De intreeredes en alle promoties worden gehouden in de Aula van de TU Delft, Mekelweg 5, Delft
Intreeredes Bouwkunde
09 februari 2007 | 15.00 uur Prof.ir. W. Patijn | Faculteit Bouwkunde
Biotechnologie en Samenleving
28 februari 2007 | 15.00 uur Prof.dr. J. Kinderlerer | Faculteit Technische Natuurwetenschappen
Promoties
Voor inzage in proefschriften van de promovendi kunt kijken in de TU Delft Repository op: repository.tudelft.nl. TU Delft Repository is de digitale vindplaats van openbare publicaties van de TU Delft. Proefschriften zullen binnen een paar weken na de desbetreffende promotie in de Repository te vinden zijn.
Levenscycluskosten vliegtuigen
5 februari 2007 | 10.00 uur De heer E. Suwondo | Sarjana Teknik Diploma, Indonesië promotors | Prof.ir. K. Smit (LR) en prof.ir. O. Diran (ITB Bandung)
LCC-OPS: Life Cycle Cost Application in Aircraft Operations In de huidige praktijk van vliegtuiggebruik en -onderhoud blijkt dat nauwelijks kosten en besparingsafwegingen worden toegepast bij de beoordeling van vliegtuig modificaties, het optimaliseren van onderhoudsprogramma’s en bij vliegtuigselectie. Dit is het gevolg van niet zichtbare (onderhoudsafhankelijke) kosten en van moeilijkheden bij het kwantificeren van de benutting van hogere beschikbaarheid of van inkomsten verliezen. De meeste van de beslissingen over vliegtuigmodificaties en optimalisatie van het onderhoudsprogramma hebben betrekking op het waarborgen van de luchtwaardigheids- en operationele eisen. De promovendus heeft een levenscycluskosten model ontwikkeld, aangeduid als LCC-OPS, waarmee onder andere bovengenoemde verborgen en niet zichtbare kosten kunnen worden bepaald en gebruikt. Met LCC-OPS op het hoogste niveau, worden de noodzakelijke investeringen voor modificaties, de kosten voor optimalisering van het onderhoudsprogramma, de verlaging van de operationele kosten en de verhoging van de operationele inkomsten zichtbaar gemaakt. De huidige methoden die worden toegepast voor escalatie van onderhoudsintervallen ontberen een degelijke theoretische basis. De promovendus beveelt het gebruik aan van “Delay Time Models” als basis-theorie voor het evalueren van inspectieresultaten. Één van de onderdelen van deze theorie, is het gebruik van voorlopige inspectie intervallen, voordat een nieuw inspectie interval wordt vastgesteld.
Reactor
5 februari 2007 | 12.30 uur De heer ir. C.A. Ceballos Castillo | werktuigkundig
ingenieur, Nederland promotors | Prof.dr.ir. A.H.M. Verkooijen (3mE) en prof.dr.ir. T.H.J.J. van der Hagen (TNW)
Multidisciplinary Design Approach and Safety Analysis of ADSR Cooled by Buoyancy Driven Flows Transmutation is useful to reduce the storing time and the amount of nuclear waste to be stored in the geological repository. Transmutation can be achieved in all types of reactors: thermal systems, fast systems, critical and subcritical systems. Fast spectrum systems have significant advantages because they offer higher transmutation efficiency in comparison to thermal systems. However, the addition of actinides to the fuel has adverse effects on safety parameters. For this reason, a subcritical reactor driven by an external neutron source has been proposed by CERN. The system should be able to operate with a steady power level without a self-sustained chain reaction and the shutdown of the external neutron source would offer rapid control against any power excursion in the core. This novel reactor concept has been introduced as the Accelerator Driven Subcritical Reactor (ADSR). The ADSR operating principle consists of feeding a subcritical core with an external neutron source. The neutron source is obtained from powerful collisions of a high-energy charged particles with a high Z target. The high-energy particles are protons produced by a particle accelerator, the protons travel through a beam tube and collide with a target. The spallated neutrons will start a chain reaction in the nuclear core and the rate will be dependent on the proton flux from he accelerator. The spallation target would be located in the middle of the reactor core. In this way, effective control can be executed through the accelerator’s proton current. The use of ADSR in the fuel cycle offers interesting degrees of freedom in the core design, which can maximize the effectiveness of transmutation. Another advantage is that almost any fuel composition including those with low safety characteristics can be tolerated. ADSR is a promising technology that may benefit the society from different viewpoints. However, there are many technical issues to be solved before an ADSR system is realized. The development of the ADSR depends on the successful integration of different systems, for which a safety strategy has to be adapted. This dissertation contributes to the development of the ADSR technology by studying two important safety aspects: the time-dependent response during transient conditions and its influence over the structural integrity. For this purpose, thermalhydraulics, neutronics and structural models of the reactor have been integrated. The results have shown that the inherent safety attached to the subcriticality in an ADSR presents large benefits to avoid criticality accidents. Nevertheless, the development challenges for this technology remain in the core power control and the accelerator reliability. Regarding natural circulation cooling and flow enhancement with gas lift pump, it was found that the maximum core power is limited and the transient behavior does not satisfy the safety requirements for all scenarios.
