Anonymous Attraction Er is een nieuw pretpark te vinden in Duitsland: Space Center

Whoosh|Inhoud

........................................................................................ Ook het winterseizoen is weer afgelopen. De dagen worden weer langer, het kwik in de thermometer stijgt gestaag. Nog iets minder dan twee maanden en dan begint het hele circus weer. Het seizoen 2004. We moeten het voornamelijk doen met wat we vorig jaar al hadden, want het ontbreekt aan al te veel nieuwe attracties. Aan de andere kant zijn er genoeg nieuwe ideëen om de discussies nog even gaande te houden. De parken hebben dan wel een pauze ingelast, de fabrikanten ontwerpen druk door en strijden om de paar orders die nog binnen te halen zijn. In deze periode van weinig nieuws en economische neergang, dalingen van de koopkracht en meer ellende opent in Duitsland een nieuw pretpark. Beter gezegd, een nieuw entertainmentcomplex. Want dat is wat het Space Park Bremen is. Een hotel, een megabioscoop, en een pretpark. In het zogenaamde Space Center zijn een aantal unieke attracties te vinden zoals de eerste virtual reality coaster Galaxie Express, de simulator Stargate SG3000 en de absolute topper, Star Trek Borg Encounter. De opening van dit nieuwe entertainmentcomplex was voor ons reden - dit komt immers niet al te vaak voor - deze editie om te dopen in de Space Edition. Tijdens het samenstellen van deze editie kwam ik tot de ontdekking dat er maar vrij weinig attracties zijn in Europa die het space-thema raken. Natuurlijk hebben we Discoveryland in Disney en Euro-Mir in EuropaPark, maar verder? Vergeef het ons daarom dat niet alles in deze editie een directe (of indirecte) verbintenis met het space-thema heeft. Rest mij nog een ieder veel leesplezier te wensen! Namens de redactie, Frank Cornelissen Redacteur Whoosh Magazine

Rockin’ All Over the World

3 Roller Coaster

Anonymous Attraction

5

Nieuws - Geruchten Feiten

Er is een nieuw pretpark te vinden in Duitsland: Space Center.

Show / Entertainment

1200 Personen genieten iedere dag weer van levensgevaarlijke capriolen in Europa-Park!

11

De Mir heeft de tand des tijd niet doorstaan... EuroMir daarentegen wel.

26

Technology Revealed

30

Koos Komkommer

32

De techniek achter vele spetterende vuurwerkshows!

De avonturen van Koos Komkommer en het Marsmannetje!

whoosh �� A Day in the Life of...

13

Roller Coaster

14

Behind the Creation

20

It’s All in the Map

24

Dream vs. Reality

25

Benieuwd naar de werkzaamheden van een kunstschaatser?

Een reis naar de maan, mede mogelijk gemaakt door Vekoma.

Iedereen kent het eindresultaat, maar hoe is Discoveryland eigenlijk tot stand gekomen?

Hoe goed komt de map van Phantasialand er van af?

Wuze Town, thuis van enkele unieke achtbanen, is aan de beurt.

Whoosh Magazine bestaat uit een team van toegewijde mensen dat op vrijwillige basis een digitaal tijdschrift met betrekking tot de amusements industrie uitbrengt. Wij zijn momenteel op zoek naar enthousiaste mensen (m/v) die onze redactie willen versterken. Wil jij deel uitmaken van het Whoosh Magazine team? Heb jij een passie voor pretparken? Deel jij je ervaringen graag met de rest van de wereld? Kijk dan snel op onze website, daar staat uitgebreid vermeld op welke manier jij actief kunt zijn binnen Whoosh Magazine!

........................................................................................

Space Edition|2

Whoosh|Rockin’ All Over the World

Geruchten|Actualiteiten

........................................................................................ Rockin’ Tug voor Juliana Toren Het Gelderse kinderpark Koningin Juliana Toren heeft de naam van een nieuwe attractie onthuld. Zamperla is aangetrokken om een Rockin’ Tug neer te zetten. Het bouwsel zal de naam “Jul’s Piratenschip” gaan dragen. Mocht dit voor de gemiddelde Whoosh-lezer geen reden zijn om het park met een bezoekje te vereren dan is er altijd nog gratis koffie en thee te scoren. Mondial Universe Wheel Mondial doet goede zaken in Engeland. Nadat men vorig jaar de Amazing Confusion in Fantasy Island heeft neergezet is het dit jaar ook weer raak. Mondial is volledig verantwoordelijk voor de verplaatsing van Samurai naar Thorpe Park en ook de verplaatsing van het inmense Universe Wheel naar Fantasy Island is volledig door Mondial geregeld. Dit reuzenrad heeft een aantal jaar op het terrein van Mondial gestaan voor het verkocht kon worden. Over het waarom het zo lang heeft geduurt doet het bedrijf nogal geheimzinnig,

maar men is wel blij dat Fantasy Island bereid is de attractie te kopen; deze gaat “Eye of the Coast” heten. De attractie telt 9 transporten waarvan er meerdere een speciaal vervoers kenmerk hebben vanwege hun gewicht en hun lengte. De langste hiervan is 20 meter. Het rad is 55 meter hoog en telt 40 gondels. Lightwater Valley krijgt Afterburner Nadat Drievliet vorig jaar overstag is gegaan om een KMG Afterburner in hun park neer te zetten heeft Lightwater Valley dit jaar de keus laten vallen op deze telg van de KMG familie. De afterburner die is aangeschaft is een 24 versie en het word een parkversie in plaats van de transportabele zoals in Drievliet. Hoe de attractie verder gedecoreerd zal worden is onbekend. Astrodome wordt pretpark? De thuisbasis van de speciale evenementen omtrent het NBA team Rockets, de Astrodome te Houston, Texas, zal in de toekomst misschien een pretpark worden.

De Astrodome is een gigantisch bouwwerk ontworpen om plaats te bieden aan een groot publiek. Helaas was het complex niet al te populair en wordt het steeds minder gebruikt. De Astrodome kost de belastingbetalende burgers van Houston niets minder dan $1 miljoen per jaar. Dit motiveerde de eigenaars te zoeken naar een nieuwe functie voor het markante gebouw. Zij kregen het originele idee om van de Astrodome een indoor pretpark met “space” thema te maken. Waar hebben we dat eerder gehoord? Enfin, volgens de eigenaren zou de Astrodome een welkome afwisseling betekenen in de zomer, omdat het in de omringende pretparken in die tijd van het jaar ondraaglijk warm is. De schaduw, airconditioning en unieke attracties van de Astrodome zouden dan ongetwijfeld veel bezoekers trekken. Dit nieuwe park zou een geschatte $300 miljoen kosten en zou op zijn vroegst in 2007 geopend kunnen worden. Hoewel het een ambitieus en duur project is zou het wel voor een vast inkomen kunnen zorgen, en bij gebrek aan betere opties wordt het plan serieus overwogen. Blackpool presenteert BLING De starshape die blackpool bij FAB/ Zierer heeft aangekocht gaat de naam BLING dragen en beloofd een zeer intense rit te worden volgens de site van Blackpool Pleasure Beach. Of dit ook daadwerkelijk het geval zal zijn is nog maar de vraag: het park is er tenslotte ook in geslaagd om de Booster, toch bekend om zijn intensiteit, op een familie-programma te laten draaien. Tripsdrill pakt uit!

Boven: Lunatic, de KMG Afterburner (de 24 versie) die in het familiepark Drievliet kan worden gevonden.

In de vorige editie kondigden wij al aan dat Tripsdrill volgend jaar de attractie met als werktitel “Soap Box Derby” gaat openen. Details waren toen nog onbekend. Helaas kunnen wij geen concretere plannen van deze attractie tonen. Wel kunnen we mededelen

........................................................................................

