. De gedachte dat er voorafgaand aan ons bezoek misschien te hoge verwachtingen zijn gecreëerd, spookt meermaals door z’n hoofd. Vast personeel heeft Willem Hulpia niet en in oppervlakte is de productievloer inderdaad niet overdreven groot. Maar diezelfde hangar is wel uitgerust met een modern en uitgebreid machinepark. Waaronder de nieuwe 3-assige Denver CNCmachine waarmee het eenmansbedrijf ook op de keukenmarkt een rol van betekenis wil gaan spelen. Een realistische ambitie nu ook de granieten werkbladen met uitgefreesd verlek in eigen huis geproduceerd worden.

Wie zoekt die vindt Wie nog nooit bij Stoneland in Evergem is geweest, zou bij zijn eerste bezoekje wel eens raar kunnen opkijken. De hangar waar dagelijks natuursteen en composiet worden verwerkt, bevindt zich in een dichtbebouwde woonwijk en ligt bovendien verscholen achter de privéwoning van zaakvoerder Willem Hulpia. Zelf ziet die daar geen graten in. “Wie ons nodig heeft, zal ons wel weten vinden.” Ook qua geluidshinder lijkt het allemaal best mee te vallen. “We hebben alles zodanig goed geïsoleerd dat je van buitenaf nauwelijks iets kan horen. En onlangs werd geïnvesteerd in een nieuwe stofcabine VIEK CS40 waardoor de droge afwerking vanaf heden binnen kan plaatsvinden. Enkel het boucharderen gebeurt nog buiten: de weinige Zaakvoerder Willem Hulpia

keren dat ik die machine gebruik, is tussen 10 en 16 uur. Uit respect voor de buurtbewoners.” De hangar staat letterlijk in zijn achtertuin. Dichter bij huis kan een mens niet werken. Willem Hulpia ziet het als een voordeel. “Het gebeurt dat ik een machine laat draaien wanneer ik thuis iets ga eten of een koffie drink met klanten. Natuurlijk kan er op dat moment altijd iets fout lopen. Om dat risico te beperken, is er in het atelier een webcam geinstalleerd zodat ik vanop afstand alles nauwlettend in het oog kan houden.” Wie z’n bedrijf verder willen laten groeien, dient te kiezen tussen oppervlaktevergroting of uitbreiding van het machinepark. Dat beweert althans de Oost-Vlaamse bedrijfsleider, die van mening is dat beide investeringen om tal van redenen moeilijk gelijktijdig kunnen gedaan worden. “Zelf ben ik voor die laatste optie gegaan”, zegt Hulpia. “De enige beperking die ik nog heb, is een tekort aan ruimte. En onze hangar presenteert niet mooi, maar dat vind minder belangrijk. Wat voor Stoneland echt telt, is het eindresultaat. Noem het jobfierheid of eergevoel, maar voor mij moet het steeds perfect in orde zijn. Als je die permanente kwaliteit kan combineren met een goede service, creëer je klanttevredenheid. Wat zich op zijn beurt dan weer vertaalt in gratis mond-tot-mond reclame!” Veel klanten, geen reclame Het is opvallend hoe vaak de zaakvoerder van Stoneland zich uitdrukt in de eerste persoon meervoud, terwijl het strikt genomen om een eenmansbedrijfje gaat. Want Hulpia doet alles zelf, tot en met de boekhouding. “Ik heb ooit nog met 13 man gewerkt, metsers en plakkers, maar op den duur ben je enkel nog met personeelszaken bezig.” Al dient gezegd dat hij op drukke momenten steeds kan rekenen op vier helpende handen: die van Franky en Martin. Doorwinterde steenkappers zoals er vandaag niet te veel meer rondlopen. Die laatste, Franky

POLYCARO

POLYCARO

8

Gillis, stond mee aan de wieg van Stoneland, exact tien jaar geleden. Voor die tijd had Willem Hulpia een vrij groot aannemersbedrijf. Hij kende zijn toekomstige vennoot goed omdat die als steenkapper werkzaam was bij Baetslé, een steenhouwerij in Gent waar Hulpia niet enkel zijn arduin aankocht maar ook vaak als transporteur dienst deed. Toen duidelijk werd dat de nieuwe eigenaar van Baetslé het personeel niet in de overname zou betrekken, wisten Hulpia en Gillis wat hen te doen stond: een eigen natuursteenbedrijfje oprichten. En zo geschiedde, in een kleine hangar in Evergem werd gestart met het bewerken van arduin. “Het enige wat we toen hadden, was een tafelzaag met manuele bediening”, herinnert Willem Hulpia zich. Dat Stoneland van bij de opstart al meteen een vrij groot cliënteel had, zonder enige vorm van betaalde reclame, is makkelijk te verklaren. “Bij zijn vorige werkgever was Franky de man die rechtstreeks in contact stond met alle aannemers die bij Baetslé hun natuursteen kochten”, legt Willem Hulpia uit. “De meeste aannemersbedrijven zijn klant gebleven, dat is tien jaar na datum nog steeds zo. Met af en toe rechtstreekse orders van particulieren die ons blijkbaar ook weten te vinden!” Geen personeelskosten Zelf een bedrijf runnen bleek niet echt Franky zijn ding te zijn. Willem Hulpia: “Bijgevolg is de situatie enigszins veranderd, in die zin dat ik nu alleen de leiding heb en Franky nog regelmatig een handje komt toesteken. Ook andere steenkappers in deze regio maken gebruik van zijn vakmanschap. Een andere persoon die mij op zelfstandige basis komt helpen, is dus Martin. Ook hij werkte vroeger bij Baetslé. Beiden zijn heel bedreven in de manuele afwerking en helpen met plaatsing bij onze klanten. Die activiteit klanten laat ik volledig over aan onderaannemers. Vaklui die zodanig goed zijn dat ik achteraf nog nooit ben moe-

DE NIEUWE GENERATIE VOEGMORTEL CE 40 ALLROUND 1-10 AQUASTATIC Voor het voegen van woningen en commerciële ruimtes die worden blootgesteld aan zware belasting.

r

issi e

a

zee

em

rm

■

≤ 1000 mm3

CG2 A

≤ 5 g/240 min.

CG2 W

Innovatieve Trio-Protect-formule met 3-voudige bescherming - tegen zwarte aanslag - tegen water en vuil door de doeltreffende Aquastatic-technologie - kleurvast

WWW.CERESIT.NL - WWW.CERESIT.BE

Innovatie is

ADV CERESIT CE40-(A5)-NL-BE.indd 1

04-03-13 11:32

verder denken dan wat u verwacht.

Schlüter ®-KERDI-LINE Als uitvinder en ontwikkelaar van innovatieve systemen is onze vernieuwende visie merkbaar in ons uitgebreid assortiment. Wij produceren systeemcomponenten die op elkaar zijn afgestemd. Zoals de Schlüter®-KERDI-LINE, de lijnafvoergoot voor inloopdouches uit roestvast staal en de Schlüter®-KERDISHOWER, een perfect passende hellingsplaat en onderbouwelement met een reeds verlijmde afdichting.

Schlüter ®-KERDI-LINE. Vertrouw alleen op het origineel.

www.schlueter.be

POLYCARO

10

ten terugkeren om een probleem op te lossen.” Zijn twee trouwe helpers, Franky en Martin, mag de zaakvoerder van Stoneland altijd bellen op het moment dat hij ze echt nodig heeft. “En aIs er in een bepaalde periode wat minder werk is, dan heb ik omgekeerd ook geen personeelskosten. Een niet te onderschatten voordeel wat een kleine speler als Stoneland minder crisisgevoelig maakt dan grote natuursteenbedrijven die misschien 10 tot 15 arbeiders in dienst hebben. Eerlijk gezegd zou ik nu niet graag in hun schoenen staan.” “Twee jaar geleden boekte Stoneland een omzet van om en bij de 300.000 euro. In 2012 was er

mailen hun order door en ik kan aan de slag. Voor bestellingen van grotere volumes maak ik wel eerst nog een prijsofferte, maar dat neemt niet zo heel veel tijd in beslag want de prijzen liggen vast!”

25% groei en nu zitten we ongeveer aan 400.000 euro. De omzetevolutie gaat dus echt in stijgende lijn. Toch zal ik al blij zijn als we op het einde van het jaar deze resultaten kunnen consolideren.”

stelling heeft, dan zal ik hemel en aarde bewegen om ervoor te zorgen dat hij die ’s anderendaags kan afhalen. Mijn grote geluk is dat ik veel aannemersbedrijven heb die contant betalen, die moet je extra in de watten leggen.”

Verrassend veel werk De opdrachten blijven binnenstromen, zowel van grote als kleinere aannemersbedrijven. Klanten die het ganse jaar door bestellen. Het gaat Stoneland met andere woorden voor de wind, Hulpia heeft moeite om het zelf allemaal geloven. Vooral omdat hij er zelf niets voor hoeft te doen. “In feite brengen de klanten het werk vanzelf aan: ze bellen, faxen of

Naast kwaliteit van de materialen en het afgewerkte product haalt Hulpia nog een grote troef aan: snelheid van handelen. “Met uitzondering van de heel grote volumes, maak ik er een erezaak van om elke bestelling binnen de week klaar te hebben. Een snelle en betrouwbare levering maakt al jaren deel uit van onze service, dat zal ook in de toekomst ons handelsmerk blijven! Belt een klant mij op omdat hij een dringende be-

Efficiëntie op de productievloer In de afgelopen tien jaar werd de investeringskraan steeds verder opengedraaid, wat maakt dat Stoneland nu over uitgebreid en gemoderniseerd machinepark beschikt. Willem Hulpia probeert ze één voor één op te sommen: “Eerst kocht ik een tweedehands brugzaag. Een heel eenvoudig machine die langzaam

maar goed werkt levert en waarmee we nog altijd platen in blauwe hardsteen tot 3,80 meter verzagen. Dankzij een volgende investering, een bovenschuurder die ik eveneens als occasie kocht, moesten we niet langer zelf de bovenkant van de materialen schuren.Ondertussen werd deze machine vervangen door een nieuwe canigo bovenschuurder met calibrator Daarna kwam de kantenpolijster, een Edilux van het merk Comandulli die nog altijd haar nut bewijst. Het was mijn eerste aankoop bij Viek Seynhaeve. De laatste dateert van eind vorig jaar: zowel een 3-assige CNC van Denver als een stofcabine, beiden geleverd door VIEK-machines. De reden

waarom ik opnieuw met dezelfde machineleverancier in zee ben gegaan? Naast het feit dat ze een interessante merkenportefeuille hebben, ben ik zeer te spreken over de professionele afhandeling en kwaliteit van de service!” “Die machines zie ik als mijn speelgoed, zeker de CNC. De kick is om daar het maximum uit te proberen halen, zonder te willen forceren. Voor een klein bedrijfje als Stoneland zijn het allemaal zware investeringen geweest. Anderzijds wil je als ondernemer vooruit en moet je die stap durven zetten. Intussen zijn we goed geïnstalleerd en kan er op een beperkte oppervlakte (350 m2,

3 1 0 2 D A TE P U

SMAL, SMALLER, SMALST

MUSA 8+6

5 cm Machine kan werken met plintjes tot 5 cm

NIEUW:

Nieuwe mechanische fijnafstelling van de aftasters (tastatore TMM2)

Comandulli ontwikkelde een professionele oplossing voor het werken met smalle stukken. Door middel van nieuwe pneumatische aandrukwielen kunnen zelfs smalle plinten tot 5 cm perfect bewerkt worden. Bij een kopse bewerking kan de machine perfect 10 cm aan. Zoals bij elke Comandulli kunnen alle diktes door elkaar bewerkt worden. Comandulli ontwikkelde de voorbije jaren een nieuwe manier voor het frezen van gelijklopende kantenbrekers. De machines werken met een diamantplateau voor het frezen van de kantenbrekers. Daarbij wordt een mechanische aftaster gebruikt die de dikte van het stuk perfect volgt. Deze techniek die al jaren wordt toegepast is nu nog makkelijker instelbaar met behulp van een nieuwe mechanische fijnafstelling.

MUSA

EDILUX

SPEEDY D12

SLIM BEDACHT :-)

WORKING MACHINES AROUND THE WORLD

Nieuwe afregeling aftasters

10 cm Machine kan werken met kopse kanten tot 10 cm

10.000

Dubbele sensor Dubbele sensor voor het bepalen van scherpe of stompe werkstukken bv trappen

MUSA STANDAARD:

pneumatische aandrukwielen om dikteverschillen op te vangen chassis volledig gemetalliseerd x inox afschermkappen alle functies plc gestuurd x mogelijkheid om te flotteren van alle koppen x drukregeling voor elke spindel x 2m rollenbanen links en rechts x mechanische stop (FM) voor de kantenbrekers touchscreen in eigen taal x 2 Pk per aandrijfspindel x opstelling 5+4 I 5+6 I 7+4 I 7+6 I 8+6 x wateropvangbak onder volledige machine x slijpstenen worden vervangen aan de achterkant automatisch onderbreken van kantenbrekers op de gewenste afstand x dorpels met opstanden kunnen verwerkt worden gekleefde verstekkeukens kunnen bewerkt worden x regelbare druk op de wielenx aluminium balk om lange stukken te ondersteunen x gecentraliseerde smering

ATHENA

OMEGA 100

HERCULES

CCM 300

Mail naar [email protected] of bel met Steven Royakkers . . . . . . . . . . . . 0479 66 59 80 Bart Delanghe . . . . . . . . . . . . . . 0475 65 23 12 Viek Seynhaeve . . . . . . . . . . . . . 0477 62 78 83

Gotevlietstraat 20 I 8000 Brugge I T +32 50 72 05 87 I F +32 50 72 05 89 I [email protected] I www.viek-machines.com

MADE IN BELGIUM

S P U N TAT O

Nieuwe afwerking, met zijn heel donkergrijze kleur en gestructureerd reliëf, natuurruw aspect, maar regelmatig van structuur. De calcietkristallen glinsteren in het licht. TOEPASSINGEN Binnen- of buitengevels, terrasbevloering, zwembadomranding, sierschouwsokkels, Japanse stapstenen enz. FORMATEN Platen met een dikte van 3, 4, 5 of 8 cm. Zaagwerk op aanvraag.

Belgische Blauwe Hardsteen. Voor mooi en duurzaam bouwen

Belgische Blauwe Hardsteen is een ecologisch product ontwikkeld door een bedrijf met een hart voor duurzaam bouwen.

ONTDEK DE GAMMA VIA ONS VERDELINGSNETWERK

Les Carrières de la Pierre Bleue Belge NV: Ontginning, zaging en bewerking van Arduin - Belgische Blauwe Hardsteen sinds 17de eeuw in Soignies (Steengroeve Gauthier & Wincqz, Clypot en Tellier des Prés). [email protected] - 1 chemin des Carrières - 7063 Soignies

www.pierrebleuebelge.be

Steengroeve Tellier des Prés. Foto: B. Boccara

N I E U W

13

nvdr) efficiënt worden gewerkt. Niettemin staat de loods behoorlijk vol en blijft er niet al te veel ruimte over. Maar over de opstelling van mijn machinepark ben ik tevreden, die zit logisch in elkaar. Enkel de twee brugzagen had ik nog graag naast elkaar zien staan.” Specialist in keukenbladen Tot op heden werkte Stoneland hoofdzakelijk in blauwe hardsteen. Met de nieuwe Quota van Denver zou het aandeel van graniet en composiet wel eens gevoelig kunnen stijgen. “Meer dan de helft van onze productie is exterieurwerk, vooral dorpels en plinten. Maar de laatste tijd krijg ik meer en meer aanvragen voor keukenafwerking De CNC was een noodzakelijke investering om de groeiende vraag vanuit dit specifieke segment te kunnen volgen. Zo’n hoogtechnologische machine laat immers toe om nog sneller en efficiënter te werken.” “We deden al verwerking van graniet, maar onze mogelijkheden waren op dat vlak nogal beperkt. Granieten werkbladen met onderbouw spoelbakken is nooit een probleem geweest maar het uitfrezen van verlekken moest ik telkens uitbesteden aan collega-steenhouwers. Daardoor verloor ik een deel van mijn inkomsten. Nu kunnen we de klant van A tot Z bedienen, en zijn we van niemand meer afhankelijk. Zo heb ik het plan opgevat om keukenbouwers in de regio rond Evergem en ook daarbuiten actief te gaan prospecteren. Ik denk er zelfs aan om flyers in de brievenbussen van particuliere bewoners te gaan steken. De meesten zouden verschieten als ze ontdekken wat het maar kost om hun keuken in een nieuw kleedje te steken. Ik heb zo’n beetje het gevoel dat bij veel mensen een verkeerde prijsperceptie bestaat. Ofwel ben ik gewoon te goedkoop (lacht).”

‘Made in Belgium’ Dat de vraag naar kwartscomposiet voor keukenbladen en badkamermeubels de voorbije jaren gevoelig is gestegen, mocht Willem Hulpia zelf ervaren. Een grote voorstander zal hij echter nooit worden. “Bij de verwerking ervan, zowel droog als nat, komen er stoffen en geuren vrij die volgens mij niet echt gezond kunnen zijn. Anderzijds vind ik het wel een mooi materiaal met oneindig veel kleurmogelijkheden. Maar het allergrootste voordeel ten opzichte van natuursteen is dat je weinig risico op breuk hebt.” Liefst van al zou Willem Hulpia zijn hele stock binnen zetten, zeker de granietplaten. Maar daarvoor beschikt hij over te weinig overdekte ruimte. “Bovendien is het onmogelijk om van alle materialen en kleuren een voorraad aan te leggen”, beseft de bedrijfsleider. “Klanten die graag zelf hun plaatmaterialen kiezen, kunnen dat steeds doen bij onze leverancier, Brachot-Hermant in Deinze. De arduin koop ik rechtstreeks aan, in de Carrières de la Pierre Bleue Belge. Een bevriende transporteur gaat telkens de ladingen van ongeveer 13 ton met zijn vrachtwagen ophalen, soms tot twee keer per week. Van dat materiaal heb ik wel een vrij grote stock staan.” “Tegels kan je bij ons ook krijgen in Aziatische natuursteen, maar voor het maatwerk komt al onze blauwe hardsteen uit België. De Chinese variant kan je bezwaarlijk een blauwe hardsteen noemen. De Vietnamese komt al aardig in de buurt maar biedt toch nog niet dezelfde kwaliteit als de Blauwe Hardsteen van eigen bodem. Persoonlijk vind ik dat nog altijd het mooiste dat er is: een hoogwaardig en duurzaam materiaal waar je werkelijk alle kanten mee uit kan!”

POLYCARO

POLYCARO

14

Tegelzettersbedrijf waagt zich nu ook aan toonzaalverkoop

15

Of het niet kriebelt om zelf ook nog eens te vloeren? De glimlach die deze vraag op het gezicht van Tony Dejonghe tovert, volstaat eigenlijk als antwoord. “Tuurlijk wel, maar daar komt al jaren niets meer van in huis.” Naar een verklaring hoeven we niet ver te zoeken. De zaakvoerder van Tegelbedrijf Dejonghe uit Hulste zet dagelijks een 30-tal tegelzetters aan het werk en doet zelf de planning, voorbereiding en opvolging van iedere werf. En alsof dat nog niet volstond, opende hij in het najaar van 2012 samen met z’n echtgenote een eigen toonzaal. Om maar te zeggen dat dit West-Vlaamse ondernemerskoppel drukke tijden tegemoet gaat.

Grootschalige projecten Net geen vier maanden na de opening van de nieuwe toonzaal, in september 2012, ontmoeten we het echtpaar in hun nieuwe professionele thuisbasis: een 1.400 m2 grote showroom, ideaal gelegen aan de drukke Brugsesteenweg in Hulste (Harelbeke). “Enkel jammer dat we zijn gestart in de slechtst denkbare periode, net na het groot verlof”, merkt Natacha Dejonghe op. “Hoe dan ook is het nog veel te vroeg om nu al een eerste evaluatie te maken. Maar tot dusver hebben we weinig reden tot klagen, de zaken lopen erg goed.” Echtgenoot Tony Dejonghe maakte 22 jaar geleden zijn debuut in de tegelwereld, als vloerder in loondienst. Tien jaar later stampte de WestVlaming een eigen tegelzettersbedrijfje uit de grond, met de steun van zijn vrouw Natacha die toen ook al de boekhouding deed. “In onze beginperiode draaide de woningbouw nog heel goed maar na een jaar of drie voelde ik dat die markt aan het slabakken was”, doet Tony Dejonghe zijn verhaal. “Daarom leek het mij niet onverstandig andere pistes te gaan bewandelen. Na een grondige prospectieronde zijn we ons anderhalf jaar geleden beginnen toeleggen op de grote werven: overheidsgebouwen, rusthuizen, scholen, sportcomplexen,…. Kortom, het soort projecten waar je veel vloerders voor nodig hebt.” Dat laatst vormt voor Tegelbedrijf Dejonghe niet het minste probleem. De firma

uit Hulst beschikt over een team van 30 specialisten, eigen mensen maar ook onderaannemers. “Die worden allemaal heel streng geselecteerd, omdat er veel zelfverklaarde tegelzetters rondlopen die het vak niet beheersen. Enerzijds werken we met onderaannemers die bijna uitsluitend bij onze particuliere klanten plaatsen, anderen zijn dan weer gespecialiseerd in grote oppervlaktes en worden enkel daarvoor ingeschakeld. Hetzelfde systeem passen wij toe voor onze eigen vloerders. Omdat het twee markten zijn die elk een andere aanpak vragen. Een particuliere werf is daarom niet makkelijker. Integendeel, als je bedenkt hoe veeleisend mensen zijn geworden. Maar uiteindelijk willen we elke klant tevreden stellen. Dat doen we met een mooi productgamma, bekwame plaatsers én een uitstekende service.”

Natacha & Tony Dejonghe

Tijdverlies terugwinnen Dat enkel nog grote werven tot de core business van het vloerdersteam behoren, vindt de zaakvoerder van Tegelbedrijf Dejonghe een prima zaak. “Gezien de crisis in de bouw is dat onze redding geweest”, meent hij. “Sinds een jaar of twee zijn we in dat specifieke marktsegment redelijk goed gekend, ook bij grote aannemersbedrijven. Pas op, daar rol je niet van de ene dag op de andere in. Het is dus niet omdat je vandaag prospecteert, dat je de dag nadien al een telefoontje mag verwachten. Om het vertrouwen van mogelijke opdrachtgevers te winnen, dien je je als nieuwe speler in de markt eerst te bewijzen. Intussen mag ik zeggen dat wij spontaan worden gecontacteerd door gerespecteerde bouwfirma’s uit gans België. De werven die we nu uitvoeren, zijn bijna allemaal opdrachten die we vorig jaar al bin-

POLYCARO

POLYCARO

16

nenhaalden. Want wie vandaag niets in het orderboekje heeft staan, zal morgen ook zonder werk zitten!” Met enige trots vertelt Tony Dejonghe dat zijn firma naam maakte doordat ze snel kan leveren en plaatsen. Uitzonderlijk snel, zegt hij zelf. “Als het nodig zou blijken, zetten we een man of twintig in voor één werf. Op die manier kunnen wij het tijdverlies dat anderen opgelopen hebben alsnog goed maken. Alleen daarom al werken architecten graag met ons samen (lacht). Maar ook omdat we hen steeds betrekken bij de voorbereiding en planning van onze werkzaamheden. Daarmee vermijd je achteraf onnodige discussies. En als ook de architect tevreden is, bestaat de kans dat hij ons bij een volgend bouwproject opnieuw gaat aanprijzen.” Details maken het verschil Particuliere huizen bevloeren doet Tegelbedrijf Dejonghe enkel nog bij klanten die hun tegels in de nieuwe showroom kopen. “Met woningbouw in opdracht van andere aannemersbedrijven zijn we al jaren gestopt”, aldus Tony Dejonghe. “Door de toegenomen concurrentie zijn de prijzen op die markt onrealistisch laag geworden. Kan bijna niet anders wanneer soms twee- tot driehonderd aannemers om dezelfde opdracht vechten. Heel anders is het voor grotere ‘monovolume’ bouwwerven waar wij ons in gespecialiseerd hebben: oppervlaktes vanaf 2.000 m2. Daar zie je steeds dezelfde zes tot zeven vloerdersbedrijven die met elkaar wedijveren. Niet iedereen heeft voldoende mensen en knowhow in huis om zich in die strijd te mengen.” “Eenmaal dergelijke grote werven goed zijn opgestart, kan er snel worden gewerkt. Voorwaarde is wel dat de voorbereiding heel minutieus gebeurt. De coördinatie van de werven doe ik zelf, elke voormiddag ga ik ze allemaal bezoeken”, aldus Tony Dejonghe. “Momenteel zijn we bezig op zeven verschillende werven. Terwijl de woningbouw nu op zijn gat ligt, blijven de opdrachten in onze branche vrij vlot binnen lopen. Wat bewijst dat we destijds de juiste beslissing hebben genomen om van spoor te veranderen. Je voelt goed dat het in de residentiële woningbouw volop crisis is. Vloeders die ons spontaan vragen of wij geen werk voor hen hebben, ze zijn niet meer op één hand te tellen. En het zal er in 2013 niet beter op worden! Vloerdersbedrijven die nu pas beslissen om, net als ons destijds, de omslag te maken naar de grote openbare projecten, komen volgens mij te laat.” Punctueel werken De stelling dat het tegelzetten an sich er met de jaren niet makkelijker op is geworden, wordt door Tony Dejonghe onderschreven. “Vroeger waren de tegels niet gerectificeerd en bestonden nog geen grote formaten zoals we die nu kennen. Dat houdt in dat er nog veel punctueler moet gewerkt worden. Net omdat ze zo goed georganiseerd zijn en tegelijk mooi werk afleveren, worden onze jongens door aannemers enorm gewaardeerd. Dat heb ik al meerdere keren mogen ervaren.”

Geberit douche-element

Alles in de muur.

