Sociaal-Agogisch Werk
Bachelor-na-bachelor Psychosociale gerontologie Voortrekkers in het werken met ouderen www.hubrussel.be/psychosocialegerontologie
Hogeschool-Universiteit Brussel Academiejaar 2014-2015
Voortrekkers in het werken met ouderen Ouderen leven langer en blijven soms tot op hoge leeftijd in goede gezondheid. Ze leveren elk op hun manier een actieve bijdrage aan de samenleving. Ze vragen erkenning voor hun inzet en een gepaste ondersteuning op maat.
Belangrijke uitdagingen
Iets voor u?
De groep ouderen in onze samenleving groeit en wordt heterogener. Hun vragen om steun en begeleiding worden complexer en diverser. Ook wanneer ouderen meer zorgen nodig hebben, streven ze een zo groot mogelijke autonomie na. Dat plaatst professionelen en vrijwilligers die met ouderen werken voor belangrijke uitdagingen. Meer samenwerking tussen deskundigen van uiteenlopende disciplines is van essentieel belang.
Heeft u ervaring in werken met ouderen en wilt u uw loopbaan een nieuwe invulling geven? Zoekt u een update van uw kennis over ouderen? Wilt u kennismaken met nieuwe werkwijzen voor een passende begeleiding van ouderen? Krijgt u in uw persoonlijk leven te maken met de zorg voor ouderen en mist u een kader om de vragen en noden van ouderen echt te begrijpen?
Voldoening, geen belasting Hélène, 46 jaar, verpleegkundige en gezinswetenschapper: “Met ouderen werken geeft me echt voldoening, het is een deel van mijn leven. Maar door rugproblemen vrees ik dat ik mijn huidig werk als verzorgende in de nachtdienst niet lang meer zal kunnen doen. Met deze opleiding wil ik mijn kennis verruimen zodat ik een job kan vinden waarin ik ouderen kan blijven helpen, zonder die fysieke belasting.”
De banaba Psychosociale gerontologie benadert ouder worden in al zijn individuele aspecten en sociale dynamieken. Doel is om het werken met en voor ouderen te verbeteren zodat ouderen kunnen ‘succesvol ouder worden’.
Succesvol ouder worden De banaba Psychosociale gerontologie wil ouderen en wie met ouderen werkt, versterken. De opleiding vertrekt van het competentiemodel van het ouder worden. In die visie is ouder worden een groeiproces. Het model is erop gericht om ouderen de mogelijkheid te bieden om zich zo lang mogelijk, volgens hun eigen wensen, in hun eigen omgeving te kunnen handhaven. De bedoeling is om het diensten- en zorgaanbod af te stemmen op de wensen van de oudere, zodat deze maximaal zijn autonomie kan behouden.
Over het muurtje kijken Ouderen competent ondersteunen vraagt van professionele zorgverleners en begeleiders een brede visie en de bereidheid om kennis vanuit andere invalshoeken toe
te passen. Voor een gepaste zorg, afgestemd op wat ouderen wensen en nodig hebben, moeten we over het muurtje van de eigen discipline willen kijken. De banaba Psychosociale gerontologie brengt mensen uit de praktijk bij elkaar en stimuleert hen actief om samen te werken, over de grenzen van hun disciplines en beroepen heen. De opleiding richt zich tot professionele bachelors in Sociaal werk, Gezinswetenschappen, Orthopedagogie, Ergotherapie, Verpleegkunde en Toegepaste psychologie die hun competenties in het werken met en voor ouderen willen verbeteren.
Meerwaarde van de opleiding De opleiding verbreedt en verscherpt de kennis die u in uw vooropleiding en uw beroep of uw werk als vrijwilliger heeft opgebouwd. U leert competente – zij het soms kwetsbare – ouderen nog competenter begeleiden. U bouwt voort op de kracht van de oudere en bewaakt en bevordert zijn of haar autonomie. Bovendien kunt u uw eigen beroepskennis uitbreiden met inzichten en vaardigheden uit andere beroepen en invalshoeken.
Verzorgenden coachen Marianne, 31 jaar, maatschappelijk werkster: “Als diensthoofd van een groep gemotiveerde verzorgenden in de thuiszorg krijg ik regelmatig te maken met vragen over gepaste zorg voor ouderen. Ouderen begeleiden in de huidige maatschappij is diverser, complexer, maar ook interessanter geworden. Deze opleiding geeft me de nodige inzichten en kaders om de verzorgenden te coachen in hun streven om ouderen optimaal te ondersteunen.”
Wat kunt u met dit diploma? Als bachelor in de Psychosociale gerontologie kunt u individuele ouderen en hun omgeving psychosociaal begeleiden in een empowerend traject. Bovendien kunt u de expertise die u hier verwerft inzetten om een brugfunctie te vervullen tussen de oudere, zijn omgeving en andere professionals in het (soms complexe) aanbod van hulp- en dienstverlening.
