Archeologisch onderzoek Overhoeken-Saendelft te Assendelft, gemeente Zaanstad

Archeologisch onderzoek Overhoeken-Saendelft te Assendelft, gemeente Zaanstad Bureauonderzoek

GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 1052

Archeologisch onderzoek Overhoeken-Saendelft te Assendelft, gemeente Zaanstad Aanvullend bureauonderzoek met grondboringen GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 1052

Concept

ISSN 1573-5710

Opdrachtgever: GEM Saendelft Beheer B.V.

Grontmij Nederland B.V. Houten, 29 juni 2011

GM-0021737, revisie C1

Verantwoording

Titel

:

Archeologisch onderzoek Overhoeken-Saendelft te Assendelft, gemeente Zaanstad Aanvullend bureauonderzoek met grondboringen Grontmij Archeologische Rapporten 1052

Projectnummer

:

306302

Referentienummer

:

GM-0021737

Revisie

:

C1

Datum

:

29 juni 2011

Auteur(s)

:

de heer drs. C. Thanos

E-mail adres

:

[email protected]

Gecontroleerd door

:

de heer drs. J. van der Roest

Paraaf gecontroleerd

:

Goedgekeurd door

:

Paraaf goedgekeurd

:

Contact

:

de heer ir. P.B.J.M. Oude Boerrigter

Grontmij Nederland B.V. De Molen 48 3994 DB Houten Postbus 119 3990 DC Houten T +31 30 634 47 00 F +31 30 637 94 15 www.grontmij.nl

GM-0021737, revisie C1 Pagina 2 van 20

Administratieve gegevens

:

29 maart 2011

concept

:

23 juni 2010

Opdrachtgever

:

GEM Saendelft Beheer B.V.

Uitvoerder

:

Grontmij Nederland B.V.

Bevoegd gezag

:

Gemeente Zaanstad

Aanleiding

:

realisatie woningbouw

Locatie

:

provincie

: Noord-Holland

gemeente

: Zaanstad

plaats

: Assendelft

toponiem

: Overhoeken-Saendelft

kaartblad

: 19D/25B

kadastrale gegevens

: -

RD-coördinaten

:

Datum opdracht ”

(bijlage 1)

deelgebied West deelgebied Oost

afm. plangebied

NW

X: 111.120

/

Y: 500.090

NO

X: 111.620

/

Y: 499.859

Z

X: 111.500

/

Y: 499.670

NW

X: 111.970

/

Y: 499.610

ZW

X: 111.910

/

Y: 499.500

NO

X: 112.450

/

Y: 499.235

ZO

X: 112.360

/

Y: 449.095

: deelgebied West ca. 4,3 ha deelgebied Oost ca. 8,7 ha

Hollands veen-klei gebied

Archeoregio Archis2

:

onderzoeksmelding

: 46033 (= CIS-code)

Documentatie

:

beheer en plaats

: Grontmij Nederland B.V. kantoor Houten (tijdelijk)


Samenvatting

In opdracht van GEM Saendelft Beheer B.V. heeft Grontmij in de periode mei-juni 2011 een archeologisch onderzoek uitgevoerd in plangebied Overhoeken. Dit onderzoek heeft bestaan uit een aanvullend bureauonderzoek met milieukundige boringen. In het plangebied, bestaande uit deelgebied West en deelgebied Oost zal woningbouw plaatsvinden. In 2006 heeft Hollandia Archeologie B.V. een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor diverse plangebieden rondom Saendelft. Plangebied Overhoeken valt binnen dit bureauonderzoek. Naast een uitgebreid overzicht van reeds bekende en te verwachte archeologische waarden, is ook advies gegeven over de toe te passen methode van archeologisch vervolgonderzoek. Het blijkt dat in het plangebied Overhoeken archeologische resten vanaf het maaiveld kunnen voorkomen en dat een proefsleuvenonderzoek veruit de beste methode is voor vervolgonderzoek. Voor deelgebied Oost is in 2006 geen vervolgonderzoek geadviseerd. Dit deelgebied zou in het verleden al onderzocht zijn. De ondergrond van het plangebied Overhoeken bestaat uit veen en het plangebied is grotendeels in gebruik geweest als gronddepot. Het was niet bekend in hoeverre het veen nog is afgedekt en tot welke mate er zetting heeft opgetreden. In deelgebied West is nog de fundering van een voormalige school aanwezig. Derhalve zijn tijdens een milieuonderzoek extra boringen gezet om de bodemopbouw (tot 1 m –mv) in kaart te brengen. Ook is het bureauonderzoek uit 2006 getoetst aan de actuele stand van zaken in het archeologische informatiesysteem Archis. Deelgebied West ligt tussen twee archeologische monumenten (terreinen van hoge archeologische waarden). Uit het aanvullend bureauonderzoek blijkt dat, op basis van de reeds bekende vindplaatsen en de administratieve begrenzing van de monumenten, het plangebied onderdeel zou moeten vormen van een archeologisch monument. Uit het booronderzoek blijkt dat vanaf het maaiveld veen aanwezig is, maar dat de top ervan geroerd is. Het is niet bekend of dit is veroorzaakt door het gebruik ervan in bijvoorbeeld de Middeleeuwen of in de 20e eeuw. Ter hoogte van de voormalige school is de top van het veen verstoord. Voor het deelgebied West worden twee proefsleuven geadviseerd, elk ter hoogte van een reeds bekende vindplaats die beide net buiten het deelgebied vallen. Met behulp van deze sleuven kan nagegaan worden of de archeologische resten in het deelgebied doorlopen. Deelgebied Oost viel in het verleden binnen de begrenzing van een reeds onderzocht gebied. Uit het aanvullend bureauonderzoek blijkt dat het feitelijk nooit onderzocht is geweest. Binnen dit deelgebied kunnen nog huisterpjes uit de Middeleeuwen voorkomen. Uit het booronderzoek blijkt dat de ondergrond in het westelijke deel van het deelgebied plaatselijk tot meer dan 1,5 m –mv verstoord is. De oostelijke helft daarentegen lijkt ongestoord te zijn. Voor deelgebied Oost wordt voor de oostelijke helft ervan een archeologisch vervolgonderzoek geadviseerd in de vorm van een booronderzoek. Met behulp van deze methode kunnen de mogelijke aanwezige middeleeuwse huisterpjes opgespoord worden. Dit advies dient te worden voorgelegd aan de bevoegde overheid, in deze de gemeente Zaanstad.


Inhoudsopgave

Samenvatting................................................................................................................................. 4 1 1.1 1.2 1.3

Inleiding......................................................................................................................... 6 Algemeen ...................................................................................................................... 6 Beleidskader ................................................................................................................. 6 Doelstelling.................................................................................................................... 6

2 2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.4 2.5

Aanvullend bureauonderzoek ....................................................................................... 8 Werkwijze...................................................................................................................... 8 Geologie en bodem....................................................................................................... 8 Archeologie ................................................................................................................... 9 Bekende waarnemingen en monumenten .................................................................... 9 AMK ............................................................................................................................ 10 Archeologische verwachting ....................................................................................... 11 Aanbevolen vervolgonderzoek ................................................................................... 12

3 3.1 3.2

Booronderzoek............................................................................................................ 13 Werkwijze.................................................................................................................... 13 Resultaten ................................................................................................................... 13

4 4.1 4.2

Conclusie en aanbevelingen....................................................................................... 15 Conclusie .................................................................................................................... 15 Aanbevelingen ............................................................................................................ 15

Literatuur en bronnen .................................................................................................................. 17 Verklarende woordenlijst en afkortingen ..................................................................................... 18

Bijlage 1:

Locatie plangebied op topografische ondergrond

Bijlage 2:

Archeologische basiskaart

Bijlage 3:

Boorpuntenkaart deelgebied West en Oost

Bijlage 4:

Boringen

Bijlage 5:

Verstoringskaart deelgebied West en Oost


1

Inleiding

1.1 Algemeen GEM Saendelft Beheer B.V. is voornemens woningen te realiseren in het plangebied Overhoeken-Saendelft te Assendelft. De met dit project gepaard gaande grondwerkzaamheden kunnen een directe bedreiging vormen voor de eventuele archeologische waarden binnen het plangebied. GEM Saendelft Beheer B.V. heeft hiertoe Grontmij Nederland B.V. de opdracht gegeven een archeologisch onderzoek uit te voeren. Het plangebied ligt ten zuiden van de bebouwing van de wijk Saendelft en bestaat uit twee deelgebieden: deelgebied West en deelgebied Oost. Deelgebied West (ca 4,3 ha) ligt ten westen van de Dorpsstraat. Het wordt in het noorden begrensd door de Noorderveenweg en in het oosten, zuiden en westen door een kavelsloot. Deelgebied Oost (ca 8,7 ha) ligt ten oosten van de Dorpsstraat. Het wordt in het noorden begrensd door de Noorderveenweg, in het oosten door een vaart, in het zuiden door een kavelsloot en volkstuinen en in het westen door de bebouwing van de Dorpsstraat. 1.2 Beleidskader Met de nieuwe Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz) zijn de uitgangspunten van het Europese Verdrag van Malta binnen de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd. Het belangrijkste uitgangspunt van de wet is om archeologische waarden in de ondergrond (ter plekke) te behouden, omdat de bodem nu eenmaal de beste conserveringsomgeving is (behoud insitu). Hierdoor hebben gemeenten een grotere verantwoordelijkheid gekregen op het terrein van het archeologisch erfgoed. Gemeenten zijn verplicht gesteld om een eigen archeologiebeleid op stellen. Gemeenten dienen daarbij in de ruimtelijke ordening rekening houden met archeologische waarden in de ondergrond. De gemeente Zaanstad beschikt over een dergelijk beleid. De gemeente Zaanstad beschikt over een archeologische kaart die als ondergrond dient bij het vervaardigen van plannen met betrekking tot de ruimtelijke ordening1. Het plangebied valt binnen de Assendelverpolders, een gebied waar talrijke archeologische vindplaatsen bekend zijn. Vanwege de onderlinge samenhang tussen de verschillende vindplaatsen, is de Assendelverpolders van regionaal belang. Middels een archeologienota2 en een erfgoedverordening3 worden archeologische waarden meegenomen in de ruimtelijke ontwikkelingen Voor het plangebied is archeologisch onderzoek nodig voor ingrepen die groter zijn dan 2.000 m2 en dieper gaan dan 20 cm. 1.3 Doelstelling Voor het stedelijke vernieuwingsprogramma Noorderwelf van de gemeente Zaanstad is door Hollandia Archeologie B.V. een uitgebreid bureauonderzoek uitgevoerd voor de deelgebieden Saendelft Poort Clam Dycke, Kreekrijk en De Omzoom4. Het plangebied Overhoeken valt binnen de reikwijdte van het bureauonderzoek. Per deelgebied is de geologie en archeologie beschreven en is er een verwachtingsmodel en een onderzoeksvoorstel opgesteld. Uit het bureauonderzoek blijkt dat proefsleuvenonderzoek de meest effectieve methode is om archeologi1

Cultuurhistorische waardenkaart Zaanstad 2006. Archeologienota Zaanstad 2009. 3 Erfgoedverordening 2010 (Gemeenteblad 2010 nummer 33; uitgegeven 22 juni 2010). 4 Vaars 2006. 2


Inleiding

sche waarden uit de prehistorie rond Assendelft op te sporen. Middeleeuwse bewoningssporen, in de vorm van bijv. huisterpjes, zijn wel door middel van booronderzoek te traceren. Archeologische resten uit de prehistorie en middeleeuwen kunnen direct onder het maaiveld verwacht worden Het plangebied Overhoeken maakt deel uit van een groot gebied waar veen vanaf het maaiveld wordt aangetroffen. Deelgebied Oost is voor een deel tijdelijk in gebruik geweest als gronddepot, deelgebied West is eveneens voor een deel als depot voor baggerspecie in gebruik geweest en bevat de locatie van een voormalige lagere school. Het is niet exact bekend of er in het oorspronkelijke veengebied nog afdekkende lagen aan het oppervlak aanwezig zijn (en zo ja, met welke dikte?) en wat het effect is geweest van een eventuele zetting ten gevolge van het gronddepot. Voor het uitvoeren van bijvoorbeeld een archeologisch proefsleuvenonderzoek is diepteligging van eventueel aanwezige archeologische resten van belang. Tijdens het onderzoek kan dan rekening gehouden worden met een eventueel aanwezige afdekkende laag of bodemverstoring. Doel van het onderzoek is het in kaart brengen van de opbouw van de bodem tot 1 m -mv. Tijdens het gelijktijdig uitgevoerde milieukundig onderzoek zijn extra boringen ten behoeve van de archeologie gezet om de bovengrond in kaart te brengen. Dit bodemonderzoek is aangevuld met een aanvullend bureauonderzoek waarbij het reeds opgestelde verwachtingsmodel is getoetst aan de actuele stand van zaken in het archeologisch informatiesysteem Archis. Op basis van het onderhavig onderzoek wordt een advies gegeven met betrekking tot de noodzaak van een eventueel archeologisch vervolgonderzoek zoals in 2006 is geadviseerd en indien dit van toepassing is, uit welke stappen dit vervolgonderzoek zou kunnen bestaan.


2

Aanvullend bureauonderzoek

2.1 Werkwijze Deelgebied West en Oost van het plangebied Overhoeken vallen respectievelijk binnen deelgebied 2 en 3 van het reeds uitgevoerde onderzoek uit 20065. De meest relevante informatie van dit bureauonderzoek wordt kort samengevat weergegeven. Het onderzoek is uit 2006 en derhalve wordt nog gekeken of er recente gegevens zijn die voor de in 2006 getrokken conclusies van belang zijn. Hiervoor wordt gekeken naar de actuele stand van zaken met betrekking tot archeologische vondsten en onderzoeken in de directe omgeving van het plangebied. 2.2 Geologie en bodem In de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw heeft er uitgebreid archeologisch onderzoek plaats gevonden waarbij de geologische en bodemkundige ontwikkeling van Assendelft uitgebreid in kaart is gebracht6. Het landschap rond Assendelft stond voor een groot deel onder de invloeden van de zee. Zo zijn er kleiige en zandige pakketten tijdens verschillende transgressiefasen via geulen en kreken afzet. Daarnaast trad er op grote schaal veengroei op.

Afbeelding 2.1 De geologische opbouw van Assendelft en omgeving. (naar Brandt et al 1987) in rood: deelgebied Oost en West.; zwarte stippen: archeologische vindplaatsen; zwarte ster: opgraving.

5 6

Vaars 2006 Zie onder andere Vos 1983 en Brandt et al 1987.



De opbouw van het landschap is weergegeven in afbeelding 2.1. Hier is te zien dat het westelijke deel van het onderzochte gebied bestaat uit een landschap met kreken, oever- en komafzettingen. Het centrale deel bestaat uit een zone van rietveen en het zuidoostelijke deel uit een zone met hoogveen. Deelgebied West bevindt zich deels in de overgangszone van komafzettingen naar het veengebied (rietveen) en deels in het veengebied. Deelgebied Oost bevindt zich in het veenlandschap (rietveen). De bodemkaart7 geeft aan dat de bodem van beide deelgebieden bestaat uit veengronden (Koopveengronden hVc). Hieruit kan afgeleid worden dat er van nature geen afdekkende (klei)lagen aanwezig zijn.