De Geberit Sanbloc, Duofix en GIS installatiesystemen hebben hun deugdelijkheid bewezen in allerlei soorten sanitaire ruimtes. Geberit heeft nu een nieuw element ontwikkeld, specifiek voor de douche. Het Geberit douche-element integreert de afvoer van inloopdouches in de wand. De duidelijke taakverdeling tussen de verschillende vaklui maakt de installatie vlugger, makkelijker en overzichtelijker. Meer informatie over het douche-element: www.geberit.be

POLYCARO

18

“Wanneer ik ergens een werf bezoek, ga ik altijd iedereen een hand geven. Vriendelijk zijn kost geen geld! Een compliment of een schouderklopje doet soms wonderen. Dat maakt ook dat mijn vrouw en ik ontzettend graag gezien zijn door onze eigen plaatsers. Zij zijn het grootste kapitaal van dit bedrijf, dat besef is bij ons heel sterk aanwezig.” Zelf vloeren zit er voor de zaakvoerder van Tegelbedrijf Dejonghe helaas niet meer in, daarvoor ontbreekt het hem aan tijd. “Hoe graag ik het soms ook zou willen, dat lukt echt niet meer. Calculatie en coördinatie zijn tegenwoordig mijn twee hoofdactiviteitenn. Natacha doet de administratie, prospecteert bij bouwbedrijven en ontvangt de klanten in de showroom. In de namiddag, nadat ik alle lopende werven heb bezocht, kom ik haar een handje toesteken met de toonzaalverkoop.” Strak interieur Het idee om een eigen showroom te openen, ontstond een drietal jaar geleden maar op dat moment voelde de vrouw des huizes zich daar nog niet 100% klaar voor. “Uiteindelijk is dat toch een heel grote stap die je zet, zeker voor Natascha die daardoor meer op het voorplan zou treden”, beseft echtgenoot Tony. “Ook qua organisatie komt daar ontzettend veel bij kijken, en zo’n toonzaal is best een flinke investering! Mij is echter altijd verteld dat je net in tijden van crisis moet durven investeren. Bovendien hadden we toen ook al een vrij goed zicht op onze orderportefeuille, en wisten we dat er in de maanden die daarop volgden nog voldoende werk op ons zou afkomen.” En dus stortten Tony en Natscha Dejonghe zich vorig jaar in een nieuw avontuur: verkoop van tegels. “In de eerste plaats om de eigen aannemers nog beter te kunnen bedienen en zo makkelijker aan ons te binden. Wanneer je een mooie toonzaal hebt, ga je automatisch ook sneller de interesse wekken bij grote bouwbedrijven.” Een geschikte locatie werd gevonden in een leegstand handelspand in Hulste dat Tony en Natscha Dejonghe momenteel huren en waarvoor ze ook een aankoopoptie bedongen. Alvorens met hun nieuwe activiteit te starten, kreeg de binnenkant van het gebouw eerst nog een grondige metamorfose. “Samen met de mensen van Redec, de firma die de ontwerpplannen tekende en alle presentatiemeubels leverde, hebben we er uiteindelijk iets heel mooi van gemaakt”, vertelt Natacha Dejonghe. “Belangrijk voor ons was dat de inrichting strak en modern zou zijn. Vandaar onze keuze voor neutrale, tijdloze kleuren: zwart en wit. Alsook de totale afwezigheid van opvallende displays en schreeuwlelijke promoborden. We hebben elke fabrikant expliciet gevraagd om zich daar netjes aan te houden. Ik kan me best inbeelden dat niet iedereen daar even gelukkig mee was maar daarin wilden we geen duimbreed toegeven. In veel toonzalen is de visuele vervuiling zodanig groot dat de schoonheid van het product verloren gaat. Diezelfde fout wilden Tony en ik zeker niet maken.”

19

Geen discounter Opvallend is dat ook op de productetiketten geen enkele merknaam staat vermeld. Hoogstens de initialen van het merk, maar daar kan een particuliere klant niets uit opmaken. “Om prijsvergelijking onmogelijk te maken en te voorkomen dat men dezelfde tegel nadien via Internet gaat bestellen”, legt Tony Dejonghe uit. “Vroeger gaven de klant zomaar een staal mee, in der veronderstelling dat we dit achteraf zouden terugkrijgen. Maar dat gebeurde zelden of nooit. Waarschijnlijk gaan ze daarmee naar de concurrentie, in de hoop dat die nog 10 of 20% korting geven op onze prijs. Nu vragen we voor elk staal een waarborg van 20 euro, al biedt ook dat geen garantie op teruggave.” Particulieren die het koppel in de nieuwe toonzaal in Hulste mag begroeten, kiest vaak tegels uit het hogere gamma. Het prijskaartje is dan minder belangrijk, meent Tony Dejonghe. “Met ons aanbod richten we ons tot een heel ander publiek dan Brico of Gamma. In het goedkope segment heb je al voldoende aanbieders, waarom zouden wij ons daar nog gaan tussenwringen? Geloof me vrij, een discounter zullen we nooit worden. Wie goed zoekt, ontdekt in onze showroom welgeteld drie ladekasten met goedkopere keramische tegels. Voor mensen met minder budget. Om aan te tonen dat die Aziatische materialen ook voldoende kwaliteit bieden, hebben

we er onze toonzaal mee gevloerd. Maar voor de rest bestaat het assortiment uit hoogwaardige collecties van de bekende topmerken.” Juiste belichting Eén van dé eycatchers in de nieuwe showroom is de tegelbibliotheek met vergadertafel, ook wel carrotheek genoemd. Tony Dejonghe: “Noem het een speelhoek waar klanten, ook architecten, de verschillende combinaties van materialen en formaten kunnen uitproberen. De grote witte muur die deze scheidt van de overige ruimte, wordt in een latere fase bekleed met mozaïekjes. Wat ongetwijfeld voor extra sfeer en inspiratie zal zorgen.” Centraal in de ruime eisen twee grote vierkante vloervlakken met horizontale schuifpanelen de meeste aandacht op. “Het voordeel van die grote panelen is dat je de klanten een waarheidsgetrouwe presentatie laat zien. Bovendien zijn ze makkelijk opnieuw te betegelen, waardoor je regelmatig nieuwigheden kan laten zien.” Dat er eveneens flink werd geïnvesteerd in verlichting heeft zo zijn redenen. “Door de lichtinval krijgt de tegel vaak meerdere ‘looks’. Eenzelfde tegel die onder een andere spot wordt geplaatst, ziet er plots helemaal anders uit. Dat is leuk maar kan ook gevaarlijk zijn in die zin dat de klant zich achteraf bedrogen voelt. Het is dus heel belangrijk om in een presentatieruimte voor de juiste belichting te kiezen,

de klant moet goed kunnen zien wat hij koopt.” Exclusief merk “Onze keramische tegels kopen we in bij Houtteman, een bedrijf waar wij al lang heel goed mee samenwerken. De andere groothandel is InterCeram, ook een trouwe partner. Met deze twee leveranciers kunnen we een mooi en compleet programma samenstellen. Uitzondering op de regel is één merk dat we rechtstreeks gaan importeren, omdat niemand anders in België het al doet. Wij worden met andere woorden de exclusieve distributeur van het ganse gamma. Het is een bestaand merk waar ik, die al 22 jaar in het vak zit, nog nooit van had gehoord. Nochtans zijn het prachtige materialen. Zoals een fantastisch mooie keramische parketimitatie in diverse tinten. (Mysterieus) Meer kan ik daar voorlopig niet over kwijt.” Natuursteen en parket zitten eveneens in het gamma. “Alle buitenterrassen die we in ons buitentoonpark laten zien, zijn in natuursteen. Maar ook binnen in de toonzaal voorzien we een aparte zone voor klanten die natuursteen verkiezen boven keramiek. En dan is er nog een aparte, afgesloten ruimte die we gaan voorzien voor de heel exclusieve materialen: bijvoorbeeld tegels belegd met goud. Uit ervaring weet ik dat ook daar wel degelijk een markt voor bestaat!”

POLYCARO

WELNESS SPA: BEIGE 20x180 - 30x180

Een milieuvriendelijke technologie, een materiaal dat een tweede leven krijgt. Water, twee porties geatomiseerde klei en één portie natuurlijke klei: in haar streven naar het creëren van een positieve spiraal voor het omringende milieu heeft nuovocorso het ‘koude extrusie’ proces op punt gesteld. Met als doel een natuurlijk product te realiseren dat afval hergebruikt en op zijn beurt ook gerecycleerd kan worden. Dit productiesysteem is ontwikkeld met bijzondere aandacht voor details die toelaten zoveel mogelijk materiaal te recupereren, minder energie te verbruiken en de CO2-uitstoot te reduceren. Het respect voor het milieu wordt gecombineerd met een esthetiek en prestaties die buitengewoon zijn: door de traagheid van het proces worden imperfecties en kleurvariaties geminimaliseerd en kunnen platen met een uniek kaliber alsook onnavolgbare compactheid en stevigheid worden geproduceerd, zelfs in de grote formaten.

60 x 180 cm Ideaal voor plaatsing in rechte lijn en wildverband.

Gris Beige

30 x 180 cm

Terre Charbon

20 x 180 cm

LIVING: GRIS 20x180 - 30x180

Het gebruik van klei met grote plasticiteit, in combinatie met de koude extrusie, maken de platen enorm flexibel wat een uitstekende vlakheid garandeert

[email protected] [email protected] www.nuovocorso.it

POLYCARO

24

Prijzenslag op particuliere markt niet langer de zorg van Bakker Natuursteen

25

Niettegenstaande de firma er sinds november 2012 is gehuisvest, vertoont het nieuwbouwpand van Bakker Natuursteen in Assen nog steeds enkele schoonheidsfoutjes. In het kantoorgedeelte ontdekken we elementen die zichtbaar onafgewerkt zijn gelaten. Niet dat het ons stoort, het blijven details, maar dit illustreert wel de filosofie achter dit toonaangevende Nederlandse natuursteenbedrijf. Men wil het geduld van de klant niet teveel op de proef stellen, zeker niet in crisistijd, en dus krijgt productie de hoogste prioriteit. Al de rest moet dan maar even wijken. Waarmee meteen ook is gezegd dat het ontzettend hard gaat voor Bakker Natuursteen. Er was niet enkel de recente verhuis, ook de continue investeringen in uitbreiding en modernisering van het machinepark hebben de groei danig versneld. Verkoop van vloeren Die klanten, dat zijn enerzijds keukenboeren en interieurbouwers en aan de andere kant aannemers en architecten (utiliteitsbouw). Want de particuliere markt, die heeft Bakker Natuursteen een vijftal jaar geleden definitief verlaten. “Verkoop van vloeren aan particulieren is lange tijd onze core business geweest. Maar als je ziet hoe die markt door het Internetverhaal onder druk staat, dan ben ik er steeds meer van overtuigd dat wij daar met onze meerwaarde niets meer te zoeken hebben.” Aan het woord is algemeen directeur Maarten van Leijen. Het was zijn goede vriend Ronald Bakker die destijds de firma oprichtte, toen nog een eenmansbedrijfje. Vandaar dus de firmanaam. Heel kleinschalig verkocht Bakker van thuis uit natuursteenvloeren aan particulieren. Klanten die een keuze wilde maken, troonde hij mee naar de toonzaal van Natuursteen Holland waar hij de materialen aankocht. De plaatsing liet hij doen door het aannemersbedrijf waar z’n vader werkzaam was als natuursteenlegger. Die ging later voor zijn zoon werken, samen met nog andere tegelzetters. Vanaf dat moment kwam alles in een stroomversnelling. Toen Ronald Bakker het idee opvatte om zelf natuursteen uit Italië en Spanje te gaan importeren, vroeg hij Maarten van Leijen –op dat moment werkzaam in de bankwereldom financiële raad. “Na ons bezoek

aan enkele Italiaanse en Spaanse groeves, raakte ikzelf geïnfecteerd door het natuursteenvirus. Het gevolg was dat ik een jaar later, in 1999, mee in het bedrijf ben gestapt. Vandaag is de situatie zo dat we elk voor 50% aandeelhouder zijn.” Noodzakelijke verhuis Ronald Bakker is vooral commercieel bezig en gooit zich hoofdzakelijk op de projectmarkt: het onderhouden van bestaande klantenrelaties en actief prospecteren van aannemers en architecten. Zijn medevennoot Maarten van Leijen is meer de man van de cijfertjes en bekommert zich in de eerste plaats om de interne organisatie. Beide zaakvoerders waren overtuigd van de noodzaak om te verhuizen. “Voordien zaten we in Gieten, waar we een aantal loodsen huurden”, vertelt Maarten van

Leijen. “Maar zowel de werkplaats als de opslagruimte waren niet efficiënt ingericht, waardoor het eigenlijk voor niemand prettig werken was. Toen ons huurcontract ten einde liep, hebben we dan maar beslist om uit te kijken naar een nieuwe locatie.” Die werd dus gevonden in Assen, hoofdstad van de Nederlandse provincie Drenthe. Daar beschikt Bakker Natuursteen onder meer over een werkplaats van 750m2 en nog eens zoveel oppervlakte als overdekte opslagruimte. Buiten staan enkel de restplaten opgesteld. “Naast een veel efficiëntere routing van het productieproces zijn ook de arbeidsomstandigheden voor onze jongens veel verbeterd. We hebben bijvoorbeeld flink geïnvesteerd in een luchtbehandelingssysteem dat zorgt voor een optimale luchtvochtigheid in de werkplaats.” Productie van maatwerk In de tijd dat Bakker Natuursteen nog vooral vloeren verkocht, kreeg het van klanten steeds vaker de vraag of het ook wastafels, aanrechtbladen, vensterbanken, dorpels, enzovoort, kon maken. “Dat soort opdrachten gingen we systematisch uitbesteden aan steenhouwerijen in de buurt”, aldus Maarten van Leijen. “Maar dat bracht ons niets dan ellende: afspraken werden niet nageleefd of de kwaliteit was niet naar behoren. Dat heeft ons doen beslissen om zelf maatwerk te gaan produceren.”

POLYCARO

POLYCARO

26

Om die reden werden in 2002 de eerste machines aangekocht en kon Bakker Natuursteen vervolgens in Gieten (Drenthe) een werkplaats opstarten. “Een zaagmachine en kleine afkortzaag van Pater alsook een bovenfrees om sparingen te maken, meer was er op dat moment niet. Elk jaar kwam er wel een nieuwe machine bij. Na de aankoop van een CNC-machine van Pater gingen we ons ook steeds meer toeleggen op de productie van keukenbladen. Tot twee jaar terug is het bedrijf eigenlijk continu blijven groeien, zowel in mensen als in omzet. Intussen worden we aanschouwd als een volwaardige speler in de productie van keukenwerkbladen. Daarnaast doen we ook heel veel utiliteitsbouw in de projectmarkt. Dat laatste segment vertegenwoordigt ongeveer 75% van ons omzetcijfer, de overige 25% wordt gehaald in de werkbladenbranche. We mogen onszelf tot één van de grotere spelers op de Nederlandse projectmarkt rekenen. Het Rijksmuseum en Stedelijk Museum in Amsterdam, de Rabobanktorens Utrecht, het Drents Museum, het Paleis van Justitie in Amsterdam,…, het zijn stuk voor stuk prestigieuze realisaties waar wij aan hebben meegewerkt.” Terwijl vroeger de particuliere markt de belangrijkste poot van het bedrijf was, is het nu dus louter business-to-business. “Dat is ook de reden waarom we niet investeren in een eigen showroom, onze klanten hebben er allemaal zelf één”, merkt Maarten Van Leijen op. “Ook het feit dat we in twee verschillende markten actief zijn, is een heel bewuste keuze geweest. Het maakt je als bedrijf minder kwetsbaar, zeker in tijden van crisis. Juridisch gezien zijn het trouwens twee aparte werkmaatschappijen: Bakker Natuursteen Projects en Bakker Natuursteen Maatwerk.” Spanningsveld Advies en projectbegeleiding, daarin ligt volgens de algemeen directeur de meerwaarde van het bedrijf. Trajectbegeleiding wordt bij Bakker

27

Zaakvoerders Maarten van Leijen en Ronald Bakker

Natuursteen steeds van A tot Z gedaan. “Al van bij de calculatie gaan we meedenken met de opdrachtgever. Doordat onze visie soms afwijkt van deze van de architect, kan er al eens een spanningsveld ontstaan. Dat gaat dan niet over kleur of materiaalgebruik, wel over technische haalbaarheid. Dergelijke discussies maakt het soms lastig. We zijn echter niet te beroerd om te erkennen dat een ander ook gelijk kan hebben. Het is zeker niet zo dat wij de waarheid in pacht hebben. Alleen ga je met de ervaring en kennis van al die jaren een bepaalde visie ontwikkelen waar je niet zo snel van afstapt. Gewoon omdat het technisch niet haalbaar is. Koppig vasthouden aan het eigen gelijk, helpt ook niet. We zijn wel degelijk bereid om te luisteren naar anderen. Regelmatig gaat dit bedrijf moeilijke uitdagingen aan, quasi onmogelijke voorstellen van architecten waar andere natuursteenbedrijven niet eens aan beginnen. Ook daarin onderscheiden we ons van de rest. Vaak gaat het om bijzonder complexe projecten waar heel veel overleg met ingenieurs en technische specialisten aan voorafgaat. Maar dat soort opdrachten ‘triggert’ ons, omdat het onze grenzen helpt verleggen.” Drie nieuwe machines Dat de omzetgroei van Bakker Natuursteen de laatste twee jaar stagneerde, wijt Maarten Van Leijen aan de crisis. “Zeker voor de werkbladen is dat zo. Er worden in Nederland de laatste tijd veel minder huizen en dus ook keukens verkocht. Logisch dat we daardoor een kleiner deel van die taart krijgen. In de projectmarkt blijft het nog redelijk stabiel, maar ook daar vlakt de groei af. Heel erg vind ik dat niet, we hebben nu net een punt bereikt dat we wat rust in de organisatie kunnen gebruiken. Bakker Natuursteen heeft niet enkel dit schitterend pand neer-

gezet, er werd ook opnieuw zwaar geïnvesteerd in machines. Misschien is het daarom niet slecht om even te wennen aan de nieuwe setting en even op adem te komen. Dat kunnen we ons veroorloven aangezien onze productiestroom veel efficiënter is geworden. Bovendien hebben de meeste bouwbedrijven het momenteel wat moeilijker wat voor ons resulteert in een lagere workload. In die zin is de timing nog zo slecht niet, noem het een geluk bij een ongeluk.” Als een goede huisvader waakt Van Leijen over de inkomsten en uitgaven van zijn onderneming, logisch gezien zijn verleden in de financiële wereld. Op dat vlak durft hij zichzelf conservatief noemen. “Had onze nieuwbouw er niet geweest, dan was de aankoop van de waterjet nog even uitgesteld. In mijn plannen stond die investering namelijk pas twee jaar later gepland. Patrick Buysse van Projectburo PB heeft me echter kunnen overtuigen en achteraf gezien ben ik hartstikke blij dat we het toch hebben gedaan. Omdat ik er nu al de voordelen van in zie. Met die nieuwe waterjet kan je niet enkel heel zuiver en precies werken, ook voor projecten is het zeer zeker een nuttige investering geweest. Deze machine geeft ons veel meer mogelijkheden. De kostprijs per uur van zo’n machine ligt vrij hoog, maar als je ziet hoe snel die werkt op de dunne materialen valt de kost per werkstuk niet zo heel hoog uit. We sparen er zonde twijfel heel wat tijd en geld mee uit.” Waterjet De waterjet waar Maarten Van Leijen het de hele tijd over heeft, werd vorig jaar besteld bij Projectburo PB. Zaakvoerder Patrick Buysse legt uit om welke machine

POLYCARO

29

het precies gaat. ”Een Resato waterjet, ACM 2040, een 2,5D waterstraal snijmachine met netto werkbereik van 4000 x 2000 mm. Uniek zijn de werkwijze van de verstekbeweging en de magnetische aandrijvingen van de brug, zodat er geen slijtage optreedt op de geleiders. Hiermee wordt hoge precisie gegarandeerd zoals de fijnste zaagsnedes en zeer scherpe verstekken.”

Winkelcentrum Babylon (Den Haag)

Samen met de waterjet kocht Bakker Natuursteen ook een waterzuivering van ECS Eich type VMP60 (“werkend zonder flocculanten toevoeging, op natuurlijke basis, met een capaciteit van 500 liter per minuut en mogelijkheid tot uitbreiding met een filterpers”) en een Terzago brugzaag type EASY. Over die laatste machine wil Patrick Buysse het volgende kwijt: “Dat is een 5-assige CNC -speciaal voor de lange platen in de toekomst- voorzien van een langere brug zodat in alle omstandigheden kookeilanden tot een lengte van 3.600 mm rondom in verstek kunnen worden gezaagd. Deze full option machine heeft een zaagdiameter tot 725 mm, met automatische zaagdiametercontrole, camera, enzovoort.” Keramiek en composiet Bakker Natuursteen is dit jaar gestart met de productie van maatwerk, zoals wastafel- en aanrechtbladen, in dun keramisch materiaal. De platen worden onder andere gekocht in België, meer bepaald bij BMB. “Bedoeling is dat we ons maatwerk in keramiek gaan promoten bij keukenboeren en interieurbouwers”, zegt Maarten Van Leijen. “Men kan altijd rustig afwachten op het moment dat de vraag in de markt ontstaat, maar wij willen die vooral zelf creëren. Ik vermoed dat vooral de kwartscomposiet daardoor een stuk marktaandeel gaat verliezen, temeer omdat het een materiaal is dat nu al in de volwassen fase van de productlevenscyclus zit. ”

Winkelcentrum Babylon (Den Haag)

“De ontwikkelingen in keramiek en composiet volgen elkaar snel op, wat ons betreft iets te snel. De opvolging van nieuwe kleuren en afwerkingen is bijna niet bij te houden. Onmogelijk om van elke kleur één of meerdere platen op voorraad te nemen. Daarom stockeren we enkel een basiscollectie, voor de rest wordt gewerkt op bestelling. Dat probleem stelt zich veel minder voor natuursteen, waar het aanbod eveneens behoorlijk groot is. Maar daar kan je de keuze van de klant nog wat sturen naargelang wat er op dat moment in het platenmagazijn voorhanden is. En voor grote projecten kunnen we de gekozen materialen op voorhand bij onze leveranciers bestellen. Naast de afname bij Europese leveranciers, importeren we bepaalde zwarte en grijze granietsoorten –zeg maar de hardlopers- rechtstreeks uit India en China. Ook de blauwe steen uit China wordt veelvuldig geïmporteerd. Ik ben het met je eens dat de Belgische Blauwe Hardsteen nog altijd de beste en de mooiste is. Maar anderzijds mag je de ogen niet sluiten voor klanten die bewust kiezen voor een goedkoper materiaal en dus niet bereid zijn om extra te betalen voor de uitstraling van een Belgische Blauwe Hardsteen. Dergelijke klanten moet je ook kunnen bedienen.” Over de grenzen heen Plaatsing zit ook in het sevicepakket van Bakker Natuursteen.

Nieuwbouwappartementen Broek op Langedijk

POLYCARO

5

BLOCKS

4

TEGELDRAGERS OM OP TE BOUWEN 3

2

Vloertegels plaatsen op een dakterras? Ga voor perfectie met Gumo Blocks.

1

Gumo Blocks voordelen

1

• Perfect egale afwerking: door de plaatsing met chape kan het dikteverschil bij natuursteen moeiteloos opgevangen worden. • Flexibiliteit: door de verschillende opzetstukken te combineren bereikt u makkelijk de gewenste hoogte. • Tijdswinst: u vloert sneller en efficiënter dan met klassieke tegeldragersystemen.

Basisstuk met perforaties voor waterafvoer (13x13x2cm).

2 3 4

Opzetstukken van 1 cm (zwart) - 2 cm (rood) of 6 cm (geel) hoog. 5

Kruislat die de voeg bepaalt en de tegeldrager (en de chape!) in 4 compartimenten verdeelt.

Meer weten?

Surf naar www.gumo-blocks.be of mail [email protected] Bellen naar 0474 45 96 21 of 0478 38 08 21

31

Voor projecten gebeurt dat heel vaak in onderaanneming. “Sowieso hebben we er altijd twee eigen plaatsers bij lopen die er op toezien dat er geen fouten worden gemaakt. En dan hebben we nog twee mensen die voltijds worden ingezet voor service en onderhoud, ook na oplevering. Wanneer een klant met een probleem zit, willen wij dat zo snel mogelijk opgelost zien. Wie daarvoor verantwoordelijk is, kunnen we achteraf uitmaken.” In principe worden in Assen alle natuursteensoorten verwerkt. Enkel in dikte van het materiaal gelden bij Bakker Natuursteen beperkingen. “De composiet- en keramische platen buiten beschouwing gelaten, kiezen we enkel voor platen van 2 en 3 cm dik. Heel af en toe zit daar een plaat van 4cm tussen, of produceren we dorpels in blauwe hardsteen. Met ons huidig machinepark zouden we gerust dikkere materialen kunnen verwerken, maar dan kom je toch weer in een ander marktsegment waar eigenlijk al voldoende spelers actief zijn. Wat zeker niet wil zeggen dat we niet uitkijken naar nieuwe opportuniteiten.”

Nieuwbouw Pré Wonen (Velserbroek)

Trouwe en malafide klanten “De zenuwachtigheid in de markt stijgt doordat de prijzen steeds meer onder druk staan en de marges flinterdun zijn”, weet Maarten van Leijen. “Of je het nu leuk vindt of niet, je moet daar toch voor een stuk in meegaan. Op voorwaarde dat je steeds goed de ondergrens bewaakt. Want ga je daar onder, dan gaat het bedrijf vroeg of laat kopje onder. Een onderneming is enkel levensvatbaar op momenten dat er ook wat verdiend wordt. Pas dan kan je gaan investeren en innoveren!” “Groei is voor mij geen doel op zich”, besluit onze Nederlandse gastheer. “We willen in de eerste plaats een gezond en stabiel bedrijf en daar hoort groei nu eenmaal bij. Als ondernemer heb je altijd de ambitie om alles eruit te halen wat er in zit! Maar in grote mate ben je afhankelijk van wat de markt doet. Ik heb ergens gelezen dat in Nederland jaarlijks 70.000 huizen worden gebouwd en dat dit gemiddelde de laatste twee jaar is teruggevallen tot 40.000 nieuwbouwwoningen. De te verdelen koek wordt dus steeds kleiner. Als de Nederlandse markt de komende twee à drie jaar rustig voortkabbelt, mogen we ons al gelukkig prijzen. Dat zal in België niet anders zijn.”

Nieuwbouw Reggefiber (Rijssen)

“In het huidige klimaat dienen we eveneens rekening te houden met de klanten, want die hebben het ook moeilijker dan normaal. Veeleer dan naarstig op zoek te gaan naar nieuwe klanten, willen we ons concentreren op het bestaand cliënteel. Want ik denk dat je in de huidige omstandigheden wellicht makkelijk nieuwe afnemers vindt, maar dat je heel goed moet uitkijken of dit wel de bedrijven zijn die je wilt bedienen. De ervaring leert dat het in deze tijd vaak de wat slechtere klanten zijn die van de situatie willen profiteren en makkelijk overstappen naar een andere leverancier. Firma’s waarmee we altijd goed hebben samengewerkt, blijven ons ook nu trouw. Straks, wanneer de markt terug aantrekt, kunnen we samen weer een stap voorwaarts zetten.”

