BORSTVOEDING TIJDENS DE KRAAMZORG - EN DAARNA? PRESENTATIE OVER BORSTVOEDINGSBELEID DAG VOOR DE KRAAMZORG - 9 SEPTEMBER 2014 MARTINA SCHIPPERS, IBCLC
INHOUD 1. BORSTVOEDINGSBELEID: HOE IS HET ONTSTAAN? 2. HELPT BORSTVOEDINGSBELEID ?
3. WAT ZEGGEN DE CIJFERS? 4. WAT IS HET DOEL VAN BELEID? 5. KAN IK ER ALS KRAAMVERZORGSTER WAT AAN DOEN?
EVEN TERUG IN DE TIJD • TOT ONGEVEER 1950 WERELDWIJD BORSTVOEDING DE NORM • ROND 1900 BEGON ONTWIKKELING VAN KUNSTMATIGE ZUIGELINGENVOEDING
NB:
BORSTVOEDING WAS DE NORM, MAAR ‘ROZE BORSTVOEDINGSWOLKEN’ BESTONDEN OOK TOEN NIET!
EVEN TERUG IN DE TIJD (2) BORSTVOEDING TOT 1950 DE NORM, MAAR: • VEEL MOEDERSTERFTE… WIE VOEDT DE BABY? MIN/VOEDSTER • TOEN OOK MOEDERS MET ONVOLDOENDE MELKPRODUCTIE • GEEN ANTIBIOTICA (PENICILLINE) BESCHIKBAAR • SCHADELIJKE GEWOONTEN, ZOALS WEGGOOIEN VAN COLOSTRUM • KOEMELK WERD AL EEUWEN GEBRUIKT (MET SOMS DRAMATISCHE GEVOLGEN)
EVEN TERUG IN DE TIJD (3) • EIND 19E EEUW ONTWIKKELING VAN KUNSTMATIGE ZUIGELINGENVOEDING • ONTWIKKELING VAN FLESSEN/RUBBERSPENEN MAAKTEN KV ‘VEILIGER’/MAKKELIJKER • EERST GING ALLEEN ELITE OVER OP KV • NA WO-II KV BREDER VERSPREID EN MEER EN MEER DE NORM
WAAROM KUNSTVOEDING? • VERTROUWEN IN TECHNOLOGIE/WETENSCHAP (KAN NATUUR VERBETEREN) • CULTUUR: I.P.V. ‘BIORITME’ STEEDS MEER OP ‘DE KLOK’ > RIGIDE VOEDINGSTIJDEN DIT WORDT WAT MINDER TIJDENS/NA DE JAREN ’60 MAAR TOT VANDAAG WORDT GEBREK AAN RITME - ZEKER IN HET BEGIN - ALS PROBLEEM ERVAREN DOOR OUDERS & ZORGVERLENERS
• OPKOMST ORALE ANTICONCEPTIE • WEDERZIJDSE BEÏNVLOEDING VAN ARTSEN <-> INDUSTRIE <-> MARKETING/RECLAME • KENNIS OVER BORSTVOEDING LEKT WEG
RESULTAAT • BORSTVOEDINGSCIJFERS
• MIDDEN JAREN ‘70 BEGINT NOG NIET DE HELFT VAN DE NEDERLANDSE MOEDERS MET BORSTVOEDING
HET TIJ KEERT VRIJWILLIGERS ORGANISATIES: • EIND JAREN ‘50 WORDT LA LECHE LEAGUE (LLL) OPGERICHT IN VS • IN 1976 NEDERLANDSE AFDELING VAN LLL OPGERICHT • IN 1978 VERENIGING BORSTVOEDING NATUURLIJK (VBN) INTERNATIONAAL: • WORLD HEALTH ORGANIZATION (WHO) BEGINT JAREN ‘70 (MEERJARIGE) ONDERZOEKEN NAAR DE VOEDING VAN KINDEREN
WHO STUDIES… OVER HET AL DAN NIET GEVEN VAN BORSTVOEDING TONEN AAN DAT KINDEREN DIE GEEN BORSTVOEDING KRIJGEN, WERELDWIJD O.A.: • DRIE TOT VIJF KEER HOGERE KANS HEBBEN OM TE STERVEN VOOR HET VIJFDE LEVENSJAAR
• HOGER RISICO OP DIARREE • HOGER RISICO OP LONGONTSTEKING • OP LANGERE TERMIJN HOGER RISICO OP OVERGEWICHT, TYPE 2 DIABETES, HOGERE BLOEDDRUK
VERVOLG WHO STUDIES… MOEDERS DIE GEEN BORSTVOEDING GEVEN, HEBBEN HOGER RISICO OP: • EIERSTOKKANKER
• BORSTKANKER • MEER BLOEDVERLIES NA DE BEVALLING
ADVIES WHO OVER BORSTVOEDING • TOT ZES MAANDEN VOLLEDIG BORSTVOEDING GEVEN • DAARNA VOEDINGSMIDDELEN INTRODUCEREN, MAAR NOG STEEDS IN COMBINATIE MET BORSTVOEDING TOT 24 MAANDEN • BIJ VOORKEUR KIND ZELF LATEN SPENEN
INTERNATIONAL CODE 1981 INTERNATIONAL CODE OF MARKETING OF BREASTFEEDING SUBSTITUTES • WAAROM…?