Space Edition|3

Whoosh|Rockin’ All Over the World

Geruchten|Actualiteiten

........................................................................................

Stargate SG3000 Op 19 december 2003 opende Stargate SG3000 haar deuren voor het publiek in Space Center, te Bremen. Op 11 februari was daar dan uiteindelijk de officiële opening van het park en dus ook deze unieke attractie. Aanwezig bij de opening was Travis Rutherford, Senior Vice President Consumer Products and Interactive van Metro-Goldwyn Mayer Studios (MGM). Rutherford beantwoordde maar wat graag de vragen van enkele journalisten die meer wilden weten over de unieke SG3000 attractie. Zo liet hij weten dat MGM momenteel “in onderhandeling [is] met enkele Amerikaanse parken” over de aankoop van de SG3000 attractie. Ook meldde Rutherford dat hij ervan

overtuigd was “binnen enkele jaren” en “over de hele wereld” SG3000 simulatoren te kunnen vinden. Hij verzekerde ons dat de aankondiging van de tweede SG3000 simulator “zeer spoedig” zou komen. Lion King Celebrations Disney staat tot en met 7 maart in het teken van het Lion King Carnaval. Op het Central Plaza (het plein voor het kasteel) is de grote rots uit de Lion King herrezen en deze wordt omringd door verschillende dieren uit de film. Elke dag vindt hier de hier de grote Circle of Life ceremonie plaats waaraan 4 live zangers, 70 gekostumeerde Afrikaanse dansers en niet te vergeten Timon, Rafiki en Simba mee doen. Maar wat deze show zo bijzonder maakt, is dat Simba gespeeld wordt door een echte leeuwenwelp. Speciaal voor deze show zijn er 3 leeuwenwelpen getraind, die dagelijks op de grote Pride Rock getoond worden aan alle onderdanen van deze toekomstige koning van het grote dierenrijk. Het carnaval wordt elke dag afgesloten met een speciaal vuurwerk ter ere van Simba’s geboorte.

Six Flags krijgt familieattracties Six Flags over Georgia pakt komend jaar groots uit, 5 nieuwe attracties voor de kleintjes. Nieuw dit jaar is hun 10de achtbaan genaamd Wile E. Coyote Canyon Blaster. Deze 300 meter lange achtbaan raast met een snelheid van 48 km/h door een oud Spaans fort. Andere toevoegingen aan dit park zijn de Rockin’ Tug (gebaseerd op de bewegingen van een schip op de golven), een nieuwe zweefmolen en de Shake Rattle & Roll. Hoe die laatste attractie eruit zal komen te zien, is op dit moment nog een mysterie. Tot slot zal er in het Drive In theater een nieuwe show opgevoerd worden gebaseerd op de muziekhits van de afgelopen 30 jaar. Met deze uitbreidingen hoopt Six Flags over Georgia iedereen van de familie een leuke dag te kunnen bezorgen . Samurai terug naar Mondial Zoals in de vorige editie al is gemeld zal de Samurai volgend seizoen in Thorpe Park zijn rondjes draaien. Nadat alle bladeren er vanaf waren geschud in Chessington en de halve meter aan vuiligheid onder de wagens vandaan was gehaald kon het transport beginnen. Ondanks alle felle geruchten dat dit een vast model was van de Topscan bleek de constructie gewoon transporteerbaar te zijn en waren alleen de wielen ergens anders opgeslagen. Op het moment wordt er bij Mondial hevig gesleuteld aan de attractie om deze tijdig klaar te krijgen voor het nieuwe seizoen. De attractie zal overigens de naam Samurai behouden. ESP in Madrid!

Boven: De slechterik uit de SG3000 attractie is nog steeds lichtelijk geïrriteerd omdat het SG-1 team haar vader doodde.

MovieWorld Germany heeft in een persbericht aangekondigd dat houders van een Euro Season Pass (ESP) dit jaar ook gratis toegang genieten in het Warner Bros. Park te Madrid, voor het eerst in de geschiedenis van de ESP.

........................................................................................

Space Edition|4

Tekst: René Tuithof, Bob Reus, Jeroen Schat, Robert Bogers en Frank Cornelissen

dat Tripsdrill inmiddels een tweede attractie voor het seizoen 2004 heeft aangekondigd. Het gaat hier om een interactieve waterattractie van ABC Engineering. Veel is er nog niet over bekend, behalve dat de attractie gebouwd gaat worden in de omgeving van de kinder log flume die vorig jaar geopend is.

Whoosh|Anonymous Attraction

Space Center|Germany

........................................................................................

........................................................................................

Space Edition|5



........................................................................................

Een groot themapark met als thema ruimtevaart, met winkels en gastronomie, daarmee kun je niet alleen het “space” thema beleven, maar er tegelijkertijd een hoop lol mee hebben. Dat was de gedachtegang van kernfysicus van het Bremer ruimtevaartbedrijf DASA (inmiddels EADS Space Transformations) dr. Wolfgang Wilke al in het begin van de negentiger jaren van de afgelopen eeuw. Hij wist velen te overtuigen, en wist van zijn idee een concept, later een project en nu één van de grootste indoor pretparken ter wereld te maken. Space Park in Bremen is geopend. De locatie is een sinds 1983 braakliggend stuk terrein van een voormalige scheepswerf aan de rivier de Weser. Ook de buurtbewoners waren erg blij met deze stap; niet alleen is er een lelijk stuk terrein opgeknapt, maar ze kunnen nu ook weer rechtstreeks bij de Weser komen. In 1999 werden de contracten getekend, en in juli van het daaropvolgende jaar kon de eerste spade de grond in. De bouwwerkzaamheden kostten veel tijd, en pas in september 2003 kon de werving voor personeel beginnen. Onwennig met het principe van een attractiepark en in afwachting van hoe betrouwbaar alle techniek in eerste instantie zou zijn kozen het management voor een soft-opening, zodat het materiaal getest kon worden en het personeel geoefend. Maar met de officiele opening op 11 februari is het park definitief geopend. Een “one-mans-dream” is nu uiteindelijk realiteit.

Space Shot Hoewel het gebouw gigantisch is, is er één attractie die buiten staat; de Space Shot. Origineel is deze naam natuurlijk allesbehalve (ook

Boven: Het futuristisch ogende gebouw van het Space Park Bremen wordt op enkele plaatsen gesierd door het logo.

bijvoorbeeld Six Flags Holland gebruikt deze voor een soortgelijke attractie), maar in dit geval is het wel een heel toepasselijke naam. Als je richting Space Shot loopt valt niet als eerste deze hoge attractie op, maar

Onder: Space Shot is een vrij standaard attractie met een buitengewone aankleding.

Het park presenteert zich als het grootste indoor pretpark van Europa, en het grootste van de wereld met als onderwerp ruimtevaart. Een oppervlakte van 22 duizend vierkante meter is dan ook aanzienlijk. Een andere slogan belooft adembenemende simulaties en spectaculaire ontmoetingen met vreemde levensvormen en ruimtestelsels. Niet alleen is deze minder objectief en meetbaar dan de eerste, het is helaas vooral schromelijk overdreven. Laten we de slechts 9 attracties en andere onderdelen van het park maar eens afzonderlijk onder de loep nemen.

........................................................................................