Praktijkvoorbeelden Zowel in uw organisatie, uw omgeving als in de samenleving kunt u een voortrekker worden op vlak van ouderenwelzijn en –participatie. U werkt actief mee aan de kwaliteit van het leven van ouderen. Enkele voorbeelden uit de praktijk: • In woon- en zorgcentra zorgt u voor een warm onthaal. U bent de aanspreekpersoon voor de oudere en zijn of haar omgeving. Samen met de medewerkers ziet u erop toe dat de overgang van thuis naar het woonzorgcentrum zo aangenaam mogelijk verloopt. • Bij lokale overheden werkt u samen met de ouderenadviesraad, de schepen bevoegd voor ouderen en met andere diensten aan een inclusief ouderenbeleid.
• In vakverenigingen staat u in voor de trajectbegeleiding van ouder wordende werknemers. U informeert over eindeloopbaanmaatregelen en voorbereiding op het pensioen. • In mutualiteiten bent u de referentiepersoon voor een betere afstemming van de dienstverlening op de noden van ouderen. • In verenigingen voor mantelzorgers organiseert u contacten tussen de verschillende betrokkenen. U voorziet vormings- en informatiemomenten voor mantelzorgers. • In de thuiszorg ziet u toe op een betere afstemming van de hulp- en dienstverlening. • U stimuleert de maatschappelijke participatie van (kwetsbare) ouderen via culturele en andere activiteiten in de socioculturele sector.
BASISMODULE
0.1 Ouder worden in maatschappelijk perspectief (3 sp) 0.2 Evidence-Based Practice in psychosociale gerontologie (3 sp) Thematische modules MODULE 1:
MODULE 2:
Psychologisch-ethische benadering
Biologisch verouderingsproces en zorg
1.1 Psychogerontologie (3 sp) 1.2 Zingeving en levensbeschouwing (3 sp) 1.3 Practicum (5 sp)
2.1 Biomedische aspecten van het ouder worden (3 sp) 2.2 Geriatrische vraagstukken (3 sp) 2.3 Practicum (5 sp)
MODULE 3:
MODULE 4:
Maatschappelijke participatie
Sociaal-economische benadering
3.1 Culturele en sociale participatie (3 sp) 3.2 Gezins- en contextgericht werken (3 sp) 3.3 Practicum (5 sp)
4.1 Economische en juridische thema’s (3 sp) 4.2 Ouderenbeleid (3 sp) 4.3 Practicum (5 sp)
WERKVELDPROJECT (10 sp)
Holistische visie
Praktijkgericht
Psychosociale gerontologie is een professionele bachelor die in totaal 60 studiepunten telt. De opleiding bekijkt de oudere als mens, op een holistische wijze. In het programma komen verschillende aspecten van het verouderingsproces aan bod. We benaderen de oudere als individu maar ook als onderdeel van zijn/haar omgeving. We hebben zowel aandacht voor de innerlijke beleving als voor het lichamelijk welbevinden van ouderen en hun familiale en sociaal-economische positie.
Het is niet de bedoeling dat deze kennis theoretisch blijft. In elke module is een practicum voorzien. Daar leert u om uw kennis en vaardigheden in concrete opdrachten in de praktijk toe te passen. Een voorbeeld: u onderzoekt de verschillende initiatieven die in een bepaalde gemeente bestaan voor de doelgroep van kwetsbare ouderen. U gaat een kwetsbare oudere in die gemeente interviewen. Op basis van uw bevindingen en de feedback uit het interview maakt u een kritische analyse over het aanbod en de gebruikte methodieken en suggereert u eventuele verbeteringen.
Wat komt er in de verschillende modules aan bod? Het is mogelijk om elk jaar van start te gaan met de basismodule. De vier thematische modules worden echter (per twee) om het jaar aangeboden. In 2014-2015 staan modules 1 en 3 op het programma. In 2015-2016 kunt u modules 2 en 4 volgen. U sluit uw opleiding af met een werkveldproject.
Basismodule De opleiding start met de fundamenten voor een positieve, holistische en wetenschappelijk onderbouwde visie op ouderen. We leggen de basis voor respectvol agogisch handelen. U krijgt flink wat bagage over de maatschappelijke positie van ouderen. Casussen zullen u aanzetten tot (zelf)reflectie over uw eigen visie op ouderen.
