Bionext Meerjarenambities Biologische landbouw en voeding 2012-2017
Biologische landbouw en voeding barst van de ambities De biologische landbouw-‐ en voedingsketen heeft iets te bieden. Iets wat aansluit op waar consumenten en producenten en de hele samenleving belang bij hebben en waarde aan hechten. Kwaliteit in plaats van bulk, aandacht in plaats van routine, respect in plaats van ongeïnteresseerdheid, verbondenheid in plaats van anonimiteit. Dat uit zich in milieukwaliteit, in dierenwelzijn, in innovatieve bedrijfsvoering, in maatschappelijke betrokkenheid, in biodiversiteit,in verbonden en transparante ketens, in de ambitie om de wereld natuurlijk en duurzaam te voeden in plaats van er alleen over te praten. De biologisch landbouw is een inspirator voor de vernieuwing van het denken over voedselproductie en is ruimhartig genoeg om het enthousiasme en de kennis te delen met iedereen die daarvoor open staat. De consument voelt de kwaliteiten van biologisch feilloos aan getuige de verdubbeling van de omzet in tien jaar, waar de totale omzet aan voeding nauwelijks gestegen is. De crises van 2008 en 2011 hebben consumenten meer waardebesef bijgebracht, wat heeft geleid tot bewuster koopgedrag. De biologische markt heeft daarvan geprofiteerd. Het totale marktaandeel in de retail ligt nu op zo'n drie procent. Toch geeft dit een vertekend beeld. Er zijn productgroepen waar het aandeel de tien procent nadert. Tel daarbij dat twee op de drie consumenten wel eens biologisch koopt en dertig A-‐merken inmiddels een biologische variant aanbieden, en het is duidelijk dat het veelgeschetste beeld van een nichemarkt niet klopt. Veel beter is het om de marktpositie en -‐ontwikkeling te zien als de eerste fase in de levenscyclus dat nog een mooie toekomst voor zich heeft.
De afgelopen twintig jaren is de biologische sector vooral met zichzelf bezig geweest. Dat paste in de levensfase waarin de sector zich bevond. Nu is de tijd gekomen voor een extraverte houding, met ambities die er niet om liegen. Transparantie, innovatie en samenwerken zijn daarbij de trefwoorden. Daarmee begint een volgende fase die zich kenmerkt door een bijdrage aan een duurzamer samenleving door kwantiteit en kwaliteit. De ambities gaan zo ver dat wij zouden willen dat wij hiermee een bijdrage leveren aan de verduurzaming van de totale voedselproductie in Nederland om daarmee tevens het Nederlandse product in het buitenland een nieuw en hoogstaand imago te geven.
BioTop missie: natuurlijk lekker & duurzaam gezond De biologische landbouw en voeding is integraal en meetbaar duurzaam in de breedste zin van het woord (people, planet & profit) en voorziet in de behoeften van een topgroep consumenten die zo natuurlijk lekker en zo duurzaam gezond mogelijk wil eten. BioTop ambitie: kampioen van de duurzame meerkamp
De topambitie van de biologische sector is om de beste prestatie te leveren op de duurzame meerkamp, van biodiversiteit tot dierenwelzijn, van efficiënt gebruik van inputs tot gezonde bodems, van pure voeding tot verbonden consumenten. De biologische sector is de glans op de groeidiamant van de totale Nederlandse Agro&Food sector, die internationaal leidend is. Biologische landbouw en voeding is daarbij van strategisch belang voor het duurzame imago en de innovatiekracht van de totale Nederlandse Agro&Food sector. BioTop ambities betekenen concreet 1. Eco Efficiënt De biologische landbouw gaat efficiënt om met natuurlijke hulpbronnen en is Eco Efficiënt. De biologische landbouw is integraal duurzaam en scoort maximaal op de integrale duurzaamheidthema’s, zowel binnen People, Planet en Profit. Topambities • Gezond bodemleven als natuurlijke basis De gezond bodem is het natuurlijke uitgangspunt van biologische landbouw. Wat je eruit haalt, moet je er langs natuurlijk weg weer in terugbrengen, waardoor de bodem vruchtbaar en gezond blijft, ook voor de volgende generaties. De ambitie is dat Nederlandse biologische landbouw over vijf jaar volledig in natuurlijk evenwicht is op het gebied van mineralenhuishouding van de bodem. • Biodiversiteit en natuurlijke omgeving De biologische landbouw draagt al bij aan verbetering van de biodiversiteit en een natuurlijke omgeving. De ambitie is dat alle Nederlandse biologische bedrijven een aantoonbare bijdrage leveren versterking van biodiversiteit en natuurlijke omgeving. Overige ambities • Gesloten kringloop (balans plantaardig – dierlijk) De biologische landbouw wil over vijf jaar een evenwichtsituatie bereiken tussen de dierlijke en plantaardige bedrijfstakken. Op macroniveau wordt daarmee de kringloop gesloten. • Klimaatneutraal De biologische landbouw en voeding wil over vijf jaar het evenwicht tussen de afgifte en opname van CO2 equivalenten met 50% verbeteren. 2. Minder is Meer Biologische producten zijn natuurlijk en puur, zijn vrij van residuen en antibiotica en gemaakt zonder toevoegingen. Pure producten die voor consumenten meerwaarde(n) hebben. Topambities • Puur verwerkt: met zo min mogelijk toevoegingen en suiker/zout/vet Bij de verwerking van biologische grondstoffen mag een zeer beperkt aantal additieven en processingtechnieken gehanteerd worden. Doel is de lijst toegestane additieven en processingtechnieken met 20% terug te dringen en regels op te stellen voor beperking van het toevoegen van suiker, zout en verzadigde vetten. • Natuurlijk gezond en natuurlijk geteeld: residu- en antibioticavrije producten. Biologische landbouw en voeding maakt in principe geen gebruik chemischsynthetische bestrijdingsmiddelen, GMO- en nano-technologie en van kunstmest. Antibiotica mag alleen curatief gebruikt. Biologische landbouw en voeding