Space Edition|6



........................................................................................ de imposante Ariane raket die ernaast staat. Een ruim 58 meter hoge kopie van deze Europese 4-trapsraket (dat is dus ware grootte) is namelijk naast de Space Shot geplaatst. Het maakt van de attractie een mooie blikvanger en aantrekkelijk visitekaartje voor wat je binnen zou kunnen aantreffen. Maker van deze attractie is Huss. Dat is zeker geen opvallende keuze als je weet dat deze fabrikant in Bremen huist. De toren zelf is zo’n 65 meter hoog. Dat is iets groter dan de torens die je van deze bouwer op de kermis

kunt terugvinden, maar technisch zit deze wel hetzelfde in elkaar en ook de ritervaring is er enigszins mee te vergelijken. Per rit is er plaats voor 28 personen; 7 aan elke kant. Bij de lancering krijgen zij 4 G te verwerken. Maar de rit eindigt niet bij deze ene lancering, en natuurlijk bijbehorende drop. Je wordt ook nog omhoog getakeld en nadat je boven een tijdje hebt stil gehangen weer plotseling losgelaten; het leukste deel van de rit.

Aangezien deze attractie met kabels werkt zijn de snelheden minder groot dan die van de torens die je doorgaans in pretparken tegenkomt. Evengoed is de rit, mede door de variatie, leuk en kan deze zeker wedijveren met andere torens. Wat de rit écht anders maakt dan de zoveel andere torens is de toren om de toren. Om de eigenlijke attractie zit een hekwerk, dat net iets lager is dan de attractie zelf. Bij een lancering tot in het puntje van de toren wordt de illusie gewekt dat de gondel van de paal schiet. Een erg merkwaardige en verrassende ervaring. Hoe mooi de Ariane raket is, zo lelijk is de aankleding van de wachtrij die bij deze attractie hoort. Je loopt langs een soort bedieningspaneel, wat waarschijnlijk het zenuwcentrum van de lanceerbasis moet voorstellen. Echter, dit is zo simpeltjes en met zo weinig detail uitgevoerd dat het lijkt op het decor van een eenmalig uitgevoerde basisschoolmusical, een smet op het geheel.

Boven: De theming in de wachtrij van Space Shot heeft een nogal hoog plastic-gehalte, zoals duidelijk te zien is.

Onder: Galaxie Express is klaar om te vertrekken op een semi-virtuele reis door het heelal.

Voor het totaalplaatje is het wel een beetje jammer dat de toren zo groot is. Ze moet de lanceertoren voorstellen van de raket, maar in tegenstelling tot de echte toren is deze toren groter dan de raket zelf. Toch mag het resultaat wel geslaagd genoemd worden. Galaxie Express Een echte wereldprimeur is Galaxie Express. Het is namelijk de eerste interactieve achtbaanrit ter wereld. Terwijl de elektrisch aangedreven coaster zijn traject vervolgt kijkt de rijder naar een scherm waarop zich een ruimterit afspeelt. Het beeld en de beweging lopen synchroon, zodat je een soort simulatie krijgt. Een ingenieus systeem, en als geheel zeker geslaagd, hoewel er toch wel wat haken en ogen aan zitten. Ten eerste moet je als berijder zelf met beide handen de kap waar het scherm in zit vasthouden. Als ouder van een kind naast je heb je dus ook geen mogelijkheid om deze vast

........................................................................................

Space Edition|7



........................................................................................ te houden, of op andere manier met je handen vertrouwen te schenken. Ook zit er in de rit een nogal bruuske beweging. In de film is dat precies het moment dat je de ring van Saturnus raakt, maar het effect is dan toch wel iets te goed. Je klapt met je hoofd tegen de kap, en dat komt nog behoorlijk hard aan. Zelfs bij een tweede maal, als je weet dat het er aan komt, lukt het niet er helemaal zonder kleerscheuren van af te komen. Meer over de Galaxie Express is te lezen in de webspecial over deze attractie, te vinden op onze website. Imax Space Center Theater 500 Vierkante meter aan beeldoppervlakte, dat is een met recht groot scherm. Het theater biedt plaats aan 480 gasten per voorstelling. De film die wordt vertoond is in 3D, dus is de welbekende 3D-bril een noodzaak. Uiteraard heeft de film als thema ruimtevaart. Te zien valt onder andere de lancering van een space shuttle en beelden van astro- en kosmonauten in het nog deels in aanbouw zijnde ISS ruimtestation. Er zijn geen

ingenieuze, grappig bedoelde 3Deffecten (zoals bijvoorbeeld Honey I Shrunk The Audience, Pandadroom en Pirates 4D wel hebben) in deze film te vinden, maar het is gewoon een mooie boeiende film. De mooiste scène is die waarin bij een lancering zoveel stof en andere rotzooi wordt verplaatst dat de camera die voor ons de beelden opneemt het begeeft. Jammer van de Duitse nasynchronisatie van deze Amerikaanse film. Ook coryfee Tom Cruise, die het commentaar van deze film voor zijn rekening heeft genomen, zul je moeten missen. Zoals doorgaans met 3D-voorstellingen heeft deze film ook nauwelijks herhalingswaarde, maar een eenmalig bezoek is zeker geen straf. Stargate SG-3000 Zoals de naam al doet vermoeden is deze attractie inderdaad geïnspireerd door de film Stargate, en de daarbij horende televisieserie Stargate SG-1. Boven één van de doorgangsroutes naast de attractie is een enorme en indrukwekkende Stargate terug te vinden, die bezoekers alvast in de stemming brengt voor één

van de grootste attracties van het park. De wachtrij van de attractie is nogal sobertjes. Er zijn wel televisietoestellen met toepasselijke filmpjes, maar verder is de rij nauwelijks aangekleed. De voorshow ruimte daarentegen mag er zijn. Wat er vervolgens in deze ruimte gebeurt valt dan weer wat tegen. De aankleding doet meer vermoeden, maar dat mag de pret niet drukken, want uiteindelijk gaat het toch om de hoofdshow. Deze hoofdshow is een “gouden oude” simulator, een attractietype dat in veel pretparken reeds zijn beste tijd heeft gehad. De rit, de film en het uiterlijk van de attractie zijn echter best goed, wat deze attractie toch één van de hoogtepunten van het park maakt. Het verhaal is speciaal voor de attractie geschreven en speelt dan ook vele jaren na het tijdperk waarin de televisieserie zich afspeelt. Toch mag je het verhaal niet echt nieuw noemen: het principe van een slechterik die iets belangrijks van je afpakt waarna je deze door een aantal scènes moet volgen, en uiteindelijk het voorwerp terugkrijgt door met je simulator tegen de slechterik aan te vliegen of rijden lijkt een regelrechte kopie van de Batman Knight Flight simulator die je in Warner Bros. Park te Madrid kunt doen. In de letter mag dit inderdaad een wereldprimeur genoemd worden; de film wordt tenslotte op geen andere locatie vertoond, maar de attractie biedt noch in ervarende zin, noch in het verhaal enige vernieuwing van betekenis. Star Trek Borg Encounter

Boven: De Stargate die in de voorshow van de gelijknamige attractie gevonden kan worden; indrukwekkend doch klein.

De tweede attractie die is gebaseerd op een televisieserie en dit maal een wel heel bekende. Basis van de attractie is de Star Trek spin-off Voyager. Bij de soft opening was dit de enige attractie die nog niet open was. De officiële opening van het park en de wereldpremiere van Borg Encounter

........................................................................................

Space Edition|8



........................................................................................ vielen dus samen. Een gelijksoortige attractie is tegelijkertijd ook gebouwd in Las Vegas, maar opent iets later en daar waar de meeste Space Center attracties in Amerika niet echt populair zouden worden, schept dat dus hoge verwachtingen.

fraai gemaakt, maar het merendeel stelt ook nog eens niet veel voor. Met de helft van het aantal meters, en een krappere route zou het totaalbeeld misschien wat beter zijn geweest, maar dit lijkt simpelweg nergens op.

Borg Encounter heeft, net als overigens Stargate zowel Duits- als Engelstalige voorstellingenen en draait volgens een vast tijdschema.

