Afscheidsrede. Intreeredes. Microbiologie is mijn hobby 02 december :00 uur Prof.dr. J.G. Kuenen Faculteit Technische Natuurwetenschappen

De intreeredes, afscheidsredes en alle promoties worden gehouden in de Aula van de TU Delft, Mekelweg 5, Delft

seismiek te halen in termen van vloeistofstroming, zodat tijdig in de ondergrondse processen ingegrepen kan worden.

Voor vagen met betrekking tot deze agenda kunt u contact opnemen met Maarten van der Sanden, Wetenschapsvoorlichter TU Delft,

Afscheidsrede

T: 015 278 5454 E: [email protected]

Intreeredes 4D seismiek voor een efciënte en duurzame energievoorziening 14 december 2005 | 15:00 uur Prof.dr.ir. R.J. Arts | Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen Met de groeiende vraag naar energie groeit ook de behoefte aan fossiele brandstoffen wereldwijd. Waar in het verleden nieuwe vondsten van olie- en gasvelden de trend van groeiende energiebehoefte nog gemakkelijk bij konden houden, wordt dat nu een steeds grotere uitdaging. Eén van de oplossingen hiervoor is meer olie- en gas uit bestaande velden te halen door het verbeteren van productiestrategieën. Vooral op het gebied van oliewinning valt nog veel winst te behalen, gemiddeld wordt slechts 30% van de olie in een reservoir aanwezig geproduceerd. 4D seismiek, waarbij de 4e dimensie staat voor het in de tijd herhalen van de metingen, is een belangrijk middel om deze verbetering te bewerkstelligen. Het bijna continue beeld van de ondergrond verkregen met 4D seismiek tijdens productie helpt om de productiestrategie te optimaliseren. Een gevolg van het toenemende energieverbruik uit fossiele brandstoffen is echter de toenemende concentratie van broeikasgassen (vooral CO2) in de atmosfeer. Dit heeft weer gevolgen voor het klimaat. Een belangrijke optie om deze atmosferische concentraties op korte termijn (binnen 10 jaar) en op grote schaal te verminderen is ondergrondse opslag van opgevangen CO2. Voor deze opslag is monitoring vereist zowel uit veiligheids- en milieuoverwegingen, als ook uit economische motieven in verband met de handel in en mogelijke belasting op CO2-uitstoot. Ook hierbij speelt 4D seismiek een cruciale rol. In beide toepassingsgebieden is het onderzoek erop gericht zoveel mogelijk informatie in de tijd uit de 4D

Microbiologie is mijn hobby 02 december 2005 | 15:00 uur Prof.dr. J.G. Kuenen | Faculteit Technische Natuurwetenschappen Micro-organismen zoals bacteriën, schimmels en gisten zijn overal en de samensteling van het milieu bepaalt welke daarvan kunnen groeien en hoe snel ze kunnen groeien. Deze micro-organismen zijn in feite de grote recycleaars en opruimers van de natuur. Hoewel ze meestal niet met het blote oog te zien zijn spelen ze een dominante rol op aarde. In iedere gram grond bevinden zich vele miljoenen bacteriën en schimmels. Ze zijn vrijwel allemaal ongevaarlijk en zorgen er voor dat de voedingsstoffen, die in dode planten en dieren vast zijn gelegd, weer beschikbaar komen voor planten, die op hun beurt weer worden gegeten door dieren. Diezelfde micro-organismen worden benut om nuttige karweien voor de mens te doen, onder goed gecontroleerde omstandigheden. Voorbeelden daarvan zijn afvalwaterzuivering, antibioticaproductie en alcohol maken. De moderne microbiologie en de kennis van het DNA (“genomics”) maakt het mogelijk dat deze microorganismen steeds beter kunnen worden benut in de industrie. Ook worden ieder jaar tientallen helemaal nieuwe bacteriën gevonden met vaak unieke toepassingsmogelijkheden. De tijd is daarom nu rijp voor het geleidelijk omschakelen van de op olie gebaseerde - naar een op biomaterialen gebaseerde chemische industrie: Industriële Biotechnologie. Uitgangspunt is dat onze voedingsindustrie enorme stromen reststoffen produceert, die thans weinig waarde hebben. Die kunnen als voedsel en als grondstof dienen voor de micro-organismen die daarvan op een milieuvriendellijke wijze chemicaliën, geneesmiddelen en, bijvoorbeeld, bioalcohol als motorbrandstof kunnen maken. De Delftse collegae en ik zijn er zeker van dat we door het toepassen van micro-organismen een majeure bijdrage kunnen leveren aan het gebruik van hernieuwbare grondstoffen ter voorkoming van verdere CO2.-uitstoot en voor een schone productie van allerlei nuttige materialen. Delft heeft daarom het initiatief genomen om te komen tot de oprichting van

Wetenschapsagenda TU Delft, december 2005

1

een Nederlands Instituut voor Industriële Biotechnologie (NIIB), dat de hoogwaardige Nederlandse kennis op dit gebied bundelt. Het NIIB zal onze status als kennisland op dit gebied méér dan waar kunnen maken. Het NIIB is daarom een echte investering in ons aller toekomst.

Promoties Gemeenschappen 05 december 2005 | 10:30 uur mw. R. Kumaraswamy | Msc in Applied Microbiology, Bharathiar U., India promotoren: Prof.dr. J.G. Kuenen (fac TNW) en Prof.dr.ir. M.C.M. van Loosdrecht (fac TNW)

Eco-physiological characterization of microbial communities in BioDeNox reactors Stikstofoxiden (NO en NO2 of kort: NOx) zijn allebei gassen die kunnen bijdragen aan het “broeikaseffect” als ze in de aardse dampkring aanwezig zijn. Industriële rookgasemissies dragen voor 17% bij aan de totale hoeveelheid van deze stikstofverbindingen, die door menselijke activiteiten in de dampkring terecht komt. Behandeling van rookgassen om uitstoot van stikstofoxiden te voorkomen, is al enkele decennia geleden gestart. Diverse chemische en microbiologische technieken zijn ontwikkeld, waarvan het “BioDeNOX” proces een recent voorbeeld is. Dit biologische proces om stikstofoxiden (NOx) uit rookgas te verwijderen, werkt via micro-organismen, die stikstofmonoxide (NO) tot het onschuldige stikstofgas (N 2 ) reduceren (met ca. 78% een hoofdbestanddeel van onze dampkring), bij een temperatuur van 50 tot 55 ºC. Vele procesmicrobiologen hebben geprobeerd om met reinculturen of co-cultures dit doel te bereiken, maar het gebruik van een populatie van vele bacteriesoorten is nog nauwelijks onderzocht. In 1999 is door Buisman et al. het “BioDeNOx” proces ontwikkeld voor de verwijdering van NO uit rookgassen, waarbij eerst een mengsel van stikstofoxiden (NOx) wordt gebonden aan een Fe(II)EDTA2- complex in waterige oplossing. Vervolgens wordt de aan dit nitrosyl-complex (Fe(II)EDTA.NO2-) gebonden stikstofmonoxide door bacteriën gedenitriceerd tot stikstofgas (N2). Voor verder lezen: - Biotechnology for odor and air pollution control, 2005 - Environmental pollution control microbiology Online

2

Wetenschapsagenda TU Delft, December 2005

resource by Ross E. McKinney, 2004 - Bioreactors for waste gas treatment ed. by C. Kennes and M.C. Veiga, 2001

Synthese 06 december 2005 | 10:30 uur hr. M.S. Hamdy Mohamed Saad | MSc. Physical Chemistry, Helwan U., Egypte promotoren: Prof.dr. J.A. Moulijn (fac TNW) en Prof.dr. T. Maschmeijer (Sydney U., Australië)

Functionalized TUD-1: Synthesis, characterization and (photo)catalytic performance Voor verder lezen: - Supported metals in catalysis, 2005 - Zeolites and mesoporous materials at the dawn of the 21st century proceedings of the 13th International Zeolite Conference, 2001 - Basic principles in applied catalysis. 2004

Fourier 06 december 2005 | 13:00 uur hr. P.M. Zwartjes | doctorandus in de geofysica promotor: Prof.dr.ir. A. Gisolf (fac TNW) toeg.prom. : Dr.ir. D.J. Verschuur (UHD-fac TNW)

