ARIE HELDER: POLITIEK IS MIJN HOBBY

HET VAKBLAD VOOR

DE BLOEMBOLLEN EN VASTEPLANTENSECTOR

7 MAART 2014

292

10

ARIE HELDER: ‘POLITIEK IS MIJN HOBBY’ 18

TUINIEREN VOOR SFEER EN GEZELLIGHEID

28

TOEKOMSTIGE ROL IVB’S CENTRAAL OP VAKAVOND

36

58

NIEUWBOUW GEEFT FA VAN MEER MEER MOGELIJKHEDEN

AUSTRALIË EN BOLLEN PRIMA COMBINATIE

70

KEUKENHOF LEGT LAT HOOG

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

Uw vaste badgast is vernieuwd...

Topsin M ULTRA®

Vertrouwd en nu nog sterker. Topsin M ULTRA® is een nieuwe innovatieve formulering van het vertrouwde Topsin M. Het is speciaal ontwikkeld voor de boldompeling en heeft een veel fijnere werkzame stof en bevat een speciale hechter. Dit verzekert u van een nog effectievere werking tegen o.a. Fusarium en kwade grond. Topsin M ULTRA® heeft een goed uithoudingsvermogen en beschermt bollen daarom langdurig. Bovendien is dit het enige middel met een volledig systemische werking. Topsin M ULTRA® is zeer zacht voor bollen en past perfect binnen het resistentiemanagement.

Ga voor adequate bolontsmetting naar www.certiseurope.nl

Topsin M

ULTRA®.

Vaste partner in het dompelbad voor bloembollen en knollen.

Inbrengveiling 25 en 26 maart 2014 Inbreng en kijkadres CNB Koel- en preparatiebedrijf Veilingweg 1, Bovenkarspel Aanvang veiling dinsdag 25 maart 2014, 8.00 uur Sluiting veiling woensdag 26 maart 2014, 20.00 uur. Aansluitend veilingcombinatiekavels 21.00 - 21.15 uur Inbrengdagen maandag 3 maart t/m donderdag 6 maart van 8.00-17.00 uur vrijdag 7 maart van 8.00-15.00 uur Aanmelden per e-mail via [email protected] (provisie 2,5%) Alleen deugdelijke machines en materialen (geen klein materiaal) Bezichtiging maandag 24 maart dinsdag 25 maart

8.00-17.00 uur 8.00-17.00 uur

Kijkadres Veilingweg 1, Bovenkarspel Veiladres www.cnb.nl Afhaaldatum woensdag 2 en donderdag 3 april 2014 van 8.00 - 17.00 uur Betaling 1 mei 2014 voor actieve CNB-relaties Niet relaties: contant voor afhalen

CNB Webveilingen Veilingmeester Jan Meijer t
[email protected] t
06 10 44 28 03 Veilinginkoper Ronald Walkier t
[email protected] t
06 53 70 06 30 Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op. Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31

cnb.nl

INHOUD

Het vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector • 7 maart 2014 Nummer 292

Nieuws

6

Korte nieuwsberichten

CNB Actueel

8

Eerste groene veiling half april van start Succesvolle beurzen voor CNB

Visie

10

Arie Helder: Ik loop niet aan de leiband

14 8

12

Broeierij

12

Th.C. Hoogenboom & Zn BV in Roelofarendsveen

Openbaar groen

14

Strikte norm voor groen in Nijmegen

Branchenieuws

16

Kennismaking met de RHS

9

Tuinbladen

18

Home and Garden

Voorlichting

20

Vroege chemische selectie tulp

Vakvenster

22

Vroeg dahliastekseizoen

14

16

18

Kennis

24

Tot slot: Marijke Dijkshoorn

Waterkwaliteit

25

Samen nadenken over emissiebeperking

Bloem in beeld

22

24

26

Tulp in al zijn facetten op nieuwe Vaktentoonstelling

Actueel

28

De toekomstige rol van de IVB’s

Branchenieuws

30

Ondernemen is veranderen AJK-avond ziekten en aaltjes

25

26

28

Actueel

34

Nieuwe hoofdredacteur BloembollenVisie Helga van Leur over het weer

Branchenieuws

36

Opening Lentetuin Breezand Eigen identiteit voor IGH

CNB Actueel

31

34

37

38

Praktijkervaringen CNB-podiumcultivars

Product en show

41

Nieuwtjes uit de CNB-showruimte

4 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

Service

42

Grondbank

44

45

Vraag en aanbod

50

Keuringen

50

Sfeerimpressie Kennemerland

51

51

Actueel Vaktentoonstelling geslaagd Consumenten steeds mondiger

56

Branchenieuws Canadese tulpenbroei stimulans voor nieuwbouw

58

52

Bloem in beeld Volop voorjaar van Lentetuin Breezand

64

Branchenieuws Voorstellen voor IDC welkom Leliekwekerij De Plas kiest voor Almere

66

Nauwkeurig Fritfan

67

56

58

Actueel EU-regels niet zwaarder maken

68

Boomkwekerij Aandacht voor Chrysocephalum

69

Tien vragen aan Marcel van Diepen

70

66

Keukenhof Bart Siemerink kijkt om en vooruit

72

Advies Afspraken goed vastleggen kan rechtsgang voorkomen

73

Vasteplantenvaria

69

68

70

Basisinzicht in de percelen

74

Teeltadvies

78

Agenda

79

Service Stigas tips: tillen Glad ijs

80

Hobaho

84

KAVB Nieuws Nieuwtjes van en voor de KAVB-kringen

Nieuws CNB Algemeen 10 vragen aan... Teeltadvies Hobaho KAVB

80

Fotografie omslag: René Faas

Ondernemers investeren bewuster

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 5

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Open dagen fa. G. van Staalduinen ’s-GRAVENZANDE - Benieuwd naar de amaryllis? De firma G. van Staalduinen & Zn nodigt belangstellenden uit voor de open dagen. Tijdens deze open dagen zullen nieuwe en bestaande amaryllissoorten bloeiend te bezichtigen zijn. De open dagen lopen van 10 tot en met 28 maart 2014. Men kan een afspraak maken via tel. 06-22413803. Het bedrijf is gevestigd aan de Naaldwijkseweg 249A te ’s-Gravenzande.

Versneld marktgericht innoveren DEN HAAG - De verandering in de glastuinbouw waarbij de markt centraal staat, gaat te traag. Om het proces te versnellen, organiseert SIGN op 26 maart met haar alliantiepartner InnovatieNetwerk het symposium ‘De InnovatieSprong Tuinbouw’. Ook is een korte film gemaakt over tuinder Kas Helder, met daarin de zes concrete stappen om marktgericht te innoveren. Het symposium ‘De InnovatieSprong Tuinbouw’ bij het ministerie van Economische Zaken te Den Haag is bestemd voor alle partijen die een rol spelen bij vernieuwingen in de sector. Doel is bestaande initiatieven met elkaar te verbinden en nieuwe aan te jagen. In de film is te zien welke kansen er liggen voor tuinder Kas Helder voor een meer marktgerichte innovatie. De film en het programma van het symposium zijn te vinden op de website van SIGN.

DRONTEN - Het tabletbezit onder agrariërs is in een jaar tijd bijna verdubbeld. Dat laten de resultaten zien van het mediagedragsonderzoek dat Prosu Databased Marketing in de afgelopen maand heeft uitgevoerd. In totaal zijn er telefonisch 2.525 agrariërs ondervraagd. Steeds meer agrariërs bezitten een tablet. In maart 2012 had zes procent van alle agrariërs een tablet. Dit steeg in 2013 naar 23 procent. Nu is dit percentage zelfs bijna verdubbeld naar 40 procent. De agrariërs lopen nog wel achter op de rest van Nederland waar 53 procent van alle personen een tablet bezit. Het tabletbezit is het hoogste onder glastuinbouwers (vijftig procent). Dit was bij eerdere onderzoeken ook al zo.

Samenwerking tussen GreenTech en HortiAlliance AMSTERDAM – GreenTech, de nieuwe internationale vakbeurs voor de tuinbouwtechnologie in de Amsterdam RAI, gaat samenwerken met HortiAlliance. HortiAlliance is een platform waarin partnerbedrijven zoals kassenbouwers, installateurs en toeleveranciers samenwerken op het gebied van onderzoek en innovatie. Zij richten zich op het vergroten van gewasopbrengsten voor telers en tegelijkertijd het reduceren van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Volgens Mariska Dreschler, Exhibition manager van GreenTech, vertegenwoordigt HortiAlliance het belang van topspelers in deze industrie en is hun steun een belangrijk onderdeel bij het realiseren van GreenTech als het toekomstgerichte platform voor tuinbouwtechnologie en innovatie. Joep Hendricks, Program manager van HortiAlliance gelooft in samenwerkingsverbanden die bijdragen aan de doelstelling van duurzame en hoogrenderende tuinbouwproductie. Professionals kunnen de beurs gratis bezoeken wanneer zij zich registreren via greentech.nl.

Foto: Lilian Braakman

Foto: PR

Tabletbezit agrariërs bijna verdubbeld

Van Haaster-Vijfhuizen wint Kwaliteitscompetitie Hyacint VIJFHUIZEN - Hyacintenkwekerij en –broeierij Van Haaster-Vijfhuizen is de winnaar van de ‘Kwaliteitscompetitie Hyacinten’ van FloraHolland. De tweede prijs ging naar P.C.W. van Haaster en de prijs voor de ‘Beste Bos Delft Blue’ werd uitgereikt aan de firma K.& W. Pennings. Van Haaster-Vijfhuizen toonde zich de beste aanvoerder van 28 deelnemers, met een gevarieerde aanvoer van hoge kwaliteit. In totaal zijn voor de competitie 147 bossen getest, van 25 verschillende cultivars, die tezamen (na een standaard transportsimulatie) een gemiddelde houdbaarheid opleverden van 8.6 dagen. De competitie is enige jaren geleden in het leven geroepen om de kwekers inzicht te geven in de kwaliteit van hun product, met name de houdbaarheid. De kwekers kunnen bij deelname gebruik maken van een positieve keuropmerking aan het klokfront: Vaasleven Getest. Hierdoor wordt de koper de mogelijkheid geboden via internet de houdbaarheidsgegevens van de betreffende kweker in te zien. 6 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

Zandhaastrofee 2014 gewonnen door Jeffrey van Woesik BREEZAND – Op 3 maart vond de prijsuitreiking van de Koopman & Co Zandhaastrofee plaats. Jeffrey van Woesik wist dit jaar alle deelnemers te verslaan met slechts tien strafpunten. De tweede plaats was voor Robert van der Hulst met 34 strafpunten, gevolgd door Bas Groenendijk met 44 strafpunten. In de ‘Promo Division’ had junior Annika Ruijter de laagste score met 109 strafpunten. Een goed resultaat, aangezien junioren en senioren in deze groep samen strijden voor de eerste plaats. De bedrijventriocompetitie werd dit jaar gewonnen door de didgeridoo’s, bestaande uit Bas Scholten, Dirk Bloothoofd en Rob Brekelmans, met een score van 12 strafpunten. Op de slotavond van de Lentetuin Breezand werden ook de winnaars van de hyacintenactie bekend gemaakt. Dit jaar zijn er 1.500 hyacinten ‘Rembrandt’ uitgedeeld op scholen in de omgeving van Breezand. Daan Frankes wist dit jaar de beste hyacint te broeien. Goede tweede was Ricky Kesteloo en de derde plaats was voor Leen Meeldijk.

Foto: René Faas

Bloemenexport twee procent omhoog

Holland themajaar op Keukenhof 2014 LISSE - De tulp is wereldwijd het beeldbepalende icoon van Nederland. Met Holland als thema in 2014 kan het dan ook niet anders dan dat Keukenhof de tulp centraal stelt. Holland = Tulpen = Keukenhof. Met miljoenen tulpen in duizend variëteiten is Keukenhof ongeëvenaard. Het Willem-Alexander Paviljoen staat vol bloeiende tulpen. In het Juliana Paviljoen, het Bloembollen Informatie Paviljoen en in de vernieuwde Historische Tuin is extra informatie over de tulp te vinden. Zo wordt de reis belicht die de tulp maakte voordat hij in Nederland arriveerde, komt de bezoeker de verhalen van de tulpenmanie en mythe rondom de zwarte tulp te weten en staat de hedendaagse tulpenteelt centraal in een van de tentoonstellingen. Highlight in het themajaar is het bloembollenmozaïek van een Amsterdams grachtentafereel met een tulp zo groot als een grachtenpand. Het mozaïek heeft een formaat van 22 bij 13 meter en is geplant met 60.000 tulpen en muscari’s. Keukenhof opent op 20 maart 2014 voor de 65e maal haar poorten voor het publiek.

Herstructurering Mak ’t Zand bv ’t ZAND - Bij Mak ’t Zand bv hebben tien medewerkers de mededeling gekregen dat er een ontslagvergunning is aangevraagd. Reden hiervoor is dat er bij ongewijzigd beleid op termijn een onbalans zou ontstaan tussen de kosten en opbrengsten. Arno Mak geeft aan dat er al langer een herstructurering aan zat de komen. “Bij deze verandering passen echter niet alle personeelsleden. Deze medewerkers zijn vroegtijdig geïnformeerd, zodat niet alleen wij verder kunnen, maar ook zij die helaas hun baan verliezen zich kunnen richten op de toekomst.” Eerder kondigde Mak ’t Zand al aan dat er een directiewisseling heeft plaatsgevonden. Nic Mak gaat zich richten op de advisering in de kwekerij en zal zijn overige werkzaamheden overdragen aan zijn zoons Arno en Rogier Mak. Arno zal zich concentreren op de algemene organisatie en de teelt, terwijl bij Rogier de focus zal liggen op de beproeving en selectie van nieuwe lelierassen.

AALSMEER - De exportomzet in bloemen en planten vanuit Nederland is in de eerste maand van dit jaar met twee procent gestegen tot 400 miljoen euro. Dit blijkt uit de exportcijfers van HBAG Bloemen en Planten in Aalsmeer. De toename lag bij snijbloemen en pot- en tuinplanten op hetzelfde niveau en kwam uit op 251 miljoen euro respectievelijk 149 miljoen euro. In vijf van de top 10afzetbestemmingen werd een plus genoteerd. Betere weersomstandigheden dan vorig jaar hadden een positief effect op de verkopen, maar de concurrentie en de druk op de marges blijven groot. Met de toename tot 400 miljoen euro is de recordomzet voor januari in 2007 (toen € 396 miljoen) weliswaar overtroffen, maar het is niet veel meer dan een momentopname. Nog nooit eerder lagen de exportontwikkelingen per productgroep, plus twee procent om precies te zijn, op hetzelfde niveau. Echt bijzondere verkoopdagen voor de Nederlandse bloemen- en plantenbranche, zoals Valentijnsdag (14 februari), Vrouwendag (8 maart) en de Moederdagen, heeft januari niet.

Tulpendieven actief in Noord-Holland OUDE NIEDORP - Dieven hebben zondagochtend 2 maart geprobeerd 140.000 tulpen mee te nemen bij Triflor in Oude Niedorp. Door een haperende vrachtwagen en een oplettende buurman is dat uiteindelijk niet gelukt, maar collega-kwekers zijn gewaarschuwd. Triflor meldde het voorval via Twitter, waarbij collega-kwekers werden opgeroepen alert te zijn: ‘Er zijn bloemendieven actief in de regio’. Mede-eigenaar Erik van Dam liet aan het Noordhollands Dagblad weten zoiets niet eerder mee te hebben gemaakt. “Mijn buurman werd rond half zes wakker van een vrachtwagen die niet wilde starten. Toen hij uit het raam keek, zag hij drie mannen het voertuig aanduwen en een vierde achter het stuur.” De gealarmeerde politie vond de vrachtwagen tien minuten later 150 meter verder terug. Zonder verdachten, maar met inhoud. “Het ging om een gehuurde vrachtwagen. Vermoedelijk hebben ze de verkeerde brandstof getankt.” In totaal zou het gaan om een buit van 35.000 euro. Duizend tulpen raakten door de diefstal beschadigd.

AALSMEER - FloraHolland, Bloemenbureau en de Vereniging Bloemist Winkeliers (VBW) slaan de handen ineen. Gezamenlijk is de Bloemenagenda geïntroduceerd met als doel bloemen meer onder de aandacht te brengen bij de consument. Dit moet leiden tot een grotere vraag naar bloemen en meer verkoop in de keten. De vier seizoenen staan centraal in de Bloemenagenda. In 2014 worden twaalf bloemen uitgelicht, gesorteerd op het seizoen waarin ze verkrijgbaar zijn en wanneer ze actueel zijn in de perceptie van de consument. Ter inspiratie worden de twaalf hoofdbloemen gecombineerd met andere bloemen. De keuze voor de bloemen is gemaakt op basis van populariteit, beschikbaarheid en het belang van telers en handel. Uiteindelijk zal de Bloemenagenda verder gevormd en uitgebouwd worden naar een waardevol promotie-instrument. Bloemenbureau Holland richt zich op de consument door de Bloemenagenda te koppelen aan de internationale campagne ‘Mooi wat bloemen doen’. Kopers en bloemisten worden geïnformeerd via de VBW (‘Mijn Bloemist’) en via de website van FloraHolland.

Foto: PR

Bloemenagenda moet verkoop stimuleren

Open weken N.L. van Geest ‘s-GRAVENZANDE - Amarylliskwekerij N.L. van Geest BV houdt in de weken 11, 12 en 13 weer haar jaarlijkse open dagen. Op de locatie Monsterseweg 82, 2691 JJ in ’s-Gravenzande zullen dagelijks –met uitzondering van zaterdag en zondag - van 8.00 tot 17.00 uur een aantal nieuwe en bestaande amaryllissoorten bloeiend te bezichtigen zijn. Belangstellenden zijn van harte welkom en kunnen een afspraak maken met Ben van Geest, tel. 06-10493348. Kijk voor meer info op www.nlvangeest.nl. 7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 7

CNB ACTUEEL

Eerste groene veiling half april van start Over een kleine twee maanden gaat het groeneveilingseizoen weer van start. Dat betekent dat het groeneveilingteam van CNB momenteel alweer druk bezig is met het treffen van de noodzakelijke voorbereidingen om straks alles in goede banen te kunnen leiden. Tekst: Wim Ciggaar Archieffoto: René Faas

V

ast staat dat de gewasontwikkeling dit seizoen een heel ander beeld laat zien dan vorig jaar. Toen viel er begin maart niets boven de grond waar te nemen, terwijl de bedden nu al beginnen te regelen. Dat betekent dat ook al gauw gestart kan worden met het opmeten van de partijen die voor de groene veilingen zijn aangemeld. De voorbereidingen als opmaat naar de maand mei zijn dus in volle gang en er vinden diverse oriënterende gesprekken plaats.

FRITILLARIA Twee van die gesprekken hebben inmiddels in een opdracht geresulteerd. Zo zal 17 april om 9.30 uur voor de fa. Th.J. Straathof te Noordwijkerhout circa 1 ha Fritillaria persica worden geveild op de tuin aan de Bronsgeesterweg te Noordwijk. Bij deze veiling is sprake van een zui-

ver uniform partij die vegetatief is vermeerderd, dus niet van zaad afkomstig, zodat gesproken kan worden van een krachtige en sterke partij. De opgeplante maat is hoofdzakelijk grof, zodat verwacht mag worden dat de complete partij in een leverbare oogst zal resulteren, tenzij besloten wordt tot bloemproductie. Daarom is ook bewust gekozen voor een veiltijdstip halverwege april, zodat de koper de keus kan maken wel of geen bloemen te gaan oogsten. De reden dat deze partij geveild wordt, is dat het bedrijf besloten heeft tot een specialisatie in de teelt van calla.

MARKTOMSTANDIGHEDEN BROEIASSORTIMENT De tweede definitieve opdracht is afkomstig van J. Broersen uit Ens die besloten heeft de bloembollenteelt te beëindigen. Hier is sprake van bijna 8 ha tulpen in zes verschillende soorten die stuk voor stuk geschikt zijn voor de broeierij. Dat geldt zeker voor de 3000 roe ‘Pretty Woman’®, een semi-leliebloemige aanwinst die ook in het lopende broeiseizoen zijn

Volgens het groeneveilingteam van CNB zijn de marktomstandigheden voor de tulpen op dit moment ideaal om groen te veilen 8 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

gebruikswaarde als vlotte broeier bewezen heeft. Bijkomstig voordeel van dit soort is dat er 3000 roe van geveild wordt, inclusief een roelicentie van 4000 roe, hetgeen betekent dat er voldoende mogelijkheden voorhanden zijn om uit te breiden. Naast de randtulp ‘Kees Nelis’ wordt voorts een halve hectare ‘Pink Impression’ geveild, waarvan de goede eigenschappen alom bekend zijn. Apart is de dwh ‘Orange Balloon’®, afkomstig uit de veredelingskraam van Remarkable die met zijn goede groeikracht en een leverbare prijs voor de twaalven van € 100,per duizend een welkome aanvulling betekent voor elke tulpenkraam. Verder omvat de kraam 400 roe ‘Laura Figi’, alsmede de complete stock van de onder nummer geregistreerd staande paarse D.183 (‘Snowstar’ x ‘Christmas Marvel’), welke geïntroduceerd werd door Maveridge. De tulpenkraam staat op een tweetal percelen aan de Drietorensweg te Ens en er hebben uit deze opplant nog geen voorverkopen plaatsgevonden.

Volgens CNB-veilingmeester Jan Meijer zijn de marktomstandigheden voor de tulpen op dit moment ideaal om groen te veilen, zeker wanneer daarbij de huidige bloemenprijzen in acht worden genomen. “Bovendien was er het afgelopen jaar best wel sprake van een tekort aan goed plantgoed in een gewild assortiment, hetgeen betekent dat er animo is om de plannen tot aankoop alsnog gestalte te kunnen geven in het nieuwe oogstjaar. Deze vraag kan er in resulteren dat er een goed groeneveilingresultaat behaald wordt. Ook deze overwegingen spelen zeker een rol en kunnen bij een aantal gesprekken binnenkort resulteren in een definitieve opdracht.” Kwekers die overwegen groen te veilen wordt dan ook geadviseerd om vrijblijvend een oriënterend gesprek aan te gaan teneinde de mogelijkheden vooraf in kaart te brengen. Daarbij komt de specialistische kennis van de drie ervaren personen die bij CNB het groeneveilingteam vormen uitgebreid aan bod. Samenvattend: zakendoen met het CNB-veilingteam betekent het inschakelen van een professionele organisatie met ervaren en enthousiaste veilingmeesters, service en betalingszekerheid, een directe samenwerking met BloembollenVisie en last but not least het inschakelen van c.q. samenwerken met een grote groep CNB-vertegenwoordigers teneinde de noodzakelijke koopkracht te mobiliseren om een zo hoog mogelijk verkooppercentage te bewerkstelligen.

VAN DE REDACTIE

Foto: René Faas

Verkiezingen

Succesvolle beurzen voor CNB

COLOFON

Van 20 tot en met 23 februari vond bij Proeftuin Zwaagdijk de succesvolle première van de Vaktentoonstelling bloembollen plaats. Naast de vaktentoonstelling werden een tweetal inspirerende vakavonden gehouden, met op de donderdagavond inleidingen door de bemiddelingbureaus CNB en Hobaho over de rol van de IVB’s in de toekomst (zie het artikel elders in dit nummer). Daarnaast was CNB present met een stand op de Agribeurs die deel uitmaakte van de vaktentoonstelling en die met 25 standhouders eveneens goed bezet was. In de daaropvolgende week, van 27 februari tot en met 3 maart, was CNB aanwezig op de Lentetuin Breezand. Op beide evenementen waren vakbezoekers van harte welkom in de CNB-stand om onder het genot van een kopje koffie of een drankje met elkaar van gedachten te wisselen over al het moois wat er op de shows te zien was en/of om zaken te doen. Om hen daarbij van dienst te zijn waren vertegenwoordigers van CNB uit beide regio’s regelmatig in de stands te vinden. Voorts was in de stands het nodige foldermateriaal beschikbaar over activiteiten waarbij CNB betrokken is. Waren de bezoekers op de vaktentoonstelling aangenaam verrast door het grote aanbod aan bloemen en de gastvrije uitstraling, ook op het ZAP-complex in Breezand heerste een gezellige sfeer en mag het evenement een groot succes genoemd worden. De CNB-stand had over belangstelling evenmin te klagen. De stand werd veelvuldig door relaties bezocht en samenvattend mag dan ook gesteld worden dat CNB kan terugkijken op twee geslaagde beurzen.

BloembollenVisie is het toonaangevende, 14-daagse vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector. REDACTIE: Jeannet Pennings (hoofdredacteur), Wim Ciggaar, Arie Dwarswaard, Monique Ooms, Gerrit Wildenbeest en Lilian Braakman (vakredacteuren). FOTOGRAFIE: René Faas.VORMGEVING: Prepress BloembollenVisie. UITGEVERS: KAVB en CNB (U.A.). REDACTIEADRES: Heereweg 347, 2161 CA Lisse, Postbus 31, 2160 AA Lisse, tel. 0252-431130, fax 0252-431127, e-mail: [email protected]. Internet: www.bloembollenvisie.nl. Tel. kantoor A. Dwarswaard: 0252-536 966. ABONNEMEN TEN: (excl. 6% BTW ): Nederland € 255,-- per jaar, Europa € 275,-- per jaar, buiten Europa € 305,-- per jaar. Aanmelden bij John Meijer, tel. 0252-431173, fax 0252-431126. Meer info over abonnementen op www.bloembollenvisie.nl. ADVERTENTIES: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, e-mail: [email protected]. VERANTWOORDELIJK HEID: De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. Aan alle artikelen en rubrieken wordt de meest mogelijke zorg besteed. Uitgevers, redactie en medewerkers aanvaarden echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die direct en/of indirect kunnen voortvloeien uit de inhoud van artikelen en/of advertenties. De redactie houdt zich het recht voor om ingezonden brieven en mededelingen niet te plaatsen dan wel te wijzigen of in te korten. Overname van artikelen is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever. NIEUWSBRIEF: BloembollenVisie verzorgt ook een dagelijkse nieuwsrubriek op internet (www.bloembollenvisie.nl).

In de afgelopen nummers van BloembollenVisie interviewde ik een aantal lokale politici met een agrarische achtergrond. Dit naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart. Ze houden zich bezig met onderwerpen als spuitvrije zones, bouwblokoppervlakte, voldoende ruimte voor agrarisch ondernemen in bestemmingsplannen, de ruimte-voor-ruimteregeling. Geen wereldproblemen, maar belangrijk genoeg als je er als ondernemer toevallig mee te maken hebt. Boeren en tuinders zullen als gewoon burger in hun leven ook wel eens te maken hebben met zaken op het terrein van de ouderenzorg, arbeidsmarkt of jeugdzorg. De lokale overheid krijgt hier een steeds belangrijkere vinger in de pap: er wordt voor 15 miljard euro aan taken op deze terreinen van de rijksoverheid naar de gemeenten overgeheveld. Het gáát op 19 maart dus ergens over, maar de kiezer lijkt massaal thuis te blijven. Enquêtes wijzen uit dat minder dan de helft van de stemgerechtigden een hokje rood gaat maken. Er heerst in den lande een negatief sentiment over ‘de politiek’. Bloembollen- en vasteplantenondernemers vormen daarop geen uitzondering. De BBV-rubriek ‘tien vragen aan’ biedt een mooie inkijk in het gedachtegoed van de gemiddelde vakgenoot. Met de politiek heeft hij weinig op. Politici van hoog tot laag zitten er voornamelijk voor zichzelf, zo luidt de communis opinio. Een enkeling roept zelfs op tot een opstand (zie BloembollenVisie 287) tegen ‘die lui die vooral naar zichzelf luisteren’. Uit mijn interviews met de kandidaat-gemeenteraadsleden komt een heel ander beeld naar voren: van mensen die hun schaarse vrije tijd opofferen voor de publieke zaak in het algemeen en hun agrarische achterban in het bijzonder. En dat tegen een betrekkelijk minimale vergoeding. Ondanks alle negatieve berichtgeving denk ik dat dit voor alle, al dan niet aankomende, raadsleden geldt. Is er in uw gemeente een raadslid waarvan u zegt, die doet het niet verkeerd, die heeft wel hart voor de zaak, ik zou zeggen, laat hem of haar niet zwemmen en maak de gang naar de stembus. Ik zou ook nog een hoogdravende boom kunnen opzetten over stemmen als groot democratisch goed, maar dat valt verre buiten de doelstelling van een vakblad. Gerrit Wildenbeest 7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 99

VISIE

ARIE HELDER:

‘Ik loop niet aan de Een liberaal met hart voor de agrarische sector, zo wil het Koggenlandse VVD-raadslid Arie Helder graag gezien worden. Hij zit vanaf 1986 in de gemeenteraad van deze West-Friese gemeente, waarin de reizende bollenkraam en de tulpenbroei belangrijke economische activiteiten zijn. Helaas is hij door zijn eigen partij voor de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart op een moeilijk verkiesbare plek gezet. Voorkeursstemmen moeten ervoor zorgen dat de Koggenlandse raad na de verkiezingen toch tenminste één praktiserende agrariër telt.

ARIE HELDER, VVDKANDIDAAT KOGGENLAND GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 19 MAART

Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: René Faas

10 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

“K

oggenland is het Monaco van West-Friesland.” “Ik ben net een natte hond, ik schud me en ga verder.” “Er lopen zoveel beleidsmedewerkers rond die er geen verstand van hebben.” Het zijn uitspraken die Arie Helder typeren. Nee, aan de leiband lopen of zijn mond houden, zal hij niet snel doen. Zou hij daarom na 28 dienstjaren als VVD-raadslid in de gemeente Koggenland voor de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart op een bijna onverkiesbare zevende plaats zijn gezet? Aan de keukentafel in het woongedeelte van zijn karakteristieke stolpboerderij wil Helder (65) zover niet gaan. ‘Vernieuwing’ is hem als reden opgegeven. Feit is dat hij het er niet bij laat zitten en via voorkeursstemmen opnieuw in de raad wil komen. Anders moet de gemeente Koggenland, waarvan 85 procent van de grond in agrarisch gebruik is, het stellen zonder praktiserende agrariërs in de raad. “Dat kan toch niet?”, zegt Helder, wiens vader een van de oprichters van de plaatselijke VVD- afdeling was. Zelf is hij sinds 1967 lid van de VVD. Zijn motivatie om naast zijn melkveehouderij tijd te steken

in de politiek? “Het is m’n hobby, ik ben graag bezig met het openbaar bestuur.” Hoe belangrijk is de bollenteelt in de gemeente? “We hebben een aantal tulpentrekkerijen binnen de grenzen, verder is de reizende bollenteelt heel belangrijk. Dat is goed voor de veehouders, die naast de pachtinkomsten ook hun grasland regelmatig kunnen vernieuwen. De grondslag hier met een hoog humusgehalte en een hoog afslibbaarpercentage is heel geschikt voor de bollenteelt. Op een bepaald moment was er vanuit de vierde en de vijfde nota ruimtelijke ordening wel even de dreiging dat groen groen moest blijven, maar dat is gelukkig geen praktijk geworden. In het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) wordt in het kader van de vergroeningsdoelstellingen blijvend grasland wel gestimuleerd, maar ik verwacht dat er voldoende mogelijkheden blijven om grasland te scheuren ten behoeve van de reizende bollenkraam. Behalve voor grasland en de bollenteelt is de grond hier ook niet zo geschikt voor ande-

e leiband’ re aanwendingen, voor de akkerbouw is de grondslag toch te licht.”

is niet verkeerd om soms eens wat door de vingers te zien.”

Biedt het bestemmingsplan buitengebied voldoende ontwikkelingskansen voor agrariërs? “In het algemeen hebben de boeren en bollentelers voldoende ruimte om uit te breiden. Als VVD hebben we bereikt dat tulpentrekkers hun schuurkassen bestemmingstechnisch tot een bouwblokoppervlakte van 2 hectare mogen uitbreiden. Bedrijven de ruimte geven, dat is helemaal des VVD’s.”

Koggenland kent veel grasland. Levert de bescherming van weidevogels nog belemmeringen op? “In de Mijzerpolder mag je op bepaalde data niet maaien. Leekerland, het gebied tussen de Grooteweg en de A7, is zogenaamd aandachtsgebied. Dat betekent dat natuurbeheer en agrarische activiteiten in een harmonische wisselwerking moeten plaatsvinden. Zelf vind ik maaibeperkingen onzin. Een vogel wil uitzicht hebben, daarom vind je ook op bollenland zoveel vogels. Ach, er lopen zo veel beleidsmedewerkers rond die er geen verstand van hebben. Neem het mestbeleid, waarmee men denkt de fosfaatuitspoeling naar het oppervlaktewater terug te dringen. Maar fosfaat uit mest spoelt helemaal niet uit, dat bindt zich aan het klei/ humuscomplex. Het overschot aan fosfaat in sloten komt van de zuiveringsinstallaties, die het fosfaat van wasmiddelen lozen.”

Daar past ook bij, zoals in het VVD-verkiezingsprogramma wordt vermeld, dat niet- agrarische activiteiten op het platteland mogelijk moeten zijn. Er staat echter ook dat deze nevenactiviteiten geen belemmering mogen zijn voor agrarische bedrijvigheid. Bijt dat elkaar niet? “Ik heb niet de indruk dat dit hier in de gemeente tot spanningen lijdt. Zelf ben ik in de omgeving de enige met een boerenbedrijf, ik heb nergens last van. Ja, er moet natuurlijk niet extra veel verkeer komen over de plattelandswegen. Maar herbestemming van oude plattelandsgebouwen voor bijvoorbeeld recreatie moet kunnen. We hebben hier ook de ruimte-voor-ruimteregeling. Die houdt in dat je voor elke 1000 vierkante meter bedrijfsgebouwen die je sloopt een woning mag bouwen en die ook aan derden mag verkopen.” “Ik ben voor zo weinig mogelijk regels en vind dat de handhaving van de regels die er zijn met de nodige soepelheid moet gebeuren. We hebben hier in de gemeente een handhavingsnota van wel 50 pagina’s, die lees ik niet, dat vind ik te gedetailleerd. Je moet handhaven in de geest van de wet, het

In ruimtelijk opzicht levert het bedrijventerrein Distriport de gemeente de nodige problemen op.. “Ik ben daar altijd tegen geweest, vond dat dit niet hoorde in het landelijk gebied. En ik betwijfelde of er wel zoveel vraag van bedrijven zou zijn naar nieuwe vestigingsruimte. Door de crisis is de interesse inmiddels geminimaliseerd, ik dreig gelijk te krijgen. Tegenwoordig is de grond, 140 hectare waarvan 70 hectare bebouwd, eigendom van de provincie, die het voor 28 miljoen weer aan projectontwikkelaars wil verkopen, maar die wachten rustig af met het terug te kopen. De provincie verpacht de grond nu maar, wat elk jaar miljoenen verlies oplevert.”

“Er ligt ook een relatie met de inmiddels veroordeelde Noord-Hollandse VVD-gedeputeerde Ton Hooijmaijers, waarbij de vraag is in hoeverre B&W van Koggenland bij allerlei grondtransacties betrokken is. Als dat nog eens een vervolg krijgt in bijvoorbeeld een parlementaire enquete wil ik graag m’n zegje doen, mij kunnen ze niets verwijten. Ik ben zo integer als de pest.” Waarom moet de kiezer op 19 maart het hokje van Arie Helder rood maken? “Ik ben iemand met veel ervaring in de agrarische sector, dat is helemaal mijn ding. Ik weet goed wat er speelt in de gemeente. Ik ben niet blind voor andere zaken in de gemeente, maar met de zachte sector heb ik niet zoveel. De mensen hier weten wie Arie Helder is, ik handel zonder last of ruggespraak en ben helemaal onafhankelijk. Ik zit er zeker niet voor het geld, die 700 euro in de maand die ik krijg, hoeft niet meer te zijn. Ik doe het voor de publieke zaak.”

Het kabinet is een eind op weg om voor ruim 15 miljard euro aan taken van het rijk over te hevelen naar de gemeenten. Het gaat om de jeugdzorg (per 1 januari 2015), de langdurige zorg voor ouderen en gehandicapten (Wet Maatschappelijke Ondersteuning WMO) en de Participatiewet (hoe komen mensen weer aan het werk?). De gemeenten krijgen daardoor 30 procent meer werk, maar moeten gelijktijdig een bezuinigingsopdracht van 40 procent invullen, in harde pecunia een bedrag van 1,5 miljard euro. Wat er in gemeenten op deze terreinen wordt besloten, heeft dus meer dan voorheen gevolgen voor het dagelijks leven van de inwoners. Naar verwachting zal de kiezersopkomst op 19 maart lager zijn dan ooit. Een maand voor de verkiezingen zegt slechts 42 procent van de stemgerechtigden te gaan stemmen. De landelijke regeringspartijen VVD en PvdA zullen waarschijnlijk een veer laten ten faveure van lokale partijen, en SP en D66.

Koggenland is een gemeente in de regio West-Friesland in de Nederlandse provincie Noord-Holland met een oppervlakte van bijna 85 vierkante kilometer en circa 22.000 inwoners. De gemeente telt maar liefst 16 kernen, van Avenhorn tot en met Zuidermeer. De gemeente is ontstaan op 1 januari 2007 door samenvoeging van de gemeenten Obdam en Wester-Koggenland. In 2006 werd besloten de fusiegemeente de naam Koggenland te geven. Het dagelijks bestuur van de gemeente (B&W) wordt gevormd door een wethouder van de VVD (J. Wijnker) en een van het CDA (W. Bijman) plus VVD-burgemeester R. Posthumus. De huidige gemeenteraad telt 19 zetels, verdeeld over zes partijen, te weten CDA 6 zetels, VVD 5 , GBK 2, PvdA 2, Ok(é)partij 2, Welzijn Koggenland 2. Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart is VVD-wethouder Jan Wijnker lijsttrekker, Arie Helder staat op plek zeven.

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 11

BROEIERIJ

RONALD HOOGENBOOM:

‘Ketens worden steeds korter’ Wekelijks gaan er miljoenen tulpen de wereld over. Een aantal ervan komt van de firma Th.C. Hoogenboom & Zn. BV uit Roelofarendsveen. Jaarlijks verlaten zo’n 25 miljoen stelen het bedrijf, dat vooral werkt met directe relaties. Ronald Hoogenboom legt uit en licht toe. ‘We zoeken het niet in groei, maar in het leveren van een goede kwaliteit.’ Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

W

est-Friesland mag dan de wereldspeler zijn als het om snijtulpen gaat, Roelofarendsveen is een serieuze medespeler in deze tak van sport. Het is niet voor niets dat de watertoren in het hart van het dorp versierd is met een enorme tulp. Veense trots, zeggen ze hier. Jarenlang werd wat meewarig gedaan over Veense tulpen. Kleine maatjes, dunne stelen. Dat beeld geldt in ieder geval niet voor het tulpenteelt- en broeierijbedrijf Th.C. Hoogenboom & Zn. BV aan de Floraweg. “De bolmaat zegt niet alles over de zwaarte van de tulp. Cultivar en tijdstip zijn daarbij van groot belang”, aldus Ronald Hoogenboom, die samen met de neven Robert en Ruud Hoogenboom de dagelijkse leiding heeft over het bedrijf. Ronald is overigens geen familie van beide neven, maar werkt al wel meer dan dertig jaar bij dit bedrijf.

ALTIJD TULP Wie de jaarplanning bekijkt van dit bedrijf, ziet maar een bolgewas staan: tulp. Th.C. Hoogenboom & Zn. BV broeit ze namelijk niet alleen, maar teelt ook ongeveer de helft van alle bollen die ze gebruiken. Op diverse locaties in Flevoland en de Noordoostpolder staat 25 hectare eigen teelt, goed voor zo’n 12 miljoen bollen. De overige 13 miljoen koopt het bedrijf aan bij vaste relaties. “Die bedrijven nodigen we in de win12 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

ter altijd uit om eens te komen kijken, en in de zomer gaan wij bij hen langs.” Het broeiseizoen start al vroeg. “Met de Veense kermis hebben we meestal de eerste ijstulpen. Dat is tweede helft september. Voor de ijstulpenbroei werken we met potgrond, waarin we de tulpen planten en daarna in het ijs bewaren.

‘Marktbroeishows zijn voor ons erg interessant. Daar zie je echt hoe een tulp in de broeierij presteert’ Dat bevalt ons het beste. We hebben ook wel geëxperimenteerd met droog invriezen en daarna opplanten, maar dat leverde niet het gewenste resultaat op. Het ijstulpenseizoen, goed voor zo’n twee miljoen stelen, loopt door tot half december, waarna we overgaan op verse bollen die we op water broeien. Begin januari komt de productie goed op gang. We broeien tot half mei, maar na Pasen neemt het aantal tulpen wel af. Dan moet er ook al weer volop buiten worden gewerkt.”

MODERN SORTIMENT Het sortiment dat Hoogenboom gebruikt, valt

het beste te omschrijven als het moderne handelssortiment, waar al gauw 50 hectare of meer van staat. Dat betreft cultivars als ‘Debutante’, ‘Pallada’, ‘Ninja’, ‘Furand’, ‘Dow Jones’, ‘Yellow Flight’ en ‘Strong Gold’. Waar het altijd om draait is of een cultivar past in de kleurenmix die kopers willen: wit, geel, rood, paars/roze en een randtulp. Vernieuwing in het sortiment gaat geleidelijk, aldus Ronald Hoogenboom. “Omdat het in het begin vaak om relatief kleine aantallen gaat testen we nieuwe cultivars vaak eerst uit in de ijstulpenbroei. Kleine aantallen in de winter past ons niet, maar in het najaar gaat dat prima.” Het kiezen voor nieuw sortiment gebeurt vooral op bloemenshows. “Die bezoeken we regelmatig, en daar is het vooral ook een kwestie van goed luisteren. Marktbroeishows zijn voor ons erg interessant. Daar zie je echt hoe een tulp in de broeierij presteert. Daar staan ze zonder opsmuk.”