INTERNATIONAL CODE 1981 INTERNATIONAL CODE OF MARKETING OF BREASTFEEDING SUBSTITUTES • GEEN RECLAME VOOR KUNSTVOEDING • GEEN GRATIS PROEFMONSTERS VOOR (A.S.) MOEDERS • GEEN PROMOTIE VAN PRODUCTEN IN ZIEKENHUIZEN
• GEEN GIFTEN AANNEMEN VAN FABRIKANTEN DOOR ZORGPROFESSIONALS • GEEN TEKSTEN OF PLAATJES OP PRODUCTEN DIE KUNSTVOEDING IDEALISEREN • INFO NAAR PROFESSIONALS IN GEZONDHEIDSZORG MOET WETENSCHAPPELIJK EN FEITELIJK ZIJN • OOK OP PAKKEN KV MOETEN VOORDELEN VAN BV WORDEN GENOEMD, PLUS NADELEN KV • KV PRODUCTEN MOETEN VAN HOGE KWALITEIT ZIJN
1990… DE 10 STAPPEN 1990 “INNOCENTI DECLARATION” MET VIER DOELEN (TE BEREIKEN IN 1995): 1) MEER AANDACHT/REGELGEVING VOOR DE INVOERING VAN DE WHO-CODE 2) REGELGEVING RONDOM WERK/BORSTVOEDING ( BIJV. KOLFRECHT) 3) HET OPRICHTEN VAN NATIONALE BORSTVOEDINGSCOMITE’S 4) DE INTRODUCTIE VAN DE ‘10 STAPPEN’ VOOR SUCCESVOL BORSTVOEDING GEVEN
BABY-FRIENDLY HOSPITAL INITIATIVE (1991) • IN NEDERLAND BEKEND GEWORDEN DOOR STICHTING ZORG VOOR BORSTVOEDING (1996) EN DE BORSTVOEDINGSCERTIFICATIE • DOEL: HET GEVEN VAN BORSTVOEDING BEVORDEREN • ACCENT: VERBETERING VAN BEGELEIDING EN ONDERSTEUNING VAN BORSTVOEDING
DE 10 VUISTREGELS 1. BELEID OP PAPIER
7. ROOMING-IN
2. AANLEREN VAARDIGHEDEN
8. VOEDEN OP VERZOEK
3. VOORLICHTING ZWANGEREN
9. GEEN SPENEN
4. HET EERSTE UUR AANLEGGEN
10. VERWIJZEN NAAR BORSTVOEDINGSBEGELEIDINGSGROEPEN
5. UITLEG AANLEG EN PRODUCTIE
6. GEEN ANDERE VOEDING, TENZIJ OP MEDISCHE INDICATIE
SITUATIE IN NEDERLAND • INVOERING WHO-CODE (NIET VOLLEDIG) • STICHTING ZORG VOOR BORSTVOEDING (1996) – BORSTVOEDINGSCERTIFICAAT • MASTERPLAN BORSTVOEDING (2000) • VOEDINGSCENTRUM: BORSTVOEDING VERDIENT TIJD (2002): O.A. WEBSITE, TIJDSCHRIFT
HELPT BORSTVOEDINGSBELEID? • WAT ZEGGEN DE CIJFERS?
BORSTGEVOEDE KINDEREN 1996-2007
MAAKT CERTIFICAAT HET VERSCHIL?