Module 1: Psychologischethische benadering We staan stil bij ouder worden als levensfase, bij de achtergronden en voorwaarden voor succesvol ouder worden en bij de persoonlijkheidsveranderingen die eigen zijn aan latere levensfasen. We bekijken de impact van ouder worden op partnerrelaties, intimiteit en seksualiteit, op het cognitieve functioneren en op tijdsbeleving. We bespreken ethische
Geduld opbrengen Marie-Jeanne, 61 jaar, master in de criminologie, werkt als psychotherapeute: “Deze opleiding heeft me sterk verrijkt, ook op persoonlijk vlak. Ik kan makkelijker geduld opbrengen voor ouderen, voor hun traagheid. Ik spreek anders met mijn schoonmoeder en kan beter naar haar luisteren. Ik voel me bekwamer en alerter om mijn ouders bij te staan in hun verouderingsproces.”
benaderingen en zingevingsvragen die opduiken bij de confrontatie met een naderend levenseinde.
ben op het beleid.
Module 2: Biologisch verouderingsproces en zorg
Het werkveldproject is een leerervaring op maat, met een bruikbaar resultaat voor het werkveld. U werkt autonoom aan een concrete vraag of probleemstelling van een organisatie die met of voor ouderen werkt. Hier kunt u al de kennis en vaardigheden die u in de opleiding heeft verworven combineren met de ervaring die u eerder opdeed.
Hoe evolueert het lichamelijke verouderingsproces en hoe kunnen we dit zo goed mogelijk laten verlopen? We gaan uitgebreid in op de rol van de formele en de informele zorg voor ouderen.
Module 3: Maatschappelijke participatie U maakt kennis met verschillende vormen van maatschappelijke participatie. U leert methodes kennen die de drempel verlagen en een langdurige participatie van ouderen ondersteunen. U leert de principes van systeemdenken en contextueel denken toepassen. U leert hoe u relatienetwerken kunt versterken voor een optimale autonomie en zelfredzaamheid.
Module 4: Sociaal-economische benadering Deze module behandelt economische en juridische vragen en mogelijkheden in verband met relatie en familie, arbeid en inkomen, vermogen, gezondheid en wonen. U leert over deze materie met ouderen overleggen en hen te adviseren, te ondersteunen of door te verwijzen. U leert beleidsvoorstellen en -plannen op diverse niveaus kritisch analyseren en u ziet hoe ouderen een impact kunnen heb-
Werkveldproject
Diploma of bijscholing? Een extra diploma betekent uiteraard een belangrijke surplus op de arbeidsmarkt. De holistische visie van de opleiding komt ook het best tot zijn recht als u het volledige studieprogramma volgt. Maar misschien is de tijd die u kunt spenderen aan een studie beperkt? Of u kiest specifiek voor één enkele module? Of u wenst een programma samen te stellen op maat van uw interesse? Dan kunt u ook voor één of enkele module(s) inschrijven. Als u slaagt voor de examens, krijgt u vrijstellingen voor deze onderdelen wanneer u alsnog de volledige opleiding zou willen volgen.
Praktische informatie De opleiding richt zich expliciet tot personen die minstens een jaar werken, hun ervaring met ouderen kunnen aantonen en die eerder een diploma van minimaal bachelorniveau behaalden in de volgende richtingen: Sociaal werk, Gezinswetenschappen, Orthopedagogie, Ergotherapie, Verpleegkunde of Toegepaste Psychologie. Voor andere geïnteresseerden met minimaal een bachelordiploma is er eerst een toelatingsassessment.
Studeren combineren met werken en zorgen De praktische organisatie van de opleiding is erop gericht om de studie vlot te combineren met een job en met de zorg voor gezin en familie. De lessen zijn geconcentreerd op één lesdag per week, doorgaans is dat donderdag. Uitzonderlijk hebben er ook lessen plaats op zaterdag. De examens zijn gespreid over het jaar. Betaald educatief verlof is mogelijk indien u aan bepaalde voorwaarden voldoet.
Hoeveel kost de opleiding? Het inschrijvingsgeld hangt af van het aantal studiepunten waarvoor u inschrijft. Wie intekent voor de basismodule en twee thematische modules moet rekenen op ongeveer 350 euro per academiejaar.
Cursusgeld en boeken bedragen ongeveer 75 euro per studiejaar. Betalen kan ook met opleidingscheques.
Inschrijven? Vanaf mei kunt u inschrijven via www.hubrussel.be. Of kom eens langs tijdens een van de infodagen.
Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Campus HIG is een stijlvol gerenoveerde fabriek in een mooie en rustige omgeving aan de groene Huart Hamoirlaan. De campus ligt op wandelafstand van het station van Schaarbeek en is ook vlot bereikbaar met de auto. Er is een eigen (beperkte) parking. Huart Hamoirlaan 136 - 1030 Brussel Tel: 02-240 68 40
[email protected] www.hubrussel.be/psychosocialegerontologie
Nog vragen? Bel of mail ons, of nog beter: kom eens langs op een van onze infodagen: • zaterdag 26 april 2014 van 9 tot 13u • vrijdag 20 juni 2014 van 13 tot 18u • zaterdag 30 augustus 2014 van 9 tot 13u
V.U.: Mia Sas, Warmoesberg 26, 1000 Brussel © 2014
Wie kan inschrijven?