Supergeleiding
5 februari 2007 | 15.00 uur De heer ir. S. Sakarya | natuurkundig Nederland promotor | Prof.dr. I.M. de Schepper (TNW) toeg.prom | Dr. P.C.M. Gubbens (UHD-TNW)
ingenieur,
Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
1
Magnetic properties of uranium based ferromagnetic superconductors Ferromagnetisme en supergeleiding zijn lang verondersteld onverenigbaar te zijn. Recent is echter gevonden dat de verbindingen UGe2, URhGe en UIr tot een klasse van materialen behoren waarin ferromagnetisme en supergeleiding tegelijkertijd optreden. Een karakteristieke eigenschap van deze materialen is het bestaan van sterke correlaties tussen de magnetische momenten van de uranium ionen en de geleidingselektronen. Deze sterke correlaties leiden tot ongebruikelijke magnetische eigenschappen bij lage temperaturen. Door het aanleggen van externe druk kunnen de magnetische correlaties worden gevarieerd. Dat supergeleiding in deze materialen alleen wordt gevonden voor drukken waar de magnetische correlaties het sterkst zijn, toont aan dat de effectieve aantrekkende kracht tussen de geleidingselektronen die verantwoordelijk is voor de supergeleiding, een magnetische oorsprong heeft. In dit onderzoek zijn de magnetische correlaties van de ferromagnetische supergeleiders onderzocht om de ongebruikelijke co-existentie van ferromagnetisme en supergeleiding beter te begrijpen. Naast de dilatometrie, soortelijke warmte, magnetisatie, en driedimensionale neutronen depolarisatie technieken, is de muon spin relaxatie (µSR) techniek veel gebruikt in de studie van de magnetische eigenschappen van de ferromagnetische supergeleiders. De muonen experimenten tonen aan dat er ongebruikelijke excitaties optreden in deze materialen die mogelijk verantwoordelijk zijn voor de supergeleiding.
Volkshuisvesting
12 februari 2007 | 10.00 uur Mevrouw A.M. Sugranyes Bickel | Diplome d’Architecte ETS, Zwitserland promotor | Prof.dipl.ing. H.J. Rosemann (Bk) toeg.prom | Dr.ir. M. Carmona (UHD-Bk)
Social Housing Policy in Chile since 1980. Actors and Products
Inktjet technologie
12 februari 2007 | 12.30 uur De heer ir. M.B. Groot Wassink | werktuigkundig ingenieur, Nederland promotors | Prof.ir. O.H. Bosgra en prof.dr.ir. D.J. Rixen (3mE)
Inkjet Printhead Performance Enhancement by Feedforward Input Design base on Two-port Modeling Inkjet technologie is een belangrijke sleuteltechnologie vanuit industrieel oogpunt. De mogelijkheid om verschillende soorten materialen te jetten op diverse substraten in verscheidene patronen maakt het tot een zeer breed inzetbare technologie. Ondanks het feit dat de prestatie-eisen vandaag de dag al behoorlijk hoog liggen, zullen deze in de toekomst nog veel stringenter worden. Tegelijkertijd beperken diverse operationele problemen zoals residuale trillingen en overspraak de haalbare prestatie. Huidig onderzoek richt zich met name op het mechanisch herontwerpen van huidige printkoppen om de operationele problemen het hoofd te bieden. In dit onderzoek is echter de mogelijkheid voorgesteld om het mechatronische karakter van huidige inkjet printkoppen volledig uit te buiten: daartoe is het toepassen van een systeem- en regeltechnische benadering om de grenzen te 2
Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
doorbreken onderzocht. In dat kader is een model van een inkjet printkop afgeleid, gebaseerd op tweezijdig gekoppelde systemen, dat een prima startpunt biedt voor de beoogde regeldoelstellingen. Het is aangetoond dat door gebruik te maken van gelift Iteratief Lerend Regelen op basis van het afgeleidde model, aanstuursignalen kunnen worden ontworpen waarmee de residuale trillingen na het wegjetten van een druppel gedempt kunnen worden en overspraak kan worden geminimaliseerd. Als gevolg daarvan is de prestatie van inkjet printkoppen in termen van druppelconsistentie en haalbare jetfrequenties aanzienlijk verbeterd. Ook is middels het inkjet printkop model een fundamenteel inzicht verkregen waarmee een onmisbare basis wordt gelegd voor het in de toekomst mechatronisch herontwerpen van inkjet printkoppen.
Biokatalyse
12 februari 2007 | 15.00 uur Mevrouw ir. K.M. de Lathouder | scheikundig ingenieur, Nederland promotors | Prof.dr. F. Kapteijn en prof.dr. J.A. Moulijn (TNW)
Development of a monolithic bioreactor: design and application Recentelijk is de belangstelling voor biokatalyse als alternatief voor conventionele chemische processen sterk toegenomen. Enzymatische reactie verlopen snel en selectief, onder gematigde omstandigheden, vaak in water, in neutraal milieu. Het nadeel van enzymen als katalysator is dat ze kwetsbaar zijn, bv voor roeren, temperatuur, milieu. Normaal gesproken worden daarom geïmmobiliseerde enzymsystemen gebruikt. Het nadeel van veel drager materialen is dat ze deeltjesvorming zijn (problemen met scheiden en drukval over gepakt-bed reactoren), vaak mechanisch niet sterk (problemen met roeren) en dat er massa transport problemen (concentratie gradiënten) kunnen ontstaan over het deeltje. In dit onderzoek, werden verschillende enzymen geïmmobiliseerd op een nieuw soort drager, de monoliet, met als doel een vergelijking te kunnen maken met huidige enzymatische processen. Monolieten zijn keramische materialen, bestaande uit langwerpige bundels van smalle kanaaltjes. Ze werden ontwikkeld als gas-fase reactoren, omdat ze ten opzichte van conventionele reactoren een lage drukval hebben, mechanische zeer sterk zijn en een groot beschikbaar opperlak hebben. Twee soorten monolieten werden gebuikt: corderiet monolieten met een gesloten kanaalwand en ACM monolieten met een poreuze kanaalwand. Het blijkt goed mogelijk om verschillende enzymen (reversibel) op het monoliet oppervlak te immobiliseren, met behoud van activiteit. De monolieten werden toegepast in verschillende reactoren, de monolithische roerder en de monoliet-loop reactor. Tevens werd er een nieuw drager materiaal bestudeerd, bestaande uit koolstof nano fibers (CNF) op de monolietwand, dat ook veelbelovend is als drager voor andere katalysatoren.