Moon Base One

Als gast ben je deel van een groep die speciaal is geselecteerd omdat ze een extra gen bezitten dat mogelijk weerstand kan bieden tegen de collectieve wil van de Borg. Tijdens de wetenschappelijke testen verblijf je op een ruimtestation. Echter, het station wordt aangevallen door de Borg en de testgroep (met jou erbij) wordt ontvoerd. Een 3D-film met speciale effecten; dankzij de kwaliteit van de film en de inzet van het personeel is dit wel het hoogtepunt van het park. Mission Control Niet meer dan wat beeldschermen met “spannende informatie over het ISS ruimtestation, rakettechniek en transportsystemen”. Interessant voor de liefhebber, maar voor de gewone bezoeker is het even kijken en doorlopen.

Moon Base One is niet 1 attractie, maar een verzameling van attracties. Voor de kleine kinderen is er een maanlandschap nagebootst, waarin een ruimtevaartuig met wat klim en glijd mogelijkheden staat. Een voorgaande astronaut was waarschijnlijk een ijsliefhebber, want in het maanlandschap is duidelijk een afdruk van het logo van een Duits ijsmerk terug te vinden; een logo dat wij in Nederland ook wel kennen. Destination Moon is de tweede attractie van Moon Base One. Dit is een ruimte waar je staand enige activiteiten op de maan kunt volgen, alsmede kunt zien hoe de aarde er vanaf de maan uitziet, in de vorm van een doorlopende film. Absoluut een fraaie gemaakte film, en het lievelingsplekje van inspirator Wilke. Zelf zie ik wat minder de herhalingswaarde.

Tenslotte is hier ook nog Robot Rescue te vinden. Het is na Planet Quest de tweede karretjes darkride en een net zo grote teleurstelling. Deze ride is interactief; er moet dus geschoten worden op dingen. Echter, de variatie in doelen is nihil; alleen steeds identieke robots met lampjes, en ook het schiettuig ligt vreselijk slecht in de hand. Mikken gaat eveneens niet echt goed, en in vergelijking met soortgelijke attracties als Challenge of Tutankhamon in Six Flags Belgium, Discovery Club in Avonturenpark Hellendoorn en zelfs El Paso Special in Bobbejaanland is het een aanfluiting. Het verhaal: In een Deuteriummijn op de maan werken robots aan de ontginning van deze ertssoort, maar zij zijn door een virus overvallen. De opdracht: de robots moeten worden gere-boot. En dat moet dus gebeuren door er op te schieten. De score kun je terugvinden op het scherm waarop ook de onride-foto staat. Vreemd genoeg bevindt zich het fotoverkooppunt niet naast de attractie, maar in de souvenirshop helemaal aan de andere kant van het park. Dus alle tijd om je weer te bedenken, of om het nummer van de foto te vergeten.

Planet Quest Eén van de grootste missers van het Space Center is de 3D-ride Planet Quest. Met een 3D-bril op ga je in een karretje langs een aantal 3Dscènes, waarin creaturen voorbij komen die angstaanjagende aliens moeten voorstellen. Het idee van de attractie lijkt op dat van Spiderman, in het Amerikaanse Islands of Adventure, maar daar waar die laatste de gasten overdondert, sust Planet Quest zijn gasten vooral in slaap. De paden zijn veel te ruim, en de hoeveelheid schermen schiet te kort voor de lengte van het traject. Sommige van de effecten zijn wel

Boven: Genetische experimenten? In Borg Encounter? Jawel, dit is een echt gevaarlijke attractie.

........................................................................................

Space Edition|9



........................................................................................ Horeca Eén van de meest opvallende zaken in het Space Center is de Cosmosphere. Een enorme draaiende bol, die waarschijnlijk een planeet moet voorstellen. Door wisselend licht en “liquid architecture” geeft dit een typische, maar zeker mooie sfeer. Een aantal keren per dag wordt dit nog iets specialer, als er een speciale licht en geluidsshow plaatsvindt. Niet toevallig bevindt zich in dezelfde ruimte ook de Bistro 3000, het themarestaurant. De aangename etensgeuren komen je al van een afstand tegemoet. Er zijn diverse balies waar ter plekke je eten wordt bereid. Met 800 zitplaatsen is dit ook een aanzienlijk gedeelte van de ruimte. Prijzen zijn niet laag, maar nog wel schappelijk te noemen, en op het zicht ziet het eten er goed uit. Souvenirs Geen attractiepark kan zonder een souvenirshop, en dat geldt natuurlijk ook voor dit space-park. Aan algemene ruimteprullaria geen gebrek, en datzelfde kan worden gezegd over de merchandise van

de televisieseries waar 2 van de attracties op zijn gebaseerd. Uiteraard heeft ook het Space Park een logo, wat op veel van de merchandise terugkomt. Het is een buitengewoon creatieve variant op het

drie gangen diner in Bistro 3000 heeft hij er niet bij gezegd, maar mocht dit niet zo zijn is deze schatting veel te ruim. Wij hadden het er binnen 3 uur wel allemaal gezien. Dat in ogenschouw nemend is de entreeprijs van 22 euro dan ook fors. Het park is

Het park is voor de gemiddelde Nederlander dan ook zeker niet een dagtrip vanuit Nederland waard, behalve misschien als je in het Noorden vlakbij de grens woont. logo van de stad Bremen, namelijk de Bremer Stadsmuzikanten. Op het logo van Space Center zijn deze dieren echter voorzien van ruimtepakken en ruimtehelm. De meeste spullen zijn nogal opvallend lichtblauw; een misschien toch wat minder gelukkige keuze. De mooiste kledingstukken zijn bovendien nogal prijzig, en de echt grote maten zijn niet in voorraad. Met een kleine beurs is het moeilijk een leuk aandenken aan dit park te kopen, maar misschien is dat ook wel net iets te veel eer. Volgens geestelijk vader Wilke moeten de gasten circa 4,5 uur inplannen voor een bezoek. Of hij hierbij rekening houdt met erg lange wachtrijen voor de attracties, of een

voor de gemiddelde Nederlander dan ook zeker niet een dagtrip vanuit Nederland waard, behalve misschien als je in het Noorden vlakbij de grens woont. Voor Star Trekkies en ruimtevaartfreaks is het waarschijnlijk een heel ander verhaal. Voor hen zal er een hemeltje zijn bijgekomen. Mocht je toch in de buurt zijn en zin hebben in een paar uurtjes vermaak dan is het een leuke onderbreking. Vrijwel geen enkele attractie heeft een hoge herhalingswaarde, dus we schatten in dat de mensen die er geweest zijn het voorlopig niet nog een keer zullen doen. Ook is ondanks de grote oppervlakte het aantal attracties behoorlijk beperkt. Geconcludeerd mag dan ook worden dat dit park waarschijnlijk een zware toekomst tegemoet gaat en dat er nog een hoop zal moeten gebeuren voordat dit park een grote aanzuigende werking zal hebben. Maar voor de mensen uit de regio Bremen is dit een leuk alternatief voor een bezoek aan de bioscoop of ander middagje uit.

Boven: Pas bij je bezoek aan Space Center wel op voor de afgrijselijk Borg. Je bent immers geassimileerd voor je er erg in hebt!

Entreeprijs Volwassenen: Kinderen: Tot 6 jaar: 60+ers: Groepen: Parkeren:

22 euro. 18 euro. Gratis. 18 euro. Op aanvraag. Gratis.

........................................................................................

Space Edition|10

Tekst: Jeroen Schat

Openingstijden Maandag: Gesloten. Di t/m Vr: Vanaf 10 uur. Za & Zo: Vanaf 9 uur. Feestdagen en schoolvakanties Vanaf 9 uur.

Show|Europa-Park

Whoosh|Surprise

........................................................................................

