BUSINESS REPORT Economische fiche Singapore Economische fiche Singapore ................................................................................................................................. 1 1.
Algemene informatie ...................................................................................................................................... 2 1.1
Algemene informatie ............................................................................................................................. 2
1.2
Profiel Singapore ................................................................................................................................... 2
1.3
Internationale samenwerkingsverbanden ............................................................................................. 4
2.
1.3.1
Vrijhandelsakkoorden ....................................................................................................................... 4
1.3.2
Chiang Mai Initiative.......................................................................................................................... 5
1.3.3
Nanning-Singapore Economic Corridor ............................................................................................. 6
Economische indicatoren ................................................................................................................................ 7 2.1
Algemene indicatoren ........................................................................................................................... 7
2.2
Onderzoek en ontwikkeling ................................................................................................................... 7
3.
Economische sectoren .................................................................................................................................... 8 3.1
Samenstelling BBP ................................................................................................................................. 8
3.2
Toegevoegde waarde per sector ........................................................................................................... 9
3.3
Vrijhaven .............................................................................................................................................. 12
4.
Handel ........................................................................................................................................................... 13 4.1
Algemene handelsgegevens ................................................................................................................ 13
4.2
Vlaamse handel met Singapore ........................................................................................................... 13
5.
4.2.1
Producten ........................................................................................................................................ 13
4.2.2
Diensten .......................................................................................................................................... 14
Buitenlandse directe investeringen .............................................................................................................. 15 5.1 5.1.1
Algemeen ........................................................................................................................................ 15
5.1.2
Singaporese investeringen in Antwerpen ....................................................................................... 15
5.1.3
Singaporese investeringen in België................................................................................................ 16
5.2
6.
Singaporese investeringen in het buitenland ...................................................................................... 15
Buitenlandse investeringen in Singapore ............................................................................................ 17
5.2.1
Algemeen ........................................................................................................................................ 17
5.2.2
Investeringen in Singapore met Antwerpse link ............................................................................. 18
5.2.3
Buitenlandse investeringen in Singapore met Belgische link .......................................................... 21
Actualiteit ...................................................................................................................................................... 22
1
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 1. Algemene informatie 1.1 Algemene informatie
Singapore Algemene informatie (DFAT, 2014; Singapore, 2014) Hoofdstad: Oppervlakte: Officiële landstalen: Bevolking: Munt:
Singaporese Dollar (SGD)
Singapore 714,3 km² Maleis; Mandarijn; Tamil; Engels 5,4 miljoen (2013)
Staatshoofd: President Dr. Tony Tan Kang Yam Regeringsleider: Eerste Minister Mr Lee Hsien Loong
Koers in Variaties op†: euro (NBB, 2014) 1,6045* * laatste update: 2 oktober 2014
1 maand
1 jaar
5 jaar
- 1,21% - 1,88% - 19,22% † laatste update: augustus 2014
Vriendschappelijke betrekkingen met Antwerpen: het Havenbedrijf heeft een Memorandum of Understanding (MOU) met de haven van Singapore (i.v.m. PSA). (Externe Relaties, 2014))
1.2 Profiel Singapore De stadstaat Singapore bestaat uit het hoofdeiland, Singapore, en een groep van 63 kleinere eilanden. Het hoofdeiland is met Maleisië verbonden door middel van een dam in het noorden en een brug in het noordwesten. De drie belangrijkste etnische groepen in Singapore zijn Chinees (74,2%), Maleisisch (13,3%) en Indisch (9,2%). Een derde van de bevolking is boeddhistisch (33,3%), gevolgd door 18,3% christenen, 14,7% moslims, 10,9% aanhangers van het taoïsme en 5,1% hindoes. 17% verklaart geen religie te hebben. De belastingsgraad is geplafonneerd op 20%. Singapore is een republiek, waarbij de president een grotendeels ceremoniële rol vervult. De uitvoerende macht ressorteert grotendeels bij de eerste minister en dienst regering. De People’s Action Party (PAP) is de dominante politieke partij in Singapore en is aan de macht sinds 1959. In 2009 werd bij wet gegarandeerd dat de oppositie ten minste 9 zetels in het parlement krijgt. In de laatste verkiezingen haalde de PAP echter 81 van de 87 verkiesbare zetels, waardoor het huidige parlement 99 leden telt: naast de 87 verkozen leden zijn 3 bijkomende oppositieleden benoemd en 9 vertegenwoordigers van verschillende professionele sectoren. ste
In de Democracy Index 2013 (EIU, 2014) staat Singapore op de 80 plaats. Het politieke systeem wordt gerekend tot de hybride regimes, met een mix van democratische en totalitaire kenmerken. Met name op het verkiezingsproces en de politieke participatie scoort Singapore zwak, maar aangaande het functioneren van de overheid en burgerrechten scoort het land redelijk.
2
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT Singapore is een voormalige Britse kolonie en is tot op de dag van vandaag lid van de Commonwealth. Het land is sinds de onafhankelijkheid in 1965 geëvolueerd tot een van de landen met het hoogste BBP per capita. De economie is dynamisch en zeer sterk gericht op internationale handel. De haven van Singapore is dan ook een van de belangrijkste ter wereld, maar ook de overige transportinfrastructuur is van topniveau.