DIRECT De afzet van de tulpen verloopt zonder de veilingklok. Alles gaat via Connect van FloraHolland direct naar kopers. Hoogenboom bedient twee marktsegmenten: het retailkanaal en de bloemist/winkelier. Beide segmenten nemen elk ongeveer de helft van alle tulpen af. De keuze voor directe afzet is bewust gemaakt, aldus Ruud Hoogenboom. “Behalve dat het al vroeg in het seizoen duidelijkheid geeft als het om de prijs gaat, zitten er nog een paar andere voordelen aan. We hebben geen transportkosten voor het vervoer naar de veiling, geen fust- en karhuur, geen eigen verpakkingsmateriaal, en de koper komt ze zelf halen. Dat brengt toch een bepaalde rust. Soms is het ook weer spannend, bijvoorbeeld als de koper meer wil dan we hebben. Dat zien we regelmatig gebeuren. De tulp wordt alleen maar populairder.” De afzetontwikkeling ziet Hoogenboom alleen maar groeien. “Als er iets is wat er in de tulpenbroei verandert, is het dat de ketens alleen maar korter worden. Het belang van de veilingklok neemt steeds verder af en de klok zal in de toe-

komst misschien wel verdwijnen.” Wat hem ook opvalt, is dat de eisen van de kopers anders zijn dan die de veiling stelt. “De retailer kijkt naar de onderkant. Daar moeten ze gelijk zijn. De bovenkant vinden ze minder belangrijk. Ook is het gewicht minder belangrijk dan de lengte. Wat het gewicht betreft zitten we overigens altijd ruim boven het minimum van 24 gram. We werken veel met bolmaat elf, en dat geeft op waterbroei een mooie bos tulpen.”

VOORAAN Th.C. Hoogenboom & Zn. BV was een van de eerste bedrijven die investeerde in een transportsysteem met tafels waar de bakken op staan. Een mooi systeem, maar de vroege keuze kent ook zijn nadelen. “Toen wij hiermee in 1995 begonnen werd gedacht dat het vooral efficiënt zou zijn als je met lange banen zou werken. De praktijk blijkt echter toch wat anders te werken, waardoor we nu per dag nog een tijdje kwijt zijn aan het verplaatsen van partijen van de ene naar de andere kas. En zomaar weer investeren in iets nieuws, dat doe je ook niet.” In 2006 maakten ze de overstap naar de waterbroei op prikbakken. “We hebben het jaar ervoor op een andere locatie proefgedraaid en dat zag er goed uit. Met zo’n systeem moet je in een keer helemaal om en dat is goed gegaan. We zouden niet meer terug willen. Waar we wel goed op letten is dat de bollen voldoende zijn afgerijpt. In het begin zat er nog wel eens een te rauw gerooide partij tussen, met alle nadelige gevolgen van dien, zoals bruine wortels. Nu wachten we liever een paar dagen. Dan hebben we prima bollen om mee te werken.”

GEINTJE Op de bloemententoonstelling Keukenhof is het bedrijf vaste deelnemer aan de eerste binnententoonstelling in het Oranje Nassau Paviljoen, waar een mooi, zwaar en wat minder gangbaar sortiment tulpen in de etalage staat. Ronald Hoogenboom is nu al bezig met de inzending die op 20 maart klaar moet zijn. “Het begon ooit met een geintje, toen Jan Guldemond ons op de Kerstflora in Roelofarendsveen vroeg om mee te doen. Het eerste jaar

Ronald Hoogenboom: ‘De tulp wordt alleen maar populairder’ deden we mee met ‘Leen van der Mark’ uit de volle grond en werden we tweede. Het jaar erop wonnen we. Na drie jaar kreeg ik de wisselbeker mee naar huis. Dat was de jaren ervoor nooit gebeurd, omdat niemand drie keer achtereen won. We doen inmiddels bijna twintig jaar mee. Niet om er als bedrijf beter van te worden, maar wel als promotie voor het vak. Dit is puur hobby waar je geen orders mee boekt. Maar we vinden het wel een mooie gelegenheid om een bijzonder sortiment tulpen te laten zien.”

GOED BLIJVEN De nabije toekomst betekent voor dit bedrijf niet grootschalig investeren in het vergroten van de kasoppervlakte. “Dat zit er hier niet in. We zitten aan de maximaal beschikbare oppervlakte, dus uitbreiden gaat niet. Verplaatsen van het hele bedrijf naar elders is ook niet aan de orde. Het aantal dat we broeien past bij het machinepark dat we hebben. Wij zoeken het liever in het blijven zorgen voor een goede kwaliteit tulpen. Dat is ook mooi om te doen.” 7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 13

OPENBAAR GROEN

Als je de stad Nijmegen binnenrijdt, valt het je direct op: dit is een groene stad met veel grote en kleine parken en prachtige oude bomen. Bovenop het stadhuis is zelfs een daktuin aangelegd. De stad gaat dan ook bewust om met zijn openbaar groen: elke inwoner moet op minimaal driehonderd meter van zijn huis een halve hectare groen kunnen vinden. ‘Want groen is overal goed voor.’ Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

I

n een stedelijke omgeving als de stad Nijmegen - die tot aan de stadsgrenzen is volgebouwd - is de aandacht voor groen juist heel belangrijk, vindt wethouder Jan van der Meer, onder andere verantwoordelijk voor water en groen in zijn gemeente. “Groen is overal goed voor: voor de luchtkwaliteit en dus de gezondheid, voor de waarde van de woningen, voor het veiligheidsgevoel, voor het welzijn van mensen, en ga zo maar door. Nu hebben wij in de gemeente Nijmegen weinig buitengebied, dus moeten we ervoor zorgen dat er in de stad ook voldoende groen aanwezig is.” Daarvoor heeft de gemeente Nijmegen een norm opgesteld. “Die norm bepaalt dat binnen een afstand van driehonderd meter van elke woning een halve hectare groen aanwezig moet zijn.”

BOS VERKOCHT In een aantal wijken was dat nog niet het geval, die waren nog erg stenig. “Om daarin verandering te brengen, was budget nodig, en tegelijkertijd hadden we te maken met een flinke bezuiniging.” Nijmegen vond toch een oplossing. “We hebben Heumensoord - een bosgebied net buiten de stad - voor een deel verkocht en het beheer volledig uit handen gegeven. Waterleidingbedrijf Vitens heeft de helft van het bos gekocht, daar liggen waterputten die zij willen beschermen. Natuurmomenten heeft het beheer van het hele gebied op zich genomen via een erfpachtconstructie. Zij kunnen het beheren van een natuurgebied veel beter en efficiënter 14 
VISIE

7 maart 2014

Wethouder Jan van der Meer: ‘Groen is stevig ingebed in ons beleid’

‘Liever park dan p en ze promoten het gebied ook landelijk waardoor meer toeristen hier naartoe komen. Met de opbrengst van de gedeeltelijke verkoop kunnen wij vervolgens vier parkjes creëren in de stenige wijken van onze stad. Zo snijdt het mes aan meerdere kanten.”

pen omdat hij te weinig ruimte heeft om door te groeien. Dat is een duurzamere aanpak.”

De gemeente maakt bewuste keuzes ten aanzien van groen. “Bij het afbreken van een schoolgebouw wordt meestal gekozen voor nieuwbouwwoningen om zo de kosten van de sloop en de boekwaarde terug te verdienen. Wij gaan binnenkort op zo’n plek juist groen realiseren.” Dat bewustzijn geldt ook voor de wijze waarop Nijmegen omgaat met haar bomen. “In het bomenhandboek hebben we ons beleid ten aanzien van beeldbepalende en monumentale bomen vastgelegd. Een van de veranderingen die daaruit voortkomt, is dat we bewuster bomen planten en rekening houden met de ontwikkeling ervan. Daarmee voorkomen we dat we na dertig jaar een boom moeten kap-

van aantrekkelijke

‘We staan in de top 10 woongemeenten, met name vanwege de kwaliteit van ons groen’ In het onderhoud van groen maakt de gemeente onderscheid tussen ‘natuur’ en ‘cultuur’. “In de ene wijk kiezen we voor een wat weelderige begroeiing, krijgt de natuur meer de vrije hand, en in de andere wijk ligt de nadruk meer op in cultuur gebrachte natuur, denk bijvoorbeeld aan

stad kunnen realiseren. Voor het project Groene Allure Binnenstad hadden we vanaf 2006 elk jaar twee ton euro beschikbaar om de binnenstad een groener aanzien te geven. We hebben samen met een landschapsarchitect een visie ontwikkeld en aan de hand van het beeldenboek dat daaruit voortkwam, hebben we de binnenstad groener gemaakt. Bijvoorbeeld door middel van bakken met groen, geveltuinen, daktuinen en zogenoemde pocketparken - kleine parken. Bijzonder was dat een groepje bewoners de parkeerplaats op hun plein liever inruilde voor een klein parkje. Nu liggen ze daar ’s zomers in het gras en parkeren doen ze iets verderop.” Ter afsluiting van het binnenstadproject mag de wethouder binnenkort een fraaie etagelinde planten in het centrum. “Daarna is het projectpotje leeg.”

BIODIVERSITEIT Nijmegen investeerde ook in groen buiten de stad; er ging zes ton naar de Ooijpolder. “Samen met een buurgemeente, de provincie en het rijk hebben we een fonds opgericht waarmee we de agrariërs in de polder tot natuurbeheerders van het gebied hebben kunnen maken. Naast het telen van akkerbouwproducten richten zij zich op het aanleggen en onderhouden van landschappelijke elementen, zoals heggen, houtwallen, sloten en rietkragen. Vanuit het fonds kunnen zij deze cultuurelementen dertig jaar lang beheren voor een meer dan marktconforme prijs. Via allerlei wandel- en fietspaden is de polder ook toegankelijk voor onze inwoners en voor toeristen die deze regio bezoeken; het is een waar recreatieparadijs geworden met veel biodiversiteit, ongelooflijk hoe snel dat gaat.”

arkeren’ parken en speelweides. Daarmee spelen we in op de wensen van de desbetreffende bewoners.”

ZELF DOEN Voor de bewoners is overigens al jaren een belangrijke rol weggelegd in de aanleg en het onderhoud van groen in de stad, vertelt Van der Meer. “Daarin lopen wij behoorlijk voorop. Het is in Nijmegen al heel gebruikelijk dat we bij de aanleg van een park de omwonenden betrekken bij het ontwerpproces. Ook hebben bewoners soms (delen van) parkjes in eigen beheer. Zij krijgen een budget voor aanleg en onderhoud en gaan daarmee zelf aan de slag. Verder is de stadslandbouw - kleine moestuintjes in de stad - in opkomst.” Het idee om geveltuinen toe te staan - tot zo’n anderhalve tegel uit de gevel, over de volle breedte van de gevel - komt nog uit de koker van de wethouder in zijn tijd als raadslid. “Daarvoor hoeven burgers geen vergunning aan te vragen.” Om de kwaliteit van al die zelfwerkzaamheid van burgers te borgen, sluit de

gemeente contracten met hen af waarin heldere afspraken zijn vastgelegd. “Ook controleren we geregeld hoe de staat van onderhoud is, het mag natuurlijk niet verrommelen.” Wie in het voorjaar een rondje door Nijmegen loopt, komt zo hier en daar ook bloembollen tegen. “Bloembollen gebruiken we in ons groen om accenten te zetten. Entrees van de stad of van wijken worden ermee opgesierd. Een sprekend voorbeeld is de Van Schaeck Mathonsingel, in 2012 totaal vernieuwd tot wandelesplanade naar ons centraal station. De voetgangers en fietsers genieten daar van een bloembollenpracht tot halverwege mei. Bekend is ook ons bloemenwapen - het stadswapen van Nijmegen - in het Valkhofpark. Daar gebruiken we overigens eenjarige bollen.’’ Net als andere gemeenten ontkomt ook Nijmegen niet aan de bezuinigingen. “Gelukkig hebben wij in de achterliggende tijd veel groen in de

De groenstand van Nijmegen is dus inmiddels behoorlijk op orde. “Groen is niet langer in gevaar in onze gemeente. We staan in de top 10 van meest aantrekkelijke woongemeenten, onder andere vanwege de kwaliteit van ons groen.” Van der Meer verwacht niet dat hier na de komende gemeenteraadsverkiezingen grote veranderingen in komen. “In 2013 kostte ons groenbeheer 5,8 miljoen euro en investeerden we 1,5 miljoen euro in openbaar groen. Ik hoop dat het groenbeleid overeind blijft en dat er op ons huidige budget niet te veel zal worden bezuinigd. Als ik zo naar de programma’s kijk, is groen op dit moment geen verkiezingsitem. Met de 300-meternorm is groen stevig ingebed in ons beleid.” Dat je de economische bijdrage van groen ook kunt berekenen, is Van der Meer bekend, maar: “Zo werkt het niet. Ik kan niet tegen de wethouder financiën zeggen: ‘Als jij mij meer geld geeft voor groenprojecten krijg jij meer OZB binnen in die wijk.’ Dat zou betekenen dat de OZB in de hele gemeente omhoog moet. Het is een politieke vraag hoe hoog het gemeentelijk budget mag zijn en hoe dat wordt verdeeld. Uiteindelijk is politiek ook een kwestie van keuzes maken.” 7 maart 2014

VISIE  15

BRANCHENIEUWS

‘Wie tuin zegt, zegt Royal H Met ruim 400.000 leden mag de Britse Royal Horticultural Society zich een grote vereniging noemen. Tuinieren in al zijn facetten staat centraal bij deze inmiddels meer dan twee eeuwen oude vereniging. Zo’n historische leeftijd is mooi, maar het gaat om de toekomst, zo maakt vice-president Jim Gardiner duidelijk. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: Arie Dwarswaard, René Faas

T

uinieren zit de Britten in de genen. Een aardige opvatting, maar al wel geruime tijd achterhaald. Toch mag de Royal Horticultural Society zich in Groot-Brittannië nog steeds in een grote belangstelling verheugen. Met ruim 400.000 leden en een omzet van ongeveer 80 miljoen euro is het een grote club van tuinliefhebbers, professionals en wetenschappers. Maar zoals bij elke vereniging is vanzelfsprekendheid geen optie. Anno 2014 heeft ook de RHS zijn missie, en zijn er mensen die deze missie moeten uitvoeren. De afgelopen drie jaar was Jim Gardiner nauw bij dit proces betrokken als Director of horticulture for the society. Binnenkort wordt hij benoemd tot Executive Vice President, binnen de organisatie een van de hoogste posten na de voorzitter. In feite is Gardiner vanaf dat moment verantwoordelijk voor de aansturing van de gehele organisatie.

IEDEREEN INTERESSEREN Tot 2010 was Gardiner directeur van Wisley Gardens, een van de vier tuinen van de RHS, die verspreid over het Verenigd Koninkrijk zijn

te vinden. De vier tuinen trekken jaarlijks meer dan anderhalf miljoen bezoekers, waarvan alleen al Wisley er bijna een miljoen voor zijn rekening neemt. Zelfs op een regenachtige dag in januari is het druk. De bezoekers komen nu vooral voor de grote kas, enkele jaren geleden gebouwd door de Nederlandse kassenbouwer Smiemans, waarin meer dan twintig verschillende soorten vlinders vrolijk rondfladderen. Onder de bezoekers zijn ook schoolkinderen. “Jaarlijks komen er alleen al in Wisley 18.000 kinderen om les te krijgen over tuinieren. Wij zien kinderen als de hoop voor de toekomst, maar we kunnen niet zonder de volwassenen van nu. Wij verkopen planten in onze tuinen en daar moeten we wel kopers voor hebben. Daar hebben we de afgelopen jaren veel aan gedaan.” Het is maar een voorbeeld van de veelheid van activiteiten die de RHS onderneemt om zoveel mogelijk mensen te betrekken bij tuinieren. Op latere leeftijd kunnen leerlingen hier ook specifieke opleidingen volgen, waarmee ze in de tuinbouw aan de slag kunnen. “Als RHS zijn we betrokken bij de hele kwaliteitsstructuur van het tuinbouwonderwijs. Van het meest eenvoudige niveau tot de opleiding die recht geeft op de titel Master of horticulture. Een deel van de oplei-

Jim Gardiner: ‘Het AGM helpt de consument bij zijn dingen kan ook buiten het Verenigd Koninkrijk worden gevolgd, omdat we daarvoor werken met computers. Dat levert zelfs leerlingen op uit Singapore en China. Ze moeten wel een keertje naar Londen komen: om hun diploma op te halen.”

‘Zonder bolgewassen zou de plantenwereld er een stuk saaier uitzien’ Om de hele maatschappij te bewegen om meer te gaan doen met tuinieren is het project Britian in Bloom bedacht. Kinderen, ouders, grootouders, buren, iedereen werd uitgenodigd om in hun straat of wijk aan de slag te gaan met een stukje grond. En het werd een groot succes. In alle uithoeken van het Verenigd Koninkrijk ontstonden kleine en grotere initiatieven die het land kleur en smaak gaven.

KAVB

De jaarlijkse Chelsea Flower Show is een van de belangrijkste activiteiten van de RHS 16 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

Voor de bloembollenwereld is de RHS geen onbekende organisatie. Op het gebied van de naamgeving van nieuwe cultivars is de RHS een van de zusterorganisaties van de KAVB. Waar de KAVB internationale registratieautoriteit is voor

orticultural Society’ opgegaan in de Bulb Committee. Elke commissie bestaat uit 24 leden. Elke commissie heeft een zetel in de Horticutural Board, en heeft volgens Gardiner beslist een stem in het kapittel. Tot voorzitter van de Bulb Committee is Jan Pennings uit Breezand benoemd. Hij was al lid van de Daffodil and Tulip Committee en is nu gekozen tot voorzitter van het nieuwe Bulb Committee. Iemand uit Nederland is voor Gardiner geen bezwaar. “Hij heeft voor deze functie de juiste kwaliteiten en hij is een goede ambassadeur voor de RHS. Wij zijn blij met deze benoeming.”

CHELSEA EN AGM

aankoop van nieuwe tuinplanten’ de tulp, hyacint en veel bijzondere bolgewassen, is de RHS dit voor lelie en narcis. KAVB en RHS onderhouden voor deze gewassen contact met elkaar. “Bolgewassen zijn nu eenmaal erg belangrijk voor de RHS. Ze vormen een wezenlijk onderdeel van de plantenwereld. Zonder bolgewassen zou de plantenwereld er een stuk saaier uitzien.” Wat de naamgeving van nieuwe cultivars betreft krijgen KAVB en RHS steeds meer met de Europese Unie te maken als het gaat om met name het Europees Kwekersrecht (CPVO) en de bijbehorende regels en kosten. Vooral de regels en de kosten leveren bij de RHS nog wel eens gefronste wenkbrauwen op, stelt Gardiner. “Wij hebben altijd als stelregel gehanteerd dat een naam die in onze PlantFinder staat, ook is geregistreerd. We hebben in ons land heel veel tuinbouwbedrijven, waaronder een groot aantal kleine bedrijven. Als zij iets willen laten registreren dan willen ze daar geen hoge kosten voor maken. Daar hebben ze moeite mee.”

BULB COMMITTEE Om zicht te houden op de ontwikkeling in allerlei gewassen uit de sierteelt en de voedingstuinbouw kent de RHS zeven gewasgerichte commissies. Dat waren er aanvankelijk meer, maar de afgelopen paar jaar heeft er een flinke samenvoeging van commissies plaatsgevonden. Zo ook bij de bloembollen. Daar zijn onder meer de leliecommissie en de narcis- en tulpcommissie

Twee andere initiatieven die menig bloembollenbedrijf in Nederland zal kennen, zijn de jaarlijkse Cheslea Flower Show en het predicaat Award of Garden Merit. Afgelopen jaar werd de Chelsea Flower Show voor de honderdste keer gehouden. De show trekt jaarlijks bijna 150.000 bezoekers en de kaarten zijn nu al grotendeels uitverkocht. Op de show laten in de Great Hall tientallen bedrijven uit onder meer de bollenwereld zien wat er allemaal aan moois te koop is. Rondom de Great Pavillion liggen trendy tuinen, waaraan vaak weken is gewerkt. En dagelijks zendt de BBC een uur lang allerlei ins en outs uit over deze show. Het predicaat Award of Garden Merit reikt de RHS jaarlijks uit aan die cultivars of soorten die echt van grote waarde zijn voor gebruik in de tuin. De commissies spelen in die beoordeling een essentiële rol. De RHS plant voor de AGM elk jaar honderden nieuwe gewassen op, die meermalen worden beoordeeld. Gardiner: “Het AGM helpt de consument bij zijn aankoop van nieuwe tuinplanten. Het goede is dat de beoordeling plaatsvindt door een groep onafhankelijke personen. Er spelen geen economische belangen mee.”

kritisch in. Alleen als er gebruik wordt gemaakt van veenmosvrije compost kan men meedoen. Ik merk elders in Europa dat daar nogal gemakzuchtig over wordt gedaan. Wij vinden het onze taak om mensen zich meer bewust te laten zijn van de rol die planten spelen. Het weghalen van veenmos voor gebruik als potgrond hoort daar duidelijk bij.”

BEURS De RHS verstrekt ook beurzen ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek. Per beurs gaat het niet om grote bedragen, maar ze zijn vaak wel voldoende om een project te kunnen uitvoeren. Een van de recente voorbeelden van zo’n beurs is die voor het project van Christopher Whitehouse, die daardoor in Zuid-Afrika de species van Kniphofia in kaart kon brengen. Het resultaat mag er zijn: een verslag dat inmiddels al meer dan 12.000 keer is bekeken.

DUURZAAMHEID Binnen de RHS neemt de belangstelling voor milieu en duurzaamheid toe. Een goed voorbeeld daarvan betreft het gebruik van potgrond bij inzendingen op shows van de RHS. Gardiner: “We hebben hierover in het bestuur gesproken, en we vinden dat we een verantwoordelijkheid hebben als het gaat om dit onderwerp. We hebben afgesproken dat we niet toestaan dat er nog langer veenmos wordt gebruikt. Daar zijn we erg

In de rotsplantenkas van Wisley bloeien eind januari al heel wat bijzondere bolgewassen

Resumé Al ruim tweehonderd jaar kent het Verenigd Koninkrijk zijn eigen Royal Horticultural Society. Anno 2014 is het belangrijkste doel om iedereen in tuinieren te interesseren. Voor de bloembollensector is de RHS ook geen onbekende. Aankomend Executive Vice President Jim Gardiner legt uit waar de RHS op dit moment staat.

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 17

TUINBLADEN

HOME AND GARDEN

‘Artikel over ‘toverbaldruifjes Als je vrouw bent, houdt van een gezellig huis, en van een tuin die daar qua stijl en sfeer goed bij aansluit, behoor je tot de doelgroep van het magazine Home and Garden. Redacteur Mirjam Roskamp noemt het blad waarvoor zij schrijft ‘de Libelle onder de tuinbladen’. Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

H

ome and Garden is een van de succesformules van uitgeverij Sanoma. Het blad verschijnt tien keer per jaar – met combinatienummers in de periode van oktober tot en met januari – in een oplage van zo’n 40.000 stuks. Naast abonnees kent het blad ook losse verkoop. Daarnaast heeft Home and Garden een online versie (www.homeandgarden.nl) die allerlei tuintips en ideeën biedt, en natuurlijk de mogelijkheid om een abonnement op het blad af te sluiten. Home and Garden richt zich voornamelijk op vrouwen, vertelt redacteur Mirjam Roskamp. “Specifiek zijn dit vrouwen die houden van tuinieren met als voornaamste doel het buiten gezellig te maken. Dit zijn niet de diehard tuiniers die dagenlang met hun handen in de grond zitten. Het zijn geen plantjesgekken die alles willen weten over 28 soorten geraniums. Zij zijn niet van het zaaien en stekken, maar vinden het wel leuk om een paar uurtjes in de tuin te rommelen om het leuk, sfeervol en gezellig te maken. Voor onze lezeressen telt vooral het eindresultaat, en niet zozeer het werken in de tuin als activiteit op zich. Als een plantje de winter niet overleeft, kopen ze volgend seizoen gewoon een nieu-

18 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

we.” Mirjam zou Home and Garden niet ‘de glossy onder de tuinbladen’ willen noemen. “In een glossy past bijvoorbeeld een design tuinbankje voor 1500 euro; daar hoef ik in Home and Garden niet mee aan te komen. Je kunt ons nog het beste vergelijken met de Libelle, maar dan voor de tuin.”

VEEL BEELD Net als veel tuinbladen, wil ook Home and Garden lezers informeren en inspireren. “Centraal staat de vraag: hoe maak je het gezellig in de tuin?” Bloembollen ‘passen daar heel goed in’, vindt Mirjam. “In onze praktische rubriek ‘Het Groene Hart’ brengen wij regelmatig artikelen over bloembollen. In het najaar hebben we aandacht besteed aan het planten. We geven tips voor leuke combinaties, publiceren mooie sfeerbeelden van het eindresultaat en vertellen erbij hoe en wanneer je de bollen moet planten om zelf ook resultaat te kunnen behalen. Komend voorjaar brengen we vier pagina’s over zomerbollen volgens dezelfde aanpak. iBulb levert ons daarvoor prachtig fotomateriaal aan. In ons blad ligt de nadruk op beeld, dus wij zijn daar erg blij mee.” In het februarinummer waren er zes pagina’s gereserveerd voor bloembollen-op-pot. “Bij ‘pot’ kun je denken aan allerlei toepassingen: koekblikken, manden en bakken. Heel inspirerend voor onze

lezeressen.” Want ja, de lezeressen van Home and Garden gaan ook zelf aan de slag om bollen te planten. “Dan moet je je niet voorstellen dat ze hele borders aanplanten, maar ze kopen wel een paar zakjes van de soorten die ze mooi vinden en gaan daarmee aan de slag.” Home and Garden zit graag bovenop de trends. Waar pikt de redactie deze op? “In het voorjaar gaan we naar de Chelsea Flower Show in Londen, daar kun je goed zien welke kant het opgaat qua sfeer, vormen en kleuren.

‘Het bollenvak en de tuinbladen staan voor dezelfde uitdaging: hoe kunnen we bloembollen steeds weer op een andere manier voor het voetlicht brengen?’ Ook ontwikkelingen in de mode en interieurbeurzen zijn goede graadmeters voor trends, net als Pinterest en een aantal toonaangevende buitenlandse tijdschriften.” Over de trends voor de komende tijd vertelt Mirjam: “De kleuren geel en groen zijn in opkomst, maar ook de pastels, met hier en daar een pittig kleurtje ertussen. Wij vertalen dat door naar bijvoorbeeld de tulpen die we voor het beeld gebruiken en naar de kleurcombinaties voor op het terras.”

’ leverde honderd likes op’ ELKAAR HELPEN Mirjam begrijpt dat het vermeende oubollige imago van bloembollen de sector parten kan spelen. “iBulb heeft ons laatst gevraagd om aan te schuiven bij een brainstorm die draaide om de vraag: hoe kunnen we bloembollen hipper maken? Dat vond ik een goed initiatief en ik ben benieuwd wat daar uiteindelijk uitrolt. In feite staan het bollenvak en de tuinbladen voor dezelfde uitdaging: hoe kunnen we bloembollen steeds weer op een andere manier voor het voetlicht brengen op zo’n manier dat de doelgroep erdoor wordt aangesproken? Daarbij hebben we elkaar nodig en kunnen we elkaar ook helpen. Wij zouden het bijvoorbeeld heel fijn vinden om op de hoogte te worden gehouden van nieuwe soorten die op de markt verschijnen; dat is altijd leuk om te laten zien.” Vanuit de redactie van Seasons – ook een uitgave van Sanoma, waarvoor Mirjam eveneens schrijft – wordt er samen met iBulb gewerkt aan een productie over bloembollen naar een idee van Seasons aangeplant. “De sfeer is authentiek landelijk, wat mooi aansluit bij de formule van het blad. Dat beloven mooie pagina’s te worden.”

Mirjam Roskamp: ‘We gaan toe naar rondere vormen en pastels’

Dat bloembollen ook trendy zijn, blijkt wel uit de reacties van lezers. “Onlangs brachten wij een artikel over een pot met drie tinten blauwe druifjes – toverbaldruifjes noemden we ze. In no time hadden we honderd likes op Facebook. Dat zegt wel wat. De fotografie was dan ook erg mooi, heel sfeervol, dat spreekt onze lezeressen duidelijk erg aan.” Mirjam wil maar zeggen: als je bloembollen in de juiste sfeer en styling, en met goede fotografie in beeld brengt,

kun je er een groot publiek mee aanspreken. “Het gaat erom dat je het goede gevoel weet op te roepen.” Ook de juiste combinaties zijn van belang. “Het gaat nooit alleen om bloembollen, maar altijd om de combinatie van bollen met bijvoorbeeld kruiden of vaste planten. Onze lezeressen willen vernieuwing, leuke ideeën aangereikt krijgen. Tegelijkertijd mag het niet te veel doorslaan, het moet wel toepasbaar zijn in de eigen tuin en op het terras.”

Het valt Mirjam op dat er – al veel meer dan vroeger – losser met bloembollen wordt omgegaan. “Het mag van mij nog wel wat natuurlijker, de botanische soorten passen heel goed in de ronde, zachte vormen die we nu weer waarderen, na een periode waarin strakke lijnen overheersten. Bloembollen komen het best tot hun recht in een tuin als ze min of meer toevallig tussen de andere planten en struiken zijn geplant. Het moet er vooral niet te netjes uit zien. Die aangeharkte perkjes… dat kan echt niet meer. In elk geval niet als je het aan onze lezeressen vraagt.”

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 19

VOORLICHTING

Vroege chemische selectie Chemische selectie is een mogelijkheid om het viruspercentage in tulpen te beteugelen. Een adequate bestrijding van viruszieke planten zorgt voor goede doding van de bollen en minder virusverspreiding. Proeftuin Zwaagdijk deed drie jaar onderzoek naar chemische selectie. Gekeken is naar de invloed van vroege selectie, de methode van selecteren en het effect van middelen of combinaties van middelen. In drie artikelen wordt de chemische selectie van tulpen onder de loep genomen. In dit eerste artikel het effect van vroege selectie.

van der Mark’ is een cultivar die veel wordt geteeld. ‘Prinses Irene’ staat bekend als cultivar die lastig te doden is. In het voorjaar zijn partijen van telkens 120 bollen van beide cultivars met een of meer combinaties van middelen behandeld op verschillende tijdstippen. Na de oogst zijn de restanten geschoond en is het aantal bollen > zift 4 geteld en gewogen. In het najaar zijn deze overgebleven bollen weer geplant. Pas in het tweede jaar is het uiteindelijke resultaat vastgesteld door per behandeling het aantal opgekomen planten te tellen. Het opplanten van de restanten is nodig omdat het vaak voorkomt dat de bol uitwendig niets mankeert, maar dat de centrale spruit toch verloren is gegaan of niet meer uitloopt.

‘Bij temperaturen boven de 20°C is na enkele dagen het effect al goed zichtbaar en zijn de tulpen in een week tijd volledig afgestorven’ PROEF 1

Late toepassing in 2010, resultaat voorjaar 2011. Ogenschijnlijk gezonde geplante bollen sterven toch nog af Tekst: Frank Kreuk, Proeftuin Zwaagdijk Fotografie: DLV Plant

U

it de keuringsresultaten van de BKD blijkt dat de problemen met virus in tulpen in met name het witte en gele sortiment groot zijn. Ondanks de grote hoeveelheid energie die in het selecteren van de partijen wordt gestoken, vindt dikwijls declassering en afkeuring van de partijen plaats door een sterke virustoename. Een van de mogelijkheden om de virusuitbreiding in tulpen te beperken is een goede doding van de viruszieke planten door het toepassen van chemische selectie. Tegenwoordig beginnen de meeste bedrijven met selecteren als de tulpen het driebladstadium hebben bereikt. Dit is soms al begin maart. Afhankelijk van het virusniveau worden de partijen soms wel vijf maal nagelo-

20 
VISIE

7 maart 2014

pen. Glyfosaat zonder toevoeging werkt hiervoor te traag en laat pas na twee tot drie weken enige vorm van afsterving zien, afhankelijk van de temperatuur. Doordat de plant traag afsterft, kan deze nog lange tijd een bron voor virusverspreiding zijn. Het is dus van belang dat zeker bij de vroege selectie het resultaat van een behandeling snel in het gewas zichtbaar is (binnen vijf dagen, maar liefst sneller), maar ook effectief is als het gaat om de doding van de bollen. Bij bloembollenkwekers bestaat ook de indruk dat niet alle bollen van de behandelde planten in voldoende mate afsterven en dus in de partij aanwezig blijven. Proeftuin Zwaagdijk heeft hier onderzoek naar gedaan.

METHODE Voor de proeven is gekozen voor de cultivars ‘Leen van der Mark’ en ‘Prinses Irene’. ‘Leen

In het voorjaar van 2010 is de eerste serie proeven uitgevoerd. Om het effect van ‘vroege selectie’ goed meetbaar te maken, werd vanaf het moment dat de tulpen voldoende boven de grond stonden elke twee weken een behandeling uitgevoerd. Als gevolg van het late voorjaar van 2010 is in de derde week van maart met de proef gestart. De gebruikte bestrijdingscombinatie was: Roundup Max 80% + Reglone 5% + water 15%. Als methode van toedienen is een flinke druppel vloeistof gebruikt die aan de bovenkant van het grootste blad aangebracht werd. De druppel stroomde vervolgens van de bovenkant van het blad naar beneden in het bladoksel.

RESULTATEN PROEF 1 Op alle toepassingsmomenten stierven de tulpen goed af. De snelheid van afsterven is sterk afhankelijk van de weeromstandigheden. Bij temperaturen boven de 20°C is na enkele dagen het effect al goed zichtbaar en zijn de tulpen in een week tijd volledig afgestorven. Onder koude omstandigheden duurt het twee maal zo lang voordat hetzelfde resultaat bereikt wordt. Tabel 1. Resultaten vroege selectie (120 bollen geplant) volgen op de volgende pagina.

tulp geen probleem Leen van der Mark

fiek). Teaser is een hulpstof die de werking van glyfosaat versterkt/versnelt.

Prinses Irene

toepassingsmoment

aantal bollen geoogst 2010

aantal planten 2011

aantal bollen geoogst 2010

aantal planten 2011

1

3e week maart

88

6

82

3

2

1e week april

48

1

121

5

3

3e week april

5

2

16

3

4

1e week mei

32

2

36

4

5

3e week mei

46

10

28

4

6

1e week juni

127

30

81

5

7

3e week juni

338

55

172

10

Uit tabel 2 blijkt dat bij de combinatie met 20% Reglone meer bollen werden geoogst dan bij de overige behandelingen. De combinatie met Teaser kwam overeen met 90% Roundup Max. Het aantal opgekomen planten was van alle behandelingen gelijk. Bij de toepassing in de derde week van april werden meer bollen geoogst. Het aantal opgekomen planten was van alle toepassingstijdstippen gelijk (tabel 3).

CONCLUSIES

Bij ‘Leen van der Mark’ was het resultaat van de toepassing van de eerste en derde week april beter dan van de derde week mei, eerste en derde week juni. Het resultaat van de derde week juni was het slechtst. Ondanks de late toepassing in de derde week van juni (17 juni), zo kort voor het rooien van de bollen (op 8 juli = 21 dagen), zijn toch nog veel bollen afgestorven. Bij de late toepassing zijn per geplante bol ongeveer drie tot vier bollen geoogst. Bij ‘Prinses Irene’ was het resultaat beter dan bij ‘Leen van der Mark’. Alleen de behandeling die in de derde week van juni uitgevoerd werd, had een slechter resultaat dan de overige toepassingen.

r


7SPFHF
TFMFDUJF
NFU
UPFQBTTJOH
FJOE
NBBSU
was effectief; r


4FMFDUJF
UPU
CFHJO
NFJ
XBT
FŀFDUJFG
EBBSOB
werd de effectiviteit minder; r


;FFS
MBUF
TFMFDUJF
FJOE
KVOJ


WPPS
CJKWPPSbeeld het bestrijden van dieven, was nog effectief (slechts 21 dagen tussen toepassen en rooien). Weliswaar nam de overleving toe, maar stierf een groot deel van de bollen af; r


%F
FŀFDUJWJUFJU
WBO

3PVOEVQ
.BY

Roundup Max + 5% Reglone, 70% Roundup Max + 20% Reglone en 70% glyfosaat + 10% Teaser was vergelijkbaar; r


)FU
HFXBT
TUJFSG
CJK

3FHMPOF
TOFMMFS
BG
dan bij 5% Reglone. Bij 20% Reglone werden meer bollen geoogst, maar de overleving kwam overeen met 5% Reglone.

PROEF 2 Na het eerste jaar onderzoek heeft de begeleidingscommissie een aangepaste proefopzet geadviseerd, waarbij ook naar de effecten van verschillende mengsels in de periode eind maart tot eind april is gekeken. In het voorjaar van 2011 is op drie tijdstippen (derde week maart, eerste en derde week april) een toepassing uitgevoerd met vier verschillende combinaties. De partijgrootte bedroeg hier ook 120 bollen per behandeling per cultivar. Zie voor deze combinaties tabel 2.

RESULTATEN De snelheid van afdoden verliep het snelst bij het mengsel met 20% Reglone gevolgd door de combinatie met 5% Reglone. De snelheid van afdoden was van 90% Roundup Max vergelijkbaar met 70% glyfosaat + 10% Teaser (zie gra-

‘Prinses Irene’

Dit onderzoek werd gefinancierd door het Productschap Tuinbouw. Tabel 2. Resultaten middelenkeuze, gemiddelde van de drie toedieningsmomenten Leen v/d Mark Middel Roundup Max 90% + 10% water Roundup Max 70% + Reglone 5% + water 25% Roundup Max 60% + Reglone 20% + water 20% glyfosaat 70% + water 20% + Teaser 10%

Prinses Irene

aantal geoogst 16

opkomst aantal 2

aantal geoogst 17

opkomst aantal 3

21

3

22

3

37

3

38

4

13

2

18

4

Grafiek 1. 4OFMIFJE
WBO
BGTUFSWFO
UPFQBTTJOH
18 april 2011) Tabel 3. Resultaten invloed tijdstip. De partijgrootte is 120 bollen Leen v/d Mark Middel

aantal geoogst

Prinses Irene

opkomst aantal

aantal geoogst

opkomst aantal

3e week maart

25

3

20

4

1e week april

23

2

21

3

3e week april

17

2

29

3

7 maart 2014

VISIE  21

VAKVENSTER

Vroeg dahliastekseizoen Foto: René Faas Tekst: Gerrit Wildenbeest In de dahliastekkas bij J. van der Linden en Zn (Hillegom) plukt een medewerker stekken van de cultivar ‘English Breakfast’, in bloeiende staat een citroengele decoratief met fijne rode streepjes. Niet alleen buiten, maar ook binnen laat de warme winter zich gelden. De stekkenpluk is bij Van der Linden vanaf half februari begonnen, een week eerder dan normaal. Tussen 10 en 15 mei verwacht firmant Maarten van der Linden de laatste stekken geplukt te hebben. Hij is tevreden over de kwaliteit: ‘Ze komen vlot op gang.’ De stekken zijn bestemd voor de eigen snij- en knolproductie.

KENNIS

MARIJKE DIJKSHOORN:

‘Praktijknetwerken voorzien in kennisbehoefte’ Wat is nodig om te doen wat je doet? Geld, mensen, maar vooral kennis. Welke kennis is belangrijk, hoe sla je kennis op, wat deel je er van met anderen? Vragen en antwoorden in de serie Kennis. In deze veertiende en laatste aflevering Marijke Dijkshoorn-Dekker, onderzoekster bij LEI Wageningen UR, over kennisverwerving in deze tijd. Tekst en fotografie: Arie Dwarswaard

P

raten over kennisverwerving is praten over deze tijd en bezig zijn met de toekomst van het bedrijf. Een tijd waarin de vanzelfsprekendheid ver te zoeken is als het gaat over kennis uit bijvoorbeeld onderzoek. Immers, het wegvallen van de product- en bedrijfschappen trekt een zware wissel op de collectief gefinancierde ontwikkeling van kennis. Tegelijkertijd biedt zo’n onzekere periode ook kansen, stelt Marijke Dijkshoorn-Dekker, onderzoekster bij het LEI. Ze hield en houdt zich bezig met kennis en innovatie in een aantal Greenportregio’s en spreekt daarvoor onder meer met ondernemers. Die gesprekken leveren een goed beeld op waar een ondernemer anno 2014 zijn kennis vandaan haalt. In opdracht van het Informatie- en Demonstratie Centrum (IDC) Bollen en Vaste Planten zijn vorig jaar telers in de Duin- en Bollenstreek hier over ondervraagd. “Ondernemers nemen vooral graag kennis tot zich via internet. Per week besteden ze daar al gauw zo’n tien uur aan. Daarnaast brengen zogenoemde erfbetreders (voorlichters, toeleveranciers) de nodige kennis met zich mee.” Een betrekkelijk nieuw fenomeen vormen de praktijknetwerken, waar ondernemers zelf aan de slag gaan met een specifiek onderwerp onder begeleiding van een 24 
VISIE

7 maart 2014

voorlichter of een onderzoeker. “Telers geven aan dat ze dit een effectieve manier vinden om nieuwe kennis op te doen, ervaringen uit te wisselen en van elkaar te leren. De vraagstukken in praktijknetwerken zitten heel dicht tegen de dagelijkse praktijk van de ondernemer aan en dat verhoogt de betrokkenheid.”

LEREN Binnen de Greenports, zoals Duin- en Bollenstreek en Noord-Holland Noord, werken onderwijs, onderzoek en ondernemers samen om de nieuwe kennis op te doen en te verspreiden. De coördinatie en de inzet van onderzoekers wordt gefinancierd met EFRO-subsidies (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling). Hoewel dit voor een beperkte periode is, wordt er in ieder geval een vliegwiel aangezwengeld rond duurzame innovaties die de positie van de sectoren moet versterken. Ondernemers of groepen ondernemers kunnen binnen de Greenport hiervan gebruik maken. Ook zijn er binnen de Greenports andere mogelijkheden om kennis te verwerven, zoals themabijeenkomsten, masterclasses en kennisarena’s. Deze zijn voor iedereen toegankelijk.” De inzet binnen de Greenports op kennis- en innovatiegebied past binnen de visie van de overheid om iedereen een leven lang te laten leren. “Elke ondernemer die zijn bedrijf voor de toekomst wil veilig stellen, moet zorgen dat hij bijblijft. Dat is zijn eigen verantwoordelijkheid. Vooral de koplopers pakken dit goed op.” Het grote vraagteken is en blijft de financiering van onderzoek (kennisontwikkeling) voor de langere termijn. “Het gaat erom een nieuwe financieringsstructuur voor het onderzoek te ontwikkelen, maar de vraag is wie dat gaat betalen, en ook hoe je zoiets duurzaam kunt verankeren. Ondernemers zullen altijd blijven aanlopen tegen problemen en innovatievraagstukken. Onderzoek zal altijd nodig blijven.”

Slot Dit is de laatste aflevering van de serie artikelen over kennis. De serie begon in BBV 279 van 6 september 2013 met veredelaar Arie Peterse en eindigt met LEI-onderzoekster Marijke Dijkshoorn-Dekker.