Nieuwbouw Vitol (Rotterdam)

POLYCARO

POLYCARO

32

Fabrizio Fascianella mag dan wel in België geboren zijn, hij voelt hij zich in de eerste plaats volbloed Italiaan. Zoon van een Siciliaanse migrant, opgroeiend tussen de keramische tegels in de rand rond Brussel. Vandaag is de 37-jarige Italo-Belg zaakvoerder van familiebedrijf Alta Ceramica en heeft hij de handelsagentuur voor toonaangevende merken als Sant’Agostino, Trend, Vives en Ape Cerámica. Het bloed dat door z’n aderen stroomt, kleurt nog steeds rood, wit en groen. En ook de liefde en passie voor het product blijft. Echte liefde roest niet…

Agent in de kijker: Fabrizio Fascianella (Alta Ceramica)

Carrelages Salvatore Fabrizio’s vader, Salvatore Fascianella, verliet als 16-jarige z’n geboortestreek Sicilië, om een nieuw leven te beginnen in ons land. Hij leerde er een Italiaanse schone uit Limburg kennen en werkte zich op als tegelzetter met plaatsing van mozaïek als specialisatie. Dat deed hij eerst in dienstverband, later als zelfstandige in onderaanneming. Midden jaren ’70 richtte Salvatore Fascianella in Schaarbeek een eigen tegelbedrijfje op -Carrelages Salvatore- waardoor z’n echtgenote tegels kon verkopen terwijl hij zelf op de werven ging plaatsen. Aanvankelijk gebeurde de ver-

koop letterlijk in de gang van het huis waar het gezin Fascianella woonde. In 1992 verhuisde de familiezaak naar Vilvoorde waar een moderne toonzaal van meer dan 1.000 m2 werd geopend. Ruim tien jaar later ging in Sint-Genesius-Rode een tweede filiaal open, dit keer onder de naam ‘Salvacarro Rhode’. Contract als 15 jarige De liefde voor keramische tegels -met een lichte voorkeur voor mozaïek- kreeg Fabrizio Fascianella dus met de paplepel ingegoten. “Als kind ging ik vaak mee naar de beurzen in Italië en Spanje, mijn eerste aanwezigheid op Cersaie was ik tien

jaar. Ook bij de opbouw van onze stand op Batibouw stak ik als prille tiener een handje toe. Of soms vergezelde ik mijn vader op de werf. Na school hielp ik graag met het inladen van tegels en lijmen in de wagens van de klanten. En toen ik voor het eerst met onze heftruck de vrachtwagens mocht laden en lossen, zag ik een jongensdroom in vervulling gaan.” Het gevolg laat zich raden: kleine Fabrizio had steeds minder interesse voor de studieboeken en verliet reeds op jonge leeftijd definitief de schoolbanken. “Ik wou dolgraag in de zaak van mijn ouders gaan werken. Het familiebedrijf

33

was in volle expansie en kon alle hulp goed gebruiken. Op 15-jarige leeftijd tekende ik m’n eerste contract als toonzaalverkoper.” Alta Ceramica Pakweg 25 jaar geleden startte vader Fascianella, ondernemer pur sang, een tweede activiteit op: een handelsagentuur die hij Alta Ceramica doopte. De eerste fabriek waarmee een deal werd gesloten, was Spaans. Nadien kreeg Alta Ceramica ook Italiaanse merken in portefeuille. Zoon Fabrizio trad steeds meer op het voorplan. “De eerste fabriek die ik mocht vertegenwoordigen, was Trend. Het stond nochtans niet in de sterren geschreven dat ik ooit handelsagent zou worden. Maar in 2000, na meer dan tien jaar als verkoper in de showroom te hebben gestaan, moest ik vrij onverwacht een medewerker van Alta Ceramica vervangen die het bedrijf had verlaten. Een sprong in het onbekende was het niet, aangezien ik de vertegenwoordigers en mijn vader al meerdere keren had vergezeld tijdens hun dagelijkse bezoekjes aan klanten-importeurs. Zo hielp ik onder meer met het kleven van stalen op de tegeldisplays. Het verschil was dat ik voor het eerst met professionele doorverkopers te maken kreeg, terwijl ik voordien bijna uitsluitend aan particulieren en tegelzetters verkocht. Vandaag bestaat 80% van mijn cliënteel uit importeurs, de overige 20% zijn distributeurs-groothandels.” Complementair aanbod Na Trend werd Frabizio Fascianella vrij snel het Beklgische aanspreekpunt van andere grote merken zoals Sant’Agostino, Ceramica di Treviso en Zirconio. “Sant’Agostino is toch één van de meest prestigieuze fabrieken uit Italië. Trend produceert nog als enige glasmozaïek in eigen beheer. Vives ontwikkelde de voorbije vier jaar mooie kwaliteitsproducten, met de nodige aandacht voor de Belgische markt. En ‘last but not least’ hebben we Ape Cerámica, gespecialiseerd in decoratieve wandtegels.” “Als je meerdere merken in portefeuille hebt, is het belangrijk dat die complementair zijn. Al zullen er altijd wel overlappingen tussen zitten, dat kan je niet vermijden. Het voordeel van met meer dan één fabriek samen te werken, is dat je kan leveren aan verschillende klanten zonder ze als concurrenten tegen elkaar uit te spelen. Dat doe je bijvoorbeeld door elke klant binnen een bepaalde regio een zekere vorm van exclusiviteit te geven. Met één merk gaat dat veel moeilijker. Als dat dan ook nog eens een fabriek is die helemaal geen rekening houdt met de Belgische voorkeur voor minimalistische interieurs bekleed met witte, grijze of zwarte tegels, dan zit je als agent met een groot probleem. Je wordt toch gewaar dat in tijden van crisis producenten net dat tikkeltje meer oog hebben voor de behoeften van de lokale markt.” Rol van een agent Zag Fabrizio Fascianella, die toch al geruime tijd in het vak zit, de rol van commercieel agent in al die jaren gron-

POLYCARO

POLYCARO

34

dig veranderen? “Mijn indruk is dat er nu vooral meer beroep op wordt gedaan. Vroeger kon een agent het zich veroorloven slechts af en toe bij zijn klanten eens langs te gaan. Terwijl wij vandaag net zéér aanwezig in de markt moeten zijn, om snel kleine brandjes te blussen of ergens een probleem op te lossen. Altijd meegenomen als je de gevoeligheden van de markt kent en goed aanvoelt wat allemaal leeft bij de klant. Net daarom is het zo belangrijk dat elke fabriek met een lokale agent in zee gaat, dat zijn mensen van het terrein die dagelijks hun voelsprieten uitsteken! Fabrikanten die denken dat je zoiets vanop afstand kan regelen of dat het volstaat om een paar keer per jaar een fabrieksagent langs te sturen, maken een inschattingsfout!” “Omdat wij de belangen van zowel fabrieken als van onze klanten verdedigen en beide partijen tevreden moeten houden, is het voor een agent vaak op eieren lopen. Compromissen zoeken en hopen dat iedereen bereid is wat water bij de wijn te doen, daar komt het op neer. Want ze mogen dan wel dezelfde producten verkopen, qua mentaliteit en prioriteitenstelling is toch veel verschil tussen een fabriek en commerçant.” “Waar ik persoonlijk veel belang aan hecht, is het werken op lange termijn. De huidige financieel-economische omstandigheden zorgen voor wat meer nervositeit in de markt, zoveel is duidelijk. In vergelijking met sommige andere landen lijkt het in België nog mee te vallen, onze markt blijft vrij stabiel. Dat de druk vooral toeneemt bij fabrieken die jaar na jaar marktaandeel hebben verloren, lijkt me logisch. Anderzijds zullen bedrijven die op een gezonde manier bestuurd worden deze storm wel trotseren. Op voorwaarde dat ze zichtbaar blijven in de markt, en bijvoorbeeld niet besparen op publiciteit. Want wie

enkel teert op zijn naamsbekendheid, zal snel terrein verliezen op de concurrentie.” Gevaarlijke prijsevolutie De crisis heeft volgens Fabrizio Fascinella één groot voordeel: dat sommige Italiaanse fabrieken die met hun prijspolitiek waren beginnen zweven nu terug met beide voetjes op de grond staan. “Ook de groeiende concurrentie uit Azië heeft veel fabrikanten uit hun roes gehaald. Doordat onze Europese prijzen veel te hoog lagen, heeft men de deur wagenwijd open gezet voor goedkopere aanbieders die er op vrij korte tijd in geslaagd zijn behoorlijk wat marktaandeel te pakken. Intussen is de prijskloof met de ‘made in China’ tegels weer wat gedicht, maar de reactie vanuit Italië en Spanje kwam wel veel te laat!” Anderzijds beseft Fascianella dat het geen sinecure is om de reële kost van een tegel te bepalen. “Het is niet de productie zelf die de verkoopprijs de hoogte injaagt, wel alles wat daarrond zit: de area managers, vertegenwoordigers, marketing en merchandising, dat kost allemaal stukken van mensen. Ik denk dat we op een punt zitten waar bepaalde limieten zijn overschreden. Een keramische tegel heeft weinig eigen identiteit, is heel vaak een -weliswaar perfecte- imitatie van natuursteen, parket of beton. Wanneer de kopie echter duurder wordt dan het origineel, welke verkoopargumenten blijven dan nog over? Het makkelijk onderhoud, maar dat is het ook alles. Een gevaarlijk evolutie die we dringend terug in ons voordeel moeten ombuigen. Als gevolg van de crisis zijn we qua prijsniveau tien jaar terug in de tijd gekatapulteerd. Tegels worden vandaag verkocht aan dezelfde prijzen van toen. Terwijl alles –zeker grondstoffen en transport- intussen veel duurder is geworden en de meeste fabrieken

35

de behoorlijk veel investeringen deden. Maar doordat de markt minder goede perspectieven biedt, worden de afbetalingstermijn korter en is het alsmaar moeilijker om al deze investeringen te rentabiliseren.” Verantwoordelijkheid nemen De buitenlandse fabrieken beschouwen België als een vooruitstrevende markt en vinden het bewonderenswaardig dat de wij openstaan voor nieuwe dingen en veranderingen. “En zo zie ik het zelf ook ”, zegt Fabrizio Fascianella. “Het is een markt die de voorbije tien jaar een enorme evolutie doormaakte, met een structuur die enkel aan professionaliteit heeft gewonnen. Tegels verkopen vanuit een privéwoning, zoals mijn ouders destijds deden, lijkt me vandaag niet meer mogelijk. Daarvoor heeft de markt al te veel aan maturiteit gewonnen. Ik denk dat er nog groeipotentieel is, dat het verzadigingspunt nog niet is bereikt. Alleen jammer dat de crisis het groeiproces van onze sector danig vertraagt.” “Met de technologie die vandaag bestaat, wordt het voor fabrieken steeds moeilijker om zich te differentiëren op productniveau”, merkt Fabrizio Fascianella op. “De verschillen in kwaliteit en design worden kleiner met de jaren, waardoor je min of meer equivalente producten krijgt. Wie zich nog wil onderscheiden, moet dit op een andere manier doen: bijvoorbeeld op vlak van service. Zeker wat diens-na-verkoop betreft, moeten de meeste Italiaanse fabrieken nog grote stappen zetten. Het blijft me verbazen hoe weinig er hun verantwoordelijkheid nemen wanneer zich achteraf problemen voordoen!” Investeren in presentatie “Ik hoor en lees overal dat meer en meer doorverkopers

kiezen voor directe immport, maar daar wil ik toch een kanttekening bij maken. Je ziet dat de beste fabrieken –met veel series specifiek voor de Belgische marktdoorgaans hun lot al hebben verbonden aan bepaalde Belgische distributeurs waardoor tegelhandelaars enkel nog kunnen vissen uit de vijver met de iets minder interessante fabrieken. Laten we bovendien niet vergeten dat ze bij hun groothandel altijd kunnen rekenen op een uitstekende service. Die steekt veel geld en tijd in bemonstering van hun toonzaal. Bovendien zijn veel tegelhandelaars onvoldoende georganiseerd of hebben ze niet de structuur om een showroom op een professionele manier in te richten en up-to-date te houden. Ook om die reden wordt er weer meer en meer samengewerkt met distributeurs.” “Het wordt de tegelhandelaar alsmaar duidelijker dat in zijn toonzaal min of meer dezelfde producten liggen als in die van de buurman: tegels in quasi identieke kleuren en formaten. Die hoeven daarom niet eens van eenzelfde distributeur te komen. Het wordt allemaal een beetje eenheidsworst. Meer dan ooit zullen service en klantvriendelijkheid het verschil maken! Wil hij de strijd om de klant winnen, dan zal een tegelhandelaar zich meer en meer moeten diversifiëren.” En of dat prijs voor de consument een belangrijk aankoopcriterium blijft, dat weet ook Fabrizio Fascianella. “Het is normaal dat iedereen aan een competitieve prijzen wil kunnen verkopen, maar dan moet de handelaar zelf eerst bij zijn leveranciers een goede aankoopprijs kunnen bedingen. Probleem is dat veel tegelzaken tegenwoordig geen grote voorraden meer willen of durven aanleggen. Nochtans, wie een bepaalde tegel of serie in

POLYCARO

POLYCARO

36

grote volumes aankoopt en stockeert kan die ook scherp prijzen.” Online verkoop “De sector is volgens mij nog niet klaar voor verkoop via het Internet. Natuurlijk zal dat op een dag wel zo zijn! Anderzijds, met een goede website kan je nu al een mooie voorsprong nemen op de concurrentie en vooral goede referenties krijgen op Google of andere zoekmachines.” Over het fenomeen van onlinewinkels die bijna alle grote merken aanbieden, maar dan aan veel lagere prijzen, wil Fascianella het volgende kwijt. “Ik blijf ervan overtuigd dat mensen een keramische tegel nog altijd willen aanraken. Trouwens, wie zijn tegels online koopt, moet na nadien niet te veel service verwachten. Wat gaat de online klant doen wanneer hij nog snel enkele dozen tegels wil bij bestellen? Of problemen heeft met onderhoud van zijn vloer? Het sleutelwoord wordt proximiteit. Een particulier is nog altijd niet bereid zich heel ver te verplaatsen. Zeker als er service bij te pas komt, speelt nabijheid van de winkel een grote rol. Net als het menselijk contact met de lokale dealer. Klanten die daar nood aan hebben, en dat is nog altijd de meerderheid, zullen veel minder vertrouwen hebben in de goedkope Aziatische tegels die ketens zoals Brico of Gamma op paletten presenteren.” Hoe denkt onze Belgische Italiaan (of moeten we zeggen Italiaanse Belg) over het groeiend aantal grossisten die zich –meestal onder een andere naam- op de particuliere markt gooien? “Alle distributeurs zullen ontkennen dat ze dit doen, maar het gebeurt effectief. Wat is het probleem? Het aanbod in de keramische wereld is enorm groot en de presentatie vraagt een minimum aan plaats en sfeer zodat de tegelhandelaar slechts een klein deel van het assortiment kan laten zien. Vroeger werden toonzalen volgestouwd met tegelkasten, terwijl de meeste doorverkopers nu veeleer voor ‘less is more’ gaan. Door de steeds groter wordende tegelformaten is er wel extra ruimte nodig om het product helemaal tot zijn recht te laten komen. Men kiest voor twee sfeerboxen en drie toonzaalkasten, waardoor de klant nog slechts 5 in plaats van 20 series te zien krijgt. En dat is in de ogen van een distributeur, wiens assortiment zoveel meer fabrieken en series bevat, natuurlijk veel te weinig. Bovendien zijn ze nooit exclusief aanwezig in de showroom van de klant, en moeten ze die meestal delen met twee of drie andere leveranciers. Om ook de vele andere producten uit hun uitgebreide assortiment in de picture te kunnen zetten, beslissen sommige grossisten dan maar om eigen toonzalen te openen.” Minder leveranciers Fabrieken houden er niet van dat tegelhandelaars niet het volledige gamma voeren maar daar vaak één serie of zelfs één product uit selecteren. Laat het een signaal zijn om het aanbod nog beter af te stemmen op de lokale mark, merkt Fabrizio Fascianella fijntjes op. “Bij zowel distribu-

ZONING INDUSTRIEL DE METTET • Rue Saint-Donat 37 - 5640 METTET Tél. 071 74 49 82 - Fax. 071 74 49 85 - [email protected]

www.dgdecoupes.be

39

teurs als doorverkopers merk ik een zekere bereidheid om het aantal fabrieken en merken af te slanken en zich daarop sterker te focussen. Minder leveranciers betekent eveneens grotere aankoopvolumes en dus minder transportkosten.” Exclusiviteit blijft een moeilijk verhaal, zeker in een land als België waar de verkoopvolumes relatief klein zijn. Fabrizio Fascianella: “Wat een fabriek of distributeur wel kan doen, is de kleinhandelaar tot op zeker hoogte bescherming bieden door middel van exclusiviteit per regio. Daardoor zal een toonzaalbezoeker ook minder snel het gevoel krijgen dat het aanbod van de verschillende tegelzaken die hij binnen een bepaalde straal bezocht opvallend veel gelijkenissen vertoont. Bij wijze van tegenprestatie dient de doorverkoper zich wel volop te engageren: hij moet het merk mee helpen verdedigen in de markt en soms wat minder opportunistisch zijn. Want je kan niet vrijblijvend met iedereen in zee gaan en alles verkopen!” Professioneel advies “Wat je vaak ziet, is dat tegels die het best verkopen in de toonzaal ook het meest in de kijker worden gezet”, merkt Fabrizo Fascianella. “Maar men vergeet daarbij dat niet iedereen op zoek is naar dat type van producten. Je hebt ook particulieren die wel eens iets anders willen dan een natuursteen- of parketimitatie. Een groep die wat mij betreft te vaak over het hoofd wordt gezien. Ander probleem is dat tegels die nog omzetpotentieel hebben te snel uit de toonzaal worden verwijderd. Omdat er te weinig plaats is en men plaats moet ruimen voor de nieuwe collecties. Zo gaat dat het hele jaar door. De keramische tegel is een modeproduct geworden, in die mate dat een serie soms de tijd niet meer krijgt om bij zoveel mogelijk mensen in de smaak te vallen.” “Mensen bezoeken een toonzaal omdat ze effectief van plan zijn tegels te kopen, niet omdat ze graag er even rondwandelen. De keuze moet steeds goed over-

wogen zijn, wetende dat door een keramische vloer of wand bepalend kan zijn voor de sfeer in een leefruimte. Professionele begeleiding is daarom cruciaal. En daar knelt vaak het schoentje. Want een toonzaalmedewerker moet niet enkel kunnen verkopen, hij dient ook interieurontwerper te zijn, een stukje psychologie aan de dag te leggen, plannen kunnen lezen, schetsen maken, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Een consument komt niet zomaar tegels kopen, hij wil eerst antwoorden op al zijn vragen.” Voorliefde voor mozaïek “Als ik dan toch één product moet noemen dat mij als agent de grootste voldoening schenkt, kies ik voor glasmozaïek. Een schitterend product dat bovendien een beetje buiten de traditionele keramische industrie valt en waarbij prijs minder vaak als concurrentiewapen wordt gebruikt. Maar lang niet iedereen is in staat om mozaïek op de juiste manier aan te brengen, daar is veel kennis en ervaring voor nodig! En een mooi product dat slecht is geplaatst, verliest een stuk van zijn schoonheid.” Het zal u misschien verbazen maar eigenlijk heeft Fabrizio Fascianella de meeste affiniteit met fabrieken uit Spanje. “Men zegt dat Spaanse producenten heel koppig kunnen zijn, maar zo ervaar ik dat niet.” Sant’Agostino is dan weer Italiaans maar doordat het bedrijf buiten Sassuolo is gevestigd, heerst er toch een andere mentaliteit dan bij de meeste andere Italiaanse protagonisten. Ik ben echt waar fier op de fabrieken die ik mag vertegenwoordigen. Toeval of niet, maar het zijn allemaal familiale ondernemingen die geen deel uitmaken van een grotere groep. Organisaties met een vrij vlakke structuur waar het menselijk contact primeert. Die hartelijke ontvangst word ik nog bij elk bezoek gewaar. Bovendien zijn het dynamische bedrijven die vooruitstrevend en innovatief durven denken en die esthetische kwaliteitsproducten ontwikkelen met de meest recente technologieën. Neen, ik zou ze voor geen geld van de wereld willen inruilen voor een ander merk!”

POLYCARO

40

Met de benoeming van een nieuwe managing director zet Beltrami alweer een belangrijke stap in de verdere professionalisering van het bedrijf. Een opvolger voor Herwig Callewier, die 26 jaar lang de dagelijkse leiding voerde, werd gevonden binnen de eigen gelederen. Zijn naam? Joost Baert. Hij is de man die zich bij de West-Vlaamse natuursteengroothandel al twee jaar verdienstelijk maakt als financieel directeur. Callewier zelf blijft voor alle duidelijkheid ook actief binnen de organisatie. Hij hoopt nu meer tijd te kunnen steken in aankoop en productinnovatie, alsook in de verdere uitbouw van de buitenlandse Beltrami-filialen.

Geknipte persoon Herwig Callewier -die de natuursteengroothandel in 1986 oprichtte- kan niet genoeg beklemtonen dat ze bij Beltrami al enkele jaren bezig zijn met de uitbouw van een professioneel management. Een must, zo zegt hij zelf. “We blijven een 100% familiebedrijf dat zijn structuur bewust plat wil houden, in de hoop dat de klant dit ook zo aanvoelt. Maar gezien de omvang van onze activiteiten moesten we wel wat organisatie en structuur brengen, anders is het op den duur niet meer werkbaar. In de voorbije 26 jaar heb ik het bedrijf zo goed mogelijk proberen leiden. Anderzijds moet je het ook durven toegeven wanneer binnen de eigen organisatie mensen met veel meer managerscapaciteiten rondlopen. Joost Baert is zo iemand. Na een loopbaan van meer dan 25 jaar bij Kortrijk Xpo hebben wij hem begin 2011 in dienst genomen. Initieel als opvolger voor onze financieel en administratief directeur die op dat ogenblik met pensioen was gegaan. Maar al snel werd duidelijk dat Joost bepaalde dingen veel beter kon organiseren en managen dan ikzelf en dat hij dus de geknipte man was voor de dagelijkse leiding. Vorig jaar hebben we die taken nog in een soort van duobaan uitgevoerd maar sinds januari 2013 is Joost Baert officieel de nieuwe managing director van Beltrami. We blijven echter in tandem werken, waar nodig zal ik bijspringen. Al is het wel zo dat sinds de promotie van Joost ook mijn verantwoordelijkheden zijn verschoven.” Vernieuwend blijven De vorige managing director blijft sowieso voorzitter van

de groep. Daarnaast gaat Herwig Callewier zich nog meer dan vroeger toeleggen op aankoop en kwaliteitscontrole van de verschillende natuursteenmaterialen. En wil hij zich extra engageren in de dagelijkse zoektocht naar nieuwe producten. “Het is echt nodig dat we blijven innoveren! In die zin leek het mij geen slechte zaak dat mijn broer en ik die zaken zelf in de hand houden. Het grote verschil is nu dat ik me niet langer hoef bezig te houden met de dagelijkse rompslomp die de organisatie met zich meebrengt. Ik ben er 100% zeker van dat Joost over de juiste competenties beschikt om het managementteam aan te sturen! Samen met Tanja Debrabandere, onze senior boekhoudster, blijft hij tezelfdertijd onze financiële zaken regelen.” De verdere uitbouw van de filialen in Brugge (SDS Kasseien), het Verenigd Koninkrijk (“een goed jaar achter de rug”), Polen (“problematisch wegens betalingsproblemen in de bouw”) en Frankrijk (“relatief goede resultaten”) valt eveneens onder rechtstreekse verantwoordelijkheid van Herwig Callewier. In Italië, op technologisch vlak toch nog altijd het mekka van de natuursteenproductie, is Beltrami eveneens aanwezig. Maar daar doet het enkel aan sourcing en dus geen verkoop. “We werken bijvoorbeeld samen met een Italiaans bedrijf dat de platen en het maatwerk heel speciale afwerkingen zoals juta, wengé en rockface geeft.” En dan is er nog ons land: met meer dan 50% van de omzet blijft België met stip de belangrijkste afzetmarkt voor de natuursteengroothandel uit Harelbeke.