3
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 1.3 Internationale samenwerkingsverbanden 1.3.1 Vrijhandelsakkoorden Singapore is lid van ASEAN (Brunei, Burma, Cambodja, Indonesië, Laos, Maleisië, Filippijnen, Singapore, Thailand en Vietnam) en neemt ook deel in de ASEAN vrijhandelszone. Vanuit ASEAN zijn er eveneens vrijhandelsakkoorden gesloten met China, India, Japan en Zuid-Korea. Daarnaast heeft Singapore eigen vrijhandelsakkoorden met Australië, China, Costa Rica, Gulf Cooperation Council (GCC), Jordanië, India, Japan, Zuid-Korea, Nieuw-Zeeland, Panama, Peru, de Europese Vrijhandelsassociatie (Zwitserland, Noorwegen, Ijsland en Liechtenstein), de Verenigde Staten. (IE Singapore, 2014) Met de EU lopen er onderhandelingen die, naar verwacht, nog in 2014 een ambitieus vrijhandelsakkoord zouden opleveren. (FIT, 2014) De exacte modaliteiten verschillen per akkoord, maar de vrijhandelsakkoorden voorzien typisch in een plafonnering van de wederzijdse douanetarieven op het niveau van het moment van ondertekening, gevolgd door een afbouwscenario. Uitzonderingen hierop zijn gestipuleerd in het akkoord. Verder bevat een vrijhandelsakkoord typisch ook bepalingen aangaande om andere restricties of concurrentievervalsende maatregelen op import dan wel export tegen te gaan, zoals exportsubsidies. Singapore is een sterke voorstander van het wegwerken van handelsbelemmeringen en van de Wereldhandelsorganisatie (WHO). Singapore is ook een actief lid van APEC, de Asia-Pacific Economic Cooperation en huisvest het secretariaat van deze organisatie. APEC heeft tot doel economische groei, samenwerking, handel en investering in de Pacifische regio te promoten en telt 21 landen (Australië, Brunei, Canada, Chili, China, Filipijnen, Hongkong, Indonesië, Japan, Maleisië, Mexico, Nieuw-Zeeland, Papoea-NieuwGuinea, Peru, Rusland, Singapore, Taiwan, Thailand, Verenigde Staten, Vietnam en Zuid-Korea).
4
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT
Kaart 2 ASEAN-China Vrijhandelszone (2014)
1.3.2 Chiang Mai Initiative Het Chiang Mai Initiative is een multilaterale overeenkomst tussen de tien ASEAN-landen, de Volksrepubliek China, Japan en Zuid-Korea (ook wel ASEAN Plus Three of APT genoemd). De overeenkomst is een valutaswapakkoord tussen de leden, gelanceerd in 2010 om een herhaling van de Aziatische financiële crisis van 1997 te vermijden. Een valutaswap is een overeenkomst tussen twee partijen om gedurende een bepaalde periode een hoeveelheid van een bepaalde valuta te ruilen tegen een hoeveelheid andere valuta. De tijdelijke ruil is bedoeld om ongunstige liquiditeitsposities te reguleren (WEKA, 2014).
5
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 1.3.3 Nanning-Singapore Economic Corridor
De Nanning-Singapore Economic Corridor is een infrastructuurproject in Zuidoost Azië, met als doel om China, Vietnam, Laos, Cambodia, Thailand, Maleisië en Singapore met elkaar te verbinden d.m.v. moderne wegen en spoorwegen, maar ook door transnationale economische initiatieven.
6
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 2. Economische indicatoren 2.1 Algemene indicatoren Economische indicatoren (DFAT, 2014; IMF, 2014; Wereldbank, 2014) 2009 2010 2011 2012 BBP - miljard US$ 190,2 233,3 272,3 284,3 BBP - miljard EUR¹ 143,2 175,7 205,0 214,1 BBP - PPP³, miljard 252,9 294,5 318,3 330,1 US$ BBP - PPP³, miljard 190,4 221,7 239,7 248,6 EUR¹ BBP per cap. - US$ 38.127 45.954 52.533 53.516 BBP per cap. - EUR¹ 28.708 34.601 39.555 40.295 BBP per cap. - PPP³, 50.712 58.019 61.413 62.130 US$ BBP per cap. - PPP³, 38.184 43.686 46.241 46.781 EUR¹ Export goederen en 17,2 25,3 23,2 17,4 diensten (% BBP) Inflatie (% 0,6 2,8 5,2 4,6 verandering jaar op jaar) Economische groei - 0,6 15,1 6,0 1,9 (% verandering jaar op jaar)
¹ berekend aan 1,3281 USD per EUR (referentiewisselkoers 2013) ³ Purchasing power parity of koopkrachtpariteit
2013 295,7 222,6 348,7
2014² 304,1 229,0 366,9
2015²
262,6
276,3
54.776 41.244 64.584
55.568 41.840 67.035
48.629
50.474
18,4
17,7
2,4
2,3
4,1
3,6
3,6
2010 6.489,0 3.904,6 2,05% 60,84%
2011 7.448,5 4.481,9 2,23% 62,14%
2012 7.244,7 4.359,3 2,10% 60,94%
² prognose IMF
2.2 Onderzoek en ontwikkeling Bruto binnenlandse uitgaven aan R&D (Singstat, 2014) 2006 2007 2008 in mln. SGD 5.009,7 6.339,1 7.128,1 in mln. EUR* 3.014,4 3.814,4 4.289,1 als % van BBP 2,16% 2,36% 2,64% % van R&D uitgaven 65,73% 66,81% 71,83% die door private sector gebeuren
2009 6.042,8 3.636,1 2,20% 61,63%
* berekend aan 1,6619 SGD per EUR (referentiewisselkoers 2013)
R&D-werknemers – absoluut aantal (Singstat, 2014) 2006 2007 2008 2009 Onderzoekers 29.478 31.657 33.365 34.387 Technici 3.291 3.224 3.742 3.563 Ondersteuning 3.422 3.374 3.397 3.438 Totaal 36.191 38.255 40.504 41.388