De toekomst van kennis en innovatie is ongewis, ook voor Marijke Dijkshoorn-Dekker. Toch verwacht ze wel dat er steeds vaker groepen ondernemers zullen opstaan die samen iets onderzocht willen hebben en daar ook voor willen betalen, mits ze daarmee hun kennisvoorsprong kunnen behouden. Kennisverwerving wordt dan gezien als investering, niet als kosten.” Overigens kan de markt ook ‘een leven lang leren’ stimuleren door prikkels te geven. Als een ketenpartij bijvoorbeeld eisen gaat stellen aan individuele ondernemers op het gebied van kennisontwikkeling dan wel duurzaamheid van het product of het productieproces, dan zal er voor de ondernemers een eigen belang of noodzaak ontstaan om zich bij te scholen. Melkveehouders kunnen bijvoorbeeld bij FrieslandCampina workshops volgen om zich te ontwikkelen tot leverancier van duurzaam geproduceerde melk. Een kennisprikkel die dus vanuit de markt zelf komt. “Dit betreft melk, maar waarom zou zoiets ook niet voor bollen of vaste planten kunnen?”

WATERKWALITEIT

Tijdens het verwerken van de resultaten vielen die van een deelnemer uit het project ‘Schoon erf, schone sloot’ op. Nog niet alle resultaten zijn bekend, maar nu is al duidelijk dat de put bij deelnemer Frank Berbee van A.C. Berbee Bloembollen uit Callantsoog tijdens de tweede meting nagenoeg schoon bleek te zijn. De verklaring voor dit positieve resultaat: Berbee ontsmet en laadt binnen.

Frank Berbee en André Conijn tussen de broeitulpen

‘Honderd procent schoon relatief begrip’ Tekst en fotografie: Lilian Braakman

O

p het bedrijf van Frank Berbee, A.C. Berbee Bloembollen aan de Parallelweg in Callantsoog, worden tulpen, narcissen, krokussen en irissen gekweekt. Daarnaast broeit Berbee tulpen en verwerkt hij lelies voor derden. Net als anderen ontsmet Berbee alles binnen. Tot zover zijn er geen opvallende zaken. Wat deze deelnemer aan het project ‘Schoon erf, schone sloot’ onderscheidt van de anderen is dat zijn tweede meting tijdens de ontsmettingsperiode vrijwel schoon was. Berbee: “Voor de eerste meting moesten we de put schoonmaken, maar dat was niet helemaal goed gedaan. In deze meting werden dan ook wat gewasbeschermingsmiddelen gevonden. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) beaamde dat de put niet goed schoon was. De tweede keer was tijdens de ontsmettingstijd, maar toen is er bijna niets gevonden. Van wat ze wel vonden waren de waardes zeer laag.”

KISTEN Zo’n positief resultaat heeft Berbee bereikt door een goede logistiek en een ruime schuur. “De

heftruck die we bij het ontsmetten gebruiken, blijft de hele periode binnen. Omdat wij alle kisten binnen laden, hoeft de heftruck ook niet naar buiten. Bij de ontsmettingsplaats kunnen eventuele druppels worden opgevangen in de lekgoten. De kisten laten we lang uitdruipen waardoor emissie tot het minimum beperkt wordt. Honderd procent schoon is een relatief begrip, maar door bewust de mogelijke bronnen in de gaten te houden kom je ver. Zo blijven alle kisten binnen. Deze staan alleen in de zomer buiten, maar ook dan staan ze onder een afdak”, geeft Berbee aan.

BRAINSTORMEN Wat nog meer binnen te vinden is, zijn alle tractoren, de plantmachine en uiteraard de spuit. Dit is niet alleen om emissie te voorkomen, maar ook omdat het beter is voor het materiaal. “Bovendien heb ik er de ruimte voor”, vertelt Berbee. “Tijdens het transport van de ontsmette bollen richting het land zou er eventueel emissie kunnen plaatsvinden als het regent, maar dit percentage zou dan zeer laag zijn. Iets nieuws heb ik met dit project niet geleerd, maar ik vind het goed dat het onderzoek de deelnemers nogmaals attendeert op

de problemen. Zelf wordt je er scherper van en bovendien hoort het bij de bedrijfsvoering.” De adviseur die Berbee tijdens het project heeft bijgestaan is André Conijn van Albert Groot uit Schagerbrug. Hij kijkt positief terug op het project: “Doordat er verschillende bedrijven meedoen kun je gezamenlijk brainstormen over mogelijke verbeterpunten. Voor elk bedrijf zijn deze anders, maar de emissieroutes zijn nu duidelijk in beeld gebracht. Welke doeltreffende oplossing toepasbaar is voor het gros van de kwekers, moet nog blijken. Wel zijn er al ideeën, zoals een kunststof bak onder de kisten die naar het land worden getransporteerd. Dit is nog een extra opvangmogelijkheid om emissie te voorkomen. Zoals voor alles geldt: het moet wel technisch haalbaar zijn.”

Het project ‘Schoon erf, schone sloot’ onderzoekt emissie op bedrijven. Het doel van dit project is om de emissie te verminderen door kwekers bewust te maken van het probleem en zo het water schoner te krijgen en te houden.

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 25

BLOEM IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie : René Faas

Tulp in al zijn facetten op ni Hoewel de show officieel Vaktentoonstelling bloembollen heet, is het de tulp waar alles om draait. Vier dagen lang konden bezoekers zich vergapen aan de tulp in al zijn facetten. Marktbroei op de kist, in het veilingfust, maar ook in mooi opgemaakte potten tegen een rustige, zwarte achtergrond. De kwaliteit was uitstekend, het sortiment verbluffend. Er komt nog zo veel aan wat mooier, anders en beter is. Een impressie.

Groot en rood, zo valt het beste de nieuwe ‘Fire Clay’ van G. en K. Reus te omschrijven

Veredelaars zoeken niet alleen naar nieuwe triumftulpen, maar willen graag ook voortborduren op het succes van dubbele tulpen als ‘Monte Carlo’ en ‘Verona’. In de kleur wit had Lybo Veredeling een opvallende noviteit staan

Niet elke inzender legde de nadruk op nagelnieuw. De combinatie Wit-Poel zette gewoon een heel mooi en modern sortiment snijtulpen neer, met onder meer ‘Milkshake’, ‘Malaysia’ en ‘Adore’

26 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

Hoewel de markt voor gefranjerde tulpen niet enorm is, blijft nieuw sortiment gevraagd en gewenst. Smal Bloembollen liet er diverse zien, waaronder zaailing 2001-d

euwe Vaktentoonstelling

De groep van zogenoemde Crowntulpen groeit nog steeds. Borst Bloembollen liet onder de naam ‘Tresor’ een selectie zien waarin de kleur speelt tussen rood en zachtgeel Hoewel tulpen veruit in de meerderheid waren, kon de bezoeker ook andere bolgewassen bekijken, zoals deze nieuwe narcissenzaailing van Fluwel

Holland BolRoy Markt liet een fraaie staalkaart zien van het sortiment dat dit bedrijf voert. Naast heel veel snijtulpen is dat ook de vrolijke pottulp ‘Bonbini’

Maveridge maakte indruk met diverse recente aanwinsten, waaronder de fris ogende randtulp ‘Holland America’

Een aantal tulpen werd ook geshowd in veilingfust, om zo duidelijk te maken hoe ze ogen op het moment van veilen

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 27

ACTUEEL

De toekomstige rol van de I Van 20 tot en met 23 februari vond bij Proeftuin Zwaagdijk de succesvolle première van de Vaktentoonstelling bloembollen plaats. Een vorig jaar gevormde werkgroep onder leiding van initiatiefnemer Gerard Reus had een perfecte organisatie neergezet, de kwaliteit van de inzendingen liet evenmin te wensen over en de belangstelling vanuit het vak was groot.

Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

N

aast de vaktentoonstelling vonden op de donderdag- en vrijdagavond inspirerende vakavonden plaats, waarbij het spits op de eerste avond werd afgebeten door de bemiddelingbureaus van CNB en Hobaho, terwijl de vrijdagavond door de Rabobank en Flynth werden verzorgd. Beide bijeenkomsten werden geopend met een informeel, keurig verzorgd buffet.

DIENSTVERLENING De bijdragen van de bemiddelingsbureaus stonden in het teken van de vraag hoe de rol van de IVB’s er in de toekomst uit zou zien. Geen gemakkelijke vraag en zeker niet voor Foeke Gardenier, de nieuwe algemeen directeur van Hobaho. Deze hield de goed gevulde

zaal voor dat Hobaho zich sinds de oprichting op 18 april 1921heeft beziggehouden met de dienstverlening aan het vak. Dat begon in een grijs verleden met groene veilingen, niet lang daarna gevolgd door de bollenveilingen en later de bemiddeling, terwijl vandaag de dag ook de marketing een belangrijke rol speelt. Wat de toekomst zal brengen liet Gardenier in het midden. In elk geval het blijven luisteren naar de klant en waar mogelijk sturing geven aan het marktgericht produceren, zodat vraag en aanbod beter op elkaar afgestemd kunnen worden en de productie meer in lijn wordt gebracht met de behoeften van de markt.

KWEKERSVERENIGINGEN Daarnaast wil Hobaho in de toekomst posities blijven innemen op gebieden als betalingszekerheid en juridische onderbouwing, maar ook bij het coördineren van nieuwe vormen van samenwerking met als speerpunten

Foeke Gardenier: ‘Veredeling is een belangrijk onderdeel van de marketing’

marketing en veredeling. Daarbij werden met name genoemd het coördineren/managen van kwekersverenigingen, het borgen van gemaakte afspraken en het communiceren met partijen in de markt. Middels het Testcentrum wordt door sommige kwekersverenigingen ook gebruik gemaakt van de geboden veredelingsfaciliteiten om nieuwe soorten in de markt te zetten en te vermarkten. Foeke Gardenier: “Veredeling is een belangrijk onderdeel van de marketing en kan vanwege het langetermijnkarakter het beste collectief gedaan worden.”

ONLINE Naast de bemiddeling en het testcentrum noemde Foeke Gardenier als laatste punt de digitale veiling, dat wil zeggen het online zakendoen met machines en materialen. “Toekomstige generaties zullen daar nog meer gebruik van maken en wij gaan dat dan ook zeker verder uitrollen binnen onze activiteiten”, aldus de Hobaho-directeur die zijn bijdrage besloot met de conclusie dat zijn organisatie ook in de toekomst vraag en aanbod bij elkaar hoopt te brengen, gebaseerd op een goede samenwerking vanuit kwekersverenigingen.

BOEIENDE VRAAG Grote opkomst kenmerkt eerste vakavond 28 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

CNB-directeur Leo van Leeuwen vond de toekomstige rol van de IVB’s eveneens lastig te

VB’s beantwoorden, maar noemde het tegelijkertijd ook een boeiende vraag. Waar het om gaat, zo liet hij aan de hand van een foto-impressie zien, is de rol van de bemiddeling door het jaar heen, zowel intern (wat doen we voor de klant) als extern, waar de nadruk steeds meer ligt op het verzamelen van informatie. Een getoond schema maakte duidelijk hoe de keten in elkaar steekt en dat de rol van de bemiddeling zich daarbij met name richt op de verbindende schakel tussen veredeling en kwekerij en tussen kwekerij en broeiers dan wel handelaren/ exporteurs. Essentieel in dit verband noemde Leo van Leeuwen dat een bol nog steeds zijn plek moet hebben en een bloem in bloei gebracht moet worden.

het hier om nette zaken gaat. “Hobaho en CNB hebben destijds niet meegedaan en zullen dat ook nu niet doen.” Erkend werd dat Hobaho actief is bij het in de markt zetten van nieuwe soorten door faciliteiten beschikbaar te stellen, maar dat de richtlijnen als toezichthouder flink zijn aangescherpt.

‘Ook in de toekomst moet en bol nog steeds zijn plek krijgen’

FACTOREN Van Leeuwen benadrukte verder dat CNB meer wil werken in en voor de keten. “De rol die we hebben heeft een goede toekomst, maar er zullen ongetwijfeld verschuivingen plaatsvinden. Dat betekent dat we zullen moeten initiëren, mensen bij elkaar brengen.” Hoe die toekomst er precies uitziet, liet ook Leo van Leeuwen onbeantwoord. “Die is afhankelijk van een groot aantal factoren, zoals de vraag of (alle) kwekers zelf gaan broeien of exporteren dan wel veredelen of dat exporteurs zelf gaan kweken. Zijn er in de toekomst

Eric Egberts: ‘Eindklant bepaalt’

alleen maar ‘gesloten ketens’ en gaat samen werken en samenwerking vanzelf? En: blijven bloembollen uniek?” Vragen die zich moeilijk laten beantwoorden, maar, zo signaleerde Van Leeuwen, er is wel een tendens onder kwekers naar meer bemoeienis met de afzet, hetgeen de vraag oproept of de handel er vandaag de dag wel voldoende uithaalt.

RONDVRAAG

Leo van Leeuwen: ‘Kwekers willen meer bemoeienis met de afzet’

De inleidingen van de bemiddelingsdirecties leverde aansluitend een levendig vragenkwartiertje op die onder leiding stond van Eric Egberts, eigenaar van Bloomy Creations en tevens de derde spreker van de avond. Zo wilde Jan de Boer weten of de bemiddeling in de toekomst van plan is ook zelf te gaan exporteren. Het antwoord van zowel Hobaho als CNB was nee, waarbij Leo van Leeuwen als kanttekening plaatste dat buitenlandse kopers wel steeds vaker proberen rechtstreeks zaken te doen met de kwekerij en dus verder terug de keten proberen in te gaan. “In dat spanningsveld moeten de bemiddelingsbureaus opereren en wat CNB betreft proberen we dat te doen middels de bestaande kanalen”, aldus Van Leeuwen. Kees Reus vroeg zich af of de actuele introductie van nieuwe soorten geen raakvlakken heeft met de Novacap-affaire. Volgens Foeke Gardenier stelt Hobaho alles in het werk om te voorkomen dat een herhaling plaatsvindt en dat volgens hem

Jan Willem Scheffers hekelde het feit dat steeds meer kwekersverenigingen met vaste bemiddelaars werken die zich naar zijn zeggen als heersers zouden gedragen. Foeke Gardenier antwoordde zich als bedrijf daarin niet te herkennen. “Er zijn bij Hobaho een of twee bemiddelaars die de rol van coördinator op zich genomen hebben. Achterliggende gedachte is dat het een kleine groep moet blijven die alles borgt. Wat wel zou kunnen, is dat een product op een bepaald moment niet in voldoende mate beschikbaar is geweest.” Leo van Leeuwen merkte aansluitend op de vraag zeer herkenbaar te vinden. De kwekerij wil meer weten en dus meer regie in de keten pakken. Hoewel het niet zo is dat alle bollen in kwekersverenigingen zitten, neemt het wel toe vanwege de voordelen die daar voor de kweker mee gemoeid zijn, al betekent deze vorm van samenwerking voor hem ook het inleveren van een stukje zelfstandigheid. Dat zowel Hobaho als CNB binnen twee jaar als verkooporganisatie van de kwekerij zullen fungeren, noemde Leo van Leeuwen een denkbare richting, al vond hij de termijn waarop wel erg kort.

PLATFORM Vervolgens gaf Eric Egberts, eigenaar van Bloomy Creations, een kijkje in eigen keuken door te laten zien hoe hij op innovatieve wijze bloemen online verkoopt aan de consument en wat de rol is van de nieuwe media binnen het bloemenvak. Volgens Egberts is samenwerking binnen de keten het antwoord, maar dan met alle schakels. Bloomy Creations wil voor telers en veredelaars het platform zijn om hun klanten te faciliteren in hun klantreis. “De eindklant bepaalt”, aldus Eric Egberts, “en is nu vanaf het erf te bereiken.”

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 29

BRANCHENIEUWS

Ondernemen is veranderen Iedere ondernemer richt zijn bedrijf in op de manier die voor hem juist is. Toch zijn er veranderingen waar iedereen mee te maken heeft. Om bij te blijven is het maken van belangrijke keuzes noodzakelijk. Kan subsidie daarbij helpen, hoe gaat een bedrijf zoals FloraHolland ermee om en de vraag of de sector een oppepper nodig heeft, waren de onderwerpen tijdens de tweede vakavond in Zwaagdijk. Tekst en fotografie: Lilian Braakman

PRIKKELEN Om op het laatste moment iets te veranderen, moet je flexibel zijn. Dat is ook het thema van de Rabobank op de vakavond. De opdracht aan egostripper Rick van Asperen om de aanwezigen wakker te schudden met een interactieve presentatie. Van Asperen: “Er zijn twee soorten mensen. De een gelooft pas iets als hij het ziet. De ander gelooft en ziet het voor zich. Wanneer je iets hoort en denkt ‘dat kan niet’, moet je juist dat gaan doen. Een ondernemer kan die kans pakken. De sector is traditioneel en dat hoeft niet verkeerd te zijn, maar de aansluiting moet wel blijven. Vaak worden nieuwe innovaties pas laat toegepast.” In zijn presentaties probeert Van Asperen de deelnemers te prikkelen door testjes met de zaal te doen om

V

eranderingen zijn soms noodzakelijk. Achterover blijven zitten en wachten tot het beter wordt, is niet de instelling. Dat was de kernboodschap op de tweede vakavond op de Vaktentoonstelling in Zwaagdijk. Zo moet ook de nieuwe directeur Lucas Vos van FloraHolland vooruit. Na een hectische start door alle stakingen, stelt Vos zich open op tegenover de aanwezigen. Vos: “Er zijn drie probleempunten. Zo is er veel onvrede bij

het personeel, mede door de afstand tussen directie en medewerkers. Ten tweede zijn de klantenrelaties nog nooit zo slecht geweest. Als laatste vraagt de kweker zich af wat ze nog hebben aan de veiling. We hebben veel diensten, maar zijn deze ook allemaal nodig? We moeten de juiste keuzes maken om tot een goede oplossing te komen.” Vos neemt tot de zomer de tijd om zich goed in te werken om vervolgens knopen door te hakken.

ONTWIKKELINGSPLAN Een keuze maken is ook belangrijk als het gaat 30 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

wen van huidige panden. “Kijk goed naar hoe ingrijpend deze veranderingen zijn. Als ze voldoen aan de gevraagde cijfers op de maatlat, is het mogelijk om via MIA honderd procent afschrijving te krijgen. De maatlat wordt gebruikt als waarderingssysteem voor welk percentage subsidie de aanvrager krijgt, vijftig of honderd procent. Zo wordt er gekeken naar energieverbruik, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. Dit geldt ook voor nieuwe schuren. Als een cijfer onvoldoende is, loont het om bijvoorbeeld vloerverwarming te plaatsen of de indeling aan te passen voor meer punten, zodat de bouw volledig kan worden afgeschreven.”

om subsidie. Galtjo Geertzema van Flynt geeft aan dat het belangrijk is om goed af te wegen welke subsidies aangevraagd kunnen worden en wat daarvoor nodig is. “Het is niet alleen de subsidie, er komt meer bij kijken, zoals vergunningen en financiering.” Hij geeft aan dat subsidie gezien moet worden als een onderdeel en niet als belangrijkste punt. Als een kweker bijvoorbeeld een innovatieve verbetering wil toepassen, moet dat passen in zijn ontwikkelingsplan. Geertzema: “Door een ontwikkelingsplan te maken, wordt duidelijk wat het doel is. Daarbij is de volgorde van de stappen heel belangrijk. Subsidie moet namelijk in de juiste volgorde worden aangevraagd om alles te verkrijgen. Daarnaast is het van belang om alles wat nodig is mee te nemen in het ontwerpplan. Als er bijvoorbeeld een nieuwe kas wordt gebouwd, mag ook alles wat nodig is om tot een bosje tulpen te komen, worden meegenomen. Fust, karren, machines, bolbewaring, prepareren, noem het maar op.” Een onderwerp dat Geertzema ook aanstipt, is dat subsidie niet alleen geldig is op nieuwbouw, maar ook op het duurzaam verbou-

het blikveld te verbreden. “Als je gericht naar iets kijkt, zie je de rest eromheen niet meer. Probeer eens elke dag iets anders te doen. Kom bijvoorbeeld door de achteringang naar binnen. Op deze manier kunnen kwekers met andere ogen naar hun eigen bedrijf kijken.”

Beheersing van ziekten en aaltjes in de bloembollenteelt stond woensdagavond 19 februari centraal tijdens een bijeenkomst van het Agrarisch Jongeren Kontact (AJK) Noordelijk Zandgebied. Het AJK organiseerde deze avond voor haar leden om meer duidelijkheid te verschaffen over bodemverbetering en aaltjes.

Willem van Dooren

Grond: het duurste stukje materiaal Tekst en fotografie: Lilian Braakman

A

ls er iets is waar een bloembollenteler zuinig op moet zijn, dan is het wel zijn grond. Het is zijn duurste productiefactor. Grond is echter ook een bron van ziekten en plagen. Tijdens een bijeenkomst van het AJK op 19 februari in ’t Zand legden Willem van Dooren en Jeroen Onderwater op een toegankelijke manier uit hoe grond in een goede conditie is te houden. Willem van Dooren van BLGG AgroXpertus beet het spits af. “Vroeger stond er niet vaak na een natte periode water op de percelen. Nu is dat echt wel anders. Als er gezegd wordt dat de kwaliteit van de bodem niet achteruit is gegaan, dan klopt dat dus niet. Kwekers zouden meer moeten investeren in hun grond, het is namelijk hun duurste productiefactor.”

GROEIEN “De wereld is in beweging”, gaat Van Dooren verder. “De groeiende welvaart zorgt ervoor dat grond wordt gebruikt voor voetbalvelden, snelwegen en luxeartikelen zoals bloemen. Maar de hoeveelheid beschikbare grond groeit niet. Daarom moeten we het gebruik ervan intensiveren. In Nederland doen wij dat al goed, maar het moet nog beter. Wat voor gereedschappen we hiervoor hebben? Alleen onze grond. Als een perceel in goede conditie verkeert, is er meer opbrengst mogelijk per vierkante meter.

We meten deze conditie met CEC. Het percentage CEC geeft het vermogen van de grond weer om voedingstoffen te binden en vrij te geven als dat nodig is. Het bestaat uit Kali, Magnesium en Calcium. Met een CEC van 100 en een pH van 7,2 is de kwaliteit van de bodem optimaal.”

EVENWICHT Beide sprekers besteden aandacht aan het bodemleven. Zo geeft Van Dooren aan dat wormen in de grond ideaal zijn: “Ze eten dood, organisch materiaal op. Vervolgens komt het eruit als nieuw en is het weer bruikbaar. Als het bodemleven in evenwicht is, is de kans op ziekten klein.” Jeroen Onderwater van Van Gent van der Meer Nuyens (GMN) beaamt dit. “Het is goed om te weten wie er van het gewas eet en hoe daar mee om te gaan. Als de bodem in evenwicht is, dan gaat het goed.” Het verhaal van Onderwater sluit goed aan op dat van Van Dooren. Door de intensivering waar Van Dooren het over had, moet er meer productie uit de grond komen die de balans kan verstoren. “Het maken van bewuste keuzes is hierdoor nog meer van belang. Door een slechte structuur kunnen meer ziekten ontstaan, zoals Pythium. Injecteren van het land is een optie, maar niet voor de lange termijn. Er worden slechte en goede organismen vernietigd. Hierdoor is er weinig weerstand en dat betekent dat ziekteverwekkers ook alle ruimte krijgen om te groeien.”

Jeroen Onderwater In de grond leven veel soorten aaltjes. Voor de bollenteelt zijn er een aantal gevaarlijk, zoals stengelaaltjes, vrijlevende wortelaaltjes en wortelknobbelaaltjes. “Aaltjes kunnen jaren overleven en dan ineens voor veel schade zorgen. Elk soort aaltje heeft zijn eigen manier van eten en overleven en sommige soorten vermeerderen zich razendsnel. Het probleem van aaltjes is dat ze niet gemakkelijk zijn te bestrijden. Er zijn gewasbeschermingsmiddelen, maar die verdoven ze alleen. Of het dan zinvol is om ze toe te dienen? In een seizoen kunnen aaltjes - afhankelijk van welk soort van een paar exemplaren groeien tot 62,5 miljard stuks. Per seizoen zijn er namelijk drie tot vijf generaties. Het scheelt enorm als ze een generatie minder vermeerderen.” De kernboodschap van de avond is: zorg goed voor de grond en houd deze in evenwicht. Op deze manier kan veel leed worden voorkomen en een mooie opbrengst gerealiseerd worden. 7 maart 2014

VISIE  31

Plantgoed koken, bel ons!!
Noordwijkerhout
Telefoon 0252-371111


VLAMING Irridelta ZZZYODPLQJLUULGHOWDQO ZHEVKRS

:HEVKRSFRPSOHHWPHWIRWR¶V WHFKQLVFKHLQIRUPDWLHPRQWDJH±HQ JHEUXLNHUVKDQGOHLGLQJHQ

BloembollenVisie Nieuwsbrief Dagelijks (op werkdagen) GRATIS in uw mailbox of kijk op www.bloembollenvisie.nl

7 

tĞďƐŚŽƉ͗ǁǁǁ͘ǀůĂŵŝŶŐͲŝƌƌŝĚĞůƚĂ͘Ŷů

GRATIS*

* aanmelden kan op: www.bloembollenvisie.nl/informatie/aanmelden

Loon- en grondverzetbedrijf NICO DUIVENVOORDEN VCA*/VKL gecertificeerd

GPS rechtrijrichting en doorstroommeter gemonteerd bij mest rijden. Levering van diverse soorten drijfmest, o.a. koeien- en varkensmest en digistaat. Aderpolder 5, 2159 BA De Kaag Tel.: 06-22457451 / b.g.g.: 071- 5018473 www.nicoduivenvoorden.nl

Samen met CNB

organiseer ik moeiteloos een succesvolle veiling?

Slechts één telefoontje naar het CNB Veilingteam is voldoende. CNB Veilingteam bereidt uw veiling zorgvuldig voor, promoot deze onder een breed koperspubliek en draagt zorg voor een levendige, succesvolle veiling en een adequate afhandeling. Of het nu om een materialenveiling gaat of om een groene veiling, het CNB Veilingteam zorgt ervoor!

CNB Veilingteam

• Materialen en groen • Inventarisatie • Samenstellen en verspreiden catalogus • Reclame & promotie • Organisatie veiling • Service & betalingszekerheid • Breed en divers netwerk van potentiële kopers Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op. Veilingmeester Jan Meijer • [email protected] • 06 10 44 28 03 Veilinginkoper Ronald Walkier • [email protected] • 06 53 70 06 30

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31 cnb.nl

ACTUEEL

NIEUWE HOOFDREDACTEUR

‘Ik ga geen uitdaging uit de weg’ Als lezer heeft u er weinig van gemerkt, maar op 13 februari heeft Jeannet Pennings officieel het stokje overgenomen van hoofdredacteur Wim Ciggaar. Voorlopig blijft Wim nog aan – als adviseur van Jeannet, maar ook voor de personele en budgettaire gang van zaken rond BloembollenVisie. Jeannet is vanaf deze datum verantwoordelijk voor de inhoud en organisatie. ‘Ik zal soms andere keuzes maken.’ Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

“I

k ben opgegroeid op een bloembollenkwekerij en ken die wereld goed, ben er van nature mee verbonden. Beter dan vroeger zie ik nu wat er allemaal schuilgaat achter dit vak. De mentaliteit in de sector spreekt me aan: het is hard werken, je moet van alle markten thuis zijn en écht ondernemen, anders red je het niet. Het mooie van het product is de diversiteit, bloembollen worden niet gemaakt in een fabriek en ze zijn dus allemaal anders. Van mijn Amsterdamse vrienden ben ik de enige die elk najaar bloembollen plant; daar kunnen zij zich niks bij voorstellen. Maar, als ik ze dan in het voorjaar meeneem voor een rondje door de bollenvelden, zijn ze toch erg onder de indruk.”

SCHRIJVEN “Daarin kan ik mijn creativiteit kwijt, mijn ideeen vormgeven. Het interview dat eraan vooraf gaat, is eigenlijk het leukst, zeker als je daarmee je gesprekspartner aan het denken zet. Een artikel opstarten is eigenlijk het lastigste, als ik eenmaal in de flow zit, rolt het verhaal 34 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

Jeannet Pennings: ‘Oor te luisteren leggen in de markt’

er wel uit. Echt tevreden ben ik als ik met mijn verhaal het totale plaatje van een ondernemer, zijn bedrijf en de sfeer van het gesprek goed heb kunnen schetsen en dat hij zichzelf daarin herkent.”

JONGE HOOFDREDACTEUR “Met mijn 27 jaar ben ik inderdaad best jong, ik kwam hier als 22-jarige vakredacteur in dienst. Ik ben geen carrièrevrouw, voor mij staat persoonlijke ontwikkeling voorop. Dit was dan ook niet mijn doel, het kwam op mijn pad. Pas toen de vraag kwam, ben ik erover gaan nadenken. Zo’n kans krijg ik misschien nooit meer en ik ga een uitdaging niet zomaar uit de weg. Natuurlijk komt er als hoofdredacteur meer op mij af, ook dingen die niet leuk zijn. Maar, de leuke dingen wegen zwaarder, zoals het motiveren en aansturen van het team, zorgen dat we elkaar sterker maken. Ik zie mijn leeftijd niet als nadeel, uiteindelijk zit er tussen 27 en pakweg 35 jaar effectief niet zoveel verschil. Waar nodig krijg ik ondersteuning en kan ik aanvullende trainingen volgen.”

ROER OM “BloembollenVisie wordt niet opeens een totaal ander blad. Het blijft een vakblad dat elke veertien dagen verschijnt. Ik heb wel ideeën over onderwerpkeuze en verrassende invalshoeken, soms zal ik andere keuzes maken. Belangrijk is dat we luisteren naar wat de lezer belangrijk vindt, wat speelt in de markt. Verder zullen de digitale ontwikkelingen steeds meer van invloed zijn, dat zal zich verder uitkristalliseren.”

DOEL “De voornaamste doelstellingen van ons blad zijn: lezers niet alleen informeren, maar ook inspireren. Dat doen we onder andere door mensen van buiten het vak aan het woord te laten, maar ook door innovators en voorlopers in beeld te brengen. Ook proberen we meer accent op marketing en afzet te leggen, dat zijn belangrijke thema’s voor ondernemers. BloembollenVisie is er niet om kant-en-klare oplossingen te schetsen voor ondernemers; wij reiken ideeën aan en prikkelen.”

HET WEER:

Steeds natter, warmer en extremer Het weer is gespreksonderwerp nummer een in Nederland. Niets is immers zo veranderlijk als het weer en bovendien: we hebben er allemaal mee te maken. Bloembollenkwekers in het bijzonder. Kunnen zij op enige manier invloed uitoefenen op het weer? Helga van Leur, metereologe bij RTL, adviseert vooral te zorgen voor onafhankelijkheid, zeker nu extremen zich in toenemende mate voordoen. opgewarmd. In Nederland gaat die opwarming zelfs twee keer zo hard: 1,7°C. Onze gemiddelde temperatuur ligt op 10,2°C. Door invloed van de zee heeft het westen de meeste zon en de hoger gelegen gebieden krijgen gemiddeld meer regen, evenals de Randstad wat te maken heeft met de ‘donkere’ kleur van het landschap.”

WINTER 2014 Door de warme winter dit jaar, is de Noordzee warmer. “Het zou goed kunnen dat we daardoor meer regen krijgen dit voorjaar”, vertelt Van Leur. “We stevenen af op een winter met gemiddeld 6,2°C. Daarmee zou 2014 op de tweede plek komen te staan van de warmste winter ooit. Alleen in 2007 was het met 6,5°C gemiddeld warmer. Toen volgden een warme lente en beroerde zomer.” U bent gewaarschuwd. De RTL-metereologe benadrukt dat gemiddelden niet zo veel zeggen. Met name extreem weer heeft grote impact op de bedrijfsvoering van agrariërs. “Feit is dat het weer steeds natter, warmer en extremer is. Dat maakt ons kwetsbaarder.” Van Leur geeft kwe-

kers dan ook een aantal adviezen mee. “Zorg voor een optimale conditie van de grond, zodat deze veel beter bestendig is tegen weersinvloeden. Benut ook natuurlijke landschapelementen, zoals bomen om wind te vangen of werk met kleuren of een microklimaat (telen onder plastic) om temperatuur en vocht te sturen.” Volgens Van Leur is het verstandig om als ondernemer meerdere weersverwachtingen te bekijken, eventueel in samenwerking met collega-kwekers. “Dat stelt je in staat betere beslissingen te nemen. Creëer kennis en spreidt risico’s. Kies voor verschillende percelen en blijf fluctueren in gewassen. Een maximale teelt betekent niet altijd een optimale teelt.”

FIJNMAZIG Uit de interactieve workshop die volgde, bleek dat het weer grote financiële consequenties kan hebben voor een kweker. De temperatuur buiten bepaalt mede de hoogte van de energierekening. Een laat voorjaar kan een laat en dus korter broeiseizoen betekenen, waardoor bloementelers inkomsten mislopen. Zomaar een paar voorbeelden. “Maar het weer valt nu eenmaal niet te regelen”, merkt Van Leur op. “Dat is maar goed ook, want het ene perceel heeft regen nodig en het andere juist weer niet. Het beste wat een kweker kan doen, is anticiperen op wat er verwacht wordt.” Agrariërs zijn het meest gebaat zijn bij een nauwkeurige voorspelling op de korte termijn. Zij doen er goed aan naar verwachtingen van meerdere providers te kijken, vaak betaalde diensten. “Nauwkeurige verwachtingen, gebaseerd op fijnmazige rekenmodellen, kosten nu eenmaal geld. De gratis apps zijn vaak op basis van goedkopere, grofmazige modellen en dus minder betrouwbaar.”

Helga van Leur: ‘Kijk naar meerdere weersverwachtingen’

Tekst en fotografie: Jeannet Pennings

H

elga van Leur trad als gastspreker op tijdens de Agrifirm-ledendag 19 februari in het AZ-stadion in Alkmaar. ‘Hoe weerbestendig is duurzaam ondernemen?’, luidde het thema van de studiebijeenkomst speciaal voor bloembollentelers. Het weer is volgens Van Leur - die een aantal feiten op een rijtje zette - een interactie tussen zon en aarde. “De ideale afstand van zo’n 149,6 miljoen kilometer zorgt voor een gemiddelde temperatuur van 15°C. Zonder atmosfeer zou dat -18°C zijn. Door de uitstoot van broeikasgassen hebben we wel te maken met een opwarming van de aarde. In 150 jaar tijd - en dan met name de laatste vijftig jaar - is de aarde gemiddeld 0,9°C

Ruim vijftig bloembollenkwekers in discussie over het weer 7 maart 2014

VISIE  35

BRANCHENIEUWS

‘Versnippering baart zorgen’ Sport en bloembollen zijn nauw aan elkaar verbonden, zo bewijst de Lentetuin Breezand. Na Inge de Bruijn en Hein Vergeer mocht bondscoach Meindert van Veen de 34e editie officieel openen. Bij de opening hoort de uitreiking van de Gouden Bolbloem, dit jaar voor Boltha BV. Naast feestvreugde was er ook ruimte voor een kritische noot: de versnippering in het bollenvak baart zorgen. Tekst: Jeannet Pennings Fotografie: PR

“E

r verandert momenteel veel in de bloembollensector. Na het wegvallen van de productschappen is het tijd om zelf de draad op te pakken”, zegt Marco Dorsman, voorzitter van de Lentetuin Breezand. “Veel initiatieven zijn gestart

Meindert van Veen: ‘Kampioenen krijgen bloemen’ 36 
VISIE

7 maart 2014

Winnaar van de Gouden Bolbloem: Boltha BV op het gebied van onderzoek, promotie en innovatie. De modellen dienen echter vaak nog bijgeschaafd te worden. Zorg hierin is dat er sprake is van versnippering. Er is overlap in projecten en doelstellingen, en er wordt onderzoek gedaan naar zaken waar reeds veel over bekend is. Er ligt een grote uitdaging om beschikbare informatie, inspanningen en de benodigde kennis te koppelen en te verenigen tot managementinformatie. Samenwerking en aansturing zijn hierin de sleutel tot succes.” De versnippering baart zorgen, zo gaf Dorsman in zijn openingsspeech aan. Dat zou opgelost moeten kunnen worden. “De wil om samen te werken is er absoluut. Zie hier op de Lentetuin. Maar wie trekt de handschoen aan?”

laten spreken. Wat er staat is fantastisch en het is mooi daarop voort te kunnen borduren.”

Lichtpuntjes zijn volgens de voorzitter ook waarneembaar. “De voorjaarsbloeiers zijn afgelopen jaar goed verhandeld onder leiding van de tulp en ook de vooruitzichten zijn gunstig, mede ingegeven door de goede ontwikkelingen in de bloemenmarkt. Vandaag noteerden de tulpen gemiddeld 22 cent per steel.” Ook over de leliemarkt is Dorsman positief: “Ondanks, of wellicht door, de fytosanitaire eisen zal de markt stabiel blijven.” Tijdens de officiële opening droeg Dorsman de voorzittershamer over aan Frank van den Hoek, woonachtig in Breezand en werkzaam bij FloraHolland. “Voorzitter zijn van dit prachtige evenement is een enorme eer, maar ook een grote verantwoordelijkheid. Ik heb er goed over nagedacht en uiteindelijk mijn gevoel

De 34e Lentetuin Breezand stond in het teken van ‘Down Under’. Ter gelegenheid daarvan was Mr. Sing, vice-ambassadeur van Australië, aanwezig bij de opening. Hij sprak zijn bewondering uit over de bloemenpracht en de invulling van het thema, mede tot stand gekomen door debuterend arrangeur Martin Elling. Voor inzender Boltha BV gaat de Lentetuin 2014 de boeken in als extra feestelijke editie. Met de combinatie van tulp ‘Queensland’, Iris Reticulata No. 2002-10-16-8 en potlelie ‘Starlight Express’ was zij de winnaar van de Gouden Bolbloem. “De potlelie komt rechtstreeks uit de productie bij Van Schie Potlelies. Zulke kwaliteit is dus ook gewoon voor de consument beschikbaar”, liet mede-eigenaar Tim van den Berg weten.

De openingshandeling lag dit jaar in handen van Meindert van Veen. “Kampioenen krijgen bloemen”, zo liet hij enthousiast weten. Maar sport heeft volgens de bondscoach van het Nederlandse damesteam basketbal meer raakvlakken met bloembollen, en in het bijzonder met de Lentetuin Breezand. “Wat mij vooral aanspreekt is de enorme hoeveelheid vrijwilligers die hierbij betrokken is. Als bondscoach krijg ik vaak de eer bij successen, maar die zijn alleen maar mogelijk dankzij de inzet van vele vrijwilligers.”

GOUDEN BOLBLOEM

Eigen identiteit voor IGH Een eigen identiteit, een bredere toegankelijkheid en de mogelijkheid om bloemen te showen. Met de ingebruikname van haar nieuwe pand wordt een droom werkelijkheid voor Intermediair Groep Holland (IGH). Na tien jaar vanuit BolleNoord in ’t Zand geopereerd te hebben, werd donderdag 27 februari het nieuwe onderkomen op de Witte Paal in Schagen feestelijk geopend. Tekst: Jeannet Pennings Fotografie: Lilian Braakman

“A

ls we voor het sluiten van een koopovereenkomst net zo veel tijd nodig hebben als voor het kopen van ons nieuwe pand, kunnen we de tent wel sluiten.” Met die woorden begon Jeroen van het Kaar zijn speech tijdens de officiële opening. Daarmee geeft de algemeen directeur van IGH aan dat een verhuizing een lang voortraject kent. Bovendien is de directie niet over een nacht ijs gegaan. Het is nogal een stap: wegtrekken uit het handelscentrum BolleNoord, een vertrouwde omgeving voor de bollensector in het Noordelijk Zandgebied, en op een iets minder voor de handliggende locatie opnieuw beginnen. Van het Kaar is echter niet bang dat daarmee de afstand tot relaties groter wordt. In tegendeel. “Vroeger waren er traditionele handelsdagen waarop klanten naar je toe kwamen, dat is niet meer zo. Je moet zelf in actie komen en iets organiseren om mensen over de vloer te krijgen. Daar zijn we in ons nieuwe pand veel beter toe in staat.”

Atilay Uslu doopt tulp ‘Corendon’ dan voldoende ruimte. Maar ruimte was voor de algemeen directeur en zijn collega’s niet de enige reden om het nieuwe pand te betrekken. “Economische motieven speelden ook een rol. Kopen is beter dan huren. Daarbij gaan we er vanuit dat de prijzen van onroerend goed momenteel historisch laag zijn.” Van het Kaar memoreerde in zijn openingsspeech aan de oprichting van IGH. “Op 4 december 2003 zijn we met zijn vijven gestart: Herwin Leek, Rob Brouwer, Willem Hopman, Jack Burger en mijn persoon. Jack is inmiddels met pensioen, maar zijn betrokkenheid is nog altijd groot, getuige het logo op ons pand dat hij gesponsord heeft. Tien jaar later staan we hier.” IGH is nu een bedrijf met een eigen identiteit. “We zijn het kleinste bemiddelingsbedrijf in het bollenvak”, geeft Van het Kaar toe. “Maar wat niet iedereen weet, is hoe leuk het is om de kleinste te zijn.” Hij maakte de vergelijking met de voetbalwereld. “Messi en Cruyff zijn ook

klein van stuk, maar worden wel beschouwd als de besten van hun generatie. Wees niet bang, ik zal niet roepen dat wij de beste zijn, dat laat ik graag aan een ander over.”

DOOPCEREMONIE Om de officiële opening van het nieuwe IGHpand extra cachet te geven, werd een tulp gedoopt. De tulp ‘Corendon’, vernoemd naar de gelijknamige reisorganisatie en tevens sponsor van de schaatsploeg, is afkomstig uit de stal van Vriend en Mastenbroek. Zoon van tulpenkweker Jack Vriend, Maurice, maakt als schaatser onderdeel uit van Team Corendon. Niet alleen hij, maar ook Atilay Uslu, mede-eigenaar van Corendon, was aanwezig om de nieuwe tulp met champagne te dopen. De cultivar heeft een warme, dieprode kleur. “Gezien zijn naam moet het wel een snelle tulp zijn, anders rij je toch een beetje een scheve schaats”, aldus Johan van Scheepen die namens de KAVB bij de ceremonie aanwezig was.

HISTORISCH LAAG Het laatste bewijst IGH met de tulpen- en lelieshow die gelijktijdig met het nieuwe pand geopend werd. De intermediairs hebben kwekers en veredelaars weten te mobiliseren hun producten te showen wat resulteerde in een indrukwekkend aantal kisten met tulpen en vazen met lelies. “Onze wens om, zo vaak als we willen, bloemen te showen, gaat nu in vervulling”, vertelt Van het Kaar. “We hebben hier een prachtige plek om producten waar we in bemiddelen te laten zien. Een plek waar we relaties kunnen ontvangen en waar we kunnen samenwerken.” Het onderkomen op industrieterrein Witte Paal in Schagen biedt meer 7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 37

CNB ACTUEEL

Praktijkervaringen CNB-podiumcultivars Het CNB Podiumproject is dit jaar aan het 18e seizoen bezig. Een succesvol project dat kwekers al een aantal jaren de mogelijkheid biedt om het nieuwere assortiment via de CNB-showkas gedurende de donkere wintermaanden aan handel en broeierij te tonen. De potten zijn de hele week in de showkas te zien. Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

A

an de deelname zijn een aantal voorwaarden verbonden. Zo moeten de cultivars die voor het project aangemeld worden een naam hebben en er moet handel in gedaan kunnen worden. Dat kunnen kilo’s zijn, maar ook leverbare aantallen. Uit de aangeboden podiumcultivars zullen de komende maanden wekelijks een drietal variëteiten extra belicht worden.