Herwig Callewier

Nieuwe managing director voor natuursteengroothandel Beltrami

Joost Baert

POLYCARO

[ lesaffer.be ]

nieuw in ons gamma banden met vrije lengtes | vanaf 30 EUR/m²

Architectenstudio in showroom exclusieve materialen en afwerkingen, zoals sabbiatino, wenge , rockface, juta,...

beschikbaar in 8 materialen en 7 types vanaf 55 EUR/m²

de schoonheid van natuursteen de sterkte van keramiek

VERNIEUWDE SHOWROOM Venetiëlaan 22, 8530 Harelbeke, België T ++ 32 56 23 70 00 F ++ 32 56 23 70 02 [email protected]

VERNIEUWDE WEBSITE

www.beltrami.be OPENINGSTIJDEN SHOWROOM

ma-vr 9u-17u | zat 9u-13u volg ons op FACEBOOK

POLYCARO

42

We weten intussen allemaal dat reiniging en onderhoud van een natuursteenvloer op een heel specifieke manier –lees met aangepaste producten- dient te gebeuren. Vaak rijst de vraag of dit ook geldt voor keramische vloertegels? Na het bijwonen van een expertise in de buurt van Namen zijn wij steeds meer overtuigd van wel…

80% van klachten te wijten aan slecht onderhoud van keramische vloeren Oplevering Volgens de TV (Technische Voorlichting) 237 van het WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf), die handelt over keramische binnenbetegeling, kunnen we hoofdstuk 8 over het onderhoud van een

keramisch tegelwerk kort samenvatten. Men maakt een duidelijk onderscheid tussen reiniging tijdens de werkzaamheden en reiniging na beëindiging van een tegelwerk. Het komt er op neer dat het vanzelfsprekend is dat de reiniging vóór en tijdens plaatsing van vloer- of wand-

tegels enkel onder de verantwoordelijkheid van de tegelzetter valt. Dit betekent ondermeer dat de voegopeningen regelmatig uitgekuist dienen te worden (mortellijmresten) en de tegels zelf regelmatig met een halfnatte spons gereinigd. Het is zijn job om het tegelwerk vooral na de voegwerkzaamheden netjes achter te laten en de cementsluier zo goed als mogelijk te verwijderen met proper en regelmatig ververst water. Cementsluier Na de algemene opkuis van de werf en het definitief verlaten van de bouwplaats “maakt de verantwoordelijkheid van de verdere reinigingswerken geen deel meer uit van de werkzaamheden van de aannemertegelzetter”. En dus spreekt het voor zich dat resterende cementsluier die niet eerder kon verwijderd worden meteen na de voegwerken niet langer de zorg van de tegelzetter kan zijn. Bovendien is het raadzaam poets- en onderhoudsproducten pas te gebruiken na volledige uitharding van stelproduct en voegmortel. Tijdens het gebruik van onderhoudsproducten dient men de richtlijnen van de fabrikant inzake dosering en toevoeging van water strikt te volgen. Goed naspoelen met zuiver (lauw) water is steeds essentieel! Deze informatie zou best deel uitmaken van de service van de tegelzet-

STERKE PRESTATIE

LUX ELEMENTS TUB ® -COMBI – Puntaufwatering zonder compromissen

PERFORMANCE HAUTE QUALITE

Ecoulement en un point sans le moindre compromis – LUX ELEMENTS TUB® -COMBI

TUB-COMBI – Het principe

n Compact bouwelement

De modellen TUB-COMBI combineren een douchebak- resp. doucheafvoerelement met een horizontale afvoer, welke reeds is geïntegreerd. Hierdoor is de douchebak met 68 mm opbouwhoogte bij het middelste, laagste punt erg plat.

n Geringe opbouwhoogte

Bovendien beschikken de TUB-COMBI-douchebakken in combinatie met de geïntegreerde horizontale DN 50-afvoer over een zeer hoge afvoercapaciteit van 60 l/min.

n De afvoerprestatie

conform de norm

n Optimale hoogteaanpassing

DN 50

68 mm 80 mm

Le principe des modèles TUB-COMBI

n Elément de construction compact n Hauteur de montage réduite

Les modèles TUB-COMBI combinent un élément receveur de douche ou d’écoulement de douche avec un siphon de sol horizontal déjà intégré. Le receveur de douche est ainsi extrêmement plat, avec une hauteur de montage de 68 mm au niveau du point le plus bas de la pente. De plus, les receveurs de douche TUB-COMBI combinés au siphon de sol horizontal DN 50 présentent un débit d'écoulement très élevé de 60 l/min.

n Débit d’écoulement conforme

à la norme

n Adaptation optimale

de la hauteur

n LUX ELEMENTS GmbH & Co. KG | An der Schusterinsel 7 · D - 51379 Leverkusen | Tel. +49 (0) 21 71/7212-0 · Fax +49 (0) 21 71/7212-10 | www.luxelements.com · [email protected]

Omdat je er om geeft !

www.patina-fala.fr

Met de grondige speciaalreiniger Patina-Fala elimineert u: • vuil en hardnekkige vlekken • vetlagen achtergelaten door slechte onderhoudsproducten • harsresten in de voegen • resten van was en polymeren VOOR

Het perfecte systeem om uw kwaliteitsvloer te reinigen, te beschermen en te onderhouden. www.patina-fala.fr Tel : 00800.99.22.86.30 [email protected]

NA

Behandeling met de grondige speciaalreiniger

Agent voor PATINA-FALA BELUX Benjamin VERHEYEN - CEDREX sprl

E-mail : [email protected]

Groothandel Tegels - Natuursteen - Parket

Arpa - Belmontiles - Bien Seramik - Bisazza - Casalgrande - Cedir - Cerev - China porcelain Colorker - Deco luce - Emil ceramica - Eurocol - Flaminia - Gambarelli Gayafores - Grespor Imso - Inalco - Kai - Latinia - Lithofin - Marmocino - Magica - Montgo - Novabell - Ottochemie Pavigres - Rex - Stn - Ströher - Undefasa - Vidrepur - Woca - Zelliges

Houtteman nv - Deinsesteenweg 77, 8700 Aarsele - tel : 003251 63.35.14 - www.houtteman.be - [email protected]

45

ter want dit kan heel belangrijk om achteraf onterechte klachten uit te sluiten. Expertisegeval In Gembloux waren we getuige van een expertiseonderzoek met betrekking tot het onderhoud van een keramische bevloering in een nieuwbouwwoning. De volgens de eigenaar onverwijderbare vlekvorming wees naar zijn mening op een slechte kwaliteit van de tegels. Er werden ons vlekken van verschillende aard getoond: rubberstrepen, onuitwisbare potloodlijnen, voegresten, siliconesluiers en ringvorming afkomstig van tegelzuignappen. Na een algemene inspectie door de aanwezige expert werd gestart met het plaatselijk reinigen van de tegels. Gezien de bewoners reeds vethoudende zepen hadden gebruikt om hun vloer te onderhouden, steunde de diagnose van de expert -na bevraging van de eigenaar- op logische vermoedens. Door het feit dat er geen cementsluierverwijderaar meer werd gebruikt na oplevering van de tegelzetter, bleef een onzichtbare vetfilm op de cementresten achter. Bij tegenlicht was hierdoor een wazige vlekmassa zichtbaar. Uitvoerige tests Men besloot een test uit te voeren, waarbij de volgorde van de gebruikte producten van kapitaal belang is! Vooreerst werd een intensiefreiniger gebruikt. Na voldoende indringing van het product en goede spoeling met een natte spons, werd een dosis zuivere cementsluierverwijderaar over de bevlekte tegels gegoten. Opnieuw werd voldoende tijd in acht genomen om het product goed te laten inwerken en vervolgens grondig af te spoelen. Pas daarna werd voor elk geval apart een specifiek product gebruikt zodoende de geïdentificeerde vlek helemaal te laten verdwijnen. Wie het gewenste resultaat wil bekomen, dient steeds eerst zorgvuldig de verpakkingsinformatie te lezen en daarna de gebruiksaanwijzing nauwgezet te volgen! Pas na de hierboven beschreven stappen, waarbij men elk type vlek met het juiste product bestrijdt, kan en mag men een keramisch tegelwerk wekelijks onderhouden met gewone vetvrije onderhoudsproducten. Gepolijste keramische vloeren daarentegen vragen door hun open oppervlaktestructuur iets meer aandacht bij het reinigen. Maar ook hiervoor zijn aangepaste, efficiënte reinigingsproducten in de gespecialiseerde handel te vinden. Na een ontvettende onderhoudsbeurt kan men nadien nog altijd een periodieke dieptereiniging op de vloer toepassen. Gebrek aan accurate informatie na een geplaatste tegelvloer is meestal de enige oorzaak van een slecht onderhoudsresultaat. Enkele korte reinigingstips en een flesje cementsluierverwijderaar voor de vrouwe des huizes is misschien nog zo geen slecht idee! Eén ding is zeker: ook in dit specifieke geval was absoluut geen sprake van “slechte keramische tegels”!

POLYCARO

ederlands.indd 1

Alles weer schoon… …voor een goed gevoel ITALIAN DESIGN, SWISS QUALITY

Armoedestraat 15 | B-8800 Rumbeke-Roeselare | België T +32 51 35 71 71 | F +32 51 35 71 70 | E [email protected] W www.stoneage.be | W www.nirogranite.be

Of het nu keramische tegels of natuursteen vloeren zijn - met de professionele producten van LITHOFIN is het dagelijks onderhoud eenvoudig en snel. Zo heeft u meer tijd voor de belangrijke dingen.

Voor meer informatie en service contacteer: (B) 0800 90 92 (NL) 0800 022 7245 www.lithofin.com

13/02/13 13:13

AZ 142-B,NL3.12

GIP01 I’Pietra Borgogna White

47

Franco Manfredini, anders altijd een heel minzaam man, had op de laatste persconferentie van de Confidustria Ceramica weinig reden om vrolijk te zijn. Als voorzitter kreeg hij de bedenkelijke eer om de jaarcijfers van de Italiaanse keramische tegelindustrie bekend te maken. Vooral op de thuismarkt worden steeds minder keramische tegels ‘made in Italy’ verkocht. En ook voor 2013 ziet het er vrij somber uit, de vooruitzichten zijn enkel positief voor de exportactiviteiten.

Italiaanse tegelindustrie heeft een belabberd jaar achter de rug Wijdverspreide achteruitgang We hoeven de cijfers van 2012 niet van naderbij te bekijken, om meteen te kunnen concluderen dat de Italiaanse keramische tegelindustrie er geen al te best jaar heeft opzitten. En dan drukken we ons nog voorzichtig uit. Want als we heel eerlijk zijn, moeten we spreken van een wijdverspreide achteruitgang na twee jaar van herstel. Ofschoon de laatste maanden van 2012 een groei van het aantal exportmarkten liet optekenen, in de Verenigde Staten bijvoorbeeld. In Italië leidde de verslechtering van de crisis in de bouwsector tot een verlies van 17% in de verkoop van keramische tegels op de thuismarkt. Wat overblijft, is een totaal volume van ongeveer 95 miljoen m2. Deze stevige terugval veroorzaakte één van de grootste dalingen van het totale omzetcijfer in de geschiede-

nis van de Italiaanse tegelindustrie: -7,3%. Een stevige mentale tik voor een land dat zich niet eens zo heel lang geleden nog wereldmarktleider mocht noemen. Het leed werd slechts gedeeltelijk gecompenseerd door de stijging van de gemiddelde verkoopprijzen (+5,3% in slechts 12 maanden tijd). Een groot contrast met de Amerikaanse markt die wel sterk presteerde tijdens de laatste maanden van 2012: een groei van de huizenmarkt en een toenemende vraag (+6%) naar (zowel in de VS geproduceerde als geïmporteerde) tegels tijdens de eerste tien maanden van vorig jaar. Export steeds belangrijker Dankzij onophoudelijke investeringen in nieuwe technologieën en haar mogelijkheid om groeiopportuniteiten te benutten waar ze zich

ook voordoen, heeft de Italiaanse keramische tegelindustrie gelukkig nog goede vooruitzichten in de NAFTA regio (+5,5%), de Golfstaten (+6,6%), Noord-Afrika (+4,4%) en Latijns-Amerika (+3,6%). De groei zal minder groot zijn in het Verre Oosten (+2,9%) en West-Europa (+0,4%), terwijl verwacht wordt dat de verkoop in Italië zal stabiliseren op een lager niveau (-2,1%). In de huidige situatie ziet het er sterk naar uit dat de Italiaanse tegelfabrieken zich nog meer op export gaan richten, Om die reden zal het land nog competitiever moeten worden op vlak van energiekosten, belastingsniveaus voor ondernemingen en eigendommen, alsook fiscale lasten en arbeidskosten. Want gebeurt dit niet, dan kan ook deze reddingsboei geen redding brengen voor de sector. Franco Manfredini

POLYCARO

TOP PRODUCT VAN PIETERMAN!

INTERMAC MASTER 850-1200 • 5-assige werkcentrum, gereedschappen tot 70 posities • Z-as 800/1200 • Extreem krachtige elektrospindel van Kw 20 ISO50 – 12000 toeren

• Afmeting werkblad 4.200 x 2.400 mm • Specialisatie verlekken voor natuur- en synthetische steen

Opleidingen van de software en de bediening door eigen (Nederlandstalige!) Technische Dienst Pieterman Glastechniek - Steentechniek NV Schemkensstraat 1, 3583 Paal - Beringen [email protected] Tel. + 32 11 421775, Fax + 32 11 420792 www.pieterman-steentechniek.com POLY 01-13 NL

A DVO C AT E N KA N TO O R

KANTOOR

M AT E R I E S

A B B E LO O S & S I E R J AC O B S

A DVO C AT E N VENNOTEN

A D M I N I S T R AT I E S E C R E TA R I A AT

ERELONEN

LINKS

C O N TAC T LIGGING

Advocatenkantoor Abbeloos & Sierjacobs is een dynamisch kantoor met een jarenlange expertise en uitgebreide know-how in diverse materies van het recht. Het kantoor is gevestigd aan de Sterre in Gent van waaruit de activiteiten zich voornamelijk uitstrekken over alle Rechtbanken te Gent, Antwerpen, Brussel, Brugge, Kortrijk, Oudenaarde en Dendermonde, alsook over de Hoven van Beroep te Gent, Brussel, Antwerpen. Geschillenbehandelingen voor andere Rechtbanken en Hoven van Beroep in België worden eveneens door het kantoor behartigd. Ons kantoor combineert jarenlange ervaring met wetenschappelijke ondersteuning van zowel particulieren als ondernemingen, en verzekeringsmaatschappijen. De cliënt en de persoonlijke vertrouwensrelatie met de geraadpleegde advocaat staan centraal ; hierbij wordt in het bijzonder aandacht besteed aan een kwalitatieve, persoonlijke dienstverlening en behandeling van de dossiers. Het kantoor werkt enkel met consultaties op afspraak zodat er geen onnodige wachttijden zijn. Deze website verstrekt u alvast meer informatie over ons kantoor, onze werking en onze doelstellingen.

A D V O C AT E N K A N TO O R A B B E L O O S & S I E R J A C O B S | M a a l t e b r u g g e s t r a a t 2 9 8 t e 9 0 0 0 G e n t | Te l : ( 0 0 3 2 ) 0 9 / 2 3 3 . 0 4 . 4 6 - 0 9 / 2 3 3 . 1 0 . 1 2 | F a x : ( 0 0 3 2 ) 0 9 / 2 2 5 . 3 1 . 1 2 | w w w. a d v o d i a s . b e

© Advokatenkantoor Abbeloos & Sierjacobs 2009-2009

49

Op de achterzijde van de meeste offertes en/of facturen staan de algemene factuur- of verkoopsvoorwaarden gedrukt. Velen denken dat deze ‘kleine lettertjes’ zonder meer van toepassing zijn. Dit is echter niet altijd het geval.

Wat is de waarde van uw algemene factuurvoorwaarden? Ondertekend voor akkoord Wanneer een aannemer voor een particuliere klant werken uitvoert, zijn de algemene factuurvoorwaarden enkel van toepassing wanneer de particulier deze uitdrukkelijk voor akkoord heeft aanvaard, dat wil zeggen bij voorkeur heeft ondertekend voor akkoord. Ook een verwijzing op de voorzijde van de offerte of factuur naar de kleine letters op de achterzijde, is in dit geval niet voldoende. Met andere woorden, de bepalingen die een aannemer hierin opneemt voor wat betreft betalingsvoorwaarden, bevoegdheid rechtbanken, termijn voor klachten,…, zullen als niet bestaand worden beschouwd wanneer de particulier deze niet heeft ondertekend. In de praktijk worden de algemene voorwaarden zelden ondertekend door particulieren. In dit geval kan men enkel terugvallen op de algemene regels van het Burgerlijk en Gerechtelijk Wetboek. Zelfs wanneer de particulier de voorwaarden zou hebben ondertekend, dan nog mogen deze niet in strijd zijn met de Wet op de Handelspraktijken en kan de rechter oordelen dat bepaalde bedingen nietig of overdreven zijn. Er wordt door de rechtbanken steeds gestreefd naar een correct contractueel evenwicht. Wanneer u als aannemer echter werken uitvoert in onderaanneming of voor een handelaar (die een handelsactiviteit uitoefent), dan geldt de factuur als een bewijs van het bestaan van de overeenkomst (artikel 25 W.Kh.). Deze bewijskracht geldt ook voor de algemene factuurvoorwaarden. Deze algemene voorwaarden zijn dus wel

van toepassing ook al zijn ze niet expliciet ondertekend door de opdrachtgever-handelaar. Deze moeten dan wel meegedeeld zijn bij het overmaken van de offerte, bestelling of factuur én moeten aanvaard zijn door de tegenpartij. Men moet dus wel opletten met het versturen van een offerte of factuur per fax want dan wordt de achterzijde meestal niet meegestuurd en dan zou men kunnen opwerpen dat deze voorwaarden niet werden overgemaakt. Inhoud controleren Ook moet nagegaan worden of er geen andere contractuele afspraken zijn gemaakt zoals bijvoorbeeld een aannemingscontract, administratieve bepalingen in een lastenboek, toepasselijke algemene voorwaarden van de contractant opgenomen in de bestelling, enzovoort. Indien er andere contractuele afspraken bestaan, dan zal er moeten nagegaan worden welke bepalingen voorrang hebben, waarbij een ondertekend aannemingscontract (bijzondere bepalingen) meestal voorrang zal hebben op de kleine lettertjes (algemene bepalingen). Zelfs wanneer de algemene voorwaarden van toepassing zijn, kan een rechter ook hier overmatige of buitensporige bedingen steeds herleiden, matigen of afwijzen (bijvoorbeeld extreem hoge intresten van 18%). Tenslotte dient er ook aandacht te worden besteed aan de inhoud van uw algemene factuur-of verkoopsvoorwaarden. In vele gevallen zijn deze voorwaarden reeds jaren oud en niet meer aangepast aan de evoluties in de wetgeving of rechtspraak. Vaak is de betekenis van bepaalde voorwaarden ook niet volledig duidelijk voor de persoon die ze wenst toe te passen. Zo bijvoorbeeld voorzien sommige voorwaarden een arbitragebeding waarbij wordt voorzien dat een geschil zal beoordeeld worden door een aan te stellen arbiter of scheidsrechter zodat de gewone rechtbanken niet bevoegd zijn. Tevens moeten de voorwaarden aangepast zijn aan de specifieke activiteiten van de aannemer. Het is dus aangewezen deze voorwaarden op regelmatige basis te bespreken of te laten nakijken door uw raadsman. Dominique Abbeloos (Advocatenkantoor Abbeloos & Sierjacobs, Gent) Meer info? www.advodias.be

POLYCARO

POLYCARO

50

NEWS

Onder de vleugels van de Belgische Federatie voor de Tegelzetter en Mozaïekwerker is Fecamo West altijd al een buitenbeentje geweest. Een rol die de West-Vlamingen zichzelf graag toedichten. Hun dynamisme werkt aanstekelijk en kon blijkbaar ook heel wat collega’s uit andere provincies inspireren. Polycaro verzamelde twee hoofdrolspelers van toen en nu rond de tafel: Peter Goegebeur (57) en Gino Vanhaverbeke (52), de vorige en huidige voorzitter van Fecamo West.

Fecamo West, het buitenbeentje onder de lokale afdelingen “We doen dit puur uit idealisme” Teamwerk “Ik heb zelf 35 jaar op mijn knieën gezeten en weet dus perfect wat er omgaat in het hoofd van een tegelzetter.” Dat Peter Goegebeur zich één van de geestelijke vaders van Fecamo West mag noemen, zal niemand betwisten. De meesten kennen hem als één van de drijvende krachten van de lokale afdeling die hij op relatief korte tijd mee op de kaart heeft gezet. “Laat me toch eerst zeggen dat het mooie parcours dat we tot dusver hebben gereden, het resultaat is van teamwerk. We hebben in West-Vlaanderen een schitterende bestuursploeg: één

Gino Vanhaverbeke

voor één specialisten binnen hun vakgebied die mee aan de kar willen trekken. Zonder dat ze daar één cent aan verdienen! Want ons werk voor Fecamo is onbezoldigd, wij doen dit allemaal uit puur idealisme. Omdat we het als onze plicht zien om het imago van de stiel op te waarderen, door de leden zoveel mogelijk ondersteuning te bieden en hen de kans te bieden zich permanent bij te scholen. Op die manier trachten we te streven naar continue kwaliteitsverbetering van het mooie doch complexe werk dat een tegelzetter elke dag levert.”

Peter Goegebeur

Gino Vanhaverbeke treedt zijn collega bij. “Wij zijn mensen van het terrein die onze jarenlange ervaring graag delen met de nieuwe generatie tegelzetters. Anderzijds moeten wij ons blijven verdiepen in de materie, omdat er regelmatig nieuwe producten en technologieën op de markt worden gebracht. Om al deze evoluties te kunnen bijbenen, kan je als tegelzetter maar beter lid worden van onze federatie.” Onuitputtelijke informatiebron De voordelen spreken in feite voor zich maar Peter Goegebeur noemt er graag enkele op. “Wie regelmatig onze infoavonden -dat zijn er maximum drie tot vier per jaar- bijwoont, komt bijna altijd tot nieuwe inzichten en ideeën. Doordat wij nationaal ondersteund worden door zowel Fecamo als de overkoepelende Confederatie Bouw, kunnen wij de tegelzetter ook op administratief en juridisch vlak de nodige ondersteuning bieden. Onze federatie is een onuitputtelijke informatiebron voor de leden. Alleen blijkt dat niet iedereen daar altijd gebruik van maakt omdat men zelf geen contact met ons durft opnemen. Of men kent niet alle voordelen van het lidmaatschap. In die zin is de lancering van de nieuwe website een goede

NEWS

“Een tegelzetter werkt niet alleen met de handen maar ook steeds meer met z’n hoofd” (Peter Goegebeur) zet geweest, dat werkt altijd drempelverlagend. Laten we de goede samenwerking tussen Fecamo en het WTCB trouwens niet vergeten, want ook dat levert een schat aan technische informatie op.” “Fecamo heeft leden die al 30 tot 40 jaar in het vak zitten, maar dat wil daarom niet zeggen dat het ook ouderwetse tegelzetters zijn”, merkt Gino Vanhaverbeke op. “Integendeel, die mensen zijn juist lid geworden van onze federatie opdat ze zich bij ons constant kunnen bijscholen. Wie hardnekkig vasthoudt aan oude methodes en gewoontes en elk advies over nieuwe producten en plaatsingstechnieken steevast in de wind slaat, maakt gegarandeerd fouten. Dikwijls zonder het zelf te beseffen.” Jonge afdeling Op dit moment telt Fecamo West een 100-tal leden. Niet slecht voor een lokale afdeling die eigenlijk nog

maar vijf jaar bestaat. Samen met Peter Goegebeur maken we een sprong in de tijd. “Er bestond in onze provincie al een kleine tegelzettersvereniging, onder het voorzitterschap van Filip Tamsin, maar die is uiteindelijk op non-actief geraakt. Het was Julien Capiau, onze toenmalige nationale voorzitter, die met het idee kwam om in Noord-WestVlaanderen een lokale Fecamoafdeling uit de grond te stampen. Ik was meteen gewonnen voor het idee maar wilde enkel mijn schouders onder het project zetten als we daarmee meteen de ganse provincie zouden bereiken en ons niet zouden beperken tot een kleinere regio. En zo geschiedde.” “Het eerste evenement, dat we samen met Syntra in Kortrijk organiseerden, sloeg meteen aan: net geen 50 inschrijvingen. Voor het tweede evenement van Fecamo West daagden 90 mensen op, de keer daarna waren er dat al 160. Om maar te

51

zeggen dat de bal snel aan het rollen ging, mede dankzij de goede ondersteuning van Confederatie Bouw die van bij de start altijd achter ons project heeft gestaan. Zij trekken nog altijd mee aan de kar, onder andere door de tegelzetters in WestVlaanderen steeds warm te maken voor onze activiteiten.” Infoavonden “Tijdens een infosessie van Fecamo West wordt altijd gratis eten en drinken voorzien”, gaat Peter Goegebeur verder met zijn verhaal. “Niet dat dit de voornaamste reden is waarom een tegelzetter op dit soort gelegenheden afkomt, maar het speelt zeker mee in zijn beslissing. Veel belangrijker zijn de thema’s die tijdens zo’n infoavond aan bod komen. Voor elk event kiezen we telkens voor twee actuele onderwerpen, in de hoop daarmee zo’n groot mogelijk publiek aan te spreken. Zo’n bijeenkomst heeft eveneens een hoog netwerkgehalte: je kan er makkelijk contact leggen met collega’s en leveranciers. Op dergelijke avonden komen de tongen los: je hoort veel zaken en leert van elkaar. Heel vaak worden problemen tijdens een Fecamo-avond opgelost. Opdat de leden een aanspreekpunt zouden hebben, willen we dat het voltallige bestuur zich ook telkens laat zien. Uit de evaluatieformulieren die we de aanwezigen nadien laten invullen, blijkt in ieder geval dat onze initiatieven over het algemeen goed worden onthaald. De cijfers bevestigen dat, de opkomst ligt nog altijd hoog. Op het laatste event telden we 77 man. Voor elk nieuw event nodigen we niet enkel de eigen leden uit, via mailing worden altijd alle WestVlaamse vloerders alsook bedrijven met eigen tegelzettersafdeling aangeschreven. Blijkbaar werpt die aanpak zijn vruchten af.” Diversiteit in het bestuur In de zoektocht naar geschikte kandidaten die bereid waren om in het bestuur van Fecamo West te zetelen, werden vijf jaar geleden niet enkel professionele tegelzetters gecontacteerd. Ook docenten uit het

POLYCARO

La beauté en profondeur - Intense schoonheid

NEWS

beroepsonderwijs en dekvloerleggers kregen de vraag voorgeschoteld. “Binnen ons bestuur vertaalt zich dat in een grote diversiteit”, zegt Peter Goegebeur. “Daar zitten tegelzetters bij, maar ook een docent tegelzetten van VTI Roeselare en iemand van de Groep Verhelst. Je zou het kunnen vergelijken met een schaakspel. Door zowat overal in de markt de juiste pionnen neer te zetten, slagen we er in de vinger aan de pols te houden. Dat we binnen Fecamo West altijd zonder oogkleppen op hebben gewerkt, heeft zonder enige twijfel meegespeeld in ons succes. Iedereen die ook maar iets kan betekenen voor de tegelzetters in West-Vlaanderen, proberen we in ons verhaal te betrekken. Ik meen te mogen zeggen dat het dynamisme en de snelle groei van Fecamo WestVlaanderen inspirerend heeft gewerkt voor de lokale afdelingen in de andere provincies. Eigenlijk zijn wij altijd al een buitenbeentje geweest, in positieve zin welteverstaan.” Bestuurswissel De interne bestuurswissel in WestVlaanderen kwam er eind 2011, toen secretaris Gino Vanhaverbeke (52) de fakkel overnam van Peter Goegebeur en zo voor vier jaar voorzitter werd van de lokale Fecamoafdeling. “Ik wilde mij pas engageren als ik zeker wist dat alle bestuursleden voor 100% achter mij stonden”, aldus Vanhaverbeke. Toen dat zo bleek te zijn, heb ik het voorzitterschap aanvaard. Eerlijk gezegd doe ik het wel graag, je legt bijvoorbeeld heel veel interessante contacten. Dat het niet altijd makkelijk te combineren is met mijn beroepsactiviteiten, is zeker waar. Ik heb een algemeen aannemersbedrijf met vier mensen en ben daarnaast net als Peter ook docent bij Syntra.” Volgens Goegebeur is zijn opvolger de juiste man op de juiste plaats. “Omdat Gino ook iemand is die niet 99% maar 200% voor iets gaat. We zijn allemaal zelfstandigen die met heel veel enthousiasme onze kostbare tijd in dit project steken. Omdat we er zo sterk in geloven.“

53

“Na z’n opleiding kan een tegelzetter enkel nog terugvallen op een beroepsfederatie als Fecamo” (Gino Vanhaverbeke, voorzitter Fecamo West) “We zitten met allemaal mensen in het bestuur die het vak door en door kennen en er ook door gepassioneerd zijn”, zegt Gino Vanhaverbeke. “Maar dan is het nog de kunst om onze kennis en ervaring op een overtuigende manier over te brengen naar de leden. Je voelt toch het respect van minder ervaren mensen, of dat cursisten of jong startende tegelzetters zijn. Zij moeten goed beseffen dat een vloerder steeds aansprakelijk is voor het werk dat hij uitvoert, want de jeugd van tegenwoordig is soms zo snel tevreden.“ Peter Goegebeur knikt. “Die jonge gasten willen geen leergeld meer betalen, beseffen niet altijd goed dat ervaring heel belangrijk is in onze job. Ik heb expertises meegemaakt die aantonen dat de tegelzetter wel

degelijk in de fout is gegaan en waar dikwijls veel traantjes vloeien. Ik kan u verzekeren: dat zijn tragische toestanden, met zware financiële gevolgen.” Wisselwerking tussen jong en oud Of zij zelf ook bereid zijn om te luisteren naar wat jongere tegelzetters te vertellen hebben? “Absoluut. Hun ideeën zijn soms zeer verfrissend en kunnen inspirerend werken”, antwoordt Vanhaverbeke. “De oudere garde schrijft bijvoorbeeld haar afspraken nog in een papieren agenda, terwijl de meeste jongeren vandaag daarvoor hun iPhone of IPad gebruiken. Het zou onverstandig zijn om die technologische evoluties zomaar te negeren en daar niet op in te spelen. Je kan het zien als een soort wisselwerking: wij zorgen voor de