2010 36.561 3.101 3.502 43.164
2011 38.013 3.089 3.753 44.855
2012 38.432 3.022 3.547 45.001
Patenten en geregistreerde handelsmerken (Singstat, 2014) Patenten toegekend, 2011 Geregistreerde handelsmerken, 2010 Residents Non-residents Totaal Direct residents Direct non-residents 369 4.073 4.442 4.336 13.068
7
OS | Werk en Economie
Totaal 17.404
BUSINESS REPORT 3. Economische sectoren 3.1 Samenstelling BBP Samenstelling BBP per sector (in % van totaal BBP) - 2012 0,03
25,11
Primair Secundair
74,86
8
Tertiair
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 3.2 Toegevoegde waarde per sector Toegevoegde waarde per sector in Singapore (Singstat, 2014) 2010 Bruto Binnenlands Product
Belastingen (op producten)
Bruto toegevoegde waarde Primaire sector
Landbouw, visserij en mijnbouw
Secundaire sector
Maakindustrie
Bouw
Nutsvoorzieningen
Tertiaire sector
Groothandel en detailhandel
Transport en opslag
Hotels en cateringdiensten
IT en communicatie
Financiële diensten (incl. verzekeringen)
Zakelijke diensten
Vastgoed
Andere diensten
2011
2012
2013
in miljoen SGD 193.971,4 207.420,7 215.742,6 224.329,9 in miljoen EUR 17.933,1 19.886,4 21.045,5 22.058,7 in miljoen SGD 10.790,7 11.966,1 12.663,5 13.273,2 in miljoen EUR
322.361,1
344.712,4
358.542,6
372.813,9
in miljoen SGD 183.180,7 195.454,6 203.079,1 211.056,7 in miljoen EUR 118,4 122,6 120,4 120,9 in miljoen SGD 71,2 73,8 72,4 72,7 in miljoen EUR 304.428,0
324.826,0
337.497,1
350.755,2
118,4
122,6
120,4
120,9
71,2
73,8
72,4
72,7
84.111,9
85.776,2
90.025,2
88.073,4
50.611,9
51.613,3
54.170,0
52.995,6
65.039,8
65.817,3
68.791,6
65.789,7
39.135,8
39.603,6
41.393,3
39.587,0
14.221,2
14.826,9
16.028,1
17.227,5
8.557,2
8.921,7
9.644,4
10.366,1
4.850,9
5.132,0
5.205,5
5.056,2
2.918,9
3.088,0
3.132,3
3.042,4
220.197,7
238.927,2
247.351,5
262.560,9
132.497,6
143.767,5
148.836,6
157.988,4
58.449,2
65.692,9
63.163,7
64.909,2
35.170,1
39.528,8
38.006,9
39.057,2
25.422,8
22.282,9
23.603,8
24.331,5
15.297,4
13.408,1
14.202,9
14.640,8
5.921,2
6.985,3
7.454,6
7.845,4
3.562,9
4.203,2
4.485,6
4.720,7
11.072,5
12.273,2
13.286,2
13.741,8
6.662,6
7.385,0
7.994,6
8.268,7
33.154,2
35.499,7
37.484,2
41.678,2
19.949,6
21.360,9
22.555,0
25.078,6
42.119,3
46.580,0
50.281,8
54.147,8
25.344,1
28.028,2
30.255,6
32.581,9
11.514,3
13.831,5
14.737,7
15.878,8
6.928,4
8.322,7
8.868,0
9.554,6
32.544,2
35.781,7
37.339,5
40.028,2
19.582,5
21.530,6
22.468,0
24.085,8
*berekend aan 1,6619 SGD per EUR (referentiewisselkoers 2013)
9
OS | Werk en Economie
in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR in miljoen SGD in miljoen EUR
BUSINESS REPORT Samenstelling van secundaire sector (o.b.v. toegevoegde waarde in miljard CNY, 2012) 5 056,20
Nutsvoorzieningen
17 227,50
Bouw Maakindustrie
65 789,70
Samenstelling van tertiaire sector (o.b.v. toegevoegde waarde in miljard CNY, 2012) 24 331,50
40 028,20
13 741,80
54 147,80
64 909,20
15 878,80 41 678,20
10
7 845,40
Transport en opslag
IT en communicatie
Groothandel en detailhandel
Hotels en cateringdiensten
Financiële diensten (incl. verzekeringen)
Vastgoed
Zakelijke diensten
Andere diensten
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT Groei naar primair, secundair, tertiair (2010 = 100) 130
120
Primair Secundair Tertiair Totaal
110
100
2010
2011
2012
2013
Groei van selectie van subsectoren uit de tertiaire sector (2010 = 100) 140
130
120
110
100
11
2010 Tertiair
2011
2012 Vastgoed
Financiële diensten (incl. verzekeringen)
IT en communicatie
Zakelijke diensten
Hotels en cateringdiensten
2013
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 3.3 Vrijhaven Alle goederen die ingevoerd worden in Singapore zijn onderhevig aan een Goods & Services Tax (GST). Deze bedraagt 7%. Bepaalde producten zijn ook onderhevig aan invoerheffingen. Dit is echter enkel het geval voor alcohol, tabaksproducten, voertuigen en petroleumproducten. De tarieven zijn zeer hoog in Singapore: alcohol gemiddeld S$ 70 per liter (sommige echter ook S$48 tot S$90), tabak gemiddeld S$ 352 per kg en benzine en diesel gemiddeld 3.7 tot 7.2 per dal. Voor voertuigen is de importheffing gemiddeld 20%, fietsen en bromfietsen 12%. Alle andere producten (99% van het totaal) zijn vrijgesteld van invoertaksen (Singapore is in essentie een ‘free port’). (FIT, 2014)
12
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 4. Handel 4.1 Algemene handelsgegevens Algemene handelsgegevens (WTO, 2014) Belangrijkste exportbestemmingen Singapore (2012) 1. Maleisië 12,3% 2. Hongkong 11,0% 3. China 10,8% 4. Indonesië 10,6% 5. EU 9,2%
Belangrijkste importbronnen Singapore (2012) 1. EU 2. Maleisië 3. China 4. Verenigde Staten 5. Zuid-Korea
12,6% 10,6% 10,3% 10,2% 6,7%
Verdeling exportproducten Singapore (2012) Landbouwproducten Grondstoffen en mineralen Fabrikaten