PEBBLE

‘Pebble’ is een dubbele late tulp die zowel voor broei als tuin geschikt is en die voortgekomen is uit een kruising van ‘Kees Nelis’ x ‘Casablanca’. Is in handen van C.G. v.d. Berg & Zn uit Anna Paulowna en staat te boek als een zeer houdbare pottulp. Is in de broei te gebruiken vanaf half februari tot einde broeiseizoen en is met name geschikt voor de Amerikaanse pottulpenmarkt. Vraagt qua temperatuurbehandeling om een tussentemperatuur van twee weken 17°C en vijftien weken kou bij 9°C. Komt in de kas met een slanke poot, opstaand blad en een roodoranje gevlamde, goed dubbele bloem. Leent zich bij voorkeur voor de potgrondbroei. In de teelt is het een mooie bollenmaker die een normale tot goede groei te zien geeft. Als tuintulp 8 
VISIE

7 maart 2014 38

kan van deze aanwinst gezegd worden dat we hier te maken hebben met een mooi dubbele, forse tulp die zich onderscheidt door het fraaie, donkere blad en de zeer stevige nek. Al met al een tulp die zijn plek ongetwijfeld zal weten te vinden gezien zijn geschiktheid voor zowel de pottenbroei als het tuinsegment. Meer informatie over deze tulp is te krijgen bij Rob Paarlberg van CNB.

PINK TWIST Is in handen van Gebr. Ruijter uit Breezand en komt in de kas met een stevige lange poot, goed opstaand blad, een grote, mooi gevormde bloem en een sprekende donkerroze kleur die bijzonder mooi in het vloeitje over komt. Wordt vanwege zijn forse stand en mooie volle bloem met name gebruikt in de Oost-Europese exportbroei. Vergt in de broei de nodige kasdagen. Is derhalve geen vlotte broeier, maar dat hoeft volgens insiders gezien zijn afzetmarkt geen probleem te zijn. Laat zich goed verwerken op de boslijn en beschikt over een uitstekende houdbaarheid op de vaas. In de teelt staat deze cultivar te boek als

CREAMER Een roodroze gekleurde aanwinst die voortgekomen is uit een kruising van ‘Chato’ en die geteeld wordt door Salsa BV uit St. Maartensvlotbrug. Deze tulp leent zich voor de broei vanaf 15 januari tot het einde van het seizoen en is met name geschikt als pottulp voor de Amerikaanse markt. Komt in bloei met een stevige, gedrongen poot, goed opstaand blad en een bloem die goed dubbel is. Leent zich daarnaast bijzonder goed voor het gebruik in de tuin. In de teelt staat deze cultivar te boek als een goede groeier die goed in de huid zit, voldoende plantgoed produceert en naar verluidt niet zuurgevoelig is. Qua kleur is het zeker een aanwinst voor de markt van pottulpen en het is dan ook een soort die zijn plekje op de markt ongetwijfeld zal weten te vinden. Voor meer informatie over deze tulp kan men zich wenden tot Hawikjo Wijnands van CNB.

een matige groeier. Gelet op zijn forse gewasstand op het veld zou men mogen verwachten dat deze aanwinst voldoende leverbaar produceert, maar dat valt enigszins tegen en datzelfde geldt ook voor de plantgoedaanwas. Is een mooie bollenmaker, qua virus goed te selecteren en het zuur is beheersbaar, mits de bol op tijd gerooid en verwerkt is. Kortom, een tulp die nooit zal uitgroeien tot een groot product, maar die zich bijzonder goed leent voor de Oost-Europese markt. Meer inlichtingen over deze tulp is verkrijgbaar bij Onno Immink van CNB.

Podiumcultivars week 9 ACM Smit: ‘Jimmy’, ‘Crispy Mary’, ‘Rodeo Drive’, ‘Pim Fortuyn’, ‘Ice Cap’, ‘Snowy Mountain’. C.G. v.d. Berg: ‘Greetje Smit’, ‘Pebble’, ‘Uppsala’. Wireco: ‘Delos’, TS 47-9. Salsa BV: ‘Creamer’, ‘Navona’. Pater Blb: ‘Pink Parrot’. Tomorrows Tulips: ‘Alma Pavlovic’. Gebr. Ruijter: ‘Pink Twist’.

HAPPY PEOPLE Is een verloping uit ‘Happy Generation’ die gevonden werd door Gebr. Ruijter uit Breezand en die exclusief door hen geteeld wordt. De geteelde oppervlakte is nog klein en er zijn ook nog geen bollen in de broeierij uitgetest. Van ‘Happy Generation’ - een sport van de geelgekleurde, roodgevlamde ‘Ida’ - is echter bekend dat het een goede vijf graden tulp is die vooral voor de export gebruikt wordt en dan met name de droogverkoop. ‘Happy Generation’ komt vanwege de witte bladrand in combinatie met de roodgevlamde bloem en zijn gele gloed bijzonder decoratief over in de border.

Bij ‘Happy People’ ontbreekt het rood in de bloem en is sprake van een witte, geelgevlamde kleurencombinatie. Het is daarmee een van de weinige witgele tulpen in het assortiment en dat maakt ook deze sport met name interessant voor de droogverkoop. Temeer, daar hier eveneens sprake is van een witte bladrand. Al met al een aanwinst die het dus vooral moet hebben van de droogverkoop en die in het tuinsegment gezien mag worden als een welkome aanvulling op het huidige assortiment. Voor meer inlichtingen daaromtrent kan men zich wenden tot Onno Immink van CNB.

HENNIE VANDER MOST Is een kruising van Remarkable die in 2011 in een twintigtal porties werd uitgezet en die voor het CNB-podiumproject werd aangemeld door W. van Lierop & Zn bv uit Anna Paulowna. Is een zware, roodgeel gekleurde tulp die met name geschikt is voor de teelt op het zand en die vooral gebruikt wordt door de broeierij in Oost-Europa waar deze aanwinst voornamelijk van twaalven in bloei getrokken wordt. Laat een stevige poot zien, mooi opstaand blad en een mooi gevormde bloem. Komt in de Neder-

landse broeierij nagenoeg niet voor. Is zeer geliefd in de landen van het voormalige Oostblok vanwege zijn grote bloem, zware stand en de aparte kleurschakering. Staat niet bekend als een vlotte broeier, maar dat is voor de Oost-Europese broeiers van minder belang. In de teelt staat deze aanwinst te boek als een goede groeier die mooie ronde bollen maakt die goed in de huid zitten en zich zonder problemen op virus laten selecteren. Is tussen midden en laat te oogsten en wordt zowel op het zand als de klei geteeld. Volgens insiders een goed verkoopbaar product waar meer vraag voor is dan aanbod voorhanden. Kortom, een cultivar die het dankzij de nieuwe groeimarkten zeker zal redden en die wat het laatste betreft zijn naam alle eer aandoet. Ook voor deze aanwinst kan men voor meer informatie bij Onno Immink van CNB terecht.

ding AFS 6. Kwam via www.tulpenselectie.nl terecht bij Wireco uit Ursem die deze cultivar in de CNB-showkas over het voetlicht bracht. Vraagt voor de broei een tussentemperatuur van drie à vier weken, een koudebehoefte van 15 weken 9°C en 24 kasdagen. Is een broeitulp met een normale lengte die tussen de 36 à 40 cm varieert (13 weken 36 cm, 14 weken 38 cm, 15 weken 40 cm). Kan vanaf 1januari ingehaald worden en is te broeien vanaf eind januari tot het einde van het broeiseizoen. Komt in de kas met een stevig ogende poot, rechtopstaand blad en een fraai gevormde, mooie rozerode bloem die tussen de bladpunten in bloei komt. Geldt als een iets tragere tulp waarvan de knop mooi in het blad zalmroze kleurt om in een rijper stadium in meer rozerood over te gaan. Oogt door zijn intens roze kleur en mooie gesloten bloem bijzonder aantrekkelijk in het vloeitje. In de teelt heeft deze aanwinst zich doen gelden als een harde groeier die een normale plantgoedaanwas te zien geeft. Geldt als een mooie bollenmaker die goed in de huid zit en naar verluidt niet virus- en fusariumgevoelig is. Meer informatie over deze tulp is te krijgen bij Jan Boon van CNB.

DELOS Is een triumphtulp die afkomstig is uit het veredelingsprogramma van Van den Berg ‘Hytuna’ en is voortgekomen uit een kruising van ‘Antwerp’ x ‘Flyer’ met als kwekersaanduiInzenders week 10 W. van Lierop & Zn bv

‘Hennie van der Most’

Gebr. Ruyter

‘Happy People’

A.C.M. Smit

‘Yellow Stone’, ‘Vampire’, ‘Rodeo Drive’, ‘Jimmy’, ‘Michael’

Pater Bloembollen

‘White Desire’

Wireco

‘Delos’, TS 47-9

Tomorrow’s Tulips

‘Pink Prince’

Salsa

‘Navona’

7 maart 2014

VISIE  3939

krijg ik grip op mijn groeiresultaten?

Samen met CNB U weet als geen ander hoe belangrijk het is dat uw tulpenbollen precies op het juiste moment tot bloei komen. Dat vraagt om een delicaat koel- en preparatieproces bij de juiste temperaturen. CNB heeft de kennis, faciliteiten en ervaring om dit voor u uit handen te nemen. Met bewezen goede uitkomsten. Zo houdt u grip op uw groeiresultaten. Koel- en preparatiebedrijf

5 Professioneel advies 5 Koelen en prepareren tulpen en lelies 5 ULO- en ijsbewaring 5 CNB UltraMist® 5 Stadiumonderzoek 5 Opstellen broeischema’s 5 Op- en overslag activiteiten 5 Inklaring 5 Verzending voor export 5 Celverhuur 5 Ruimteverhuur 5 Online administratie Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

Veilingweg 1 1611 BN Bovenkarspel Tel. +31 (0)228 53 01 30

cnb.nl

CNB PRODUCT & SHOW

Lelies beeldbepalend in de showruimte van CNB Een rubriek die gelieerd is aan de website www.cnbproduct-show.nl. Onder de naam Product & Show beoogt CNB gericht en commercieel te communiceren over producten die in de showruimte van CNB te zien zijn. Ook BloembollenVisie participeert middels een pagina in het blad in deze communicatievorm. Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

I

n week 10 presenteerde de Rijnsburgse veredelingscombinatie Gebr. Vletter & Den Haan een grote lelieshow, bestaande uit zo’n 25 vazen met voornamelijk nieuwe cultivars. Door het wegvallen van de lelieshow in BolleNoord besloot Vletter & Den Haan het afgebroeide assortiment in de CNB-showkas aan het vakpubliek te presenteren.

ARBATAX

een normale trekduur, is jaarrond te broeien en voor dat doel te gebruiken vanaf bolmaat 12-14 tot en met 20-op.

CANTELLO Is een veelbelovende, oranjekleurige LA-hybride die een welkome aanvulling kan betekenen in dit segment, waar duidelijk behoefte bestaat aan een goede opvolger in deze kleur. Insiders zien veel in deze aanwinst vanwege de getoonde knoppresentatie, knopkleur en goede takopbouw in zowel knopstand als blad. Laat zijn mooie, donkeroranje kleur al goed in knoptoestand zien, is jaarrond te broeien en staat te boek als een vlotte broeier die gelijkmatig is te oogsten. Mag zonder meer gezien worden als een aanwinst voor het LA-segment in die kleur.

en het knoppenaantal in de kleine bolmaten. Is al vanaf de maat 14-16 te gebruiken tot en met de maat 20-op. Is wereldwijd uitgetest op zijn broeikwaliteiten en wordt zowel door de Nederlandse broeierij als de bloembollenexport breed gebruikt. Beschikt over een unieke kleur, goede knoppresentatie en goede takopbouw. Kleurt mooi in de knop en is wereldwijd jaarrond te gebruiken. Loopt dit jaar bij verschillende bedrijven in het broeiprogramma mee. Kent een korte trekduur en is gelijkmatig te oogsten. Is uniek in zijn kleur en mag derhalve gezien worden als een welkome aanvulling voor het assortiment.

VEELBELOVEND Andere veelbelovende cultivars voor de toekomst die Vletter & Den Haan in week 10 in de CNB-showkas liet zien, zijn de roze LA ‘Francesca’, de donkerrode LA ‘Pensacola,’ de donkerroze OT-hybride ‘Goardia’ en de lichtroze Oriëntal ‘Emani’. Meer informatie over alle aanwinsten die in deze show hun opwachting maakten is verkrijgbaar bij het lelieteam van CNB. Grote blikvanger in deze show is naar onze smaak ‘Arbatax’, een roze LA met een wit, stervormig hartje. Deze aanwinst onderscheidt zich met name door zijn zeer goed kleurende knoppen en perfecte bloempresentatie. Geldt als een van de paradepaardjes van Vletter & Den Haan in het roze LA-segment en wordt wereldwijd zeer goed ontvangen. Deze aanwinst vergt

CNB PRODUCT & SHOW

CORCOVADO Een zalmoranjekleurige OT-hybride die zich onderscheidt door zijn unieke kleurstelling

Meer en actuele informatie over Product & Show is zoals gezegd te vinden op www.cnbproduct-show.nl. Ook heeft Product & Show een eigen Twitteraccount. Twitter: @CNBProductShow. Heeft u zelf een product waar u graag wat meer over wilt vertellen? Stuur dan een mailtje naar [email protected]. 7 maart 2014

VISIE  41

SERVICE VERTEGENWOORDIGERS CNB NAAM Theo van Aanholt Erik Barnhoorn Paul van Bentem Leo van den Berg Dirk Bloothoofd Jan Boon Nick Broersen Adri van Dun Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Ron Hoogeveen Onno Immink Henk de Jong René Koordes Ted Kortekaas Arno Kroon Hein Lommerse Michel Longayroux Siebren Mantel René van Marrewijk Dick de Mooy Ard Mulder Frank Neuvel Henri Omta Rob Paarlberg Hans Pater Bas Scholten René Schrama Piet Takken Erwin Vriend Ed Walkier Ronald Walkier Richard Walkier Dick de Wit Hawikjo Wijnands Wim Zandwijk Rien van Zuilekom Piet Zoutenbier

TELEFOON CNB TELEFOON PRIVÉ 0252-431103 0224-593075 0252-431286 0252-431383 0252-431413 0223-523873 0252-431284 0223-769067 0252-431162 0252-431303 0252-431296 0527-271970 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431214 0252-431305 0252-416877 0252-431393 0252-340660 0252-431390 0252-431137 0252-431257 0223-641002 0252-431174 0252-344409 0252-431381 0228-323023 0252-431259 0252-431304 0252-431361 071-4023313 0318-514812 0252-431363 0252-431274 0224-291535 0252-431362 072-5150250 0252-431224 0252-431325 0223-534820 0252-431249 023-5716372 0252-431298 0527-203365 0252-431367 0228-314981 0252-431306 0252-431273 0252-411191 0252-431216 0252-431368 0228-513590 0252-431171 071-3621591 0252-431179 0252-532228 0252-431261 071-3619142 0252-431345 071-3611104

42 
VISIE

7 maart 2014

FAX PRIVÉ 0224-591522 0252-431465 0252-377932 0223-523782 0223-769068

0527-271970 0252-431254 0252-431254 0252-419505 0252-431164 0223-645299 0252-520968 0228-323024

071-4028342 0318-514819

072-5153193 0252-413842 0223-534822 0527-201822 0228-316869 0252-431167 0252-419748 0252-431164 0228-521620 071-3621592 0252-532155 0252-431410

MOBIEL 06-53174195 06-22524987 06-53755312 06-53718254 06-53293161 06-22485266 06-12296820 06-20019369 06-53518289 06-51209462 06-20669208 06-53390229 06-53750126 06-22468536 06-20611028 06-51145809 06-53160204 06-53842830 06-53356450 06-53690252 06-12886803 06-51587419 06-30669654 06-53268760 06-51588053 06-53929136 06-53299617 06-22236845 06-53390228 06-53174194 06-53396784 06-53439349 06-53700630 06-22999229 06-53866219 06-22377259 06-53644594 06-30669934 06-20397884

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

SPECIALISME/GEBIED gladiolen Noord.Zandgebied, de Zuid, broeitulpen muscari, tulp, narcis, bol op pot bijzondere bolgewassen en tulpen lelies tulpen calla’s Flevoland lelies lelies lelies vaste planten daghandel vaste planten dahlia’s, calla’s lelies, tulpen narcis, tulp, bijz.bolgew. en bol op pot daghandel narcissen en bijz. bolgew. West-Friesland lelies calla’s Rijnsburg e.o. vaste planten, boomkwekerij West-Friesland daghandel lelies narc., tulp, bijz.bolg., hyac., bol op pot daghandel irissen hyacinten en bol op pot vaste planten gladiolen, tulpen NOP lelies daghandel daghandel en veilinginkoper dahlia’s, calla’s West-Friesland daghandel hyacinten vaste planten daghandel lelies

IN EN VERKOOPBUREAU NAAM Paul Peters Marcel Nijssen Hans Ruigrok Sjaak van Ruiten

FUNCTIE Salesmanager Kwekersverenigingen Reclames&Geschillen, Veilingen Reclames&Geschillen

TELEFOON CNB 0252-431493 0252-431343 0252-431129 0252-431123

MOBIEL 06-20411035 06-10311972 06-22975731 06-51312197

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431200 0252-431200

FAX 0252-431126 0252-431126

E-MAIL [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431431 0252-431129 0252-431273

MOBIEL 06-10442803 06-22975731 06-53700630

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431306 0252-431273

MOBIEL 06-53439349 06-53700630

E-MAIL [email protected] [email protected]

FUNCTIE Commerciele binnendienst Salesmanager Hoofd Kwaliteitszorg

TELEFOON CNB 0228-530131 0228-530174 0228-530190

MOBIEL 06-23960145 06-53940502

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected]

FUNCTIE Teeltbegeleider Teeltbegeleider Teeltbegeleider

TELEFOON CNB 0228-530190 0228-530160 0252-431224

MOBIEL 06-53940502 06-44074093 06-53299617

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON 0252-431431 0228-530130 0224-590475

FAX 0252-431254 0228-517411 0224-593603

GEOPEND: 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.30) 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.00) Bezoek op afspraak

COMMERCIËLE ADMINISTRATIE openingstijden: 8.15 - 17.00 uur NAAM Algemeen CNB Online

FUNCTIE

GROENE EN MATERIALENVEILINGEN NAAM Jan Meijer Hans Ruigrok Ronald Walkier

FUNCTIE Veilingen Veilingen Veilinginkoper

AANBOD MATERIALEN ONLINE NAAM Ed Walkier Ronald Walkier

FUNCTIE

CNB KOEL EN PREPARATIEBEDRIJF NAAM Jos Duin Nico Hof

CNB KWALITEIT+ NAAM Nico Hof Robèr Laan Hans Pater

CNB VESTIGINGEN CNB CNB Koel- en Preparatiebedrijf CNB, Kantoor BolleNoord

ADRES Heereweg 347, 2161CA Lisse Veilingweg 1, 1611 BN Bovenkarspel Groteweg 9, 1756 CK ‘t Zand

7 maart 2014

VISIE  43

GRONDBANK CNB MAKELAARDIJ T: 0252431360 F: 421394 MAKELAARDIJCNB.NL BAS SCHOLTEN 0622 23 68 45 B.SCHOLTENCNB.NL WIM ZANDWIJK 0653 64 45 94 W.ZANDWIJKCNB.NL F.G. V.D. GEER 0653 34 20 55 F.V.D.GEERCNB.NL AANBOD BEUSICHEM BETUWE
t

IB
MJDIUF
LMFJHSPOE
VJUFSXBBSEFO


EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH CRUQUIUS/ZWAANSHOEK
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH HAARLEMMERMEER
t

IB
[BOEHSPOE
DBMMBT
EBIMJBT
WBTUF
QMBOUFO
WBOBG
œ
NBBSU

UPU
JO
PWFSMFH HILLEGOM
t

IB
[BOEHSPOE
[PNFSUFFMU
WBOBG
IFEFO
UPU

PLUPCFS
 HILLEGOM
t

SS
[BOEHSPOE
EBIMJBT
WBOBG
IFEFO
UPU
OPW

JO
PWFSMFH HILLEGOM
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH HILLEGOM
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH HILLEGOM
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
EJSFDU
CFTDIJLCBBS LIMMEN
t
 
IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
EJSFDU
CFTDIJLCBBS
UPU
JO
PWFSMFH
LISSE
t
 
IB
[XBSUF
HSPOE
WBTUF
QMBOUFO
QJPFOFO
WBOBG
IFEFO
WPPS
NFFSEFSF
KBSFO VOGELENZANG
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJK
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
OBKBBS

WPPS
NFFSEFSF
KBSFO NOORDWIJK
t

IB
[BOEHSPOE
;BOUFEFTDIJBT
PG
EBIMJBT
UFFMUTFJ[PFO
 NOORDWIJK
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
UFFMUTFJ[PFO
 NOORDWIJK
t

N2
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UN
JO
PWFSMFH DE ZILK
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
XPSUFMFO
WFST
HFFO
BGEFLQFFO
UFFMUTFJ[PFO

NFEJP
PLUPCFS NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
HMBEJPMFO
;BOUFEFTDIJBT
[PNFSCMPFNFO
WBOBG
IFEFO
UN

OPWFNCFS
 NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
CFTDIJLCBBS NOORDWIJKERHOUT
t
DB

N2
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH 44 
VISIE

7 maart 2014

NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EBIMJBT
PG
CMPFNFO
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH REESERVEEN/HARDENBERG
t

IB
BLLFSCPVXMBOEHSBTMBOE
UVMQFOUFFMU
WBOBG
IFU
OBKBBS
CFTDIJLCBBS VIJFHUIZEN
t
 
IB
[BOEHSPOE
EBIMJBT
PG
BOEFSF
[PNFSUFFMU
UFFMUTFJ[PFO
 VIJFHUIZEN
t

IB
[BOEHSPOE
[PNFSUFFMU
WBOBG
IFEFO
UPU

PLUPCFS
 VIJFHUIZEN
t
 
IB
[BOEHSPOE
;BOUFEFTDIJBT
UFFMUTFJ[PFO
 VOORHOUT/LISSE
t
 
IB
[BOEHSPOE
TOJKCMPFNFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT/RIJNSBURG
t

SS
[BOEHSPOE
XPSUFMFO
UVMQFO
HFFO
IZBDJOUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

IB
[BOEHSPOE
[POOFCMPFNFO
PG
BOEFSF
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

IB
[BOEHSPOE
[POOFCMPFNFO
PG
BOEFSF
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
OBSDJTTFO
PG
UVMQFO
UFFMUTFJ[PFO
 VOORHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
UVMQFO
UFFMUTFJ[PFO
 VOORHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
OBSDJTTFO
PG
UVMQFO
UFFMUTFJ[PFO
 VOORHOUT
t

SS
[BOEMBOE
EJWFSTFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

SS
[BOEMBOE
UVMQFOEBIMJBT
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

SS
[BOEMBOE
WBTUF
QMBOUFO
CMPFNFO
IFEFO
WPPS
NFFSEFSF
KBSFO ZWAANSHOEK
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
KVOJKVMJ

UPU
JO
PWFSMFH KASRUIMTE LISSE
t

N¤
LBTSVJNUF

BGEFMJOHFO
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO LISSE
t

N¤
CSPFJSVJNUF
CPMCMPFNFO
WBOBG
IFEFO
CFTDIJLCBBS LISSE
t

N¤
LBTSVJNUF
WPMMF
HSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
IFEFO
UPU
EFDFNCFS
 LISSE
t

N¤
LBTSVJNUF
NFU
TDIVVS
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
CFTDIJLCBBS
WERVERSHOOF
t

N¤
CSPFJSVJNUF
NFU
TDIVVS
FO
DFMMFO
CSPFJFSJK
EJSFDU
UPU
JO
PWFSMFH ZWAAGDIJK
t

N¤
CSPFJSVJNUF
NFU
TDIVVS
FO
DFMMFO
CSPFJFSJK
WBOBG
JO
PWFSMFH CELRUIMTE LISSE
t

N2
LPFMDFM
¡$
WPPS
EJWFSTF
QSPEVDUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
EFDFNCFS
 NOORDWIJKERHOUT
t

N2
LPFMWSJFTDFM
UPU
¡$
EJWFSTF
QSPEVDUFO
WBOBG
IFEFO
CFTDIJLCBBS BEDRIJVEN LISSE
t

N2
LBOUPPS
LFVLFO
FO
UPJMFU
FO
PQTMBHSVJNUF
PQ
EF
CFHBOF
HSPOE
WBOBG
IFEFO

LISSE
t

N2
CFESJKGTSVJNUF
FOLFMF
DFMMFO
LBT
SPMLBTTFO
FO
MBOE
PPL
JO
HFEFFMUFO
UF
IVVS
JO
PWFSMFH LISSE
t

N2
CFESJKGTSVJNUF
FWFOUVFFM
NFU
DFMSVJNUF
WBOBG
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

N2
TDIVVSSVJNUF
EJWFSTF
WBOBG
IFEFO
UN
JO
PWFSMFH VRAAG ALKMAAR
t

N2
[BOEHSPOE
WBTUF
QMBOUFO
JO
PWFSMFH MEDEMBLIK
œ

LN
t

IB
[BWFM[BOELMFJHSPOE
LPPM
NBBSU
UN
FJOE
OPWFNCFS

 BOLLENSTREEK
t

IB
[BOEHSPOE
XPSUF


MFO
WBOBG
NFJ
UPU
EFDFNCFS

FWU
BGEFL BOLLENSTREEK FOPG NOORD-HOLLAND



IB
[BOEHSPOE
XPSUFMFO
EFFM
WSPFH
EFFM



WPPS
BGEFL BOLLENSTREEK
t

IB
[BOEHSPOE
;BOUF


EFTDIJB
UFFMUTFJ[PFO
 BOLLENSTREEK
t

UPU

IB
[BOEHSPOE
IZBDJOUFO
UFFMUTFJ[PFO
 BOLLENSTREEK
t

IB
[BOEHSPOE
WBTUF



QMBOUFO
UFFMUTFJ[PFO
 BOLLENSTREEK
t

IB
[BOEHSPOE
WBTUF
QMBOUFO
UFFMUTFJ[PFO
 BOLLENSTREEK t

N2
[BOEHSPOE


[BWFMHSPOE
HSBTXFJMBOE
WBOBG
JO
PWFSMFH DEN HAAG t

IB
[BOEHSPOE
WBTUF
QMBOUFO
UFFMUTFJ[PFO
 HEM, VENHUIZEN
FP
t
 
IB
LMFJHSPOE



UVMQFO
UFFMUTFJ[PFO
 HILLEGOM
FP
t

IB
[BOEHSPOE
IZBDJO


UFO
UFFMUTFJ[PFO
 JULIANADORP
t

IB
[BOEHSPOE
BBSE


BQQFMFO
UFFMUTFJ[PFO

KOP VAN NOORD-HOLLAND
t

IB
























[BOEMBOE
BBSEBQQFMFO
UFFMUTFJ[PFO
 KOP VAN NOORD-HOLLAND
t

IB
























[BOEMBOE
BBSEBQQFMFO
UFFMUTFJ[PFO

URSEM
FP
t

IB
[XBSUF
HSPOE
PG
MJDIUF



[BWFM
QJPFOFO
WBOBG
IFEFO
WPPS
NFFSEF


SF
KBSFO
VOORHOUT
FP
t

IB
[BOEHSPOE
IZBDJO


UFO
UFFMUTFJ[PFO
 VENHUIZEN
FP
t

IB
LMFJHSPOE
CMPFNLPPM
UFFMUTFJ[PFO
 VRAAG KASRUIMTE NOORDWIJKERHOUT FP
t

N¤
LBTSVJNUF
POWFSXBSNE


TJFSUFFMUWFSEFMJOH
NBYJNBBM

KBBS NOORDWIJKERHOUT FP
t

N¤
LBTSVJNUF
POWFSXBSNE


QMBOUFOPQLXFFL
WBOBG

KBOVBSJ

WPPS
NFFSEFSF
KBSFO RIJNSBURG FP
t

N¤
SPMLBT


SS
PQFO
HSPOE
EJWFSTF
NFFSEFSF
KBSFO RIJNSBURG/BOLLENSTREEK
t

N2
LBTSVJNUF
POWFSXBSNE
TJFSHSBT
BQSJM
UN
PLUPCFS
 WEILAND WESTELIJK ZUID HOLLAND
t

IB
XFJMBOE
WFFUFFMU
FFO
PG
NFFSEFSF
KBSFO

VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING Dicentra Luxeriant

CNB HYACINTENTEAM WIM ZANDWIJK

Dicentra Luxeriant

T: 0653644594 T: 0252431179 F: 0252431194 T: 0622236845 T: 0252431325

BAS SCHOLTEN

2-3 4-op

Dicentra Valentine®

1-2, 2-3, 4-op

Lysimachia

VOOR ALLE

2 jr. hoek

Ophiopogon Niger

1e grootte

Ophiopogon Minor

1e grootte

o.a. Paeonia - Astilbe - Agapanthus Inlichtingen: Ron Hoogeveen

Paeonia roze, rood, wit 1-2, 2-3, 3-5, plg

HYACINTEN

KUNT U BIJ ONS TERECHT

Multiflora I, II en III.

4.000

Paeonia Boule de Neige

2-3, 3-5 neus

1.000

Paeonia Diana Parks

2-3, 3-5 neus

600

Paeonia Elza Lundy

2-3, 3-5 neus

750

Paeonia Many Happens Return 2-3, 3-5

900

Paeonia Old Faithfull

3-5 neus

4.000

Paeonia Red Charm

2-3 neus

2.000

Paeonia The Fawn

3-5 neus

Phlox Rembrandt

2 jr. ongedeeld

Phlox Bright Eyes

2 jr. ongedeeld

Solidago Strahlenkrone

2 jr. ongedeeld

AANBOD 2014 VPL  SNIJSOORTEN

Aster Ann Leys® New Agapanthus Duivenbrugge White Astilbe op soort en kleur Astrantia op soort en kleur Dicentra spectabilis Alba Dicentra spectabilis

Hyacint Rembrandt exclusief bij CNB

Dicentra Valentine® RON HOOGEVEEN T: 0653390229 MAIL: R.HOOGEVEENCNB.NL

Dicentra Luxeriant

VASTE PLANTEN Vraag en aanbod VRAAG SNIJBLOEMEN, OOGST 2014

Agapanthus blauw en wit, oude snijhoeken/ongedeeld Paeonia

op kleur, oude snijhoeken/ongedeeld

Paeonia

op soort

1-2, 2-3, 3-5 neuzen

AANBOD 2013

Aconitum napellus Aconitum arendsii Agapanthus Intermedia 1-2, ongedeeld Agapanthus Dr. Brouwer 1-2, ongedeeld Agapanthus wit en blauw 1-2, ongedeeld stek 1e grootte

Gentiana Marsha®

op aanvraag Astilbe op soort

Aster Ann Leys® New

1-2, 2-3, 4-op

Gentiana Boezem 44® New

Astilbe op kleur

1-2, 2-3, 4-op

Gentiana Purple Sensation®

Astrantia Abbey Road ®

2e

Gentiana Diva® New

Astrantia Abbey Road ®

1e

Paeonia op soort en kleur

Chelone Oblique

LAAT UW VASTE PLANTEN OP CONTRACT TELEN

3 jarige hoek

Dicentra spec. Alba 1-2, 2-3, 3-5 en 4-op

VRAAG Fust: VHM kratten; VML kratten; Leliekratten

CNBDAHLIATEAM RENÉ KOORDES

T: 0252431390 T: 0620611028 RICHARD WALKIER T: 0252431216 T: 0622999229 EMAIL: DAHLIATEAMCNB.NL VRIJBLIJVEND AANBOD DAHLIA’S OOGST 2014 1E GROOTTE

Alamo All Seasons American Dawn American Pie® Arabian Mystery Arianne Arthur Hambley Big Brother Bishop of Llandaff Bora Bora Brigitta Allida Caballero California Sunset Chocolate and Candy Colorfull Investment David Howard Dutch Explosion® Edge of Joy Elise Forever Embrace Emory Paul Fairway Spur Firepot G F Hemerick Garden Wonder Glamour Girl Happy Days® in diverse soorten Hawaii NL Imperial Palace Jewel® in diverse soorten Jowey Mirella Jowey Winnie Kelvin Floodlight Kiev® Kordessa Lakeland Autumn Leila Savanna Rose Lilac Time Linda’s Chester

Little Beeswings Lovelife® Luka Johanna Maya Mediterrannee Mercator Mona Keijzer Monte Negro Motto Nenekazi Nick Sr. Northern Light Ocean Bird Orange Turmoil Paintball Park Princess Patriot Penhill Autumn Shades Philip Campos M Pink Magic ® Polar Ice Polka Purple Explosion Red Empire Soulmate Sunexplosion Terrone The Voice Thomas A Edison Touch of Autumn Tropical Dream Tu Tu Twyning’s Smartie Vassio Meggos Vulkan Watch Up Winesome Yellow Investment Yellow Sneezy Zirconia Zsarella

Diverse soorten beschikbaar van T’12 en T’13 weefselkweek, informeer naar de mogelijkheden 7 maart 2014

VISIE  45

VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING CALLATEAM NICK BROERSEN RENÉ KOORDES

T: 0252431303 T: 0252431390

M: 0612 296 820 M: 0620 611 028

RENÉ VAN MARREWIJK RICHARD WALKIER

T: 0252431304 T: 0252431216

Calla ‘Captain Lovely’®

KLEUR:

Paars

BLAD:

Groen met lichte pikkel

TOEPASSING:

Pot

VEREDELAAR:

Kapiteyn Breeding b.v.

OMSCHRIJVING:

Volle pot met grote bloemen

[email protected] 46 
VISIE

7 maart 2014

M: 0612 886 803 M: 0622 999 229

CNB BEMIDDELING BLOEMBOLLENTEAM MICHEL LONGAYROUX DICK DE WIT JAN BOON LEO V.D. BERG

T: 0653356450 T: 0653866219 T: 0622485266 T: 0653718254

DICK DE MOOY ADRI VAN DUN ONNO IMMINK ERIK BARNHOORN

T: 0651587419 T: 0620019369 T: 0653750126 T: 0622524987

Rodeo Drive® First Class Escape Royal Virgin® Candy Prince® Grand Perfection® Flash Point® Silver Dollar Lalibella Dynasty Milkshake® Time Out® Tresor® Adore® Antarctica® Bourbon Street® Bullit® Circuit® Expression® Strong Fire® Surrender® Timeless® Tom Pouce® Triple A® Up Date® White Master® Blue Diamond Melrose® Allicante® Aquilla® Belicia® Cartouche® Columbus® Crossfire®

PIET TAKKEN

ong 5-10 5-10 5-10 5-10 5-10 5-11 5-10 ong 5-11 ong ong ong ong 0-11 ong ong ong ong 0-12 ong ong 0-11 ong ong ong 5-10 5-10 4-11 5-11 ong 5-11 5-11 4-11

10,00 1,60 1,75 1,50 1,50 1,25 4,00

10.000 kg Carola 5.000 kg Denmark® 5.000 kg Jumbo Pink® 10.000 kg Pallada 10.000 kg Purple Prince 10.000 kg Strong Gold 10.000 kg Strong Love 10.000 kg Verandi

5-11 5-11 5-11 5-11 5-11 5-11 5-11 5-12

3,00

9,00 3,50 4,00 18,00 5,00 9,00 6,00 7,50 7,50 3,00 3,00 5,00 5,00

2,00 2,00 4,00 2,00 5,00 5,00

Antarctica®

3.000 kg 4.000 kg porties 4.000 kg 4.000 kg 4.000 kg 2.000 kg 15.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 15.000 kg 15.000 kg 7.000 kg 3.000 kg

Doberman® Irene Parrot® Mascara® Morgana® Red Planet® Robinho® Smirnoff® Jan Seignette® Flaming Flag® Kung Fu Royal Virgin Tineke van der Meer Laura Fygi Lady Chantal

4-11 3-12

2,00 5,00

4-11 ong 4-11 3-12 5-10 5-11 5-10 5-10 5-10 5-10 ong

3,00 4,00 2,50 7,00 1,25 1,75 1,50 1,50 1,50 4,50

Grand Perfection®

VRAAG CONTRACTTELERS

voor anemonen in Noordelijk Zandgebied

T: 527203365 F: 201822 T: 0653174194

VRAAG TULPEN OOGST 2014

10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg

T: 0653439349 T: 0653700630 T: 0622377259

VRAAG TULPEN 2014

AANBOD 2014

1.000 kg 15.000 kg 15.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 500 kg 1.000 kg 400 kg 1.500 kg 4.000 kg 5.000 kg 1.000 kg 2.500 kg 1.500 kg 2.500 kg 1.500 kg 1.500kg 5.000 kg 5.000 kg 5.000 kg 4.000 kg 2.000 kg 2.500 kg 4.000 kg 5.000 kg 4.000 kg 5.000 kg 1.000 kg 4.000 kg

ED WALKIER RONALD WALKIER HAWIKJO WIJNANDS

Carola Denmark Pallada Pink Flag Strong Gold Strong Love® Verandi White Prince Yellow Flight® Yellow Flight®

0-11 0-11 0-11 5-11 0-11 0-12 0-11 0-11 0-11 5-11

AANGEBODEN

Net bedrijf dat tulpen en/of narcissen voor u op contract wil telen voor oogst 2014.

1,60 2,00 2,50

t


0NHFWJOH
+VMJBOBEPSQ

3,75

Inlichtingen: Arno Kroon 06-53160204

1,80

t


0Q
HPFE
[BOEMBOE

Crocosmia &

Montbretia Kwekerij Davelaar Verkoop: Hein Lommerse tel: 0252-431174 7 maart 2014

VISIE  47

VRAAG EN AANBOD

™

Ligularia dentata ‘Britt Marie Crawford’

Cultivar US Group/Family Genus Foliage height Flower height Foliage color Flower color Unique characteristics Flowering period Perpetually flowering Fragrant Habitat Suitable uses Hardy Plant breeders’ rights Available Licenties info

‘Britt Marie Crawford’ dentata Ligularia 35-40 cm 60-70 cm Dark green/black Yellow Very dark September/november No No Full sun/part shade Border/patio Yes PP 16,113 2013 [email protected]

Cultivar NL Soort Geslacht Bladhoogte Bloemhoogte Bladkleur Bloemkleur Bijzonderheden Bloeiperiode Doorbloeiend Geurend Standplaats Gebruikerswaarde Winterhard Kwekersrecht Beschikbaar Licenties info

Inlichtingen/information: e-mail

Henk de Jong

48 
VISIE

7 maart 2014

[email protected]

‘Britt Marie Crawford’ dentata Ligularia 35-40 cm 60-70 cm donder groen/zwart geel zeer donker september-november nee nee volle zon/halfschaduw border/patio ja EU PBR 12,794 2013 [email protected]

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING

Sorbonne®

Lesotho®

Heren kwekers, Laat uw aangekochte lelie schubbollen en/of lelieplantgoed, voor een officiële certificering, uitsluitend door de BKD op Armv en Slrsv toetsen INLICHTINGEN: Dirk Bloothoofd Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Siebren Mantel Dick de Mooy Erwin Vriend

CNB

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0252-431284 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431259 0252-431361 0252-431367

0223-769067

0223-769068

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFONISCHE VERKOOP: CNB Henri Omta Piet Zoutenbier

0252-431274 0252-431345

071-4023313 0228-314981

071-4028342 0228-316869

06-53 293161 06-53 518289 06-51 209462 06-20669208 06-53 690252 06-51 587419 06-53 396784

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0224-291965 071-3611104

0252-431176 0252-431410

06-51 588053 06-20 397884

[email protected] [email protected]

0252-431254

7 maart 2014

VISIE  49

KEURINGEN

De tulpenkeuring in Kennemerland draait nu alweer zo’n zes jaar mee in de strijd om het Nederlands Kampioenschap. Op een donderdagavond in februari verzamelen zo’n veertig enthousiaste deelnemers zich op het bollenbedrijf van de firma Gerard de Waard en Zonen aan de Duinweg in Castricum. Ze laten zich niet graag storen door uw redacteur: ze hebben immers maar een uurtje de tijd om alle potten aan een kritische blik te onderwerpen.

‘Het moet snel en goed’ Tekst en fotografie: Monique Ooms

I

n een cel achter in de schuur is een ontvangstruimte geïmproviseerd, waar koffie en gebak wordt geserveerd. Kwekers, broeiers en medewerkers van bollenbedrijven uit de regio hebben zich verzameld. Nestor Gerard van Dijk wijst de deelnemers er nog eens op waar zij allemaal op moeten letten tijdens het keuren, en geeft daarbij een aantal concrete tips mee. “Er zit niks in boven de 8,5 en niks onder de 5. Blijf daar dus weg.” Als de koffie op is, verplaatst het gezelschap zich naar de cel ernaast, waar de potten staan opgesteld. Linialen verschijnen uit binnenzakken,

50 
VISIE

7 maart 2014

hier en daar wordt een bril opgezet, soms blijft een pen aarzelend hangen boven het papier, op het gezicht een peinzende blik: wat zal de jury hiervoor gegeven hebben? Er is geen tijd voor lang en veel twijfelen: de keurders hebben maar een uurtje de tijd, daarna begint de themabijeenkomst. “Het moet snel en goed”, vertelt Gerard van Dijk.

STEEDS BETER Christine Pepping is een van de weinige vrouwen in het gezelschap. “Zo’n avondje met vakgenoten is altijd leuk, je spreekt weer eens wat collega’s. En natuurlijk kom ik ook voor het keuren. Dit is pas mijn derde keer, dus ik moet nog wel wat leren, maar ik vind het leuk om

te doen.” Jos Beentjes is deelnemer vanaf de allereerste keuring in Kennemerland. “Het eerste jaar zat ik er verschrikkelijk naast, maar het werd steeds beter en vorig jaar eindigde ik als eerste van de regio. Dan doe je landelijk nog niet erg mee, die jongens uit de Noord hebben meer ervaring. Na afloop ga ik altijd wel even kletsen met de jury; zo wordt steeds duidelijker waar ze nou op letten.” Carlo van Schagen heeft zijn zoontje meegenomen. “Hij loopt met mij mee om te zien hoe zo’n keuring werkt. Als hij het leuk vindt, kan hij ook eens meedoen.” Carlo ziet de tulpenkeuringen als een goede aanleiding om zijn vakgenoten te spreken. “Na het wegvallen van de bollenshows is dat alleen maar belangrijker geworden.”