Surprise. Een verrassende ontwikkeling was het aantrekken van ex-wereldkampioen kunstschaatsen Norbert Schramm door Europa-Park zeker. Het jaar 2002 werd daardoor voor mij persoonlijk niet het jaar van Silver Star, maar het jaar van de introductie van een leuke gevarieerde ijsshow in het park. Europa-Park bezat al een ijsshow sinds 1992, maar deze shows hadden toch nogal een standaard karakter. Het was toch vooral wat moeilijke kunstjes op schaatsen, en bovendien nogal serieus gebracht. Aandacht lag dus vooral op het knappe van wat je te zien kreeg, en er was een stuk minder oog voor het geheel. Persoonlijk heb ik een en ander als nogal saai ervaren, al moet ik er volledigheidshalve aan toevoegen dat ik geen kunstschaatsliefhebber pur sang ben.

zien opvoeren. Overigens is dit een voor de hand liggende keuze; ze is een echte vedette, die uitermate goed kan schaatsen, maar vooral ook een heel sterke uitstraling heeft; of ze nu de verleidster speelt of de schlemiel. De mensen uit het publiek die door

haar zijn uitverkoren om mee te mogen doen slagen er maar zelden in haar guitige ogen te weerstaan en te weigeren. Bij de heren, echter, lijkt er geen absolute top-ster tussen te zitten. Hoewel er ook hier toch wel een kwaliteitsverschil te zien is

Boven: De cast van de schaatsshow Surprise met in het midden (in het zwart) voormalig wereldkampioen Norbert Schramm.

Onder: De duetten staan doorgaans bol van de stunts en zijn erg spectaculair en vermakelijk.

Maar met de komst van Norbert Schramm ging radicaal het roer om. De vernieuwde ijsshow werd een mix van de meest uiteenlopende stijlen, van uiterst bizarre (en schaatstechnisch vast vreselijk eenvoudige) stukken tot het meer traditionele schaatspaar met hun vaardigheden; van uiterst artistieke blacklight-scènes tot de uitermate simpele humor van het smijten met emmers water. Het leuke aan deze show is vooral dat hij zijn naam eer blijft aandoen. Geen show lijkt hetzelfde. Soms zijn zelfs shows op dezelfde dag voor een deel verschillend, maar vooral als je door het jaar heen de show een aantal keren ziet, zitten er steeds weer andere onderdelen in. Uiteraard is niet elke verandering meteen een verbetering, maar het continu vernieuwen houdt de show zelfs voor regelmatige showgangers interessant. Hoewel de cast van de show af en toe wijzigt is een groot deel van het huidige gezelschap dat de show opvoert sinds de introductie van Surprise gelijk gebleven. Bij de dames is er een echte vedette, Svitlana Khodakovska, die een uitgebreide staat van dienst heeft bij onder andere Holiday On Ice. Vrijwel alle solo’s die door een vrouw worden opgevoerd worden door haar gedaan; slechts bij de optredens waar ze niet bij was heb ik een ander solo’s

........................................................................................

Space Edition|11

Show|Europa-Park

Whoosh|Surprise

........................................................................................

Zoals voor de meeste shows van Europa-Park geldt, is de muziek van de show moderne muziek. Muziek met een dance-karakter voert de boventoon tijdens de op spektakel gerichte nummers. Zo komt onder andere A little less conversation in de JXL-versie voorbij, maar ook bijvoorbeeld Kate Ryan’s Libertine. De Duitse voorkeur voor een stevige beat is hier duidelijk terug te vinden. Overigens zijn we als muziekland ruim vertegenwoordigd in de soundtrack van de ijsshow; naast Junkie XL is wordt er voor het grote finalenummer meestal gebruik gemaakt van een live-versie van I will survive van de Hermes Houseband, inclusief Nederlands commentaar (“en nu op zijn Grieks”). Wat valt er zoal te zien als je een bezoek brengt aan Surprise? Natuurlijk zitten er de bekende solo’s en schaatsparen in. Hier draait het om de vaardigheden van de schaatsers. Zeker de paren is altijd een waar spektakel om te zien. De vrouw balanceert bijvoorbeeld op het hoofd van de man, of wordt door de

man rondgeslingerd (zonder het ijs te raken, terwijl ze er op het oog wel rakelings langs schiet).

krijgt ze hem dan zover met haar te dansen, zodat ook zij uiteindelijk een partner heeft.

Er zit altijd wel een scène in met nogal bizarre kostuums. De scène met muziek uit de Muppet Show, met levensgrote (onbekende) muppet, schaatsers verkleed als Cocktailglas of met kerst als rendier. Geen spagaten dan uiteraard, maar wel een raar

Ook slapstick is van de partij, met een scène van twee schilders en een vrouw. Zij weet het steeds zo te draaien, dat de heren nat worden. Helaas duurt deze scène wel wat lang, maar voor een keertje is ie wel leuk. Zeker door het verrassingseffect

De mensen uit het publiek die door haar zijn uitverkoren om mee te mogen doen slagen er maar zelden in haar guitige ogen te weerstaan en te weigeren. gezicht. Soms komt Euromaus zelf langs, en laat het publiek meeklappen met zijn bewegingen op de schaats. Meest opvallende verkleedpartij is de Chanson d’Amour-scène. Er verschijnen een aantal dansstelletjes op het ijs, maar bij nadere blik blijkt slechts 1 van de twee personen echt; de ander is een pop die op de schaatsen is vastgezet. Slechts 1 paar is echt een paar. Ook op het ijs, een eenzame vrouw, die haar oog laat vallen op de heer van het echte stel. Een soort van gevecht volgt, waarna de eenzame vrouw afdruipt en vervolgens haar oog laat vallen op een heer uit het publiek. Uiteindelijk

Boven: Kenmerkend voor de show zijn de komische en soms zelfs hilarische kostuums waar de arme schaatsers in moeten werken.

dat ik hier niet zal verklappen. Lijnrecht daartegenover staat een wel heel artistieke blacklight-scène, met ambient achtige muziek. Het is bijna ballet op de schaats en het geeft door de door het blacklight oplichtende kostuums een mooi effect. Mocht het park in thema zijn, zoals in de winter of met Halloween, dan is ook de show weer wat anders. Zo had de afgelopen twee jaar de show tijdens Halloween een speciale Harry Potter act, met muziek uit de film en de cast schoot al schaatsend (of moet ik zeggen vliegend) op bezemstelen over het ijs. In de winter was er een speciale finale, in kerst-tenue. De schaatsshow van Europa-Park is dus een bonte melange van allerlei stijlen en scènes. Juist de variatie houdt de show van begin tot het eind boeiend. Ook al zitten er regelmatig wat zwakke plekken in (in de vorm van een wat langdradiger scène of een wat minder vakkundige solo), deze worden erna doorgaans meer dan goedgemaakt. De geheel volgens Duitse norm soms weinig verhullende kostuums maken de show helemaal af. Een aanrader, zeker voor mensen die van shows houden, en niet alleen voor schaatsliefhebbers. Of misschien moet ik zeggen: juist voor niet-schaatsliefhebbers, want deze show is veel meer dan een gewone ijsshow.

........................................................................................

Space Edition|12

Tekst: Jeroen Shcat

tussen schaatsers, zeker als je naar de uitstraling kijkt, worden de solo’s steeds door verschillende heren uitgevoerd.

Whoosh|A Day in the Life of... Yevgeniy

Kunstschaatser|Europa-Park

........................................................................................

Het is aanpakken als schaatser van de Europa-Park ijsshow. Tussen de drie shows op een dag door is er even tijd om tot rust te komen en wat te eten, want daarna is het weer tijd om te schaatsen. Om later op de dag je ook nog eens tijdens de parade van je beste kant te laten zien.