Verdeling importproducten Singapore (2012) Landbouwproducten Grondstoffen en mineralen Fabrikaten
3,7% 34,2% 59,7%
2,4% 19,6% 69,2%
Singaporese dienstensector: import en export 2012 Export diensten uit Singapore (miljoen US$) 111.932 Import diensten naar Singapore (miljoen US$) 117.744
Jaarlijkse verandering (percentage) 2011 2012 15% 3% 17% 3%
4.2 Vlaamse handel met Singapore 4.2.1 Producten Vlaamse goederenhandel met Singapore (FIT, 2014) Export* Variatie, jaar op Import* jaar 2009 668,1 1.845,6 2010 688,7 + 3,07% 2.842,2 2011 928,3 + 34,80% 2.822,0 2012 1.150,5 + 23,94% 3.982,9 2013 1.130,4 - 1,75% 3.778,0 *in miljoen EUR Belangrijkste Vlaamse exportproducten naar Singapore (2013): 1. Diamant 2. Machines & mechanica 3. Farmaceutica 4. Organische chemische producten 5. Minerale brandstoffen 6. Kunststoffen
13
14,48% 13,14% 11,81% 10,54% 8,06% 5,62%
Variatie, jaar op jaar
Handelsbalans*
+ 54,00% - 0,71% + 41,14% - 5,15%
- 1.177,5 - 2.153,6 - 1.893,7 - 2.832,4 - 2.647,5
Belangrijkste Vlaamse invoerproducten uit Singapore (2013): 1. Organische chemie 51,22% 2. Farmaceutica 39,83% 3. Machines & mechanica 2,19% 4. Optica en precisie-instrumenten 1,91% 5. Elektrische apparatuur 1,42% 6. Diamant 1,14%
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 4.2.2 Diensten Tot vandaag is het nog niet mogelijk om over diensten in- en uitvoerstatistieken te publiceren op het gewestelijke niveau. Volgende cijfers handelen dus over de Belgische buitenlandse handel in diensten, niet enkel de Vlaamse (FIT, 2014). Belgische uitvoer van diensten naar Singapore (FIT, 2014) Sectoren (in 1.000 EUR) 2011 Andere commerciële diensten* 303.653 Transport 134.828 Royalties en licenties 27.526 Financiële diensten 23.278 Communicatie 21.739 Overige diensten 28.601
2012 404.694 176.325 36.500 18.207 20.428 33.594
2013 309.136 173.906 39.750 24.921 21.586 30.411
2013 (% totaal) 51,55% 29,00% 6,63% 4,16% 3,60% 5,07%
Totaal diensten 539.625 689.748 599.710 100% * driehoekshandel, PR, reclame-, marktonderzoek en adviesdiensten, accountancy en juridisch advies, onderzoek en ontwikkeling, transacties tussen filiaalbedrijven, architectuur- en engineering, makelaars- en commissielonen, leasingtransacties, land- en mijnbouwoperaties en lokale verwerking en milieubeheer Belgische invoer van diensten uit Singapore (FIT, 2014) Sectoren (in 1.000 EUR) 2011 2012 2013 2013 (% totaal) Transport 102.007 140.396 137.682 44,89% Andere commerciële diensten* 57.250 180.999 113.510 37,01% Financiële diensten 7.146 13.001 16.159 5,27% Reisverkeer 13.389 12.986 11.863 3,87% Informatica en berichtgeving 5.637 8.192 10.811 3,52% Overige diensten 20.133 18.719 16.692 5,44% Totaal diensten 205.562 374.293 306.717 100% * driehoekshandel, PR, reclame-, marktonderzoek en adviesdiensten, accountancy en juridisch advies, onderzoek en ontwikkeling, transacties tussen filiaalbedrijven, architectuur- en engineering, makelaars- en commissielonen, leasingtransacties, land- en mijnbouwoperaties en lokale verwerking en milieubeheer
14
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 5. Buitenlandse directe investeringen 5.1 Singaporese investeringen in het buitenland 5.1.1 Algemeen Singaporese buitenlandse directe investeringen (FDI) Totale netto FDI-flow naar het buitenland (Department of Statistics Singapore, 2014) In mln. SGD In mln. EUR*
2005 21.592,5
2006 44.467,9
2007 71.517,3
2008 - 5.134,4
2009 59.871,5
2010 57.110,5
2011 17.008,2
2012 16.337,9
12.992,7
26.757,3
43.033,5
- 3.089,5
36.025,9
34.364,6
10.234,2
9.830,9
*berekend aan 1,6619 SGD per EUR (referentiewisselkoers 2013)
Totale FDI stocks in het buitenland (Department of Statistics Singapore, 2014) In mln. SGD In mln. EUR*
2005 201.530,7
2006 245.998,6
2007 317.515,9
2008 312.381,5
2009 372.253,0
2010 429.363,5
2011 446.371,7
2012 462.709,6
121.265,2
148.022,5
191.056,0
187.966,5
223.992,4
258.357,0
268.591,2
278.422,0
2009 828,0
2010 - 706,0
2011 - 3.242,0
2012 597,0
*berekend aan 1,6619 SGD per EUR (referentiewisselkoers 2013)
Totale netto FDI-flow van Singapore naar België (OESO, 2014) In mln. EUR
2005
-42,0
2006 135,0
2007 386,0
2008 4.975,0
5.1.2 Singaporese investeringen in Antwerpen •
PSA Antwerp: baat een reeks terminals uit in Antwerpen, met name: o Deurganck Terminal (102 ha) o Noordzee Terminal (79 ha) o Europa Terminal (72 ha) o Churchill Terminal (kaaien 408 – 416) (60 ha) o MSC PSA European Terminal (MPET) ( 167 ha) – joint venture tussen PSA en Terminal Investment Limited (TIL). MPET is de belangrijkste Europese hub voor MSC. o Coil Terminal (3,2 ha) – uitgebaat door NHS, een partnerschap tussen PSA en Nova Natie groep o Steel Terminal (16,7 ha) - uitgebaat door NHS, een partnerschap tussen PSA en Nova Natie groep o Churchill Terminal (kaaien 416 – 420) (20 ha) - uitgebaat door NHS, een partnerschap tussen PSA en Nova Natie groep PSA Antwerp telt ongeveer 2.600 personeelsleden. Inzake containertrafiek behandelde PSA Antwerp 8,57 miljoen TEU in 2013, goed voor 13,87% van het globale totaal van PSA. Stukgoed wordt binnen het partnerschap NHS afgehandeld. (PSA Antwerp, 2014)