ACTUEEL

Vaktentoonstelling met vlag en wimpel geslaagd De Vaktentoonstelling bloembollen heeft een geslaagde première achter de rug. Zowel het aantal inzendingen als bezoekers was boven verwachting en hoewel er nog geen evaluatie heeft plaatsgevonden staat nu al vast dat de Vaktentoonstelling volgend jaar weer op de agenda zal prijken. Tekst : Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

V

olgens de werkgroepleden Gerard Reus en Pieter Duin heeft het evenement volledig beantwoord aan de verwachtingen, namelijk een vaktentoonstelling van en voor vakgenoten. Gerard Reus daarover: “De oude Westfriese Flora-sfeer was weer terug: het gezellige van bloembollenondernemers onder elkaar en het netwerken uiteraard. We hebben twee avonden de zaal leeg moeten maken, anders hadden ze er de volgende ochtend nog gestaan. Ook van de inzenders en bezoekers hebben we alleen maar positieve reacties gehad. Men vond de opzet een succes en velen lieten merken blij te zijn dat we doorgezet hebben.” Pieter Duin aansluitend: “Ook de opbouw, de show zelf en de afbouw verliepen allemaal vlot en losjes. De inzenders vonden het bovendien veel gemakkelijker en minder hectisch werken. Met name ook de naamgeving van de soorten -vooral die laatste 20 procent- verliep heel flexibel. Alle lof overigens voor de inzenders. Het is duidelijk een collectief geweest. Iedereen heeft zijn schouders eronder gezet.”

ter Duin: “Opvallend vond ik verder de bijzonder goede kwaliteit van de inzendingen en het vele strakke blad, hetgeen de verwerkbaarheid alleen maar ten goede komt. De kwaliteit van de show was zo hoog, dat exporteurs zeiden hun klanten een volgende keer te willen uitnodigen om de show te komen bekijken. Ook de standhouders op de Agribeurs waren heel tevreden. Hun bezoekers waren allemaal potentiële klanten en de standhouders vonden dat je maar weinig meemaakt dat je in zo’n korte tijd zoveel mensen kunt spreken. Natuurlijk is de stemming in het vak momenteel een stuk beter, maar toch. Men vond het gewoon goed en gezellig druk.”

VAKAVONDEN Veel lof hebben de organisatoren voor de gehouden vakavonden, inclusief het geserveerde buffet. Gerard Reus: “Alles liep heel gemoedelijk en ongedwongen door elkaar en iedereen voelde zich welkom. Ook de organisatie stond als een huis. Iedereen wist wat hij moest doen en deed ook zijn ding. De vakavonden waren eveneens een succes. We hadden hele goede sprekers en er werden veel vragen gesteld over actuele onderwerpen. Persoonlijk vond ik dat Lucas Vos, de nieuwe topman van

FloraHolland, zich heel goed presenteerde. Hij is heel menselijk en toegankelijk en duidelijk anders dan zijn voorganger.”

TRADE FAIR Het spontane aantal inzendingen voor de Trade Fair viel de organisatoren niet helemaal mee. “We hebben hiervoor actief ons netwerk van persoonlijke contacten moeten aanspreken. Maar zoals het er stond, was het ook bedoeld. Het was geen show, maar het laten zien wat je als broeier te bieden hebt en daar hebben we van de handel toch veel reacties op gehad. Op vrijdagmiddag kwam de hoofdinkoper van Aldi zich persoonlijk op de hoogte stellen en ook de mensen van FloraHolland Connect hebben veel van hun klanten gezien en gesproken. De handel kwam er dus wel degelijk op af. Voor een verdere evaluatie zijn voor inzenders en standhouders op de website digitale evaluatieformulieren geplaatst die ingestuurd kunnen worden.”

PROFESSIONEEL Dat er volgend jaar een tweede editie komt staat dus buiten kijf, al zou de werkgroep wel graag een versterking willen zien in de vorm van twee jonge bloembollenondernemers. “Nu kwam het neer op een paar vrijwilligers die daar geheel belangeloos veel tijd ingestoken hebben en dat moet anders. Voor de rest gaan we volgend jaar op dezelfde voet door, mits we de budgettering goed voor elkaar hebben. Dat moet kunnen, want we zijn niet afhankelijk van bezoekersaantallen. We zijn uitgegaan van onze eigen kracht en die hebben we ook neergezet. We wilden een professionele vaktentoonstelling en dat is het ook geworden.”

OPVALLEND Hoewel de organisatoren het niet bijgehouden hebben, schat men het aantal bezoekers tijdens de twee vakdagen op ruim duizend. Vanwege het schaatsen op de Olympische Spelen was het op de zaterdag een stuk rustiger, maar op de zondag was het druk met opvallend veel collega’s die voor de derde keer kwamen, maar ook oud-tuinders, medewerkers en familieleden. Gerard Reus: “Wat mij daarnaast opviel was het grote aantal nieuwe soorten. Op de lange termijn komt die nieuwe aanwas het gehele sortiment ten goede. Kijk maar wat een ‘Strong Gold’ de afgelopen jaren voor het vak betekend heeft. Deze cultivar is ook veel gebruikt bij kruisingen en daar zou zo maar weer eens een tweede ‘Strong Gold’ uit voort kunnen komen.” Pie-

Een impressie van de vaktentoonstelling met links de Trade Fair 7 maart 2014

VISIE  51

ACTUEEL

‘Doe mij maar gezond’ De consument van vandaag wil steeds meer weten. Daarnaast wil de exporteur ook informatie geven aan zijn klanten over de herkomst van het product. Kortom, de informatie moet bekend zijn. Hoe kwekers en exporteurs daar mee om moeten gaan was onderwerp van gesprek op de Exporteursochtend op de Lentetuin. Tekst: Lilian Braakman Fotografie: René Faas

“I

k kies bewust. Dat is het keurmerk dat op de guacamolesaus van Albert Heijn staat sinds er geen 0,3 procent avocadopoeder in zit, maar zelfs 0,7 procent. Dit verschil zorgt ervoor dat het aangeprezen wordt als gezond. Net als Coca Cola, die suiker heeft vervangen door aspartaam”, begint Volkert Engelsman van Eosta - een groothandel in biologische groenten en fruit uit Waddinxveen - zijn presentatie op de Exporteursochtend op de Lentetuin Breezand. “Supermarkten willen het liefst klanten die niet veel willen weten over hun producten. Het gros van de consumenten wil veel voor weinig. Daarbij maakt het niet uit wat erin zit. Maar nu is er een actievere groep consumenten die juist meer wil weten. Dit is niet alleen zo in Nederland, maar ook in het buitenland. Zij geloven niet alles direct: Trust in God, but keep checking the rest”, geeft Engelsman aan.

52 
VISIE

7 maart 2014

Volkert Engelsman: ‘De consument wordt steeds mondiger’ Die groep actieve klanten vormt zo’n tien tot twintig procent van het totaal aantal consumenten. Zij zijn oprecht geïnteresseerd in duurzaamheid. Niet alleen hier in Nederland. De biomarkt in China groeit namelijk het hardst. Engelsman: “‘Doe mij maar gezond’, geeft de steeds mondig wordende consument aan. Zij zijn trendsetters en willen gezonder en positiever leven. Veranderingen zoals deze zijn misschien lastig voor u als producent, maar deze groep zegt wel iets over de markt van morgen. Hoe daar mee om te gaan, hangt af van de sector. Duurzaamheid moet ook aansluiten bij de verwachtingen van de markt. Zo hebben wij tomaten genaamd ‘Soilmate’. Deze verpakking sluit aan op de campagne ‘Save our Soils’, waarmee bodemverarming onder de aandacht wordt gebracht. De Verenigde Naties geven aan dat er per minuut dertig voetbalvelden met vruchtbare

landbouwgrond verloren gaan. Een derde hiervan is niet meer te repareren. De oplossing is biologische landbouw. Met Soilmate proberen wij de consument aan te sporen om de meegeleverde compost en basilicumzaadjes te gebruiken op plaatsen waar nu stenen liggen. Zo komt het probleem helder over bij de gebruikers en worden ze ook aangespoord om duurzaam met de grond om te gaan.”

HANDEL Niet alleen de consument wil steeds meer informatie, ook de koper is graag voorzien van verschillende gegevens. Zo stelt Henk Westerhof van Anthos: “De export verkoopt bollen van de kweker, maar de koper wil graag weten waar ze vandaan komen, hoe het staat met de gezondheid van de partij en eventuele andere informatie. Daarom is Anthos bezig met een tracking-and-tracingsysteem. Hiervoor komen er duidelijke en eerlijke spelregels om te leveren wat we beloven. Kwekers die denken dat kopers wel accepteren wat ze produceren, wedden op het verkeerde paard.” Naast het systeem geeft Westerhof ook aan dat collectief onderzoek noodzakelijk is en blijft. “Zo’n twee derde van de handel gaat richting het buitenland. Deze landen hebben steeds strengere eisen. Als het niet lukt hieraan te voldoen, kan dat het einde betekenen voor de export richting bepaalde landen. Hoe kunnen kwekers er vanuit de teelt al voor zorgen dat de partijen goed genoeg zijn? Daarvoor is geld nodig. Op het moment is er wel wat geld beschikbaar door de nieuwe initiatieven die zijn ontstaan na het wegvallen van het PT, maar deze bedragen zijn lang niet hoog genoeg voor strategisch onderzoek. Promotie van het vak lukt wel. Nu de rest nog.”

Steenvoorden Machines BV verkoopt 8 spoelmachines aan 1 klant

Tel Auto

: 0223-522135 : 06-53719915

Fax: 0223-521480 E-mail: [email protected]

Kijk nu op onze website www.fredsteenvoorden.nl Ook maken wij nieuwe spoelmachines!

De Stichting Bloembollenkeuringsdienst (BKD) is een middelgrote dienstverlenende organisatie. Zij is actief in de branche van één van Nederlands belangrijkste exportproducten: bloembollen! De BKD verricht met haar buitendienst en laboratorium kwaliteitskeuringen, monsteranalyses en import- en exportcertificeringen en vormt daarmee een belangrijke schakel in de sector. Voor ons is een zakelijke en toch informele werksfeer kenmerkend. Wij hebben per direct een vacature voor:

Hoofd keuringsbeleid en kwaliteit (fulltime) De afdeling keuringsbeleid en kwaliteit is verantwoordelijk voor het keuringsbeleid van de BKD en de borging van de kwaliteit op dit gebied. Werkzaamheden worden zowel projectmatig als procesmatig aangestuurd. De afdeling bestaat uit zes medewerkers en levert haar diensten aan zowel externe als interne klanten van de BKD. Welke uitdaging bieden wij jou: • Je vertegenwoordigt de BKD daar waar het beleids- en kwaliteitszaken betreft • Je neemt deel aan diverse in- en externe overlegstructuren en projectgroepen • Je beheert en onderhoudt keuringssystemen • Je bent lid van het managementteam en levert hieraan een strategische bijdrage • Je bent eindverantwoordelijk voor de taken van de afdeling: kwaliteit, keuringsbeleid, keurings- en inspectiesystemen, speciale programma’s derde landen, procesbeheer en functioneel beheer • Je geeft leiding aan en coacht de medewerkers Wij zoeken iemand met: • Universitair / HBO richting bedrijfskunde • Kennis van keuringssystemen • Kennis van en affiniteit met administratieve organisatie/projectmanagement • 4-5 jaar werkervaring • Leidinggevende capaciteiten Wat kun je van ons verwachten? Wij bieden je een uitdagende, afwisselende en verantwoordelijke functie binnen onze organisatie. De salariëring is overeenkomstig de zwaarte van de functie en afhankelijk van je ervaring. Interesse? Stuur voor 23 maart a.s. je sollicitatie en uitgebreide cv naar: [email protected] Meer informatie over onze organisatie vind je op www.bkd.eu Wil je meer inhoudelijke informatie over de functie neem dan contact op met Vincent Cornelissen, directeur via telefoonnummer 0252-433057.

WWW.BKD.EU. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

Voor het

SCHUBBEN

van Uw

LELIES

ARIE TUIN

0048 601 159 267 [email protected]

Kistenfabriek M. Bakker & Zonen BV Kisten - pallets - voorraadkisten - exportkratten Akervoorderlaan 2 - 2161 DS Lisse - tel: 0252-211114 - fax: 0252-211115 Sinds 1914

www.kistenfabriek.nl

[email protected] Een nieuwe klant binnenhalen? Valt niet mee!

,

Zilk AV De 1 9 1 2 , 72 inweg 3 252) 516027. Zilkerdu Tel.: (0

Bel 023 571 47 45 en vraag naar Remco Wijnhout of mail [email protected] voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden.

www.bureauvanvliet.com

Mekos machines

voor professionals.

Mekos spoelmachines

Mekos kopmachines

Mekos uit Schagerbrug is fabrikant van kopmachines, ligbedframes en spoeltrommels. Bijna alles is mogelijk bij Mekos Schagerbrug BV. Bel voor geheel vrijblijvende informatie: 0224-571555 www.mekos.nl

Mekos ligbedframes

BRANCHENIEUWS

FA VAN MEER, CREIL

Canadese tulpenbroei stim Als het moet kan het snel. December 2012 ging de eerste paal de grond in en precies vóór tulpenoogst 2013 was de nieuwe schuur van Fa van Meer (Creil), met zes cellen en de modernste koeltechniek, gereed. Dat ondanks vertraging door winters ongemak. Met dank aan Bouwbedrijf Bosma BV, ACN Techniek Emmeloord en koelspecialist Geerlofs. Op de open dag van vrijdag 21 maart kunnen vakgenoten het resultaat bewonderen.

Maar 20 juni konden toch de eerste bollen in de nieuwe schuur ontvangen worden, waarbij het late seizoen een geluk bij een ongeluk was. De schuur, met een oppervlakte van 65 x 34 meter, omvat zes met Geerlofs Gisopanelen uitgeruste cellen, waarvan er vier een capaciteit hebben van 480 kuubkisten. Een vijfde cel is ingericht als half export, half ‘normale’ cel, terwijl de zesde cel een volledige exportcel is, met een capaciteit van 540 inklapbare MP-exportkisten. Deze cel is dieper, waardoor hij geschikt is voor tien rijen van dit speciale formaat exportkisten. De celruimte is berekend op overcapaciteit, die dit eerste jaar overigens al volledig benut werd als gevolg van het niet alleen extreem late, maar ook heel korte seizoen.

Cel met MP-exportkisten Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: René Faas

“G

oed ondernemen betekent soms voorzichtig zijn, maar soms moet je ook grote stappen durven nemen”, zegt Jan van Meer, samen met zoon Jordi van Meer firmant van het bekende Creilse tulpenteelt- en broeierijbedrijf Fa van Meer. Die grote stap namen ze in 2005, toen ze in de Canadese staat Ontario (vlak bij de Niagara Falls) een tulpenbroeierij begonnen. Zoals bekend is niet elke vanuit Nederland opgezette tulpenbroeierij in Noord-Amerika een succesverhaal - ‘je moet er wel regelmatig naar toe’, zegt Jordi - maar de Van Meer’s slaagden wel. Geleidelijk groeide de broeierij van 2 miljoen tulpen naar zo’n 10 miljoen nu en is er een stabiele afzet gecreëerd, gebaseerd op een strak broeischema in zeven kleuren met twee-drie cultivars per kleur. Omdat de Flevolandse ondernemers het liefst van eigen bollen broeien, groeide het bollenareaal mee, tot 75 hectare anno 2013. De bollen voor de Canadese broeierij worden in Nederland afbehan56 
VISIE

7 maart 2014

gras over groeien. Herfst 2012 waren de financiering, de tekeningen en de vergunningen rond. December 2012 kon er geheid worden, met als doel de nieuwbouw voor de tulpenoogst 2013 gereed te hebben. Dat werd toch nog spannend. Aannemer Roel Bosma van Bouwbedrijf Bosma BV (Rutten). “We kregen een strenge winter, waardoor de bouw een aantal weken stil lag.” Er was ook nog enig extra oponthoud toen bleek dat er na discussie met de verzekeraar halverwege de bouw nog een niet voorziene brandwand moest worden aangebracht. “We moesten soms wel in drie ploegen koffiedrinken, zoveel mensen waren er in de laatste maanden tegelijk op de bouwplaats aan het werk”, zegt Jordi van Meer.

deld en weggestuurd, maar door de groei van de afzet in Noord-Amerika moest daarvoor steeds meer preparatieruimte worden bij gehuurd. In de nagestreefde gesloten keten van eigen bollenteelt, broeierij en stabiele afzet naar de consument ontbrak dus nog de schakel ‘voldoende eigen bewaar- en preparatieaccommodatie’.

WINTER Dat leidde, gezien de stabiliteit in de vooral op de oostkust van Amerika gerichte afzet, tot plannen voor nieuwbouw. Toen daarover in augustus 2012 eenmaal het besluit was gevallen, lieten de scherpe ondernemers uit Creil er geen

Op vrijdag 21 maart tussen 15.00 en 21.00 uur houdt Fa van Meer, Creilerpad 14 te Creil open huis. Vakgenoten kunnen de nieuwe accommodatie bezichtigen; een twintigtal bedrijven waarmee Van Meer relaties onderhoudt zal zich via stands presenteren.

ENERGIE Bij de inrichting is beheersing van het energieverbruik een belangrijk uitgangspunt geweest. ACN Techniek Emmeloord BV was in dit kader verantwoordelijk voor de klimaatregeling (met de bekende Sercomprocescomputer, waarvoor het bedrijf dealer is voor Noordoost-Nederland), de kracht- en lichtinstallatie, ventilatie plus de verwarming- en waterinstallaties. “We hebben de nieuwste technieken ingezet”, vertelt directeur Peter Boonen. Alle cellen worden centraal aangestuurd door de Sercomprocescomputer. De verversing wordt geregeld door middel van ethyleenanalysers. De frequentieregelaars op de verdampers en 51 gelijkstroomventilatoren zorgen voor een maximaal resultaat bij minimaal energieverbruik. De koeltechniek, geleverd door Geerlofs, is eveneens ‘state of the art’. Cor van Maanen: “Energiebeheersing is voor de klant belangrijk, maar de bol moet wel op de juiste temperatuur geprepareerd worden en daarvoor heb je voldoende capaciteit nodig. Daarvoor zorgen

ulans voor nieuwbouw

Links Jan en Jordi van Meer, geflankeerd door Roel Bosma, Cor van Maanen en Peter Boonen de Bitzer compressoren.” Natuurlijke koudemiddelen mogen dan veel in de belangstelling staan, volgens Van Maanen blijft dit toch vooral een nichemarkt. Bij Van Meer is gekozen voor een direct koelsysteem met het synthetische koudemiddel R134a. Dit koudemiddel kenmerkt zich door een hoge COP-waarde (COP

= Coefficient of Performance, een getal dat de verhouding aangeeft tussen de benodigde aandrijfenergie en de verkregen koeling of warmte, dus feitelijk een criterium voor het rendement) en een lage GWP-waarde (GWP = Global Warming Potential, een maat voor het broeikaseffect). De oude installaties met het per

1 januari 2015 uitgefaseerde koelmiddel R22 zijn door dit project overbodig geworden. Als aannemer wil Roel Bosma nog graag kwijt dat hij Van Meer een buitengewoon plezierige opdrachtgever heeft gevonden, waarmee hij en de andere betrokken bedrijven prima hebben samengewerkt. Bosma heeft het hele project zonder tussenkomst van derden in eigen beheer uitgevoerd. Jordi en Jan van Meer: “Wij hebben gekozen voor bedrijven uit de omgeving waarmee we een vertrouwensrelatie hebben.” Zowel Bosma, Geerlofs als ACN Techniek zijn bedrijven die in de regio veel projecten doen op en voor agrarische bedrijven.

Op het nieuwbouwproject van Fa van Meer zit een deel (duurzame) energiesubsidie vanuit de Europese pot voor plattelandsontwikkeling. Jan en Jordi van Meer hebben daar zeer gemengde gevoelens over. “We zijn enorm tegen subsidie. Alleen, de mogelijkheid was er en met behulp van ACN Techniek hebben we er toch maar gebruik van gemaakt.”

7 maart 2014

VISIE  57

BLOEM IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

Lentetuin Breezand: harmonie tussen thema en bollen De eerste Lentetuin van Martin Elling laat een hal vol Australische iconen zien: het Opera House, de woestijn met Ayers Rock, een kangoeroe en attributen van Aboriginals. Samen met de vele honderden verschillende bol- en knolgewassen vormden ze een harmonieus geheel. Diverse inzenders zorgden weer voor verrasDubbele hyacinten zijn er nog maar weinig. Soms ontstaat er een door spontane mutatie. Direct bij de ingang stond er zo een: een dubbele mutant van ‘Eros’, geshowd door de combinatie Duineveld/Bijvoet

58 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

sende noviteiten.

Naast heel veel dubbele tulpencultivars liet de Hortus Bulborum ook een paar hele oude enkele cultivars zien, waaronder ‘Duc de Berlin’, vaak gebruikt als kruisingsouder om mooie randtulpen te krijgen Hoewel niet groot en massaal, zal hier toch veel naar zijn gekeken tijdens de show. Naast de al eerder gevonden ‘Tête Bouclee’ is er nu ook ‘Tête Rosette’, een gevuldbloemige mutant van ‘Tête-à-Tête’, waarbij alleen het trompetje geheel gevuld is. Inzender ervan was Maveridge

Zantedeschia laat zich niet alleen op kleur, maar ook gemengd heel mooi showen, zo liet Fa. Huyg zien met een toef waarin onder meer ‘Odessa’ en ‘Captain Odeon’ terug waren te vinden

De narcis was ook dit jaar weer in al zijn verscheidenheid te zien op de Lentetuin. C.W. van der Hulst had een paar hele mooie cultivars, waaronder de tweekleurige ‘Merel’s Favourite’

Bij Boltha BV wisselden groot en klein elkaar mooi af. Naast een paar toeven met snijlelies zette Boltha enkele potlelies neer, waaronder de sprekende ‘Starlight Express’. Dit was een van de troeven voor de Gouden Bolbloem

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 59

BLOEM IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

Heel veel moois en van hele goede kwaliteit. Dat was ook dit jaar weer het gegeven bij Fa W. van Lierop & Zonen. Nieuw was hier het resultaat van een kruising tussen Iris reticulata ‘Cantab’ en Iris winogradowii, resulterend in een zachtgele Iris reticulata. Een andere blikvanger was de dubbele narcis ‘Peach Swirl’ Veredeling in krokussen gebeurt niet op hele grote schaal. Carlos van der Veek en Arie Peterse gingen enkele jaren geleden aan de slag en enkele resultaten waren in de inzending van Fluwel te zien. Een ervan is F7

Binnen Zantedeschia gaat de zoektocht naar nieuw sortiment onverminderd verder. Dat levert onder meer snijtypen met flinke bloemen op. Sande BV liet in ‘Valpairoso’ hiervan een mooi voorbeeld zien

60 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

Orientalis heeft nog veel te bieden waar het gaat om vernieuwing van het sortiment hyacinten. Aan kleuren geen gebrek, zo maakten ze op de Lentetuin meer dan duidelijk

Felle kleuren komen niet zo heel veel voor binnen het geslacht Fritillaria. De Goede Bloembollen liet in een excellente stand drie intens gele selecties zien met grote bloemen, waaronder ‘Sun Catcher’

Op tulpengebied liet World Flower diverse noviteiten zien uit de veredelingskraam van Vertuco. Een van de meest opvallende zaailingen was deze tweekleurige gefranjerde tulp

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 61

CONCRETE HF MAAKT IN- OF UITSPOELING BODEMHERBICIDEN LASTIG !

3 Beperkt drift Kan bijdragen aan 3 verhoogde effectiviteit bodemherbiciden bij aan het verlagen 3 Draagt van het inspoelings-risico van bodemherbiciden

kwaliteit beweegt ons!

tŝũŶŬĞƌDĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞs J.C. de Leeuwweg 26 1764 NG Breezand Tel: 0223-523590

Graafstra Mechanisatie & Staalconstructie 6ENEKOTERWEGs('/OSTERWOLDE&R 4ELEFOON s&AX  % MAILINFO GRAAFSTRANLs7EBSITEWWWGRAAFSTRANL 6ERTEGENWOORDIGER&RANS(OMANs4ELEFOON 

ǁǁǁ͘ǁŝũŶŬĞƌŵĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞ͘Ŷů

sŽŽƌŶŝĞƵǁ͕ŽŶĚĞƌŚŽƵĚĞŶƐĞƌǀŝĐĞĂĂŶ͗ Van Dijke - Bercomex aqua-grader.

De nieuwe Miedema SB 928 bollenstortbunker met standaard twee verlengbanden en vele extra’s!!

Grimme Varitron bollenrooier. Specialistische ombouw van rooimachines

ŝĞŽŶnjĞǁĞďƐŝƚĞǀŽŽƌĚĞŵĂĂŶĚĂĂŶďŝĞĚŝŶŐ͊͊ Uw partner in de bollenmechanistie Robijnslaan 54 2211 TH Noordwijkerhout mob. 06 20297365 tel. 0252 344509 fax 0252 341632

ANEMONEN

e-mail: [email protected]

Nieuw, volautomatische kistenvuller!! Geschikt voor lelies, tulpen, aardappelen etc.

www.graafstra.nl

Preventief sterk tegen vuur, zacht voor het gewas

De juiste chemie voor gezonde, vitale tulpen BASF Nederland B.V. Divisie Agro | Postbus 1019 | 6801 MC Arnhem T. (026) 371 72 71 | www.agro.basf.nl | Twitter: @BASFagronl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

Mechanisatie & Staalconstructie

Haspels

Complete Van Dijke spoelinstallatie spoelklaar opgeleverd!

BRANCHENIEUWS

‘Kom met vragen en voorstellen’ Eind vorig jaar is het Innovatie en Demonstratie Centrum (IDC)

Het IDC is geen fonds dat geld beschikbaar stelt. Daarvoor kan bijvoorbeeld doorverwezen

worden naar het Rabobank Innovatiefonds of andere subsidiekanalen. Wel kunnen ondernemers rekenen op deskundige ondersteuning bij de uitwerking van hun businesscase. Hoewel het IDC pas sinds eind vorig jaar draait, staat er al een aantal interessante kennisvragen/businesscases op de rol, zoals de ontwikkeling van de website BloembollenWEB (aangedragen door de Bollenacademie), die tevens dient als medium om de kennis vanuit het IDC te delen. Een groep snijhyacintentelers heeft op initiatief van Hobaho een verzoek ingediend voor ondersteuning naar innovatiemogelijkheden in de teelt. “Dat hebben we gekoppeld aan vijf masterstudenten van de TU Delft, die het hele logistieke proces gaan doornemen.” Andere aangedragen onderwerpen: het ontwikkelen van een ‘dipstick’ Erwinia in hyacint, en de ontwikkeling van een DNAtoets voor virusdiagnostiek in Zantedeschia. Omdat het IDC deels wordt gefinancierd met publiek geld, worden de uiteindelijke kennisresultaten gepubliceerd op BloembollenWEB, maar als deelnemende ondernemer houd je altijd een voorsprong, weet Looman uit ervaring. Ze vervolgt: “We zijn ook bezig met het opzetten van een masterclass ondernemen rond de thema’s ‘hoe doe ik onderzoek bij ondernemers’(samen met het Clusius- en Wellantcollege), fytosanitaire aspecten, veredeling en marketing. Een ander speerpunt is de organisatie van zogenoemde kennisarena’s. Zo is Looman doende een kennisbijeenkomst te organiseren over de mogelijkheden van de biobased economy in de bloembollen en vaste planten. Bij dat alles staat samenwerken centraal: met andere IDC’s en organisaties uit de regio, maar ook met onderwijsinstituten waarbinnen Looman een groot netwerk heeft. Ook met het vanuit de gemeente Lisse geïnitieerde Flower Science Center zal te zijner tijd worden samengewerkt.

Het demonstratie-element zal voornamelijk op locatie gebeuren, zoals op de Mechanisatietentoonstelling in Vijfhuizen

De D van het IDC staat voor Demonstratie, maar uit praktische overwegingen zal het demonstratie-element vooral op locatie gebeuren, onder andere tijdens de komende Mechanisatiebeurs in Vijfhuizen. Het IDC heeft financiering tot zomer 2015, maar Looman heeft goede hoop dat de organisatie daarna geborgd kan worden in het kader van de onlangs opgerichte Economic Board van Greenport Duin- en Bollenstreek. De provincie staat in elk geval zeer positief tegenover de IDC-formule, weet Looman. Maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om de ondernemers die de waarde van het IDC moeten inzien. Voor meer info over het IDC: [email protected], tel. 06-12396551 en de website www.bloembollenweb.nl

Bollen en Vaste Planten van start gegaan. Gevestigd bij PPO in Lisse is het doel van het IDC innovaties te realiseren en te stimuleren. ‘Ik roep ondernemers in de Bollenstreek op om met vragen te komen’, zegt projectleider Barry Looman. Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: René Faas

O

ndernemers ondersteuning bieden bij hun kennis- en innovatievragen, dat is de doelstelling van het IDC Bollen en Vaste Planten, gevestigd ten kantore van PPO te Lisse. Het IDC in Lisse is een van de vier IDC’s in de provincie Zuid-Holland. Samen ontvangen ze 1,9 miljoen euro Europese subsidie, waarvan drie ton bestemd is voor het IDC Lisse. Dat wel op basis van cofinanciering; van het totale budget van zes ton is vijftig procent afkomstig van negen partners, te weten KAVB, Anthos, Bollenacademie, Hobaho, Naktuinbouw, Kenniscentrum Plantenstoffen, BKD, gemeente Lisse en PPO Bloembollen. Onder voorzitterschap van Rabobank Duin- en Bollenstreek vormen deze organisaties tevens het bestuur en zorgen ze voor de benodigde expertise. Iedere ondernemer of groep van ondernemers kan voor innovatie- en kennisvragen terecht bij het IDC, mits wordt voldaan aan enkele algemene voorwaarden zoals relevantie voor de regio en ingediend door meer dan één ondernemer. Het IDC richt zich met name op de thema’s fytosanitaire aspecten, ‘biobased’ productie, precisielandbouw en logistieke technologie. De aanmeldingsprocedure kent twee

Barry Looman sporen: enerzijds vragen die vanuit de achterban van de ondersteunende organisaties naar voren komen, anderzijds is er het vraaggestuurde spoor. “Ondernemers uit de regio, klop aan met vragen”, zegt Looman. “Dat hoeft helemaal niet ingewikkeld, het indienen van een ‘businesscase’ kan bij wijze van spreken op twee A-viertjes. Ik bekijk dan samen met de stuurgroep of het past binnen het IDC en bij welke partners de aanvraag het beste past. Als je als ondernemer of groep ondernemers nog niet helemaal weet wat het IDC kan betekenen, dan kun je altijd iemand van de stuurgroep uitnodigen voor een toelichting.”

VOORSPRONG

DEMONSTRATIE

64 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

Leliekwekerij De Plas kiest voor Almere Begin juni plant Leliekwekerij De Plas de eerste leliebollen op de nieuwe locatie aan de J. Huydecoperweg 10 te Almere; begin september zullen er de eerste bloemen gesneden worden. Op de nieuwe tuin kan over 6 hectare glas van een voormalige rozenkwekerij worden beschikt, die in twee fases van 3 hectare geschikt

De kasopstanden van de nieuwe tuin in Almere worden momenteel gereed gemaakt voor de verhuizing

wordt gemaakt voor de lelietrek. Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: Gerrit Wildenbeest, René Faas

D

e keuze voor Almere (in het tuinbouwgebied ‘De Buitenvaart’ ten noorden van Almere naast de Oostvaardersplassen) is in die zin verrassend dat tot afgelopen najaar de voorkeur leek uit te gaan naar een al uitgezochte locatie in De Kwakel met 6 hectare bestaand glas. Directeur Hans Kleijwegt meldde begin september in een interview in BloembollenVisie dat nog wat laatste plooitjes met de bank en verkoper gladgestreken moesten worden. “De tijd dat de banken een solvabiliteit van 15 procent voldoende vonden om een project te financieren is voorbij. Tegenwoordig gaat het om kasstromen en balansratio’s, ze vragen je de hemd van het lijf”, aldus Kleijwegt toen.

woont, zal het wel even wennen zijn, maar zo’n drie kwartier reistijd is ook nog wel overkomelijk. “Naar het Westland duurt langer.” De noodzaak om na het afketsen van de De Kwakel-optie toch snel wat anders te vinden, werd mede ingegeven door de afspraken die liepen met de gemeente Nieuwkoop over de oplevering van het bedrijf in Noorden. Een deel van de kassen aldaar is al opgeleverd. De nieuwe glasopstanden van ruim 2 hectare en zes rolkassen van circa 800 vierkante meter mogen nog tot 2017 worden gebruikt. Zoals bekend wil de gemeente Nieuwkoop de Noordse Buurt, waar De Plas is gevestigd, in het kader van hun bestemmingsplan omvormen tot een gebied waar landschappelijke

AFSTAND Corné de Wildt van Kwekerij De Plas stelt desgevraagd dat uiteindelijk de financiering toch een te grote hobbel bleek, reden om de plannen te herzien. Hij beaamt dat met de verhuizing naar Almere de wens om de nieuwe tuin binnen een straal van 50 kilometer van Noorden te vestigen moest worden losgelaten. Voor het personeel dat in de buurt van Noorden

Leliekwekerij De Plas in Noorden is binnenkort historie…

en natuurwaarden de boventoon voeren. Dat conflicteerde met de wens van De Plas om de vijf vestigingen aldaar te concentreren op het hoofdperceel van 8 hectare.

AFBOUW Op dit moment wordt de voormalige rozenkas van 6 hectare op de nieuwe locatie gereed gemaakt voor de leliebroei. Dat gebeurt in twee fases. In de eerste 3 hectare worden begin juni de eerste leliebollen geplant, vertelt De Wildt. De kassen worden volledig bestemd voor de broeierij, de preparatie van de bollen wordt uitbesteed. De buitenlelies gaan op de nieuwe tuin verdwijnen. “We concentreren ons volledig op de jaarrond kasproductie, met de nadruk op exclusieve soorten uit de stal van ‘The Originals’ zoals ‘Deep Impact’, ‘Chill Out’, ‘Nova Zembla’, ‘Premium Blond’, ‘Joop’ en ‘Iceclear’.” Hoewel er in de afbouwperiode in Noorden nog wel ruimte is voor de buitenproductie wordt die daar ook afgebouwd. De verhuizing van de Nieuwkoopse Plassen naar een tuinbouwgebied in de buurt van de Oostvaardersplassen, betekent dat de naam Leliekwekerij De Plas gehandhaafd zou kunnen worden, maar die gaat met het oog op de buitenlandse afzetrelaties veranderen in KDP Lilies BV. Wordt de strijd om de vermaarde Plasbokaal in 2014 op de oude dan wel de nieuwe tuin gehouden? “Daarover zijn we nog aan het nadenken”, zegt De Wildt.

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 65

NAUWKEURIG Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

E

en snoepwinkel voor de liefhebber van bijzondere bolgewassen. Zo was de inzending van Kwekerij De Schüllhorn uit Anna Paulowna het beste te omschrijven. Tijdens de wekelijkse KAVB-keuring van maandag 17 februari 2014 stalde het bedrijf een prachtig sortiment uit met een hele mooie variatie aan Iris reticulata en aanverwante soorten en selecties. Een ander stevig element in de inzending vormde het geslacht Fritillaria. Met als een van de blikvangers Fritillaria pinardii ‘Ole Sønderhousen’. De naam van deze selectie is een eerbetoon aan een echte Fritfan.

VOGELS Maar wie was deze Fritfan dan? Hij behoort niet tot de bekende botanici van de twintigste eeuw, zoals Brian Mathew, Janis Ruksans, Graham Duncan of Christopher Grey-Wilson. En toch is hij vernoemd in een sierlijke voorjaarsbloeier. Ole Sønderhousen werd geboren op 15 juni 1926 in Denemarken. De natuur was een vanzelfsprekend onderdeel van zijn opvoeding. Zijn vader hield zich bezig met de veredeling van rozen. Ole werd op twaalfjarige leeftijd al actief lid van de Deense ornithologische vereniging, waar vogels van allerlei pluimage centraal stonden. Zijn echtgenote Gitte was ook lid en hun gedeelde passie leidde tot een gedeeld leven. Zijn werk voor een biochemisch bedrijf kon hij combineren met de liefde voor de natuur. Samen met zijn vrouw werden reizen ondernomen naar vooral het Mediterrane gebied. Daarbij behoorde Turkije tot zijn favoriete landen. Vogels waren aanvankelijk de reden om te reizen, maar wie oog heeft voor het ene deel van de natuur kan ook zo maar enthousiast worden voor een of meer andere delen. De vogels leidden tot de planten bij Ole Sønderhousen. En landen als Turkije, Griekenland en Cyprus hebben op dat gebied meer dan voldoende te bieden. Binnen die planten kregen vier bolgewassen zijn speciale aandacht: Galanthus, Crocus, Cyclamen en Fritillaria. Alle vier komen volop voor in deze regio. Als afgestudeerd veredelaar wist hij goed hoe gevarieerd de natuur kan zijn. Die oplettendheid leidde in juni 1977 tot een artikel in het Bulletin van The Alpine Garden Society over de vierde tulpenspecies van Kreta. Hij zag voldoende verschillen tussen de drie al bekende soorten van Kreta en een vierde soort om daar nader onderzoek naar te doen. Op basis van uiterlijke kenmerken en chromosoomonderzoek stelde hij vast dat het hier om Tulipa doerfleri ging.

BEHOUD Ole Sønderhousen legde door de jaren heen ook een verzameling aan van de genoemde geslachten. Ze kregen allemaal een eigen code, 66 
VISIE

7 maart 2014

Fritillaria pinardii ‘Ole Sønderhousen’

Fritfan Het hele jaar door is in de KAVB-keuringszaal een zeer gevarieerde hoeveelheid bol- en knolgewassen te zien. In de rubriek Nauwkeurig wordt op een van die gewassen ingegaan. Dit keer is dat Fritillaria pinardii ‘Ole Sønderhousen’. die begon met OS, daarna # en dan een volgnummer. Zo was OS#1 Colchicum macrophyllum, gevonden op Rhodos. Op 10 april 1977 vond hij een selectie van Fritillaria pinardii in Turkije, op 1.300 meter hoogte, 32 kilometer van Küthaya. De soort Fritillaria pinardii staat al sinds de beschrijving van Boissier in 1846 bekend als een variabele species. De kleur en de hoogte kunnen sterk uiteenlopen. Volgens Pratt en Jefferson-Brown komen donkere typen voor in het zuidoosten van Turkije, terwijl geelgroene en bruine typen in het noordoosten zijn te vinden. Het exemplaar dat hij meenam naar Denemarken kreeg als code OS#477. Opvallende kenmerken waren de geringe lengte, de wat spitsere bloemblaadjes en het mooie contrastrijke geelgroene randje langs het bruinrode buitenbloemblad. Net als al die andere soorten plantte hij deze aan in zijn tuin en kweekte hij ze zorgvuldig voort. Hij wilde voorkomen dat soorten uit de natuur zouden verdwijnen en probeerde op deze manier ze in stand te hou-

den. Gaandeweg wisten steeds meer liefhebbers de weg naar zijn kwekerij te vinden.

EERBETOON Zijn liefde voor Fritillaria was groot, maar een sterke drang om veelvuldig te publiceren had hij, bescheiden als hij was, niet. Pas in 1992, een jaar na zijn pensionering, startte hij met het schrijven van A Fritillaria Anthology in twee delen voor het Journal van de Scottish Rock Garden Club. Het was de bedoeling dat Sønderhousen beide delen zou schrijven. Op 11 augustus 1992 kwam er echter een einde aan zijn leven. Botanicus Kit Tan maakte het tweede deel van de reeks af, dat eind juni 1992 verscheen. Na zijn overlijden kwam een deel van de collectie terecht bij de Botanische Tuin van Göteborg. Henrik Zetterlund van deze botanische tuin selecteerde uit de pot met OS#477 een opvallend sterke plant, die hij de naam gaf van de vinder. Zo leeft de naam van een echte Fritfan voort.

ACTUEEL

HELMA LODDERS:

‘EU-regels niet zwaarder maken’ Verkiezingstijd is werkbezoektijd. Vooral landelijke politici trekken het land in om de gemeenteraadsverkiezingen te ondersteunen. De VVD-fracties in de Duin- en Bollenstreek nodigden Tweede Kamerlid Helma Lodders uit om haar visie te geven op de landbouw, bemesting en gewasbescherming. Tekst en fotografie: Arie Dwarswaard

D

e agrarische sector is Tweede Kamerlid Helma Lodders niet vreemd. Zelf groeide ze op tussen de koeien en haar echtgenoot heeft een akkerbouwbedrijf in Flevoland. Een voldoende stevige basis om met verstand van zaken zo’n dertig voornamelijk bloembollentelers toe te spreken tijdens een bijeenkomst bij W.F. Leenen & Zn in Voorhout, dinsdag 25 februari.

ECONOMIE Lodders steekt de ondernemers een hart onder de riem. Ze vertelt dat in een onlangs verschenen rapport van staatssecretaris Dijksma van Landbouw de Nederlandse bevolking aan de land- en tuinbouw het rapportcijfer 7,6 heeft gegeven. “Dat is een cijfer waar u trots op mag zijn. Ondanks dat er veel maatschappelijk debat is over uw sector is dit een mooi resultaat.” Het belang van de land- en tuinbouw voor de economie is ook evident, aldus Lodders. “Zonder de land- en tuinbouw waren de economische cijfers van de afgelopen twee jaar nog slechter. In de laatste twee jaar groeide uw export met vijf procent. Welke andere sector deed u dat na?” Het belang van de land- en tuinbouw zal alleen maar toenemen, ook wereldwijd, verwacht Lodders. “De wereldbevolking stijgt van zeven naar negen miljard. Al die mensen hebben eten nodig, en Nederland speelt daarin een belangrijke rol. Wij zijn in staat om heel efficiënt een hoge productie te realiseren in het meest duurzame systeem ter wereld. Wat wij op een hecta-

re aan graan oogsten, daar is elders twee hectare voor nodig.”