2.3

Archeologie

2.3.1 Bekende waarnemingen en monumenten Het reeds uitgevoerde bureauonderzoek8 geeft een gedegen en volledig overzicht van de reeds bekende archeologische waarden in en rond het plangebied Overhoeken. Naast de geregistreerde waarnemingen uit Archis zijn ook de vondsten van amateurarcheologen en eerdere onderzoeken op de kaart gezet (afbeelding 2.2). Deelgebied West ligt tussen twee archeologische terreinen van hoge archeologische waarden: monument 4932 (noorden) en 11118 (zuiden). Binnen deze monumenten zijn verschillende vindplaatsen uit de IJzertijd/Romeinse tijd en de Middeleeuwen gevonden. Tal van vindplaatsen zijn in het verleden ontdekt door middel van slootkantkarteringen waarbij vondsten als aardewerk en botmateriaal op 20 tot 40 cm onder het maaiveld werden gevonden. Bij de bouw van de huidige bebouwing van Saendelft zijn een dertiental huisplattegronden uit de IJzertijd aangetroffen. Deze archeologische resten bevonden zich vlak onder het maaiveld9. Direct ten noorden en zuiden van deelgebied West zijn verschillende waarnemingen bekend met eveneens vondsten uit de prehistorie en de Middeleeuwen (afbeelding 2.2: vondstlocatie 11 t/m 16)10. Binnen deelgebied Oost zijn geen vondsten bekend. In 1995 is het gebied ten oosten van Saendelft, waaronder ook deelgebied Oost, onderzocht door middel van boringen11. Ten noorden van het deelgebied zijn verschillende vindplaatsen uit de Middeleeuwen gevonden (afbeelding 2.2: A t/m K). Het betreffen allen huisterpjes die met een booronderzoek goed te detecteren zijn12. Deelgebied Oost valt wel binnen het onderzoeksgebied uit 1995 maar is niet onderzocht: de laatste boorraai van het onderzoek ligt ter hoogte van de Noorderveenweg. Het is niet uitgesloten dat binnen dit deelgebied nog vindplaatsen uit de Middeleeuwen voor komen. Vindplaatsen uit de prehistorie worden echter niet verwacht. Er wordt van uitgegaan dat dit gebied in de prehistorie te nat voor bewoning was.13 Deelgebied Oost ligt net ten oosten van monument 14638. Het betreft de oude dorpskern van Assendelft en is van hoge archeologische waarde. De begrenzing is gebaseerd op de historische kaart van 1849-1850 en hier worden archeologische en historische resten verwacht die inzicht kunnen geven in de ouderdom en ruimtelijke ontwikkeling van Assendelft. Het is niet bekend in hoeverre dergelijke resten kunnen voorkomen in het deelgebied. In Archis staan in en direct rond het plangebied geen waarnemingen en vondstmeldingen geregistreerd van na 2006. Op circa 1 kilometer ten noord-westen van het plangebied is in 2008 nog

7

Stiboka 1992 Kaartblad 24 Oost en 25 West Vaars 2006. 9 Mondelinge mededeling drs. P. Klei, gemeentelijk archeoloog Zaanstad, dd. 24-05-2011. 10 Vaars 2006. 11 Ravesloot 1995 12 Vaars 2006. 13 Vaars 2006: 14. 8



een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd in het plangebied Kreekrijk. Hier zijn op de fossiele kreekafzettingen verschillende sporen uit de IJzertijd en Romeinse tijd aangetroffen14.

Afbeelding 2.2 Vindplaatsen en monumenten rond het plangebied Overhoeken (deelgebieden Oost en West; bron: Vaars 2006). Legenda: rode stippen: prehistorische vindplaatsen; rode vierkanten en groene cirkels: middeleeuwse vindplaatsen; oranje vlakken: archeologische monumenten.

2.3.2 AMK In aanvulling op het reeds uitgevoerde onderzoek is nader gekeken naar de AMK. Zoals eerder aangegeven, ligt deelgebied West tussen twee archeologische monumenten (niet wettelijk beschermd). Deze terreinen zijn in het verleden op de monumentenkaart gekomen vanwege de talrijke vindplaatsen uit de IJzertijd/Romeinse Tijd en de Middeleeuwen. Op basis van het voor14

Vaars 2008; onderzoeksmeldingsnummer 25655.



komen van deze vindplaatsen is de begrenzing administratief bepaald. Er heeft nooit (grootschalig) onderzoek plaatsgevonden om de exacte begrenzing vast te stellen. Het was gebruikelijk de administratieve begrenzing van de monumenten samen te laten vallen met de bestaande perceelsgrenzen15. Tabel 2.1 Monumenten op AMK.

monumentnr

code

status

complex

4932 11118

19D-006 25B-019

hoge waarde nederzetting onbepaald hoge waarde nederzetting onbepaald

datering begin-eind IJZ laat – ROM IJZ laat - ROM

IJZ= IJzertijd / ROM=Romeinse Tijd / ME=Middeleeuwen / NT=Nieuwe Tijd.

Op basis van de bestudering van de huidige contouren van de twee monumenten (zie bijlage 2) kan het volgende opgemerkt worden. De zuidelijke begrenzing van monument 4932 is een rechte lijn en valt samen met de grens tussen kaartblad 19D en 25B. Administratief gezien mogen AMK-terreinen niet doorlopen in een volgend kaartblad. In het verleden werden vele analyses gemaakt op basis van kaartbladcode en om problemen te voorkomen, vielen monumenten altijd binnen een kaartblad. Indien de begrenzing van een archeologische terrein een kaartblad overschreed, werd deze begrenzing die van het kaartblad. Vervolgens diende een nieuw monument aangemaakt te worden die aansloot bij de begrenzing van het nieuwe kaartblad met vervolgens een nieuw monumentnummer en kaartbladcode. De noordelijke begrenzing van monument 11118 is eveneens een rechte lijn en loopt diagonaal door diverse percelen. Uit de bijgevoegde documenten bij het betreffende monument blijkt dat de contouren van het monument ooit zijn aangegeven op een kaart uit een topografische atlas. De noordelijke begrenzing viel gelijk met de grens van de topografische kaart. Waarschijnlijk is deze bij het digitaliseren van de analoge kaart naar Archis deze niet gecorrigeerd. Tussen de twee monumenten bevindt zich een cluster van vier waarnemingen16. Het zou logisch zijn geweest als de begrenzing van monument 11118 ook deze waarnemingen zou omvatten en vervolgens zou aansluiten op monument 4932. Beide terreinen bevatten immers nederzettingsterreinen uit de IJzertijd/Romeinse tijd. Op basis hiervan zou deelgebied West nu binnen een archeologisch terrein van hoge waarde vallen. Vanwege administratieve redenen is dit echter nooit gebeurd. 2.4 Archeologische verwachting Voor het plangebied is in 2006 een gespecificeerd verwachtingsmodel opgesteld: Voor deelgebied West geldt: “Het derde cluster bestaat uit vindplaatsen in het veengebied. Ook deze bevinden zich op 0,2 m onder het maaiveld. Het betreft hier uitzonderlijk goed geconserveerde boerderijplattegronden uit vooral de 2e en 3e eeuw na Christus. Een deel van deze plattegronden ligt in het bewoningslint westelijk van de Kaaik maar ook buiten dit lint kunnen boerderijen worden verwacht. Rekening moet worden gehouden met de aanwezigheid van complete plattegronden in de vorm van vloerniveau’s, houten palen, vlechtwerk en grote hoeveelheden aardewerk uit de inheemsRomeinse tijd.17” Voor deelgebied Oost geldt: “De Middeleeuwse vindplaatsen liggen met name rondom de Kaaik en de huidige bebouwing. De oudste vondsten bestaan uit aardewerk uit de 11e-13e eeuw. Het is niet bekend of het hier “verdwaalde” scherven betreft of dat deze wijzen op de aanwezigheid van nederzettingen in de vorm van boerderijen en/of huisplaatsen. Zeker nabij de huidige bebouwing kan echter een middeleeuws bewoningslint worden verwacht, mogelijk bestaande uit individuele huisterpjes en houten boerderijtjes. Deze overblijfselen zullen worden gekenmerkt door de aanwezigheid van 15

Expert judgement, de auteur was van 2003 tot 2010 werkzaam als regiomedewerker Archis-West en was medeverantwoordelijk voor de actualisatie van de AMK. 16 Waarneming 37152, 37155, 48892 en 48893. 17 Vaars 2006: 13.



ophogingslagen bestaande uit (een mengsel van) zand, klei en veen. Van de boerderijtjes kunnen in het veen nog vloeren en palen bewaard zijn gebleven18.” Er zijn geen nieuwe gegevens gevonden die dit verwachtingsmodel tegenspreken 2.5 Aanbevolen vervolgonderzoek Deelgebied Oost en West maken onderdeel uit van de deelgebieden 2 en 3 waarvoor een specifiek onderzoeksvoorstel is gegeven19:

• voor deelgebied 2 wordt in het algemeen een proefsleuvenonderzoek aanbevolen waarbij zoveel mogelijk gestreefd wordt bekende vindplaatsen aan te snijden. Voor de locatie van deelgebied West komt het in ieder geval neer op een noord-zuid georiënteerde proefsleuf (breedte 4 m) ter hoogte vanuit vindplaats 14 (afbeelding 2.2);

• voor de locatie van deelgebied Oost wordt in het reeds uitgevoerde bureauonderzoek geen vervolgonderzoek aanbevolen. Achteraf blijkt het laatste niet juist te zijn. Deelgebied Oost viel wel binnen het toenmalige onderzoeksgebied maar is feitelijk niet onderzocht. Binnen het deelgebied worden geen archeologische resten uit de IJzertijd/Romeinse tijd verwacht omdat het hier toen te nat was voor bewoning20. Het is echter niet uitgesloten dat er resten van eventueel aanwezige middeleeuwse terpjes aanwezig zijn. Deze kunnen met booronderzoek wel getraceerd worden.