15
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT
Locaties van PSA in Antwerpen
Totaal aantal buitenlandse investeringen in provincie Antwerpen (E&Y, 2014)
Buitenlandse investeringsprojecten in provincie Antwerpen 60 50 40 Buitenlandse investeringsprojecten in provincie Antwerpen
30 20 10 0
2010
2011
2012
2013
5.1.3 Singaporese investeringen in België •
16
PSA heeft in 2005 70 miljoen euro geïnvesteerd in de uitbreiding van de activiteiten in de haven van Zeebrugge. Meer bepaald is er geïnvesteerd in extra kranen en spoorlijnen. (De Standaard, 2005)
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT Totaal aantal buitenlandse investeringen in België (E&Y, 2014)
Buitenlandse investeringsprojecten in België 180 175 170 165 Buitenlandse investeringsprojecten in België
160 155 150 145 140
2010
2011
2012
2013
5.2 Buitenlandse investeringen in Singapore 5.2.1 Algemeen Buitenlandse directe investeringen (FDI) in Singapore Netto FDI-inflow uit het buitenland (Department of Statistics Singapore, 2014) In mln. SGD In mln. EUR*
2005 47.001,9
2006 46.673,6
2007 96.072,7
2008 44.017,8
2009 64.113,7
2010 51.684,5
2011 52.525,1
2012 67.781,2
28.282,0
28.084,5
57.809,0
26.486,4
38.578,6
31.099,6
31.605,5
40.785,4
*berekend aan 1,6619 SGD per EUR (referentiewisselkoers 2013)
Buitenlandse FDI stocks in Singapore (Department of Statistics Singapore, 2014) In mln. SGD In mln. EUR*
2005 323.821,1
2006 370.494,7
2007 466.567,4
2008 510.585,2
2009 574.698,9
2010 626.383,4
2011 678.908,5
2012 746.689,7
194.849,9
222.934,4
280.743,4
307.229,8
345.808,4
376.908,0
408.513,5
449.298,8
2009 - 257,0
2010 272,0
2011 - 15,0
2012 679,0
*berekend aan 1,6619 SGD per EUR (referentiewisselkoers 2013)
Totale netto FDI-flow van België naar Singapore (OESO, 2014) In mln. EUR
17
2005 1.205,0
2006 551,0
2007
19,0
2008 7.467,0
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 5.2.2 Investeringen in Singapore met Antwerpse link •
•
• • •
•
• •
•
• •
•
• • • • • • •
18
Katoen Natie (Platinum Sponsor BLBG): besliste in 2013 tot een bijkomende investering in de Jurong Logistics Terminal, goed voor een extra 50.000m² bij de al bestaande 112.000 m². Het gaat om fase vier, goed voor een investering van 56 miljoen Singaporese dollar (+- 33 miljoen EUR). Het Jurong eiland in de Singaporese haven huisvest een belangrijke petrochemische cluster, waarbinnen Katoen Natie de grootste logistieke speler is. (De Standaard, 2013) Gunvor, met operationele zetel in Genève heeft een handelskantoor in Singapore. Gunvor heeft in 2012 de Antwerpse raffinaderij BRC overgenomen. (Knack, 2012) – Luc Speeleveld is individual member van BLBG BCD Travel: Het regionale hoofdkantoor voor Asia Pacific is gevestigd in Singapore. (BCD Travel, 2014) Crown: Het regionale hoofdkantoor is gevestigd in Singapore. (Crown, 2014) Luxaviation heeft een kantoor geopend in Singapore. (Luxaviation, 2014) Luxaviation is eigenaar van Abelag, die begin 2014 Unijet heeft overgenomen. Abelag heeft een magazijn voor onderdelen en een onderhoudsafdeling in Deurne. Het stationeert er ook twee vliegtuigen. De referentieaandeelhouder van Luxaviation is de Duitse groep Fairjets. (Made In Antwerpen, 2014) Kuehne + Nagel: heeft zich in 1970 in Singapore gevestigd. Singapore huisvest, naast het nationale hoofdkantoor, ook het South Asia Pacific Headquarters. (KN, 2014) Een van de diensten die Kuehne + Nagel aanbiedt is LCL (Less-than-Container-Load). Singapore is, na Shanghai, de grootste LCL-hub van Kuehne + Nagel in de Aziatisch-Pacifische regio. (TLN, 2014) Lanxess: heeft in juni 2013 een butylrubberfabriek geopend in op Jurong. Een Nd-PBR fabriek is momenteel nog onder constructie en wordt vermoedelijk opgeleverd in 2015. Daarnaast heeft Lanxess ook een biocidefabriek in Singapore. (Lanxess, 2014) Vopak (hoofdkantoor in Rotterdam) investeert in een LPG-opslagfaciliteit in Singapore met een initiële capaciteit van 80.000 m³. De investering kadert in het Jurong Island 2.0 initiative, hetgeen tot doel heeft de competitiviteit van de petrochemische industrie in Singapore te versterken. (Vopak, 2013) BASF: BASF heeft haar regionaal hoofdkantoor voor Zuidoost-Azië in Singapore. Singapore huisvest de Regional Business Units voor Construction, Crop Protection, Paper, Performance Chemicals en Petrochemicals. Singapore huisvest eveneens de