POLYCARO

DE ENIGE BENELUX VAKBEURS VOOR NATUURSTEEN, KERAMIEK EN KWARTSCOMPOSIET

24 + 25 + 26 JANUARI 2014 FLANDERS EXPO GENT

Op zoek naar opportuniteiten? RESERVEER NU UW STAND OP STONE EXPO Bel naar +32 (0)9/241.94.29 of stuur een e-mail naar [email protected]

WWW.STONE-EXPO.BE

NEWS

technische kennis en ervaring, en zij schudden ons af en toe wakker door erop te wijzen dat er voor sommige zaken ook moderne toepassingen bestaan. Een mens is nooit te oud om te leren” Cowboys Beide heren zijn het er over eens dat het vak van tegelzetten aan complexiteit heeft gewonnen. Peter Goegebeur legt uit waarom. “Er komt veel meer bij kijken dan vroeger: de eisen liggen hoger, terwijl onze toleranties net kleiner zijn geworden. Bovendien vragen de grote en dunne formaten om andere plaatsingstechnieken. En die moeten uiteraard ook op een juiste manier aangeleerd worden. Het is lang zo geweest dat fabrikanten innovaties in de markt duwen, zonder rekening te houden met de tegelzetter. Er werd enkel gekeken naar de architecturale en esthetische waarde van een nieuw product. Over plaatsing werd nauwelijks gerept, of de informatie klopte niet. Die mentaliteit is nu stilaan aan het veranderen, dankzij het vele lobbywerk van het EUF (Europese tegelzettersfederatie, nvdr). Tot voor kort was het vaak zo dat fabrieken hun informatie haalden uit de verhalen van plaatsers, die op eigen risico moesten ervaren hoe ze de producten best dienden te gebruiken. En achteraf dikwijls met de gebakken peren zaten. Gelukkig zitten we nu op een keerpunt, ook fabrikanten beseffen dat het zo niet

verder kan. Een tegelzetter dient 100% zeker te weten wat de enige juiste plaatsingsmethode van een product is alvorens hij zijn verantwoordelijkheid kan opnemen. Dat cowboy gedoe moet er dringend uit!” “Dat er door het wegvallen van het registratienummer nog meer cowboys in de sector zullen opduiken, is een gevaarlijk evolutie. Dat doet het imago van ons beroep geen goed. Die zelfverklaarde tegelzetters die pakken niet enkel ons werk af maar gaan ook nog eens zonder scrupules onder onze prijs. Expertisebureaus krijgen de laatste tijd opvallend veel schadegevallen binnen. Er is gewoon veel meer miserie binnen de afwerking bouw, de problemen rond plaatsing en onderhoud stapelen zich op. Dat is duidelijk te wijten aan mensen die zich niet willen bijscholen en liever blind blijven voor de laatste evoluties en technieken van de stiel.” Tegelingenieur Tegelzetter is en blijft een knelpuntberoep. Peter Goegebeur heeft een mogelijke verklaring. “Het is een stiel die mensen associëren met hard werken. Terecht, mijn knieën en rug zijn ook versleten! Maar daartegenover staat wel dat het een fantastisch beroep is waarmee je goed je boterham kan verdienen. Op voorwaarde dat je er alles aan doet om uit te blinken in je vak.” “Ik heb het onlangs bij Syntra nog gezegd: een tegelzetter zou op z’n

55

minst moeten gelijkgesteld worden met een A2. Wij werken niet alleen met de handen, maar ook met het hoofd! Het is niet zomaar verstand op nul zetten en maar vloeren. Neen, een tegelzetter moet steeds goed zijn gedachten erbij houden en met veel verschillende zaken rekening houden. Kostprijsberekening bijvoorbeeld, dat is nog niet zo evident.” “Misschien is de term tegelingenieur meer op zijn plaats. Gino en ik hebben jaren geleden trouwens nog gepleit voor de titel van MeesterTegelzetter maar dat komt er maar niet door. Je zou daarmee stielmannen belonen die zich permanent bijscholen, in opleidingscentra of via de infoavonden van onze federatie.” “Het gebeurt dat scholen ons zelf contacteren met de vraag of we eens ter plaatse een demo willen komen geven”, vertelt Gino Vanhaverbeke. We hebben dat al eens gedaan, en ik moet zeggen dat de reacties achteraf heel positief waren! Het is niet omdat iemand het diploma van tegelzetter heeft behaald, dat hij plots alles weet. Praktijk is nog altijd de beste leerschool. Maar wie serieus met zijn vak bezig is, dient zich ook constant bij te scholen over nieuwe producten en technieken. Na zijn opleiding staat een jong startende tegelzetter er helemaal alleen voor en kan hij enkel nog terugvallen op een federatie als Fecamo. Waarom zou hij daar dan geen gebruik van maken?!”

POLYCARO

POLYCARO

56

NEWS

Polycaro krijgt exclusief toegang tot ledengedeelte Fecamo-website In een vorig nummer wierpen we al eens ons licht op de nieuwe website die Fecamo eind vorig jaar lanceerde. Zo kwam u onder meer te weten dat die uit twee delen bestaat: een publiek gedeelte zonder paswoord en een ledengedeelte met paswoord. Om toegang te krijgen tot het afgesloten gedeelte van de site heeft de bezoeker inloggegevens nodig. Die hebben wij niet en dus blijft ook voor Polycaro de virtuele deur hermetisch gesloten. Gelukkig was Fecamodirecteur Patrick Noë zo vriendelijk om samen met ons een virtuele wandeling te maken en kregen wij voor één keer exclusief toegang tot de schat aan informatie die normaal gezien enkel voor leden is voorbehouden. Technische en andere informatie Als u (nog) niet bent aangesloten bij Fecamo, heeft u het naar alle waarschijnlijkheid nog nooit zelf kunnen zien. Maar geloof me vrij: onder de rubriek ‘Toegang Leden’ schuilt een schat aan informatie! Leden van Fecamo kunnen gewoon hun toegangscode van de Confederatie Bouw gebruiken om in te loggen op het gedeelte van de website waar enkel zij toegang tot krijgen. Dat bevat vooral technische documenten, zoals de Technische Voorlichtingen (TV) van het WTCB, maar ook veel andere nuttige documenten. Een goed voorbeeld is een modeldocument voor algemene verkoopsvoorwaarden dat de leden makkelijk kunnen afprinten. Of de kostprijsberekening. Maar ook op economisch en juridisch vlak vinden ze er een antwoord op al hun vragen. Andere interessante rubrieken zijn de ‘Technische Gids’ of ‘Beheer van uw bedrijf’, met allerlei nuttige documenten om te downloaden. De module ‘Controleren van bedrijven’ laat de gebruiker toe om Belgische aannemers te controleren op bijvoorbeeld sociale en/of fiscale schulden. Wanneer hij klikt op ‘weersverwachtingen ‘ ziet hij zelfs de meteoro-

logische berichten op het scherm van zijn computer, iPad of smartphone verschijnen. Je vindt er ook alle elektronische applicaties die de federatie voorziet voor de leden. En via docshare worden interne documenten zoals verslagen van bestuursvergaderingen uitgewisseld. Kortom, er is werkelijk aan alles gedacht! Forum “Het is eigenlijk heel simpel: het gedeelte voor de leden bundelt alle belangrijke documentatie die rechtstreeks of onrechtstreeks met het beroep van tegelzetter te maken heeft”, vat Fecamo-directeur Patrick Noë het mooi samen. “Het is natuurlijk de bedoeling dat we die content voortdurend gaan updaten. Op die manier blijven onze leden goed op de hoogte van de laatste evoluties, wetten en normen binnen hun sector. Ik zie het ledengedeelte als het hart van onze nieuwe website, omdat daar toch de belangrijkste informatie zit. Zeker de dag van vandaag is dit een onmisbaar werkinstrument voor de professionele tegelzetter die zijn weg niet meer vindt in het kluwen van wetgevingen, regels en voorschriften. Doordat Fecamo al deze informatie op overzichtelijke wijze heeft gebundeld, kan hij enorm veel tijd mee besparen. Het voordeel van een website is dat hij 24/24 en 7/7 toegankelijk blijft zodat de leden die ook nog ’s avonds laat, na hun werk, kunnen consulteren. ” “Via het forum -een heel krachtige tool- willen we ook de interactie tussen de leden onderling bevorderen. We gaan dat nog veel meer promoten, dat moet echt een plaats worden waar tegelzetters met elkaar communiceren. Ook voor ons kan dat een handig instrument zijn, bijvoorbeeld om eens voorzichtig te polsen over bepaalde zaken. De discussies op het forum zullen ons bovendien een goed beeld geven van wat leeft bij onze leden.” Benieuwd? Surf snel naar www.fecamo.com

cmsindustries.it

Powered by

industrial Solutions Benelux Rembrandtstraat 14 5995 CP KeSSeL t +31-77-8513960 M +31-631694071 [email protected] www.i-s-b.info gMt BVBa nieuwe Pontstraat 11 B-9600 Ronse tel. +32 (0)55 38 99 99 [email protected] www.gmtbvba.be

NEWS

59

Vanaf 1 juli 2013 kan het vrij verhandelen van bouwproducten (dus ook natuursteen) binnen de Europese Unie enkel nog wanneer op product (of verpakking) de alom CEmarkering is aangebracht. Op 31 januari, tijdens de Dag van de Openbare Ruimte in Brussels Expo, gaf Febenat-directeur Geert Legein daarover een interessante presentatie. Hij wees daarbij op de toegevoegde waarde die de Belgische Federatie van Natuursteengroothandels aan deze nieuwe verplichting biedt.

Febenat garandeert betrouwbare CE-markering voor natuursteen Geen kwaliteitslabel Het hing al een tijdje in de lucht, maar vanaf 1 juli 2013 is de CEmarkering voor natuursteen en andere bouwproducten een feit! Veel Europese producenten liggen blijkbaar niet wakker van deze nieuwe wetgeving. En denken allicht dat het wel niet zo’n vaart zal lopen. Deze ‘non believers’ zullen wel anders piepen wanneer het hen begint te dagen dat bij niet naleving ze hun materialen niet langer vrij mogen verhandelen op de Europese markt. Febenat, de Belgische federatie voor Natuursteengroothandels, probeert al geruime tijd de sector in te lichten over deze CE-markering. En waarschuwt ook voor het gevaar van af te gaan op de nieuwe verplichting zonder de ondersteuning die de federatie hieraan kan bieden. Eigenlijk zou iedereen natuursteen moeten behandelen zoals Febenat dit doet:

op een heel transparante manier de technische en andere gegevens verspreiden zodat de juiste steen voor de juiste toepassing kan gekozen worden. Het belangrijkste deel van de CE-markering is de declaratie. De fabrikant of de invoerder tekent een papier met daarop de prestaties van het product. Febenat test de stenen en declareert dat het voldoet aan bepaalde kenmerken zodat de klant weet wat hij koopt. Echter kan het formulier ook declareren dat het product niet is getest en zodoende geen technische kenmerken bevat. Dit is vreemd genoeg voldoende om het product in de handel te brengen waardoor deze op dezelfde markt als de geteste materialen terecht komen. Gevaarlijk precedent Febenat kan niet genoeg benadrukken dat dit een gevaarlijk precedent is! Want hoe kan een klant

dan weten welke natuursteen hij voor welke toepassing mag gebruiken? Het antwoord is simpel. Natuurstenen gedeclareerd door Febenat zijn onderworpen aan een verregaande controle. Febenat neemt zoals steeds haar verantwoordelijkheid en beschrijft eenduidig waarvoor men een natuursteenproduct kan toepassen. Kortom, de CE-markering door Febenat is wel 100% betrouwbaar en heeft daardoor veel meer waarde. CE is namelijk geen bevestiging van kwaliteit! De Febenat-leden kunnen die continuïteit in kwaliteit wel elke dag garanderen. Wie interesse heeft in de presentatie van Geert Legein, kan die steeds opvragen door een mail te sturen naar [email protected].

Geert Legein, directeur Febenat

POLYCARO

POLYCARO

60

NEWS

De meesten onder jullie kennen Febenat wellicht vooral als de organisatie die de technische aspecten van natuursteen onderzoekt en vervolgens vertaalt naar werkbare documenten voor zowel de professioneel als de leek. Maar naast het professionaliseren van de markt wil Febenat in de eerste plaats ook sensibiliseren. Daarom werd recent een veiligheidsprocedure voor natuursteenverwerkende bedrijven geschreven.

Veiligheid boven alles, zeker ook in natuursteenverwerkende bedrijven Geen pestregel Leden van Febenat zijn niet enkel groothandelaars pur sang. Sommigen verwerken ook steen. De verplichting van een veiligheidscoördinator in bedrijven heeft er toe bijgedragen dat er wordt nagedacht over veiligheid. Het is niet zomaar een pestregel of modegril, maar een absolute must. Elk lid heeft wel ergens veiligheidsprocedures over de manipulatie van natuursteen. Maar deze procedures zijn voor elk bedrijf vaak sterk verschillend. De normale gang van zaken zou zijn om al deze procedures naast elkaar te leggen en er een algemene instructie van te maken. De raad van bestuur van Febenat wilde echter meer: een veiligheidsprocedure voor de ganse markt. En die is er dan ook gekomen! Bittere ernst Geheel terecht wordt veiligheid gezien als een belangrijk aspect op de werkvloer. Een ongeluk schuilt al gauw in een klein hoekje, vaak met grote gevolgen. Op een productievloer lopen immers meer en minder ervaren werknemers rond. De meer ervaren arbeiders kennen doorgaans de risico’s maar houden niet altijd rekening met het feit dat sommige van hun collega’s veel minder ervaring hebben. Het opstellen van regels is een manier om het risico op ongevallen zoveel mogelijk te reduceren. Kijk naar het verkeer waar ongelukken in veel gevallen worden veroorzaakt door minder ervaren chauffeurs. De regels die er bestaan, zouden deze risico’s moeten vermijden. Toch kennen veel weggebruikers de meest fundamentele regels niet. Al dienen we in dit kader op te merken dat sommige regels zwaarder wegen op de veiligheid dan andere. Niet weten welke boorddocumenten steeds in de wagen aanwezig moeten zijn, heeft bijvoorbeeld veel minder gevolgen dan het negeren van een rood licht. Dit is bij de manipulatie van natuursteen niet anders. Veiligheidsprocedure In een vorig leven kon ik 10 jaar evaring opdoen in een natuursteenzagerij, gewoon door er elke dag midden in

NEWS

61

te staan. De verhalen die we vernamen over allerlei werkongevallen in de sector hadden zich blijkbaar vooral voorgedaan bij het manipuleren van platen. Tijdens het laden en het lossen van de vrachtwagen of door transport in het atelier zijn er effectief mensen gestorven. Zelf heb ik ooit een gebroken teen overgehouden aan het transport van natuursteen nadat de plaat was gebroken ter hoogte van de hijsklem. Zelfs mijn veiligheidsschoen bood geen soelaas. Onze infrastructuur en hijsmiddelen werden regelmatig gecontroleerd door een gespecialiseerde firma. Het was vrij duidelijk dat dit slechts één maatregel is bovenop een hoop andere die er toen niet waren. In die tijd was een veiligheidscoördinator bijvoorbeeld nog niet verplicht. We deden wat nodig was om voor ons bedrijf de juiste maatregelen te nemen, maar meer ook niet. Toen ik in 2008 bij Erinstone aan de slag ging, kreeg ik de verantwoordelijkheid om verder te werken aan de veiligheid. Het verschil met vroeger was gigantisch! Blijkbaar kende ik enkel het topje van de ijsberg. Maatregelen waar ik nog niet eens aan dacht, werden als zeer belangrijk beschouwd zoals reinheid van de werkvloer. Het is dankzij die ervaring dat ik hopelijk een gepaste veiligheidsinstructie heb kunnen schrijven. Wat mag u verwachten? Deze veiligheidsprocedure dient men echter beschouwen als een leidraad, een blauwdruk voor de eigen procedures. Niet elke firma werkt immers met dezelfde middelen en is anders gestructureerd. Wat kan men vinden in onze procedure? Er staan om te beginnen de meest gebruikte veiligheidsiconen in. Er volgen een paar algemene instructies. Dan krijgt men een praktische benadering over het verplaatsen en stockeren van platen, zowel op de vrachtwagen, in het magazijn als in de productieruimte. Het eindigt met een stukje over hoe het zeker niet moet. Iedereen kan namelijk leren uit de fouten die anderen maken. Verder staan er heel veel foto’s in. Want beeld zegt nog altijd meer dan 1000 woorden. U kan deze publicatie gratis downloaden via onze website in de sectie pers/media. Hou het veilig! Geert Legein, directeur Febenat

POLYCARO

accessiblequality

tower VERTICAL FLAT EDGE POLISHING MACHINE

that’s evolution! w w w. g m m . i t

GMT BVBA Nieuwe Pontstraat 11 B-9600 Ronse T +32 (0)55 38 99 99 [email protected] www.gmtbvba.be

ISO 9001:2008 - Certificato N°IT234871 Gmm S.p.A. Via Nuova, 155 - 28883 Gravellona Toce (VB) Italy Tel. +39 0323 849711 - Fax +39 0323 864517 - e-mail: [email protected]

NEWS

63

In het jubileumjaar 2011 kon Febenat zomaar eventjes 4 nieuwe namen aan haar ledenlijst toevoegen. Mooie vooruitzichten voor de toekomst waren dat toen. En ja hoor, op Stone Expo 2012 zochten nog eens drie bedrijven contact met de Belgische federatie van natuursteengroothandels. Helaas werden geen van deze aanvragen verzilverd. Het engagement dat men als lid van Febenat moet onderschrijven, is dan ook niet min. In datzelfde jaar waren er echter ook gesprekken met nog een vierde kandidaat, een gerenommeerde speler uit –jawel- Nederland! Intussen mag de firma Michel Oprey & Beisterveld zich officieel het twaalfde Febenat-lid noemen.

Febenat verwelkomt eerste buitenlandse natuursteengroothandel Jarenlange contacten Dat de toetreding van Michel Oprey & Beisterveld (MOB) tot Febenat bij sommigen de wenkbrauwen fronsen, is best mogelijk. Bijvoorbeeld omdat het bedrijf in eigen land al lid is van de Vereniging van Nederlandse Natuursteen Importeurs, kortweg VNNI. Of omdat Febenat, zoals de naam doet vermoeden, in de eerste plaats Belgische ondernemingen groepeert. Insiders hadden dit grensoverschrijdende huwelijk echter al langer zien aankomen, gelet op de goede contacten die al jaren bestaan tussen de Belgische federatie en de mensen van Michel Oprey & Beisterveld. Geert Legein, directeur van Febenat, had een gesprek met Toon Huijps, commercieel directeur van MO-B voor de indoorafdeling, met wie hij al sinds 2009 in de Werkgroep Duurzame Natuursteen zit. Toon Huijps legt uit waarom Michel Oprey & Beisterveld Natuursteen BV zo’n speciale band met onze markt heeft. “We hebben onder andere een vestiging in Echt, in Nederlands Limburg, op nauwelijks vijf kilometer van de grens met België. Reeds van bij de start van ons bedrijf, in 1968, werd op flinke schaal zaken gedaan in jullie land. We zijn trouwens niet enkel actief in Nederland en België maar intussen ook in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk en nog vele andere landen.”

Gerespecteerd tot over de grens Wat weten en wisten onze noorderburen eigenlijk al over Febenat? “Dat het een zeer bekende en gerespecteerde organisatie van natuursteenbedrijven, importeurs en groothandelaren in natuursteen is. MO-B maakte voor het eerst kennis met de federatie en haar leden tijdens onze samenwerking in onder andere het internationale project rond Duurzame Natuursteen”, zegt Toon Huijps. “Febenat besteedt op een professionele en technisch correcte wijze veel aandacht aan kwaliteit, regelgeving en voorwaarden. Deze manier van aanpak leidt tot een verhoging van de transparantie en de algemene kwaliteit, die zowel voor de professionele klanten van de Febenatleden van belang zijn, maar ook voor eindgebruikers tal van voordelen biedt. Ik denk hierbij aan de technische fiches, veiligheidsstudies, CE normering, keuringsregels, enzovoort.” Wellicht vragen velen zich afvragen waarom een Nederlands bedrijf zich aansluit bij een Belgische organisatie, zeker omdat Michel Oprey & Beisterveld al lid is van de Vereniging van Nederlandse Natuursteen Importeurs. Toon Huijps legt uit: “De VNNI legt andere accenten. Door het lidmaatschap van Febenat kiest MO-B voor een grote toegevoegde waarde op technisch en applicatie gebied zonder de eigen identiteit geweld aan te doen.” Welke meerwaarde kan Michel Oprey & Beisterveld bieden voor de andere Febenat-leden? “Op heel deskundige wijze promoot Febenat het product natuursteen bij architecten, overheden, en andere professionele partijen in de markt. MO-B doet dit zelf ook al jaren. Een perfecte symbiose, als je het mij vraagt”, besluit toon Huijps.

Geert Legein, directeur Febenat

POLYCARO

POLYCARO

64

Schade vermijden bij verlijming van volkeramische tegels op buitenterrassen Buitenterrassen vormen nog steeds één van de grootste categorieën van schadegevallen waar tegellijmfabrikanten mee geconfronteerd worden. Vandaar dat FEMO, de federatie der Belgische producenten van industriële cementgebonden mortels, tijdens een rondetafelgesprek onder haar leden een aantal aandachtspunten en tips ter sprake bracht die speciaal voor de lezers van Polycaro zijn samengevat in onderstaand artikel.

We beschrijven een klassiek schadebeeld bij terrassen, namelijk de onthechting van de tegels, en bespreken mogelijke oorzaken die aan de basis van dit probleem kunnen liggen. De onderliggende oorzaak van onthechting is steeds terug te brengen tot vorstschade en/of spanningen. 1) Vorstschade: water dat onder het tegelwerk blijft staan, zorgt voor uitzetting en loskomen van tegels. 2) Thermische spanningen: weersinvloeden zoals opwarmen en afkoelen van tegelwerk zorgen voor spanningen in de ondergrond die, als er te weinig uitzetting mogelijk is, in de onderliggende lagen scheuren veroorzaken en uiteindelijk tot onthechting kan leiden. 3) Bouwfysische spanningen: uitzetten en krimpen van de ondergrond. We sommen zeven mogelijke oorzaken op: • niet voldoende contactoppervlak: in buitentoepassingen wordt altijd 100% contactoppervlak tussen tegel en ondergrond geëist. Hierdoor ontstaan geen holle ruimtes onder het tegelwerk zodat het water niet vast komt te zitten. Een 100% lijmoverdracht bekomt men

65

door de ‘buttering/floating’ techniek of dubbelzijdige verlijming toe te passen. Zowel de ondergrond als de tegels dienen te worden ingestreken met lijm. Het gebruik van vloeibedlijmen zorgt ook voor 100% lijmoverdracht. • Foute lijmkam: het tegelformaat en de vlakheid van de ondergrond spelen hierbij een rol. Best wordt er steeds met een minimum vertanding van 10 mm gewerkt. Het gebruik van versleten lijmkammen kan eveneens leiden tot te weinig contactoppervlak en schade. • Het ontbreken van een drainage systeem of een vochtafdichting: het is van cruciaal belang dat het water dat op een terras terechtkomt, wordt afgevoerd. Zo wordt vermeden dat het in de onderliggende lagen trekt. Water dat onder het terras blijft staan en ingesloten zit, zal door de vorst uitzetten en bijgevolg schade veroorzaken aan het tegeloppervlak. Er kan geopteerd worden voor drainage onder de dekvloer met behulp van een drainagesysteem/drainagemat. Of men kan kiezen voor een vochtafdichting van de dekvloer net onder het tegelwerk: door middel van een ontkoppelingsmembraan of -mat of door

een cementgebonden (flexibele) contactafdichting. • Perforaties in de vochtafdichtig: indien een vochtafdichting werd geplaatst, mag dit nooit worden doorboord voor het plaatsen van hekwerk, bloembakken, bouten, leuning,… Hierdoor kan immers vocht in de ondergrond terecht komen met alweer vorstschade tot gevolg. • Foutieve of ontbreken van uitzetvoegen (dilataties): buitentegelwerk krijgt extreme temperatuurschokken te verwerken. Denken we maar aan een zomerse onweersbui op een heet geworden terras of een winterzon op een koud terras. Het aanbrengen van uitzettingsvoegen is dan ook onontbeerlijk. De problematiek van het aanbrengen van dergelijke voegen is complex. Er zijn alvast een aantal vuistregels die in acht dienen genomen te worden: o Tussen het terras en het bouwwerk steeds een uitzetvoeg plaatsen; o Een terras mag nooit ‘ingesloten’ liggen: ook hier steeds omtrekvoegen voorzien; o Het oppervlak indelen in vloervlakken van max. 4mx4m (3mx3m aan de zuidkant): liefst in vierkant vlakken dus;

o Uitzetvoegen kunnen worden geplaatst met aangepaste profielen of met een voegkit. • Afwijkende tegelverbanden: er wordt aangeraden om geen afwijkende verbanden te plaatsen in buitenbetegeling. Geschrankte verbanden en diagonalen geven meer kans op schade. Eventueel kunnen -mits het aanbrengen van een ontkoppeling tussen dekvloer en tegelwerk- wel afwijkende verbanden worden toegestaan. Raadpleeg hiervoor uw tegellijmleverancier. • Foutief toegepaste producten: er wordt aanbevolen om een cementgebonden poedertegellijm te gebruiken die beantwoordt aan de S1 eis inzake flexibiliteit (EN 12002). Houd rekening met de sterk wijzigende producteigenschappen zoals de opentijd van de lijmmortel die sterk zal beïnvloed worden door temperatuur, wind,… Het opvoegen van het tegelwerk gebeurt best met een sterk gemodificeerde voegmortel van classificatie (conform EN 13888): CG2 WAr (waterwerend en slijtvast). Een traditionele zelf samengestelde mortel wordt steeds afgeraden bij het plaatsen van een terras, evenals het opvoegen met zand en cement.