Fourier reconstruction with sparse inversion In seismische exploratie wordt een afbeelding van de ondergrond gegenereerd uit seismische data middels verscheidene data processing algoritmen. Indien de data niet bemonsterd is op een regelmatig rooster, kunnen er artefacten ontstaan in het uiteindelijke plaatje. Fourier reconstructie is een interpolatiemethode die kan bijdragen aan de reductie van deze artefacten door regelmatig bemonsterde data te genereren uit zulke onregelmatige data. De methode werkt door via de kleinstekwadraten methode de Fourier coëfficiënten te schatten uit de data. Uit deze geschatte coëfficiënten wordt vervolgens de data gereconstrueerd op het regelmatige rooster. In dit proefschrift is deze data reconstructie methode signicant verbeterd door de observatie dat seismische data meestal kan worden beschreven met een gering aantal Fourier coëfficiënten, hetgeen in de inversie ingebracht wordt middels een schaarsheideis aan het te vinden model. Deze zogeheten sparse inversion aanpak verbetert de data reconstructie in grote gaten en maakt het ook mogelijk, na enkele additionele wijzigingen, spatieel gealiasde seismische data te reconstrueren. Tevens kan hiermee ook mariene

‘streamer’ seismische data, die schaars bemonsterd is in vier spatiële coördinaten, worden gereconstrueerd, indien bemonstering in de azimuthale coördinaat verdubbeld wordt ten aanzien van de huidige acquisitie praktijk. Voor verder lezen: - Fourier transforms of invariant functions on nite reductive Lie algebras Online resource by Emmanuel Letellier, 2004 - Harmonic functions on groups and Fourier algebras by Cho-Ho Chu and Anthony To-Ming Lau, 2002 - Pointwise convergence of Fourier series by Juan Arias de Reyna, 2002

Rock & Roll 06 december 2005 | 15:30 uur hr. B. Hoand | civiel ingenieur promotoren: Prof.dr.ir. J.A. Battjes (em. (2004) hgl. fac CiTG) en Prof.ir. K. d’Angremond (em. (2001) hgl.fac CiTG)

Rock and Roll. Turbulence-induced damage to granular bed protections

Turf 07 december 2005 | 10:30 uur hr. C. Zwanenburg | civiel ingenieur promotor: Prof.dr.ir. F.B.J. Barends (fac CiTG)

Three-dimensional anisotropic consolidation behaviour of peat

Elektronica 07 december 2005 | 13:00 uur hr. G.P. Reitsma | elektrotechnisch ingenieur promotor: Prof.dr. J.R. Long (fac EWI)

Design of electromagnetically compatible electronics EMC is een kanaalcapaciteits probleem, waarbij door middel van aanpassing van de signaalcodering, signaalbewerking en reductie van ongewenste koppeling tussen kanalen, de kans op corruptie van de overgedragen informatie wordt geminimaliseerd. Voor de topologie van elektronische circuits betekent dit, dat door middel van filteren en beperking van omhullende- en kwadratische detectie, een overdracht wordt verkregen die omkeerbaar is, zodat de scheidbaarheid tussen signalen behouden blijft.

Om ongewenste koppeling te voorkomen, moeten gemeenschappelijke geleiders en parasitaire antennes worden geëlimineerd. Alle potentiële parasitaire antennes in een circuitlay-out kunnen systematisch worden opgespoord met behulp van grafentheorie. Lus antennes worden gevonden als graafcircuits en dipoolantennes als graafsneden. Voor analyse en vericatie van de EM compatibiliteit van een circuitlay-out, is een nieuw algoritme geïntroduceerd voor extractie van een equivalente circuitbeschrijving. In tegenstelling tot bestaande algoritmen worden de circuitparameters niet op basis van de geëxtraheerde spanning-stroom overdracht bepaald, maar op basis van de EM-vermogens overdracht tussen circuit componenten. Deze methode is nauwkeuriger, omdat geen quasi statische benadering van het EM-veld nodig is, zodat geen accumulatie van fase fouten kan ontstaan. Daarnaast wordt bij spanning extractie impliciet aangenomen dat de EM vermogens overdracht geconcentreerd is tussen de klemmen van een component. Deze aanname is alleen geldig voor een lay-out op basis van transmissie lijnen. Circuit extractie op basis van de EM-vermogens overdracht tussen component heeft deze beperking niet en kan daarom op elk type lay-out worden toegepast. Voor verder lezen: - Radio frequency interference mitigation in radio astronomy, by Albert-Jan Boonstra, 2005 - Electromagnetic compatibility handbook by Kenneth L. Kaiser, 2005 - Interconnection noise in VLSI circuits by Francesc Moll, 2004 - Automotive electromagnetic compatibility (EMC) by Terence Rybak, 2004 - Interference analysis and reduction for wireless systems by Peter Stavroulakis, 2003

Enterprise 07 december 2005 | 15:30 uur hr. M.P. McDonald | Master of arts in Economics, Triniti College, Hartford, USA. promotoren: Prof.dr. P.G.W. Keen (fac TBM) en Prof.dr. H.G. Sol (fac TBM)

Architecting the enterprise: an approach for achieving performance, integration, consistency and exibility


3

Asymptoten 08 december 2005 | 10:30 uur mw. M. Zarubins’ka | Mathematician in Applied Mechanical Engineering , Dnipropetrovsk State U., Oekraïne. promotor: Prof.dr.ir. A.W. Heemink (fac EWI) toeg.prom.: Dr.ir. W.T. van Horssen (UHD-fac EWI)

On aspects of asymptotics for beam and plate equations. Flexibele strukturen zoals hangbruggen, hoge gebouwen of electriciteitskabels zijn vaak onderhevig aan trillingen die opgewekt worden door wind of aardbevingen. In sommige gevallen leiden zulke trillingen tot grote schade. In 1940 bezweek de Tacoma Bridge bijvoorbeeld in z’n geheel door torsie-trillingen van het brugdek opgewekt door de wind. Dit voorval maakte het belang van één het ontwikkelen van nieuwe ontwerpmethoden voor windbestendige structuren duidelijk. In dit proefschrift worden verschillende eenvoudige modellen voor lineaire en niet-lineaire trillingen van elastische strukturen, zoals balken en platen, beschouwd. In de meeste gevallen beschouwen we begin-randwaardeproblemen die bijvoorbeeld de verticale uitwijking van deze balken of platen beschrijven. Verder bestuderen we beginrandwaardeproblemen die gekoppelde torsie- en verticale trillingen van balken beschrijven. Deze begin-randwaardeproblemen dienen als eenvoudige modellen voor trillingen van brugdekken of kabels, die door de wind opgewekt worden. De beginrandwaardeproblemen zijn bestudeerd met behulp van meer-tijdschalen storingsmethoden. Formele benaderingen van de oplossingen worden geconstrueerd in de vorm van machtreeksen in een kleine parameter. Voor een zwak niet-lineaire plaatvergelijking is aangetoond voor welke parameterwaarden interne resonanties kunnen optreden. Voor dit geval wordt onderbouwd of een het afbreken van een oneindige reeks voor de formele benadering gerechtvaardigd is. Ook zijn het bestaan en de eenduidigheid van de oplossingen, en de asymptotische geldigheid van de benaderingen voor lange tijdschalen aangetoond. In de problemen die trillingen van platen of balken in een windveld beschrijven is een ‘engineering’ aanpak gebruikt. Om de ongewenste trillingen te onderdrukken zijn verschillende typen dempers aan de platen of balken bevestigd. Voor verder lezen: - Weakly nonlinear beam equations an asymptotic analysis by Gerdineke Judith Boertjens, 2000

4


- Asymptotic methods for ordinary differential equations by R.P. Kuzmina, 2000 - Exact solutions for buckling of structural members Online resource by C.M. Wang, 2005

Integratie 08 december 2005 | 13:00 uur hr. M.B. Gerber | Magister Ingenieriae Electrical and Electronic, Rand U. Johannesburg, Zuid Afrika promotor: Prof.dr. J.A. Ferreira (fac EWI)