Global Business Unit voor performance chamicals voor leder en textiel. Singapore doet ook dienst als regionaal distributiecenter voor BASF. In samenwerking met Shell Eastern Petroleum (50/50 joint venture, nl. ELLBA Eastern Pte Ltd.) produceert BASF styrene monomer en propylene oxide. ELLBA vertegenwoordigd een totale investering van 500 miljoen USD (376 miljoen EUR). Sinds april 2006 heeft BASF een R&D laboratorium voor “nanostructured surfaces” in Singapore. Dit labo omvat sinds mei 2007 ook de afdeling Organic Electronics en is in 2008 omgedoopt tot BASF Global Research Center Singapore. (BASF, 2014) Atlas Copco: Singapore huisvest het regionale hoofdkantoor voor Zuidoost-Azië. (Atlas Copco, 2014) ExxonMobil: heeft een raffinaderij en chemische productie-eenheid in Singapore. Beiden zijn volledig geïntegreerd en vormen het grootste geïntegreerde petrochemische complex ter wereld van ExxonMobil Chemical. ExxonMobil produceert ook LPG in Singapore. Verder is Singapore de thuishaven van de Fuels & Lubricants Marketing-afdeling. (ExxonMobil, 2014) Alcatal-Lucent: heeft een kantoor in Singapore. Alcatel-Lucent heeft in maart 2014 een contract afgesloten met SEA-ME-WE 5, een consortium van 15 telecomoperatoren, om een nieuwe onderzeese kabelverbinding te installeren die uiteindelijk Singapore met Europa (Frankrijk) zal verbinden met een snelheid van 100 Gbit/s. (Alcatel-Lucent, 2014) Total: heeft haar regionaal kantoor voor Azië en de Pacifiek in Singapore. (Total, 2014) Bayer: heeft een kantoor in Singapore. (Bayer, 2014) Evonik: heeft een kantoor in Singapore sinds 2000 en een productie-eenheid voor high-performance lubricants op Jurong Island sinds 2008. (Evonik) SGS: heeft een kantoor en twee labo’s in Singapore. (SGS, 2014) Monsanto: heeft een regionaal kantoor voor sales & marketing in Singapore sinds 1969. (Monsanto, 2014) AGFA: heeft een sales en support afdeling in Singapore. (AGFA, 2014) Ineos: heeft een kantoor in Singapore. (Ineos, 2014)
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT •
• • • • • • • • •
• • • • • • • • • • • • • • • • • • •
• • • • • • • • • •
19
Schenker: heeft haar regionale hoofdkantoor in Singapore. Daarnaast heeft een multifunctioneel logstiek center in Singapore sinds 1998, gevolgd door een Mega-hub in het Airport Logistics Park of Singapore in 2006. (Schenker, 2014) Styrolution: heeft het hoofdkantoor voor Zuidoost-Azië in Singapore. (Styrolution, 2014) EuroChem: heeft een regionaal kantoor in Singapore. (EuroChem, 2014) Cummins: is aanwezig in Singapore met kantoren m.b.t. dieselverkoop, power generation en infosystems. (Cummins, 2014) Kuehne + Nagel: heeft het regionaal hoofdkantoor voor Zuid-Azië en de Pacifiek in Singapore, zowel als een afdeling van Nacora Insurance Agency. (Kuehne+Nagel, 2014) SCR-Sibelco: De holding Sibelco Asia heeft haar hoofdkantoor in Singapore. (Sibelco, 2014) Strabag: is in Singapore vertegenwoordigd door Züblin South East Asia. (Strabag, 2014) Praxair: heeft een afdeling in Singapore m.b.t. Surface Technologies en een afdeling m.b.t. Electronics. (Praxair, 2014) Stolthaven: is aanwezig in Singapore via Stolt-Nielsen Singapore Pte. Ltd. en heeft er een terminal. (Stolthaven, 2014) Cofely Axima: Cofely South East Asia Pte Ltd heeft het hoofdkantoor in Singapore. Het Senoko Power Station, de grootste elektriciteitscentrale van Singapore, is gekocht door Lion Power Holdings in september 2008 voor 3,65 miljard SGD (2,2 miljard EUR). Deze holding is eigendom van een consortium met o.m. Marubeni, GDF Suez en Kansai Electric Power Company. (Cofely, 2014) MSC: MSC South East Asia heeft het hoofdkantoor in Singapore. (MSC, 2014) Philip Morris: Philip Morris Singapore Pte Ltd heeft het hoofdkantoor in Singapore, met ongeveer 130 werknemers. (Philip Morris, 2014) Technicolor: Technicolor Asia Pacific Holdings Pte Ltd en Technicolor Asia Pacific Investments Pte Ltd zijn beiden gevestigd in Singapore. (Technicolor, 2014) Mourik: heeft een kantoor in Singapore. (Mourik, 2014) CMA CGM: is in Singapore aanwezig d.m.v. CMA CGM & ANL (S) Pte Ltd. (CMA CGM, 2014) Ferranti: heeft een kantoor in Singapore. (Ferranti, 2014) Kuraray: Kuraray Asia Pacific Pte Ltd heeft het hoofdkantoor in Singapore. (Kuraray, 2014) Rentokil: heeft een afdeling in Singapore. (Rentokil, 2014) Federal-Mogul: heeft een kantoor in Singapore. (Federal Mogul, 2014) SDV Logistics: heeft een kantoor in Singapore. (SDV, 2014) Vopak: baat 5 terminals uit in Singapore: Banyan, Penjuru, Sakra, Sebarok en Jurong Rock Caverns. (Vopak, 2014) Manuchar: heeft een kantoor in Singapore. (Manuchar, 2014) Nippon Shokubai: produceert acrylic acid in Singapore. (Shokubai, 2014) Cargotec: heeft een kantoor in Singapore. (Cargotec, 2014) Chicago