handhaaft de afwezigheid van onnatuurlijke inputs en versterkt deze door minimaal twee knelpunten op te lossen. Overige ambities • Innovatief met reststromen De reststromen worden in vijf jaar met 25% gereduceerd. • Verantwoord verpakt … 3. Verbonden Ketens De biologische landbouw en voeding is direct verbonden met de consument en de maatschappij. Deze verbinding wordt versterkt door herkenbaarheid, transparantie en regionale productie. In verbonden ketens worden toegevoegde waarden eerlijker over de ketenschakels verdeeld en beleven consumenten de herkomst van de producten. Topambities • Transparante en eerlijke ketens: zien en beleven waar eten vandaan komt De meeste biologische producten zijn eenvoudig te herleiden tot aan de bron. Over vijf jaar kan de consument 60% van alle biologische producten via internet tot aan de boer herleiden. • Verbonden consumenten De consument staat centraal en wordt in de ontwikkeling van biologische landbouw en voeding betrokken. Overige ambties • Efficiënte ketens en logistiek … • Informatie-uitwisseling met nieuwe ICT-technologie voor kwaliteit, efficiency en verbinding (B2B & B2C) … 4. Respect voor Dieren In de biologische veehouderij staan integriteit en natuurlijk gedrag van het dier centraal. Dieren worden met respect behandeld en gehouden op een wijze die hun eigenheid, welzijn en gezondheid garandeert. Topambities • Dierenwelzijn De biologische veehouderij staat aan de top van dierenwelzijn, maar kan op een aantal punten verbeteren. In de komende vijf jaar worden drie verbeteringen ontwikkeld en breed doorgevoerd. • Gezonde dieren & gezonde voeding … • Antibioticavrije ketens Antibioticagebruik in de veehouderij heeft sterk nadelige gevolgen voor de humane gezondheid. De biologische veehouderij gebruikt nu alleen curatief antibiotica, maar wil over vijf jaar volledig antibioticavrije ketens gevormd hebben. Dit sluit het gebruik van antibiotica nog niet voor 100% uit: alleen vanuit dierenwelzijn mag in uitzonderingsgevallen antibiotica gebruikt worden. De dieren die behandeld zijn mogen niet meer in biologische ketens afgezet worden.
5. Internationaal toonaangevend en interregionaal leidend Op gebied van onderzoek en innovatiekracht vergroot Nederland zijn voorsprong in kennis en innovatiekracht van duurzame en biologische landbouw en voeding. In de interregio Berlijn-Londen-Parijs vergroot Nederland zijn marktpositie als biologische stadstuin van Noordwest-Europa. Op het gebied van de internationale bio grondstofstromen versterkt Nederland zijn leidende positie door duurzaamheid, kwaliteitsborging, efficiëntie en betrouwbaarheid. Topambities • Nederland als motor van innovatiekracht van de duurzame BioTop sector … • Nederland als biologische stadstuin van Noordwest-Europa … Strategische kansen Meer met minder De natuurlijke uitgangspunten van biologische landbouw en voeding, waarbij zo min mogelijk gebruik gemaakt wordt van onnatuurlijke inputs en bewerkingen, sluit aan bij de groeiende vraag van de consument naar pure, eerlijke en diervriendelijke producten. Verbonden consument Actieve ketensamenwerking en transparantie voor de consument tot aan de boer geeft biologische voeding een gezicht en het verhaal achter het product. Stadstuin van Noord-West Europa Nederland heeft een centrale ligging in Noord-West Europa, waardoor Berlijn dichter bij Nederland ligt dan Munchen, en Parijs dichter bij Nederland ligt dan Marseille of Bordeaux, en Londen dichter bij Nederland ligt dan Schotland. De vruchtbaarheid van de Nederlandse landbouwgronden kan deze interregio goed van biologisch kwaliteitsvoeding voorzien. Internationaal leiderschap Nederlandse bedrijven hebben een sterke positie verworven in de internationale handel van biologische grondstoffen. Actieve samenwerking met landbouwregio’s in ontwikkeling voor biologische projecten geeft Nederland een voorsprong op het versterken van haar leidende rol. Versnellingsacties a. Verduurzaming EU landbouwbeleid b. Vraaggestuurde Research en Innovatie Efficiente voortzetting Bioconnect + c. Aanhaak bij actieve rol overheid om wereld exportpositie te versterken d. Transparantie & borgingsmodel voor meetbaarheid van brede set aan duurzaamheidsprestaties van biologische Agro & Food e. Versterking van betrekken van de consument bij de ontwikkeling van biologische landbouw en voeding De kracht van verticale en horizontale verbinding a. Ketenverbinding van bio boer tot bio consument b. Ketenverbinding van LTO tot Consumentenbond