The electrical, thermal and spatial integration of a converter in a power electronic module. Dit proefschrift gaat over het ontwerp en de implementatie van een vermogenselektronische omzetter. De omzetter is geïmplementeerd in een een vermogenselektronische module met hoge vermogensdichtheid die in staat is te werken in een omgeving met hoge temperaturen. Door de complete vermogenselektronische omzetter, inclusief de passieve componenten, op te nemen in de module is een Integrated System Module (ISM) gerealiseerd. De onderlinge afhankelijkheden en trade-offs tussen het elektrische, thermische en ruimtelijke ontwerp zijn geïdentificeerd en nagegaan. De onderlinge afhankelijkheden en trade-offs tussen de drie ontwerpen zijn op een dusdanige manier gemanipuleerd dat de ISM, binnen hetzelfde volume, aan alle specicaties (elektrisch, thermisch en ruimtelijk) voldoet. Verschillende technieken voor het manipuleren van het ontwerp zijn nagegaan. Dit is de kern van het proefschrift. Een 2kW DC/DC ISM voor toepassing in een automobielomgeving is experimenteel geïmplementeerd, gebaseerd op het onderling afhankelijke ontwerp. De ISM werkt in het motorcompartiment van een passagiersvoertuig en wordt gekoeld met het koelwater van de motor dat een nominale temperatuur van 85°C en een maximale temperatuur van 125°C heeft. Onder deze condities behaalt de experimentele ISM, die het complete vermogensconversiesysteem bevat, een vermogensdichtheid van 6.1kW/dm3 (100W/in3) met een maximale temperatuurtoename van 30°C. Voor verder lezen: - Lock-in thermography basics and use for functional diagnostics of electronic components by O. Breitenstein, 2003 - Demystifying switching power supplies by Raymond A. Jr. Mack, 2005 - Power electronic modules design and manufacture Online resource by William W. Sheng, 2005

Luchthaven 08 december 2005 | 15:30 uur hr. Vormer | ingenieur luchtvaart- en ruimtevaart promotor: Prof.dr.ir. J.A. Mulder (fac LR)

Theoretical and operational aspects of optimal airport arrival trajectories. Deze studie richt zich op de vliegbanen die worden gebruikt om vliegtuigen van en-route luchtruim naar een luchthaven te leiden. Hoewel er momenteel enige ruimte is om deze aan een specieke situatie aan te passen, zijn ze gewoonlijk grotendeels gebaseerd op gepubliceerde standaardbanen. In deze studie wordt het optimaliseren van de aankomstbanen onderzocht, gebruikmakend van informatie over de huidige situatie. Een scheduling algoritme wordt ontwikkeld dat is gebaseerd op een multi-objective genetisch optimalisatie algoritme. Fast-time simulaties worden uitgevoerd voor verkeer aankomend op luchthaven Schiphol te Amsterdam. Het wordt aangetoond dat het optimaliseren van de aankomstbanen de potentie heeft om de vliegtuigdoorvoer te verhogen en de belasting op de omgeving te verminderen. Het optimaliseren van de aankomstbanen zou implicaties kunnen hebben voor de taken van vliegers en verkeersleiders. Met behulp van experimenten in een vluchtsimulator is bestudeerd wat de invloed is van de vorm van de baan op de belasting die aan de vlieger wordt opgelegd. Een aantal metrieken worden voorgesteld om deze invloed te beschrijven. Deze metrieken worden vervolgens gebruikt om de gevolgen van het gebruik van geoptimaliseerde aankomstbanen in plaats van standaardbanen voor vliegers te onderzoeken. Het wordt bovendien bestudeerd of displays in ontwikkeling die vliegers informatie geven over de 4-D vliegbaan kunnen helpen om de belasting die aan de vlieger wordt opgelegd te verminderen. De gevolgen van het gebruik van geoptimaliseerde aankomstbanen voor de belasting die aan luchtverkeersleiders wordt opgelegd, zijn bestudeerd eveneens met behulp van metrieken. Voor verder lezen: - Fundamentals of transportation engineering a multimodal systems approach by Jon D. Fricker, 2004 - Airport planning and management by Alexander T. Wells and Seth B. Young, 2004 - Airport systems: planning, design, and management by Richard de Neufville and Amedeo R. Odoni, 2003

Politiek 09 december 2005 | 10:30 uur hr. M.A. Nilsson | MSc of Science in Business Administration and Economics, Lund U., Zweden promotoren: Prof.dr.ir. W.A.H. Thissen (fac TBM) en Prof. R.E. Kasperson (Clark U., USA)

Connecting Reason to Politics: Assessments, Learning and Environmental Policy Integration in Swedish Energy Policy. Deze dissertatie beoogt bij te dragen aan een beter begrip van de wijze waarop duurzaamheidsoverwegingen in beleidsprocessen geïntegreerd kunnen worden. Drie doelstellingen staan hierbij centraal. Ten eerste, het onderzoeken van het probleem: hoe kan integrale beleidsvorming analytisch gezien opgevat worden en wat is de actuele stand van zaken op dit gebied in sectorale beleidsvorming? Ten tweede, het verklaren van empirisch geobserveerde patronen: welke omstandigheden hebben beleidsintegratie mogelijk gemaakt dan wel tegengewerkt? Ten derde, het doen van aanbevelingen: hoe zouden instituten en evaluatiesystemen opgezet moeten worden om de kansen voor integrale beleidsvorming te verhogen? De dissertatie ontwikkelt langs deze lijn een model voor het analyseren van de integratie van milieubelangen in beleidsvorming als een tweede orde leerproces waarin sectorale beleidsmakers hun begrip van kernproblemen, doelen en strategieën met betrekking tot duurzame ontwikkeling herformuleren. Dit model combineert theoretische perspectieven omtrent beleidsnetwerken, leren en leerprocessen, instituties en gebruik van kennis in beleidsvorming. De empirische analyse concentreert zich op het analyseren en, voor zover mogelijk, verklaren van het ontstaan en de ontwikkeling van leerprocessen en van beleidsintegratie in het Zweedse energiebeleid, en het nader analyseren van de beleidsprocessen en hun uitkomsten in verschillende ronden en stadia van beleidsformatie gedurende de laatste twee decennia. In een meer gedetailleerde empirische analyse van de ontwikkeling van nucleair- en klimaatbeleid in Zweden, wordt het al of niet tot stand komen van leerprocessen onderzocht en gerelateerd aan institutionele regels (zoals waar, hoe en door wie besluiten worden voorbereid en genomen) en aan beleidsevaluatiestudies (in welke soorten van duurzaamheidgerelateerde kennis wordt voorzien, voor welk doel en in welke vorm). Leerprocessen blijken met name te zijn opgetreden bij onderwerpen die niet zeer omstreden waren of een sterk politiek karakter hadden, met gematigde niveaus van belangenconicten en met een internationale druk


5

op de agendavorming; voorts bleek het belangrijk dat initiatief en leiding lagen bij de “mainstream” uit de sector; dit gaf geloofwaardigheid en vertrouwen aan het proces en die leidde tot een focus op het ontwikkelen van afspraken over gemeenschappelijke problemen en het expliciet maken van conicterende doelen en beleidsdilemma’s.

Zandsteen 12 december 2005 | 10:30 uur hr. F.A.H. Al-Abduwani | Master of Engineering in Petroleum Engineering, Heriot-Watt U., Edinburgh, UK promotor: Prof.dr. P.K. Currie (fac CiTG) toeg.prom.: Dr.ir. W.M.G.T. van den Broek (UHD-fac CiTG)

Internal ltration and external lter cake build-up in sandstones.

Bellen 12 december 2005 | 13:00 uur hr. W.K. Harteveld | natuurkundig ingenieur. promotoren: Prof.dr. R.F. Mudde (fac TNW) en Prof.dr.ir. H.E.A. van den Akker (fac TNW)

De experimenten liet zien dat de stroming veel stabieler is dan gebruikelijk gedacht wordt: homogene stromingen met gasfracties tot 55% bleken mogelijk te zijn bij zeer uniforme begassing. De hoofdrol voor de vorming van instabiliteiten lijkt te zijn weggelegd voor de liftkracht, die ervoor zorgt dat grote bellen naar het midden van de kolom willen bewegen, en kleine bellen naar de wand. De invloed van de begasser blijkt beperkt tot een relatief klein gebied onderin de kolom. Voor verder lezen: - Fundamentals of multiphase ow by Christopher E. Brennen, 2005 - Transport phenomena for chemical reactor design by Laurence A. Belore, 2003 - Membrane separations technology single-stage, multistage, and differential permeation by E.J. Hoffma, 2003

Coordinatie 12 december 2005 | 15:30 uur hr. J.M. Valk | informatica ingenieur. promotor: Prof.dr.ir. H.J. Sips (fac EWI) toeg.prom.: Dr. C. Witteveen (UHD-fac EWI)

Coordination among Autonomous Planners Bubble columns: structures or stability? Ondanks het feit dat de bellenkolom al lang een van de werkpaarden van de chemische industrie is, wordt het stromingsgedrag hierin nog maar ten dele begrepen. Het huidige promotieonderzoek heeft tot doel om een beter begrip te krijgen van de hydrodynamica van deze door zwaartekracht gedreven bellenstroming. Via nauwkeurige experimenten zijn vooral de grootschalige structuren in deze stromingen onderzocht. Deze structuren zijn zeer belangrijk omdat ze een grote invloed hebben op de prestaties van een bellenkolomreactor (bv. menging, en stof- en warmteoverdracht). In het bijzonder is er gekeken naar de factoren die tot vorming van deze structuren leiden: zijn onvolmaaktheden in de gasinjectie dominant, of is de stroming inherent instabiel door de wisselwerking van de gasverdeling en de zwaartekracht? Deze en andere vragen werden beantwoord door een bellenkolom te bouwen met een speciale begasser bestaande uit 559 naalden. Daarnaast werden meetmethoden als Laser Doppler Anemometrie en glasvezelprobes verder verbeterd om de vereiste nauwkeurigheid te bereiken, evenals signaalverwerkingsmethoden om turbulentiespectra te kunnen meten met LDA in bellenstromingen.