18

Vaars 2006: 13. Vaars 2006: 14. 20 Vaars 2006, 14. 19


3

Booronderzoek

3.1 Werkwijze Archeologische vindplaatsen in het veengebied van Saendelft bevinden zich met name in de top van het veen, direct onder het oppervlak. Dergelijke vindplaatsen zijn moeilijk op te sporen door middel van een booronderzoek. Het plangebied is deels in gebruik geweest als depot voor grond en baggerspecie. Het gebruik als depot heeft als gevolg gehad dat er naar alle waarschijnlijkheid zetting heeft plaats gevonden. Gezien de hoge ligging van de te verwachte archeologische resten en veen als ondergrond, kunnen de gevolgen van zetting aanzienlijk verstorend zijn voor de archeologie. Ook de aanleg van het voormalige schoolterrein zal tot enige verstoring hebben geleid. Voor het bouwrijpmaken en aanleggen van een stabiele ondergrond zal de top van het veen ter plaatse ernstig zijn aangetast of zelfs geheel zijn verstoord. Het plangebied is onderzocht door middel van grondboringen. Alle boringen zijn handmatig gezet (edelmanboor en guts). Bij het beschrijven van de boorkernen is specifiek gelet op het voorkomen van (veraard) veen, de overgang van een eventueel afdekkend pakket boven het veen (scherpe of geleidelijke overgang) en het voorkomen van bodemverstoringen. Het veldonderzoek is niet begeleid door een archeoloog. Op basis van de bodemprofielen kan een kaart worden gemaakt met de diepteligging van de top van het veen en kunnen eventueel aanwezige verstoringen in kaart worden gebracht. De boringen zijn gezet voor drie verschillende doeleinden:

• voor geotechnische analyse en het milieukundige onderzoek (bijlage 3 a en 3b: boringen 1 t/m 16). De boordiepte varieerde van 3 tot 6 m –mv. De verkregen boorbeschrijvingen zijn gebruikt voor het archeologisch onderzoek; • voor archeologisch onderzoek (bijlage 3 a en 3b: boringen 17 t/m 52): speciaal voor het vervaardigen van een veendieptekaart zijn 40 boringen gezet. Samen met de boringen van het geotechnisch en milieukundig onderzoek is een dichtheid verkregen van 4 boringen per hectare. In eerste instantie werd verondersteld dat een boordiepte van 1,5 m –mv toereikend zou zijn. Bij het aantreffen van diepere verstoringen is besloten deze boringen te zetten tot het ongestoorde veen. In een enkel geval resulteerde dit in een boordiepte tot 3 m –mv; • voor zettingsonderzoek (bijlage 3a en 3b: boringen 53 t/m 81). Deze boringen zijn gezet tot een diepte van 0,5 m -mv. Deze extra verkregen informatie is wel gebruikt in het vervaardigen van een kaart en ze geven tevens, zij het beperkt, inzicht in het voorkomen van bodemverstoringen. 3.2 Resultaten Deelgebied West In het deelgebied zijn 30 boringen gezet. De bodem is opgebouwd uit een pakket veen met een dikte tot circa 2 m. Het veen ligt op een pakket sterk siltige tot matig zandige klei op een pakket matig fijn zwak siltig zand met veel schelpresten. Dit zand bevindt zich op een diepte vanaf circa 4 m -mv. In het westelijke deel van het deelgebied is de top van het veen kleiig (boring 24, 25, 72) of wordt het veen zelfs afgedekt door een dun laagje sterk siltige klei (boringen 26, 27, 68 en 70). De overgang van klei naar het onderliggende veen is geleidelijk. De aanwezigheid van de klei


Booronderzoek

kan verklaard worden door dat het westelijke deel van het deelgebied gesitueerd is in de overgangszone van de lagune-/komafzettingen en het veengebied. Van de meeste boringen lijkt de top van het veen geroerd te zijn en in een aantal gevallen is deze zelfs verstoord. De roering van de bodem is mogelijk (deels?) veroorzaakt doordat het terrein gedeeltelijk in gebruik is geweest als depot voor baggerspecie. Bij het aanbrengen, het gebruik en het verwijderen van het depot kan de top van het veen hierbij geroerd zijn. Ook is het niet uitgesloten dat het gebruik van het land vanaf de Middeleeuwen tot en met de Nieuwe tijd heeft bijgedragen aan de huidige bodemgesteldheid. In enkele boringen zijn brokjes puin, grind, brokjes klei en zand aangetroffen. De verstoringen in boring 13, 14, 23, 74 en 75 vallen samen met de locatie van het voormalige schoolgebouw. Hier mag geconcludeerd worden dat de top van het oorspronkelijke veenlandschap geheel verstoord en zelfs verdwenen is. Het voorkomen van de verstoringen per boring is weergegeven in bijlage 3a. Een indruk van de mate van verstoring is weergegeven in bijlage 4. Op basis van Thiessenpolygonen is het verstoringsoppervlak modelmatig weergegeven. Tussen twee boringen is steeds een middelloodlijn vastgesteld en zodoende zijn er polygonen ontstaan die de mate van verstoring weergeven. In het veld is gelet op het voorkomen van archeologische vondsten als aardewerk of op aanwijzingen als afwijkende (grond)lagen die kunnen duiden op de aanwezigheid van middeleeuwse huisterpjes. Tijdens het onderzoek zijn geen archeologische resten aangetroffen. Deelgebied Oost In het deelgebied zijn 41 boringen gezet. De bodem is opgebouwd uit een pakket veen met een dikte van 1,75 m tot 3,35 m. Het veen ligt op een pakket sterk siltige tot sterk zandige klei met schelpresten. Het pakket klei ligt op een pakket matig fijn, zwak slitig zand met schelpresten. De top van het zand varieert van 3,35 tot 4 m -mv. Uit de boringen blijkt dat in de bodem in het westelijke deel van het deelgebied grotendeels verstoord is (bijlage 3b). In de boringen 7, 45, 48, 49, 51, 52, 62, 64 en 65 is vanaf het maaiveld een pakket zand of klei aanwezig met resten van baksteen, sintels en brokjes veen. De dikte van deze pakketten varieert van minimaal 50 cm (gelijk aan maximale boordiepte) tot 2,5 m in boring 45. Deze boringen liggen ter hoogte van het voormalige gronddepot. De geconstateerde verstoringen zijn dan ook zeer waarschijnlijk het gevolg van het voormalige gronddepot. In boring 6 is op 2,5 m -mv een donkergrijze sliblaag aangetroffen. Deze is geïnterpreteerd als een oude slootvulling. Het is niet bekend of het hier gaat om een gedempte sloot uit de Nieuwe tijd of uit de Middeleeuwen. Het oostelijke deel van het deelgebied lijkt wel onverstoord te zijn. De top van het veen lijkt hier niet geroerd te zijn. De verstoringen in boring 28 en 40 betreft wegverharding en zijn zeer beperkt van omvang. In het veld is gelet op het voorkomen van archeologische vondsten als aardewerk of op aanwijzingen als afwijkende (grond)lagen die kunnen duiden op de aanwezigheid van middeleeuwse huisterpjes. Tijdens het onderzoek zijn geen archeologische resten aangetroffen.