Zonnecelmateriaal
19 februari 2007 | 10.00 uur De heer ir. P.A.C. Quist | materiaalkundig ingenieur, Nederland promotor | Prof.dr. L.D.A. Siebbeles (TNW)
Photo-Physical Processes in Materials for Photovoltaic Applications based on Conjugated Polymers
Bezwijkgedrag beton
19 februari 2007 | 12.30 uur Mevrouw C. Iacono | Laurea di dottore in ingegneria civile, Italië promotors | Prof.dr.ir. L.J. Sluys (CiTG) en prof.dr.ir. J.G.M. van Mier (ETH Zurich)
Procedures for parameter estimates of computational models for localized failure De voorbije jaren werd een groot aantal modellen ontwikkeld om het bezwijkgedrag van beton onder trekbelasting adequaat te simuleren. De betrouwbaarheid van de resultaten hangt echter sterk samen met de correcte schatting van de modelparameters. Omdat deze niet allemaal rechtstreeks bepaald kunnen worden aan de hand van laboratoriumproeven winnen inverse procedures aan belang. Hierbij worden de onbekende parameters geschat door iteratief de verschillen tussen experimentele en gesimuleerde resultaten te minimaliseren. Dit is het doel van voorliggend onderzoek. De aandacht gaat daarbij voornamelijk uit naar de bepaling van de lengteschaal (of de gradient-parameter) en de helling van de ‘softening’ tak van de constitutieve spannings-rek relatie van het gradient-verrijkt schade continuüm model (gradientenhanced continuum damage model). Een aantal aspecten van zowel het voorwaartse model als het inverse parameter identificatieprobleem werd geanalyseerd in de huidige studie: de stabiliteit van het inverse probleem (beïnvloed door de experimentele data, in termen van kwaliteit en kwantiteit), de motivatie voor de toegepaste inverse strategie (in termen van effectiviteit, efficiëntie en robuustheid) en de evaluatie van het op deze wijze gekalibreerde numerieke model (in termen de voorspellende waarde van het model voor de simulatie van schaal- en belastingseffecten). Hiertoe worden de resultaten van vier experimentele datasets beschouwd: 1. eenassige trekproeven op eenzijdig gekerfde zandsteen monsters, 2. eenassige trekproeven op ‘hondebot’-vormige proefstukken van verschillende afmetingen, 3. driepunts buigproeven op gekerfde betonnen proefstukken en 4. eenassige trekproeven op dubbelzijdig gekerfde monsters en buigproeven op eenzijdig gekerfde monsters. De ontwikkelde inverse strategie is gebaseerd op twee technieken die in cascade worden toegepast: de ‘K-Nearest Neighbors’ methode (KNN) en de ‘Kalman filter’ (KF). De eerste techniek wordt gebruikt voor een verkennende studie van de parameterruimte, terwijl de tweede methode een nauwkeuriger zoektechniek is die toelaat rekening te houden met de onzekerheden gerelateerd aan zowel de experimentele data als de geschatte modelparameters. De resultaten tonen aan dat de gradient-parameter c en de β parameter geen onafhankelijke variabelen zijn bij een invers probleem dat enkel gebaseerd is op globale kracht-verplaatsingsdiagramma van een of meerdere proefstukafmetingen. Zodoende kan een unieke oplossing van de inverse oplossing en/of de stabiliteit van de oplossingsmethode niet worden gegarandeerd. Aanvullende locale gegevens, zoals de evolutie van de breedte van de breukzone gedurende het breukproces zijn noodzakelijk om de goede conditionering van het inverse probleem te verzekeren. De schaaleffecten die numeriek verkregen worden door gebruik te maken van één enkele parameterset voor alle verschillende proefstukafmetingen, zijn minder uitgesproken dan diegenen die experimenteel teruggevonden werden. Dit
geldt zowel voor de schaaleffecten gerelateerd aan globale als aan locale data. Parameterschattingen, gebaseerd op uitsluitend de bezwijkbelasting van de verschillende proefstukgroottes, kunnen bovendien leiden tot een foutieve voorspelling van de respons in het ‘post-peak’ regime. Tenslotte worden constructie-invloeden (gerelateerd aan de proefopstelling voor driepunts buigproeven en eenassige trekproeven) teruggevonden in de lengte-schaal parameter.