Metallic: heeft een kantoor in Singapore. (Chicago Metallic, 2014) BDP International: heeft het regionale hoofdkantoor voor Asia Pacific in Singapore. (BDP, 2014) UPS: heeft een kantoor in Singapore. (UPS, 2014) Teva Pharma: heeft het Far East Regional Office in Singapore. (Teva Pharma, 2014) Goodyear: is aanwezig in Singapore met zowel een sales office als de Goodyear Orient Company Ltd die het de globale aankopen van natuurlijk rubber voor Goodyear beheert (aankopen, leveren, financieren en kwaliteitscontrole). (Goodyear, 2014) Ecu-Line: heeft een kantoor in Singapore. (Ecu-Line, 2014) Kuwait Petroleum: heeft haar regionaal hoofdkantoor voor Zuidoost-Azië in Singapore. (KPC, 2014) Safmarine: heeft een kantoor in Singapore met 10 werknemers. (Safmarine, 2014) Damco: heeft kantoren in Singapore. (Damco, 2014) Fujifilm: heeft haar hoofdkantoor voor Zuidoost-Azië in Singapore. Daarnaast is er ook een productiesite, nl. Fujifilm Hunt Chemicals. (Fujifilm, 2014) Exmar: heeft een kantoor in Singapore, gespecialiseerd in LNG Shipmanagement. (Exmar, 2014) Hyundai: werkt in Singapore samen met Komoco Motors als verkooppunt. (Hyundai, 2014) Intel: heeft een kantoor in Singapore. (Intel, 2014) Young & Rubicam: heeft een kantoor in Singapore. (Y&R, 2014) Ahlers: heeft een kantoor in Singapore. (Ahlers, 2014)
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT •
iMinds heeft kantoren in Bloc71, een oude fabriek van JVC die is omgebouwd tot één van de voornaamste start-up hubs in Singapore, vlakbij de campus van INSEAD en van de National University of Singapore. Jaarlijks krijgen enkele jonge Belgische starters de kans om gedurende zes maanden kosteloos te gaan werken in de kantoren van iMinds in Singapore. Daarbij krijgen ze lokaal advies en ondersteuning en ook een tegemoetkoming in hun reis- en verblijfskosten. Recente starters die zo in Singapore ervaring hebben kunnen opdoen zijn: o Adhese (uit Gent) – matching van inhoud en reclame met de juiste doelgroep en vice versa http://adhese.com/ o BuboBox (uit Ham) – detecteren van “merkambassadeurs” onder fans/klanten/gebruikers http://www.bubobox.com/ o ComSof (uit Gent) software en consultancy gespecialiseerd in fiberverbindingen http://www.comsof.com/ o CourierIQ (uit Antwerpen) – groene last-mile oplossingen door opdrachtgevers, lokale koeriers en logistieke & transportbedrijven in 1 netwerk bij elkaar te brengen http://courieriq.be/ Belgische bedrijven die momenteel (stand van zaken op 3/10/2014) actief zijn in de kantoren van iMinds in Singapore, al dan niet betalend, zijn: o
o
o
o
o o
Posios (uit Gent) – mobiel kassasysteem voor iPhone, iPad en iPad-mini. Zij zijn o.a. in november 2013 gecontacteerd door restaurantuitbater Murni Discovery uit Maleisië (Knack, 2013) http://www.posios.com/nl/ Escaux (uit Waver) – ‘Unified Communication solutions’, met Fixed Mobile Unification, Social Network integration en webRTC. http://www.escaux.com/ Vivaldi Software (uit Kortrijk) – software voor kwaliteitsbeheer (documentenbeheer, klachtenbeheer, actieplan, audits, beheer van opleidingen en competenties …) - corporate member van BLBG http://www.vivaldisoftware.com/ B.U.T. (uit Schelle) – interactieve media, print en video – Jean-Pierre De Moor is individual member van BLBG http://www.but.be/ iText (uit Gent) – bewerkingssoftware voor PDF-bestanden http://itextpdf.com/ Trusted Family (uit Waver) – beveiligd platform voor informatiebeheer gericht op families http://www.trustedfamily.net/
iMinds over Singapore als locatie voor tech startups: ‘Het beschikt ook over excellente technologie en de infrastructuur om techbedrijven ten volle te laten groeien. Het land heeft één van de meest verbonden bevolkingen ter wereld en staat op de eerste plaats in smartphone-penetratie. Dankzij voortdurende verbeteringen van de overheid aan de netwerken van het land, zal de aanvaarding van nieuwe technologie ook niet verstoord worden door een gebrek aan bandbreedte. De grote technologiespelers vinden er hun weg naartoe en voorname spelers als Facebook, Google en Yahoo zijn er al een tijdje gevestigd. Sinds begin 2012 huisvest Singapore ook het regionale hoofdkwartier van Rocket Internet, Europa’s grootste internetincubator, opgericht door de befaamde Samwer broers. Vanuit Singapore stuurt Rocket Internet een e-commerce blitzkrieg aan in zes Zuidoost-Aziatische landen: hun Amazon-kloon Lazada en fashion e-tailer Zalora, elk ondersteund door honderden miljoenen dollars aan durfkapitaal, behoren vandaag tot de grootste en meest bloeiende online winkels in de regio, en met hun voedselbezorgdienst Food Panda laten de Samwer broers de plaatselijke bevolking kennismaken met het gemak van kant-en-klare maaltijden geleverd aan huis.