4

Conclusie en aanbevelingen

4.1 Conclusie Plangebied Overhoeken bestaat uit twee deelgebieden: West en Oost. Deelgebied West ligt pal tussen twee archeologische monumenten van hoge archeologische waarden: monumenten 4932 en 11118. Binnen deze monumenten zijn veel sporen van bewoning uit de IJzertijd/Romeinse tijd aangetroffen. Direct om het deelgebied zijn waarnemingen bekend met vondsten uit de prehistorie en de Middeleeuwen. Uit het aanvullend bureauonderzoek mag geconcludeerd worden dat, mede op grond de administratieve begrenzing van de monumenten, deelgebied West onderdeel uitmaakt van monument 11118. Eventueel aanwezige archeologische resten uit de IJzertijd/Romeinse tijd en de Middeleeuwen kunnen dan ook direct onder het maaiveld verwacht worden. Uit het booronderzoek binnen het deelgebied West blijkt dat in de meeste boringen veen vanaf het maaiveld aanwezig is. De top van het veen lijkt geroerd te zijn. Het is niet bekend of dit het gevolg is van het gebruik van het land in de afgelopen decennia of in de Middeleeuwen. In het westelijke deel is de top van het veen kleiig of wordt er zelfs een dun pakketje klei vanaf het maaiveld aangetroffen. De locatie van het voormalige schoolgebouw heeft ervoor gezorgd dat de top van het veen verstoord is. Deelgebied Oost ligt naast de oude dorpskern van Assendelft (archeologisch monument 14638). Binnen dit deelgebied worden geen resten uit de IJzertijd/Romeinse tijd meer verwacht. Waarschijnlijk was het toen te nat voor bewoning. Deelgebied Oost maakte onderdeel uit van het onderzoeksgebied van een archeologisch onderzoek uit 1995 maar viel buiten het afgeboorde deel van het onderzoeksgebied. Tijdens dit onderzoek werden middeleeuwse huisterpjes aangetroffen en deze kunnen ook binnen het deelgebied Oost verwacht worden. Uit het milieukundig booronderzoek blijkt dat met name in de oostelijke helft van deelgebied Oost het veen vanaf het maaiveld aanwezig is. In tegenstelling tot deelgebied West, lijkt de top van het veen hier niet geroerd te zijn. De westelijke helft echter is plaatselijk tot ruim 2 m -mv verstoord. Deze verstoring lijkt samen te vallen met de ligging van het voormalige gronddepot. 4.2 Aanbevelingen Voor het plangebied Overhoeken wordt een vervolgonderzoek in de vorm van proefsleuven en een booronderzoek aanbevolen. Het proefsleuvenonderzoek geldt voor deelgebied West. Ter aanvulling van het advies in het in 2006 uitgevoerde bureauonderzoek wordt niet één maar twee proefsleuven geadviseerd, elk ter hoogte van een reeds bekende vindplaats die net buiten het deelgebied vallen. Met behulp van deze sleuven kan nagegaan worden of de archeologische resten in het deelgebied doorlopen. De eerste sleuf wordt voorgesteld vanaf boring 24 naar 25, in het noordwestelijke deel van het deelgebied. De tweede sleuf wordt voorgesteld van boring 77 naar 79, in het zuidoostelijke deel van het deelgebied. Voor deelgebied Oost wordt, in tegenstelling tot het advies in het in 2006 uitgevoerde bureauonderzoek, wel een booronderzoek geadviseerd. De oostelijke helft van het deelgebied dient onderzocht te worden op de mogelijke aanwezigheid van middeleeuwse bewoning.


Conclusie en aanbevelingen

Dit advies dient te worden voorgelegd aan het bevoegd gezag, in deze de gemeente Zaandam.


Literatuur en bronnen

Literatuur Brandt, R.W. , W. Groenman-van Wateringe & S.E. van der Leeuw, 1987. Assendelver Polder Vapers 1. Cingula 10. Amsterdam. Ravesloot, C., 1995. Saendelft, een archeologische inventarisatie. Intern rapport Instituut voor Pre- en Protohistorie, Universiteit van Amsterdam. Amsterdam. Vaars, J.P.L., 2006. Archeologisch bureauonderzoek Kreekrijk/De omzoom, Assendelft, gemeente Zaanstad. Hollandia reeks 109. Vaars, J.P.L., 2008. Inventariserend Veldonderzoek Kreekrijk, Assendelft, gemeente Zaanstad. Hollandia reeks 194. Vos, P.C., 1983. De relatie tussen de geologische ontwikkeling en de bewoningsgeschiedenis in de Assendelver polders vanaf 1000 v.Chr. In: Brandt, R.W., G.J. Horst & J.J. van der Stolp (red), De Zaanstreek archeologisch bekeken. Westerheem jaargang 32, 54-80. Bronnen Archeologisch Informatiesysteem (Archis2). Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Amersfoort. Bodemkaart van Nederland, Blad 24 O en 25W. Schaal 1:50.000, Stiboka, Wageningen 1992.


Verklarende woordenlijst en afkortingen

Verklarende woordenlijst in situ achtergebleven op exact dezelfde plaats waar de laatste gebruiker het heeft gedeponeerd, weggegooid of verloren. komgrond

grond gevormd door bezinking van fijn rivierslib in kommen buiten de beddingen van de benedenrivieren (na overstroming), meer landinwaarts dan de stroomruggrond.

kreekrug

voormalige kreekbedding die door inklinking van omliggende gronden hoger is komen te liggen dan de directe omgeving.

oeverafzetting

rug langs een rivier bestaande uit overwegend zandige klei, zand en/of zavel.

oeverwal

zandige rug langs een rivierbedding.

prehistorie

dat deel van de geschiedenis waarvan geen geschreven bronnen bewaard zijn gebleven.

Afkortingen AMK

Archeologische Monumentenkaart

Archis2

geautomatiseerde archeologisch informatiesysteem voor Nederland. Dit bestaat uit een databank waarin allerlei gegevens over archeologische vindplaatsen en terreinen in Nederland zijn opgeslagen, daterend van de prehistorie tot de Nieuwe Tijd.

BO

bureauonderzoek

-mv

onder maaiveld

NAP

Normaal Amsterdams Peil

PvA

Plan van Aanpak

RCE

Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (sinds 11 mei 2009 - voormalige RACM). Fusie van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) en de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, september 2006.

RGD

Rijks Geologische Dienst (tegenwoordig onderdeel van TNO-NITG Bodem).

StiBoKa

Stichting Bodemkartering (tegenwoordig onderdeel van Alterra).


Bijlage 1

Locatie plangebied op topografische ondergrond


Bijlage 2

Archeologische basiskaart


Overhoeken-Saendelft, gemeente Zaanstad

31-05-2011 C. Thanos - Grontmij Nederland B.V.

archeologische basiskaart

112884 / 500690 37234

4932

17759

Legenda ONDERZOEKSMELDINGEN

33722 408176 404842

WAARNEMINGEN

MONUMENTEN archeologische waarde

415077 415078

37232 37230

hoge archeologische waarde

415079

zeer hoge archeologische waarde

48894

zeer hoge arch waarde, beschermd HUIZEN TOP10 ((c)TDN)

415080

415134 37152 37155 48892 48893

48897

415133

37156 37160 22553

1111831687 37162 37164

110552 / 498785

0

500 m

N

Archis2

Bijlage 3

Boorpuntenkaart deelgebied West en Oost


111.200

111.300

111.400

111.500

111.600

111.700

B27 Vd: 55 Bd: 105

500.000

500.000

! (

!

! !

!

! (

B69 !

B26

! (

!

Vd: 30 Bd: 100

! (

! !

B16 Vd: 0 Bd: 600

!

B70

! B24 Vd: 50

! (

Vd: 50 Bd: 50

!

499.900

Vd: 50 Bd: 50

Bd: 150

! (

! (

B72

499.900

! (

Vd: 0 Bd:!150

! !

!

Vd: 50 Bd: 50

! B74

! (

!

B15

Vd: 50 Bd: 50

Vd: 0 Bd: 300

!

! ( B14

! (

!

Vd: 170 Bd: 280

B23! Vd: 110 Bd: 200

! (

!

!

! ( B73

!

Vd: 170 Bd: 300

!

Vd: 50 Bd: 50

! (

!

B22 !

499.800

!

B13

B75

B76

Vd: 50 Bd: 50

Vd: 50 Bd: 50

Bd: 50

! (

!

! (

! (

Vd: 70 Bd: 150

B81 !50 Vd:

! (

B80 ! Vd: 50 Bd: 50

! (

B12

Vd: 100 Bd: 200

B78

! ( B11

! !

! (

B21

Vd: 150 Bd: 300

Vd: 100 Bd: 150

!

! (

!

Vd: 100 Bd: 150

B77

! (

Vd: 50 Bd: 50

B20

!

! (

! (

!

0

! ! !

! ( !

B19

Geen veen vanaf maaiveld

! (

!

!

75

100

125 meter

Opdrachtgever: GEM Saendelft Beheer B.V. Projectnummer: 306302 Status: Definitief Datum: 30-05-2011 Schaal: 1:1.500 Formaat: A3 Get: BJ - Gec: CT

Boring verstoord Vd: Verstoringsdiepte [cm] Bd: Boordiepte [cm] Bron ondergrond: Bing Maps © Grontmij Nederland B.V. Alle rechten voorbehouden

111.200

111.300

111.400

´

Overhoeken Saendelft te Assendelft: deelgebied West

!

Veen vanaf maailveld

!

499.700

! (

Vd: 50 Bd: 50

Vd: 50 Bd: 200

Boringen

! ( ! (

B79

!