Bakkersgist
19 februari 2007 | 15.00 uur De heer ir. S.L. Tai | scheikundig ingenieur, Nederland promotor | Prof.dr. J.T. Pronk (TNW)
Physiological impact and context dependency of transcriptional responses: A chemostat study in Saccharomyces cerevisiae
Water
20 februari 2007 | 10.00 uur De heer M.T. Leye | Master of Science in Agriculture, Groot Brittannië promotor | Prof.dr.ir. H.H.G. Savenije (CiTG)
Conservation Tillage Systems and Water Productivity Implications for Smallholder Farmers in semi-arid Ethiopia
Reactor
20 februari 2007 | 12.30 uur Mevrouw E.E. Diedericks | Magister in Mathematics, Zuid Afrika promotors | Prof.dr. J.C. Jansen (U-Stellenbosch) en prof.dr. F. Kapteijn (TNW)
Perspectives on a zeolite membrane reactor for C5/C6 hydroisomerization
Seismiek
20 februari 2007 | 15.00 uur De heer drs. M.O. Frijlink | doctorandus in de natuurkunde, Nederland promotor | Prof.dr.ir. C.P.A. Wapenaar (CiTG)
Seismic Redatuming with Transmission Loss Correction in Complex Media Van oudsher verwaarlozen redatum-algoritmes de amplitude informatie in seismische reflecties, ze richten zich primair op de reistijd informatie. Amplitude informatie correct behandelen vergt nl. veel meer van een computer. Wij ontwikkelen een redatum-algoritme met als doel de amplitude informatie intact te houden. We richten ons op energie-behoud bij het verwijderen van de propagatie-effecten tussen het echte acquisitie-niveau aan de oppervlakte, het originele datum, en een hypothetisch acquisitie-niveau begraven in de ondergrond, het nieuwe datum. Regulier redatumen komt neer op het correleren van de reflecties met de op- en neergaande transmissie-responsies v/d de deklagen, het medium tussen het originele en het nieuwe datum. Zelfs met gebruik van exacte Green functies verstoort Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
3
regulier redatumen de amplitude informatie. Transmissieverlies, d.w.z. de energie van de reflecties v/d deklagen, wordt namelijk verwaarloosd. In termen van flux genormalizeerde eenweg golfvelden in lateraal varierende media heeft C.P.A. Wapenaar een correctie voor transmissieverlies afgeleid.
Reisinformatie
26 februari 2007 | 10.00 uur De heer ir. C. Chorus | bestuurskundig ingenieur, Nederland promotors | Prof.dr. G.P. van Wee (TBM) en prof.dr. H.J.P. Timmermans (TU Eindhoven)
Traveler Response to Information. De afgelopen jaren kenden een indrukwekkende vooruitgang in de technische mogelijkheden van reisinformatiediensten. Het wordt verwacht dat in de nabije toekomst reizigers continu geïnformeerd worden, voorafgaand aan zowel als tijdens hun reis, over het optimale vertrektijdstip, de optimale route en vervoerswijze, gebaseerd op enerzijds een betrouwbare inschatting van de situatie op het volledige transportnetwerk, en anderzijds de persoonlijke voorkeuren van de reiziger. Files op de weg en vertragingen op het spoor zullen dan nooit meer vervelende verrassingen zijn. Helaas gaapt er een groot gat tussen deze technologische vooruitgang, en onze kennis over de wijze waarop reizigers zullen reageren op deze stroom van informatie. Een aantal nijpende vragen is nog niet afdoende beantwoord: In welke mate gebruiken reizigers eigenlijk aangeboden informatie? Zijn ze in staat om op een intelligente manier om te gaan met de immense complexiteit die hoort bij reizen door onze uitgebreide en multimodale transportnetwerken? Zijn ze in staat om hun kennis op zinvolle wijze te combineren met nieuwe informatie? Leidt het aanbieden van informatie tot betere mobiliteitskeuzes? En misschien zelfs tot veranderingen in keuzegedrag, bij voorbeeld resulterend in een stijging in het gebruik van Openbaar Vervoer? Deze dissertatie beantwoordt deze vragen door het integreren van theorieën uit de micro-economie, psychologie, marketing en transportwetenschappen in wiskundige modellen van reizigersgedrag. Vervolgens wordt een computerprogramma ontwikkeld dat werkelijke reissituaties simuleert (inclusief zaken als tijdsdruk, files en vertragingen op het spoor). Door het gedrag te observeren van honderden deelnemers aan een experiment in deze kunstmatige omgeving wordt een unieke dataset gecreëerd. Geavanceerde econometrische analyses, uitgevoerd tijdens een 4 maanden durend bezoek aan MIT, tonen aan dat de ontwikkelde theoretische modellen een adequate beschrijving vormen van reizigersgedrag. En nog belangrijker, ze suggereren dat reizigers behoorlijk goed zijn in het op een intelligente manier omgaan met complexe reissituaties en multifunctionele informatiediensten.