POLYCARO

66

Vaak gestelde vragen (FAQ’s) Wat is de opbouw van een terras op volle grond? 1. Steenpuin of breekzand of drainagemortel als drainagelaag; 2. Gestabiliseerd zand, gewapend minstens 10 cm dik op het dunste punt; 3. Geprefabriceerde legmortel of tegellijm: een mortel die door de fabrikant is samengesteld; 4. Opvoegen met gemodificeerde voegmortel: een mortel die door de fabrikant is samengesteld; 5. Plinten opkitten of met profiel werken. Wat is de opbouw van een terras op een betonplaat? 1. Betonplaat (min. 15 cm dik) a. drainagemat 2. Dekvloer (best met aanbrandlaag aan te brengen) a. Indien geen drainagemat onder de dekvloer, hier drainagemat of vochtafdichting (ontkoppelingsmat of flexibel cementgebonden membraan) 3. Gemodificeerde tegellijm 4. Gemodificeerde voegmortel 5. Aansluiting afwatering afwerken

doc. WTCB

POLYCARO

Welke helling geef ik best aan een terras? De ideale hellingsgraad ligt tussen de 1,5% en 2%. (gelijk aan respectievelijk 1,5 en 2,0 cm/meter).Minder helling verhoogt de kans op vochtinfiltratie. Een hogere hellingsgraad is eveneens af te raden. Hoe vermijd ik vochtinfiltratie vanuit het aansluitend bouwdeel? verzeker u ervan dat de waterkering van het bouwdeel boven de terrasplint uitkomt. Indien dit niet het geval is, kan er ernstige vochtschade optreden in het bouwwerk. Eens het water van het terras wordt afgevoerd, moet je ervoor zorgen dat het niet meer terug kan naar of onder het terras. Dit kan best door het plaatsen van een grindbak. Hoe houd ik mijn dekvloer droog tijdens de terrasvoorbereiding? De ervaring leert dat de dekvloer best een maximum restvochtgehalte heeft van 4%. Het tijdelijk afdekken van de dekvloer tijdens het droogproces met plasticfolie kan dit bespoedigen en bevordert ook de hardheid van de dekvloer. Het meten van het restvocht kan bijvoorbeeld met behulp van een carbidmeter. Welke tegelformaten mag ik buiten toepassen? Thermische spanningen geven uitzetting. Hoe groter het tegelformaat des te minder voegen dus zoveel te meer aandacht er moet besteed worden aan de dilataties en voegbreedte. De voegbreedte bedraagt idealiter 1% van de langste lengte van de tegel. Voor een tegel van 60x30 cm is dat dus 6 mm. Laat je niet leiden door bouwheer of architect die misschien een kleinere voeg willen als dit nefast kan zijn voor de kwaliteit. Ook de kleur van de tegel beïnvloedt de thermische spanningen. Donkere tegels warmen veel sneller op dan lichtere tinten. Een praktisch voorbeeld: op 10m lengte bij een normale temperatuurschommeling van 50 Kelvin zal bij een donkere tegel de uitzetting van een vloer tussen de 2,5 en 3,5 mm bedragen. Een tegel kan niet krimpen, dus zal de uitzetting moeten opgevangen worden door uitzettingsvoegen, een flexibele tegellijm én een gemodificeerde voegmortel. Volgende producenten van mortels voor het verlijmen of plaatsen van tegels zijn lid van FEMO: Bostik, Cantillana, Diamur, Forbo-Eurocol, Henkel, Knauf, Mapei, Omnicol, Saint-Gobain Weber en Sika.

TOONZAAL + ADMINISTRATIE Boudewijnlaan 5 2220 HEIST-OP-DEN-BERG Tel: 015/24 14 33 Fax: 015/24 81 99 [email protected] www.vanhoutventtegels.be LOGISTIEK CENTRUM Misweg 3 2220 HEIST-OP-DEN-BERG Tel : 015/48 0 730 Fax : 015/25 13 92 [email protected]

OPENINGSUREN TOONZAAL : ma-vrij : 9-12u & 13-18.00u - zat : 10-16 u • OPENINGSUREN LOGISTIEK : 8-12u & 13-17.30u

&

Douchegoten

vloerafvoerputten

I N O X D E S IGN A FWAT ER IN G V O O R D E I N L O O P D OUC H E EN S A N ITA IR E R UIMT EN

www.aco.be ACO Passavant n.v., Preenakker 8, 1785 Merchtem, Tel. 052 38 17 70, Fax. 052 38 17 71, www.aco.be, [email protected]

69

In de lente van 2010 gunde Beltrami ons een eerste blik in haar nieuwe, ultramoderne toonzaal. Een oppervlakte van 750 m2, met circa 60 vloervlakken en 50 totaalconcepten en centraal in de ruimte het ‘Huis van Beltrami’ als ultieme blikvanger. Van overal weerklonken enthousiaste reacties. Behalve van één groep: de (interieur)architecten. Die vonden dat alles teveel voorgekauwd was en de presentaties nog weinig ruimte lieten voor eigen inbreng en creativiteit. Een krachtig signaal dat Beltrami niet zomaar blauwblauw kon laten. En dus werd grondig gesleuteld aan het toonzaalconcept…

Toonzaal Beltrami kan nu ook (interieur)architecten bekoren

Kasten vol stalen Het gevolg was wel dat in de bestaande showroom, die nog geen drie jaar oud was, behoorlijk wat verbouwingswerken dienden uitgevoerd te worden. Grootste slachtoffer van deze ombouw was het ‘Huis van Beltrami’ dat begin dit jaar de helft van zijn oppervlakte zag verdwijnen door de komst van de nieuwe architectenstudio. Een kostelijke ingreep, dat zeker, maar het resultaat mag best gezien worden. In een open ruimte van circa 120 m2 staan kasten en lades met daarin stalen van nieuwigheden, exclusieve materialen en speciale afwerkingen. Er werd ook een volledige wand uitgewerkt met handige stalen van mo-

zaïeken. In de projectcorner is een ruimte voorzien waar (interieur)architecten in alle privacy met hun klant overleg kunnen plegen. Kritische reacties Maar wat was nu eigenlijk het probleem met de ‘oude’ toonzaal? Bij de opening in 2010 introduceerde Beltrami de consultservice, die consumenten advies op maat geeft en hen via totaalconcepten laat kennismaken met de veelzijdigheid van natuursteen. Deze aanpak sloeg meteen aan op de particuliere markt, maar kreeg tegelijk veel kritiek van architecten en interieurarchitecten. “Achteraf bleek dat we te weinig rekening hadden gehouden met het

feit dat deze doelgroep liefst eigen combinaties aan de klant laat zien”, legt Herwig Callewier uit. “Doordat we teveel afgewerkte sfeerboxen hadden staan, vonden architecten en interieurvormgevers dat het allemaal te veel voorgekauwd was. Dat verklaart waarom ze zich nooit echt thuis hebben gevoeld in onze showroom, niettegenstaande zij hier van bij het begin altijd welkom zijn geweest!” Met de komst van de nieuwe architectenstudio is er in de toonzaal van Beltrami in ieder geval veel veranderd. “En dit keer zijn de reacties wel unaniem positief”, besluit een zichtbaar opgeluchte Herwig Callewier.

POLYCARO

copyright: www.worldisround.com

POLYCARO

70

71

Aannemer Decrem NV uit Galmaarden pakt, naar eigen zeggen, alleen maar projecten aan waar een uitdaging in zit. Wat voldeed aan dat criterium was de renovatie van de sanitaire blokken en keukens van de Belgacom Towers, met het plaatsen van een nieuw soort materiaal en het in shifts de klok rond werken om per vijf weken zes verdiepingen helemaal af te werken. Toelichtingen door zaakvoerder Christof Decrem en field manager Peter Vanden Heede van tegelleverancier Ri.Pa.

Belgacom Towers: renovatie met volkeramische fijnplaat Kerlite De klok rond werken Het sanitair en de keukens in de twee 27 verdiepingen tellende Belgacom Towers vlakbij het Brusselse Noordstation waren toe aan een opknapbeurt. “Het gaat om twee toiletten per verdieping, een voor mannen en een voor vrouwen,” aldus Christof Decrem. “En dan nog één keuken. Die zijn we al-

lemaal aan het renoveren, in diverse fases, van zes verdiepingen per vijf weken. We werken eraan met verschillende ploegen, ook ‘s nachts. Alle afbraakwerken en boringen moeten bijvoorbeeld ‘s nachts gebeuren, omdat het tenslotte gaat om een kantoorgebouw met 6.000 mensen, dus ze willen geen lawaai. Ook alle aanleveringen van materiaal

moeten om die reden plaatsvinden na de kantooruren. Daar zijn twee mensen fulltime mee bezig. Intussen worden ook alle sanitaire leidingen vernieuwd. Daaraan werken vier mensen, ook deels ‘s nachts. Het cementeren overdag gebeurt door een ploeg van drie mensen. En alle schrijnwerkerij wordt ook vernieuwd, door twee schrijnwerkers.

POLYCARO

POLYCARO

72

Er wordt dus eigenlijk de klok rond gewerkt om telkens in vijf weken tijd zes verdiepingen klaar te krijgen.” Decrem NV doet alles zelf, op een paar details na (met name het vernieuwen van de lampen en de aan- en afzuiging van lucht). En dat vindt de zaakvoerder best zo: “Meerdere aannemers samen op één werf, dat is soms moeilijk.” Maar hier is de sfeer goed. “Omdat de timing ook perfect is. Zo blijft iedereen tevreden.” Kerlite: de reserve overwonnen? Opmerkelijk is het gebruikte materiaal in de sanitaire blokken: vloeren en wanden worden volledig afgewerkt met de keramische fijnplaat Kerlite, zowel in de vorm van tegels als platen. Per blok gaat het om zo’n 25 vierkante meter aan vloertegels en 180 vierkante meter aan wandtegels, samen goed voor een kleine 10.000 vierkante meter. En dat is een ruime bestelling voor een product dat lange tijd werd benaderd met op zijn minst reserve, zo legt field manager Peter Vanden Heede van Ri.Pa uit. “Het Kerlite-verhaal loopt nu al een paar jaar, maar naar ons gevoel is het materiaal tot voor kort altijd wat ondergewaardeerd geweest. Dat vooral omwille van de kostprijs, maar ook omdat men het product niet kende, niet wist hoe het te manipuleren ... Het is oorspronkelijk eigenlijk op de markt gekomen om twee redenen. Ten eerste het lichte gewicht. De platen wegen 7 kilo per vierkante meter, wat toch heel erg gering is. En ten tweede: het is ook het eerste volkeramische product dat kon worden gefabriceerd in groot formaat, van drie meter op één meter.” De dunheid (niet meer dan 3 millimeter) maakt Kerlite bij uitstek geschikt voor renovaties: het kan gewoon worden bevestigd zonder dat voorafgaandelijk braakwerken moeten gebeuren. “Het is lange tijd een echt niche-product geweest, maar intussen is het aantal mensen dat het kan (en wil) plaatsen toegenomen. Er was veel wantrouwen: ‘het zal niet blijven hangen, het zal breken...’ Wie ermee werkte werd ondergebracht in de categorie van avontuurlijk ondernemerschap. Maar vandaag zijn alle criticasters vakkundig de mond gesnoerd, want fijnplaatmateriaal uit keramiek maakt een ongekende expansie mee, waarbij menig architect dit als een volwaardig alternatief beschouwt voor bijvoorbeeld crepi als gevelbekleding. En er zijn nu ook toepassingen van Kerlite in de passiefbouw, waarbij dit soort van materiaal rechtstreeks wordt gekleefd op isolatiemateriaal. Daar bestaan ook attesten voor.” Dat het product in de lift zit blijkt wel uit het feit dat het nu ook wordt geleverd door meer dan één fabrikant. “Het werd oorspronkelijk ontwikkeld door Cotto d’Este maar is intussen al door vele anderen gekopieerd. Er is nu ook al een Turkse en een Spaanse fabrikant. Die fabrikanten drukken telkens een eigen stempel op het product, met eigen kleuren en formaten. Al zijn de meest courante 40/100, 50/100, 100/100 en 300/100. De prijs heeft zich weten aanpassen aan de volumestijging, al geven wij toe dat de huidige competitieve markt nog geen oplossing biedt voor elk project, qua budgetinvulling.”

ARMANDO TESTA

a Vr ag tis

a it gr e. je sai e r lin e on w.c w w

tic ke t

Luigi Capraro for Cersaie 2013 ISIA Faenza - Institute of Higher Education for Industrial Art and Design

23-27 SEPTEMBER 2013 www.cersaie.it

Georganiseerd door: EDI.CER. spa

Gepromoot door: CONFINDUSTRIA CERAMICA

In samenwerking met

Secretariaat: PROMOS srl - P.O.Box 37 - 40050 CENTERGROSS BOLOGNA (Italie) - Tel. +39.051.6646000 - Fax +39.051.862514 Persbureau: EDI.CER. spa - Viale Monte Santo 40 - 41049 SASSUOLO MO (Italie) - Tel. +39.0536.804585 - Fax +39.0536.806510

Publiciteitscampagne met cofinanciering door het

POLYCARO

74

Ondersteuning door het WTCB Voor Christof Decrem was het de eerste keer dat hij werkte met Kerlite. Veel moeite had hij er niet mee. “Zodra ik de prijsaanvraag had, heb ik er onmiddellijk, bij wijze van test, een badkamer van veertig vierkante meter mee bekleed. Bleek dat de Kerlite eigenlijk verwerkte als een gewone tegel — het enige verschil is dat er een dubbele verlijming moet gebeuren op de tegels. Voorts is het een materiaal dat perfect ligt, en niet alleen bij renovatie maar ook bij nieuwbouw. Dat het zeer licht is maakt het ook aangenaam om te verwerken.” Aanvankelijk stond Decrem nog enigszins sceptisch.. “In het begin voelt het anders aan. Je bekijkt dat heel kritisch. Maar we zijn er nu al een jaar mee bezig in de Belgacom Towers, en dan groeit het vertrouwen wel. De slijplaag is ook dezelfde als bij een traditionele tegel van 1 cm. Op voorwaarde natuurlijk dat hij goed geplaatst is in een vol mortelbed.” Bij de plaatsing werd ook niet over één nacht ijs gegaan. “Voor de bevestiging hebben we een studie laten uitvoeren door het WTCB. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat we het materiaal zouden kleven op bestaande tegels. Daarvoor is het product ook uitermate geschikt. Maar naarmate we hoger en hoger kwamen in de torens zijn we afgestapt van kleven op de bestaande tegels aangezien de cementbepleistering loskwam, waarschijnlijk door zetting van het gebouw, samen met windbelasting. Dus nu nemen we overal de cementbepleistering eraf en zetten we er nieuwe op die we nog eens behandelen met diverse aangepaste producten, ons opnieuw aangeraden door het WTCB, zoals de cementgebonden pleistermortel cantillana ragrecim zowel 3 als 15. Kwestie van zeker geen enkele fout te maken.” Technische expertise en begeleiding Mogen we, nu het ook gebruikt worden in grote projecten als de Belgacom Towers, spreken over de definitieve doorbraak van Kerlite? Misschien, maar volgens Decrem heerst er met name bij particulieren nog heel wat reserve. Het grote voordeel -de dunheid- is een nadeel in perceptie: “Een particulier zal zich er nog niet aan durven wagen, eerst en vooral nu net omdat het maar drie millimeter dik is, en dus puur op aanblik geen vertrouwen inboezemt bij de leek. Een tegel van een centimeter vinden ze nog altijd een beter product, dat terwijl dit niet strookt met de werkelijkheid.” Volgens Vanden Heede blijft vooral de prijs een hinderpaal. Toch ziet hij ook bij particulieren beweging. “In kleine oppervlakten begint dat goed te lopen, nu net omdat de prijs dan minder een bezwaar is. Douchecabines, bijvoorbeeld, met een grote plaat van 1 op 3 meter zonder voeg wordt bij ons hier zeer courant verkocht, net als keukenbladen, dus ook grote oppervlakten zonder voeg. En we zien ook mooie aankopen in kleinere formaten, die vlotter manipuleerbaar zijn door algemene vloerders, van 40 centimeter tot een meter.” Een project als de sanitaire blokken van Belgacom Towers toeleveren en begeleiden, is de manier waarop Ri.Pa. zich meer en meer wil profileren op de markt van de dag van vandaag. “De vele ontwik-

75

kelingen die zich afspelen op de huidige tegelmarkt stemmen menig bedrijfsleider niet bepaald vrolijk. De trend op de markt wordt veelal bepaald door het internet. Wie iets nodig heeft, en weet welke vorm en kleur hij of zij zoekt, heeft binnen het halfuur het goedkoopste materiaal gevonden. Tegelkortingen swingen dan ook helaas geregeld de pan uit. Je vindt ze overal terug, zeker ook in grote bouwstofketens en aanverwanten.” Daarin meegaan heeft geen zin: “Wie kiest voor goedkoopgoedkoop weet dus waar hij terecht kan, en wie kiest voor business to business met technische ondersteuning via het WTCB, wie wil weten wat kan en wat mag, wat het materiaal allemaal kan verwerken — die kan absoluut bij Ri.Pa terecht.” Een technische expertise die volgens Vanden Heede zeker van belang blijft, ook in een markt waarin esthetische overwegingen soms de bovenhand nemen. “Steeds meer wordt de WTCB-reglementering inzake maatvoering genegeerd, om het esthetische te benadrukken. Het gaat hier om een evolutie waar de tegelbranche toch een beetje mee moet gaan opletten. De WTCB schrijft tenslotte niet zomaar normen voor — bedoeling is om maatverschillen en uitzettingen te kunnen opvangen. Dit

allemaal naast zich neer leggen en de voegen bijna halveren omdat architecten dat graag zien, doet men op eigen risico. Voor verdere info met betrekking tot WTCB- normering staan wij altijd graag ter beschikking van de klant.” Klein & spannend Voor Decrem NV begon het ooit, vijf generaties geleden, met karrenwielen, zo legt de zaakvoerder uit. “Dat is dan geëvolueerd naar het maken van daken en vervolgens naar binnenhuisafwerking. We zaten toen nog helemaal in de schrijnwerkerij. Vervolgens zijn we naar keukens gegaan. En toen ik de zaak overnam, een kleine twintig jaar geleden, zijn we meer en meer beginnen werken met bedrijven. Nu werken we voor 95% voor grote bedrijven. Onze belangrijkste klanten zijn, naast Belgacom, Audi Brussel, Dexia en Intervest.” Vandaag kloppen klanten bij hem aan om zeer specifieke redenen. “Een klant neemt mij altijd voor of heel erg speciale projecten of werken die moeten gebeuren op zeer korte termijn. Of allebei. Vorig jaar heb ik voor Intervest (een beursgenoteerd immobiliënbedrijf, nvdr.) een glazen dak, waar het al vijftien jaar binnen regende, waterdicht gemaakt, met een zeer specta-

culaire oplossing. We hebben daar een metalen kooi gebouwd, waarvoor iemand twee maanden op zijn buik op de trap heeft moeten liggen. Een ander werk, een paar jaar geleden, was het plaatsen van kogelvrije houten ramen in de Wetstraat, in de ambtswoning van de eerste minister. En vorig jaar richtte ik voor de EU een auditorium in voor 330 mensen.” Een in marmer gebeitelde wet uit de bedrijfswereld luidt dat iedereen moet groeien, want stilstaan, dat weet iedereen, is achteruitgaan. In Galmaarden gelden echter andere wetten. “Ik zie niet in waarom ik eigenlijk zou moeten groeien”, verklaart Christof Decrem. “Ik wil eigenlijk relatief klein blijven. Ik heb nu drie werfleiders, die ik altijd inzet op speciale werven, en die de normale controle doen van de diverse onderaannemers. En daar stopt het. Ik moet de hele tijd werken afwijzen — en mooie werken! Maar ik permitteer mezelf de luxe van werken uit te kiezen waar een uitdaging in zit. Maak er een grote machine van met werfleiders, projectleiders... en ik zou al totaal geen voeling meer hebben met de werven zelf. Dat is één. En twee: als ik meer naar standaardwerven zou gaan, is de concurrentie ook veel groter. Nee, ik wil zeer bewust niet groter worden!”

POLYCARO

POLYCARO

76

Waer Waters, dat eind 2012 zijn deuren opende, is het grootste wellness centrum van het land. Op de markt zijn traditionele Belgische hardsteen en Aziatische import misschien verwikkeld in een harde strijd, maar in Dilbeek leven ze samen in perfecte harmonie. Al blijkt wellness voor een plaatser niet zo’n evidente werkomgeving. We spraken erover met architect Christoph Keirsbilck van 3Architecten, Pascal Rommel van Beltrami Natuursteen dat de Indische gelaagde kalksteen importeerde en aannemer Patrick Claerhout die de vloer- en wandbekleding plaatste.

Grootste wellness van het land: perfecte symbiose van Belgische en Indische natuursteen Professionele begeleiding Zes jaar werken aan een wellness centrum van 6.000m2: de bouwheer van Waer Waters zag het groot en nam zijn tijd. En de bouwheer, dat was de familie Coppens (vader Herman en dochters Tamara en Sarah), tevens eigenaar van het bekende nabijgelegen restaurant, hotel en event centre Salons De Waerboom. Het resultaat is indrukwekkend. Sauna’s, hamanns, zwembaden, rasulabehandelingen, een fitness en een restaurant... De gasten krijgen er professionele begeleiding van een multidisciplinair team van kinesitherapeuten, diëtistes en wellness coaches. En opmerkelijk:

het complex heeft alle wellnessvoorzieningen dubbel. Eén keer in een naaktgedeelte en één keer in het gedeelte met badkledij. Werk van lange adem Op het domein in Dilbeek stond voordien alleen een tennishal die de eigenaar graag wilde uitbreiden met een extra volume. Na overleg met bureau 3Architecten uit Roeselare viel de keuze op een wellness. Niet omdat het architectenbureau daar zoveel ervaring mee had -een wellness van deze omvang is dan ook uniek. Daarom werd gekozen voor een stevige voorbereiding. “Eerst en vooral hebben we eigenlijk een

jaar lang, samen met de bouwheer, veel wellness centra bezocht, een beetje overal ter wereld. Gewoon om te kijken hoe dat eigenlijk in elkaar zit, hoe dat precies werkt. Zo bezochten we onder meer Thermen Vals in Zwitserland, een legendarische wellness die helemaal is uitgevoerd in natuursteen. Die werd onze inspiratie, ook al zag de bouwheer dat in eerste instantie eigenlijk niet zitten. Om één reden: het gebouw is enorm strak, en geeft een wat koude indruk. Maar de kalksteen en blauwsteen die wij gebruikten, zorgen eigenlijk voor een heel ander effect.” Het hele project zou het architectenbureau uiteindelijk zes jaar bezig

77

houden. “De voorfase met de bouwaanvraag duurde zo’n 2,5 jaar. Dan was er een onderzoeksfase van 1,5 jaar. Het eigenlijke bouwen tenslotte nam iets meer dan 2 jaar in beslag. De ruwbouw is opgevat als prefab ruwbouw en is ook geplaatst door een industriebouwer. Daarnaast was ook een tuinarchitect actief. De rol van 3Architecten was alles te coördineren.” De wellness werd ingegraven in de grond als een soort van kom, wat een heel geborgen gevoel geeft. Aangezien duurzaamheid voor bouwheer en architect zeer belangrijk was (er werd een warmtekrachtkoppeling geïnstalleerd) heeft men de kleihoudende grond als grondstof afgevoerd naar steenbakkerijen. Warm van binnen Dat de wellness een industrieel gebouw is, zou men aan de binnenkant niet zeggen. Bij de aankleding werd gekozen voor drie materialen: staal, hout, en steen. Het hout is barnwood en eik en de natuursteen is van twee types: Belgische blauwsteen en Indische gelaagde kalksteen. “De blauwe steen is al-

lemaal recuperatie van een oude spinnerij vlakbij ons kantoor,” licht Van Keirsbilck toe. “We wisten dat die hardsteen beschikbaar kwam. Het is heel duurzaam materiaal, dat we in Wellness Waer Waters hebben gebruikt om alle terrassen te doen, en ook de tabletten en handwasbakjes.” De Indische kalksteen werd in veel grotere hoeveelheden gebruikt. “De Raja Black wordt gebruikt in de wanden en de vloeren rond de zwembaden. Het materiaalgebruik is geïnspireerd op Salons De Waerboom dat helemaal in witsteen is uitgevoerd. Dit was een visie van de bouwheer waar wij ook achter stonden. De blauwsteen werd dus als basis genomen, de kalksteen kozen we als bijpassend materiaal. Daar hing wel een prijskaartje aan vast, maar hij moest natuurlijk een vergelijkbare sfeer oproepen als de blauwe hardsteen.” In de zwembaden zelf is een keramische tegel gebruikt die dezelfde uitstraling heeft als de kalk- en blauwsteen. Van Keirsbilck: “Om technische redenen konden we daar niet werken met een kalksteen, omdat die aangetast wordt.

Het zwembad heeft een waterzuivering op zoutelectrolyse, een natuursteen zou met andere woorden verkleuren.” Extra cachet van natuursteen Bij Beltrami Natuursteen uit Harelbeke merken ze in de afgelopen jaren een duidelijk gestegen vraag naar natuurstenen voor wellness centra. Dat is ook normaal, meent Pascal Rommel: “Natuursteen heeft tenslotte een onklopbare uitstraling!” Beltrami biedt ook technische bijstand voor bouwheren, architecten en studiebureaus. “We brengen geen materiaal op de markt dat niet is onderworpen aan wetenschappelijke tests. Meestal worden die uitgevoerd door technische labo’s, waaronder het WTBC. Voor buitenbekleding gaat dat bijvoorbeeld om vorstbestendigheid. Voor dit project zal dat bestendigheid tegen vocht en stoom zijn, dus het wateropslorpende karakter van de steen.” Dan is het ook nog kwestie van de gepaste kleur te vinden. “We zijn gaan samenzitten met architecten en bouwheer. De uitdrukkelijke vraag

POLYCARO

POLYCARO

78

Ontdek de online mogelijkheden !

Blijf op de hoogte van het nieuws uit uw sector.