!

Grens plangebied

50

Voorkomen veen en verstoring

Vd: 190 Bd: 240

!

!

25

!

B18

Legenda

!

! ( Vd: 50 Bd: 50

! B17

! (

Vd: 0 Bd: 600

499.800

Vd: 50 Bd: 50

B25

499.700

!

! B68

111.500

111.600

111.700

Map Document: (p:\306302\GIS\mxd\A3L_Veen_en_verstoring_West.mxd) 30-5-2011 -- 14:33:50

!

!

112.100

!

B51

! (

Vd: 20 Bd: 100

B62

!

Vd: 50 Bd: 50

!

! (

B43

Vd: 50 Bd: 150

B05

! !

!

! (

Vd: 240 Bd: 300

Vd: 50 Bd: 200

B04

Vd: 40 ! Bd: 600

!

! (

! (

!

B46

!

!

!

499.400

! (

! (

! (

B60

B39

! (

Vd: 100 Bd: 150

B42

! (

B41

Vd: 0 Bd: 150

Vd: 0 Bd: 50

!

! !

( B38 ! (!

Vd: 0 Bd: 100

Vd: 0 Bd: 150

!

! (

B37

!

! (

Vd: 0 Bd: 100

B63 Vd: 0 Bd: 50

! (

!

!

! (

!

Vd: 0 Bd: 50

Vd: 0 Bd: 600

Vd: 81 Bd: 81

! (

! ( ! (

!

! !

Vd: 0 Bd: 150

!

! (

! ( B35 Vd: 0

!

Bd: 150

! (

Vd: 50 Bd: 150

Vd: 100 Bd: 600

Vd: 0 Bd: 50

B31 B32

B03

B61

!

! (

!

B59

B02

B40

B34

B30

! (

Vd: 0 Bd: 150

! ( B33

! (

! !

Vd: 0 Bd: 150

!

! ( Vd: 0 Bd: 150

Vd: 50 Bd: 51

!

! (

!

!

! ( !

Geen veen vanaf maaiveld

B58 Vd: 50 Bd: 50

! ( 0

25

50

75

100

125 meter

Veen vanaf maailveld

´

Voorkomen veen en verstoring

Overhoeken Saendelft te Assendelft: deelgebied Oost Opdrachtgever: GEM Saendelft Beheer B.V. Projectnummer: 306302 Status: Definitief Datum: 30-05-2011 Schaal: 1:2.000 Formaat: A3

!

499.100

B28

!

! ( ! (

Grens plangebied

!

B29

!

!

Boringen

Vd: 40 Bd: 150

Vd: 0 Bd: 600

!

! (

B36

! (

B01

Legenda !

!

Vd: 0 Bd: 150

!

499.200

!

499.300

Vd: 120 Bd: 220

! (

Vd: 250 Bd: 600

! (

B44

!

Vd: 250 Bd: 300

B06

Vd: 50 Bd: 50

! ( B52

!

B45

B65

Vd: 75 Bd: 150

!

! (

! (

! (

B07

Vd: 220 Bd: 300

Vd: 50 Bd: 50

499.500

B08

Vd: 250 Bd: 300

Vd: 50 Bd: 50

!

B64

! (

! ( ! ( B66

! (

Vd: 0 Bd: 150!

499.400

Vd: 190 Bd: 240

Vd: 80 Bd: 600

112.700

499.300

B50

B67

B10

112.600

499.200

! !

! (

112.500

B47

!

Vd: 50 Bd: 50

B49

112.400

!

! (

Vd: 100 Bd: 150

Vd: 140 Bd: 200

!

499.500

Vd: 50 Bd: 300

B48

! (

B09

112.300

499.100

!

!

112.200

Get: BJ - Gec: CT

Boring verstoord

Vd: Verstoringsdiepte [cm] Bd: Boordiepte [cm]

112.000

112.100

112.200

112.300

112.400

Bron ondergrond: Bing Maps © Grontmij Nederland B.V. Alle rechten voorbehouden

112.500

Map Document: (P:\306302\GIS\mxd\A3L_Veen_en_verstoring_Oost.mxd) 30-5-2011 -- 14:36:27

112.000

112.600

112.700

Bijlage 4

Boringen


B01

B02 0

0

Matig riethoudend, donkerbruin

B03 0

0


-50

-50

-50

-100

-100

-100

-150

-150

-150

180

B04 0

0

Resten riet, brokken klei, resten zand, donker grijsbruin, vergraven

B05 0

0

40

Matig riethoudend, resten hout, donkerbruin, scherpe overgang

-50

100

Matig riethoudend, donkerbruin, overgang scherp

-100

Resten riet, lichtgrijs

Matig zandhoudend, resten klei, resten wortels, donker grijsbruin

-50

-50

-100

-100

-150

-150

-200

-200

B07 0

0

Resten riet, resten puin, resten zand, donkerbruin

Sterk riethoudend, donkerbruin

50

MF,H1, resten schelpen, lichtbruin

Resten schelpen, lichtgrijs 300

-300

Resten schelpen, laagjes zand, lichtgrijs

-350

-200

-200

Resten riet, matig zandhoudend, zwak roesthoudend, resten puin, neutraalbruin

-50

MF,H2, matig zandhoudend, resten planten, grijsbruin Resten riet, donkerbruin, vergraven

Resten baksteen, donker grijsbruin, veraard veen

-100

80

-150

H2, resten zand, resten puin, bruingrijs

-100

-150

-200

-200

Laagjes zand, lichtgrijs

-250

230

H1, resten riet, lichtgrijs

-250

240

280

250

-250

Lichtgrijs

Laagjes zand, resten schelpen, lichtgrijs

-300

Resten schelpen -300

MF,, resten schelpen, lichtgrijs

-350

-350

300

-300

-300

330 340

-350 370

-250

Matig riethoudend, resten hout, donkerbruin, geleidelijke overgang

-300

300

250

-250

Matig riethoudend, donkerbruin, scherpe overgang 300

-300

Resten riet, resten schelpen, lichtgrijs Resten schelpen, lichtgrijs

MF,, resten schelpen -400

H3, matig slibhoudend, resten planten, donkergrijs, oude slootbodem

340


380

-400

Matig riethoudend, donkerbruin, scherpe overgang

240

Matig riethoudend, resten hout, donker, scherpe overgang

-250

270

280

-300

220

Resten riet, lichtgrijs, zeer slap

250

-250

-350

-400

0

90 100

220

250

MF,H1, sterk puinhoudend, resten schelpen, resten sintels, neutraalbruin

0

Resten riet, lichtgrijs -200

-250

B08 0

0

-50

140 150

-150

180

-200

Resten wortels, zwak zandhoudend, donker grijsbruin

B06 0

0

-400

-400 420


450

-450

MF,, sterk schelphoudend, lichtgrijs 500

-500


MF,, resten schelpen, lichtgrijs 600

-600

-500

-50

-450

-450

-500

-500

-500

-550

-550

-550

-550

600

-600

Matig zandhoudend, resten riet, donkerbruin, bouwvoor MF,, resten roest, resten schelpen, sporen planten, licht grijsbruin

-100

0

Resten riet, brokken klei, grijsbruin, vergraven

-50

0

Matig zandhoudend, resten puin, resten grind, resten hout, neutraalbruin

Matig riethoudend, donkerbruin, geleidelijke overgang

-150 180

B13 0

40

-50

-100

-150

150

H2, resten riet, grijsbruin

180

Brokken riet, donkerbruin, scherpe overgang,enkel kleibandje

0


-200

200


H1, resten riet, lichtgrijs

-100

-150

-150

-250


-200

-300

300

Resten schelpen, lichtgrijs

-350

-300

MG,, resten schelpen, geelbruin 50

H1, resten zand, resten hout, donkergrijs

0

-50

-200

B15 0

MG,, resten schelpen, resten riet, geelbruin 50

H1, resten zand, resten hout, resten schelpen, donkergrijs

-100

-150

200

Resten puin, zwak riethoudend, donkerbruin

-250

-300

300

B16 0

Resten riet, resten wortels, donkerbruin, veraard veen 50


0

-50

0

Zwak wortelhoudend, donkerbruin 50 65

-100

-100

-150

-150

190

-200


190


-200

Laagjes zand, lichtgrijs

-250



240

-250

250

Lichtgrijs

280

Resten riet, lichtgrijs -300

300

-300

300

315

Laagjes zand, resten schelpen, lichtgrijs -350

H2, zwak roesthoudend, resten slib, zwak riethoudend, grijsbruin

230

-250 280

-300

-50

Zwak riethoudend, donkerbruin -200

265


0

170

Matig riethoudend, donkerbruin, geleidelijke overgang -250

300

600

B14 0

170

Resten riet, lichtgrijs 300

-50

-100

270

-300

0

190

-200

220

-250

Resten wortels, resten riet, donkerbruin, veraard veen Matig riethoudend, donkerbruin, geleidelijke overgang