Yevgeniy is 24 lentes jong en afkomstig uit de Oekraine. Hij begon op zijn 14e met kunstschaatsen, wat in zijn land een gangbare sport is. Na de deelname aan een aantal kampioenschappen besloot hij van zijn sport zijn beroep te maken. Daartoe schreef hij open sollicitaties naar verscheidene pretparken en ijsshowgezelschappen. Europa-Park was de eerste die contact opnam met Yevgeniy. Het gevolg is dat we hem bijna iedere openingsdag kunnen bewonderen in Surprise, de ijsshow van EuropaPark. De kunstschaatsers komen uit alle hoeken van Europa, het is dan ook niet verwonderlijk dat ze onderkomen hebben in een van de gebouwen die het park speciaal voor zijn personeel heeft laten bouwen. Hoewel dit niet de opzet van het park was wonen alle schaatsers nu naast en boven elkaar. Er is dus ergens in Rust een speciaal Surprise gedeelte. Natuurlijk willen we van Yevgeniy weten hoe zijn dag er gewoonlijk uitziet. Uiteraard begint de werkdag met een warming-up (het losmaken van de spieren) zonder dat het ijs er aan te pas komt, zo ongeveer een half uur voor de eerste show. Dan beginnen de shows. Tussendoor is er in normale perioden dan wat rust en tijd voor een hapje, maar als er een speciale showversie moet worden voorbereid is ook daar geen tijd voor; dan wordt er getraind en geoefend. Na de laatste show is het dan tijd voor de parade. Alle performers doen hier

aan mee, soms herkenbaar, soms ook totaal niet, afhankelijk van het thema. En dan zit de dag er op. Wat tijdens de show opvalt zijn de vele kostuumwisselingen. Per show moeten er per persoon vijf á zes verschillende kostuums gedragen worden. Achter de schermen staat hiervoor echter geen team met kleedsters klaar, alles moet door de schaatsers zelf worden gedaan! Het spreekt vanzelf dat de kostuums hiervoor wel zijn aangepast. Het moeilijkste wat hij tijdens de show moet doen is het “weggooien” van een vrouwelijke collega. Daar deze natuurlijk weer op haar schaatsen terecht moet komen is een stuk timing essentieel. Zittend op de voorste rij weet je dat je bepaalde risico’s loopt maar daar hoort het opvangen van een schaatster niet echt bij, als het even kan. We hebben ook meteen maar even gevraagd hoe het is om zo ver weg

te zijn van zijn thuisland, een land waar de afgelopen maanden ook nog eens heel veel is gebeurd in politieke zin. Uiteraard mist hij zijn vrienden en familie in de Oekraine. Maar via telefonisch contact houdt hij zich op de hoogte van de toestand daar; zowel van het land als de regio waar hij vandaan komt. Tot slot hebben we nog een gerucht dat ons ter ore is gekomen weten te ontzenuwen. We hebben wel eens horen beweren dat lichaamsbeharing in combinatie met strakke schaatspakken nogal eens tot ongewenste jeuk leidt en dat er daarom door kunstschaatsers fors werd geschoren. Gezien de borstbeharing van één der schaatsers was dit al een ongeloofwaardig verhaal, maar dankzij Yevgenyi weten we het nu zeker. Het is niet waar. Hoewel hij voor zijn collega Karl niet helemaal zijn hand in het vuur durfde te steken...

Boven: Yevgeniy, de schaatser uit EuropaPark’s ijsshow Surprise die zo vriendelijk was ons te woord te staan.

........................................................................................

Space Edition|13

Tekst: Jeroen Shcat

We zijn daarom bijzonder blij dat een van de schaatsers, Yevgeniy Polishchuk, even de tijd heeft genomen om Whoosh Magazine te woord te staan. Een opvallende verschijning; ondanks zijn toch niet overdreven lengte van 1,86 steekt hij fors boven de rest van het gezelschap uit.

Whoosh|Space Mountain

Roller Coaster|Disneyland Park Paris

........................................................................................

........................................................................................

Space Edition|14



........................................................................................

Wanneer Imagineering in Californië begint aan het ontworp voor Space Mountain in Parijs vermoeden ze al snel dat het oude concept voor de baan niet zal gaan werken. Tegen alle verwachtingen in is men in Europa toch meer op zoek naar spanning. De oude concepten van Space Mountain in Orlando [een nogal milde familieattractie, Red.] gingen de prullenbak in en men begon met het ontwerpen van een nieuw attractieconcept van Space Mountain voor EuroDisney Land, een project genaamd Discovery Mountain.

De eerste schrijver die het over een vorm van ruimtevaart had was Jules Verne, die met zijn boek De la terre a la lune (1865, in de meeste gevallen vertaald als De reis naar de maan) een bestseller schreef. Het boek gaat over een reis naar de maan en

het mag worden gezien als één van de eerste sciencefiction boeken. Het omschrijft een reis die mensen verder bracht dan ze ooit waren geweest. Met behulp van een groot kanon worden ze van de aarde weggeschoten.

Boven: Het operatorpaneel laat aan duidelijkheid niets te wensen over; de naam van deze attractie was “Discovery Mountain”.

Onder: Ook op de treinen zijn sporen van deze oude naam terug te vinden, en wel het acroniem “DM” (Discovery Mountain).

Wat voor heel Discoveryland zou gaan gelden, moest uiteraard ook voor Space Mountain gelden. Er mocht geen gebruik worden gemaakt van het oorspronkelijke futuristische ruimtevaartthema. Ze wilden van de achtbaan een attractie maken die tijdloos zou worden. Een achtbaan wordt echter al snel geassocieerd met tijd- en ruimtereizen, zeker als het themagebied met de toekomst te maken heeft. Dit was duidelijk het geval met Discoveryland. Ondanks het duidelijke credo “Take a look in the future from the past” associëren veel mensen het nog steeds met de blik in de toekomst, het stukje verleden wordt vaak vergeten. Toen de Imagineers de Franse grond betraden werd meteen duidelijk dat het land was met een rijk verleden. Voor ons is het een gebruikelijk beeld, maar voor mensen uit de Verenigde Staten, een land dat alleen maar een betrekkelijk recente historie heeft, een bron van inspiratie. Al snel kwam men tot het plan om niet de huidige visie op de toekomst als uitgangspunt te nemen voor het themagebied, maar een toekomstvisie uit het verleden. Deze kon tenslotte niet meer wijzigen. Door middel van uitgebreid marktonderzoek in Europa kwamen de Imagineers erachter wat Europeanen precies zochten in een nieuwe ride. Uit dit onderzoek bleek dat de thrillfactor behoorlijk hoog moest zijn maar dat er ook zeker een verhaal achter de attractie moest zitten. Sterker nog, het verhaal was eigenlijk belangrijker dan de attractie zelf en men ging verder op zoek.

........................................................................................

Space Edition|15



........................................................................................ In (toenmalig) toekomstig Amerika was een groep enthousiasten die zich samen hebben gevoegd in een club. De Baltimore Gun Club was een groep mensen die gek waren van alles wat met artillerie te maken had. Veel van deze mensen waren oud militairen die niet meer mochten dienen of tijdens hun diensttijd zwaar gewond waren geraakt en dus niet meer konden dienen. Meer dan de helft van de leden miste dan ook één of meerdere ledematen. Hun leider, Impey Barbicane, stelde voor om de kracht van buskruit op een andere manier te gaan gebruiken dan in geweren en voor het schieten van munitie. Hun doel werd om een projectiel vanaf de aarde naar de maan te schieten. Het idee werd zeer positief ontvangen en men ging dan ook hard aan het werk. Er werden verscheidene geleerden aangetrokken om het kanon wat men bouwde te perfectioneren. Uiteindelijk was het kanon klaar en kon de trip beginnen. Het kanon kreeg de naam Columbiad vanwege zijn immense proporties. Het streven werd een projectiel naar de maan toe te schieten, één baan om de maan te laten vliegen en daarna terug te laten keren op aarde.