MAAKT CERTIFICAAT HET VERSCHIL? (2)
VERSCHIL OP ACHTSTE DAG
UITSLUITEND BORSTGEVOEDE KINDEREN BIJ 4 MND
CONCLUSIES OVER CIJFERS • BORSTVOEDINGSBELEID EN AANDACHT VOOR BORSTVOEDING WERKT • BIJ GECERTIFICEERDE KRAAMZORG: HOGER STARTPERCENTAGE BV EN HOGER PERCENTAGE UITSLUITEND BV NA 8 DAGEN • ER IS EEN FORSE DALING NA 1 MAAND, GEEN VERSCHIL TUSSEN WEL OF NIET GECERTIFICEERDE KRAAMHULP • VOLGENDE GROTE DALING ROND DE 3E MAAND -> FACTOR: WERK? / ACCEPTATIE?
WAAROM STOPPEN MET BORSTVOEDING? MEEST GENOEMDE REDENEN: 1. TE WEINIG MELK
2. PIJN BIJ VOEDEN 3. TERUGKEER NAAR WERK
FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP START BV EN DUUR BV-PERIODE • SOCIAAL ECONOMISCHE STATUS • OPLEIDINGSNIVEAU VAN DE MOEDER (HOGER OPGELEIDE VROUWEN GEVEN VAKER EN LANGER BV)
• AL EERDER BORSTVOEDING GEGEVEN • WERKSITUATIE
• HOUDING VAN VADER VAN HET KIND, MOEDER VAN DE VROUW, FAMILIE • COMMERCIËLE RECLAME, AANWEZIGHEID VAN SUBSTITUTEN
DOEL VAN BELEID • WAT WIL JE BEREIKEN? • WAT MOET JE ALTIJD IN HET OOG HOUDEN? DOEL: DAT IEDERE MOEDER DIE BORSTVOEDING WIL GEVEN, GOEDE BEGELEIDING KRIJGT EN DAT ZIJ ZOLANG BORSTVOEDING KAN GEVEN ALS ZIJ DAT WENST PROBLEEM: WEET IEDERE VROUW WAT ZE WIL M.B.T. BORSTVOEDING? WAT IS JULLIE ERVARING MET WAT MOEDERS WILLEN?
HOE VER REIKT JE VERANTWOORDELIJKHEID? • NA DE ACHTSTE DAG HOUDT MIJN VERANTWOORDELIJKHEID ECHT OP; WAT VERWACHT JE NOG VAN MIJ? • IK DOE MIJN BEST, MAAR JA, DAN KOMT DE VERLOSKUNDIGE… EN DIE VERTELT WAT ANDERS • HEB IK ZO MIJN BEST GEDAAN, GAAT DE VROUW NAAR HET CONSULTATIEBUREAU EN KRIJGT ZE ANDERE ADVIEZEN
• DE ECHTE ‘DIEHARDS’ HOUDEN HET TOCH WEL VOL… WAAROM AL DIE MOEITE VOOR DEGENEN DIE TOCH NIET WILLEN?
NA DE KRAAMPERIODE… • GEBREK AAN ONDERSTEUNING • BORSTVOEDING DIE TOCH NIET GOED LOOPT
• ONRUST, GEBREK AAN REGELMAAT EN RITME • ONZEKERHEID +++ WAT IS NORMAAL BABYGEDRAG? • TEGENSTRIJDIGE ADVIEZEN
• TRANSITIE NAAR MOEDERSCHAP
“TOP 3” VAN DE LACTATIEKUNDIGE IN WILLEKEURIGE VOLGORDE: • PIJN • TE WEINIG MELK / TE VEEL MELK • ONRUST
WAT KAN IK ER NU AAN DOEN?
CASUS “ONRUST” BIJ BABY BRAM & MOEDER LINDA • LINDA BELT 5 WEKEN NA GEBOORTE BRAM • ONGECOMPLICEERDE ZWANGERSCHAP, BEVALLING EN KRAAMBEDPERIODE • TEPELKLOVEN DAG 1 T/M 5 • GOEDE GROEI • NA VERTREK KRAAMZORG TOENEMENDE ONRUST • MOEDER VAN LINDA HEEFT GEEN BV GEGEVEN, ZUS HEEFT HET GEPROBEERD MAAR NIET GELUKT I.V.M. WEINIG MELK/AFBUIGENDE GROEI; PARTNER STEUNT LINDA.