80

MF,, resten schelpen, neutraalgrijs

-250


-600

B12 0

-50

120

-200

600

-600

B11 0

-100

-150

600

-600

B10 0

50

450

520

B09 0

-450

ZF,, resten schelpen, lichtgrijs

550

-550

-450

340

Zwak schelphoudend, lichtgrijs MF,, resten schelpen, lichtgrijs

-350

380


-400

400

MF,, resten schelpen, sporen riet, lichtgrijs

-400

-450

-450

-500

-500

-500

-550

-550

-550

600

-600

600

410


-450

-600

Schaal 1: 50

-400

-600

600

GAR 1052 - bijlage 4A

B17

B18 0

0

Matig wortelhoudend, resten planten, donkerbruin, veraard veen, geroerd

50

-50

Sporen roest, resten planten, donkerbruin, kleiig veen

Resten planten, zwak zandhoudend, brokken klei, zwak roesthoudend, donkerbruin, geroerd, veraard

-50

H4, matig veenhoudend, donker bruingrijs, venig klei, ongeroerd

B20 0

0

Resten planten, zwak roesthoudend, matig wortelhoudend, donkerbruin, veraard

50

-50

Donkerbruin

B21 0

0

Zwak zandhoudend, resten planten, matig wortelhoudend, donkerbruin, geroerd

50

-50

70

70

Sporen puin, resten planten, zwak zandhoudend, sporen schelpen, donkerbruin

100

-100

B19 0

0

-100

80

V, resten planten, resten riet, donker bruingrijs, ongeroerd -100

100

-100

150

Resten planten, resten riet, donkerbruin, overgang geleidelijk

-150

Resten planten, sporen riet, donkerbruin, kleiige overgang, ca 5cm

-150

Resten planten, resten riet, donkerbruin, ongeroerd

Matig wortelhoudend, resten plastic, zwak roesthoudend, donkerbruin, veraard kleiig veen,geroerd

50

-50

Resten planten, donkerbruin

150

-150

B23 0

0

H4, zwak roesthoudend, zwak wortelhoudend, grijsbruin, geroerd

MF,, resten schelpen, beige, opgebracht

30

0

0

Sterk wortelhoudend, resten planten, donkerbruin, kleiig veen

30

H4, zwak roesthoudend, resten planten, grijsbruin, ongeroerd

-50

B24 0

0

H1, sporen schelpen, brokken klei, grijs, geroerd -50

50

-50

Resten planten, resten riet, donker bruingrijs, ongeroerd

70

Resten planten, resten riet, donkerbruin 100

-100

Resten planten, resten riet, donkerbruin, geleidelijke licht kleiige overgang

130

-150

Zwak zandhoudend, resten planten, zwak wortelhoudend, sporen puin, donkerbruin

B22 0

0

125


-100

-100

150

Resten riet, resten planten, donkerbruin

Resten planten, resten wortels, donkerbruin, kleiig veen, scherpe overgang

Resten planten, resten riet, donkerbruin -150

100

-100 110

150

-150

150

-150

Resten planten, donkerbruin, veen

150

-150

190 200

-200

Resten planten, resten riet, donkerbruin, ongeroerd rietveen, overgang scherp

-200

200

-200

200

-200

240

B25 0

B26 0

Resten planten, zwak wortelhoudend, donkerbruin, licht veraard kleiig veen

0

B27 0

30

H4, zwak roesthoudend, zwak wortelhoudend, donker grijsbruin, geroerd

0

V, resten planten, grijsbruin -50

50

Resten planten, resten riet, donkerbruin, ongeroerd veen

-100

-50

-100

50

Resten planten, resten riet, donkerbruin, ongeroerd veen, geleidelijke overgang

100

B28 0

H4, zwak roesthoudend, resten planten, zwak wortelhoudend, grijsbruin, geroerd

0

B29 0

15

40

-50

55

H4, zwak wortelhoudend, resten planten, bruin Resten planten, resten riet, donkerbruin, ongeroerd veen

-100

105

-50

50 51

MF,H2, zwak puinhoudend, zwak grindhoudend, zwak wortelhoudend, donkerbruin, geroerd MF,H2, brokken baksteen, zwak metselpuinhoudend, zwak grindhoudend, bruin, 10% puin

0

B30 0

Resten planten, resten riet, resten wortels, donkerbruin, ongeroerd

0

B31 0

25

Sterk wortelhoudend, resten planten, sterk kleihoudend, donker bruingrijs, ongeroerd

0

B32 0

Water

50

Resten planten, resten wortels, donkerbruin

Stuit, aard materiaal onbekend

-50

0

Resten planten, zwak zandhoudend, zwak wortelhoudend, donker zwartbruin, veraard veen

20

Sterk wortelhoudend, resten planten, sterk kleihoudend, donker bruingrijs, ongeroerd, kleiig veen

Resten planten, resten wortels, donkerbruin -50

0

-50

-50

50

Resten planten, resten wortels, donkerbruin, ongeroerd

70

Resten wortels, resten planten, donkerbruin, overgang geleidelijk -100

-100

-100

-100

100

Sterk kleihoudend, resten planten, donker bruingrijs 130

-150

150

-150

150

-150

150

-150

-150

150


170

Schaal 1: 25

GAR 1052 - bijlage 4B

B33

B34 0

0

Resten planten, resten riet, sterk wortelhoudend, donkerbruin, ongeroerd

-50

Resten planten, sterk wortelhoudend, resten riet, donker zwartbruin, ongeroerd

150

-150

Water

50


Resten planten, sterk wortelhoudend, resten riet, donker zwartbruin, ongeroerd

-50

B37 0

0

Resten planten, sterk wortelhoudend, zwak slibhoudend, donker zwartbruin, licht slibhoudend veen in oude sloot

B38 0

0

Matig wortelhoudend, resten planten, resten riet, donkerbruin, kleiig, licht veraard veen

Resten planten, resten riet, donkerbruin, ongeroerd veen

-50

80 85

Resten planten, resten wortels, bruingeel -100

-100

150

-150

Resten planten, matig riethoudend, donkerbruin, ongeroerd

50

-50

Resten planten, resten riet, donkerbruin, niet veraard, ongeroerd

-50

B40 0

0

Resten planten, matig riethoudend, sterk slibhoudend, donker zwartbruin, slibhoudend

-50

0

0

30

100

-100

100

-100

Resten planten, resten wortels, donkerbruin, beneden gw, minder riet

80 81

100

-100

150

-150

50

-50

70

H4, resten planten, donkergrijs Resten planten, resten riet, donkerbruin, ongeroerd, scherpe overgang <1cm

-100

-150

B39 0

0

40

75

H4, resten planten, donkergrijs, dun kleilaagje, scherpe overgang Resten planten, resten wortels, donkerbruin

-100

B36 0

0

30

-50

70 75

B35 0

0

Sterk wortelhoudend, resten planten, donkerbruin, ongeroerd

MF,H1, sterk puinhoudend, matig steenhoudend, matig grindhoudend, lichtbruin, puinverharding MF,H2, sterk puinhoudend, sterk baksteenhoudend, zwak metselpuinhoudend, matig steenhoudend, donkerbruin MF,H1, sterk puinhoudend, brokken baksteen, sterk metselpuinhoudend, sterk steenhoudend Stuit

150

-150

180

B41 0

B42 0 10

H4, sterk wortelhoudend, resten riet, grijsbruin, ongeroerd

0

B43 0

Matig wortelhoudend, resten riet, donkerbruin, kleiig veraard veen

0

B44 0

Zwak zandhoudend, zwak puinhoudend, resten baksteen, zwak sintelhoudend, donkerbruin, geroerd

Resten planten, resten riet, donkerbruin -50

-50

50


-50

50

Resten planten, resten riet, donker zwartbruin, ongeroerd

0

B45 0

20

Matig zandhoudend, sterk wortelhoudend, brokken klei, donkerbruin, geroerd Laagjes zand, resten schelpen, zwak roesthoudend, sporen baksteen, donker grijsbruin