6


Optimalisatie 13 december 2005 | 10:30 uur hr. S.P. Gurav | master of technology in Aerospace engineering Indian Institute of Technology, Madras India. promotor: Prof.dr.ir. A. van Keulen (fac 3mE)

Uncertainty-based design optimization of structures using bounded-but-unknown uncertainties.

Voor verder lezen: - Whys and hows in uncertainty modelling probability, fuzziness and anti-optimization ed. by Isaac Eli, 1999 - Introduction to optimum design by Jasbir S. Arora, 2004 - Recent advances in optimal structural design ed. by Scott A. Burns, 2002

Topologie 13 december 2005 | 13:00 uur hr. M.J. de Ruiter | wiskundig ingenieur promotor: Prof.dr.ir. A. van Keulen (fac 3mE)

Topology optimization using a topology description function approach. In topologieoptimalisatie gaat het om het genereren van een optimale constructie die aan een zeker doel voldoet, zoals bijvoorbeeld het ontwerp van een zo licht mogelijke draagbalk voor een vliegtuigdek. Via een topologie-beschrijvingsfunctie (TDF) kan de geometrie van een ontwerp worden vastgelegd. Dat ontwerp kan vervolgens geëvalueerd worden. De resultaten hiervan worden teruggekoppeld naar een optimalisatieprogramma, dat daarmee een optimale keus kan zoeken voor de waarden van de parameters die de TDF bepalen. Het onderzoek omvat onderzoek naar de aard van de TDF en naar de efciëntie van verschillende optimalisatieprogramma’s in het kader van dit optimalisatieprobleem. Uit de resultaten blijkt dat de TDF methode geschikt is om geometrieën te beschrijven. Verder is het mogelijk efciënt een goed ontwerp te vinden door goede optimalisatieprogrammatuur te gebruiken. Voor verder lezen: - Topology optimization theory, methods, and application by M.P. Bendsoe and O. Sigmund, 2002 - Performance-based optimization of structures theory and application Liang, Qing Quan, 2005 - Recent advances in optimal structural design ed. by Scott A. Burns, 2002 - Optimal solution of nonlinear equations by Krzysztof A. Sikorski, 2001

Elektromagnetisch Veld 13 december 2005 | 15:30 uur hr. A. S. van de Nes | doctorandus in de natuurkunde promotor: Prof.dr.ir. J.J.M. Braat (fac TNW)

Rigorous electromagnetic field calculations for advanced optical systems. Voor verder lezen: - Progress in nano-electro-optics. Vol. 3. Industrial applications and dynamics of the nano-optical system by Motoichi Ohtsu, 2005 - Photodetection and measurement maximizing performance in optical systems by Mark Johnson, 2003 - Free-space optics: applications for the metropolitan area network by Heinz Willebrand and Baksheesh, 2002

Elektrische Lading 14 december 2005 | 10:30 uur hr. R.W. ter Borg | informatica ingenieur. promotor: Prof.dr. H. Koppelaar (em.hgl (2004) fac EWI) toeg.prom.: Dr.drs. L.J.M. Rothkrantz (UHD-fac EWI)

Electricity load modeling using computational intelligence Als gevolg van de liberalisering van de energiemarken in Europa moeten marktpartijen continu hun toekomstige aanbod van elektriciteit afstemmen op het gedrag van hun klanten. Dit heeft de prikkel met zich meegebracht om een voorspellend model te verkrijgen dat per kwartier elektriciteitsverbruik en -productie nauwkeurig en transparant beschrijft. Kernel machines worden gezien als de laatste ontwikkeling op het gebied van computational learning methoden. Deze techniek leent zich goed voor specialisatie in specieke kennisdomeinen. In dit geval zijn nieuwe representaties geïntroduceerd voor de dag van de week en voor het benadrukken van zonsopkomst en zonsondergang. Om het geheel transparant te maken wordt de invloed van een aantal variabelen zichtbaar gemaakt. Deze variabelen zijn kalender, langetermijn trend, temperatuur, ingestraald vermogen van de zon en wind. Om windenergieproductie beter te kunnen inschatten worden voorspellingen van verschillende weerstations in Nederland gecombineerd. De theorie is in praktijk gebracht. Alle modellen zijn geïmplementeerd en getest voor hun toepasbaarheid in het dagelijks gebruik. De transparante opzet maakt het mogelijk om nieuwe feiten te ontdekken, zoals veranderingen in energieconsumptie tijdens Sinterklaasavond of een grote voetbalwedstrijd. De uiteindelijk resulterende systemen produceren voorspellingen van elektriciteitsbelastingen die nauwkeuriger en gedetailleerder zijn dan voorheen. Voor verder lezen: - Uncertainty in the electric power industry methods and models for decision support by Christoph Weber, 2005 - Cybernetics Evolving to Systems, Humans, Organizations, and their Complex Interactions; SMC 2000 Conference Proceedings, 2000 - Articial-intelligence-based electrical machines and drives : application of fuzzy, neural, fuzzy-neural, and genetic-algorithm-based techniques / by Peter Vas, 1999


7

- Power system load ow analysis by Lynn. Powel, 2005

Simulatie 15 december 2005 | 10:30 uur hr. T. Tewoldeberhan | bestuurskundig ingenieur. promotoren: Prof.dr. H.G. Sol (fac TBM) en Prof.dr.ir. A. Verbreack (U. of Maryland.)

Gaining insight into business networks: a simulation based support environment to improve process orchestration. In today’s world, organizations are becoming increasingly interested in using business networks as a means to adapt to the ever-changing environment to increase their performance level. As a result, the focus of efforts to improve the performance of organizations has shifted from organizational level to the inter-organizational level. An important challenge organizations need to meet in a business network is efcient and reliable business process orchestrations with their partners. Limited visibility of business process orchestrations in the network is one reason. In the research presented in this thesis, we examined process orchestration issues in business networks using the US Department of Defence business network as a case study. From the case study we developed requirements for a support environment to improve the efciency and reliability of process orchestration in business networks. Based on the requirements, we developed a simulation based support environment that can be used to assist organizations to design an efficient and reliable process orchestration. The simulation based support environment consists of a methodology, which guides the process of improving process orchestration, and a software tool, which assists the development of simulation models. The support environment was tested in an experimental setting. Experts in the field evaluated the usefulness of the support environment. The experiments and expert evaluation show that the support environment can be used to support the process of improving the efciency and reliability of process orchestration in business networks.

