Bestuur SEO Economisch Onderzoek Jaarverslag 2014 Het bestuur van de stichting SEO Economisch Onderzoek is, net als in voorgaande jaren, in het verslagjaar 2014 twee keer bij elkaar geweest (een voorjaars- en een najaarsvergadering). Ook buiten de vergadering onderhielden de leden van het bestuur contact met de directie. Het bestuur evalueert de wetenschappelijke, financiële en maatschappelijke resultaten van SEO. In de voorjaarsvergadering bespreekt het bestuur het jaarverslag en de jaarrekening over het vorig jaar en in de najaarsvergadering de begroting en de plannen voor het volgende jaar. Op de agenda staan verder punten betreffende bedrijfsvoering en beleidsvoornemens van de directie. Voorts zijn de wetenschappelijke publicaties door medewerkers van SEO altijd een belangrijk bespreekpunt. In de voorjaarsvergadering is het wetenschapsbeleid geëvalueerd en in de najaarsvergadering is stilgestaan bij de veranderende marktomstandigheden en de gevolgen daarvan voor SEO Economisch Onderzoek. Het organogram van SEO Economisch Onderzoek is als volgt.
RAAD VAN ADVIES
BESTUUR SEO
DIRECTIE SEO BESTUUR WEO
CLUSTER ARBEID & ONDERWIJS
CLUSTER LUCHTVAART (EN AIRNETH)
CLUSTER MARKT & OVERHEID
BEDRIJFSVOERING
CLUSTER MEDEDINGING & REGULERING
CLUSTER ZORG & SOCIALE ZEKERHEID
WEO
2014 was in dubbelopzicht een jubileumjaar. SEO bestaat in dat jaar 65 jaar en WEO 5 jaar. Dat was reden om een seminar te organiseren. In het in oog springende filmmuseum EYE in Amsterdam debatteerden Coen Teulings en Wouter Koolmees met elkaar en de aanwezigen over het thema ‘Luisteren politici wel naar economen?’. Een impressie is te zien via: http://www.mejudice.nl/video/detail/luisteren-politici-wel-naar-economen.
1
Onderzoek in 2014 SEO Economisch Onderzoek verricht tegen markttarieven onderzoek voor derden, zoals ministeries, bedrijven en non-profit instellingen, nationaal en internationaal. Het onderzoek van SEO Economisch Onderzoek heeft een sterk analytisch karakter waarmee het zich onderscheidt van veel andere onderzoekbureaus. Eind december 2014 telde SEO Economisch Onderzoek 42 medewerkers. In 2014 zijn meer dan honderd onderzoeksprojecten afgerond. Ook dit jaar is een aantal spraakmakende onderzoeken gepubliceerd, die ruimschoots aandacht in de pers kregen. Een voorbeeld is het onderzoek naar nieuw ontwerp in de sociale zekerheid (zie kader). Een vaste baan voor iedereen wordt steeds meer een utopie. Hoe kan de flexibiliteit op de arbeidsmarkt gestimuleerd worden zonder dat dit ten koste gaat van degenen zonder vaste baan? In opdracht van AWVN bekeek SEO of het economisch gezien verstandig is om een basisregeling te introduceren die dezelfde basisbescherming biedt voor werkenden met een vaste baan, werkenden met een flexibele baan en zelfstandigen. Het uitgangspunt daarbij is risicosolidariteit, waardoor het mogelijk is dat iedereen verzekerd is, ook degenen met ongunstige risico’s. Onderdeel van de basisregeling is een nationaal scholingsfonds, waarop alle werkenden een beroep kunnen doen. SEO concludeert dat het ontwerp van AWVN alle problemen adresseert, waardoor de markt nu niet voor de gewenste voorzieningen zorgt. Het ontwerp gaat, wat betreft de plannen voor de sociale zekerheid, echter verder dan noodzakelijk is om de problemen op te lossen. Dit komt doordat AWVN kiest voor verplichte risicosolidariteit. Wat betreft de kennisveroudering lost het scholingsfonds niet alle problemen op, maar is het wel een verbetering ten opzichte van de huidige versnipperde scholingsfaciliteiten, waar zzp’ers en flexibele krachten geen, of beperkt, een beroep op kunnen doen.
SEO Economisch Onderzoek is financieel gezond en deze positie is door de aanhoudende moeilijke markt niet aangetast (zie figuur). Klanten zijn tevreden over het door SEO geleverde resultaat. Naast een gezonde financiële huishouding heeft SEO een wetenschappelijke doelstelling. Dat zit in onze wortels: SEO Economisch Onderzoek is in 1949 vanuit de Economische Faculteit van de Universiteit van Amsterdam opgericht, om het doen van toegepast economisch onderzoek te stimuleren.