-50

0

-50

B46 0

MF,H4, zwak wortelhoudend, resten veen, sporen baksteen, donkerbruin, geroerd

50

MF,H2, sporen baksteen, lichtbruin

0

B47 0

Zwak wortelhoudend, resten planten, sterk zandhoudend, donkerbruin, geroerd

0

B48 0

20

Resten planten, resten riet, donkerbruin, geroerd

0

0 10

Sterk riethoudend, matig wortelhoudend, donkerbruin -50

50

Resten planten, donkerbruin, kleiig veraard veen

-50

MF,H2, matig wortelhoudend, resten planten, bruin, geroerd MF,H1, zwak schelphoudend, zwak wortelhoudend, bruingrijs

-50

50

MF,H1, zwak roesthoudend, resten schelpen, lichtbruin 80

MF,H1, grijs -100

-100

-100

100

Resten planten, resten riet, donkerbruin

-100

-100

120

-100

150

-150

150

-150

150

-150

100

Resten planten, resten wortels, donkerbruin, scherp <1cm

MF,H4, sporen baksteen, brokken veen, bruingrijs -150

-150

-200

-200

150


170

Resten planten, resten riet, donkerbruin, ongeroerd, overgang scherp -200

-100

120

MF,H3, brokken veen, bruingrijs

-150

-100

-150

150

-150

150

200

220

-250

-300

Schaal 1: 25

250

Resten planten, donkerbruin, ongeroerd, scherpe overgang <1cm

300

GAR 1052 - bijlage 4C

B49

B50 0

0

MF,H3, resten schelpen, brokken veen, zwak wortelhoudend, bruin, geroerd

B51 0

0

MF,H2, brokken klei, brokken veen, sporen baksteen, donker bruingrijs, geroerd

B52 0

0

25

V, sterk zandhoudend, brokken klei, resten planten, donker grijsbruin

40

MF,H1, resten baksteen, zwak sintelhoudend, resten plastic, resten planten, grijsbruin, puindeeltjes verspreid in laag

-50

-50

-50

20

H4, sterk wortelhoudend, matig riethoudend, bruingrijs, ongeroerd

B59 0

0

MF,H1, sterk steenhoudend, sterk grindhoudend, brokken beton, zwak wortelhoudend, lichtbruin

H3, matig wortelhoudend, lichtgrijs 50

-50

Resten planten, sterk wortelhoudend, donkerbruin

50

-50

B60 0

0

Matig slibhoudend, resten riet, sterk wortelhoudend, donkerbruin

B61 0

0

Sterk wortelhoudend, resten riet, resten planten, donkerbruin

0

0

Water 20

Sterk wortelhoudend, resten planten, donkerbruin 50

-50

50

-50

-50

70

75 85

-100

H3, resten veen, zwak wortelhoudend, zwak zandhoudend, bruingrijs, geroerd

B58 0

0

-100

-100

-150

-150

H3, resten planten, donker grijsbruin, kleiige overgang naar veen Resten planten, matig riethoudend, donkerbruin, ongeroerd

100

-100

140

Resten wortels, resten planten, donkerbruin, scherpe overgang <1cm

-150

150

190 200

-200

Resten planten, donkerbruin, ongeroerd, scherpe overgang

-200

240

B62 0

-50

B63 0

MF,H2, zwak wortelhoudend, zwak roesthoudend, brokken klei, sporen puin, donkerbruin, geroerd

50

Schaal 1: 25

0

-50

B64 0

Sterk wortelhoudend, resten planten, resten riet, donkerbruin, ongeroerd

50

0

-50

B65 0

MF,H4, brokken klei, brokken veen, resten schelpen, donker grijsbruin, geroerd

50

0

-50

B66 0

MF,H3, brokken veen, zwak roesthoudend, resten schelpen, zwak wortelhoudend, donker bruingrijs, geroerd 50

0

-50

B67 0

Matig zandhoudend, brokken klei, matig wortelhoudend, donkerbruin, geroerd

50

0

B68 0

15

MF,H2, zwak wortelhoudend, bruin, geroerd

0

B69 0

H4, resten planten, zwak wortelhoudend, zwak roesthoudend, grijsbruin, geroerd

MF,H1, resten schelpen, zwak roesthoudend, zwak grindhoudend, grijsbruin -50

50

-50

50

0

-50

0

Zwak wortelhoudend, zwak roesthoudend, grijsbruin, geroerd

50

GAR 1052 - bijlage 4D

B70

B71 0

0

H4, laagjes veen, zwak roesthoudend, matig wortelhoudend, grijsbruin, geroerd

50

-50

-50

Zwak roesthoudend, zwak wortelhoudend, bruin, geroerd

50

-50

B78 0

B72 0

0

Zwak roesthoudend, matig kleihoudend, zwak wortelhoudend, donkerbruin, geroerd

50

Schaal 1: 25

0

-50

V, zwak roesthoudend, matig wortelhoudend, donkerbruin, geroerd

50

-50

B79 0

B73 0

0

Zwak zandhoudend, zwak wortelhoudend, resten planten, donkerbruin, geroerd, veraard

50

0

-50

Zwak roesthoudend, zwak wortelhoudend, donkerbruin, geroerd

50

-50

B80 0

B74 0

0

0

-50

B75 0

MF,H1, brokken klei, sporen schelpen, licht, opgebracht

50

0

-50

B76 0

Matig wortelhoudend, resten planten, donkerbruin, geroerd

50

0

-50

B77 0

MF,H1, brokken klei, resten schelpen, zwak wortelhoudend, zwak roesthoudend, lichtbruin, opgebracht

50

0

-50

0

Zwak wortelhoudend, brokken klei, donkerbruin, geroerd

50

B81 0

H2, zwak zandhoudend, zwak wortelhoudend, licht grijsbruin, geroerd

50

0

-50

0

Zwak zandhoudend, zwak wortelhoudend, donker grijsbruin, geroerd

50

GAR 1052 - bijlage 4E

Bijlage 5

Verstoringskaart deelgebied West en Oost


( !

B16

B72

( !

( !

B70

!

( !

B15

( !

B75 ! ( B22

B73

( ! ( !

( !

B78

B11

( ! ( !

B20

B18

( !

B77 B21 ( ( ! !

( !

B79

B19 !

( !

B23 B13 ( ! B76 ( ! B12 ( !

!

B26

B69!

( !

!

( !

( !

B74 ( B14 ! ( !

!

B25 !

B68 ( !

!

!

! B24

!

!

B27 ( !

B80 B17 ( ! ( !

! B81

!

( !

( !

!

!

!

!

!

!

Deelgebied Oost

!

( ! !

( !

B51

B10

B66

( !

( B65 !

( !

B59!

( !

B41

B02

( !

B42

( !

!

B61 !B35 ( ( !

B40

( !

B33

B31

( !

( !

! !

!

!

B32 ( !

B30

( !

B01 ( !

( ! ( !

B29 ! (

!

! !

Boringen ( ! ( ! !

Geen veen vanaf maaiveld Veen vanaf maailveld Grens plangebied

Verstoringsdiepte (Thiessen polygonen) 0 - 25 cm

25 - 50 cm

50 - 100 cm

100 - 200 cm > 200 cm

Gehele boortraject verstoord

50

100

200

Verstoringsdiepte

!

Legenda

0

300 meter

Overhoeken Saendelft te Assendelft Opdrachtgever: GEM Saendelft Beheer B.V. Projectnummer: 306302 Status: Definitief Datum: 30-05-2011 Schaal: 1:4.000

Formaat: A4 Get: BJ - Gec: CT

Bron ondergrond: Bing Maps © Grontmij Nederland B.V. Alle rechten voorbehouden

B28 !

Deelgebied West

B36 B58 ( ( ! !

B34 ( !

B63

( !

B03 ( !

!

( !

!

B37 ( !

B46 ( !

B38

( !

( !

( !

!

( !

B43

B05

B06

( !

B52

( !

B62 ( !

( !

!

B60 ( ! ( ! B39

!

B67

B45

B64

! ( B08

( !

( !

B49

( !

!

B48

( !

B50

( !

B07

!

( !

!

B09

! B47

( !

!

!

!

B04

!

´ Map Document: (p:\306302\GIS\mxd\A4P_Verstoringsdiepte.mxd) 30-5-2011 -- 14:51:48

B44

!

Archeologisch onderzoek Overhoeken-Saendelft te Assendelft, gemeente Zaanstad

Recommend Documents