Industriële Processen 15 december 2005 | 13:00 uur hr. J. van den Berg | werktuigkundig ingenieur promotor: Prof.ir. O.H. Bosgra (ac 3mE)

8


Model reduction for dynamic real-time optimization of industrial processes. Procesmodellen worden onder meer gebruikt voor het optimaliseren van fabrieksontwerpen, het uitvoeren van simulatiestudies en voor zowel off-line als online optimalisatie van de bedrijfsvoering. Ook in de literatuur worden talrijke succesvolle toepassingen vermeld waaruit de toegevoegde waarde van het gebruik van modellen in de procesindustrie duidelijk wordt. Voor online optimalisatie toepassingen is de tijd die nodig is voor de berekeningen een limiterende factor. In dit proefschrift ligt de nadruk op approximatietechnieken van niet-lineaire modellen met als doel het reduceren van de benodigde rekentijd voor het oplossen van dynamische optimalisatieproblemen. Hiervoor zijn twee approximatietechnieken uit de literatuur geselecteerd en beoordeeld binnen een dynamische optimalisatie voorbeeldstudie: modelreductie door middel van projectie en fysisch gebaseerde reductie. Modelreductie door middel van projectie is deels succesvol gebleken. Zelfs met een zeer sterk gereduceerd aantal getransformeerde differentiaal vergelijkingen is het mogelijk gebleken om acceptabele benaderende oplossingen te berekenen. Projectie levert echter geen voorspelbare resultaten in termen van simulatiefout en simulatiestabiliteit en reduceert de benodigde rekentijd van de simulatie niet. De op vereenvoudigen van de fysica gebaseerde modelreductie is daarentegen zeer effectief in het reduceren van de rekentijd die nodig is voor het oplossen van een sequentiële dynamisch optimalisatieprobleem. Voor verder lezen: - Model order reduction techniques with applications in nite element analysis by Zu-Qing Qu, 2004 - Nonlinear dynamics of production systems, 2004 - Process dynamics and control by Dale E. Seborg, Thomas F. Edgar and Duncan A. Mellichamp, 2004

Circuit Technologie 15 december 2005 | 15:30 uur hr. H.P. Tuinhout | elektrotechnisch ingenieur promotor: Prof.dr. C.I.M. Beenakker (fac EWI)

Electrical characterisation of matched pairs for evaluation of integrated circuit technologies. Voor verder lezen: - The art of analog layout by Alan Hastings, 2006 - Silicon quantum integrated circuits : silicongermanium heterostructure devices: basics and

realisations by E. Kasper, 2005 - System integration from transistor design to large scale integrated circuits by Kurt Hoffmann, 2004 - Test and design-for-testability in mixed-signal integrated circuits, 2004

Micronisatie 16 december 2005 | 10:30 uur mw. P. Münüklü | Dipl.-Ing. Chemieingenieurwesen, Fachhochschule Münster, Duitsland. promotoren: Prof.dr.ir. P.J. Jansens (fac 3mE) en Prof.dr. G.J. Witkamp (fac 3mE)

Supercritical melt micronisation Voor verder lezen: - Handbook of green chemistry and technology ed. by James Clark and Duncan Macquarrie Online resource, 2002 - Supercritical uid technology in materials science and engineering : synthesis, properties, and applications / ed. by Ya-Ping Sun , 2002 - Polymer processing with supercritical uids by V. Goodschip, 2004

Compressie 20 december 2005 | 10:30 uur hr. A.S.K. Elkadi | MSc. In Engineering Geology, ITC, Enschede promotor: Prof.dr. J.G.M. van Mier (ETH Zürich)

Fracture scaling of concrete under multiaxial compression

Octrooi 20 december 2005 | 15:30 uur hr. A. Rijlaarsdam | doctorandus in Nederlands recht en natuurkundig ingenieur. promotoren: Prof.mr. M. Mendel (em.hgl (2004) fac TBM) en Prof.mr. N.J.H. Huls (EU Rotterdam/ULeiden)

Octrooi en dienstbetrekking De meeste uitvindingen in Nederland worden gedaan door werknemers. De Rijksoctrooiwet bepaalt dat niet de werknemer-uitvinder, maar de werkgever bevoegd is octrooi aan te vragen voor de uitvinding van de werknemer. Voor dit gemis aan octrooi krijgt de werknemer een dwingendrechtelijke aanspraak op compensatie.

De wet is onduidelijk over de compensatie. In de praktijk procederen weinig werknemers over compensatie. De door de rechter toegekende compensaties zijn laag, terwijl de proceskosten en het procesrisico voor de werknemer hoog zijn gezien de onduidelijke wettekst. De huidige regeling is onrechtvaardig ten opzichte van een werknemer. Uitvindingen gedaan aan universiteiten en onderzoeksinstellingen behoren toe aan de werkgever na een wetswijsziging in 1995. Dit is in strijd met een ouder internationaal verdrag dat sociale grondrechten aan wetenschappers toekent. Nederland heeft als kennisland groot belang bij het bevorderen van uitvindingen. Het beste middel dat de wetgever kan inzetten om werknemers te stimuleren tot uitvinden, een duidelijke regeling voor de compensatie, ontbreekt echter. Vergelijking van Nederland met Duitsland geeft het volgende beeld. De octrooidichtheid, d.w.z. het aantal Europese octrooien per miljoen werknemers is in Duitsland aanzienlijk hoger dan in Nederland. Dit is ongetwijfeld het gevolg van het Arbeitnehmererndungsgesetz. Deze wet geeft een duidelijke formule voor de berekening van de compensatie die de werknemer krijgt, indien de werkgever gebruik maakt van het recht om een dienstuitvinding op te eisen. De stimulerende werking van de Duitse wet op het aantal uitvindingen en de rechtvaardigheid ten opzichte van werknemers-uitvinders die thans hun recht op een uitvinding moeten afstaan aan hun werkgever zijn sterke argumenten om de Nederlandse wetgever aan te bevelen de principes die aan de Duitse wet ten grondslag liggen over te nemen zowel wat betreft uitvindingen in het bedrijfsleven als bij universiteiten. Deze aanbeveling heb ik uitgewerkt in een voorstel van wet.

Gezichtsmodellering 21 december 2005 | 10:30 mw. A.W Wojdel | magister inzynier Politechnika Lódzka, Polen promotor: Prof.dr. H. Koppelaar (fac EWI) toeg.prom.: Dr. L.J.M. Rothkrantz (UHD-fac EWI)

Knowledge driven facial modelling Voor verder lezen: - Facial analysis from continuous video with applications to human-computer interface by Antonio J. Colmenarez, 2004


9

- MPEG-4 facial animation : the standard, implementation, and applications / ed. by Igor S. Pandzic and Robert Forchheimer, 2002 - Facial expression analysis by computational intelligence techniques by Maja Pantic by Maja Pantic, 2001

Protectiesysteem 21 december 2005 | 13:00 uur hr. J. Buursink | ingenieur luchtvaart en ruimtevaart. promotor: Prof.dr. Z. Gürdal (fac LR)

On the development of a water-cooled metallic thermal protection system Voor een grote kostenreductie van het lanceren van ruimtevaartuigen is het noodzakelijk om een zo groot mogelijk deel van de lanceerder te hergebruiken en om de gebruikskosten van deze lanceerder zo laag mogelijk te houden. Om dit te bereiken wordt gewerkt aan hitteschilden van metalen die in potentie minder onderhoud vergen dan hitteschilden van andere materialen. Metalen hebben echter een lagere maximale gebruikstemperatuur. Om het gebruik van metalen hitteschild bij hogere warmtebelastingen mogelijk te maken kan dit worden gekoeld. Een methode om dit te bereiken is uitgevonden aan de TU Delft. Het bestaat uit een metalen huid met kort daarachter een poreuze laag verzadigd met water. De metalen huid straalt thermische energie naar de poreuze laag waar het water opwarmt en verdampt. Het water vezekert een relatief lage temperatuur van de poreuze laag en het verdampen neemt een grote hoeveelheid energie op. De waterdamp kan overboord worden geloosd, waarmee de energie uit het systeem wordt verwijderd. Dit systeem kan de warmtebelasting voor een gegeven temperatuur tot 90% verhogen, waarmee een metalen hitteschild gebruikt kan worden op thermisch hoogbelaste lokaties waar dat voorheen niet mogelijk was. Uit tests blijkt dat de winst van 90% inderdaad behaald kan worden en dat 70-85% van het aanwezige water gebruikt kan worden voor koeling. In de nabije toekomst zal een vlucht-experiment worden uitgevoerd op een terugkeercapsule van ESA. Voor verder lezen: - Principles of heat transfer by Massoud Kaviany, 2002 - The CRC handbook of thermal engineering ed. by Frank Kreith Online resource, 2000 - The 4th European Workshop on Hot Structures

10


and Thermal Protection Systems for Space Vehicle 26-29 N, 2003

Agent systemen 21 december 2005 | 15:30 uur hr. R.P.J. van der Krogt | informatica ingenieur promotor: Prof.dr.ir. H.J. Sips (fac EWI) toeg.prom.: Dr. C. Witteveen (UHD- fac EWI)