Biomassa-emissies
26 februari 2007 | 15.00 uur De heer G. di Nola | Laurea di dottore in Ingegneria Meccanica II, Italië promotor | Prof.dr.ing. H. Spliethoff (vml hgl (2004) 3mE)
Biomass fuel characterization for Nox emissions in co-firing applications
4
Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
Toekomst DVD
27 februari 2007 | 10.00 uur De heer ir. J.H. Brusche | wiskundig ingenieur, Nederland promotors | Prof.dr.ir. P. Wesseling (EWI) en prof.dr. H.P. Urbach (TNW) toeg.prom | ir. A. Segal (UHD-EWI)
Mark formation model for optical rewritable recording Op dit moment heerst er een onbesliste strijd tussen twee concurrende optische dataopslagformaten: HD DVD en de Blu-ray Disc. Tegelijkertijd wordt in de laboratoria volop onderzoek verricht naar de volgende generatie optische opslagsystemen, zoals dataopslag op basis van hologrammen (HVD). De promovendus presenteert wiskundige hulpmiddelen die kunnen bijdragen aan het voorspellen en verbeteren van de eigenschappen van de huidige en de toekomstige generatie optische opslagsystemen. De optisch herschrijfbare schijfjes zijn opgebouwd uit verschillende lagen, waarvan een laag een zogeheten faseovergangsmateriaal bevat. In deze laag smelten kleine gebiedjes door toedoen van laserpulsen. Na snel afkoelen zijn hierdoor de materiaaleigenschappen van deze gebiedjes veranderd. Tijdens het lezen van het schijfje kunnen deze verschillen worden gedetecteerd en worden vertaald naar bruikbare gegevens. Het model is in staat om de positie van het smeltfront nauwkeurig te bepalen. Dit wordt onder andere bereikt door in de buurt van het smeltfront veel rekenpunten te gebruiken.
Coatings
27 februari 2007 | 12.30 uur Mevrouw ing. M. Nobel | HBO-ingenieur, Nederland promotor | Prof.dr. S.J. Picken (TNW)
Acrylic polymer nanocomposite resins for water borne coating applications Het verscherpte milieu beleid op het gebied van vluchtige organische oplosmiddelen leidt tot meer aandacht voor de reductie van deze oplosmiddelen in automotive coatingsystemen. Als een gevolg is er een markt voor meer mileuvriendelijke alternatieven zoals water gedragen coatings, high solid coatings, poeder coatings en UV vernette coatings. Het onderzoek dat is verricht is onderdeel van een project met als doelstelling het ontwikkelen van een innovatieve technologie ter bereiding van water gedragen hars systemen met superieure materiaal en applicatie eigenschappen. Versterkende nanodeeltjes met een hoge lengte/dikte verhouding zijn gebruikt bij de bereiding van watergedragen hars systemen. Als gevolg zijn deze nanodeeltjes aanwezig in de waterfase of de harsfase van de harsdispersie. De rheologische en mechanische eigenschappen van nanodeeltjes bevattende hars oligomeren, dispersies en emulsies zijn gerelateerd aan de morphologie van de vernette films. Afhankelijk van de fysische eigenschappen van de nanodeeltjes als het moment van toevoeging van de nanodeeltjes zijn zowel gebieden met harsdeeltjes bedekt door nanodeeltjes, nanodeeltjes ingesloten in de harsdeeltjes als nanodeeltjes bedekt door harsdeeltjes waargenomen. Daarnaast is de dispersie op nanoschaal van de anorganische deeltjes zelf vaak een van gemengde morfologie bestaande uit gebieden met individuele en geintercaleerde nanostructuren. DMTA experimenten tonen een significante verbetering van de modulus door toevoeging van gelaagde silicaten met hoge lengte-dikte verhouding zoals C30B. Bij composiet harsen waar Laponiet en Boehmiet aan is toegevoed is ook
een verhoogde modulus waargenomen, maar aangezien dit nanodeeltjes zijn met een kleinere lengte-dikte verhouding dan gelaagde silicaten is de verhoging minder significant aanwezig De toevoeging van nanodeeltjes verhoogt de viscositeit van de composiet harsen ten opzichte van de ongevulde harssystemen. Naast de lengte-dikte verhouding van de nanodeeltjes wordt de viscositeit beinvloed door de morfologie van de water gedragen hars dispersie zelf.
Congressen & Symposia Nieuwe reeks Hoger Onderwijs Voor Ouderen van de TU Delft De TU Delft start in maart met een nieuw cursusprogramma onder de noemer Hoger Onderwijs Voor Ouderen (HOVO). De colleges zijn bestemd voor vijftigplussers die een nieuw vakgebied willen ontdekken, een oude hobby in de wetenschap willen oppakken of innovaties op het eigen vakgebied willen leren kennen of bijhouden. Alle faculteiten van de TU Delft leveren een bijdrage aan het HOVO-programma waardoor het aanbod zeer gevarieerd is. Enkele aansprekende titels zijn: Mens-Machine-Interactie, Het wonderbaarlijke heelal, Ontwikkeling van betonnen en stalen bruggen, God dobbelt niet, Help, Nederland verzuipt! en Ben ik paraat als mijn pieper gaat? Een volledig overzicht vindt u op www.delft-toptech.nl/hovo. De colleges worden gegeven door (oud-)docenten van de TU Delft. Het aanbod is afgestemd op de interesses, ervaring en leerstijlen van ouderen, waarbij cursisten in gesprek kunnen gaan met de docenten. Doorgaans bestaat een cursus uit vijf colleges van twee uur en ongeveer twee uur zelfstudie per week. De prijs van de cursus ligt, afhankelijk van het onderwerp, tussen € 100 en € 175.
HOVO wordt georganiseerd door Delft TopTech en Studium Generale. Voor informatie en aanmelden zie www.delfttoptech.nl/hovo. U kunt ook bellen naar 015 278 80 19. Nadere informatie: Els Vergouw, Delft TopTech, T: 015 278 77 65 Els Koppelman, Studium Generale, T: 015 278 71 18
Seminar on the occasion of the IEEE Steinmetz Award
07 februari 2007 | 09.30 uur - 16.50 uur Locatie | Hypolythus Zaal Conference Center Delftstede, Phoenixstraat 66 Delft
The Board of Directors of the IEEE has elected mr Vic Hayes to receive the 2007 IEEE Charles Proteus Steinmetz Award, sponsored by the IEEE Standards Association, for his outstanding leadership in the development and global acceptance of IEEE 802.11 wireless local areanetwork standards, best known under the name of Wi-Fi.