20
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT Ook de toegang tot financiering is steeds minder een probleem, dankzij durfkapitalisten zoals Sequoia, incubators en accelerators zoals Pollenizer, en fondsen en business angels als Eduardo Saverin die allen zijn gevestigd rond de eilandstaat. Ook grote lokale bedrijven investeren meer en meer in technologie, zoals bijvoorbeeld telecommunicatiereus SingTel via het Innov8 fonds.’ (iMinds, 2014)
5.2.3 Buitenlandse investeringen in Singapore met Belgische link
21
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT 6. Actualiteit •
•
•
Singapore investeert sterk in startups : Singapore is een belangrijke locatie voor start-ups. Eén van de belangrijkste start-up hubs in Singapore is Blk71, gelegen vlak bij de campus van INSEAD en van de National University of Singapore. Ook het Vlaamse iMinds, een digitaal onderzoekscentrum dat ook start-ups begeleidt, heeft daar kantoren. iMinds geeft zo jaarlijks enkele jonge start-ups de kans om gedurende zes maanden kosteloos te gaan werken in de kantoren van iMinds in Singapore om het potentieel van expansie naar Singapore en haar Zuidoost-Aziatische buren te ontdekken. Zo ook het Antwerpse CourierIQ, een onafhankelijk opererende First & Last Mile Community die opdrachtgevers, lokale koeriers, Logistieke & Transport bedrijven in 1 netwerk en platform via veilige IT & automatisering bij elkaar brengt. Ook de Gentse start-up Posios heeft hier een kantoor dat tot stand kwam na een studentenuitwisselingsproject tussen iMinds en de Singapore Management University (de rector van Singapore Management University is Vlaming Arnaud De Meyer). DEME (Platinum Sponsor BLBG): Dredging International Asia Pacific (DIAP), een dochter van DEME, heeft in 2013 een contract ter waarde van 1,02 miljard SGD (+- 625 miljoen EUR) binnengehaald in een joint venture met Starhigh Asia Pacific. Beide partners zouden een gelijkwaardige bijdrage leveren aan de werken. De opdracht omvat een landwinning van 148 ha ter uitbreiding van Jurong Island, in opdracht van de Singaporese overheid. Op Jurong Island wordt een gigantisch raffinage- en petrochemisch complex gebouwd. (De Standaard, 2013) Boskalis en Van Oord (NL), naast Jan De Nul een van de belangrijkste concurrenten van DEME, heeft in juli 2014 een contract binnengehaald om de containerhaven van Tuas Mage Port uit te breiden. In consortium met het Koreaanse Hyundai en Samsung en het Japanse Penta Ocean werd het contract ter waarde van 570 miljoen EUR binnengehaald, waarvan circa 100 miljoen EUR naar Boskalis en Van Oord zal gaan. (RTL Nieuws, 2014) In de FDI Attraction index van UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development) staat België op de tweede plaats, na Hongkong en voor Singapore. (UNCTAD, 2012) Deze index houdt rekening met de buitenlandse investeringen van de voorgaande 3 jaar, maar houdt daarbij naast het absolute cijfer ook rekening met het aandeel van die buitenlandse investeringen in het BBP. Dit betekent dat deze indicator met de nodige voorzichtigheid moet geïnterpreteerd worden. Deze indicator is na 2012 niet meer geüpdatet door UNCTAD.
Wanneer er enkel naar inkomende buitenlandse investeringen wordt gekeken is de VSA de onbetwiste nummer 1, met Singapore op plaats 7 in 2013. België staat helemaal onderaan de lijst in 2013, met
22
OS | Werk en Economie
BUSINESS REPORT een netto desinvestering (- 2,4 miljard USD). Enkel Angola, Zwitserland en Polen kennen een grotere netto desinvestering. (UNCTAD, 2012) •
•
•
•
•
•
•
23
De haven van Singapore, de haven van Antwerpen en de haven van Zeebrugge hebben in 2013 een samenwerkingsovereenkomst getekend om LNG (vloeibaar aardgas) efficiënt te leveren als scheepsbrandstof. De haven van Singapore is wereldmarktleider in deze technologie en de grootste bunkerhaven waar LNG kan getankt worden. De havens van Zeebrugge en Antwerpen investeren in veilige bunkerfaciliteiten. (Port of Antwerp, 2013) (Het Nieuwsblad, 2013) Maritime City: London is de absolute wereldspeler aangaande maritiem gerelateerde zakelijke dienstverlening, gevolgd door Singapore en Hongkong. Deze twee laatste zijn beide voormalig Britse kroonkoloniën met een juridisch systeem dat sterk gerelateerd is aan het Engelse common lawsysteem, wat op zich dan weer het maritiem recht sterk bepaald. Singapore heeft echter de ambitie om nog meer maritieme dienstverleners naar Singapore te halen, om de toegevoegde waarde die deze dienstverleners creëren te capteren, maar eveneens om zo onrechtstreek ook sterker te wegen op het aansturen van de goederenstromen. (Voka, 2014) Luther LLP, een Duits juridisch adviesbureau met o.m. kantoren in Singapore, is platinum sponsor van BLBG. (Luther, 2014) De G6-alliantie heeft verscheidene schepen van de Far East Loop (loop 4) afgeleid van Rotterdam naar Antwerpen wegens congestieproblemen in Rotterdam. (Nieuwsblad Transport, 2014) De G6-alliantie bestaat uit American President Lines, Hapag Lloyd, Hyundai Merchan Marine, Mitsui, Nippon en OOCL. De G6 heeft in april 2014 een wereldwijde service center geopend in Singapore, van waaruit de administratie en coördinatie van de gezamenlijke werkzaamheden wordt geregeld. (Nieuwsblad Transport, 2014) Euronav heeft op 5 januari 2014 aangekondigd om 15 Very Large Crude Carriers (VLCC) van Maersk Tankers Singapore Pte Ltd. over te nemen voor 980 miljoen USD (+- 738 miljoen EUR). 8 hiervan zijn al geleverd in de eerste helft van 2014. (Euronav, 2014) Keppel Seghers, oorspronkelijk een Belgisch bedrijf met maatschappelijke zetel in Willebroek, nu volledig in handen van het Singaporese Keppel Corporation Ltd., bouwde in Singapore de Ulu Pandan NEWater plant, één van ’s werelds grootste installaties voor de behandeling van huishoudelijk en industrieel afvalwater, zeewater, oppervlaktewater en brak water voor hergebruik als industrieel en proceswater, maar ook als drinkwater. Dit project werd aan Keppel Seghers toegewezen in 2005 om te ontwerpen, bouwen, onderhouden en uit te baten gedurende 20 jaar. (Vlaams Netwerk Watertechnolgie: www.tnav.be) Het Aarschotse meisjeskoor Scala startte haar Aziatische tournee op 30 september in het Star Theatre in Singapore. Tot en met 9 oktober doet de tournee nog verschillende steden in Zuid-Korea aan. De broers Kolacny hebben plannen om zowel in Singapore als in Zuid-Korea een lokale Scala-afdeling op te richten om de concerten in dit deel van de wereld te verzorgen. (HLN, 2014) Eurostar Diamond Traders zullen aanwezig zijn op de Singapore Jewellery & Gem Fair van 23 – 26 oktober 2014. (Eurostar Diamond, 2014)
OS | Werk en Economie