GEEN KOPPEN Kijkend naar het beleid dat de landbouw raakt, stelde Lodders zich zeer kritisch op. Met name het Europese landbouwbeleid moest het ontgelden. “Wat we telkens weer zien, is dat er op de regels die uit Brussel komen door Nederland nog eens extra koppen worden gezet. Daar gaan we niet zorgvuldig mee om. Dat zien we bijvoorbeeld bij het dierenwelzijn. Daar is Nederland echt de koploper. Als het aan de VVD ligt zijn de regels uit Brussel ook het maximum voor Nederland.” Als het aan Lodders ligt komt er ook verandering in de nieuwe Mestwet. “Staatssecretaris Dijksma wil de dierrechten weer invoeren, terwijl die onder het kabinet-Rutte 1 waren geschrapt. Wij vinden dat die moeten worden geschrapt. Daarnaast willen we meer flexibiliteit in het mestdossier. Die is nu ver te zoeken. In een zachte winter zoals nu mag je pas na 15 februari mest uitrijden, terwijl dat ook goed twee weken eerder had gekund.” Ook wat de verdere uitwerking betreft van Natura 2000 stelde Lodders zich kritisch op. “Hier heeft Nederland ook nogal wat extra regels bedacht bovenop die van Brussel. Nu lijkt het erop dat het allemaal erg onwerkbaar wordt, waardoor zelfs agrarische bedrijven op

slot dreigen te raken. Als VVD hebben we weinig vertrouwen in het bijbehorende Programma Aanpak Stikstof.” Een van de aanwezigen drong er bij Lodders op aan om de fosfaatnormen niet verder te verlagen. “Daar ben ik het helemaal mee eens. Ik zou zelfs willen stellen dat de normen omhoog moeten. Het gaat namelijk niet alleen om datgene wat je geeft, maar ook om het in stand houden van de bodemvruchtbaarheid en -kwaliteit. De bodem wordt nu langzaam maar zeker uitgeput en dat past niet in ons idee van een hoogproductieve landbouw. Dit vraagt vanuit Brussel een andere lijn.”

TEGENGAS De afgelopen tijd speelde er veel op het gebied van gewasbescherming. “Een gevoelig dossier, dat vaak gaat over emotie”, aldus Lodders. “Dat is een kwalijke zaak. Ik ben er zelf altijd voor om op basis van de feiten te discussiëren. Van de emoties moet je wegblijven. We zullen als fractie op dit onderwerp dan ook stevig tegengas geven. We zijn blij met het voornemen van de staatssecretaris om een onderzoek uit te laten voeren door de Gezondheidsraad. Dan kun je op basis van feiten debatteren. Tot die tijd moeten we er ons bewust van zijn dat we geen maatregelen nemen die op emoties zijn gebaseerd. De toelating van middelen gebeurt nu al heel zorgvuldig in Nederland.” 7 maart 2014

VISIE  67

BOOMKWEKERIJ

Soms verschijnen planten ogenschijnlijk uit het niets op de voorgrond. Een voorbeeld is Chrysocephalum. De laatste jaren geniet deze kleine plant van een stijgende belangstelling met name vanwege zijn wintergroene, eigenlijk wintergrijze, uitstraling. Tekst: Emiel van den Berg Fotografie: www.visionspictures.com

D

e wetenschappelijke naam Chrysocephalum is opgebouwd uit de Griekse woorden chruseos en kephale. Het eerste woord betekent goud of goudgeel, het tweede hoofd. Dat ‘gele hoofd’ verwijst naar de bloeiwijze van de meeste vertegenwoordigers van het geslacht. Overigens is de naamgeving wat verwarrend, want hoewel in de handel vrijwel altijd wordt gesproken over Chrysocephalum, deelt de Naamlijst van houtige gewassen van PPO het geslacht in bij Helichrysum. Zowel Helichrysum als Chrysocephalum behoren tot de composietenfamilie. Vroeger heette die familie de Compositae maar tegenwoordig spreekt men over de Asteraceae. Deze familie kent bekende vertegenwoordigers zoals de wintergroene sierheesters Santolina, Olearia en Artemisia. Bij de vaste planten zijn naast Aster ook Doronicum, Leucanthemum en Helenium bekende familiegenoten. Het gehele geslacht Helichrysum is zeer gevarieerd en kent zowel eenjarigen, vaste planten als (half) heesters. In totaal zijn er circa 500 soorten bekend waarvan sommige ook een aantal cultivars hebben. De vele soorten komen verspreid over de hele wereld voor, echter de meeste zijn te vinden op het oostelijk halfrond. Enkele soorten van Helichrysum zijn inheems in Nederland en België.

ZUIDAUSTRALIË De in dit artikel behandelde plant heet in de handel Chrysocephalum apiculatum (syn. Helichrysum apiculatum). Deze vaste plant, beter gezegd halfheester, is van nature in heel Australië te vinden, in veel verschillende leefgebieden. Vanwege het feit dat de plant zich steeds kan aanpassen aan diverse omgevingen is het niet verrassend dat er tal van variabele vormen voorkomen. Zo zijn er naast opgaand groeiende vormen die tot 60 cm hoogte groeien en smalle bladeren hebben ook lage bodembedekkers met breder, bijna rond blad 68 
VISIE

7 maart 2014

Chrysocephalum apiculatum ‘Korma’

Steeds meer aandacht voor ‘nieuwkomer’ Chrysocephalum bekend. Botanici zijn van mening dat het binnen deze variatie uiteindelijk om verschillende soorten gaat, maar verder onderzoek moet dit nog verduidelijken. De eerst benoemde plant van C. apiculatum - in de soortnaam apiculatum zit het verkleinwoord van apicis wat letterlijk spits betekent en verwijst naar het spitse kroontje in de bloemen van de plant - werd geïntroduceerd door de Adelaide Botanic Gardens. De plant komt uit de zuidelijke streken van Australië en heeft een min of meer platte groeiwijze; de takken groeien eerst over de grond om zich later wat op te richten. Hoewel takken die de grond raken makkelijk wortel kunnen schieten, is deze vorm geen echt goed sluitende bodembedekker. Kenmerkend voor de soort is de bedekking van zowel stengels als bladeren met een viltige grijswitte beharing. Ook al produceert de plant gele bloemen, toch is die grijswitte kleur veruit de belangrijkste sierwaarde, omdat de plant jaarrond zijn blad houdt en dus jaarrond zijn zilverwitte uitstraling behoudt. De goudgele bloemen, in bloemhoofdjes met een doorsnede van circa 2,5 cm, verschijnen in de vroege zomer en staan op stengels die circa 10 cm boven het blad uitkomen. Aangezien de plant vooral rijk bloeit onder zonnige en warme omstandigheden is de bloei in Nederland te verwaarlozen. Wie kiest voor het zilvergrijze blad en de bloemen storend vindt, kan deze

zonder meer weg knippen. De plant heeft daar niet onder te lijden.

PLANTENBAKKEN In landen met een warm en droog klimaat is C. apiculatum een langlevende plant, zeker wanneer hij een zonnige standsplaats krijgt en geregeld ter verjonging wordt gesnoeid. Op beschaduwde plaatsen groeien de scheuten te lang en te ijl. Vanwege de vorstgevoeligheid - de plant verdraagt slechts enkele graden vorst - is de plant in Nederland matig geschikt voor aanplant in de tuin, maar zeker goed geschikt voor seizoensaanplant in bakken voor terras en balkon. Met name in de winterperiode, gemengd met bijvoorbeeld Gaultheria en winterheide, heeft de plant maandenlang sierwaarde. De in Nederland meest gekweekte en kwekersrechtelijk beschermde cultivar is C. apiculatum ‘Korma’. Deze relatief smalbladige cultivar verdraagt wat vorst, maar wordt vooral gezien als seizoensplant met opvallend grijs blad. Behalve dat ‘Korma’ als losse plant wordt aangeboden, gebruiken veel kwekers en bloemisten de cultivar in kant-en-klaar aangeboden plantenbakken gecombineerd met visueel aantrekkelijke planten. De minder bekende cultivar ‘Silver and Gold’ is sterk gelijkend en ‘Silver Fox’ is onderscheidend vanwege het brede, vrijwel ronde blad.

TIEN VRAGEN AAN... Tekst: Monique Ooms Fotografie: PR

1 

IN WAT VOOR OMGEVING BEN JE OPGEGROEID? “Ik ben geboren in Spanbroek en heb tot mijn 42e in de gemeente Opmeer gewoond. In de directe omgeving zaten veel bollenkwekers, dus van kinds af aan heb ik bijna alle vakanties en zaterdagen in de tulpen, lelies en bijgoed gewerkt.”

2 

HOE ONTMOETTE JE JE PARTNER? “Ik heb mijn vrouw Joke leren kennen tijdens een weekje Spanje met mijn vrienden. We hebben een zoon van 18 en dochter van 20.”

3 

Marcel van Diepen Hij volgde de middelbare tuinbouwschool in Hoorn, werkte in de bollensector om vervolgens een opleiding tot A-verpleegkundige op te pakken. Na afronding van de HBO-opleiding bedrijfsgezondheidszorg kwam hij in 1992 als adviseur in dienst bij Stigas. Daar werkt Marcel van Diepen (51) nog steeds met veel plezier.

BEN JE GELUKKIG MET JE WERK? “Ik kom op veel verschillende agrarische bedrijven, van weefselkweeklaboratoria tot veehouderijen en van tomatenkwekers met 60 ha glas tot twee mans hoveniersbedrijven. Het liefst kom ik op bloembollenbedrijven, dat is heel vertrouwd. Ik vind het mooi om als adviseur met ondernemers aan de keukentafel te zitten en bij de bedrijfsrondgang de soms grote verschillen te zien in bedrijfsinrichting en zorg voor de medewerkers. Ook verzorg ik met plezier cursussen en voorlichtingen.”

4 

WAT ZIJN JE HOBBY’S? “Behalve met tuinieren houd ik me graag bezig met fotograferen en sporten (hardlopen, wielrennen, fitnessen). Ook zing ik met veel plezier bij een popkoor en een zanggroep en zo heb ik nog diverse andere hobby’s. Ik kom eigenlijk chronisch tijd te kort.”

5 

WELKE TOEKOMSTVERWACHTING HEB JE VOOR DE AGRARISCHE SECTOR? “Ik verwacht dat de sector zich steeds meer zal toeleggen op innoveren, want daar zijn we goed in. De (massa)productie zal meer naar het buitenland verdwijnen. Het bloembollenvak is echter zo specialistisch dat dat wel voornamelijk in Nederland zal blijven, denk ik.”

6 

WAT IS JOUW MENING OVER HET BLOEMBOLLENVAK? “Ik heb veel respect voor bollenkwekers. Het werk is een aaneenschakeling van veel verschillende activiteiten en keuzes die gemaakt moeten

worden, mede bepaald door weersomstandigheden. Alles moet kloppen. Hoe de opbrengst zal zijn, wordt bepaald door de zwakste schakel. Je moet stressbestendig zijn.”

7 

KUN JE IN DE AGRARISCHE SECTOR GEZOND OUD WORDEN? “Toen ik zelf in de bollen werkte, kwam ik veel oudere ondernemers tegen die (gedeeltelijk) in de WAO zaten. Het werk was vroeger lichamelijk veel zwaarder. Tegenwoordig is het eenzijdiger en vooral psychisch zwaarder geworden en dat kan zich ook uiten in lichamelijke klachten. We vinden allemaal gezondheid belangrijk, toch gaan we er vaak nonchalant mee om. Ik kom veel gammele trappetjes en ladders tegen op bedrijven, er wordt nog te vaak gedacht ‘voorlopig zo maar’ of ‘effe gauw’. Goed dat veel kwekers naast hun werk ook sporten.”

8 

HOE STA JE TEGENOVER POLITIEK? “Ik vind het jammer dat het in de politiek steeds meer lijkt te gaan om de poppetjes en niet zozeer om het partijprogramma. Populistische uitspraken doen en de tegenstander onderuit proberen te halen, daar lijkt het nu vooral om te gaan. De werkelijke macht ligt bij de multinationals en allerrijksten.”

9 

WAT VIND JE VAN MILIEUORGANISATIES? “Als er geen milieuorganisaties waren geweest, zou veel flora en fauna voorgoed verloren zijn gegaan. Het is goed dat de milieuorganisaties een remmende factor zijn op de roofbouw die wij met z’n allen plegen op onze aarde, maar soms slaat het wel een beetje door.”

10

WAT IS JOUW MENING OVER WERELDPROBLEMATIEK? “Een wereldprobleem vind ik het snel toenemende verschil tussen de kleine groep rijken en de grote groep armen op de wereld. Daarbij vind ik het zorgelijk dat de onderlinge communicatie zo verarmt. Al die korte berichtjes via internet en mobieltjes maken het echt luisteren naar elkaar steeds lastiger.”

7 maart 2014

VISIE  69

KEUKENHOF

Over een paar weken start het tweede seizoen voor directeur Bart Siemerink van Keukenhof. Tijd om nog even terug te kijken op het bijzondere vorige seizoen, maar vooral vooruit te kijken naar het 65e seizoen. ‘De waardering van onze bezoekers blijft hoog, maar achteroverleunen is er niet bij. De lat moet hoog blijven liggen.’ Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

E

én ding is zeker dit jaar. Keukenhof opent met kleur, wat er ook nog voor weer komt. Die uitspraak durft directeur Bart Siemerink eind februari wel te doen. De eerste tekenen van de lente zijn al in het park zichtbaar en dat zal op 20 maart alleen maar meer zijn. Nog heel even kijken we terug naar de lente van 2013, toen Siemerink zijn eerste seizoen meemaakte als directeur. “De eerste drie weken was het zo koud, en toch waardeerden de bezoekers het park met een 6,5. Veel is daarbij te danken aan de inzet vanuit de sector. Voor de opening zijn we gaan bellen met een aantal broeierijbedrijven. Of ze tulpen hadden die tegen de bloei aan stonden. Hartverwarmend zoals daar op is gereageerd. Vanaf de eerste dag stonden er langs de hoofdroutes tulpen. In totaal 100.000 stuks. De tweede helft van het seizoen was het park prachtig, en steeg de bezoekerswaardering tot 9,1, zodat we toch op een gemiddelde van 8,7 uitkwamen. Dat is hoog, maar de lat ligt hier ook hoog. En tijd om achterover te leunen is er niet bij.”

DERTIG SECONDEN Wat Siemerink het eerste jaar vooral is bijgebleven is het enthousiasme in de diverse sectoren waarmee Keukenhof te maken heeft. “Dat zie ik in de sierteelt en in het toerisme. Als er een probleem is, dan lossen we dat met elkaar snel op. Dat zie je in beide sectoren, dat zie ik op Keukenhof. Met zulke sectoren te mogen werken is heel positief.” In de eigen organisatie komt hij veel kennis en betrokkenheid tegen. “We gaan dit seizoen voor de 65e keer open. In die tijd is er veel 70 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

Bart Siemerink: ‘Hier geldt echt dat één foto meer zegt dan een heel verhaal. Iedereen die een foto van

‘Elke bezoeker moet te kennis en ervaring opgebouwd. Het doel van Keukenhof is niet veranderd in al die jaren: de bezoekers inspireren om bollen en andere sierteeltproducten in huis en tuin te gebruiken. Alleen de manier waarop we dat doen verandert wel. Waar je voorheen een diepgaand gesprek van een half uur kon voeren met een bezoeker moet het nu in dertig seconden verteld zijn. De bezoeker van nu is visueel ingesteld. En dus moet je in het park met minder tekst hetzelfde verhaal vertellen. Daarom kijken we ook niet te veel terug, maar vooral naar voren. Wat kunnen we nog toevoegen en verbeteren?”

MOOI THEMA Themaland is dit jaar Holland. Een deel van de invulling van het thema is al op het park terug te vinden: klompen, de molen en het draaiorgel, het staat er allemaal. Maar de bezoeker zal er dit jaar meer van merken. Het Oranje Nassau Paviljoen, waar de bezoeker elke week een

nieuwe bloemenshow te zien krijgt, heeft een decor met Amsterdamse taferelen, waaronder de bloemenmarkt. Het bloemenmozaïek ernaast laat bij bloei grachtenpanden en een enorme tulpenbloem zien. En het Beatrixpaviljoen krijgt dit jaar ook voor het eerst een thematische invulling. In de weekenden zal ook een aantal keren de Hollandse sfeer te proeven zijn. Zo is er een romantisch muziekweekend, met live gespeelde klassieke muziek, en zal in de Inspiratietuinen een weekend lang de Taste of Holland centraal staan. “Twee Inspiratietuinen gaan helemaal over eten, en in dat weekend zal er worden gekookt door een aantal vooraanstaande koks met onder meer bloemen.” Siemerink merkt op dat niet het hele park alleen maar thematisch moet zijn ingericht. “Het is een kapstok waar je een seizoen aan kunt ophangen. Tegelijkertijd komt het merendeel van onze bezoekers gewoon om bloemen te kijken. Dat moet vooral heel goed

kenhof. Relatief nieuw zijn de contacten met hotels en campings in de regio. De website van Keukenhof attendeert bezoekers nu nog meer op allerlei overnachtingsmogelijkheden, variërend van het sjieke Duin- en Kruidberg in Santpoort tot camping De Zuidduinen in Katwijk. Nieuw dit jaar is een samenwerking met een aantal andere tuinen in Nederland, te weten de Tuinen van Appeltern, Paleis Het Loo, de Hortus Bulborum en het Kröller-Müller. “Een deel van ons bezoek wil meer weten dan alleen hoe mooi de tulpen zijn. Die bezoeken graag parken en tuinen. Door met elkaar samen een pakket aan te bieden help je ze om er een mooie, meerdaagse reis van te maken. En we weten nu al dat dit een succes wordt.”

2016 De discussie over het moment waarop de bezoeker via een nieuwe route en een nieuw entreegebouw het park betreedt, is bijna afgerond. “Het is een lange procedure geweest”, aldus Siemerink. “Afgelopen najaar heeft de gemeente Lisse het wegenplan rond het park aangepakt. We hopen in de herfst van 2014 met de bouw te kunnen starten. Als het allemaal volgens plan verloopt is alles voor seizoen 2016 klaar. Gelukkig staan we niet onder druk. We hebben een goed kantoor, een goede entree en voldoende parkeergelegenheid.”

Keukenhof ziet, weet waar hij gemaakt is’

vreden naar huis gaan’ voor elkaar zijn. Het thema en de evenementen krijgt de bezoeker erbij, zodat hij nog meer tevreden naar huis gaat.”

PUNTJES OP DE I Om die bezoeker zo tevreden mogelijk naar huis toe te laten gaan, is er veel werk nodig. Zodra het park vorig voorjaar sloot, werd een heel investeringsprogramma afgewerkt. Het plein bij de molen is geheel vernieuwd, alle paden zijn nog eens nagelopen op eventuele oneffenheden en langs het water is waar nodig de beschoeiing aangepakt. Ook heeft het Oranje Nassau Paviljoen een nieuwe vloer gekregen. “Dat zijn geen zaken die de bezoeker direct opvallen, maar ze zijn wel nodig om de kwaliteit van het park hoog te houden. Door alles er zo goed mogelijk uit te laten zien, nodig je bezoekers ook niet uit om rommel te maken. Als alles klopt, tot de prullenbakken die recht staan, dan werkt dat echt.” Ook is geïnvesteerd in verzwaring van het Wifi-

netwerk. “Vorig jaar hadden we dat ook al, maar de capaciteit was op sommige dagen niet toereikend. Dat moet nu met een glasvezelkabel wel goed zijn. Er worden hier zo enorm veel foto’s gemaakt met tablets en mobiele telefoons, die willen mensen direct met iedereen delen. Een voldoende zwaar Wifi-netwerk helpt om onze boodschap te communiceren. Hier geldt echt dat één foto meer zegt dan een heel verhaal. Iedereen die een foto van Keukenhof ziet, weet waar hij gemaakt is. Ik maakte vorig jaar mee dat ik in het park liep en naast iemand ging zitten op een bankje. Hij was aan het skypen met zijn vriendin in Tokyo en liet even zien waar hij enthousiast over was.”

SAMENWERKING De afgelopen jaren is Keukenhof steeds meer gaan kijken naar vormen van samenwerking. De relatie met bijvoorbeeld KLM bestaat al heel lang, omdat KLM nu eenmaal in het voorjaar veel extra passagiers heeft vanwege Keu-

BLOEMENSHOWS 2014 Oranje Nassau Paviljoen 20 maart-25 maart Tulpenshow 27 maart-1 april Freesiashow 3 april-8 april Gerberashow 10 april-15 april Rozenshow 17 april-22 april Narcis- en Bijzondere bolgewassenshow 24 april-29 april Alstroemeria- en Irisshow 1 mei-9 mei Chrysantenshow 11 mei-18 mei Anjer-, Zantedeschiaen Zomerbloemenshow Willem-Alexander Paviljoen 20 maart-25 maart Hyacintenshow 20 maart-4 mei Amaryllisshow 20 maart-18 mei Bol-op-potshow 20 maart-4 mei Potplantenshow 20 maart-29 april Bloeiende Heestershow 20 maart-18 mei Hortensiashow 30 april-4 mei Snij- en tuintulpenshow 2 mei-18 mei Vasteplantenshow 8 mei-18 mei Lelieshow In het Beatrixpaviljoen is van 20 maart tot 18 mei een Anthurium-, Bromelia- en Orchideeënshow te zien 7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 71

ADVIES

Afspraken goed vastleggen kan rechtsgang voorkomen Elke transactie levert over en

In hoger beroep overweegt het Hof dat A niet zomaar aan mocht nemen dat B de overeenkomst niet (alsnog) deugdelijk zou nakomen, ook al had B het werk verlaten. Verder oordeelt het Hof dat B niet in verzuim is, nu B een redelijk voorstel heeft gedaan. Van A mocht redelijkerwijs worden verwacht dat zij B in de gelegenheid zou stellen de werkzaamheden alsnog af te ronden en waar nodig te herstellen. Het oordeel van het Hof komt er feitelijk op neer dat A niet al voor de oplevering van het werk een beroep kan doen op het opschortingsrecht, ook al zijn er tijdens de uitvoering al gebreken geconstateerd. Die gebreken kunnen immers nog voor de oplevering worden hersteld.

weer verplichtingen op. Meestal is dat voor koper en verkoper geen probleem. Soms loopt het anders en komt het zogenoemde opschortingsrecht in beeld. Uiteindelijk is het dan vaak de rechter die moet bepalen wie er het eerst

HOGE RAAD

moet presteren.

A stapt naar de Hoge Raad, want volgens A heeft het Hof onvoldoende gemotiveerd waarom het onredelijk is dat zij niet op het voorstel van B is ingegaan. Dat zou namelijk kort gezegd erop neerkomen dat zij haar opschortingsrecht moest opgeven. De Hoge Raad oordeelt daarop dat het Hof ten onrechte niet heeft vastgesteld in hoeverre de klachten van A over het werk van B terecht waren. Het Hof had moeten onderzoeken of de door A gestelde tegenvordering - dat B de nodige herstelwerkzaamheden zou verrichten - bestond en of dit het beroep op een opschortingsrecht rechtvaardigde.

Tekst: Flynth Adviseurs Fotografie: René Faas

A

ls u zaken doet met iemand, dan ontstaan over en weer verplichtingen: u bent zowel schuldeiser als schuldenaar van elkaar en dat kan soms tot problemen leiden. Dit was ook het geval bij een verbouwing die uitmondde in een geschil waarover tot aan de Hoge Raad is geprocedeerd. De opdrachtgever was ontevreden over de uitvoering van het herstelwerk en wilde de factuur niet voldoen voordat het werk naar tevredenheid was afgerond. De aannemer weigerde verdere werkzaamheden te verrichten zolang de factuur niet was betaald. Een patstelling: beide partijen deden een beroep op het zogenoemde ‘opschortingsrecht’. Wie moet er het eerst presteren?

FEITEN Opdrachtgever A heeft aannemer B de opdracht gegeven de dakbedekking van haar woning te vernieuwen. Nog voor het dak klaar was, heeft B de werkzaamheden gestaakt en een factuur gestuurd voor de tot dan toe uitgevoerde werkzaamheden. A heeft aangegeven niet tevreden te zijn over de uitgevoerde werkzaamheden en de betaling van de factuur op te schorten tot B alle gebreken en tekortkomingen naar tevredenheid heeft hersteld. Ze geeft B hiervoor tien dagen de tijd, tenzij B met een andere redelijke termijn komt. B biedt 72 
VISIE

7 maart 2014

aan (een deel van) de werkzaamheden alsnog uit te voeren, mits A een bedrag van 10.000 euro betaalt. A gaat hier niet mee akkoord en stelt dat B in verzuim is. B biedt nogmaals aan een deel van de tekortkomingen te verhelpen, onder de voorwaarde dat A eerst het openstaande bedrag betaalt of een bankgarantie afgeeft. A stelt daarop dat B toerekenbaar tekort is geschoten en in verzuim is.

RECHTBANK EN HOF In de daarop volgende procedure vordert A schadevergoeding van B wegens het ondeugdelijk aanbrengen van de dakbedekking en gedeeltelijke ontbinding van de overeenkomst. B vordert betaling van de factuur. De rechtbank en het Hof wijzen de vordering van A af, omdat zij B niet in gebreke heeft gesteld en er geen sprake is van verzuim. De rechtbank is overigens wel van mening dat A de betaling van de factuur terecht heeft opgeschort.

Het Hof heeft dat niet gedaan en daardoor is onvoldoende gemotiveerd dat het onredelijk van A was om niet op het voorstel van B in te gaan, temeer omdat dit er feitelijk op neerkwam dat A haar opschortingsrecht daarbij zou prijsgeven. De Hoge Raad oordeelde verder - anders dan het Hof - dat het wel mogelijk is om een beroep te doen op een opschortingsrecht voordat het werk is opgeleverd. Het opschortingsrecht is immers bedoeld om druk uit te oefenen op de wederpartij, zodat hij zijn tegenprestatie levert, maar ook om - mocht de wederpartij in gebreke blijven - de mogelijkheid van verrekening met een eventuele schadevergoeding open te houden. Wanneer het niet duidelijk is wie er als eerste moet presteren, kan dat tot problemen leiden. Meestal kunt u dit voorkomen door hierover duidelijke afspraken te maken en alles schriftelijk vast te leggen. De juristen van Flynth helpen u hier graag bij.

VASTEPLANTENVARIA

Gerichte fosfaatbemesting Tekst: Henk van den Berg teelt- en bedrijfsadvies (0252) 340301 / 06-51312207 Fotografie: René Faas

B

eperking van de fosfaatruimte vormt een gevaar bij de vasteplantenteelt. Niet alleen de fosfaatbehoefte is hier een breekpunt, maar ook de mogelijkheid tot het toedienen van organische stof. Hoewel er vrijwel niets is aangepast, is toch de norm beperkt voor percelen waar het fosfaat wegzakt met 5 kg per hectare. Dit houdt in dat als je aan kan tonen dat je fosfaat wegzakt, je toch 5 kg minder dan vorig jaar mag gebruiken om deze afbraak tegen te gaan. De grond moet eerst verarmen om in aanmerking te komen voor de gift voor fosfaatarme en fixerende gronden. We zien het probleem naderen, maar mogen pas iets doen als het zover is. Niet bepaald een staaltje van vooruitziend ondernemen. We zullen dus moeten blijven praten met de wetgever over haalbare regelgeving, en ondertussen alles uit de kast halen om binnen de regels een zo goed mogelijk product te telen.

FOSFAATVOORRAAD De bemesting van minerale fosfaat moet zo veel mogelijk worden vermeden. Het gebruik van fosfaat uit kunstmest en dierlijke mest wordt binnen de mestwet voor 100 procent berekend. Voor elke kg die je hier op uitspaart, kun je 2 kg fosfaat uit compost gebruiken om de fosfaatvoorraad op peil te houden. Omdat een plant deze minerale fosfaat nodig heeft om te starten, kunnen we deze niet geheel weg-

laten. Anders zal de groei, zeker als de grond nog koud is, traag van start gaan en de vitaliteit van de plant zal in geding komen. Een minimale hoeveelheid vrij beschikbare fosfaat die een plant nodig heeft om te starten ligt ongeveer op 40 kg per hectare. De rest kan de plant zelf goed uit de voorraad halen. Als de fosfaat direct rondom de plant ligt, dan is 10 kg waarschijnlijk genoeg. Dit houdt in dat je met een gerichte fosfaatbemesting 30 kg fosfaat in de minerale vorm kunt besparen. Gebruik je deze 30 kg ruimte in de vorm van compost, mag deze dus 60 kg fosfaat bevatten. Je voegt dus binnen de wetgeving 30 kg extra fosfaat aan de voorraad toe, waardoor de grond minder snel verarmt. Het dicht bij de plant leggen van fosfaat is een probleem dat met goede technieken opgelost kan worden, bijvoorbeeld door APP (Ammoniumpolyfostaat) tijdens het planten in het voortje te spuiten. Door de fosfaat heel geconcentreerd bij de plant te leggen, is de dosering op die plek erg hoog, vergelijk het met 400 kg fosfaat in een volveldse bemesting. Door deze hoge dosering komt de wortelgroei snel op gang en kan de plant de rest van de fosfaat zelf uit de voorraad halen. Het is dus de kunst om zo veel mogelijk fosfaat aan de voorraad toe te voegen en met zo min mogelijk fosfaat de plant aan de praat te krijgen. Als er toch volvelds wordt bemest, doe dit dan vlak voor het planten. Dan is de fosfaat nog niet vastgelegd als er geplant wordt. Na twee tot drie weken is dit wel het geval en is er minerale fosfaat gebruikt die is vastgelegd, terwijl dit bij gebruik in compost twee keer zo veel had kunnen zijn.

ORGANISCHE STOF De grootste belemmeringen voor de opbouw van organische stof zijn de fosfaatbeperking en de diepte van de grondbewerkingen. Bovendien maakt het geheel uitsluiten van dierlijke bemesting de organische stof minder actief en dus minder gunstig voor de groei van de plant. Bodemleven wordt gestimuleerd door de afbraak van organische stof en niet alleen door de aanwezigheid er van. Te veel stabiele organische stof is dus niet gunstig. Om deze organische stof actief te houden, is dierlijke mest nodig. Probeer dus de ideale mix van compost en dierlijke mest te vinden. Als je deze twee zaken goed in de gaten houdt, moet het mogelijk zijn om binnen de wetgeving de bodem vitaal te houden. De situatie op de duinzandgronden is ingewikkelder. Hier verdwijnt duidelijk meer organische stof dan op andere gronden. Als er extreem goed op de bovenstaande zaken wordt gelet en als er geen grotere bouwvoor wordt gebruikt dan 25 tot 30 cm, dan zou het ook hier net binnen de wetgeving moeten lukken. Let op: bij het diepploegen ontstaat een bouwvoor van 50 cm. Binnen de wetgeving is deze diepte nooit op peil te houden. Bedenk dus goed hoe deze grondbewerking kan worden voorkomen.

AANDACHT Zeker in de Bollenstreek is aandacht voor deze problematiek nodig. Wacht niet af en denk hier goed over na. Er is geen ruimte om de zaken weer goed te repareren als het eenmaal fout is gegaan. Hierop wachten is een vorm van struisvogelpolitiek die we ons niet kunnen veroorloven.

7 maart 2014

VISIE  73

TEELTADVIES

INHOUD ALGEMEEN Filter .......................................................................................74 Grondonderzoek Kalk Ontdooien Stek

HEUCHERA Larve gegroefde lapsnuitkever

LAVANDULA Taksterfte

LUPINUS Colletotrichum

PACHYSANDRA Phytophthora

LELIE Plantdichtheid Oriëntals ...........................................75 Aandrukken Beregenen erg belangrijk

HYACINT Aanpak geelziek Vuurbestrijding

IRIS Onkruidbestrijding

NARCIS

VASTE PLANTEN
t
BOLLEN
t
KNOLLEN
t
BLOEMEN
t ALGEMEEN

ALGEMEEN

FILTER Start het gewasbeschermingseizoen met een nieuwe filterbus op uw spuitmasker en vervang deze in ieder geval eenmaal per maand of bij intensief gebruik na acht spuituren. Schrijf bij ingebruikname van een nieuw filter de datum op de filterbus en berg hem na gebruik altijd luchtdicht op. GRONDONDERZOEK Laat zoveel mogelijk rond dezelfde periode een algemeen bouwlandmonster nemen om de hoeveelheid voeding in de grond te bepalen. Voer een bemonstering niet direct uit na een periode van relatief veel neerslag of na organische bemesting. Let verder op de analysemethode en de adviezen voor de giften. Een bodembalansanalyse, zoals tegenwoordig wordt aangeboden is op een totaal andere methode gebaseerd dan de beproefde adviesbasis met bijbehorende bouwlandadviezen. Op basis van de bodembalansanalyse worden soms zeer hoge kali- of calciumadviezen gedaan, waardoor er problemen ontstaan met de opname van andere belangrijke elementen. Een teveel aan calcium kan bijvoorbeeld leiden tot de vastlegging van fosfor. Overleg waar nodig met een adviseur.

Vuurbestrijding

TULP Stikstofbemesting Ratelvirus

GLADIOOL Voorweken kralen Bestrijding bodeminsecten.....................................76 Bestrijding droogrot Ontsmetten pitten Planten Plantdichtheid

ANEMOON Onkruidbestrijding knopenteelt Aardvlooien

LELIE

KALK Strooi indien nodig kalk. Niet alle kalkmeststoffen komen hiervoor in aanmerking. Een snelwerkende meststof is van belang, omdat het al richting het voorjaar gaat. In aanmerking komen Betacal Flow, Vitakal, Magkal en Dolokal. De werking van een kalkmeststof draagt op zandgronden bij aan beschikbaar calcium voor het gewas en het verhogen van de pH. Strooi kalk niet vlak voor of na een organische bemesting met relatief veel ammonium (een vorm van stikstof ): er ontstaat dan teveel vervluchtiging van ammonium. Dit levert onnodig verlies van stikstof op.

Wortelrotbestrijding

GLADIOOL Bladverbranding kas ....................................................77 IJzergebrek onder glas

ALGEMEEN Vuurbestrijdingsmiddelen Richtlijnen mancozeb Vuurbespuiting Bestrijding graanopslag Sandwichpanelen

DE TIPS OVER VASTE PLANTEN WORDEN SAMENGESTELD DOOR DE VASTEPLANTENADVISEURS VAN DLV PLANT BV, T 0172 21 28 27. 74 
VISIE

7 maart 2014

ONTDOOIEN Laat gewassen uit het ijs rustig op temperatuur komen. Houd voor het ontdooien een periode aan van vier dagen. Bij het ontdooien smelt het ijs tussen de cellen weer en wordt het water terug in de cel gezogen. Smelt het ijs te snel, dan verdrinkt als het ware de cel. Plaats bevroren planten niet in de zon. Eenmaal ontdooid, zijn de planten snel actief. Verwerk ze daarom zo snel mogelijk. STEK Controleer de wortels van stek van vaste planten dat over enkele weken wordt opgepot. Zeker bij sterk wortelende gewassen zitten er vaak lange wortels buiten de tray, terwijl de wortelontwikkeling in de tray beter is. Trek dan de stektrays los van de ondergrond. Als de tray nu wordt losgetrokken, krijgt de wortel de kans zich nog te herstellen in het cupje. Mest licht bij

met een fosfaatrijke meststof om de wortelontwikkeling te stimuleren. Let verder op dat stektrays die zijn losgetrokken gevoeliger zijn voor verdroging.

HEUCHERA

LARVE GEGROEFDE LAPSNUITKEVER Controleer oude potten op de kwekerij op aanwezigheid van larven van de gegroefde lapsnuitkever, ook wel taxuskever genoemd. Vooral in plantmateriaal van Astilbe, Liriope, Heuchera, Sedum, Sempervivum, Waldsteinia en varens worden in het vroege voorjaar vaak aantastingen waargenomen. Verwijder potten met dode planten als gevolg van een flinke aantasting tijdig om de infectiedruk van kevers voor het nieuwe seizoen te verminderen. Bij een lichte aantasting kunnen aaltjes worden ingezet ter bestrijding. Hiervoor moet de temperatuur wel minimaal 10°C zijn. Bij een hoge infectiedruk op uw bedrijf is het ook een goed idee om na te denken over de mogelijkheden om voor het nieuwe seizoen Bio 1020 door de potgrond te mengen. Bio 1020 werkt behalve tegen de larven ook tegen de poppen en jonge stadia van de taxuskever.

LAVANDULA

TAKSTERFTE Controleer stek en plantgoed van lavendel voor het oppotten op taksterfte. Preventief kan op de stektray een bespuiting worden uitgevoerd met bijvoorbeeld Switch.

LUPINUS

COLLETOTRICHUM Lupinus in pot die op dit moment in de kas staan, zijn soms al aangetast door Colletotrichum. Deze schimmel begint vaak als paarsblauwe vlekken op de bladeren en is later te herkennen aan de naar beneden gekrulde blaadjes. Een voorbehoedende bestrijding is mogelijk met Ortiva of Kenbyo. Spuit met 100 ml op 100 l water. Wissel na maximaal drie keer spuiten af met bijvoorbeeld 80 gram Switch op 100 l water.

PACHYSANDRA

PHYTOPHTHORA Tref voorzorgsmaatregelen voor gewassen die gevoelig zijn voor Phytophthora, zoals Pachysandra. Behandel beworteld stek van Pachysandra voor het oppotten met een fungicide. Hiervoor kan worden gekozen voor Fenomenal. Zorg verder voor een goed drainerende potgrond. Let er ook op dat de teeltvloer goed schoon is en plaats zo mogelijk geen Pachysandra op de plaats waar dit vorig jaar ook heeft gestaan. Als het niet anders kan, is ontsmetting van het containerveld noodzakelijk.

LELIE

PLANTDICHTHEID ORIËNTALS Bij de teelt van Oriëntals is het van belang goed af te wegen wat de leverbare maten ten opzichte van elkaar opbrengen. Ligt de prijs dicht bij elkaar, dan is dikker planten de beste optie om tot een hoge geldelijke opbrengst te komen. Plant in die situatie ongeveer 1.000 bollen van de maat 8/10 per RR2. Wanneer er grote prijsverschillen tussen de kleine en grote maten zijn, dan is het verstandig niet meer dan 700 bollen per RR2 te planten. Van belang is ook de

groeikracht van de grond en de prijs van het plantgoed. Telen op maat wordt steeds interessanter, maar houdt ook in dat er per maat geplant dient te worden. AANDRUKKEN Bij het planten van lelies dient de grond goed contact te maken met de wortels voor een snelle start van de groei. Het is de kunst om de grond gelijkmatig over het bed aan te drukken. Dit kan met een rol, maar ook met een afstrijkplaat. De mate van aandrukken is te regelen. In de praktijk zien we dat hier te kort aandacht aan besteed wordt. Afhankelijk van het type grond en de weersomstandigheden, dient men dit geregeld aan te passen. Controleer ook of het aandrukken over het bed gelijkmatig gebeurt. Een ander aandachtspunt is dat de grond van boven niet te fijn en vlak gemaakt wordt in verband met risico op stuiven. BEREGENEN ERG BELANGRIJK Bij de start van de teelt is de vochtvoorziening in de bovenste laag grond belangrijk. Opname van voedingsstoffen vindt dan hoofdzakelijk plaats via de stengelwortels. Het gesloten liggen van vochtige grond bevordert de wortelvorming. Start daarom op tijd met beregenen. Advies: Beregen, indien nodig, de eerste keer tien tot vijftien mm. Door de beregening herstelt de capillaire opstijging van het water uit de ondergrond. De warmte die in de grond aanwezig is, komt hierdoor beter beschikbaar. Dit is gunstig bij nachtvorstgevaar. Door beregenen komt de grond gesloten te liggen. De onkruidbestrijdingsmiddelen werken op een gesloten, vochtige grond beter dan op een kluiterige, droge grond. Houd de bovengrond, waarin de stengelwortels zich moeten ontwikkelen, vochtig met vijf tot tien mm water per keer. In een

sterk drogende periode kan dit betekenen dat soms twee keer in een week beregenen nodig is.

HYACINT

AANPAK GEELZIEK Aantastingen door geelziek kunnen in het voorjaar voorkomen in de vorm van ‘zakkers’, ‘stralers’, ‘zwartrand’ of ‘vlaggers’. Vanuit deze aangetaste planten kunnen gemakkelijk nieuwe infecties ontstaan in de vorm van ‘spetters’. Steek aangetaste planten en buurplanten diep weg en vernietig het plantmateriaal ter plaatse met zoutzuur. Probeer aanraking met handen en/ of kleding te vermijden om verdere verspreiding te voorkomen. Pak de zieke en verdachte planten bij voorkeur beet met een gladde plastic zak. VUURBESTRIJDING Advies: Spuit in hyacinten met 1,5 liter Mirage plus, 1,5 liter Allure vloeibaar of 0,8 liter Shirlan per hectare per keer tijdens en na de bloei en nog een keer in mei of juni. In totaal zijn dit vier bespuitingen. Bij droog weer na de eerste bespuiting kunnen de volgende bespuitingen worden uitgesteld. Spuit na hagel- of vorstschade een keer extra. Gebruik 300 liter vloeistof per hectare met een middelgrove druppel.

IRIS

ONKRUIDBESTRIJDING Lage-dosering-systeem Spuit tijdens het groeiseizoen als er weer nieuwe onkruiden kiemen met 1 liter Goltix + 2 liter fenmedifam of 1 liter Kontakt per ha. Deze combinatie heeft een contactwerking op kleine onkruiden. Bij grote spuitintervallen kan de dubbele dosering gebruikt worden wanneer de onkruiden het kiembladstadium voorbij zijn. Spuit voor een goede contactwerking op een droog gewas met een grove dop en maximaal 300 l water per ha. Na toepassing moet het nog enkele uren droog blijven. Spuit bij voorkeur bij droog en groeizaam weer. Spuit niet op een net beschadigd gewas (door onder andere hagel en nachtvorst). Spuit bij zonnig weer tegen de avond.

NARCIS

VUURBESTRIJDING Voer tegen bladvlekkenziekte, Stagonosporopsis, Engels vuur en smeul enkele bespuitingen uit. De doseringen zijn per ha: 2,0 liter Allure of Mirage Plus of 0,8 liter Shirlan. Voor de bestrijding van Stagonosporopsis gaat de voorkeur uit naar Mirage Plus of Allure. Spuit kort voor de bloei, tijdens de bloei en kort na de bloei. Spuit de gevoelige cultivars ook na de bloei, afhankelijk van de weersomstandigheden. Engels vuur is alleen preventief te bestrijden! Bij risico’s op een aantasting van Engels vuur na de bloei, bijvoorbeeld bij een periode van warm, vochtig weer en zeker voor het strijken, een tot twee keer spuiten met een van de bovengenoemde middelen.