SEO ECONOMISCH ONDERZOEK
2
Figuur: Netto-omzet blijft ook in een moeilijke markt hoog; omvang in fte laatste jaren constant 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ontwikkeling van de netto omzet (2000 = 100)
fte onderzoek (2000 = 100)
Wetenschappelijk anker Het wetenschappelijke karakter van SEO komt op verschillende manieren naar voren. In het onderzoek voor derden worden wetenschappelijke inzichten uit de wetenschappelijke literatuur vertaald en aangewend in praktische oplossingen voor problemen van overheden en bedrijven. SEO onderzoekers publiceren niet alleen in nationale en internationale wetenschappelijke tijdschriften, maar nemen ook deel aan maatschappelijke discussies over economische onderwerpen in de media. In die bijdragen aan de maatschappelijke discussie is het streven om een brug te slaan tussen wetenschappelijke inzichten en de dagelijkse beleidsvraagstukken. SEO besteedt jaarlijks middelen aan wetenschappelijke activiteiten van medewerkers van SEO. Wetenschappelijk was 2014 een productief jaar. Het aantal wetenschappelijke publicaties van SEO onderzoekers in gerefereerde wetenschappelijke tijdschriften is in totaal 20. Dat is in lijn met de jaren daarvoor. Niet alleen het totaal aantal publicaties is van belang, dat geldt ook voor de zwaarte. In 2014 was er geen A-publicatie (de zwaarste categorie), zijn er elf publicaties in de B-categorie en negen in de C-categorie. De wetenschappelijke output over 2014 blijkt ook uit de volle pijplijn. Zo zijn reeds vier artikelen geaccepteerd in peer reviewed journals op B niveau die in 2014 worden gepubliceerd.
3
Naast de 20 gerefereede publicaties zijn in 2014 nog eens 36 (niet gerefereerde) wetenschappelijke publicaties, (hoofdstukken in) boeken en artikelen in populaire tijdschriften, 69 onderzoeksrapporten, 8 discussion papers en 10 krantenartikelen geproduceerd. Ook werden 68 lezingen gegeven. Stichting SEO Economisch Onderzoek vormt samen met Stichting WEO een groep. 1 De directie van SEO vormt ook het bestuur van WEO. In het jaarverslag en de jaarrekening over 2014 rapporteert de directie over haar beleid en over de jaarcijfers voor zowel SEO als WEO.
Het bestuur in 2014 SEO Economisch Onderzoek is een stichting en heeft een stichtingsbestuur. De bestuursleden worden benoemd door het College van Bestuur van de Universiteit van Amsterdam. Een bestuurslid wordt voor zes jaar benoemd en hij of zij kan eenmaal herbenoemd worden voor een periode van zes jaar. De decaan van de economische faculteit van de UvA is qq. lid van het SEO-bestuur. Verder bestaat het SEO-bestuur uit twee hoogleraren verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en drie leden uit kringen van bedrijfsleven en overheid. Eén bestuurslid wordt voorgedragen door de ondernemingsraad van SEO Economisch Onderzoek. Bestuurssamenstelling Eind 2014 heeft een wisseling binnen het bestuur plaatsgevonden. Per december 2014 heeft Walter Etty het bestuur wegens het verlopen van zijn benoemingstermijn verlaten. Hij is per die datum toegetreden tot de raad van advies. SEO dankt de heer Etty voor de waardevolle bijdrage die hij in het bestuur aan de ontwikkeling van SEO heeft gehad. Zijn kennis van de onderzoeksmarkt was daarbij erg belangrijk. Jaring Hiemstra is aangetreden als nieuw bestuurslid. Wim Boonstra zal de taak van penningmeester van de heer Etty overnemen. Het bestuur wordt eind 2014 gevormd door: • mr. J. Schraven (voorzitter; benoemd per november 2009 tot november 2015; eerste termijn); o.a. voorzitter Raad van Commissarissen Tata Steel Nederland BV en nonexecutive director Tata Steel Ltd • prof. dr. P. de Beer (op voordracht van de OR benoemd tot september 2019; tweede termijn); o.a. bijzonder hoogleraar Arbeidsverhoudingen op de Henri Polak leerstoel en senior onderzoeker AIAS/UvA • prof. dr. W. Boonstra (benoemd tot november 2015; eerste termijn); o.a. hoofd directoraat kennis en economisch onderzoek/chief economist Rabobank, en bijzonder hoogleraar Economische en monetaire politiek, Vrije Universiteit, Amsterdam 1
Aangezien Stichting SEO Economisch Onderzoek geconsolideerd ook als klein valt aan te merken, is consolidatie niet noodzakelijk (op grond van artikel 2:407.2.a BW).