Mr Hayes is currently a Senior Research Fellow at the Section Economics of Infrastructures, Faculty Technology, Policy and Management at the TUDelft, the Netherlands. His contributions to the standardization of Wi-Fi and the harmonization of spectrum availability have been made during his tenure at NCR, AT&T, Lucent Technologies and Agere Systems. The Section Economics of Infrastructures intends to pay tribute to his contributions to the ICT industry by organizing an Award Seminar, dedicated to the development of Wi-Fi. Key players from the industry have been invited to contribute to this seminar to address past, present and future developments in relation to Wi-Fi.
The Organizing Committee: - Dr. Rolf W. Künneke, Managing Director Section Economics of Infrastructures - Prof. Dr. John P.M. Groenewegen, Chair Economics of Infrastructures - Dr. Ir. Wolter Lemstra, Senior Research Fellow - Telecommunication Domain Registration fee: € 50 Student fee, excl. lunch: € 0
More information? WiFiWorkshop.html
www.eviconference.nl/WiFiWorkshop/
Architectural Positions: Changing Definitions of Public and Private
Seminar 22 februari 2007 | 18.00 - 21.00 uur Locatie | Zaal A, Faculteit Bouwkunde, Berlageweg 1, Delft Sprekers | Richard Sennett, Manuel de Solà-Morales, Xaveer De Geyter In the spring of 2007 the ‘Architecture and Modernity: Public Building’ programme of the Faculty of Architecture at the Delft University of Technology will hold a series of seminars on the theme of Architecture, Modernity and the Public Sphere, entitled ‘Architectural Positions’. In six sessions, the positions adopted by architects in the debate on various themes related to modernity and the public sphere will be presented and questioned. The seminars will illustrate how architects, not just in their architectural production but more specifically in their writing respond relentlessly to changes in the public sphere by adopting various ‘Architectural Positions’.
Georganiseerd door Department Modernity: Public Building
of
Architecture
and
Meer informatie? www.bk.tudelft.nl
Studium Generale Het Intuïtionisme
L.E.J. Brouwer’s mystieke wiskunde 5 februari 2007 | 20.15 uur Locatie | Speakers, Burgwal 45 t/m 49, 2611 GG Delft
door John Kuiper
Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
5
Honderd jaar geleden verdedigde Nederlands grootste wiskundige tot op heden L.E.J. Brouwer zijn dissertatie “Over de Grondslagen der Wiskunde”. Dit proefschrift zou men kunnen zien als een reactie op de crisis in de grondslagen van de wiskunde aan het begin van de 20e eeuw. De wiskundige geesten waren zeer verdeeld. Logicisten, die de wiskunde fundeerden in de logica, stonden tegenover formalisten, zoals de toonaangevende David Hilbert die wiskunde als een formele taal opvatten. Brouwer verwierp deze overtuigingen in zijn proefschrift en zette daartegenover zijn opvatting dat de wiskunde een mentale constructie is, gebaseerd op een oerintuïtie. Het zou nog een decennium duren voordat hij zou inzien dat een consequente toepassing van zijn opvatting een wezenlijk ander wiskunde oplevert, het intuïtionisme. Een van de oorzaken hiervan is de ontkenning van het principe van de uitgesloten derde (als niet nietA dan A). Het intuïtionisme werd geenszins met open armen ontvangen: gevestigde wiskundigen vonden Brouwers standpunten gevaarlijk. Hilbert zette, onder protest van Einstein, de ook niet voor een ruzie wegrennende Brouwer zelfs uit het bestuur van het gezaghebbende tijdschrift Mathematische Annalen. Wat behelst het intuïtionisme? Waarom was het zo gevaarlijk? Welke sporen ervan waren al in zijn dissertatie aanwezig? En hoe valt te rijmen dat als niet-A niet waar is niet per se A waar is? Als het niet niet-regent regent het toch?
Dr. John Kuiper promoveerde in 2004 op een filosofische studie naar het vroegste werk van L.E.J. Brouwer. Daarvoor was hij 35 jaar lang in dienst bij de KLM, o.a. als gezagvoerder. Toegang gratis en geen aanmelding nodig Meer informatie? www.sg.tudelft.nl
Monogamie voor beginners
De kunst van het overspel 12 februari 2007 | 20.15 uur Locatie | Speakers, Burgwal 45 t/m 49, 2611 GG Delft
door Yvonne Kroonenberg Alles kan kapot, zelfs de beste relatie. In haar nieuwe boek ‘Monogamie Voor Beginners’ beweert ervaringsdeskundige Yvonne Kroonenberg dat vreemdgaan bijna onontkoombaar is. Daar worden we trouwens van harte in aangemoedigd. Alle reclames wijzen de weg naar meer aantrekkingskracht, naar avontuur en vernieuwing. We dromen van verre reizen, spannende belevenissen en liefde die nooit zal vervelen. Maar alle liefde bekoelt op de duur. Geen aantrekkelijke gedachte, met Valentijnsdag in het verschiet. Maar wel iets om over na te denken.