TULP

STIKSTOFBEMESTING Tulpen nemen in mei de meeste stikstof op. In die periode moet er in de zone rond de wortels voldoende stikstof beschikbaar zijn. Globaal nemen tulpen ongeveer 140 kg stikstof per hectare op. Bij onvoldoende stikstof in de grond blijft de groei achter. Te veel stikstof geeft een zacht gewas en meer kans op blauwgroeien, groeischeuren en zuur. Stikstof spoelt gemakkelijk uit. Als het veel geregend heeft sinds de voorgaande stikstofgiften, kan er veel stikstof zijn uitgespoeld zodat er een tekort in de grond ontstaat. In dat geval is een extra gift met gecoate kalksalpeter zinvol. Strooi de kalksalpeter over een droog gewas of als de weerberichten regen voorspellen. Door maandelijks de stikstofvoorraad in de grond te meten, krijgt u meer inzicht in het verloop van de voorraad stikstof gedurende het groeiseizoen. Vul de voorraad naar de behoefte van het gewas aan (NBS). Kennis van het verloop van de voorraad stikstof in de grond helpt wel bij de beslissingen over de stikstofbemesting voor volgende jaren. Begin met bemonsteren vanaf eind maart. RATELVIRUS Bij de teelt van tulpen op zand- en lichte zavelgronden komt ratelvirus voor. Vooral Darwinhybriden, Fosteriana’s, Kaufmanniana’s en Greigii’s zijn gevoelig voor ratelvirus. De eerste beelden zijn als volgt: Zichtbaar in de oksel van de onderste bladeren. Daar zijn min of meer ruitvormige lichtgekleurde, doorschijnende vlekjes en streepjes te zien. De bladnerven zijn lichter gekleurd dan normaal. Later breidt het beeld zich uit over het gehele blad en vaak ook over de andere bladeren. In de bloemen van donkerkleurige cultivars kunnen donker, doorschijnende strepen of vlekken voorkomen. Bij witte en gele cultivars zijn deze strepen glazig. Het komt ook voor dat deze verschijnselen alleen in de bloem te vinden zijn. Door ratelvirus aangetaste planten blijven meestal korter dan gezonde planten.

GLADIOOL

VOORWEKEN KRALEN Gladiolenkralen moeten vlak voor het planten voorgeweekt worden, omdat anders de opkomst onvoldoende en onregelmatig is. Advies: Het voorweken kan het beste gebeuren in vers, koud, stromend water gedurende een periode van 48 uur. Na uitdruipen dienen de kralen te worden ontsmet in 1% captan 546 g/l + 4% Collis + 0,4% prochloraz. Een ontsmettingsduur van minstens dertig minuten is noodzakelijk. Goed roeren van het bad is vanwege de hoeveelheid middel erg belangrijk. Voorkiemen (gedurende enkele weken > 10°C vochtig bewaren) van de kralen is uit het oogpunt van Fusariumbestrijding sterk af te raden! De omstan7 maart 2014

VISIE  75

TEELTADVIES EJHIFEFO
EBBSCJK
[JKO
[FFS
HVOTUJH
WPPS
IFU
UPU
POUXJLLFMJOH
LPNFO
WBO
EF[F
TDIJNNFM
#JK
WPDIUJHF
PNTUBOEJHIFEFO
FO
FFO
UFNQFSBUVVS
WBO
DJSDB
¡$
FO
IPHFS
LJFNFO
EF
TQPSFO
TOFM Opmerkingen: t

)PVE
IFU
CBE
WJB
FFO
QPNQ
DPOTUBOU
JO
CFXFHJOH t

7VM
DBQUBO
BBO
NFU
EF
VJUHBOHTDPODFOUSBUJF
FO
QSPDIMPSB[
NFU
 
NBBM
EF
VJUHBOHTDPODFOUSBUJF t

7PFH
QSPDIMPSB[
BMT
MBBUTUF
UPF
BBO
IFU
CBE t

#JK
'VTBSJVNQSPCMFNFO
LBO
QSPDIMPSB[
FWFOUVFFM
WFSWBOHFO
XPSEFO
EPPS
 
3VEJT
3VEJT
BBOWVMMFO
NFU
 
NBBM
EF
VJUHBOHTDPODFOUSBUJF BESTRIJDING BODEMINSECTEN #PEFNJOTFDUFO
[PBMT
FNFMUFO
SJUOBBMEFO
FO
BBSESVQTFO
WFSPPS[BLFO
TDIBEF
BBO
LOPM
FO
TUFOHFMEFMFO
EPPS
WSFUFSJK
8FSL
PQ
WFSEBDIUF
QFSDFMFO

LH
.PDBQ

(
QFS
IB
WPPS
IFU
QMBOUFO
HPFE
EPPS
EF
HSPOE
"MT
EF
HSPOE
CFIBOEFME
JT
NFU
NFUBNOBUSJVN
JT
HFFO
BBOWVMMFOEF
CFIBOEFMJOH
UFHFO
WSFUFSJK
OPPE[BLFMJKL
0Q
HFTDIFVSE
HSBTMBOE
JT
EJU
FDIUFS
UFLPSU

BESTRIJDING DROOGROT 7PFH
UFS
CFTUSJKEJOH
WBO
ESPPHSPU
WBOVJU
IFU
QMBOUHPFE
 
3VEJT
PG

$PMMJT
BBO
IFU
POUTNFUUJOHTCBE
UPF
%JU
IFFGU
FDIUFS
POWPMEPFOEF
FõFDU
PQ
ESPPHSPU
WBOVJU
EF
HSPOE
7PFS
FFO
WFVSCFIBOEFMJOH
VJU
NFU

MIB
-VOB
1SJWJMFHF
XBBSCJK
IFU
NJEEFM
PQ
EF
LOPMMFO
NPFU
XPSEFO
HFTQPUFO
*OGSF[FO
PG
BOEFSF
NFUIPEFO
WBO
BBOCSFOHFO
WFSNJOEFSFO
EF
XFSLJOH
"MT
FS
QSPCMFNFO
NFU
ESPPHSPU
XPSEFO
WFSXBDIU
EPPS
FFO
BM
BBOXF[JHF
[XBSF
BBOUBTUJOH
PQ
FFO
QFSDFFM
JT
IFU
WFSTUBOEJHFS
PN
VJU
UF
XJKLFO
OBBS
FFO
BOEFS
QFSDFFM Opmerkingen: 3VEJT
IFFGU
PPL
FFO
FõFDU
PQ
EF
CFTUSJKEJOH
WBO
'VTBSJVN
FO
3IJ[PDUPOJB
TPMBOJ
$PMMJT
JT
JFUT
TUFSLFS
PQ
ESPPHSPU
NBBS
NJOEFS
PQ
'VTBSJVN $PMMJT
FO
3VEJT
TBNFO
JO
IFU
POUTNFUUJOHTCBE
WFSCFUFSFO
EF
ESPPHSPUCFTUSJKEJOH
OJFU ONTSMETTEN PITTEN %PNQFM
EF
QJUUFO
WMBL
WPPS
IFU
QMBOUFO
WJKG
UPU
WJKGUJFO
NJOVUFO
JO

DBQUBO

HM


$PMMJT

 
QSPDIMPSB[

HM
4QPSUBL
.JSBHF
&MBO  76 
VISIE

7 maart 2014

VASTE PLANTEN
t
BOLLEN
t
KNOLLEN
t
BLOEMEN
t ALGEMEEN Opmerkingen: t

"MT
IFU
QMBOUHPFE
'VTBSJVNQSPCMFNFO
IFFGU
LBO
 
3VEJT
HFCSVJLU
XPSEFO
JO
QMBBUT
WBO
QSPDIMPSB[ t

7VM
IFU
CBE
BBO
NFU
EF
OPSNBMF
TUFSLUF
WPPS
DBQUBO
7VM
QSPDIMPSB[
BBO
NFU
 
NBBM
FO
3VEJT
NFU
 
NBBM
EF
VJUHBOHTDPODFOUSBUJF t

7PFH
FWFOUVFFM
 
"ENJSF
PG
,PIJOPS
UPF
WPPS
EF
CFTUSJKEJOH
WBO
JOTFDUFO
BMT
USJQT
FO
DJDBEFO
#JK
UPFQBTTJOH
WBO
EF[F
NJEEFMFO
NPFU
CMPFJ
XPSEFO
WPPSLPNFO t

)PVE
IFU
CBE
NFU
FFO
QPNQ
JO
CFXFHJOH
PN
VJU[BLLFO
WBO
EF
NJEEFMFO
UF
WPPSLPNFO t

7PFH
QSPDIMPSB[
FO
3VEJT
BMT
MBBUTUF
UPF
BBO
IFU
CBE t

7VM
IFU
CBE
BBO
IFU
FJOEF
WBO
EF
POUTNFUUJOHTXFSL[BBNIFEFO
OJFU
NFFS
BBO
PN
EF
IPFWFFMIFJE
SFTUWMPFJTUPG
[PWFFM
NPHFMJKL
UF
CFQFSLFO t

7FSEVCCFM
CJK
LPSU
EPNQFMFO
WJKGUJFO
UPU
EFSUJH
TFDPOEFO
EF
DPODFOUSBUJF
(FCSVJL
CJK
UPFQBTTJOH
WBO
EF
EPVDIFNFUIPEF
WJKGUJFO
NJOVUFO
 
NBBM
EF
DPODFOUSBUJF
BGIBOLFMJKL
WBO
EF
QPNQDBQBDJUFJU t

%SPPH
TOFM
UFSVH
CJK
¡$
BMT
IFU
QMBOUFO
EPPS
PNTUBOEJHIFEFO
OJFU
NPHFMJKL
JT
PG
CF
XBBS
EF
LOPMMFO
FFO
XFFL
LPFM
FO
MVDIUJH
CJK
DJSDB
¡$ t

8FFT
BMFSU
PQ
CSPFJ
CJK
PQTMBH
FO
USBOTQPSU
WBO
POUTNFU
QMBOUHPFE
JO
QBMMFULJTUFO
)PVE
EF[F
QFSJPEF
[P
LPSU
NPHFMJKL PLANTEN %JFQ
HFQMBOUF
HMBEJPMFO
HFWFO
FFO
IPHFSF
LMFJOFSF
LOPM
0OEJFQ
HFQMBOUF
HMBEJPMFO
HFWFO
FFO
QMBUUFSF
HSPUFSF
LOPM
NFU
NFFS
LSBMFO
1MBOU
EF
HMBEJPMFO
WPMEPFOEF
EJFQ
JO
WFSCBOE
NFU
EF
WPDIUWPPS[JFOJOH
WPSTU
JO
IFU
OBKBBS
FO
IFU
NBDIJOBBM
SPPJFO
%SVL
EF
HSPOE
MJDIU
BBO
PN
VJUESPHJOH
UF
WPPSLPNFO
1MBOU
QJUUFO
DJSDB

DN
FO
LSBMFO
DJSDB

DN
EJFQ
CPWFOLBOU
LOPM
UPU
NBBJWFME 
1MBOU
CJK
SVHHFOUFFMU
IBSU
PQ
IBSU

DN
NBYJNBBM

DN
CSFFE
JO
EF
SVH
#JK
CSFEFS
QMBOUFO
POUTUBBU
UF
WFFM
HFXBTCFTDIBEJHJOH
CJK
IFU
LPQQFO
WBO
EF
CMPFNFO
FO
IFU
MPPGLMBQQFO
CJK
IFU
SPPJFO PLANTDICHTHEID %BOL[JK
EF
TUFFET
CFUFS
XPSEFOEF
DVMUVVSNBBUSFHFMFO
LVOOFO
EF
HMBEJPMFO
WSJK
EJDIU
HFQMBOU
XPSEFO
%F
HFXFOTUF
QMBOUEJDIUIFJE
JT
BGIBOLFMJKL
WBO
SBTFJHFOTDIBQQFO
HSPFJLSBDIU
EF
NBUF
WBO
MPPGPOUXJLLFMJOH
TUFWJHIFJE
WBO
IFU
MPPG
[JFLUFHFWPFMJHIFJE
FO
PPL
SPPJUJKETUJQ
FO
HSPFJQMBBUT
%BBSOBBTU
JT
EF
QSJKTWFSIPVEJOH
UVTTFO
1MBOUNBBU
JO
DN PNUSFL 
o
 
o
 
o
 
o
 
o
 





QMBOUHPFEUFFMU

"BOUBM
TUVLT
QFS
BSF


 

 

 

 

 



EF
WFSTDIJMMFOEF
MFWFSCBSF
NBUFO
FFO
CFMBOHSJKLF
GBDUPS
#JK
OBBS
WFSIPVEJOH
IPHF
QSJK[FO
WPPS
EF
LMFJOF
NBUFO
JT
EJLLFS
QMBOUFO
FFSEFS
WFSBOUXPPSE *O
POEFSTUBBOEF
UBCFM
WPMHU
FFO
SJDIUMJKO
WPPS
EF
QMBOUEJDIUIFJE #JK
EF
CFEEFOUFFMU
WBO
QJUUFO
[JKO
HPFEF
FSWBSJOHFO
NFU
FFO
UXJOUJH
UPU
EFSUJH
QSPDFOU
EJLLFSF
QMBOUEJDIUIFJE
WBO
EF
CVJUFOTUF
SFHFMT
UFO
PQ[JDIUF
WBO
EF
CJOOFOTUF
SFHFMT
%F
HSPFJ
WBO
EF
CVJUFOTUF
SFHFM
JT
CFUFS
EPPS
NFFS
MJDIU
CFUFSF
WPDIUWPPS[JFOJOH
FO
WPFEJOH
%PPS
EF
QMBOUEJDIUIFJE
WBO
EF
CVJUFOTUF
SFHFMT
BBO
UF
QBTTFO
XPSEU
FFO
HFMJKLNBUJHFSF
PPHTU
WFSLSFHFO

"/&.00/

ONKRUIDBESTRIJDING KNOPENTEELT 7PPS
EF
POLSVJECFTUSJKEJOH
CJK
EF
LOPQFOUFFMU
PG
EF
UFFMU
WPPS
[BBEQSPEVDUJF
WBO
"OFNPOF
DPSPOBSJB
HFMEU
IFU
WPMHFOEF
BEWJFT
4QVJU
OB
IFU
QMBOUFO
ESJF
UPU
WJFS
MJUFS
4UPNQ
QFS
IB
PQ
FFO
WPDIUJHF
HSPOE
7PPS
PQLPNTU
LBO
 
MJUFS
MJOVSPO
QFS
IB
HFTQPUFO
XPSEFO
;PESB
FS
POLSVJE
LJFNU
LBO
EJU
CFTUSFEFO
XPSEFO
NFU
 
LH
PG
MJUFS
NFUBNJUSPOIB
%F[F
CFTQVJUJOH
LBO
IFSIBBME
XPSEFO
[PESB
FS
XFFS
OJFVX
POLSVJE
LJFNU
4QVJU
PQ
ESPHF
LJFNQMBOUKFT
0Q
[FFS
IVNVTBSNF
HSPOEFO
HFFO
CPEFNIFSCJDJEFO
UPFQBTTFO
NBBS
BMMFFO
SVJN
WPPS
PQLPNTU
 
UPU
UXFF
MJUFS
3FHMPOF
#PME
PG
ESJF
UPU
[FT
MJUFS
3PVOEVQ
TQVJUFO AARDVLOOIEN %JSFDU
OB
PQLPNTU
WBO
IFU
[BBE
XPM
LVOOFO
BBSEWMPPJFO
WFFM
TDIBEF
BBOSJDIUFO
%F
TDIBEF
JT
UF
IFSLFOOFO
BBO
CSVJOF
SBOEKFT
BBO
EF
CMBEFSFO
-BUFS
TUFSGU
EF
HFIFMF
QMBOU
BG
#FTUSJKEJOH
TQVJU
NFU
 
LH
(B[FMMF
PG
 
MJUFS
$BMZQTP
QFS
IB
(FCSVJL

MJUFS
XBUFS
QFS
IFDUBSF
FO
TQVJU
NFU
FFO
HSPWF
ESVQQFM

-&-*&

WORTELROTBESTRIJDING 4UPNFO
WBO
EF
HSPOE
IFFGU
FFO
QPTJUJFWF
JOWMPFE
PQ
EF
HSPFJ
WBO
MFMJFT
)FU
JT
FFO
FõFDUJFWF
NBOJFS
WBO
POLSVJECFTUSJKEJOH
FO
WFFM
[JFLUFO
XPSEFO
PQHFSVJNE
1BT
HFTUPPNEF
HSPOE
JT
FDIUFS
[FFS
LXFUTCBBS
BMT
IFU
HBBU
PN
FFO
BBOUBTUJOH
EPPS
1ZUIJVN
EF
WFSPPS[BLFS
WBO
XPSUFMSPU
.FU
EF
CPMMFO
LBO
1ZUIJVN
NFFLPNFO
%F
TDIJNNFM
HSPFJU
JO
HFTUPPNEF
HSPOE
[FFS
TOFM
PNEBU
FS
HFFO
OBUVVSMJKLF
WJKBOEFO
[JKO
EJF
EF
"BOUBM
TUVLT N
SVH

DN 

 

 

 

 

 



"BOUBM
TUVLT N
CFE
 
N 
o
 
o
 
o
 
o
 
o
 



schimmel in haar groei belemmeren. Daarnaast zien we soms ook een plotselinge aantasting van de stengelwortels door Stengelfusarium en van de stengel door Phytophthora. Advies: De huidige middelen werken alleen voorbehoedend tegen wortelrot en Stengelfusarium. Gebruik 2,5-4 ml AAterra per m2. Zorg voor een gelijkmatige verdeling over de grond. Spuit vlak voor het planten en werk het middel tien tot vijftien centimeter diep in. Spuit 0,25 gram Ridomil Gold of 5-10 ml Proplant per m2 en regen het in. Regelmatig gebruik van Ridomil Gold heeft resistentie van Pythium tegen dit middel tot gevolg. Wissel dus af! Teelt op bakken: meng kort voor het planten 100 gram Fenomenal per m³ grond.

GLADIOOL

BLADVERBRANDING KAS Alle Nanussen en Colvillii’s zijn onder glas gevoelig voor bladverbranding. Dit is te zien aan gele strepen op het blad en bruine bladpunten. Niet alle cultivars reageren even sterk. De kans op het ontstaan van deze afwijking is het grootst bij langdurige hoge luchtvochtigheid en overmatig water geven. Voldoende luchten is dan ook sterk aan te raden. Begin daarmee vroeg in de ochtend. Het is ook raadzaam ‘s morgens te beregenen. IJZERGEBREK ONDER GLAS Bij enkele cultivars (onder meer Gladiolus nanus ‘Nymph’) komt het in de kas nogal eens voor dat, ondanks dat er genoeg stikstof is gegeven, het gewas een te lichte kleur heeft. Als de binnenste bladeren geler zijn dan de buitenste bladeren, duidt dit veelal op ijzergebrek. Gebruik 300500 gram Fe EDDHA per 100 m2 met veel water. Maak het gewas voor toepassing vochtig. Direct na het spuiten van ijzerchelaat naregenen met water. Spuit bij donker weer of ‘s avonds om bladverbranding te voorkomen. Na bespuiting met ijzerchelaat moet het gewas binnen tien dagen groener worden. Bespuit eerst enkele tientallen meters van het gewas. Als het effect na tien dagen goed zichtbaar is, behandel dan ook de rest.

ALGEMEEN

VUURBESTRIJDINGSMIDDELEN Met de opkomst van de voorjaarsbloeiers in deze periode van het jaar is het seizoen van de vuurbespuitingen begonnen. Het kiezen van de middelen voor de vuurbestrijding is niet eenvoudig. Er zijn veel middelen, die niet allemaal hetzelfde werken. De vuurbestrijdingsmiddelen zijn in drie groepen op te delen: De basismiddelen Shirlan en middelen op basis van Mancozeb zijn puur contactmiddelen. Op delen van de plant waar deze middelen liggen, kan de vuurschimmel niet naar binnen groeien. Deze middelen kunnen zonder toevoeging gespoten worden. De combinatiemiddelen Mirage Plus en Allure

zijn middelen waarin prochloraz gemengd is met een ander middel. Door deze combinatie is er minder kans op resistentievorming. Deze middelen kunnen zonder toevoeging gespoten worden. De toevoegmiddelen In vochtige periodes met een lange bladnatperiode is het raadzaam een toevoegmiddel aan de vuurbestrijding toe te voegen. Kenbyo, Flint, Folicur, Rudis en Frupica zijn middelen die geadviseerd worden in combinatie met een basismiddel of in afwisseling met een combinatiemiddel te gebruiken om resistentievorming te voorkomen. Gebruik niet te vaak dezelfde toevoegmiddelen. Kenbyo en Flint behoren tot eenzelfde groep: de strobilurinen. Rudis en Folicur behoren ook tot eenzelfde groep: de triazolen. Wissel bijvoorbeeld het gebruik van Flint af met Folicur (andere groepen), en niet Flint met Kenbyo (dezelfde groep). RICHTLIJNEN MANCOZEB Middelen op basis van mancozeb mogen niet overal meer worden gebruikt, omdat bij het afbreken van deze stoffen ETU (ethylureum) ontstaat. ETU is schadelijk. Deze middelen zijn daarom niet toegelaten in: t


HSPOEXBUFSCFTDIFSNJOHTHFCJFEFO t


CMPFNCPMHFXBTTFO
JO
EF
#MPFNCPMMFOTUSFFL
NFU
VJU[POEFSJOH
WBO
MFMJF t


WPPSKBBSTCMPFJFOEF
CPMHFXBTTFO
PQ
[BOEHSPOEFO
WPPS

BQSJM t


[PNFSCMPFJFOEF
CPMHFXBTTFO
PQ
[BOEHSPOden voor 1 mei, met uitzondering van lelie. VUURBESPUITING

Vuurbestrijdingsmiddelen werken vooral preventief. Ze beschermen het gewas als ze voor infectie op het gewas aanwezig zijn. Infectie vindt plaats op een beschadigd gewas of op een gewas dat lang nat blijft. Bespuitingen zijn daarom direct nodig na beschadiging door vorst, hagel of het koppen. Het gewas blijft lang nat

SAMENSTELLING: DLV BLOEMBOLLEN EN BOLBLOEMEN. NADERE INFORMATIE: DLV TEAM HILLEGOM 0252 68 85 41

door neerslag en dauw. Bespuitingen moeten plaatsvinden voor een dergelijke periode. De middelen liggen dan voor infectie op het gewas en de grond is dan beter berijdbaar. De weersverwachting voor de eerste twee tot drie dagen is hiervoor belangrijk. In een gezond gewas, dat droog is, zijn bespuitingen uit te stellen als de eerste twee tot drie dagen droog weer is voorspeld. Spuit bij voorkeur altijd een combinatie van een basismiddel en een specifiek middel. Waarschuwingssystemen zoals Bowas, Optibol en Vuurfax zijn goede hulpmiddelen voor het bepalen van het juiste spuittijdstip. Hierdoor is het mogelijk om op het aantal bespuitingen, en dus geld, arbeid en actieve stof, te besparen. BESTRIJDING GRAANOPSLAG In voorjaarsgewassen is graanopslag in deze tijd van het jaar goed te bestrijden. Voer een bespuiting uit als de graanplanten drie tot vijf echte bladeren hebben en ongeveer twintig centimeter hoog zijn. Grassen die kleiner zijn, zijn slecht te bestrijden. Graanopslag is te bestrijden met Focus Plus, Fusilade Max, Aramo of Targa Prestige. Niet alle gewassen verdragen al deze middelen. In tulpen zijn alleen Aramo en Focus Plus te gebruiken. Aramo en Targa Prestige bestrijden ook in meer of mindere mate straatgras, mits de dosering wordt verhoogd tot twee liter per hectare. Spuit alle middelen met driehonderd liter water per hectare met een middelgrove dop. Meng deze middelen niet met andere middelen. Houd een wachttijd tot andere bespuitingen aan van tien dagen. SANDWICHPANELEN Op de meeste bloembollenbedrijven worden sandwichpanelen toegepast. Vaak worden de cellen hiermee opgebouwd, soms ook het gebouw zelf. Er zijn zeer veel verschillende soorten met allemaal een overeenkomst: het paneel bestaat uit twee platen staal met daartussen een isolatielaag. Bij de aanschaf van de panelen moet u rekening houden met onder meer de volgende zaken: t


%F
DPBUJOH
WBO
EF
TUBBMQMBBU
JO
WFSCBOE
NFU
DPSSPTJF t


%F
EJLUF
WBO
EF
JTPMBUJF
VJU
PPHQVOU
WBO
FOFSHJFWFSMJFT
FO
DPOEFOTWPSNJOH t


)FU
TPPSU
JTPMBUJF
TUFFOXPM
QVS
QPMZTUZSFFO  t


%F
NBOJFS
XBBSPQ
EF
QBOFMFO
NFU
FMLBBS
XPSEFO
WFSCPOEFO t


%F
WPSN
WBO
EF
QBOFMFO
NFU
PG
[POEFS
AOPLLFO  t


%F
LMFVSNPHFMJKLIFEFO
t


%F
CFWFTUJHJOH
WBO
EF
QBOFMFO
BBO
IFU
HF CPVX
Overweeg of investeren in zonnepanelen voor u interessant is. Gezien de vele mogelijkheden is het belangrijk om vooraf voldoende informatie in te winnen bij collega-bedrijven, adviseurs of uw aannemer.

7 maart 2014

VISIE  77

AGENDA Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: PR, René Faas

7 t/m 9 maart BloemrijkSchagen. Organisatie: KAVB afd. Harenkarspel, Wat Bezielt Schagen, Espeq, Clusius College, Groei & Bloei. Tijden: 7/3 9.00 - 21.00 uur, 8/3 9.00 - 17.00 uur en 9/3 12.00 - 17.00 uur 8 maart Open Dag Zuidberg Staalservice. Locatie: Zuidberg Frontline Systems B.V., Buitenveld 5, 8307 DE Ens. Tijden:10.00 - 15.00 uur. Meer info op www.zuidberg.nl 10 t/m 28 maart

21 t/m 25 maart Tulpenshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen

17 t/m 22 april Narcissenshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen

21 maart Open dag fa. van Meer. Locatie: Creilerpad 14, 8312 PS Creil. Tijden: 15.00 - 21.00 uur

23 t/m 25 april CNB Narcissen driedaagse. Locatie: Floratuin Julianadorp

24 en 25 maart Kijkdagen CNB-online inbrengveiling. Inbrengdagen: 3 t/m 6 maart van 8.00 - 17.00 uur, 7 maart 8.00 - 15.00 uur. Inbreng- en kijkadres: CNB koel- en preparatiebedrijf, Veilingweg 1 Bovenkarspel. Kijkdagen: 24 en 25 maart van 8.00 tot 17.00 uur. Datum webveiling: 25 en 26 maart 2014. Meer info: Jan Meijer (06-10442803) of Ronald Walkier (06-53700630)

24 t/m 29 april Alstroemeria & Irisshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen

25 t/m 28 maart Tulpenkeuring Keukenhof (voor bezoekers)

2 t/m 18 mei Vaste plantenshow Keukenhof. Locatie: Willem-Alexander Paviljoen

27 maart t/m 1 april Freesiashow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen 28 maart Nederlands Kampioenschap Tulpen Keuren. Locatie: Willem Alexander Paviljoen - Keukenhof

30 april t/m 4 mei Snij- en tuintulpenshow Keukenhof. Locatie: Willem-Alexander Paviljoen Festiviteiten Bloemencorso Bollenstreek

3 t/m 7 mei Bloemendagen Anna Paulowna. Meer info: www.bloemendagen.nl Limmer Bloemendagen. Meer info: www.bloemendagenlimmen.nl

Open weken N.L. van Geest (niet op zaterdag en zondag). Locatie: Monsterseweg 82, 2691 JJ ’s-Gravenzande. Tijden: 8.00 - 17.00 uur. Bel voor een afspraak naar Ben van Geest, tel. 06-10493348

5 en 6 april 37 Kom in de Kas . Landelijke kick-off: Kwekerij Mansflowers - Brakel (Bommelerwaard). Meer info: www.komindekas.nl

Open dagen amarylliskwekerij G. van Staalduinen & Zn. Locatie: Naaldwijkseweg 249a, ’s-Gravenzande. Afspraken via tel. 06-22413803

5 april t/m 4 mei Lente-Explosie Kasteeltuinen Arcen. Meer info: www.kasteeltuinen.nl

19 t/m 21 maart FloraHolland Seasonal Trade Fair. Locatie: FloraHolland - Naaldwijk

6 april t/m 16 mei Hortus Bulborum - Limmen. Tijden: ma t/m za 10.00 - 17.00 uur, zo 12.00 - 17.00 uur. Meer info: www.hortus-bulborum.nl

8 t/m 18 mei Anjer-, Calla- en Zomerbloemenshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen

9 en 10 april FloraHolland Spring Fair. Locatie: FloraHolland Aalsmeer

9 t/m 18 mei Lelieshow Keukenhof. Locatie: Willem-Alexander Paviljoen

12 en 13 april Bloemen- en plantenweekend Keukenhof (zomerbollenmarkt)

FLORALIEN Nederland. Locatie: Brabanthallen - ’s-Hertogenbosch. Contactadres voor deelname: 2XPO C.V., tel. 073-6293939

19 maart Carrièredag Has Hogeschool. Tijden: 10.00 15.00 uur. Meer info: www.hashogeschool.nl/ carrieredag2014 20 maart t/m 18 mei Keukenhof - Lisse. Thema: ‘Holland’. Openingstijden: 8.00 - 19.30 uur (kassa’s tot 18.00 uur). Meer info: www.keukenhof.nl

e

14 april t/m 11 mei Bol-op-potshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen

3 mei 67 Bloemencorso van de Bollenstreek. Thema: ‘Energie’. Aanvang: 9.30 uur (Noordwijk). Aankomst: ca. 21.00 uur (Haarlem). Meer info: www. bloemencorso-bollenstreek.nl e

4 mei Oogstdankdag Breezand. Locatie: St Jan kerk. Aanvang: 10.00 uur

10 mei Open huis Boltha t.g.v. 100-jarig bestaan 20 t/m 23 mei Dutch Lily Days. Open kas lelieveredelaars, handelaren en exporteurs

20 maart t/m 4 mei Amaryllisshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen

Buitenland 20 t/m 25 maart Hyacintenshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen 20 maart Jaarvergadering KAVB-productgroep Hyacint

78 
VISIE

7 maart 2014

8 t/m 10 april Flowers & Hortech - Ukraïne. Info: www.flowers-hortech.com Bloeiend Zijpe 2014. Meer info: www.bloeiendzijpe.nl

Aanmeldingen voor deze agenda: [email protected]

SERVICE

STIGAS tips t TEKST : MARCEL VAN DIEPEN, STIGAS ALKMAAR

Tillen Door het toenemende gebruik van kuubkisten en hulpmiddelen en de overgang naar waterbroei, is het tillen in de bloembollensector afgenomen. Toch komt handmatig tillen nog steeds veel voor. Doordat er met zoveel verschillende soorten fust wordt gewerkt, is mechaniseren voor veel bedrijven geen optie. Uit onderzoek blijkt echter dat wanneer veel met gaasbakken wordt gewerkt, een automatische stapelaar al gauw rendabel is. Behalve dat er een man wordt uitgespaard, neemt het lichamelijk zware werk natuurlijk ook af. Omdat beschikbare ruimtes (in de vrachtwagens en containers) goed moeten worden benut, wordt er vaak gestapeld tot boven 1,75 meter. Ook wegen bakken en andere fusten met bollen al gauw 15 kg of meer. Om te bepalen hoe zwaar er getild mag worden, wordt een rekenmethode gehanteerd, de zogenaamde NIOSH-methode (National Institute of Occupational Safety and Health). Dit is de meest toegepaste methode (ook door de inspectie van SZW). Hierbij wordt een maximaal tilgewicht gehanteerd van 23 kg per persoon. Dan moet er wel sprake zijn van ideale omstandigheden: rechtstandig tillen, niet te ver reiken, het gewicht tegen de buik, niet draaien, niet te vaak en te lang tillen en goede handvatten. Hoe meer hiervan wordt afgeweken, hoe verder het maximale gewicht naar beneden moet worden bijgesteld. Als maximale tilhoogte geldt 175 cm. Voorbeeld: Er wordt een leliekrat op goede hoogte en direct tegen het lichaam weggepakt en neergezet op zo’n 25 cm van het lichaam, zonder gedraaide houding. En dat bij een frequentie van een krat per minuut, gedurende acht uur. Dan is bij een wegzethoogte van honderd cm het maximale tilgewicht ongeveer 16 kg. Maatregelen: - Maak gebruik van tilhulpmiddelen als een automatische stapelaar; - Zorg dat de man achter de sorteermachine de bakken/kratten niet onnodig vol doet; - Maak goede afspraken met leveranciers en afnemers over het maximale gewicht van bak, krat of doos en de hoogte van de stapels; - Zet zo mogelijk in plaats van een hoge, twee halfhoge stapels of pallets op elkaar; - Til (de bovenste) bakken/kratten met z’n tweeën; - Stapel tot schouderhoogte, maak gebruik van een opstapje, verstelbaar en/of verrijdbaar opstapbordes; - Ga na of er niet te zwaar getild wordt door de NIOSH-methode toe te passen, (zie onder andere www.arbobondgenoten.nl); - Zorg dat de medewerkers die stapelen een goede instructie hebben gehad over de juiste tilhouding en tiltechniek. Vaak werkt het beter wanneer iemand van buiten, maar wel met kennis van de bollensector, voorlichting en instructie geeft. Stigas kan dat (op uw bedrijf ) verzorgen. Voor nadere informatie kunt u bellen naar Marcel van Diepen (06-20140798) of mailen naar [email protected]. Ga naar www.stigas.nl of www.agroarbo.nl voor de arbocatalogus ‘Tillen’.

Kijk voor het ’Laatste Nieuws’ op

GLAD IJS Stropdas Toen de Beatles, nu bijna vijftig jaar geleden, het Westfriese Blokker onveilig maakten, liepen we zowat allemaal rond in colbertje, overhempie en stropdassie. Terlenka-broek en nette schoenen completeerden het geheel. Die jongens uit Liverpool zagen er ook zo uit, en daar spiegelden we ons aan. In de jaren zeventig veranderde dat nogal heftig en maakte het ‘langharig tuig’ z’n entree. En nog weer later hadden alleen de ‘hoger geplaatsten’ en zondagse kerkgangers nog een stropdas om. Totdat Prins Claus tijdens een speech het knellende geval afrukte en het losse boordje gemeengoed werd. Waarom dit verhaal? BloembollenVisie is een serieus blad en heeft onder zijn lezerspubliek toch bijna allemaal doeners? En die mannen zal het een worst zijn wat vijftig jaar geleden de mode was. Dat realiseerde ik mij des temeer toen ik laatst een drukbezochte productgroepvergadering bijwoonde en waar iedereen er losjes bij liep in trui of aanverwante kledij. De garderobe was overvol met zwarte jacks en niet een lange, camel gekleurde jas vrolijkte de rekken op. Of was er een aparte garderobe voor het bestuur of voor de inleiders? Nou, niets daarvan. Zelfs het taalgebruik paste zich tijdens de bijeenkomst aan. De voorzitters waren Hans en Kees, de directeur werd met Prisca aangesproken, terwijl de hoogste baas bij de BKD werd aangekondigd als Vincent. Om duidelijk te maken dat de belangrijkste mensen voor deze dag het gezegde van primus inter pares aanhingen, ging zelfs de heer Vincent Cornelissen in overhemd met opgestroopte mouwen en zonder stropdas het spreekgestoelte betreden. Waar is de tijd gebleven van de oud-BKD-directeuren Maenhout en Van Os? Voorwaar, die tijd is kennelijk voorbij. Toch liep er zowaar op die productvergadering nog een bekende zandhaas als enige met een mooie das rond. Het was niet onze gladiolenexporteur Jan Balk uit De Zuid. Die staat dan wel bekend om zijn geweldige verzameling stropdassen, waarvan hij bij iedere gelegenheid wel een exemplaar laat zien, maar die dag had hij er niets te zoeken. Nee beste lezers, het was mijn medecursist uit eind jaren zeventig, toen wij hier en daar nog bijgeschaafd moesten worden. Zelf ben ik wat stil blijven staan, maar mijn zeer gewaardeerde kennis van De Biltse Schorweg uit Breezand (ruim 2400 volgers op Twitter!) staat bij velen, dankzij een internationale functie in ons bloembollenvak, in een zeer hoog aanzien. En dat zou toch een contradictio in terminis zijn als die daar zonder stropdas zou rondlopen. Nou, zo ken ie wel weer. Volgende keer maar weer over spuitvrije zones. 7 maart 2014

VISIE  7979

SERVICE HOBAHO

HOBAHO BEMIDDELEN DIRECTEUR

Sam van Egmond

zaak (0252) 434 709

fax (0252) 434 609

RECLAMES

naam

zaak

fax

mobiel

prive

e-mail

Theo van Dijk

(0252) 434 715

(0252) 434 615

06 510 115 83

(0252) 411 258

[email protected]

ADMINISTRATIE

naam

zaak

fax

e-mail

In- en verkoop

(0252) 434 706

(0252) 434 606

[email protected]

zaak (0224) 591 444

fax (0224) 593 518

REGIOKANTOOR

Kantoor BolleNoord VERTEGENWOORDIGERS

naam

zaak

fax

mobiel

e-mail

fax prive

Peter Apeldoorn

(0252) 434 731

(0252) 434 631

06 536 954 23

[email protected]

(0224) 591 823

Rick Bleeker

(0252) 434 743

(0252) 434 643

06 229 714 35

[email protected]

(0252) 434 643

Rober Dol

(0252) 434 717

(0252) 434 617

06 510 872 80

[email protected]

(0252) 434 617

John Droog

(0252) 434 747

(0252) 434 647

06 212 629 39

[email protected]

(084) 750 2327

Piet Goemans jr.

(0252) 434 728

(0252) 434 628

06 534 302 06

[email protected]

(0252) 434 628

Ronald van Gijlswijk

(0252) 434 829

(0252) 434 625

06 538 451 33

[email protected]

(0252) 434 625

Per Hoogenboom

(0252) 434 724

(0252) 434 624

06 201 374 57

[email protected]

(071) 3319 365

Simon Huisman

(0252) 434 723

(0252) 434 623

06 539 306 24

[email protected]

(0228) 562 517

Wilfred Keijzer

(0252) 434 756

(0252) 434 656

06 551 827 23

[email protected]

(0252) 434 656

Johan Kiekebos

(0252) 434 746

(0252) 434 646

06 139 353 83

[email protected]

(0224) 582 351

Tinus Lustig

(0252) 434 752

(0252) 434 652

06 537 337 83

[email protected]

(0223) 647 600

Marco Meijer

(0252) 434 718

(0252) 434 618

06 511 456 19

[email protected]

(0252) 434 618

Rob Müller

(0252) 434 749

(0252) 434 649

06 513 897 39

[email protected]

(0252) 434 649

Marcel Noppen

(0252) 434 722

(0252) 434 622

06 533 779 82

[email protected]

(0252) 434 622

Peter Nulkes

(0252) 434 735

(0252) 434 635

06 513 897 38

[email protected]

(0252) 434 635

Ruud Pennings

(0252) 434 750

(0252) 434 650

06 513 894 79

[email protected]

06-30577693

Frank van der Ploeg

(0252) 434 742

(0252) 434 642

06 533 799 36

[email protected]

(0252) 434 642

Aad Rood

(0252) 434 834

(0252) 434 677

06 511 942 94

[email protected]

(020) 600 5716

Rik Schoon

(0252) 434 732

(0252) 434 632

06 516 873 20

[email protected]

(0252) 434 632

Joost Schut (agent)

(0591) 521 508

(0252) 434 677

06 528 442 06

[email protected]

Bob Siecker

(0252) 434 730

(0252) 434 630

06 533 795 69

[email protected]

Eric Steltenpool

(0252) 434 754

06 215 008 47

[email protected]

(0252) 434 630

Dick Timmer

(0252) 434 720

(0252) 434 620

06 533 666 71

[email protected]

Paul Verkleij

(0252) 434 753

(0252) 434 653

06 116 036 88

[email protected]

Rob Visser

(0252) 434 738

(0252) 434 638

06 513 894 75

[email protected]

(0252) 434 638

Gert Vriend

(0252) 434 739

(0252) 434 639

06 536 718 57

[email protected]

(0228) 592 560

Nico Wiering

(0252) 434 721

(0252) 434 621

06 533 119 01

[email protected]

(0229) 574 872

Kuno Zonneveld

(0252) 434 719

(0252) 434 619

06 531 735 15

[email protected]

(0252) 434 619

HOBAHO KETENDIENSTEN functie

naam

Manager

Arno Verkley

Administratie

zaak

mobiel

fax/e-mail

06 533 915 07

[email protected]

(0252) 434 703

(0252) 434 603

TESTCENTRUM VOOR SIERGEWASSEN

adres

postcode

zaak

fax

Prof. van Slogterenweg 2

2161 DW Lisse

(0252) 517 687

(0252) 525 347

[email protected]

mobiel

HOBAHO VEILEN functie

naam

zaak

fax

(0224) 590 888

(0224) 590 498

Patrick Blijleven

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 202 189 99

[email protected]

Eline Schilder

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 515 535 39

[email protected]

Kantoor BolleNoord Veilingmeester

e-mail [email protected]

Veilingen, bemiddeling: materialen & machines

80 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

(0224) 299 997

NIEUWS HOBAHO

‘Ondernemers investeren bewuster’ Het vroege voorjaar is voor veel bloembollenbedrijven een rustige periode en dus bij uitstek het moment om het machinepark op orde te brengen. Dat merken ze bij Hobaho Veilen. Terwijl het online vraag en aanbod onverminderd door gaat, werd onlangs nog een complete bedrijfsinventaris succesvol geveild. Ondertussen worden ook de voorbereidingen getroffen voor het groeneveilingseizoen.

Op 18 en 19 februari konden geïnteresseerden in gebruikte machines en materialen zich uitleven in de veiling in opdracht van Fa. GJA. van Diepen. Het bedrijf in Obdam gaat verder in de pioenenteelt en dus werden de bloembollenverwerkingsmachines in aanbod gebracht. In totaal zo’n 75 kavels, volgens veilingmeester Patrick Blijleven allemaal van recente aanschafdatum en/of netjes onderhouden. “Voor het hele vak een interessante veiling en dat bleek ook wel”, geeft hij na afloop aan. “De kopers en bieders kwamen uit alle hoeken van Nederland waar bloembollen geteeld worden. Dat maken wij niet vaak mee. Meestal ligt de nadruk op de Bollenstreek en de kop van Noord-Holland.” De kijkdagen voor deze veiling waren gelijk met de marktbroeishow bij Borst Bloembollen in Obdam, wat elkaar versterkte. “In totaal hadden we ruim honderd actieve bieders, goed voor zeven tot vijftien biedingen per kavel. Uiteindelijk werd 90 procent in de veiling verkocht. De overige materialen vonden in de dagen erna alsnog een koper via de online aanbodsbank.”