CASUS “ONRUST” BIJ BABY BRAM & MOEDER LINDA AANTAL VOEDINGEN: WISSELEND; SOMS NOG 10, SOMS 7 (MAAR LINDA STELT OOK VOEDINGEN UIT), WIL BRAM NIET AAN KLEINE VOEDINGEN LATEN WENNEN MET NAME ‘S AVONDS EEN DRAMA, ALDUS LINDA, OMDAT BRAM OM DE ANDERHALF UUR WIL DRINKEN, SOMS ZELFS SNELLER GEPROBEERD: INBAKEREN, VOEDING UITSTELLEN > EINDELOOS RONDLOPEN > MET PINK OF SPEEN, LATEN HUILEN TOT 20 MIN. GOEDE GROEI, GOEDE POEP- EN PLASLUIERS, HAPT GOED AAN, GEEN TEPELPROBLEMEN, ZUIGT GOED DOOR
CASUS “ONRUST” BIJ BABY BRAM & MOEDER LINDA ONRUST, GEBREK AAN REGELMAAT / RITME
• REACTIES • RUST EN REGELMAAT • WAT IS HET IDEE VAN VROUWEN EN ONS? • WANNEER KOMT ER EEN RITME?
CASUS “ONRUST” BIJ BABY BRAM & MOEDER LINDA
• BORSTGEVOEDE KINDEREN CLUSTEREN VAAK, VOORAL TIJDENS DE EERSTE DRIE MAANDEN • CLUSTEREN: ENKELE LANGERE SLAAPJES, GEVOLGD DOOR KORTERE SLAAPPERIODEN EN VAAK AAN DE BORST WILLEN, VOORAL IN DE AVOND • BELANGRIJK: DUIDELIJK BEELD KRIJGEN VAN WAT ER OVER EEN PERIODE VAN 24 UUR GEBEURT
CASUS “ONRUST” BIJ BABY BRAM & MOEDER LINDA ONRUST, WAT KAN IK ER AAN DOEN?
“STAP 10 WHO”: HOE BEREID JE VROUWEN VOOR OP PERIODE NA DE KRAAMZORG?
CASUS “ONRUST” BIJ BABY BRAM & MOEDER LINDA • LEG UIT WAT EEN NORMAAL BORSTVOEDINGSRITME IS • UITLEG OVER NORMAAL GEWICHTSVERLOOP, PLAS- EN POEPLUIERS • ALARMSIGNALEN: WEINIG PLASSEN EN POEPEN, NIET GENOEG AANKOMEN, EXTREME ONRUST > IN 24 UUR ALLEEN HAZENSLAAPJES, KRIJSEN OOK ALS KIND BIJ MOEDER/VADER IS • MAAK VOOR MOEDERS DREMPEL LAAG OM HULP IN TE ROEPEN: TELEFOONNUMMERS GEVEN • GEEF ZE ADVIEZEN WAAR ZE TERECHT KUNNEN VOOR STEUN: MOEDERCAFE’S, VRIJWILLIGERSORGANISATIES, BORSTVOEDINGSFORUM.NL ETC.
CASUS “RUSSISCHE MELK” BABY NATASHA & MOEDER OLGA • EERSTE BABY • OLGA WIL GRAAG BORSTVOEDING GEVEN, ZOLANG MOGELIJK, HET LIEFST TWEE JAAR • NORMALE ZWANGERSCHAP • VLOTTE ONTSLUITING, LANGDURIGE UITDRIJVING • VACUUM • NA ANDERHALF UUR H.O.H.-CONTACT
CASUS “RUSSISCHE MELK” BABY NATASHA & MOEDER OLGA • NATASHA GAAT MET WAT MOEITE AAN DE BORST • DAG 1 EN 2 GEVOELIGE TEPELS, NIET KAPOT • DAG 3 STUWING, VEEL PIJN, TEPELS NIET KAPOT, NATASHA KLEMT • TEPELHOEDJES HELPEN NIET, VERSCHILLENDE HOUDINGEN, MAAKT NIETS UIT • DAG 7 LACTATIEKUNDIGE VAN KRAAMZORGBUREAU > TONGRIEM? • KNO-ARTS KLIEFT, MAAR DENKT DAT HET NIET ZAL HELPEN • OLGA HEEFT NOG STEEDS PIJN
CASUS “RUSSISCHE MELK” BABY NATASHA & MOEDER OLGA • DAG 10, ADVIES ANDERE LACTATIEKUNDIGE: DOOR TE KOLVEN DE TEPELS ONTLASTEN, DAARNA WEER LANGZAAM OPBOUWEN • ADVIES: VEEL HOH-CONTACT, MANUEEL THERAPEUT / OSTEOPATHIE
• STEUN ZOEKEN VIA BV HULPGROEPEN / FORUM ETC / VEEL OPVOLGTELEFOONJTES • KLEMMEN WORDT STEEDS IETS MINDER • WEEK 7: PLOTSKLAPSE VERBETERING DOOR DUIDELIJKE OORZAAK….