Plan Repair in single-agent and multi-agent systems Voor verder lezen: - Organizational principles for multi-agent architectures by Chris van Aart, 2005 - Agents and multi-agent systems in construction by C.J. Anumba, 2005 - Multi-agent programming languages, platforms and applications, 2005 - Software engineering for multi-agent systems III research issues and practical applications by Ricardo Choren, 2005 - Design of intelligent multi-agent systems by R. Khosla, 2005

Helmholtz-vergelijking 22 december 2005 | 10:30 uur Y.A. Erlangga | ingenieur luchtvaart en ruimtevaart promotor: Prof.dr.ir. P. Wesseling (fac EWI) toeg.prom.: Dr.ir. C. Vuik (UHD-fac EWI)

A robust and efficient iterative method for the numerical solution of the Helmholtz equation. Voor verder lezen: - A novel multigrid based preconditioner for heterogeneous Helmholtz problems by Y.A. Erlangga, 2004 - Fast multipole methods for the Helmholtz equation in three dimensions by Gumerov, Nail A., 2004 - Shifted laplace preconditioners for the Helmholtz equations by Vuik, C., 2003 - Introduction to hydrodynamic stability by P.G. Drazin, 2002 - Some numerical aspects for solving sparse large linear systems derived from the Helmholtz equation by Y.A. Erlangga, 2002 - Inverse problems and inverse scattering of plane waves by D.N. Ghosh Roy and L.S. Couchman Ghosh Roy, D.N., 2002

Laminaat 22 december 2005 | 13:00 uur hr. C.E. Randell | Master of Science in mechanical engineering, Washington U., USA. promotor: Prof.dr.ir. S. van der Zwaag (fac LR)

Subsurface fatigue crack growth in glare bre metal laminates Dit proefschrift behandelt het vermoeiingsscheurgroei gedrag van scheuren deels door de dikte in Glare vezel-metaal laminaten onder een gecombineerde treken buigbelasting. Een experimenteel programma is uitgevoerd waarin een nieuw vermoeiingsproefstuk is ontwikkeld: een ‘Milled Open Hole Tension Bending’ proefstuk (gefreesd, open gat, trek-buig). Dit was ontwikkeld om een makkelijke proefstukconguratie te hebben met de gewenste combinatie van treken buigspanningen en om de stabiliteit van de spanningsniveaus gedurende de vermoeiingsbelastingen te garanderen. De vermoeiingsdata is verkregen voor alle lagen van het laminaat. Testen zijn uitgevoerd op Glare 2A en Glare 3 proefstukken. Een analytisch/numeriek vermoeiingsscheurgroei voorspellingsmodel is ontwikkeld voor oppervlakte scheuren en scheuren deels door de dikte in Glare 2A. Eindige elementen modellering was noodzakelijk om de overbruggende vezelspanningen te berekenen in alle lagen van de laminaten. Analyse leidde tot een uitdrukking voor de spanningsintensiteit factor voor het scheursluitende effect van de scheuroverbrugging van de vezels. Deze spanningsintensiteit factor tezamen met een factor die de belasting in het verre veld en de proefstuk geometrie in rekening brengt, is gesuperponeerd in een scheurgroeimodel op basis van de Parisvergelijking en is numeriek opgelost. Met dit scheurgroei model zijn scheurgroei curven gegenereerd die correleren met de in het laboratorium geobserveerde experimentele condities. Het hybride scheurgroeimodel is geëvalueerd met experimentele data voor Glare 2A en Glare 3 proefstukken. De vergelijking liet goede overeenkomsten tussen voorspelling en experimentele data zien. Voor verder lezen: - Aerospace materials : an Oxford-Kobe materials text / ed. by Brian Cantor, Hazel Assender and Patrick Grant, 2001 - Fatigue crack propagation and delamination growth in Glare by Reyndert Christiaan Alderliesten, 2005 - Flying GLARE : a contribution to aircraft certication issues on strength properties in non-damaged and fatigue damaged GLARE structures by Thomas Beumler, 2004 - Problems of fracture mechanics and fatigue a

solution guide, 2003

Morphodynamica 22 december 2005 | 15:30 uur mw. B.G. van Vuren | civiel ingenieur promotoren: Prof.dr.ir. H.J. de Vriend (fac CiTG) en Prof.drs.ir. J.K. Vrijling (fac CiTG)

Stochastic modelling of lowland river morphodynamics In het rivierbeheer moet rekening worden gehouden met een groot aantal functies van de rivier, zoals de bescherming tegen hoogwater, een veilige en efciënte scheepvaart, en de agrarische, ecologische en recreatieve functies. Inzicht in onzekerheden van rivierkundige processen is van groot belang voor het ontwerp van rivierwaterbouwkundige ingrepen en het beheer en onderhoud van het riviersysteem. Het onderzoek richt zich met name op de onzekerheid in het dynamische gedrag van de rivierbodem. In de afgelopen jaren is aandacht besteed aan de ontwikkeling van een groot aantal hulpmiddelen om het inzicht in rivierkundige processen te vergroten. Dit heeft geresulteerd in een reeks modellen, die in de huidige beheerspraktijk regelmatig worden toegepast. De rivier is echter van nature een dynamisch en onzeker systeem, waarvan de onderliggende fysische processen niet volledig worden doorgrond. Het gebrek aan kennis over de werking van het fysische systeem leidt tot onzekerheden in voorspellingen. Het is van belang dat onzekerheidsbronnen worden geïdenticeerd en dat de bijdrage van de onzekerheidsbronnen inzichtelijk worden gemaakt. Dit vraagt om een stochastische modelaanpak die ons in staat stelt de bandbreedte van mogelijke morfologische veranderingen, de waarschijnlijkheid daarvan en de kans op ongewenste ontwikkelingen, vast te stellen. Dit proefschrift staat in het teken een nieuwe modelbenadering ter ondersteuning van de rivierbeheerder in het ontwerp, beheer en onderhoud van de rivier. De toepasbaarheid en de mogelijkheden van het kwanticeren van onzekerheid in rivierkundige voorspellingen in de beheerspraktijk, is onderzocht. Kort samengevat laat dit onderzoek zien hoe het stochastische gedrag van een rivier kan worden gekwanticeerd. Het geeft inzicht in de onzekerheidsbronnen die het meest bijdragen aan de totale onzekerheid in morfologisch gedrag. De toepasbaarheid en de mogelijkheden van een stochastische modelbenadering ter ondersteuning van de rivierbeheerder in het ontwerp, beheer


11

en onderhoud van de rivier, is geïllustreerd aan de hand van drie voorbeelden. Het gebruik van een stochastische modelbenadering in de huidige beheerspraktijk is veelbelovend.

Studium Generale Aids: De stand van zaken 01 december 2005 | 20:15 uur Lokatie | Speakers, Burgwal 45-49, Delft Toegang gratis Door Frank Kroon Meer dan 40 miljoen mensen hebben AIDS. En sinds de medische wetenschap de ziekte ruim twintig jaar geleden beschreef, zijn al meer dan 16 miljoen mensen gestorven aan de gevolgen ervan. Voor veel studenten lijkt AIDS een ver-van-mijn-bed verhaal, maar in hoeverre is dat eigenlijk zo? Welk gevaar lopen wij in Nederland en wanneer komt er eindelijk een medicijn tegen AIDS? Op Wereld Aids Dag zal Frank Kroon vertellen wat de medische stand van zaken is en wat de bedreigingen van AIDS zijn voor de wereld, en Nederland in het bijzonder

Dr. F. Kroon is internist-infectioloog aan het Leids Universitair Medisch Centrum en voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Aids Behandelaren.

Prot: Natural Resources 12 december 2005 | 20:15 uur Lokatie | Speakers, Burgwal 45-49, Delft Toegang gratis This lecture will focus on the use of natural resources in so called less-favoured areas. See also website osiris (http://www.osiris.tudelft.nl).

By R. Ruben, Developmental Economy, Wageningen University

De krant van December: lezen met de rector 14 december 2005 | 20:15 uur Lokatie | Simonsstraat 92, Delft Toegang gratis, reserveren noodzakelijk, alleen voor studenten en aio’s toegankelijk Zowel rector als studenten zullen datgene uit het

12


dagelijkse nieuws pikken, wat zij relevant achten voor het onderwijs, het onderzoek en de toekomst van de TU Delft en dit in informele setting bespreken. Reserveringen: Schrijf je in via www.sg.tudelft.nl. Je kunt je tot 12 december opgeven.