Investeringsbereidheid De gerealiseerde prijzen lagen net iets boven handelswaarde. Dat heeft volgens het veilingteam van Hobaho te maken met de status van de machines. “Voor alle recente en goed onderhouden spullen is direct belangstelling. Niet alleen vanuit de bollensector, maar bijvoorbeeld ook vanuit de bloemisterij en akkerbouw. Hetzelfde beeld zien wij terug in de aanbodsbank op de website.” De grote vraag naar gebruikte materialen is volgens het veilingteam te verklaren. “Vaak wordt een machine maar een paar weken per jaar gebruikt. Veel ondernemers kiezen dan liever voor een goede tweedehands dan een nieuwe. De prijs is dan gunstiger. Wat verder opvalt is dat mechanisatiebedrijven oude machines niet meer terugkopen, omdat ze

Het veilingteam adviseert ondernemers die groen veilen overwegen zich snel te melden

daarmee hun eigen handelsverkeer in de weg zitten. En dus klopt men bij ons aan.” Volgens Blijleven is er momenteel voldoende investeringsbereidheid, al is die wel anders dan tien jaar geleden. “Ondernemers moeten meer dan ooit op eigen benen staan en investeren bewuster. Er moet eerst geld verdiend worden alvorens men gaat kopen.”

Groen veilen Afgelopen winter heeft Hobaho drie materialenveilingen georganiseerd. De manier om in een keer een volledige inventaris van de hand te doen. Opdrachtgevers die meer tijd hebben en graag zelf de regie houden, kiezen ook wel voor de losse verkoop. Een zelfde afweging kan gemaakt worden bij bemiddeling versus groen veilen. Blijleven

benadrukt echter dat een groene veiling de beste uitweg is om een volledige kraam te verkopen. “En dan wel zonder dat de krenten uit de pap zijn. Dat zorgt voor een brede belangstelling.” Het nieuwe seizoen groen veilen is in aantocht. Hoe groot het aanbod dit jaar zal zijn, is volgens de veilingmeester koffiedik kijken. “We zijn met een aantal opdrachtgevers in gesprek, maar men wacht vanzelfsprekend de opkomst van het gewas af. Ook het verloop van het broeiseizoen is heel bepalend en dat ziet er tot nu toe – met name voor de tulpen – goed uit.” Blijleven adviseert ondernemers die groen veilen overwegen, snel contact op te nemen met Hobaho Veilen, zodat er voldoende tijd is om het voortraject te doorlopen. “De periode tot aan de bloei van de gewassen is kort.” 7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 81

VRAAG EN AANBOD HOBAHO

GEHEEL VRIJBLIJVEND Bijzondere bolgewassen aangeboden: Allium Globemaster

Eigenschappen: - Planttijd: 0ktober - november - Hoogte: ± 80 - 100 cm - Bloeitijd: met-juni - Bloemdoorsnede: ± 20 cm Allium Globemaster is uitermate geschikt voor tuinbeplanting, en door het groen blijvende blad tijdens de bloei ook zeer geschikt als kuipplant. Leverbare maten: 24-op, 20-24, 18-20 Voor vragen over bijzondere bolgewassen, neem contact op met Rob Müller. Mobiel 06 513 897 39 Email [email protected] Aanbod tulpenplantgoed

Broeibollenteam Rick Bleeker Per Hoogenboom Simon Huisman

06 229 714 35 06 201 374 57 06 539 306 24

TOP7 Rober Dol Marco Meijer Marcel Noppen Frank van der Ploeg Rik Schoon Dick Timmer Nico Wiering Kuno Zonneveld

06 510 872 80 06 511 456 19 06 533 779 82 06 533 799 36 06 516 873 20 06 533 666 71 06 533 119 01 06 531 735 15

Aanbod 2014 Aantal kg Productnaam 8.000 Abba 1.500 Adore® 10.000 Agrass White 5.000 Alibi® 4.000 Alicante® 3.000 André Citroen 10.000 Antarctica® 5.000 Aquilla®

Maat 5-10 ong 5-10,5 0-11 4-11 5-10 0-11 5-11

82 
VISIE

7 maart 2014

Prijs 1,50 9,00 2,25 2,75 2,00 2,00 3,25 2,00

1.000 4.000 10.000 5.000 5.000 1.000 12.000 4.000 1.000 2.000 4.000 2.500 1.000 10.000 4.000 5.000 5.000 3.500 2.000 6.000 15.000 1.500 1.500 10.000 2.500 10.000 20.000 4.000 10.000 10.000 10.000 7.000 5.000 5.000 5.000 1.700 4.000 7.000 500 1.000 15.000 5.000 4.000 10.000 5.000 4.000 15.000 5.000 5.000 10.000 3.500 6.000 10.000 1.500 2.000 2.000 5.000 500 4.000 10.000 10.000 20.000 1.000

Avant Garde incl. 1 ha 3jr. bet. ong 10,00 Belica® ong 4,00 Boston® 0-12 Bourbon Street® ong 4,00 Brigitta 5-10 2,00 Bullit® (paars Buis) ong 18,00 Candy Prince® kl.I Jap. 5-10 1,50 Cartouche® 5-11 2,00 Casual® incl. 1 ha lic. ong Cheers 0-11 1,75 Cilesta 5-11 1,65 Circuit® ong 5,00 Columbus® 0-12 5,00 Coquette 5-11 2,00 Crossfire® 4-11 4,50 Deshima 5-10 1,50 Dior® 0-11 3,50 Doberman® 0-12 4,00 De Dijk® 2015 ong 10,00 Dynasty® 5-11 1,75 Escape® 5-10 1,75 Expression® ong 9,00 Fire Queen Rose ong 14,00 Flaming Flag® 5-11 1,75 Flaming Prince® ong 7,50 Gander’s Rainbow® 0-11 2,50 Ile de France 5-10 2,50 Irene Parrot® 0-12 4,00 Jan Seignette® 5-10 1,50 King’s Orange 5-11 1,50 Kung Fu 5-11 1,75 Laura Fygi 5-10 1,75 Leen van der Mark 5-10 1,50 Light Pink Prince® ong 3,00 Margarita 0-11 2,75 Marit 0-11 3,00 Mascara® incl. 3 ha 3jr. bet. ong 3,75 Maureen 4-11 4,50 Memphis® ong 16,00 Milkshake® ong 27,50 Mistress® 5-10 1,25 Monarch Parrot® incl. 1,5 ha lic. 0-11 4,00 Monsella® 5-10 1,75 Orange Juice® ong 4,00 Orange Princess 5-11 3,50 Oviedo® ong 5,00 Pikant® 5-10 2,00 Pink Twist® 5-11 3,00 Pionier® incl. 2 ha lic-15 ha 0-11 4,00 Prinses Irene 5-11 1,75 Prinses Irene Parkiet® ong 6,00 Purple Flag 5-10 1,75 Purple Prince 0-10 2,00 Queensday® ong 7,50 Red Bright Parrot® 0-11 incl. 1 ha lic. Red Planet® ong 4,00 Red Princess 0-11 4,50 Russia® ong 16,00 Robinho® 4-11 2,50 Ronaldo® 4-11 1,65 Royal Virgin® 0-10 1,50 Salmon Prince® 4-11 1,25 Sandor® ong 10,00

15.000 2.000 5.000 10.000 5.000 2.000 1.000 2.500 10.000 10.000 1.500 1.500 1.500 15.000 5.000 1.000 5.000 5.000 10.000 10.000 5.000 20.000 15.000 4.000 5.000 10.000 1.000

Seadov Sahara Rally® Silver Dollar Snowboard® Snowhill® Smirnoff® Spitfire® Strong Fire® 2015 Strong Gold Super Parrot® Surrender® Timeless® incl. 1 ha lic. Time Out® Tineke van der Meer® Tom Pouce® Tresor® Triple A® Update® Van Eijk® Viking Virichic® White Dream White Dynasty® White Master® White Prince® White Prince® 2015 Yellow Margarita®

4-10 0-11 4-11 0-11 0-11 0-12 ong 0-12 5-10 5-10 ong ong ong 5-10 0-11 ong ong ong 5-10 5-10 0-11 5-10 5-11 ong 0-12 0-11 ong

Vraag 10.000 5.000 3.000 3.000 7.000 5.000 2.000 5.000 10.000 10.000 10.000 15.000 10.000 5.000 5.000

Aafke® Barcelona Christmas Gift Columbus® Dynasty® Denmark® Flash Point® Jumbo Pink® Kung-Fu Margarita Orange Dream® Strong Gold Verandi Victor Mundi World’s Favourite®

5-11 5-10 5-11 0-12 5-10 5-11 0-5 5-10 5-10 5-10 5-11 5-10 5-11 5-11 5-11

Mutant van Ben van Zanten

1,65 1,50 3,00 4,50 7,50 10,00 5,00 3,00 2,50 7,00 7,50 15,00 1,35 3,00 30,00 3,00 5,50 1,00 1,50 2,50 2,75 5,00 4,00 3,00

2,00

4,00 1,60 3,50 3,75 3,00 1,50 2,00 1,50 2,50 3,00 2,50 4,00

GEHEEL VRIJBLIJVEND Broei en teelteigenschappen als Ben van Zanten Totaal worden er 19 Ha licenties uitgegeven.

10 porties beschikbaar van 1.500 kg 0-12 en 1 Ha teeltrecht. Prijs per portie is € 10.000,= Licentievergoeding € 1,80 per RR. Avant Garde® BEN VAN ZANTEN x VERONA

1.200 rr Dahlialand 1-11-2014 400 rr Dahlialand 1-11-2014 2.500 rr Dahlialand 1-11-2015 450 rr Gladiolenland 25-8-2014 700 rr Dahlialand 1-11-2014 1.000 rr Dahlialand 1-11-2014 175 m2 Koelcelruimte 330 kuubkisten Koelcelruimte 40.000 leliekratten Koelcelruimte

Voorhout 2014 Voorhout 2014 N’wijkerhout 2015 Lisse/Hillegom 2014 Vogelenzang 2014 Alkmaar 2014 Voorhout 2014 De Zilk 2014 Julianadorp 2014

Vraag & aanbod www.hobaho.nl Hobaho Veilen 0224 590888 Artnr.

Artikel

Merk

15579 Rooimachine 15578 Kuubkisten

120x100x92 cm p.s. 20,00

15577 Leliekratten

-

p.s. 2,20

Nipla

p.s.1,00

Compas

900,00

-

150,00

15573 Kunstmeststrooier

Vicon

200,00

15569 Heteluchtkachels

Priva p.s. 150,00

15576 Broeibakken 15575 Rollensorteerder 15574 Windgaas

Dubbele vroege tulp, crème.

Voor vragen over gebruikswaarden en aanbod in alle gladiolenrassen Kunt u contact opnemen met: Tinus Lustig specialist in gladiolen 06 537 337 83 Mail: [email protected] Voor droogverkoop en bloemproductie

15568 Balenpers

-

15567 Palletweger

-

400,00

15565 Onderzetters

-

p.s. 1,75

15562 Trays

1.500 kilo in aanbod voor €10,00 ongeraapt per kilo met 1 hectare teeltrecht. Totaal 30 ha.

Bij vragen of interesse kunt u contact opnemen met Simon Huisman, mobiel: 06-53930624 of email: [email protected]

Neem vrijblijvend contact met op ons voor informatie over het gehele sortiment hyacinten oogst 2014, nat van het veld of droog, voor zowel vroeg/laat broei en droogverkoop. Ook voor vraag en aanbod van Werkbollen kunt u contact met ons opnemen. Kijk voor onder andere exclusief kwekersrechtsoorten op www.hyacinthus.nl en www.bluepearl.nl

p.s. 3,10

Nobels

1.200,00

Perugini

2.750,00

15560 Beddenfrees 15559 Pallets

120x120 cm

p.s. 7,50

15558 Bosmachine

Van den Berg

6.000,00

15557 Ventilator 15554 Kookinstallatie

-

75,00

Akerboom

3.000,00

Priva

400,00

Antha

200,00

15549 Opvoerbunker

Antha

1.500,00

15547 Vertragingsbak

Irrimec

250,00

-

250,00

15552 Afvoerband

15546 Kanonkar 15545 Kantelaar

Antha

700,00

15542 Bunker/kantel-combinatie

Antha

1.700,00

15541 Kuubkisten

- p.s. 20,00

15540 Bosband 15539 Stoomketel

Van den Berg

750,00

Ten Horn

4.000,00

15538 Beregeningspomp

-

1.000,00

62x51 cm

p.s. 5,00

Nipla

p.s. 0,80

15535 Waterslang

-

35,00

15534 Opzetranden pallets

- p.s. 20,00

15537 Sorteerplaten 15536 Broeibakken

Ruud Pennings

06 513 894 79

950,00

Quickpot

15561 Overschietmachine

15553 Kachel

Aanbod en Vraag Hyacinten

Vraagprijs

Sam 12.500,00

De landbank

15533 Assimilatie lampen

Te huur gevraagd: Opp. / rr Product Tot: Omgeving Oogstjaar 3.000 rr Hostaland 1-12-14 N’wijk/Nw.hout 2014 1.400 rr Vers wortelenland 1-11-2014 Bollenstreek 2014 1.400 rr Hyacintenland 10-8-2015 Lisse 2015 2.300 rr Narcissenland 15-8-2015 Bollenstreek 2015 2.000 rr Hyacintenland 10-8-2015 N’wijkerhout 2015 2.500 rr Afdekpeenland 1-5-2015 Bollenstreek 2015 500 rr Nanussenland 1-10-14 Bollenstreek 2014 Hillegom 2014 2.000 m2 Vollegrondskas 5 ha Kleigrond voor rode kool1-10-’14 Schermer 2014 10 ha Kleigrond voor broccoli 1-10-’14 Schermer 2014 2.000 rr Zantedeschialand 1-12-2014 Bollenstreek 2014 1.400 rr Naland, vers voor wortelen1-12-’14 Bollenstreek 2014 10 ha Kleigrond voor sla 1-10-’14 Schermer 2014 1-12-2013 Bollenstreek ‘14/’15 3.000 m2 Vollegrondskas 500 rr Zantedeschialand 10-11-2014 Noordwijk 2014 4.000 rr Hyacintenland 1-8-2015 Callantsoog 2015 5.000 rr Hyacintencontractteelt 1-8-’15 Julianadorp e.o. 2015

15532 Watergeefunit

De Tuinbouw

150,00

15531 Telmachine

Van Nobelen

3.500,00

Te huur aangeboden: Tot: Omgeving Oogstjaar ‘13/14 400 m2 Opslag/verwerkingsruimte vanaf 1-4-2014 250 rr Bloemenland 1-10-2014 N’wijkerhout 2014 700 rr Bloemenland 1-9-2014 Voorhout 2014 1.400 rr Narcissenland 15-8-2015 De Zilk ‘14/2015 600 rr Hyacintenland 1-8-2015 Noordwijk ‘14/2015

-

15529 Opslagkisten

- p.s. 20,00

15528 Oogstwagen

-

285,00

15525 Leesband met voorraadbak Bruyn

1.500,00

15524 Bunker/kantel-combinatie

Antha

1.700,00

-

400,00

15522 Afvoerband 15519 Kuubkisten

127,5x95x102 p.s. 30,00

15518 Kunstmeststrooier 15517 Veegmachine

Vicon

300,00

Tennant

2.700,00

-

2.200,00

15516 Transportband 15515 Loofklapper

Pearl Passion Informatie: Hyacinten Team Hobaho Piet Goemans jr. 06 534 302 06 Bob Siecker 06 533 795 69 Paul Verkleij 06 116 036 88 Coördinator Kwekersverenigingen: Piet Goemans sr. 06 532 950 91

p.s. 5,00

De Leeuw

900,00

Omarv

1.950,00

Antha

3.000,00

Kos

1.500,00

Nobels

300,00

Klima

150,00

-

0,30

Curver

0,25

15514 Klepelmaaier 15513 Bunker/kantel-combinatie 15508 Overschietmachine 15506 Plantmachine 15500 Ventilator 15496 Gaasbakken 15493 Tussenpootjes

Hyacinten Team Hobaho op Twitter Volg het aanbod van machines en materia@hyacintenteam

len op:

@hobahoveilen 7 maart 2014

VISIE  83

KAVB NIEUWS KEURING

Voor elk wat wils Wie is er niet met enige regelmaat op zoek naar iets anders, iets nieuws? De KAVB-keuringszaal biedt voor hen een ideaal platform. En wie thuis nog even wil nakijken wat er ook al weer allemaal stond, die kan op de Facebookpagina van de KAVB de

Is het een vroeg jaar of niet? In algemene media zingt het bericht al rond dat de natuur vijf weken vroeger is dan normaal. Dat zou betekenen dat we nu velden volop bloeiende hyacinten, tulpen en narcissen zouden moeten hebben. De vakman houdt zich rustig en stelt vast dat het heel normaal is dat de krokussen in maart bloeien, zoals nu ook het geval is. In de KAVB-keuringszaal was de afgelopen weken de lente wel te proeven, maar niet met adembenemende primeurs. Er was gewoon heel veel te zien, voor elk wat wils.

BROEIERIJ Wie bijvoorbeeld wil weten wat er aan nieuw tulpensortiment onderweg is, kan elke week

kennis nemen van die cultivars die worden geshowd vanuit het project Podiumtulpen van CNB. De afgelopen weken vielen daarbij onder meer ‘Vampire’ van A.C.M. Smit, de geurende leliebloemige ‘Greetje Smit’ van C.G. van den Berg en de geel gevlamde ‘Happy People’ op. De laatste is een mutant van ‘Happy Generation’, die rood gevlamd is. Beide cultivars hebben ook nog een fijn wit randje langs de bladeren. Heel decoratief. Deze weken staat ook het gebruikswaardeonderzoek tulp in de KAVB-keuringszaal. Nieuw sortiment dat wordt vergeleken met twee al wat oudere cultivars (‘Leen van der Mark’ en ‘Viking’) en wordt getest op onder meer de houdbaarheid. Vorige week werden de cultivars in de vaas gezet en een week later was te zien welke tulpen wel en welke niet groeien op de vaas. Ook verbloeit de een sneller dan de ander. Interessante informatie voor die broeier die op zoek is naar nieuw sortiment waar de consument veel plezier van gaat ondervinden. Boltha BV uit Breezand liet in ‘Alise’ en ‘Ice Lolly’ twee tulpen zien die bruikbaar zijn voor de broeierij op pot. Ook was hier ‘Queensland’ te zien, een aanwinst uit het kruisingsprogramma van ‘Vertuco’, die opvalt door de combinatie dubbel en stevig gefranjerd. Tulpen voor de tuin kwamen van Wentink Bloembollen. Henk Wentink voerde jaren geleden kruisingen uit binnen de groep van Tulipa greigii, met als resultaat kleurrijke, compacte zaailingen, waaronder de sterk contrasterende 977-11-03 (roze met roomwitte, brede rand).

KLEUR IN DE TUIN

Wie vroeg bloei in de tuin wil, kan prima uit de voeten met Crocus corsicus

Ook voor die telers die de consument willen bedienen met sortiment dat al vroeg voor kleur in de tuin zorgt, was er de afgelopen weken veel te vinden in de KAVB-keuringszaal. Zo maakte Sjaak de Groot indruk met diverse narcissenspecies, zoals Narcissus wilkommii en

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]

84 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

Foto’s: René Faas

inzendingen terugzien, waar nodig voorzien van kanttekeningen.

M.H. van der Zon & Zn showde ‘Charming Lady’ N. cordubensis, maar bracht hij ook een aantal enorme sneeuwklokken mee en een witte selectie van Corydalis solida. C.P.J. Breed showde onder meer Crocus corsicus, die opvalt door de fijne, donkere strepen op de lichtblauwe bloem, maar ook Scilla hohenhackeri en Lachenalia pearsonii. Die laatste is meer geschikt voor in huis. Dit geldt ook voor Veltheimia bracteata van Jan M. van Dijk. Die bracht ook bloeiende exemplaren mee van Tulbaghia simmleri in de kleuren wit, lichtroze en donkerroze. De gangbare bloeitijd van deze sterk naar ui ruikende bolgewassen is augustus-september. Eenmaal in bloei geven ze wekenlang plezier.

NARCIS De afgelopen weken was de narcis weer in al zijn variatie te bewonderen in Lisse. Bijvoorbeeld bij firma M.H. van der Zon & Zn. uit Lisse, die een fraaie pot ‘Charming Lady’ liet zien. Het betreft hier een grootkronige narcis met witte dekbladeren en een intens roze kroon. Dat geldt ook voor ‘Faith’, die werd geshowd door Fa. J.H. Oostdam uit Voorhout. Deze inzender liet ook een zaailing onder de naam Wit klokje zien. En wit was hij. Echt wit.

www.kavb.nl

HET PANEL

COLUMN

Het afgelopen jaar is er vanuit de maatschappij veel kritiek geuit op de bloembollensector. Een tv-uitzending van Zembla, artikelen in de media, vragen in de Tweede Kamer, en telkens reageerde de sector vanuit de verdediging. De KAVB heeft de afgelopen tijd veel energie gestoken in het Actieplan Bloembollensector, waarbij onder meer afspraken worden gemaakt met de overheid, een gedragscode wordt opgesteld voor telers en er wordt gewerkt aan een mentaliteitsverandering. Om zo te komen van een defensieve naar een offensieve houding. Vandaar deze keer de stelling:

Het Actieplan Bloembollensector helpt om uit de verdediging te komen Hans Smakman, teler van lelies en tulpen, Creil Ook zonder de Zembla-uitzending werd het hoog tijd dat de bollensector zich ging verdedigen tegen de onterechte aantijgingen die maar lukraak in de media werden geroepen. Het lijkt mij echter verstandig om samen met de overige plantaardige sectoren in Nederland uit te gaan leggen wat wij doen en waarom. En ook wat dat voor de leefbaarheid op het platteland en voor de staatskas betekent. De nertsenhouderij is ooit ‘losgeknipt’ van de intensieve veehouderij; had zodoende nog maar beperkte economische waarde en verdween uit Nederland. Als we niet oppassen gaat dit ook met de lelieteelt gebeuren. Laten we dus zorgen dat we als collectieve land- en tuinbouw elkaar vasthouden in deze ‘strijd’, want ook hier geldt: samen sta je sterk!

Mark van Ruiten, teler van tulpen en broeier van tulpen en lelies, Nieuwe Wetering Het is zeer belangrijk in onze sector dat er nog mensen zijn die strijden voor het vak. Ik denk dat wij onderschatten wat voor beren er in de toekomst op de weg komen. Hier in Nederland zijn wij erg van de regeltjes en dat wordt in de toekomst alleen maar erger. Als we geen actiegroep of belangenvereniging hebben die voor ons strijden hebben we in de toekomst een groot probleem. Maar de vraag is: wie gaat die kar trekken? De meeste grote bedrijven denken alleen voor de korte termijn en denken dat alles wel op zijn pootjes terecht komt. Maar niets gaat vanzelf vandaag de dag, dus steun het Actieplan Bloembollensector!

Ard Kroon, bloembollenteler te Breezand Als ondernemer zijn we al onderworpen aan een overvloed aan regels waarin wordt bepaald hoe en wat we mogen spuiten, strooien, bemesten en beregenen. De gemiddelde burger heeft hier echter geen tot weinig kennis van en daardoor moeten we keer op keer uitleg geven hoe en waarom we bepaalde dingen doen. Wanneer we door het opstellen van een ‘Actieplan Bloembollensector’ meer duidelijkheid kunnen verschaffen richting de burger/ maatschappij over ons doen en laten, dan kan dit wellicht leiden tot meer begrip en waardering voor onze sector. Voor ons als kweker kan zo’n actieplan fungeren als goede checklist om onszelf tijdens onze werkzaamheden te controleren. Het succes van een dergelijk actieplan ligt voor een groot deel bij ons telers waarbij volgens mij een van de grootste speerpunten moet zijn: communicatie.

We gaan dealen De overheid biedt sinds enige tijd de mogelijkheid aan bedrijven en organisaties om zogenaamde Green Deals met haar te sluiten. Een Green Deal ondersteunt bij de uitvoering van duurzame plannen, bijvoorbeeld op het gebied van energie, klimaat, water, grondstoffen en mobiliteit, en moet aansluiten op de praktijk, zodat duidelijke stappen kunnen worden gezet. De overheid zal daarbij proberen belemmeringen, zoals stugge regelgeving, weg te nemen. De Green Deal is geen subsidie, maar een samenwerkingsverband om belemmeringen rond allerlei projecten weg te nemen. De overheid kan met de Green Deal een rol spelen door partijen bij elkaar te brengen, kennis te verschaffen en belemmerende regelgeving te veranderen. De Green Deal richt zich op heldere, uitvoerbare plannen en wil projecten daadwerkelijk van de grond krijgen. Aan een Green Deal zijn wel voorwaarden verbonden. Zo moeten de plannen bijvoorbeeld technisch haalbaar en rendabel zijn, toegevoegde waarde hebben, snel (dat wil zeggen binnen drie jaar) resultaat opleveren en aantoonbaar leiden tot duurzame groei. Met deze steun in de rug heeft het Hoofdbestuur van de KAVB onlangs besloten om in te gaan zetten op het afsluiten van zo’n Green Deal. Met als motto ‘van defensief naar offensief milieubeleid’ gaat gewerkt worden aan de verdere invulling van de maatschappelijke opdracht van de bloembollensector, zoals vastgelegd in het Kompas op 2025. Instrumenten om het uiteindelijke doel te bereiken zijn onder meer het inzetten op gedragsveranderingen, het implementeren van duurzaamheidscans, gedegen milieurapportages en een pro-actieve communicatie over ontwikkelingen en gebeurtenissen. Dit alles met als doel om een blijvende positieve impuls te geven aan het imago van onze sector. Daarvoor wordt van iedereen in de sector verwacht dat hij een eigen inspanning verricht, vooral gericht op zijn eigen directe omgeving. Deal? René le Clercq Algemeen voorzitter

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 85

KAVB NIEUWS

Formatie KAVB weer op sterkte

Keuringsverslag Facebook populair Sinds enkele weken staat op de Facebookpagina van de KAVB een fotoverslag van de maandagse bloemenkeuring. Deze nieuwe manier van informeren is nu al een groot succes, stelt taxonoom Johan van Scheepen. “Afgelopen jaar is binnen de vereniging nagegaan op welke manier we de wekelijkse bloemenkeuring aan kunnen passen aan de eisen van de moderne ondernemer. Hierbij is onder andere gekeken naar de vorm van het wekelijkse keuringsverslag zoals dat op de KAVB-website werd geplaatst. Dat schoot eigenlijk zijn doel voorbij. Kijkend naar de ontwikkelingen in sector en maatschappij stelt de KAVB vast dat het visuele aspect steeds belangrijker wordt. Vandaar dat is gekozen voor een fotoverslag met eventueel gemaakte opmerkingen van de commissie op de Facebookpagina van de KAVB.” De reacties tot nu toe zijn erg goed, aldus Van Scheepen. “Ik krijg veel positieve opmerkingen van mensen in en om de keuringszaal. Het aantal keren dat de verslagen op de pagina worden bezocht, is al opgelopen tot vijfhonderd bezoekers per verslag. Wat we ook zien is dat deelnemers deze pagina weer gaan delen, waardoor dit zich als een olievlek verspreidt.” Belangstellenden hoeven niet zelf een Facebookpagina te hebben om het verslag te kunnen bekijken. Wie via een zoekmachine de trefwoorden KAVB, bloemenkeuring en Facebook invoert, krijgt de link naar de pagina.

Foto: PR

Maandag 24 februari is drs. ing. André Hoogendijk (32) bij de KAVB begonnen als adjunct-directeur. Hij is onder meer verantwoordelijk voor het omvangrijke werkveld duurzaamheid. Hieronder vallen onderwerpen als gewasbescherming, mineralen, waterkwaliteit- en kwantiteit, omgeving en energiebesparing. Hoogendijk rondde een opleiding Bedrijfskunde & Agribusiness aan de Hogeschool Van Hall Larenstein succesvol af, evenals een studie Geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Daarna werkte hij als adviseur en projectleider en voorzag hij overheden op lokaal, regionaal en landelijk niveau van beleidsadvies op het gebied van onder meer natuur, ruimtelijke ordening en openbare ruimte.

Formaline op agenda KAVB bestuur Onlangs heeft de KAVB een afwijzing ontvangen voor haar verzoek van oktober 2013 tot het mogelijk maken van het gebruik van Formaline in lelies via een vrijstelling in 2014. Omdat de KAVB al vele jaren voor meer toepassingen per jaar inzet op een dergelijke vrijstelling, is onlangs in het Hoofdbestuur gesproken over de vrijstellingsaanvragen die dit jaar nog volgen. Het bestuur is van mening dat, ondanks de afwijzing voor Formaline, de KAVB in moet blijven zetten op het verkrijgen van vrijstellingen voor het gebruik van Formaline. In het recente verleden is ook al eens een afwijzing van vrijstelling voor het gebruik in lelies ontvangen. Toen hebben enkele ondernemers die het middel gebruikten een boete ontvangen. Naar aanleiding hiervan is de KAVB samen met de betrokken telers een juridische procedure gestart. Deze procedure loopt nog. In het komende nummer van BloembollenVisie zal uitgebreid aandacht besteed worden aan het Formalinedossier en de recente ontwikkelingen.

KAVB zet in op ‘Green deal’ De KAVB gaat aan de slag om met de overheid een actieplan op te stellen voor de bloembollensector. Dit heeft het KAVB-Hoofdbestuur vorige week besloten. Volgens het bestuur kan hiermee op positieve wijze naar oplossingen gezocht worden voor knelpunten op milieugebied. Zo kan onder andere gekeken worden naar alternatieven voor belemmerende regelgeving. In het actieplan zal ook worden ingezet op een mentaliteitsverandering, een brede uitrol van de eerder in Noord-Nederland door lelietelers opgestelde gedragscode en het opstellen van een milieurapportage voor de bloembollensector.

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]

86 • BLOEMBOLLENVISIE • 7 maart 2014

www.kavb.nl

Uitzondering van gelegenheidswerkers in pensioenregeling vervalt

Maandag 17 maart vindt in de keuringszaal van de KAVB de jaarlijkse Speciale Hyacintenkeuring plaats. Al vele jaren is tijdens deze keuring een breed en modern sortiment hyacinten te zien in een prima kwaliteit. Inzenders kunnen tot 10.00 uur hun inzending opstellen. Er kan worden deelgenomen in een groot aantal prijsvragen, waaronder hyacinten-op-pot, snijhyacinten, dubbele hyacinten en collecties. Een jury kiest uit alle prijsvragen in principe één winnaar. De keuring vindt plaats bij CNB, Heereweg 347 in Lisse.

Foto: René Faas

Foto: René Faas

De komende jaren zal de wetgeving rondom arbeid ingrijpend wijzigen. De overheid heeft de afgelopen tijd, op grond van het in 2013 gesloten Sociaal Akkoord, een aantal wetten en regels zodanig aangepast, dat werkgevers en werknemers daar de gevolgen van zullen merken. Het betreft onderwerpen als hoogte en duur van de WW, instroom mensen met een beperking, ontslag en alles wat daarmee samenhangt, en flexibilisering van de arbeid. De eerste veranderingen voor flexibele arbeid gaan in per 1 juli 2014; hierover volgt binnenkort meer informatie. Daarnaast gaat er ook iets veranderen in de uitzonderingspositie die gelegenheidswerkers tot nu toe hebben in het pensioenfonds. Dit betreft voornamelijk scholieren, studenten, huisvrouwen en –mannen en asielzoekers die in een jaar een aaneengesloten periode van maximaal acht weken werk verrichten bij eenzelfde werkgever. Tot nu toe hoefde de werkgever geen pensioenpremie af te dragen voor deze categorie werknemers. Deze uitzondering is echter in strijd met de wet op de gelijke behandeling en daarom heeft het bestuur van het Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw (BPL) besloten deze uitzondering per 1 april aanstaande te laten vervallen. De Werkgeverscommissie van de KAVB besprak onlangs deze wijziging. Voorzitter van de Werkgeverscommissie is algemeen voorzitter van de KAVB René le Clercq. Hij licht toe wat de reden is van deze wijziging. “De regeling voor gelegenheidswerk hield in dat tot acht weken er geen pensioenpremie hoefde te worden betaald. De achtergrond hiervan was vooral een hele praktische, namelijk de administratieve belasting van pensioenfondsen. Moet je tientallen jaren de gegevens bijhouden van vaak hele kleine pensioenaanspraken? De regeling gelegenheidswerk was vooral voor de fruitteelt en bollenteelt prima om een korte piekperiode zonder al te veel rompslomp op te vangen. Maar er is ook een andere kant aan deze zaak: de gelijke behandeling. In principe heeft namelijk iedereen die werkt recht op pensioenopbouw. Dat is nu bij gelegenheidswerkers niet het geval, en dus is sprake van een onwettige situatie. Het BPL heeft dit aangepast door ook voor gelegenheidswerkers te bepalen dat hiervoor pensioenpremie moet worden afgedragen.” Helaas worden bloembollentelers, fruit- en vollegrondsgroentetelers hier negatief door getroffen. Vandaar dat in de KAVB-wergeverscommissie is gediscussieerd over eventuele alternatieven. Le Clercq: “Er zijn diverse varianten besproken, waaronder het voor ieder personeelslid, dus ook de vaste medewerker, het moment waarop hij of zij pensioenpremie gaat betalen twee maanden op te schuiven; de zogenoemde wachtperiode. Dat kan echter alleen als alle sociale partners hiermee instemmen, en dan ook nog voor 1 april 2014. Hier wordt nu door de gezamenlijke werkgeverspartijen stevig op ingezet.”

Speciale Hyacintenkeuring

Jaarvergadering Hyacint Op 20 maart vindt in de namiddag op Keukenhof in Lisse de jaarvergadering van de KAVB-productgroep Hyacint plaats. Er zal uitgebreid stilgestaan worden bij de maatregelen die genomen worden om Erwinia beheersbaar te houden. PPO zal de stand van zaken op het gebied van onderzoek naar deze bacterie tezamen met andere actuele onderzoeksresultaten toelichten. Ook de stand van zaken van het hyacintenfonds komt aan bod. Traditiegetrouw zullen de ervaringen van de BKD met de kwaliteitskeuringen van het afgelopen jaar niet ontbreken. Tijdens de bijeenkomst worden tevens de prijzen van de hyacintenparade uitgereikt. De jaarvergadering wordt afgesloten met soep en broodjes, waarna Hobaho het roer overneemt met de vakavond bol-op-pot. Voorafgaand aan de vergadering is er gelegenheid de Hyacintenshow in het Willem-Alexander Paviljoen te bezoeken. KAVB-leden ontvangen vooraf een uitnodiging.

7 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 87

Peter de Wit, Wit Flowerbulbs BV ‘t Veld, 60 ha. tulpen

E V E I T C E F F E VOOR EEN ING D J I R T S E B N E LUIZ “Calypso is dé basis van onze strategie om virusverspreiding te voorkomen. We starten al vroeg met de luisbestrijding en voegen wekelijks 0,15 liter Calypso aan de vuurbestrijding toe. We hebben een ‘lastig’ assortiment met veel virusgevoelige cultivars, en houden op deze wijze het virus prima onder de duim.”

Calypso in ’t kort: ▶ Toegelaten in alle soorten bloembol- en knolgewassen ▶ Voor de bestrijding van diverse soorten luizen, cicaden en kevers ▶ Toepasbaar voor, tijdens en na de bloei ▶ Vloeibare formulering Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig.

Naast de uitgebreide kennis en ervaring op ons vakgebied onderscheiden wij ons door het bedenken van creatieve oplossingen, het leveren van kwaliteit en het verlenen van snelle service. ° KLIMAATBEHEERSING ° CO2- EN ETHYLEENREGELING ° KRACHT-, LICHT- EN

HUISINSTALLATIES ° PROGRAMMA’S VOOR

BOLLENCELLEN EN KASSEN ° ZONNEPANELEN ° KEURING EN INSPECTIE VAN

Bij verwerkingslijnen voor de zomerproducten wel eens gedacht aan Total Systems?

INSTALLATIES ° ADVISERING

Total Systems - Industrieweg 31 - 1775 PV Middenmeer - Tel. 0227-501211 Fax 0227-501853 [email protected] Total Systems-BV Industrieweg 31 1775 PV Middenmeer tel. +31(227) 501211 www.totalsystems.nl Ton Zuidema: 0653224915

Zandvaart 25, 1764 NK Breezand Telefoon: (0223) 52 1500

Frank Warnaar: 0610924242

[email protected] www.kaandorp-wijnker.nl

352/21*;3 9225((1237,0$$/5(68/7$$7ಹ727+(7(,1' 9 %HYRUGHUWGHHIIHFWLYLWHLWYDQPHHJHVSRWHQJHZDVEHVFKHUPLQJVPLGGHOHQಹ µµNRQGHUJRHGHRPVWDQGLJKHGHQ 9 'RRUYHUEHWHUGH 9 XLWYORHLLQJ 9 KHFKWLQJ 9 RSQDPH Standaard

kwaliteit beweegt ons!

+ Prolong

XP

KOPMACHINE Polytechniek ontzorgt bij het realiseren en onderhouden van uw technische installaties

Deze kopmachine heeft een vierwielaandrijving en wielen van ø 1 meter diameter met tractorprofiel, zodat er ook tijdens extreme weersomstandigheden goed gekopt kan worden. Door het grote rondsel, diameter ø 1 meter, is de kopcapaciteit/rijsnelheid zeer hoog en de afvoervijzel heeft door zijn grote capaciteit geen problemen om de koppen in de paden te transporteren. De machine is leverbaar met: s "ENZINEOFDIESELMOTOR s  n SPOORBREEDTE s %LEKTRONISCHEWATERPAS s HANDSBEDIENING

Advisering - Koudetechniek - Luchtbehandeling - Watertechniek Verwarming - Regeltechniek - Elektrotechniek - Service & Onderhoud

WWW.POLYTECHNIEK.NL Koggeweg 63, 1607 MT Hem. Postbus 2, 1606 ZG Venhuizen. Telefoon 0228-54 54 54. E-mail: [email protected]

Voor informatie: 4NJU
$POTUSVDUJF
#7

;BOESVJUFS




-+
8JOLFM 5FM


ÃÃ'BY


ÃFNBJM
JOGP!FBTZDBSSJFSOM

Laagste viruspercentage door afwerende werking Oók toegelaten tijdens de bloei

De juiste chemie voor de beste luisbestrijding BASF Nederland B.V. Divisie Agro | Postbus 1019 | 6801 MC Arnhem T. (026) 371 72 71 | www.agro.basf.nl | Twitter: @BASFagronl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

Bolwerk automatiseert de administratie van uw bloembollenkraam en vaste planten

Bel (0570) 644 115 www.agrovision.nl

Trekkers te koop gevraagd

  





Voor export alle types • • • •

Massey Ferguson John Deere Same Universal / UTB

• • • •

Landini Ford Fiat Zetor

Schade, roest of mankementen geen bezwaar. U kunt alles aanbieden! H&G Exporttractors Abbestederweg 30 B T 06 10922015

1759 NB Callantsoog T 06 53672173

www.exporttractors.nl

Tel Auto

: 0223-522135 : 06-53719915

Fax: 0223-521480 E-mail: [email protected]

Kijk nu op onze website www.fredsteenvoorden.nl Ook maken wij nieuwe spoelmachines!

Specialist in groen veilen! U overweegt groen te gaan veilen? Een succesvolle groene veiling vraagt een goede voorbereiding! Het veilingteam van Hobaho is expert in deze specifieke manier van veilen en is gaarne bereidt u vrijblijvend vakkundig advies te geven! Neem voor informatie contact op met: Patrick Blijleven - 06 2021 8999 | Kees Hopman - 06 1502 0994 Of uw eigen intermediair.

Verbindt • Adviseert • Organiseert www.hobaho.nl • [email protected]

3 x Compas afvoer/pel-leesband 80cm x 900cm frequentie geregelde snelheid. 2 x Compas band 20cm x 450cm in goede staat. 1 x Compas band 20cm x 490cm in goede staat. 1 x Compas afvoerband 30cm x 1100cm(kan korter) moet nieuwe band om 1 x Compas afvoerband 20cm x 1000cm in nette staat met stuursnaren. 1 x Compas afvoerband 60cm x 130cm op laag pootstel in knappe staat. 1 x Compas gebruikte pel/leesband breedte 120cm, lengte 650cm of korter met nieuwe frequentie regelaar, nieuwe motor en aandrijfrollen. ABS AFP 0831.3 M13/6 Dompelpomp 10m3 bij 4 M//WK 50m3 bij 1 M//WK 1,8Kw 9 stuks ABS dompelpompen van 60 tot 100m3 per uur Afzuiger/exhauster 30kw in/afvoerpijp Ø500mm in zeer goede staat met schakelkast Allround trommelspoeler 2500 x 1300mm opknapper Allround trommelspoeler 1650 x 5000mm dubbel portaal, zo uit het werk, gereviseerd of geheel gestraald en gespoten de keus is aan u. Allround combi trommelspoelmachine met kluitenscheider, trommel 3750 x 1650 zo uit het werk of geheel gereviseerd. Allround bunker 5000 x 1500 band breedte geschikt voor kippers, ketting aan gedreven band met frequentie geregelde snelheid, opties oog, gegalvaniseerde uitvoering. Van Dijke zwenkband 90 x 3000mm in goede staat. Botman stenen/kluitenscheider type 600K rechts geheel gereviseerd. Botman trommel spoeler 1650 x 3750mm, moet nog geheel opgeknapt worden Botman kistenvuller geschikt voor 120 x120cm kisten en 120 x 150cm kisten, heen en weerband 300 x 60cm, nieuwe bovenbouw, cilinders en schakelaars, gestraald en gespoten, als nieuw Flygt dompelpomp 3085 70m3 per uur Palletstelling als nieuw 5,30mtr. Hoog, diepte 1,10mtr. breedte liggers 2,70mtr. draagvermogen 3 ton per vak scherp geprijsd bel voor meer info! Steenvoorden gepoedercoate vellenbakken nieuw, 120cm breed met keuze uit links/rechts of achteruitloop Steenvoorden nieuwe kluiten/stenenscheiders grote capaciteit, standaard gepoedercoat en kluitenband links of rechts te monteren, scherp geprijsd, bel voor meer info Voor alle onderdelen, onderhoud en service van uw Botman machines en ook andere merken, o.a. Antha, Compas.  s sFred Steenvoorden

N A G N I HAV FE I L E M I T AMAZING

t c u d o r p Uw ! l a a t i v r lange Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig.

Luna PRIVILEGE is het nieuwe fungicide met een uitstekende werking op bodemschimmels als droogrot en sclerotinia. Dit leidt tot een: ▶ hogere bolopbrengst ▶ verbeterde bolkwaliteit

/BayerCropNL