Inhoud • Begrijpend lezen • Doelen, voorwaarden, problemen en strategieën
• Modelen • Voordoen, hardop denken, oefenen
APPRIS
Doelen van begrijpend lezen • Het vinden van informatie, het thema en de hoofdgedachte uit een tekst • Conclusies trekken naar aanleiding van een tekst • Het ontwikkelen van de woordenschat
APPRIS
Voorwaarden • Technisch lezen • Woordenschat
APPRIS
Probleemanalyse
APPRIS
Is het een probleem met begrijpend lezen? Of is het een probleem met decoderen?
APPRIS
Is het een probleem met begrijpend lezen? Of is het een probleem met woordenschat?
APPRIS
Is het een probleem met begrijpend lezen?
Of is het een probleem met werkhouding?
APPRIS
Is het een probleem met begrijpend lezen? Of is het een probleem met het denken over de tekst?
APPRIS
Is het een probleem met begrijpend lezen? Of is het een probleem met vlot en vloeiend lezen?
Langzaam, spellend lezen heeft een desastreus effect op het begrijpend lezen.
APPRIS
Modelen, de plaats in de les • De leerkracht legt de bedoeling van de les uit. • De leerkracht ‘modelt’ de strategie, denkt hardop bij het voordoen
• IK DOE HET VOOR • Begeleide inoefening
• WIJ DOEN HET SAMEN • Zelfstandig oefenen
• JULLIE DOEN HET ZELF Afronding van de les.
APPRIS
Direct Instructiemodel Start Lesdoel Zelfstandige verwerking
Feedback
Instructie en begeleide inoefening
Zelfstandige verwerking
Verlengde instructie
Feedback
Zelfstandige verwerking
Afsluiting
APPRIS
w o o r d e n s c h a t
Start van de les: wat gaan de leerlingen leren en wat ga ik onderwijzen? Zijn er aanpassingen in de tekst nodig? Wie werkt zelfstandig en met welke tekst aan welke opdrachten? In ieder geval de opdracht die voor de anderen aan de instructie gekoppeld is.
Welk deel van de tekst ga ik modelen? Met het oog waarop? Welke materialen zet ik in?
Wie verwerkt zelfstandig de opdracht voortvloeiend uit de instructie?
Wie zit er in deze groep? Wat model ik? Kies ik dezelfde tekst?
Op proces en product.
Op proces en product
Verwerkt een deel van de opdracht.
Wat hebben de leerlingen geleerd?
APPRIS
Modelen, de rol van de leerkracht • Vertel welke strategie behandeld wordt. • Vertel dat je … om de tekst beter te begrijpen. • Schrijf het doel op het bord. • Doe de strategie hardop denkend voor en laat de leerlingen de tekst meelezen.
APPRIS
Modelen, aandachtspunten • • • • • • • • • •
Een hard-op-denk-stem, -plaats of attribuut Voorbereiding van taak en tekst Lijkt eenvoudig Verplaats je in het denkproces van leerlingen Doe heel veel denkstappen terug Verval niet in het stellen van vragen, tenzij je ze zelf beantwoordt Vertel niet te veel, je weet vaak/soms* meer dan je leerlingen Hou de leerlingen erbij Beperk je, ook in tijd Veel oefenen, zelf en ook door leerlingen (gefaseerd invoeren!)
Samen of zelfstandig Leerkracht begeleidt zwakke lezers.
“Je doet het samen”
Verantwoordelijkheid leerling
Een succesvol instructiemodel voor alle leerlingen Fisher, D., & Frey, N. (2008). Better learning through structured teaching: A framework for the gradual release of responsibility. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
APPRIS
Tijd voor lezen per week Groep 5 en 6: • Begrijpend lezen: 90 tot 120 minuten • Technisch lezen: 120 tot 150 minuten • Stillezen: 75 minuten Groep 7 en 8: • Begrijpend lezen: 90 tot 120 minuten • Technisch lezen: 60 tot 90 minuten • Stillezen: 75 minuten APPRIS
Interventies op een rij • Het belang van voldoende tijd voor lezen in groep 5 t/m 8 • Werken met actuele informatieve teksten • Beperkt aantal strategieën • Het Gradual Release of Responsibility Model als instructiemodel • De PALS-aanpak • Expliciete aandacht voor effectieve feedback • Effectieve aandacht voor woordenschat • Versterken leesmotivatie • Ouderbetrokkenheid
• Sturen van de leesverbetering vanuit datafeedback • Versterken schrijfonderwijs • Aandacht voor excellente lezers
APPRIS
PALS (Peer Assisted Learning Strategies) • Betere lezers lezen met zwakke lezers • Coöperatieve werkvorm • Taakgericht lezen centraal Internationaal: een effectief gebleken aanpak (zie o.a. Hattie). Versterkt vooral het begrijpend lezen!
APPRIS
Interesse deze workshop op school te volgen, uitgebreid met concrete opdrachten en voorbeelden. Met aandacht voor het werken met actuele teksten. Neem gerust contact op.