In het boek staat verder ook omschreven hoe de trip verloopt.Uiteraard loopt het uiteindelijk goed af en is de missie geslaagd. Na het lezen van dit boek waren ze er bij Disney van overtuigd

dak wat er nu op zit is een ontwerp van Tim Delany, geinspireerd door de tekeningen uit onder andere de Verne-boeken. Echter veel moest er nog veranderen, het had nog teveel weg van een ruimteschip. Uiteindelijk

Hun doel werd om een projectiel vanaf de aarde naar de maan te schieten. Het idee werd zeer positief ontvangen en men ging dan ook hard aan het werk. dat dit een prima concept was voor de attractie die we nu kennen als Space Mountain in Parijs. Het sloot naadloos aan op de Europese gedachtegang en bovendien had het wel te maken met ruimtevaart, maar niet met toekomstdromen of in het verleden gemaakte vluchten, een ideaal concept voor een tijdloze attractie. Onder de naam Discovery Mountain en dus niet de standaardnaam Space Mountain werd er hard aan de ontwikkeling van de baan gewerkt. Dit mede omdat dit de associaties met toekomst en ruimtevaart een beetje uit het concept wist te houden. In 1991 begon het ontwerp zoals we het nu kennen vorm te krijgen, na een lang proces van het ontwerpen en wegwerpen van vele probeersels. Het

Boven: Het trotse, doch inmiddels enigzins vervallen, logo van Space Mountain, dat niet al te vaak terugkomt in de attractie.

werd ervoor gekozen niet de koepel als basis te nemen maar het kanon, en hier omheen de koepel te ontwerpen. Aangezien de boeken van Jules Verne voorzien waren van zeer duidelijke tekeningen van het kanon konden ze ook vrij gemakkelijk deze in een realistisch ontwerp omtoveren. Dit eenmaal was gedaan duurde het niet zo lang meer om de koepel eronder te ontwerpen. De koepel is mede daarom misschien ook niet zo opvallend in dit ontwerp. Met nadruk op misschien want ‘s avonds is het juist de koepel die de aandacht van de bezoeker trekt. Door de vele verlichting in en om de koepel valt het kanon eigenlijk in het niet, wat wordt versterkt doordat deze eigenlijk niet zo goed is verlicht. De doorsnede van de totale koepel is ongeveer 72 meter, maar het grondvlak is slechts 62 meter in doorsnede. De overlap zorgt ervoor dat de koepel groter lijkt dan dat deze daadwerkelijk is. Het dak is gemaakt van slechts 12 millimeter dik polyester en heeft verder geen ondersteuning. In de koepel zelf staan ook geen extra pilaren om het dak te ondersteunen. Dit is ook een van de redenen waarom de constructie van de achtbaan zelf er gecompliceerd was; er kon niets van de baan vastgemaakt worden aan het plafond. De constructie van het gebouw is solide, maar kan niet veel extra gewicht hebben. Wanneer je om het gebouw heen loopt zie je al dat er niet overal een uitsparing is van 5 meter tussen het dak en de muren. Dit komt omdat de baan niet overal precies in die 62 meter paste en men bovendien ook onderhoudsruimtes nodig had om de

........................................................................................

Space Edition|16



........................................................................................ treinen in op te slaan en te kunnen onderhouden. Bovendien was het handig voor de paden die door de koepel kwamen te lopen, veel van de baan ligt namelijk langs de rand van de koepel. In totaal ligt er ruim 1100 meter track in de koepel; hiervan maakt 1000 meter uit van het eigenlijke circuit. De rest is voor opslag van de treinen en voor het tweede station. In deze 1000 meter zitten 2 à 3 inversies en een onnoemelijk aantal bochten. Inderdaad, het aantal inversies is controversieel. Vekoma heeft het zogenaamde tongue-element ontworpen voor deze baan. Een halve kurkentrekker waarna gelijk weer een halve kurkentrekker terug volgt. Maar omdat het element oorspronkelijk alles behalve soepel zou zijn zijn er enige modificaties geweest en ga je dus niet meer 180 graden over de kop maar nog maar een luttele 135. Zodoende is er al sinds de baan open is een hevige discussie of dit nu tot een inversie mag worden gerekend. Uiteindelijk is deze vraag natuurlijk niet het belangrijkste voor de baan. Er moest thrill in zitten en dat is ze zeker gelukt. Het gevoel van snelheid wordt goed op de mensen overgebracht ondanks dat de maximum snelheid nog niet eens 80 kilometer per uur bedraagt. Door de duisternis wordt het gevoel van snelheid geaccentueerd. Ook door de krappe bochten en flitsende manoeuvres heeft men het gevoel van snelheid nog hoger weten te krijgen. Maar ook dit was niet het belangrijkste voor de baan. Nee, het belangrijkste was dat er een verhaal werd verteld in de attractie. Waar Big Thunder Mountain het verhaal vertelt van het mijnwerkersdropje Thunder Mesa en Indiana Jones Et Le Temple Du Peril over Indy in een op hol geslagen mijnkarretje gaat, verhaalt Space Mountain het verhaal over Verne’s reis richting de maan en is hiermee verhaaltechnisch de meest uitgewerkte van de drie. In de drie minuten dat je in Space Mountain zit bleef je heel wat. De lancering door het Columbiad kanon, de trip daadwerkelijk naar de maan met onderweg de mijnwerkers van de de Blue Moon Mining Company.

En uiteindelijk het vinden van de maan en de weg terug naar moeder aarde. En dit allemaal in de hiervoor genoemde 3 minuten achtbaan. Het is onmogelijk alle details tijdens de eerste rit te zien. Het lijkt me zelfs sterk dat iemand ooit alle details in deze achtbaan zal zien, het zijn er zoveel. Het verhaal zal, daarentegen, toch wel tot de mensen doordringen binnen een aantal ritten. Er is zoveel te zien in de koepel, planeten, borden, andere treinen, de muziek die je hoort en dan ook nog de snelheid waarmee je over de baan gaat. Echt rust is er niet om naar objecten te kijken, en dat is misschien maar beter ook. De muziek voor Space Mountain is geschreven door Emmy-winnaar Steve Bramson, een componist die voor vele Disney films de muziek heeft georchestreerd, maar ook de muziek heeft geschreven voor de series Young Indiana Jones en JAG. Een nieuwe uitdaging voor hem was om muziek te schrijven die in een attractie paste. Toen hij in 1995 voor het eerst de Space Mountain reed bleek dat de muziek, die hij op een simpel CD-tje had meegenomen, niet paste in de attractie. Op sommige stukken was de muziek te lang, bijvoorbeeld bij de eerste midcourse brake (ook wel

parking point genoemd) en vanaf dat stuk klopte er dan ook niets meer van. Ook Tim Delany zit in diezelfde trein en hij wil nog wat veranderingen doorvoeren aan de attractie. Een paar punten die op zijn lijst stonden waren het feit dat het kanon te schoon was, de muziek niet mooi klopte en op bepaalde punten niet opzwepend genoeg was en de treinen gingen te snel door het kanon heen. En zo waren er nog een flink aantal punten die hem niet zinden. Maar hij was ook wel gedeeltelijk positief, dingen zoals verlichting en thematisatie klopten wel. Na het vertrek van Delany, hij moest terug naar Amerika, was men flink ongerust, het was nu twee weken voor de baan open zou gaan en er moest nog veel gebeuren. Delany was niet vrolijk en ook vele anderen waren niet overtuigd van de aantrekkingskracht van Space Mountain. Te veel dingen klopten niet, maar waren grotendeels toch betrekkelijk makkelijk op te lossen. Dat kun je echter niet zeggen van het probleem dat de Franse regelgeving vormde. Volgens Franse instanties was de attractie te snel en men moest de timing dan ook zo weten te regelen dat de treinen 2 seconden meer uit elkaar kwamen

Boven: Space Mountain kan op verschillende manier verlicht worden. Hierdoor lijkt dit futuristische bouwwerk nog mysterieuzer.