WWW.OMICRON-MEDIA.BE

79

van de bouwheer was dat het materiaal dezelfde look zou hebben als Salons De Waerboom. Hij had een voorkeur voor heel ruwe materialen -back to basics, back to nature- die er echt rustiek uitzien. Samen met de eis tot vochtbestendigheid zijn we na een zoektocht uitgekomen bij die Indische kalksteen, de Raja Black. Eigenlijk was het een tip van de bouwheer zelf, die deze steen ergens had gezien. Zelf hadden wij hem nog niet eerder ingevoerd. In elk geval is de Raja Black heel compact, weinig vochtopnemend én antislip wat toch ook niet onbelangrijk is in een wellness omgeving.” Specialist interieurbouw De vloer- en wandbekleding werd geplaatst door Patrick Claerhout BVBA uit Hulste, een firma gespecialiseerd in interieurbouw. “Oorspronkelijk komen we eigenlijk uit de ruwbouw,” zo legt zaakvoerder Patrick Claerhout uit, “Maar toen ik 20 jaar geleden de zaak overnam van mijn vader, stapten we over op vernieuwbouw en nog wat later op interieurwerken. Zo zijn we bij dit project betrokken geraakt.” De toelevering gebeurde door groothandel Intercarro. Dat daar soms wat hapering opzat, is volgens Claerhout niet abnormaal, gelet op de grote volumes. “Er moest ook worden bijbesteld. Maar omdat we op de werf ook nog andere zaken te doen hadden, heeft dat qua timing geen groot probleem opgeleverd.” Zoals voor het architectenbureau was wellness ook voor Claerhout een (relatief) nieuwe wereld. “Ik had eerder al wel gewerkt in twee kleinere privé wellness centra, maar nog nooit in iets van deze omvang. Het is dan ook de grootste van België! Voor ons was dit een totaalproject waar we alles bij elkaar anderhalf jaar mee zijn bezig geweest, met twee van onze mensen.” Voor de vloeren is gekozen om de steen te verlijmen. “Om dat mogelijk te maken werd de steen eerst afgefreesd,” aldus Pascal Rommel van Beltrami. “Niet te verwarren

met kalibreren, wat vaak gebeurt. Je kan dat niet vergelijken met keramische tegels, waar alles -lengte, breedte en dikte- een maattolerantie heeft tot op de millimeter. Dat is kalibreren. Wat wij doen is, de natuursteen -waar van nature een verschil in dikte van 1,5 tot 2,5 centimeter op kan zitten- (wat hem moeilijk te verlijmen maakt; nvdr) in een speciale machine affrezen tot een maattolerantie van eerder 3mm. Dit maakt het voor de vloerder eenvoudig om de steen te verlijmen op uitgedroogde chape. En hier was dat van toepassing, omdat er met vloerverwarming is gewerkt.” Geen 100% garantie Voor aannemer Patrick Claerhout bleek wellness een werkomgeving die zo zijn eigen specifieke problemen stelde. Welke lijm te gebruiken bijvoorbeeld? “Daarvoor hebben we nauw samengewerkt met lijmproducent Saint-Gobain Weber, die ons aanraadde weber.col Plus 3D te gebruiken. Alle muren moesten voorafgaand worden gecementeerd om effen te worden.” Een probleem was de hoogte van de muren. “Die zijn tot 3,5 meter hoog, en Weber kon maar garantie geven tot 2,5 meter. Ik heb dus geen 100% garantie gekregen en werkte bijgevolg een beetje op eigen risico. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat er met die lijm geen enkel probleem zal zijn.” Claerhout was al lang tevreden dat

er tenminste één firma was die de verlijming gedeeltelijk wou garanderen: “Ik heb meerdere lijmproducenten gecontacteerd, en Saint-Gobain Weber was eigenlijk de enige die een beetje garantie wou geven voor de bevestiging van die tegels. Omwille van de hoogte dus, maar ook door de vochtige omgeving, met al die zwembaden en sauna’s. In het begin zag het er een beetje problematisch uit, maar het is dan toch nog in orde gekomen. Alle tegels zijn overigens aan de achterkant ingestreken met een hechtingsproduct.” De wandplaten zijn niet alleen met lijm bevestigd, maar ook met haken. Wat volgens Pascal Rommel van Beltrami noodzakelijk was ten gevolge van de specifieke structuur van de steen: hand gekapt, met een natuurlijk oppervlak. “Ik heb gezocht naar een hechtingssysteem,” aldus Claerhout, “maar er was op de markt eigenlijk niets voorhanden. Dan hebben we zelf een systeem bedacht met inox vijzen, en het lichtjes inslijpen van de tegels. Iedere tegel is dus ook mechanisch bevestigd.” Natuursteen en wellness: het is een geslaagde symbiose maar de praktische totstandkoming ervan blijkt niet altijd even evident te zijn. Wat echter telt, is het resultaat, en dat is in dit geval adembenemend! De eigenaars zelf spreken van een “haast mystieke” sfeer die in de Dilbeekse wellness hangt…

POLYCARO

POLYCARO

80

Dat men tegenwoordig dunne keramische tegels van 120x300 cm van de productieband laat rollen om (in de meeste gevallen) te gebruiken als wandbekleding is al lang geen ‘hot news’ meer. Maar dat men de nog dunnere (3,5 mm!) versies van 1 op 3 meter nu ook op de grond plaatst, is een heel ander paar mouwen! Wij gingen op stap met een specialist ter zake.

Hoe ultradunne grootformaattegels verlijmen op vloeren?

EUF Dat de Europäische Union der Fliesenfachverbände (EUF) haar strepen al heeft verdiend, is het minste wat je kan zeggen. Deze Europese tegelzettersfederatie biedt een internationaal communicatieplatform voor tegel- en lijmfabrikanten, groothandelaars en professionele vloerders. Prominente figuren uit verschillende Europese landen kunnen er hun grieven kwijt, delen ervaring met sectorgenoten, en werken op vrijwillige basis actief mee aan het sturen van normen en technische richtlijnen. Zo bestaat er nog altijd geen specifieke test- en productnorm voor superdunne keramische tegels en blijft het wachten op eenduidige plaatsingsrichtlijnen. Een groot vraagteken dus voor tegelzetters binnen de Europese Unie. Intussen schrijven fabrikanten zelf hun regeltjes uit, op basis van plaatselijke (lees: eigen) laboratoriumtesten. Werfervaringen laten meestal op zich wachten alwaar het commu-

nicatieverkeer tussen tegelzetter en fabrikant vastloopt in tijdrovende boodschappen zonder directe oplossing. Het was één van dé gespreksonderwerpen op de meeting van het EUF tijdens de voorbije Cersaiebeurs in Bologna! Europese norm? Zijn de dunne keramische tegels opgenomen in de EN 14411? Er bestaan reeds een aantal richtlijnen voor de plaatsing van dergelijk materiaal, maar deze worden (nog) niet door een Europese norm bekrachtigd. Het gevaar bestaat dat het plaatsen van dunne vloertegels van maximum 5 mm dik reeds op korte termijn problemen kunnen veroorzaken. Klachten die onder meer bij het WTCB en gespecialiseerde expertisebureaus wekelijks binnenlopen, bevestigen regelmatige schadegevallen met betrekking tot een slecht uitgevoerde plaatsing van dit specifieke materiaal. Rest de vraag of fijne tegels met een versterkingnetje aan

de legzijde met een traditionele C2tegellijm geplaatst mogen worden? Het is immers geen keramisch materiaal meer dat gehecht wordt, maar een glasvezelsamenstelling! Bovendien krijgt men na plaatsing te maken met de uitzettingscoëfficiënt van maar liefst 4 (!) verschillende materialen: dekvloermortel, glasvezel, tegellijm en keramiek. Zeker op een systeem van vloerverwarming moet men met deze factoren rekening houden en dient men goed na te denken over de noodzaak van uitzettingsvoegen (zwevende dekvloer!). In buurland Duitsland bijvoorbeeld bestaat een schadestatistiek, die bepaalde producten kan uitsluiten bij een te hoog oplopende frequentie van eenzelfde soort schadegevallen. Zo kan men verbieden om onversterkte dunne tegels nog op de vloer te plaatsen. De juiste lijm Deze trend zou volgens het EUF op Europees niveau verder gezet moe-

81

ten worden, vooral indien fabrikanten te vage plaatsingrichtlijnen voorzien en de tegelzetters onvoldoende ingelicht en technisch ondersteund worden. Daarnaast zou het handig zijn mochten ook de lijmfabrikanten duidelijke informatie verstrekken aangaande het gebruik van de juiste lijm die compatibel is met ondergrond en glasvezel. De keuze aan C2-lijmen (verbeterde versies van C1) is zodanig uitgebreid dat men soms het bos door de bomen niet meer ziet en vaak tegen beter weten in gewoon voor de goedkoopste lijm kiest. Als het maar een ‘flex’ is, redeneren tegelzetters dan. Laboratoriumtesten op genormaliseerde proefstukken van 50 mm x 50 mm mogen dan wel aantonen dat de meeste C2-tegellijmen geschikt zijn om vezelversterkte dunne tegels te verlijmen. Deze kleine tegelplaatjes van amper 25 cm² kunnen echter nooit het werkelijk gedrag van een tegel van 100 cm x 100 cm weergeven, laat staan van superdunne platen van 100 cm x 300 cm! Bovendien vindt het restvocht van het hechtproduct, dat zich in de kern onder de tegelplaat bevindt, maar heel langzaam zijn weg om te kunnen verdampen. In dit geval kunnen we een tegellijm met de F- eigenschap (fast) dan ook ten stelligste aanbevelen! Het is trouwens zo dat de kleinste holte onder dergelijke geplaatste dunwandtegels bij de minste puntbelasting na verloop van tijd scheurtjes en zelfs kraters kan veroorzaken. Het laten vallen van een voorwerp, zoals een mes, net boven deze holte zal met bijna 100% zekerheid onherstelbare schade toebrengen aan de tegel! 100% lijmcontactvlak De vraag die zich hierbij stelt, is hoe je alsnog een quasi onmogelijk 100% lijmcontactvlak kan bekomen? Het juiste antwoord op deze vraag is de optelsom van onderstaande tips: 1) Controleer de vlakheid van de ondergrond. Een onberispelijke effenheid is de basis van een gegarandeerd goed geplaatste betegeling. 2) Pas steeds de buttering/floatingtechniek toe. 3) Gebruik twee verschillende lijmkammen: één voor de ondergrond en een maatje kleiner voor de legzijde van de tegel. 4) Trek de lijmrillen in dezelfde richting (parallel tegenover elkaar). 5) Versterk de hoeken met een extra dopje C2-tegellijm. 6) Druk de tegelplaten goed aan met behulp van zuignappen en voer een schuifbeweging haaks op de lijmslakken zodat de lijmkanalen gemakkelijk vol kunnen lopen. Zorg bovendien voor voldoende voegbreedte (gesloten voegen zijn verboden!). 7) Versterk de tegelranden met extra tegellijm vooraleer de volgende tegelplaat aan te sluiten. Het juiste gereedschap Minstens even belangrijk voor een correcte plaatsing is de aankoop en het gebruik van het juiste gereedschap. Fabrikanten spelen steeds meer in op de het stijgend

aantal realisaties met superdunne grootformaattegels en houden bij de ontwikkeling van nieuw gereedschap effectief ook rekening met de specifieke behoeftes van tegelzetters daaromtrent. Het snijwerk van deze materialen vraagt eveneens speciale aandacht: zo is een perfecte ondersteuning van de te versnijden tegels noodzakelijk om een precieze insnijding en/of freeswerk zonder gevolgschade te kunnen uitvoeren. Want indien de ondergrond waarop de tegels versneden worden niet effen en stabiel is, is de kans op scheurvorming reëel. Enkel efficiënt gereedschap garandeert feilloze snijkanten, in die zin dient elke investering in kwalitatief materiaal te worden gezien als een absolute meerwaarde. Het opstellen van een mobiel werfatelier is bijna een must om op een comfortabele manier het snijwerk uit te voeren. Vandaar dat moderne, professionele tegelzetters in hun offerte vaak beginnen met een rubriek “Werfinrichting”. Met daaronder een forfaitair bedrag dat kan oplopen tot 100 euro en meer! Een duur extraatje zouden sommige klanten kunnen denken. Maar er zijn net zoveel bouwheren die het inrichten van de werf als de normaalste zaak van de wereld beschouwen. Omdat zij goed beseffen dat dit een vlotte voortgang van de werkzaamheden garandeert. De toverformule gaat als volgt: goede afspraken met tegel- en lijmfabrikant + de juiste plaatsingtechniek met specifieke gereedschappen = kwalitatief en duurzaam tegelwerk! Een formule die ze bij Tegels Pardon in Wijgmaal, specialist in deze materie, al lang uit het hoofd kennen!

POLYCARO

POLYCARO

82

ADVERTORIAL

Bij Weber primeert één zaak: het comfort van de tegelzetter! Om te bewijzen dat gebruikscomfort, toptechnologie en milieuvriendelijkheid wel degelijk hand in hand kunnen gaan, lanceert de wereldmarktleider in droge mortels nu de E-CO2 Comfort Technologie.

Drie nieuwe kleefmortels volgens de E-CO2 Comfort Technologie Duurzaamheid in de bouw Tot in de jaren negentig nog zat duurzaam bouwen eerder in de marge van de bouwsector, maar vandaag krijgt dit groene thema alle aandacht die het verdient. Ook de tegelzetter kan er al enige tijd niet langer omheen. Iedereen stelt immers steeds strengere ecologische eisen: als het niet de bouwheer, aannemer of architect is, dan wel de overheid. Om hieraan tegemoet te komen en omdat ze zelf veel belang hecht aan duurzaamheid, brengt de firma Weber een nieuwe technologie op de markt. Marketing services manager An Mertens legt uit: “Bij Weber zijn we voornamelijk bezig met het verhogen van het comfort van de tegelzetter. Dat vertaalde zich tot dusver in lichtgewicht- en stofvrije kleefmortels. Die gebruiksvriendelijke kleefmortels hebben we nu een extra eigenschap gegeven, zijnde een ecologische toets.” 70% minder CO2-uitstoot “Concreet hebben we het productieproces van deze tegellijmen onder handen genomen,” zo vervolgt An Mertens van Weber. “We zijn er in geslaagd daarbij de CO2-uitstoot met 70% te reduceren, wat best veel is. Per pallet tegellijm wordt aldus tot 200 kilogram minder CO2 uitgestoten. Om een idee te geven van wat dit concreet betekent: het komt overeen met een afstand van 1.000 kilometer, afgelegd door een bestelwagen. Of drie keer de route Oostende-Aarlen.” Welke technologie zit daar nu precies achter? Daarover blijven ze bij Weber liever discreet. De resultaten zijn in elk geval verbluffend. Bovendien veroorzaken deze tegellijmen geen huidirritatie. Wat dat betreft, waren de reacties van een blinde test door een vakjury van tegelzetters uitermate positief te noemen. Is dit het begin van het reduceren van de ecologische voetafdruk in de hele productielijn? “We moeten zien wat haalbaar is, maar we sluiten zeker niet uit dat we deze technologie uitbreiden naar andere producten”, aldus An Mertens. Drie nieuwe tegellijmen Concreet heeft Weber sinds februari van dit jaar drie nieuwe kleefmortels in zijn aanbod.

Een eerste nieuwkomer is de weber.col plus E-CO2, een hoog performante, vervormbare, stofvrije en ecologische tegellijm zonder Xi (irriterend) markering. Het gebruik van ecologische bindmiddelen zorgt ervoor dat de huid niet wordt geïrriteerd en dat de gecombineerde CO2-uitstoot bij productie met 70% afneemt. Een tweede innovatie is weber.col plus Comfort, voordien gekend onder de naam weber.col plus L. Dit gaat om een hoog performante, lichtgewicht (15 kg verpakking), vervormbare en stofvrije tegellijm die nu ook verkrijgbaar is in het grijs. En ten derde, dé nieuwe referentie, weber.col plus E-CO2 Comfort, die de 3 voordelen, lichtgewicht, stofvrij en ecologisch, in één product combineert. “De reacties vanuit de markt zijn alvast uitermate positief”, weet An Mertens. “Tegelzetters hebben massaal gereageerd op een mailing die we deden om een testwerf voor te stellen. De belangstelling is er dus, mede doordat tegelzetters ook merken dat architecten alsmaar meer met het aspect ecologie bezig zijn. Ze krijgen steeds vaker de vraag om milieuvriendelijke producten te gebruiken. En in combinatie met het comfort dat die producten hen biedt, is het enthousiasme alleszins zeer groot. Handelaars in bouwmaterialen en tegelhandelaars hebben dezelfde reactie, omdat ook zij maar al te goed beseffen dat het ecologische meer en meer een rol begint te spelen. Bovendien kunnen ze zich met onze producten nog meer differentiëren ten aanzien van hun concurrenten.”

Neem voorsprong. Bepaal de toekomst !

Weber E-CO2 Comfort Technology ECO-logisch • Bevat ecologische grondstoffen : respectvol voor het klimaat en het milieu • CO2-arm : 50% minder gecombineerde CO2 -uitstoot • Zonder Xi-markering : niet irriterend voor de huid

www.weber-belgium.be

Lichtgewicht • Bevat lichtgewicht vulstoffen : 30% minder lijmverbruik • Zak van 15 kg met handvat : bijzonder geschikt voor moeilijk toegankelijke werven, minder belastend voor de rug

Stofvrij • Verminderde stofvorming : minder stofvrijgave bij het aanmaken en tijdswinst bij het opkuisen

POLYCARO

84

ADVERTORIAL

Sinds drie jaar beleeft zeepziederij Berdy uit Westrozebeke een tweede jeugd. En dat is voor een groot deel te danken aan de unieke dienstverlening “S.O.S. Berdy”, zegt vennote An Forceville. U heeft een tegelspeciaalzaak en uw klant krijgt een vloer maar niet proper? Berdy komt ter plaatse en lost het probleem op. Helemaal gratis!

Zeepziederij Berdy: gegarandeerde properheid

Ambities waargemaakt Toen hij in 2009 de zaak overnam van stichter Eddy Lapeire die met rust ging, blaakte Filip Troch, in gesprek met Polycaro, van vertrouwen. De firmanaam was toen minder bekend dan topproduct Topbril, een bij natuursteenbedrijven erg gewaardeerde zeep. In Trochs analyse leefde er in de Belgische markt echter een latente behoefte aan een goedkoper alternatief voor de grote Duitse en Nederlandse merken, met dezelfde kwaliteit. Daarom friste hij Berdy op: nieuwe etiketten, duidelijke afbakening van doelgroepen, overzichtelijk maken van het assortiment. En dan vooral de baan op, om man op man te overtuigen. Het werkte: in drie jaar tijd is de omzet verdubbeld en een half jaar geleden kwam An Forceville in de firma als medevennoot. Onder meer om de planning en de administratie ter harte te nemen. “Vandaag

vind je onze producten van WestVlaanderen tot Luxemburg, en met name in Wallonië draait het heel goed,” zegt ze. “We zijn momenteel ook bezig om de Franse markt te bewerken. Ook dat begint goed te lopen.” S.O.S. Berdy De reden voor het succes? Lokale trots zit er volgens An Forceville wel voor iets tussen. “Onze troef is dat we een écht Belgisch product zijn, alles wordt hier in Westrozebeke in eigen huis gefabriceerd. Ik krijg vaak de indruk dat veel mensen daar wel degelijk waarde aan hechten.” Dit nog los van de evidente voordelen qua kosten, wat maakt dat Berdy aan scherpe prijszetting kan doen. Maar de echte reden is toch wel de kwaliteit van de producten én de inspanningen die Berdy levert om de doeltreffendheid ook daadwerkelijk te demonstreren. De

groei van de afgelopen jaren is volgens An Forceville in grote mate te danken aan de unieke dienstverlening die de firma biedt: S.O.S. Berdy. Speciaalzaken die af te rekenen hebben met klanten die hun vloeren niet schoon krijgen, kunnen rekenen op een helpende hand uit Westrozebeke. “Wanneer de tegel niet proper te krijgen is, dan sturen wij iemand ter plaatse om dit probleem op te lossen,” aldus Forceville. “En dat in heel het land, zelfs het noorden van Frankrijk nemen we er graag bij. Zowel voor natuursteen als voor keramische tegels.” Driestappenplan Voor ze ter plaatse komen, stelt Berdy evenwel nog een driestappenplan voor met aangepaste producten. Stap één is cementsluier verwijderen met specifieke producten voor natuursteen of kera-

ADVERTORIAL

85

Voor de 5% resterende gevallen, komt Berdy zelf binnen de 14 dagen ter plaatse. Dit geheel gratis, als service voor de klant, meestal speciaalzaken.

Berdy biedt ook de mogelijkheid om zijn producten te leveren als private label, met het logo van de speciaalzaak erop. “Dan werken we niet met groene flessen, maar met witte,” verduidelijkt Forceville. “Wel is het zo dat onze groene flessen een referentie zijn. Met het gevolg dat de klant soms een speciaalzaak komt binnengestapt en de merknaam niet meer weet, maar wel op zoek is naar ‘die groene flessen’. Om die reden zijn sommige van onze klanten al afgestapt van een eigen huismerk en bieden ze toch ons merk aan. Vandaag is het aandeel private labels goed voor amper 10%” En daar willen ze niet per se verandering in brengen. Al zal Berdy dergelijke opportuniteiten, wanneer die zich aandienen, natuurlijk niet zomaar laten schieten.” “Sinds kort hebben we een overeenkomst voor private labels met een grote Waalse groep die ook in Frankrijk gevestigd is. We zijn natuurlijk blij dat we met zo’n grote speler een deal hebben kunnen sluiten!” Het is niet de enige referentie waarop Berdy kan bogen, want ongeveer 80% van de groothandels in ons land stellen hun vertrouwen in dit op en top Belgische merk.”

Herkenbare groene flessen Zo duidelijk als het driestappenplan is, zo duidelijk is ook de distributiestrategie van de West-Vlaamse firma. Alleen speciaalzaken en de betere bouwmaterialenhandels en dus geen supermarkten, benadrukt Forceville. “Ook daarin willen we ons onderscheiden, het mag geen product worden dat op elke hoek van de straat wordt verkocht.” De producten kunnen geleverd worden in een display en zijn vergezeld van een onderhoudsgids. “Met daarin het antwoord op de vraag: welk product kan je best gebruiken bij welke tegel? Die gids wordt veel geraadpleegd, hij is zo’n beetje de bijbel van het tegelonderhoud.”

Weg met groen! Met reinigingsproducten voor binnentegels houdt het niet op bij Berdy. De Westrozebekenaars bieden ook een gamma voor parket en laminaat. En ook kwalitatieve producten voor buiten, om groenaanslag te verwijderen en terrassen te reinigen. An Forceville: “Met Green Free hebben we een product dat alleen maar verneveld moet worden en dat de groenaanslag, bij droog weer, na één of twee dagen laat verdwijnen. Zonder schuren of schrobben! Dat kan op terrassen, daken, muren, teak meubels, houten meubels,... En als vervolgproduct hebben we dan Terras New, voor het onderhoud van terrastegels.”

miek. Voor natuursteen is er Cena (kalkhoudende stenen) of Cimex (niet-kalkhoudende). Voor keramische tegels biedt Berdy P803. Stap twee is dan de eigenlijke reiniging: op natuursteen verwijder je oude waslagen met Piraat, waarna je vuil oplost met Clean Plus. Voor keramische vloeren zijn er dan weer Step One en Intens Clean. Om de natuursteen te onderhouden is er tenslotte stap drie: de vloeibare zeep Floor Energy. Equivalent voor keramische vloeren is de speciaal ontvettende dweilzeep Cerasol. Deze producten worden vergezeld van een flyer met gebruiksinstructies. Wat essentieel is, zegt Forceville. “Veel mensen weten eigenlijk niet hoe ze een vloer correct moeten reinigen. Ze gebruiken teveel producten, of het verkeerde product, of reinigen gewoon niet zoals het hoort. Men wrijft bijvoorbeeld het vuil gewoon rond. Het driestappenplan helpt al 95% van de problemen de wereld uit.”

POLYCARO

POLYCARO

86

ADVERTORIAL

Noem Viva Ceramica een fabrikant met een hoek af en ze zullen het in Italië opvatten als compliment. Terecht, want zo is het ook bedoeld. Of moeten we zeggen ‘eigenzinnig’? Het merk, sinds 2007 in handen van de Emilceramica Group, heeft vanaf haar ontstaan in 1985 altijd al graag buiten de lijntjes gekleurd. Dat vertaalt zich in bijzondere designtegels die getuigen van inventiviteit en artistiek talent. Ook nu, met haar nieuwste serie Statale 9, durft Viva de platgetreden paden van hout- en betonimitatie verlaten!

Beton en hout als basis voor de designtegels van Statale 9

Beton De combinatie van twee totaal verschillende materiaalsoorten, hout en beton, ligt aan de basis van een nieuwe collectie designtegels. Statale 9 combineert beton (resultaat van menselijke arbeid en een courant gebruikt bouwmateriaal in de moderne urbanisatie) met hout (natuurproduct en basiscomponent van gebouwen in elke historische periode). De serie is gebaseerd op beton in drie afwerkingen die de verschillende oppervlakken interpreteren, te beginnen met het ruwe materiaal tot en met de designtegel. De afwerking ‘Wet’ is een interpretatie van beton dat de sporen van regen en vochtigheid laat zien. Elke tegel is verschillend, met een variëteit van meer dan 30 oppervlakken et dat dankzij de digitale full HD printtechnologie. De tweede afwerking heet ‘Work’ en imiteert het uitzicht van een ’geleefde’ betonvloer met sporen van schoenen en rubberen banden zoals die je vaak in oude fabrieksgebouwen ziet liggen. Het type beton dat nu zeer in trek is voor industriële gebouwen die getransformeerd worden tot moderne lofts, showrooms, kunstgalerijen en trendy uitgaansgelegenheden. ‘Texture’ is de naam van de derde afwerking. Deze doet denken aan beton zoals in de grootsteden, vergelijk-

baar met de ondergronden van speeltuinen of parkings, maar dan herwerkt volgens een zeer persoonlijke stijl. Het oppervlak vertoont meerdere zones met kleine gaatjes, een soort van wafelpatroon dat het gevolg is van het productieproces. Hout De serie Statale 9 wordt vervolledigd met een eigenzinnige interpretatie van hout, in een minimalistische, moderne stijl. Verkrijgbaar in twee versies die de adering en kleurnuances van hout in de natuur levensecht reproduceren. Deze serie wordt aangeboden in platen van 120 cm lang, zowel in de afwerking ‘behandeld hout’ als in de versie die is gedecoreerd met gekleurde vlekken, druppels en strepen waardoor de indruk ontstaat dat het om recuperatiemateriaal gaat. En zo slaagt Viva Ceramica er wonderwel in de ruwheid van beton en de warmte van hout te harmoniseren. De nieuwe serie Statale 9 is voor de betonversie verkrijgbaar in drie kleuren en drie formaten 60x120, 20x120 en 60x60 cm. De houtvariant bestaat in twee kleuren en evenveel afmetingen (15x120 en 20x120 cm).

87

Everything is possible. De slogan van de campagne naar aanloop van Cevisama 2013 klonk veelbelovend en -op enkel zwartkijkers na- was iedereen hoopvol. Maandenlang draaide de marketingmachine op volle toeren. Een onvervalst charmeoffensief om de Spaanse tegelbeurs een nieuw elan te geven. Maar daar bleef het helaas ook bij want de beurs bracht gewoon veel te weinig. Als we dan toch iets positiefs moeten noemen: de 12.880 buitenlandse gasten. Een absoluut record!