SEO ECONOMISCH ONDERZOEK
4
•
• •
prof. dr. A. Boot (benoemd tot december 2019; eerste termijn), o.a. hoogleraar ondernemingsfinanciering en financiële markten, UvA; mede-directeur van het Amsterdam Center for Law and Economics (ACLE) prof. dr. H. van Dissel (q.q. als decaan van de FEB, per november 2011); o.a. decaan en Hoogleraar Bedrijfskunde, Faculteit Economie en Bedrijfskunde, UvA dr. J. Hiemstra (benoemd tot januari 2021, eerste termijn); o.a. directeur/oprichter van Big Fellows en van Hiemstra & De Vries
Bestuursleden ontvangen een onkostenvergoeding in de vorm van vacatiegeld ter grootte van € 500 per vergadering waarbij men aanwezig is. Uitgaande van twee vergaderingen per jaar is dat maximaal € 1.000 per jaar. SEO Economisch Onderzoek heeft ook een Raad van Advies bestaande uit 25 leden (http://www.seo.nl/organisatie/bestuur-en-raad-van-advies/). De leden van de raad worden voor 4 jaar benoemd, waarna herbenoeming onbeperkt mogelijk is, steeds met een periode van 4 jaar. Na de voorjaarsvergadering van het SEO bestuur volgt een bijeenkomst van bestuur met de Raad van Advies, de clusterhoofden en de directie van SEO Economisch Onderzoek. Daarbij wordt meestal een belangrijk onderzoeksthema gepresenteerd of een beleidsvoornemen voorgelegd en wordt bijgepraat over het reilen en zeilen van SEO Economisch Onderzoek. Ook lopende het jaar kan SEO de leden van de Raad van Advies vragen om advies. Gedragscode belangenverstrengeling Sinds eind 2011 heeft SEO Economisch Onderzoek een gedragscode belangenverstrengeling. Centraal in de missie van SEO Economisch Onderzoek staat het doen van onafhankelijk toegepast onderzoek in opdracht van overheid en bedrijfsleven. De onafhankelijkheid van het SEO onderzoek houdt in dat dit onderzoek wordt uitgevoerd: • zonder vooringenomenheid, politieke kleuring of persoonlijk belang; • volgens afspraak met de opdrachtgever, maar zonder dat deze (mede)bepalend is voor de onderzoeksresultaten; • zonder dat de resultaten van het onderzoek afhankelijk zijn van een financieel belang. De resultaten van het onderzoek volgen uit een deskundige toepassing van algemeen aanvaarde wetenschappelijke principes en theorieën. Conclusies zijn gebaseerd op een objectieve interpretatie van de feiten en een (statistisch) verantwoorde analyse van het onderzoeksmateriaal. Opdrachtgevers moeten erop kunnen vertrouwen dat de integriteit van de onderzoekers die betrokken zijn bij het onderzoek niet in twijfel kan worden getrokken. SEO heeft een
5
gedragscode opgesteld om een verdere uitwerking te geven aan bovengenoemde principes. De code staat ook op de site. 2 De verantwoordelijkheid voor de voorbereiding en uitvoering van dit beleid ligt bij de directie van SEO Economisch Onderzoek. Het beleid wordt vastgesteld door het bestuur van SEO Economisch Onderzoek. In het geval dat een lid van de directie zelf betrokken is bij de opdrachtgever ligt de verantwoordelijkheid bij het bestuur. In 2014 is in 4 gevallen – steeds op initiatief van SEO-medewerkers en/of de directie – getoetst of sprake zou kunnen van zijn van belangenverstrengeling. Daarmee is duidelijk dat het bewustzijn rond dit thema hoog is. In voorkomende gevallen wordt de opdrachtgever op de hoogte gesteld, bijvoorbeeld in het geval van een vriendschappelijke of familieband van een SEO-onderzoeker met iemand werkzaam bij de opdrachtgever. Per geval wordt vastgesteld of sprake is van betrokkenheid die kan leiden tot belangenverstrengeling. Als dat het geval zou zijn, worden maatregelen genomen of wordt van de opdracht afgezien.
2
http://www.seo.nl/publicaties/openbaarheid/ SEO ECONOMISCH ONDERZOEK
6