Yvonne Kroonenberg is schrijfster, met een studie psychologie achter de rug. Zij schreef o.a. het boek ‘Alles went, behalve een vent’ en ‘Het zit Op De Bank En Het Zapt’. Toegang gratis en geen aanmelding nodig Meer informatie? www.sg.tudelft.nl
Diesdebat 2007: Duurzaamheid
15 februari 2007 | 15.00 uur Locatie | Cultureel Centrum, Mekelweg 10, 2628 CD Delft
Ook in 2007 organiseren de VSSD en SG een debat naar aanleiding van de Diesrede en dit jaar met het TU lustrumthema “Duurzaamheid”. Het Kyoto-verdrag, Peak Oil, het broeikaseffect en de stijging van de zeespiegel, de toepassing van kernenergie: de duurzaamheid is aan de orde van de dag en de maatschappij begint langzaam het belang ervan in te zien. In dit debat zullen de sprekers de door hen aangedragen stellingen verdedigen waarna samen met het publiek dieper op de stellingen wordt ingegaan.
Toegang gratis en geen aanmelding nodig Aansluitend een borrel Meer informatie? www.sg.tudelft.nl
Hekserij
19 februari 2007 | 20.15 uur Locatie | Speakers, Burgwal 45 t/m 49, 2611 GG Delft
Bij het woord Heks denken de meeste mensen nog steeds aan een toverkol met een grote haakneus en een zwarte breedgerande hoed, die op een bezem voorbij de maan zweeft op weg naar satanische rituelen. Maar we hebben tegenwoordig ook kinderheksen, zowel meisjes als jongens, voor wie de bezemvlucht een sport is geworden, heksencovens die rituelen met pentagrammen uitvoeren voor de moedergodin en jonge aantrekkelijke gezusters die gedrieën demonen bestrijden. Hoe komt het dat de heks van een demonenaanbidder in een demonenbestrijder is veranderd? Om een antwoord op die vraag te geven, is het nodig om een historische omweg te maken via het 19e-eeuwse occultisme, de relatie met de koloniale wereld, Afrika en de zogenaamde ‘New Age’. Alleen op basis van de historisch antropologische benadering kunnen we de vragen wat hekserij is en of heksen bestaan, beantwoorden.
Prof.dr. P.J. Pels heeft zich als hoogleraar godsdienst en maatschappij aan de Universiteit Leiden verdiept in het fenomeen hekserij. Toegang gratis en geen aanmelding nodig Meer informatie? www.sg.tudelft.nl
De krant van februari - Lezen met de rector 20 februari 2007 | 20.00 uur Locatie| Oude Kerkstraat 6, Delft
In de informele setting van wisselende studentenhuizen wordt aan de hand van kranten en weekbladen gedebatteerd over actuele onderwerpen. Zowel rector als studenten zullen datgene uit het dagelijks nieuws halen wat zij relevant achten voor het onderwijs, het onderzoek en de toekomst van de TU Delft.
Alleen toegankelijk voor studenten en aio’s. Aanmelden tot 16 februari via deze website. Toegang gratis. 6
Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
Meer informatie en aanmelden? www.sg.tudelft.nl
Corruptie
In het kader van het Lustrum van de TU Delft 21 februari 2007 | 20.15 uur Locatie | Speakers, Burgwal 45 t/m 49, 2611 GG Delft
door Michel van Hulten en Egbert Bol Ingenieurs die ontwikkelingssamenwerking in de praktijk willen brengen komen in de praktijk allerlei obstakels tegen. Elke maand discussiëren twee personen over de beste manier om ermee om te gaan. Deze maand: corruptie. Corruptie zit diep geworteld, op allerlei niveaus binnen organisaties en bestuursorganen. Het lijkt soms onontkoombaar het toch te tolereren, of zelfs nodig er aan mee te doen om iets voor elkaar te krijgen. Michiel van Hulten is fel tegen elke vorm van corrupt gedrag en zet zich actief in voor de uitroeiing ervan, waarbij Egbert Bol een wat berustende, meer pragmatische houding aanneemt. Kijk vanaf twee weken voor het debat op onze website (www.sg.tudelft.nl) voor meer informatie over de inhoud van de discussie.
Michel van Hulten is oud-staatssecretaris en medeoprichter van de Politieke Partij Radicalen, en van Transparency International. Egbert Bol (EWI) is ‘long time expert’ in samenwerkingsverbanden tussen de TU Delft en universiteiten in Bolivia en Kenia. Toegang gratis en geen aanmelding nodig Meer informatie? www.sg.tudelft.nl
Science is fun!!!
Onwaarschijnlijk onderzoek en de Ig Nobel prijzen 26 februari 2007 | 20.15 uur Locatie | Speakers, Burgwal 45 t/m 49, 2611 GG Delft
door Kees Moeliker Het luisteren naar liftmuziek verkleint de kans op verkoudheid. Mannen hebben meer last van navelpluisjes dan vrouwen. En liefhebbers van countrymuziek plegen eerder zelfmoord. Deze absurde stellingen zijn allemaal uitkomsten van serieus wetenschappelijk onderzoek. Alle zijn winnaar van de Ig Nobelprijs, de alternatieve Nobelprijs die sinds 1991 in Harvard wordt uitgereikt door het wetenschappelijke humor tijdschrift Annals of Improbable Research voor onderzoek dat mensen eerst laat lachen en vervolgens aan het denken zet. Nutteloos onderzoek bestaat niet!(?). Science is fun. Wetenschappers hebben humor. Maar… is er leven na de dode eend?