Was dit nu het einde van Cevisama? Recordaantal buitenlanders Naar jaarlijkse gewoonte zakten toch wel heel wat professionele tegelmensen af naar de Spaanse metropool Valencia. Prachtige stad, vroeg lentezonnetje, leuke beurs. Redenen genoeg dus om er dit jaar weer bij te zijn. Onze eerste indruk van deze 30ste editie? Dat de beurs in vergelijking met 2012 alweer fel gekrompen was. Veel te lege paleizen met standen in lightversie, daar schrikt zelfs de grootste optimist even van op. De organisatie moest het dit jaar dan ook stellen met 673 exposanten om de 100.000m2 beursvloer helemaal gevuld te krijgen. Of in ieder geval te doen lijken alsof hij gevuld was. Niettegenstaande er voor deze editie 20.000m2 minder oppervlakte was. Hoe dan ook had 30% van de deelnemende bedrijven, afkomstig uit 40 verschillende landen, niet de Spaanse nationaliteit. Om u een idee te geven: op Cevisama 2012 stonden nog 780 exposanten. Aan bezoekerszijde werden tijdens deze editie 61.527 personen geteld., daarvan kwam 20% (of 12.880 bezoekers) uit het buitenland. Qua internationale aanwezigheid is dit een absoluut record voor de tegel- en sanitairbeurs in de Feria Valencia! Het was dus niet allemaal kommer en kwel. Competitieve prijzen Het moet gezegd: de aanwezige Spaanse fabrieken (grote namen als Colorker, Apavisa en Inalco ontbraken, wat

toch ook geen goed teken?!) deden hun uiterste best om –na de stevige uppercut die ze de voorbije jaren te verwerken kregen- terug recht te krabbelen. Export is hun overlevingsboei. Vandaag is voor veel Spaanse fabrieken maar liefst 85% van de productie bestemd voor buitenlandse markten. Ook de prijzen -zo werd ons meermaals te kennen gegeven- worden terug competitiever in vergelijking met het te dure Italië en goedkopere China. Qua producten zit het ook wel snor bij een aantal fabrieken: Peronda, Vives, TAU Ceramica, Aparici, Grespania, Techlam by Levantina,…. Toch wat de Belgische markt betreft. Indien fabrieken zich bereid tonen te luisteren naar de markt (agent of groothandel) welke producten vandaag echt nodig zijn, dan zit er misschien wel muziek in! Want dit blijft o zo belangrijk maar wordt in Spanje nog te weinig gedaan. De bureaucratie in veel fabrieken zit er ingebakken. Tijd voor revolutie! Samen met meubelbeurs? Daarnaast blijven de Chinezen wel hun stempel drukken op dit event. Grote namen als Daugres, Marco Polo, LOLA & Louis Valentino zijn steevast present. Met nieuwigheden die de aanwezige tegelliefhebbers konden bekoren. Is innovatie een nieuw thema in China? Op het einde van ons bezoek wist één van de organisatoren ons te vertellen dat er plannen zouden bestaan om de volgende Cevisama te laten samengaan met de internationale meubelbeurs in Valencia. Dit idee kreeg meteen zeer veel tegenkanting van fabrikanten. Nog liever een jaar overslaan dan te moeten samengaan, zeggen die. Waarom bijvoorbeeld niet kiezen voor één grote keramische tegelbeurs eind september en die tweejaarlijks laten alterneren tussen Valencia in Spanje en Bologna in Italië? Of zijn we nu teveel aan het dromen? In elk geval zou iedereen –zowel bezoekers als exposanten- daar als winnaar uitkomen en kan het beide beurzen opnieuw een grotere impact geven. De cijfers vallen momenteel behoorlijk tegen, maar dat neemt niet weg dat Spanje en Italië liggen nog steeds aan de bakermat van de wereldproductie van keramische tegels liggen. Hasta el próximo año? In dat dat geval wordt u van 11 tot en met 14 februari 2014 in de Feria Valencia verwacht.

POLYCARO

POLYCARO

88

Niet enkel exposanten komen graag al eens vernieuwend uit de hoek, ook beursorganisatoren vinden het belangrijk om af en toe te sleutelen aan hun concept. De mensen achter Stone Expo in Gent zijn diezelfde mening toegedaan. Want ook de tweejaarlijkse vakbeurs voor natuursteen, keramiek en kwartscomposiet krijgt enkele verrassende ingrepen, zonder daarbij haar identiteit te verliezen. En in de hoop daarmee nog veel meer architecten warm te maken voor de vijfde editie in 2014!

Stone Expo zal in 2014 vernieuwend uit de hoek komen Positieve evaluatie Zoals het dat doet voor al haar beurzen, maakte Stone Expo-organisator Artexis aan de hand van een enquête bij zowel exposanten als bezoekers een eerste evaluatie van de laatste editie in 2012. “Daaruit blijkt een grote tevredenheid. De meerderheid vond dat alles bij het oude moest blijven”, zegt Exhibition Manager Kristel De Vogelaere. “Maar zoals elke beurs de uitdaging heeft om zich te vernieuwen en aan te passen aan de veranderingen in de markt, vonden wij dat ook ons concept een aantal veranderingen kon gebruiken. Belangrijk daarbij was dat de iden-

titeit van de beurs bewaard bleef, want daar staan we nog altijd voor 100% achter. Net als de meeste exposanten en bezoekers trouwens.” Wij zetten de belangrijkste veranderingen van het vernieuwde concept even op een rijtje. Beleving, interactie en innovatie staan daarbij centraal. Met veel aandacht voor de architect, want veel exposanten -vooral uit de keramische wereld- zagen die de voorbije jaren nog te weinig op hun stand verschijnen. “Dat is een opmerking die we inderdaad vaak horen”, bekent Kristel De Vogelaere. “Nochtans schreven zich voor de seminaries van het NAV en

Fecamo altijd veel architecten in. Op Stone Expo 2012 werden in totaal 800 architecten geteld, alleen waren ze niet altijd even goed zichtbaar. De doorstroming op de beursvloer kan en moet dus nog beter.” Om dat te stimuleren, heeft de organisatie beslist om de lezingen en seminaries (o.a. van NAV, Archipel en Fecamo) dit keer op de beursvloer zelf te laten plaatsvinden, in een zone die ‘Learn Shop’ zal heten. Trends Boulevard Maar de meest spectaculaire verandering is toch de Trends Boulevard, een wandelpad dat diagonaal door

89

de beursvloer zal lopen en zo de rechtlijnige standaardopstelling van de standen doorbreekt. Zoals de naam al laat uitschijnen, krijgen de bezoekers op deze boulevard allerlei trends en innovaties te zien, aangebracht door verschillende exposanten. “Een beknopte samenvatting van alle noviteiten die dat jaar op de beurs worden voorgesteld”, noemt Kristel De Vogelaere het. “Let op, dit is geen verplichte routing! De bezoeker kan het wandelpad op elk moment verlaten om z’n eigen parcours uit te stippelen.” “Voor een architect die weinig tijd heeft om onze beurs te bezoeken en dus heel gericht tewerk wil gaan, biedt de Trends Boulevard een leuk alternatief. Machines voor natuursteenbewerking, toch een belangrijke groep binnen ons beursaanbod, zijn voor die specifieke doelgroep bijvoorbeeld minder relevant. De architect zal zich op Stone Expo kunnen focussen op enkel deze producten die hem aanbelangen. Op het einde van de Trends Boulevard gaan we een meeting zone creëren waar architecten in een design omgeving even kunnen verpozen en netwerken met collega’s.” Demo zone Uit de bezoekersenquêtes bleek eveneens dat tegelzetters en steenkappers vragende partij waren voor meer live demonstraties tijdens Stone Expo. Niet enkel op een aantal standen, zoals in het verleden al gebeurde, maar vooral ook op een centraal punt midden op de beursvloer. “Daarom gaan we voor de eerstkomende editie een ‘Demo

Zone’ inrichten waar de hele dag door producten en technieken zullen worden gedemonstreerd. We hebben daarvoor een samenwerking met Fecamo, de federatie voor de tegelzetter en mozaïekwerker. Zij gaan ons helpen met de invulling van het programma, dat volgens een strak uurrooster zal verlopen. In de uren dat hun tegelzetters niet aan het werk zijn, gaan we de ‘Demo Zone’ openstellen voor exposanten. Zij kunnen dan bijvoorbeeld hun nieuwe lijm of voegmortel demonstreren of laten zien hoe je best een douchegoot plaatst.” Kristel De Vogelaere is ervan overtuigd dat heel wat architecten hiervoor interesse zullen tonen. Voor de praktijkmensen wordt bovendien een apart netwerkpunt voorzien, het Stone Café. Daar zullen mensen die werk zoeken in de sector of bedrijven die nieuwe krachten willen aanwerven een forum krijgen. Er zullen onder meer VDAB-consulenten aanwezig zijn. Tegelzetter blijft een knelpuntberoep, daarom spelen we met het idee om ook scholen daarvoor uit te nodigen.” BK Tegelzetten De goede contacten die er zijn tussen de beursorganisatie en de bestuursleden van Fecamo hebben ertoe geleid dat voor het eerst de Belgische Kampioenschappen Tegelzetten op Stone Expo worden georganiseerd! Alle deelnemers krijgen een eigen box waarin ze tijdens de eerste twee dagen zullen strijden om de medailles. Deze worden uitgereikt op de slotdag van Stone Expo 2014, met aansluitend een re-

ceptie aangeboden door Fecamo. Een gouden zet van Artexis want dit evenement zal Stone Expo een extra dynamiek geven en veel kijklustigen aantrekken. De eetgelegenheid, die tijdens Stone Expo 2012 nog te midden van de standen werd ingericht, verdwijnt. Dat komt omdat het restaurant in Flanders Expo een grondige facelift krijgt en definitief verbouwd wordt tot een gezellige Italiaanse trattoria. Symbolischer kan haast niet! Nieuwe data Om het werk van de exposanten te vergemakkelijken, besliste de organisatie om het publiek op te delen in drie groepen. Elke bezoeker krijgt een badge met een duidelijk herkenbare kleurcode: rood voor architecten, groen voor professionelen uit de tuinsector en blauw voor steenkappers, vloerders en tegelhandelaars. “Hoe streng je er ook op toeziet op de bezoekerscontrole, op elke vakbeurs zijn er altijd wel aantal particulieren die door de mazen van het net glippen. Ook die gaan we duidelijk herkenbaar maken”, zegt Kristel De Vogelaere. Eenmaal binnen in het gebouw zullen bezoekers nog maar langs één ingang de beursvloer kunnen betreden. En -last but not least- zijn er de nieuwe data. Want op vraag van veel bezoekers vindt Stone Expo voortaan plaats in het weekend: op vrijdag 24, zaterdag 25 en zondag 26 januari 2014! De eerste dag wordt trouwens afgesloten met een nocturne en happy hour. Het is maar dat u het weet…

POLYCARO

POLYCARO

90

INFO

Stone

Opendeurdagen in Londerzeel Op vrijdag 21 en zaterdag 22 februari vonden bij Stone de jaarlijkse opendeurdagen plaats. Iets vroeger dan normaal gezien hun deelname aan de beurs in Xiamen, die plaatsvond van 6 tot 9 maart 2013. Meer dan 130 klanten, vooral steenhouwers uit binnen- en buitenland, kwamen langs in Londerzeel. De meeste bezoekers waren vooral gekomen om het platengamma van Stone aan een uitgebreide keuring te onderwerpen. Vrijwel iedereen was het erover eens dat vooral de algemene kwaliteit van het materiaal in het oog sprong. Behalve in de voor de gelegenheid ingerichte koopjeshoek viel er inderdaad zo goed als geen tweede keus te bespeuren. Alle platen werden dan ook met zorg geselecteerd en aan de strengste kwaliteitseisen onderworpen. Hierdoor beschikt Stone over een permanente voorraad aan relevante materiaalsoorten, waaruit steenhouwer, architect en eindklant ten allen tijde zijn keuze kan maken. Ook het vernieuwde composietgamma kon op heel wat belangstelling rekenen. Enerzijds presenteerde Stone een aantal nieuwe kwartscomposieten, waaronder de meeste in witte kleuren. Anderzijds werden de bezoekers verrast door een compleet nieuw gamma marmercomposieten, waarbij vooral de Belgian Night (een waarheidsgetrouwe arduinimitatie) in de smaak viel. De interesse vertaalde zich in concrete resultaten want Stone slaagde er in het aantal verkochte platen te verdubbelen in vergelijking met 2012. De aanwezigen trokken grote ogen bij het aanschouwen van de vele rotsen en sculpturen die werden tentoongesteld. De opendeur voor steenhouwers werd zoals gewoonlijk gecombineerd met een tweedaagse expo voor de exportklanten uit het tuincentra segment. Het aanbod was dan ook enorm: meer dan 500 ton van de meest uiteenlopende natuurlijke kunstwerken, veelal in exotische steensoorten en versteend hout. Ondanks het koude weer was de opkomst groot, en keerden de bezoekers huiswaarts.

Cosentino Benelux

Nieuwe area manager Sinds februari heeft Cosentino Benelux een nieuwe Area Manager. Joris Mertens (foto) werd aangetrokken als opvolger voor Philippe Criel. Die laatste zette in april 2008 zijn eerste stappen in de wereld van natuursteen en kwartscomposiet, als general manager van het toen pas opgerichte Cosentino Belgium, maar heeft nu dus het bedrijf verlaten. Zijn opvolger, Joris Mertens, was 8 jaar lang general manager bij Forbo Flooring.

The original !

ht waterdic

garantie

DE MEEST VERKOCHTE DOUCHEGOOT IN BELGIË ! De CarroDrain douchegoot is een enorm succes dankzij zijn recept van extreme eenvoud in plaatsing en waterdichting. Maar ook de inbouwdiepte van slechts 75 mm is een enorme troef! Deze knappe en moderne douchegoot werd ontwikkeld vanuit de logica van de tegelzetter, die doorgaans de douchegoot in z’n vloer moet inwerken. De CarroDrain kan makkelijk een debiet van 28 liter per minuut verwerken, hetgeen zelfs ruim voldoende is voor een forse regendouche met zijsproeiers! Ook logistiek gezien blijft de CarroDrain geniaal in z’n eenvoud, want met slechts drie modellen op voorraad heeft u nu voor elke inloopdouche een waterdichte oplossing voor uw klanten !

815 mm 700 mm

915 mm 800 mm

1015 mm 900 mm

CARRODRAIN 700

CARRODRAIN 800

CARRODRAIN 900

CarroDrain • [email protected] • www.carrodrain.be

POLYCARO

92

INFO

Beltrami Nieuwigheden 2013 Betaalbare natuursteen voor landelijk interieur Convento omvat een reeks natuurstenen met verouderde afwerking in een origineel formaat. Het gaat om banden met verschillende lengtes en een vaste breedte van 20 cm. Zo creëert u in een landelijk interieur een speels effect. Beschikbaar in: Asian blue, Bianco carrara cd, Mula white, Noir d’orient, Saga beige, Sinai pearl en Trinity cream.

Uitbreiding aanbod mozaïeken Het aanbod BeltraLinea Mosaïcs is een waar succesverhaal. De kleine stukjes natuursteen, gekleefd op een net van 30,5 x 30,5 cm, zijn een populaire toepassing als douchebkleding of accentmuur. Dit jaar introduceert Beltrami nieuwe types en materialen. Beschikbaar in: Ardesia Nera natuurruw, Bianco Carrrara verzoet, Oriental Basalt verzoet, Simyra borssato, Bronzato antico, Bluestone antico, Tuscany antico en Crema Marfil gepolijst. Mozaïeken te verkrijgen in 7 types: Type A: voeg op voeg 4x2 cm Type B: halfsteens 4x2 cm Type C: antico 2x2-5 cm Type M4: 4x4 cm Type M2: 2x2 cm Type S1: vrije lengtes, breedte 1 cm Type S2: 2,5x5cm gekloven

3D strips De trend ‘back to basics’ zet zit zich voort op alle vlakken. Ook in de natuursteensector. Het respect voor het pure natuurproduct is groot, meer en meer verkiezen consumenten een ruwe afwerking die het natuurlijke aspect accentueert. Om aan deze vraag te beantwoorden introduceert Beltrami een reeks 3D strips. Een mix van strips met hoogtes 5,7 en 14 cm en diktes van 1 of 1,5 of 2 cm. De ongelijke stukken vormen na plaatsing een geheel met een uniek natuurlijk aspect. Beschikbaar in Antalya Cream verzoet, Blauwe Hardsteen licht gezoet en satino, Mocca verzoet en Oriental Basalt verzoet.

INFO

Dermul

93

Vernieuwde website Sinds dit jaar zit de website van Dermul in een nieuw, modern kleedje. Je kan er onder meer recente projecten bewonderen en tal van nieuwe producten ontdekken. Zoals een extra grote toonzaalkast met laden van 242x121cm, speciaal ontwikkeld voor grote tegelformaten en parketstroken. Benieuwd? Ga dan snel een kijkje nemen op www.dermul.com

Knauf Niets zo storend als een ongelijke tegelvloer! Het plaatsen van flexibele en dunne tegels als grootformaat tegels worden bemoeilijkt door een oneffen dekvloer. Maar vanaf nu kan iedere tegelzetter of Handige Harry een tegelvloer als een bowlingbaan aanleggen. Met het Knauf Levelling System wil Knauf de klant ondersteunen om tegels perfect te plaatsen. Het systeem maakt het mogelijk om op het ritme van de tegelzetter de tegels moeiteloos op de juiste dikte in te stellen. Heel eenvoudig toe te passen met de clips, spie en speciale tang, is dit het instrument waarop menig vloekende doehet-zelver heeft gewacht. Na het aanbrengen van de lijm worden op de omtrek van de tegel min 4 portiekvormige clipsen voorzien waardoor spieën worden geschoven die met behulp van de aandruktang op hun definitieve positie ingesteld worden.

Knauf Levelling System

POLYCARO

POLYCARO

94

INFO

Febenat

Aanwezig op Architect@Work Architect@Work is een tweejaarlijks totaalevenement voor (interieur)architecten en voorschrijvers met een sterke focus op productinnovaties. In ons land wordt die voor de zesde keer in Kortrijk (25 & 26 april 2013) en de derde keer in Luik (23 & 24 mei 2013) georganiseerd. Voor het eerst staat Febenat –de Belgische Federatie van Natuursteengroothandelaars- op de exposantenlijst, maar dan enkel in Kortrijk. Het concept van Architect@Work is vrij uniek, doordat de organisatie het op een wel heel bijzondere manier aanpakt. De beursvloer is zodanig ingedeeld dat iedere exposant evenveel vierkante meters krijgt toebedeeld. Daarnaast zijn er ook reglementen over hoe die ruimte mag worden ingevuld. Exposanten mogen enkel aanwezig zijn indien ze met een echte productinnovatie afkomen. Een commissie spreekt zich hierover uit. Welke productinnovatie heeft Febenat dan wel te bieden? De federatie valt als beroepsorganisatie onder de sectie ‘institutioneel deelnemer’. “Maar dat neemt niet weg dat we toch innoverend werken”, zegt directeur Geert Legein. “Onze innovatie is namelijk Febenat zelf. We zijn niet meer de federatie die ze was toen ze werd opgericht in 2001. Ook naar architecten willen we een extra inspanning leveren. Zij zijn voor onze leden een belangrijke doelgroep. Naast onze technische knowhow die we hebben samengevat in het vademecum kunnen we op Architect de veiligheidsprocedure voor natuursteen en de CE-markering voor natuursteen.”

Beltrami

Nieuwe website Beltrami neemt zijn verantwoordelijkheid als het over informeren en inspireren gaat. De nieuwe website (www.beltrami.be) is daar het beste bewijs van. Eind januari werd deze gelanceerd. Naast de publieke homepage is er ook een startpagina voor bouwprofessionelen, architecten en interieurarchitecten. Op die manier vindt elke bezoeker snel en eenvoudig de relevante informatie terug die strookt met zijn of haar activiteiten. Particulieren zoeken vooral een antwoord op vragen zoals ‘Welke natuursteen kies ik best voor mijn terras?’, ‘Welke natuursteen is geschikt voor mijn keukenwerkblad?’ en ‘Kan ik binnen en buiten dezelfde tegel plaatsen?’. Allemaal vragen waar men dankzij een unieke navigatie gemakkelijk een antwoord op terugvindt. Als extraatje werd een functionaliteit ‘favorieten’ geïntegreerd zodat de gebruiker op het einde van zijn websitebezoek een handig overzicht kan afdrukken of doormailen. Na het inloggen krijgt u toegang tot onderhoudsfiches, technische documenten, kan u een afspraak maken voor een showroombezoek en heeft u mogelijkheid tot het bewerken van uw favorietenlijst. Professionelen stellen zich andere vragen: ‘Welke kalkstenen heeft Beltrami in het gamma?’, ‘Hoe plaats ik best deze steen?’ ‘Zijn er momenteel promoties?’. Op de professionele site wordt genavigeerd volgens soort natuursteen: kalksteen, basalt, graniet,… Ook voor klanten en architecten werd een belangrijke extra functionaliteit voorzien. Klanten kunnen voortaan online de voorraad en prijzen nakijken.

INFO

Silestone

Nieuwe kleuren Vortium en Dinux Een natuurlijke warme uitstraling, gecombineerd met de troeven van Silestone: in de Nebula-serie neemt Cosentino twee warme nieuwe kleuren op die perfect aansluiten op de huidige trend naar ‘natuurlijke’ gezelligheid in huis: het verrassende Vortium en het intense Dinux. Vortium is een licht roomkleurig oppervlak met warme tinten. De gedefinieerde aderen en kleine stukjes glas geven diepte en volume aan het oppervlak. Deze kleur geeft elegantie en een onderscheidende stijl aan het werkblad. Dinux bestaat uit zeer intense warme grijstinten en subtiele stukjes spiegelglas die het materiaal tot leven brengen. De unieke kleur en samenstelling geeft persoonlijkheid aan het werkblad. Silestone Vortium en Dinux zijn beschikbaar in een gepolijste en suède afwerking en verkrijgbaar in platen met 3 diktes: 1,2 of 2 of 3 cm. De bruto plaatafmeting van beide kleuren is 325x159cm (Jumbo). Deze royale afmeting is uniek in de markt. Silestone geeft 10 jaar garantie op het materiaal voor keukenwerkbladen.

Rechtzetting Website Zebra

In het vorige nummer van Polycaro berichtten we u over Zebra, een innovatief en hoogwaardig product, bestaande uit geselecteerde stroken blauwe hardsteen die muurvast aan elkaar zijn verlijmd tot platen van 2 bij 3 meter, met een gekalibreerde dikte van 2 of 3 centimeter. Onderaan het artikeltje stond echter het verkeerde website adres. Dat moet zijn: www.zebradesign.be

95

POLYCARO

POLYCARO

96

INFO

Louis Culot

Eerste Belgische Platinum Partner Cosentino In februari raakte bekend dat Louis Culot Keukenwerkbladen is benoemd tot Platinum partner van Cosentino. Hiermee is de firma uit Puurs de enige Platinum partner in België. Louis Culot specialiseert zich volledig in de productie en plaatsing van keukenwerkbladen. Net als Cosentino is Louis Culot een familiebedrijf dat kan bogen op decennialange ervaring in de natuursteenbranche. Met het loyaliteitsprogramma brengt Cosentino steenverwerkers in kaart die duidelijk kiezen voor kwaliteit en toegewijd zijn aan haar producten. Het programma biedt een meerwaarde voor de aangesloten partners door het geven van aanvullende service en verkoopondersteuning. Tim Culot, directeur van Louis Culot Keukenwerkbladen: “Dagelijks contact met tevreden klanten geeft ons de bevestiging dat klanten ons waarderen om wie wij zijn en waarvoor wij staan. Wij zoeken dan ook alleen partners die dezelfde waarden hoog in het vaandel hebben staan. Cosentino is een dergelijke partij waarmee wij graag samenwerken. Het bedrijf is professioneel, marketinggericht, innovatief en servicegericht. Met het merk Silestone hebben wij reeds jarenlang ervaring in de branche. We weten dus precies hoe wij met het product om moeten gaan, kennen alle aspecten en kunnen snel schakelen.” In de ruime showroom van Louis Culot zijn de verschillende producten van Cosentino® waaronder Silestone, ECO, Sensa en Prexury te vinden. Met een team van 40 medewerkers staan zij klaar om klanten te voorzien van tekst en uitleg en op hun wenken te bedienen.

GRANIET . BASALT . LEISTEEN . ZANDSTEEN . PLATINES .

meer dan 95.000 ㎡ op voorraad ! [email protected] www.blauwsteentegels.be

DEPOT : Industriezone Plassendale 3 Kuipweg 6, 8400 OOSTENDE (hoek John Cordier laan)

T 0476 21 11 77

INFO

OMNICOL

97

Samenwerking met Laticrete Sinds januari 2013 slaan de merken Omnicol en Laticrete International de handen ineen om samen hun knowhow en techniek aan te wenden voor de creatie van innovatieve producten en systemen. Deze zullen voor verwerkers, voorschrijvers en architecten in de bouwbranche een positieve meerwaarde bieden. In de vorm van dual branding, waarbij de individuele bedrijven hun eigen identiteit behouden, zal de samenwerking leiden tot meer diversiteit in het productenassortiment en de realisatie van specifieke probleemoplossers voor de (afbouw)sector. Deze krachtenbundeling moet leiden tot meer ontwikkelkracht, slagkracht en kennisdeling om zo snel te kunnen anticiperen op ontwikkelingen in de markt. Nauwe samenwerking leidt eveneens tot optimalisatie op vlak van R&D. Het voordeel voor de klant is dan ook te vinden in deze nieuwe kwaliteitsproducten. Naast de thuismarkt van Omnicol, de Benelux, hebben partijen ook de intentie om de dienstverlening binnen Europa verder uit te rollen. Internationaal opererende bouworganisaties kunnen hierdoor hun projecten met uniforme producten en systemen realiseren.

Pedestals from SOLIDOR will make the difference to adjust the height of your terrace! METAL GRATES

• Remarkably stable • Easy and adjustable with precision WOOD OR WPC

• Fast and easy installation • Very robust Solidor

• Durable

Mai 2012 Mei

• Modular system • Slope corrector CONCRETE TILES

• Easy accessible for maintenance and reparation

SOLAR PANELS

Solidor Rubber & Products bvba LAuWbERGSTRAAT 124b b-8930 LAuWE – bELGIquE TEL.: +32 (0)56 41 35 70 FAx: +32 (0)56 40 37 68 WWW.SOLIDOR.bE

POLYCARO

POLYCARO

98

INFO

BATIBOUW 2013

Tevreden exposanten Op zondagavond 3 maart sloot Batibouw 2013 in Brussels Expo haar deuren. De bijna 1.000 exposanten gewaagden unaniem van een kwaliteitsvolle beurs, met een opvallend hoger percentage gerichte bezoekers. In totaal brachten meer dan 296.000 Belgen (waarvan 72.000 professionelen) een bezoek aan de grootste bouwbeurs van het land. Zonder de ondergesneeuwde eerste zondag van de beurs had dat cijfer waarschijnlijk nog een stuk hoger gelegen. Philippe Lhomme, voorzitter en CEO van beursorganisator FISA, is van mening dat de bouwsector in België stabiliseert en al bij al nog behoorlijk standhoudt als motor van de economie. “Zeker als men de vergelijking maakt met bijvoorbeeld Nederland waar de nieuwbouw in 2012 met 40% achteruitboerde, tegenover -3% in België. De zin om te bouwen en verbouwen heeft de Belg duidelijk nog niet verleerd, en wie investeert in een woning belegt op dit moment zeker en vast beter dan op een spaarboekje. Dit mag ons echter niet blind maken voor een aantal reële problemen. Denk bijvoorbeeld aan de aanslepende onduidelijkheid rond de regionalisatie van een aantal federale premies, waaronder de woonbonus. Het is van cruciaal belang dat de gewestregeringen deze onzekerheid zo snel mogelijk wegnemen.” De volgende editie van Batibouw vindt plaats van 20 februari tot en met 2 maart 2014.

www.hullebusch.com

exclusive natural stone oak grey woodstucture

nieuwe toonzaal te

antwerpen

nabij het Museum aan de Stroom (MAS)

Ri.Pa. Belgium nv. Dendermondsesteenweg 60-62 9270 Laarne-Kalken T 09 367 92 12 www.ripa.be

Tile Trade Center Gooik Ninoofsesteenweg 51 1755 Gooik T 02 725 78 88 www.tiletradecenter.be

Tile Trade Center Antwerpen Bordeauxstraat 8 2000 Antwerpen T 03 689 94 99 www.tiletradecenter.be