KAN IK ER WAT AAN DOEN? • STIMULEER VEEL MEER HOH-CONTACT, NIET ALLEEN 1E UUR OF KRAAMPERIODE • NIET ELK BORSTVOEDINGSPROBLEEM IS IN TIEN DAGEN OP TE LOSSEN, MAAR WELLICHT WEL IN TWEE TOT VIER WEKEN OF WAT LANGER • WAT STAAT VROUWEN TE WACHTEN? HOE BEREID JE VROUWEN VOOR OP TIJD NA KRAAMPERIODE? WEES JE BEWUST VAN JOUW INVLOED!
JE KUNT ER WAT AAN DOEN! • KIJK VERDER BIJ BORSTVOEDINGSPROBLEMEN: HET LIGT NIET ALTIJD AAN DE ‘TECHNIEK’ OF DE ANATOMIE • NIET ALLES IS OP TE LOSSEN BINNEN 10 DAGEN, MAAR DAT IS NIET ALTIJD EINDE BV • GEEF HANDEN EN VOETEN AAN ‘STAP 10 WHO’: BEREID VROUWEN VOOR OP PERIODE NA DE KRAAMZORG • JE HEBT VEEL MEER INVLOED DAN JE DENKT: EEN GOED BEGIN IS HET HALVE WERK
DE GESTAGE DRUPPEL • JE KUNT NIET ELK PROBLEEM OPLOSSEN; • JE BENT NIET DE ENIGE DIE INVLOED HEEFT OP HET STARTEN EN DE DUUR VAN DE BORSTVOEDING;
• MAAR: ONDERSCHAT JOUW INVLOED NIET… • 1% MEER BORSTVOEDING = 1850 MOEDERS EN BABY’S
MIJN WEBSITE: • WWW.BORSTVOEDINGSADVIESROTTERDAM.NL
LITERATUUR • RUTH A. LAWRENCE & ROBERT M. LAWRENCE, BREASTFEEDING: A GUIDE FOR THE MEDICAL PROFESSION, 6TH EDITION, 2005; • OECD, SOCIAL POLICY DIVISION, DIRECTORATE OF EMPLOYMENT, LABOR AND SOCIAL AFFAIRS, OECD FAMILY DATA BASE, BREASTFEEDING RATES, 2009 (TE VINDEN OP: WWW.OECD.ORG); • JAN RIORDAN, BREASTFEEDING AND HUMAN LACTATION, 3RD EDITION, 2005; • TNO-KVL RAPPORT, PEILING MELKVOEDING VAN ZUIGELINGEN 2005. BORSTVOEDING IN NEDERLAND EN RELATIE MET CERTIFICERING DOOR STICHTING ZORG VOOR BORSTVOEDING; • TNO-KVL RAPPORT, PEILING MELKVOEDING VAN ZUIGELINGEN 2007. BORSTVOEDING IN NEDERLAND EN RELATIE MET CERTIFICERING DOOR STICHTING ZORG VOOR BORSTVOEDING; • WHO, DIVISION OF CHILD HEALTH AND DEVELOPMENT, EVIDENCE FOR THE TEN STEPS TO SUCCESSFUL BREASTFEEDING, GENEVA 1998; • WHO, COUNTRY IMPLEMENTATION OF THE INTERNATIONAL CODE OF MARKETING OF BREASTMILK SUBSTITUTES, STATUS REPORT 2011; • EVELINE VAN DER WILK (REV. BY GISSLER), INTERNATIONAL POLICY OVERVIEW: BREASTFEEDING, DECEMBER 2011 (PUBLISHED BY RIVM - THE NETHERLANDS, AND THL - FINLAND).
WWW.NVLBORSTVOEDING.NL