Kees Moeliker, conservator van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam (www.nmr.nl) en European Bureau Chief van Improbable Research Inc. (www.improbable.com) is zelf winnaar van de Ig Nobel biologieprijs 2003. Toegang gratis en geen aanmelding nodig Meer informatie? www.sg.tudelft.nl
Cursussen van het PAO Risicomanagement bij bouw en infrastructuur 01 februari 2007 Locatie | Kok Business Centre Delft
De cursus van februari is al vol, u kunt zich nog wel inschrijven voor de cursus van juni of september 2007 Inclusief unieke projectsimulatie in spelvorm en het boek ‘Risicomanagement voor projecten’
Wat leert de cursist: - U krijgt inzicht in de toepassingsmogelijkheden van risicoanalyse en risicomanagement. - U wordt in staat gesteld de beschikbare methoden en technieken toe te passen, of te laten toepassen, in de eigen organisatie. In een spelsituatie wordt in groepen geoefend met een case Meer informatie? www.pao.tudelft.nl
Damwandconstructies en bouwputten 08 februari 2007 Locatie | GeoDelft
Inclusief het handboek ‘Damwandconstructies’ CUR-publicatie 166, ter waarde van 125 euro.
Wat leert u als cursist: - U leert de juiste keuzen te maken voor de technische oplossingen voor de hoofdproblemen bij een verantwoord ontwerp van een bouwput - U krijgt inzicht in de hoofdproblemen zoals het maken van een grondkering, het droog houden van de put en het voorkomen van ontoelaatbare beïnvloeding van de omgeving - U wordt geïnformeerd over het op waarde schatten van de risico’s die aan de gekozen oplossingen zijn verbonden Meer informatie? www.pao.tudelft.nl
Tentoonstellingen Roboworld!
24 november 2006 - 15 april 2007 Locatie | Techniek Museum Delft, Ezelsveldlaan 61, 2611 RV Delft
De tentoonstelling “Roboworld” voert de bezoeker mee vanaf de automaten uit de 18e eeuw naar de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van lopende robots en industriële robotarmen. Heeft een robot emoties en kunnen we een robot leren om te leren? Een robot is de ideale werknemer. Hij voert zonder tegensputteren elke opdracht uit en wordt nooit moe. Als we het over zo’n robot hebben, zien we in onze verbeelding meestal een machine die de vorm van een mens heeft. In werkelijkheid zijn menselijke of “androïde” robots het moeilijkst om te maken. De mens is als - biologische - machine Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
7
namelijk verbluffend efficiënt. Als we een robot zien lopen, lijkt het zo gemakkelijk, maar hoe leert een robot lopen? En kan een robot ook voetballen zonder om te vallen? De tentoonstelling toont diverse lopende robotmodellen maar ook industriële robots, onderzoeksrobots en zelfs huishoudelijke robots. In de tentoonstelling kan de bezoeker zelf experimenteren met verschillende robot-modellen. Stripliefhebbers komen helemaal aan hun trekken. De tentoonstelling gebruikt stripverhalen ter illustratie van de verschillende soorten robots en in de workshopruimte van de tentoonstelling kan de bezoeker zelf een Japans robot-stripfiguur tekenen. In dezelfde ruimte kan men een eenvoudige robot in elkaar knutselen, een boeiende collectie van kleine, grote, recente en antieke robots bewonderen of lekker lui een stripverhaal over robots lezen. De tentoonstelling “Roboworld” is te bezoeken van 24 november 2006 t/m 15 april 2007. In het kader van de tentoonstelling zullen regelmatig demonstraties en workshops gehouden worden. Vanaf januari 2007 zal het Techniek Museum tevens een scholenworkshop in en rondom de tentoonstelling aanbieden.
Meer informatie? www.museum.tudelft.nl
In komende maanden Smart Sensor Systems 2007
A four-day advanced engineering course 23 - 26 april 2007 Locatie | Jan Anthony Snijderszaal, room LB1.010, Faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science, Mekelweg 4, Delft
General information about the course Lectures are given by top experts from universities and industries. The prerequisite for the course is a basic knowledge of electrical circuits and systems. Course will be taught in English. Each attendee will receive a certificate of attendance at the course. Registration: before March 21 2007, please refer to http:// ei.ewi.tudelft.nl Short description Recent developments in the field of smart sensor systems are reviewed. After a general overview system details are discussed, concerning: sensor principles, tandem transducers, smart analog interfaces, modifiers, A/D conversion, busses and digital interfaces, DSPs and microcontrollers. A systematic approach towards the design of smart sensor systems is presented. The lectures include case studies and hands-on demonstrations. Location The course will be held at the Faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science, Mekelweg 4, Jan Anthony Snijderszaal, room LB1.010 of Delft University of Technology, The Netherlands. Organized by: - Delft Institute of Microelectronics and Submicron Technology (DIMES) - Delft University of Technology, The Netherlands Meer informatie? http://ei.ewi.tudelft.nl 8
Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
Afkortingen BK CiTG EWI IO LR TBM TNW 3ME
Faculteit Bouwkunde Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Faculteit Industrieel Ontwerpen Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaart techniek Faculteit Techniek, Bestuur en Management Faculteit Technische Natuurwetenschappen Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen
Aantekeningen
Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
9
10
Wetenschapsagenda TU Delft, februari 2007