Kerstconcert - De choralen van de Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk uit Breda 16 december 2005 | 20:15 uur Lokatie | De Oude Kerk (Heilige Geestkerkhof/Oude Delft), Delft Na het Kerstconcert van het St John’s College Choir uit Cambridge in 2003 voor ruim 1000 mensen is het dit jaar de beurt aan een van Nederlands beste jongens- en mannenkoren: De Choralen van de Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk uit Breda. De jongens van dit koor reisden eerder dit jaar nog met Ton Koopman door Europa in een tournee van Bach’s Mattheüs-Passion en werkten meteen mee aan een dvd-opname daarvan. De bestaansgeschiedenis van de Choralen gaat echter ver terug tot in de 14e eeuw maar werd onderbroken net voor de Spaanse bezetting van Breda in de 80-jarige oorlog. Overigens is dat laatste de reden dat de leden van ons koningshuis sindsdien in Delft worden begraven en niet in Breda. Sinds 1990 is het koor opnieuw opgericht en zingt sinds die tijd ieder jaar op de laatste zondag voor Kerst een concert voor een volle Grote Kerk in Breda. Het gevarieerde concertprogramma in de Oude Kerk van Delft zal bestaan uit traditionele en minder traditionele Kerstcarols en samenzang. Met name de liefhebbers van de Engelse stijl zullen aan hun trekken komen. Voor het denitieve programma kunt u terecht op onze website.

Het koor bestaat uit 16 jongens en 14 mannen en staat onder leiding van Henri de Graauw. Organist is TU-alumnus dr.ir. Léon van den Oever en medewerking wordt verleend door vijf koperblazers van Krashna Musica Delft.

De antidemocratische intellectueel 19 december 2005 | 20:15 uur Lokatie | Speakers, Burgwal 45-49, Delft Toegang gratis Door Frits Bolkestein In het eerste kwartaal van 2005 gaf Frits Bolkestein

aan de TU Delft een werkcollege over de Russische intelligentsia tussen 1825 en 1875. Deze periode is van groter belang gebleken voor de ontwikkeling van het denken dan de latere van Lenin en andere revolutionairen. Al tijdens zijn studie werd Frits Bolkestein geïntrigeerd door het verschijnsel van de anti-democratische intellectueel. Sindsdien heeft hij zijn studieveld verbreed. Hij hoopt nu over enige tijd te publiceren over de invloed van intellectuelen op de grote politieke ontwikkelingen van de vorige eeuw: opkomst en ondergang van totalitaire dictaturen, de dekolonisatie en de eenwording van Europa.

Prof.mr.drs. Frits Bolkestein studeerde wiskunde, losoe en Grieks. In 1965, toen hij al een aantal jaren bij Shell had gewerkt, haalde hij zijn doctoraal rechten aan de Universiteit Leiden. In 1978 trad hij aan als Tweede-Kamerlid voor de VVD. In de jaren tachtig was hij staatssecretaris voor buitenlandse handel en later minister van defensie. In de tijd van ‘Paars’ was hij VVD-fractievoorzitter en nam hij soms scherp afstand van het ‘eigen’ kabinet. Hij werd Europees commissaris voor de interne markt, waarna hij een punt zette achter zijn politieke loopbaan. Bolkestein publiceerde eerder onder meer essaybundels als ‘De engel en het beest’ (1990) en ‘Het heft in handen’ (1995). Vorig jaar verscheen ‘De grenzen van Europa’, een verzameling interviews met een uiteenlopende verzameling ‘Europolitici’. In mei 2005 kwam zijn boek “Grensverkenningen” uit.

Congressen & Symposia Lunch Lecture: Air pollution, where did it come from? 06 december 2005 | 12:30 - 13:30 Prof. dr. ir. Arnold Heemink | Delft Institute of Applied Mathematics Lokatie | Cultureel Centrum, Mekelweg 10 Air pollution is still one of the most persistent environmental problems in The Netherlands. Mathematical models can be used to predict air pollution episodes. Numerical models are used for the prediction of the concentration of air polluting substances, such as NOx and aerosols, all over Europe. However, for policy analysis it is not the prediction of the pollution that is of main interest. In order to take adequate precautionary measures we have to know what the source of the pollution or how it was formed. Mathematics can do just that by using inverse modeling.

Mathematics and mathematical research play an indispensable role in every technical discipline. Without mathematics climate change would be unknown, just as the dynamics of ecosystems would be incomprehensible. We need mathematics to build global consensus just as we need it to search for solutions. Innovative mathematical research addresses the ever changing needs of society.

Arnold Heemink is professor at Delft Institute of Applied Mathematics. He will discuss the role of mathematics in developing new numerical methods for solving a great variety of environmental modeling problems. As a prominent example of the work of his group he will talk about reverse modeling to determine the source of air pollution. Please sign up for the lecture before Friday December 2, 14.00, TPM, Technology Dynamics & Sustainable Development group, e-mail [email protected], tel. 015-2783791. For more information see www.odo.tudelft.nl. The network lectures are an initiative of the project group Education on Sustainable Development (ODO).

Openbare registers en kadaster 08 december 2005 Lokatie | Theater Diligentia, Den Haag Bij de voorbereiding van onroerendgoed-transacties spelen vele zaken een rol. Informatie over objecten en hun rechthebbenden wordt steeds eenvoudiger te verkrijgen. Denk aan de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken (Wkpb) als het gaat om beperkingen die van overheidswege op vastgoed rusten. Dat wil echter niet zeggen dat met een druk op de knop kan worden volstaan. De studiedag Openbare registers en kadaster geeft een overzicht van de (on)mogelijkheden op dit gebied. Wat zijn de belangrijkste bronnen van informatie en welke betekenis kan aan die informatie worden gehecht? De studiedag is opgezet rond twee thema’s. Het ochtendprogramma gaat over overheidsingrijpen, in het bijzonder de bovengenoemde Wkpb, de aantekening bodemverontreiniging art. 55 Wet bodembescherming en de Wet voorkeursrecht gemeenten. In het middagprogramma staan vraagstukken rond zaak, grens en perceel centraal, waarbij ingegaan wordt op onderwerpen als verjaring en bewijs bij verjaring, de overdracht van een


13

gedeeltelijk perceel, en de kadastrale kaart. De studiedag is bedoeld voor notariaat en advocatuur en anderen die zich professioneel bezig houden met onroerendgoed-transacties.

Cursussen van het PAO Beleidsevaluatie Verkeer en Vervoer 01 december 2005 Lokatie | KOK Delftech Business Centre Wat leert u als cursist? - U leert vanuit de praktijk een stap verder te gaan bij het uitvoeren van beleidsevaluaties. Daarbij richten we ons enerzijds op cursisten die te maken hebben met het invoeren van beleidsevaluaties en anderzijds op hen die betrokken zijn bij begeleiding en uitvoering van beleidsevaluatie projecten. - U krijgt inzicht in het nut en de noodzaak van beleidsevaluaties, de wijze waarop beleidsevaluaties in de alledaagse praktijk kunnen worden uitgevoerd en de manier waarop resultaten kunnen worden gebruikt.

Schijven en platen 01 december 2005 Lokatie | Technische Universiteit Delft, Gebouw Civiele Techniek Wat leert u als cursist? - U krijgt een compacte introductie in belangrijke theorieonderdelen van schijven en platen. - U leert het verschil onderkennen tussen dikke en dunne platen en gaat begrijpen wat schuil gaat achter opties in commerciële programma’s die onder de namen Mindlin Reissner en Kirchhoff worden aangeboden. - U zult verrast zijn dat een ‘rijker’ element een ‘armer’ resultaat kan geven. - Uw manier van omgaan met uitvoer wordt verdiept. - U krijgt inzicht in de strategieën die bestaan voor het economisch wapenen op basis van elastische computerresultaten. - U leert de buig- en torsiestijfheden bepalen voor platen die in twee loodrechte richtingen een verschillende opbouw hebben (orthotropie) en voor ruimtelijke constructies die als orthotrope plaat kunnen worden opgevat. - U leert berekende krachten en momenten interpreteren.

14


Ondergronds ruimtebeheer 06 december 2005 Lokatie | Technische Universiteit Delft, Gebouw Civiele Techniek Wat leert u als cursist? - U leert welke regelgeving en welk beleid de randvoorwaarden scheppen bij de inrichting van de ondergrondse ruimte. - U leert de (on)mogelijkheden kennen van de ondergrond in specieke situaties. - U krijgt tools aangereikt om met verschillende stakeholders inhoudelijk maar toch effectief te communiceren over de inrichting en het gebruik van de ondergrond. - U leert hoe te komen tot lagere kosten bij bodemsaneringsoperaties door een gebiedsgerichte aanpak.

Designing Indoor Environment 07 december 2005 Lokatie | Campanile Hotel Delft

Naar kantoren met meer comfort en een hogere arbeidsproductiviteit Wat leert u als cursist? - U leert uitgangspunten op stellen gericht op binnenmilieu en arbeidsproductiviteit. - U leert hoe u vanuit deze uitgangspunten richting geeft aan een ontwerp. - U leert hoe u een bestaande situatie beoordeelt en verbetert.

Geotextiele zandelementen in waterbouwkundige constructies 07 december 2005 Lokatie | WL|Delft Hydraulics Wat leert u als cursist? - U neemt kennis van geotextiele zandelementen in al zijn facetten en verschijningsvormen. - U leert af te wegen in welke situaties geotextiele zandelementen kunnen worden ingezet als kosteneffectief en milieuvriendelijk alternatief voor de meer traditionele oplossingen. - U neemt kennis van de materialen, hun eigenschappen en u leert onder welke condities ze kunnen worden toegepast. - U leert op welke wijze geotextiele zandelementen in waterbouwkundige constructies worden ontworpen en beoordeeld.

Symposium water, energie en duurzaamheid in zwembaden 08 december 2005 Lokatie | Technische Universiteit Delft, Gebouw Civiele Techniek Wat leert u tijdens dit symposium? - U krijgt een goed inzicht in de problematiek van water en energie bij zwembaden. - U leert zelfstandig een oordeel te vormen over specieke ontwerpen, toepassingen en maatregelen . - U leert van praktijkervaringen en nieuwe ontwikkelingen.

Tentoonstellingen Gaudí, constructie van verleiding 10 september 2005 - 10 januari 2006 Lokatie | faculteit Bouwkunde, TU Delft Wie kent niet de sprookjesachtige kathedraal Sagrada Familia in Barcelona? De ontwerper van dit bouwwerk is Antonio Gaudí. Over deze geniale uitvinder en architect is in het Techniek Museum Delft de tentoonstelling: Gaudí, constructie van verleiding te zien. Er zijn tekeningen en foto’s van de Gaudígroep Delft te zien. De tentoonstelling uit 1978: Gaudí, rationalist met perfecte materieelbeheersing is aangevuld met een serie lichtdrukken met grootschalige ontwerp,en werktekeningen van de Sagrada Familia en beeld materiaal van de nieuwste technieken die gebruikt worden bij de voltooiing van de kathedraal. Verder wordt er een directe verbinding met het werk aan de Sagrada Familia gelegd. De bouwwerken van Gaudí behoren tot de verleidelijkste van de wereld-architectuur. Door de opvallende vormen, bijzondere hulpmiddelen en krachtige kleuren zijn de creaties uniek. De ontwerper werkte de laatste 43 jaar van z’n leven aan de Sagrada Familia, hij woonde zelfs in het bijgebouw van de kerk. Nog steeds zijn bouwkundige wetenschappers bezig met moderne middelen het gebouw te voltooien. Het is de vraag of deze middelen Gaudí’s ideeën kunnen verwezenlijken. De tentoonstelling Gaudí, constructie van verleiding is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de Faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Delft, de Open MonumentenDag en het Techniek Museum Delft.

In komende maanden Viering van de 164e Dies Natalis 13 januari 2006 | 14:45 uur De Rector Magnicus van de Technische Universiteit Delft heeft de eer u, namens het College van Bestuur, uit te nodigen tot het bijwonen van de academische plechtigheid ter gelegenheid van de viering van de 164ste Dies Natalis op vrijdag 13 januari 2006.

Vakantiecursus 2006 - Wie geen fouten maakt….. 13 januari 2006 Lokatie | Collegezalen A en B, faculteit Civiele Techniek, TU Delft Om van de bekende paden af te wijken en een vernieuwing te introduceren is het nemen van risico’s onvermijdelijk. In de publieke sector is dan de vraag welke risico’s aanvaardbaar zijn. Als het gaat om ons drinkwater willen we het liefste een risico van nul. Hoe vaak accepteren we water op straat, een noodoverstort of het overschrijden van een lozingsnorm? Hoe zeker willen we zijn voordat we besluiten een nieuwe techniek grootschalig toe te gaan passen? Hoe is dat in het verleden gegaan bij het invoeren van de nu gebruikelijke technieken? Naast de risico’s die samenhangen met innovaties blijkt de watersector zich meer en meer druk te maken over de kans op schadeclaims bij het falen van systemen. Daarnaast zal een calamiteit het zorgvuldig opgebouwde imago naar de klanten en aandeelhouders weinig goed doen. Dit spanningsveld tussen risicobeheersing en innovatie binnen de watersector is het onderwerp van de gecombineerde Vakantiecursus Drinkwatervoorziening, Riolering en Afvalwaterbehandeling die op 13 januari 2006 gehouden wordt bij de TU Delft. Deze Vakantiecursus wordt jaarlijks bezocht door zo’n 400 sleutelfiguren uit de watersector. Zij krijgen er de nieuwste stand van zaken op hun vakgebied gepresenteerd. Het volledige programma en de mogelijkheid tot inschrijven is te vinden op www.watermanagment.tudelft.nl


15

Recente publicaties van Delft University Press - november 2005

Delft University Press

Delft University Press is onderdeel van de Bibliotheek TU Delft en geeft onder andere onderzoeksresultaten van wetenschappers van de TU Delft uit. Daarnaast geeft Delft University Press publicaties uit die voor Delfts onderzoek en het wereldwijde technisch-wetenschappelijke onderzoek relevant zijn. De publicaties verschijnen onder drie imprints: DUP Science, DUP Blue Print en DUP Satellite. Drie elektronische tijdschriften van Delft University Press: European Journal of transport and Infrastructure Research (http://ejtir.tudelft.nl/) International Shipbuilding Progress (http://isp.tudelft.nl/) Journal of Design Research (http://jdr.tudelft.nl/) Bestellen Publicaties kunt u bestellen bij de afdeling Klantenservice van de Bibliotheek TU Delft, telefoon 015 – 278 5678, fax 015 – 278 5706, e-mail: [email protected], via Internet (www.bibliotheek.tudelft.nl) of bij de erkende boekhandel. Auteur(s) Idris, H. Renssen, A. van Kleinhans, R. J. K. de Bruijn Seleznev, N. Ruijgrok, G.J.J. S. van Vuren M.F.M. Yossef K. Vervenne J. van Wamelen T. de Jong R. Duintjer Legrady, D. Zwanenburg, C.

16

Titel Image Quality Assessment in Diagnostic Radiography: Resolution Characteristics in terms of Modulation Transfer Function (MTF) Gellish A generic Extensible Ontological Language Sociale implicaties van herstructurering en herhuisvesting Resilience and flood risk management A systems approach applied to lowland rivers Theoretical and Laboratory Investigation of Dielectric Properties of Partially Saturated Carbonate Rocks Elements of Aircraft Pollutions Stochastic modelling of river morphodynamics Morphodynamics of rivers with groyens Gradient-based Approximate Design Optimization Organisatie van de informatievoorziening bij publieke organisaties in een netwerkmaatschappij Ways to study and research Quantitative Analysis of Trade-offs and Model Input Sensitivities in Public Health Improved Monte Carlo Methods with Application to Borehole logging Simulations The influence of anisotropy on the consolidation behaviour of peat


Boeksoort proefschrift IRI proefschrift SUA 6 proefschrift WL Delft proefschrift

serie boek WL Delft 8 proefschrift WL Delft proefschrift proefschrift

proefschrift proefschrift IRI proefschrift

Afkortingen BK CiTG EWI IO LR TBM TNW 3mE

Faculteit Bouwkunde Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Faculteit Industrieel Ontwerpen Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaart techniek Faculteit Techniek, Bestuur en Management Faculteit Technische Natuurwetenschappen Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Materiaalkunde

Aantekeningen


17

18


Afscheidsrede. Intreeredes. Microbiologie is mijn hobby 02 december :00 uur Prof.dr. J.G. Kuenen Faculteit Technische Natuurwetenschappen

Recommend Documents