........................................................................................

Space Edition|17



........................................................................................ te rijden. Dan pas zou de baan veilig zijn, en dus goedgekeurd worden door de Fransen. Dat was in ieder geval hun mening. Delaney vond dit onzin. De baan was al door en door getest, zowel door Disney als door Vekoma en door beide partijen was hij veilig bevonden. Een week voor de opening kwamen de chipsets met de originele muziek binnen. Steve Bramson was met zijn orkest de studio in gegaan om alles op te nemen en uit te werken. Het

Boven: Hoewel het niet het opvallendste is verlicht straalt het kanon Columbiad een zekere macht uit.

paste uiteindelijk perfect en de toon sloot goed aan bij het thema. Helaas hield dit aanvankelijke geluk al snel op. Het systeem dat het kanon bediende, ofwel het recoil mechanism, werkte niet meer. De technici die dit systeem hadden gebouwd moesten komen kijken. Het was een complex systeem wat zowel een terugslag moest simuleren als de nodige rook effecten weg moest geven. De rook werkte uiteindelijk perfect, overal was rook om je heen als je in het kanon

Onder: De imposante 60 meter lange Columbiad vanuit een andere hoek.

zat, iets wat redelijk realistisch was, echter de terugslag van het kanon vormde een groter probleem. Er leek iets in de techniek vast te zitten, en wat dat nu precies was wist men niet. Ook in de berg werd nog hard gewerkt. De verlichting van de planeten was zo fel dat grote delen van de baan goed te zien waren. Dit ondanks het feit dat zowel de baan als de supports geheel zwart geschilderd waren. De verlichting mocht niet langs de planeten vallen omdat dan andere delen die voor het zicht verborgen moeten blijven opeens toch zichtbaar zouden worden. Ook de projecties die werden gebruikt voor de maan bij de tweede lifthelling waren te fel. De hele achterzijde van de koepel was verlicht en Delany was hier absoluut niet blij mee. Door snelle aanpassingen in dit systeem moest ervoor gezorgd worden dat de projecties minder fel waren, en dat hierdoor de rest van de koepel niet verlicht werd. Er werd uiteindelijk voor de laatste keer een evacuatietraining gehouden met de 30 man personeel van Space Mountain en toen kon de baan open. Net op tijd was men klaar met de voorbereidingen. Tot op 14 uur voor de officiële opening werkte het mechanisme niet. Hoe ze er uiteindelijk in geslaagd zijn het weer te laten werken is één van de grote Disney geheimen. Feit blijft dat het op tijd gerepareerd was. De opening van Space Mountain was op sommige punten nog grootser aangepakt dan de opening van het park zelf. Nieuwe pakken waren ontworpen en stuntmensen vlogen door middel van thrusters richting de berg waarna de opening geschiedde. De sensatie bleek geweldig, zowel jong als oud kreeg een kick van Space Mountain, sommigen door de rit zelf, anderen vanwege de muziek of de thematisatie. Iedereen was het erover eens dat dit een schot in de roos was, het thema sloot perfect aan op de rest van Discoveryland en door de hoge capaciteit van Space Mountain, die tegen de 2800 personen per uur aan lag, waren lange wachtrijen uitgesloten. Dat dacht men in ieder geval...

........................................................................................

Space Edition|18



........................................................................................

Maar, was niet getreurd. Disney heeft opheldering verschaft omtrent Space Mountain en het ogenschijnlijk slechte onderhoud. Er wordt momenteel hard gewerkt aan het recoil mechanisme, en men hoopt ook de rook binnenkort weer operationeel te hebben. Volgens Disney was er geen probleem met de rookmachine, maar zorgde de rook voor corrosie in het kanon. Ze zijn momenteel aan het experimenteren met andere rooksoorten. Hier houdt het echter niet op. Ook aan de treinen van Space Mountain wordt hard gewerkt. Op één van de treinen zijn nieuwe hoofdsteunen geplaatst, en naar verluid zal binnenkort het complete chassis van trein nummer 2 worden vervangen door een geavanceerder chassis. Mocht deze proef goed verlopen zullen alle treinen van Space Mountain op den duur door deze soepelere variant worden vervangen. Leuke effecten in de attractie zelf zijn de verscheidene hidden Mickey’s in en om de baan heen. Van buiten zijn er meerdere te zien, soms alleen als je er een eind vanaf staat en soms alleen van heel erg dichtbij. De één valt heel erg op terwijl je voor de andere heel goed moet gaan zoeken.

Onder: Het voor de eerste keer binnenrijden van de Columbiad is een waanzinnige ervaring die je nog lang zal heugen.

Dit is een deel van het fenomeen the Art of Disney Imagineering: het ervoor zorgen dat de baan ook na 5 tot 10 keer rijden nog leuk blijft en dat de vaste bezoeker ook nog genoeg nieuwe dingen te zien krijgt in deze baan. De Imagineers hebben een keer gezegd ruim 400 hidden Mickey’s te hebben verstopt in Space Mountain, maar vele fans betwijfelen dat. Meer dan 20 zijn er nog niet gevonden en dat is al redelijk veel voor één enkele Disney attractie. Na 9 jaar zijn de gloriejaren van Space Mountain voorbij zo lijkt het. Een flinke opknapbeurt en een revisie van alle treinen, zoals al eerder in dit artikel vermeld, kunnen de baan weer nieuw leven in blazen. Het thema is nog net zo tijdloos als bij de opening in 1995 en ook de thematisatie ziet er nog netjes uit. Maar een likje verf hier, een nieuwe lamp daar en voornamelijk de reparatie van de speciale effecten zou geen kwaad kunnen. Qua techniek is deze baan nog steeds een topper, iedere 30 seconden een lancering, 5 treinen op 1 baan, onride audio systemen en zo nog vele andere dingen maken het tot een state of the art coaster. Echter de technieken verouderen en zullen dus flink gereviseerd moeten

worden om opnieuw 9 jaar mee te kunnen. En dankzij Disney’s recente mededelingen kunnen fans van Space Mountain de toekomst hoopvol tegemoet zien. Type: Bouwer: Theming:

MK1200 (Custom) Vekoma Walt Disney Imagineering

Capaciteit: Voertuigen:

2800 p.p.u. 5 * 24 p.

Lengte: Hoogte: Snelheid: Ritduur:

1100 m 31 m 76 km/u 2:18 min

Inversies:

1. Sidewinder 2. Kurkentrekker 3. Tongue

Type: Theming:

Complex / Gebouw Walt Disney Imagineering

Hoogte: Hoogte: Diameter: Diameter Dak: Helling Dak:

43 m -5 m 62 m 72 m 32 graden

........................................................................................

Space Edition|19

Tekst: René Tuithof

Op een bepaalde manier is Space Mountain toch wel het zorgenkindje van Disney geworden. Voor de populariteit hoeven ze niet te vrezen, er wordt op een doorsnee dag geen enkele trein half vol of leeg naar de maan gestuurd. Echter de techniek laat nog wel eens te wensen over. Het recoil mechanism was binnen 3 maanden weer defect en bleef twijfelachtig draaien. Anno 2004 doet het systeem het totaal niet meer, althans, het word nooit meer gebruikt. Ook komt er geen rook meer uit het kanon als er een trein gelanceerd wordt en zijn sommige lampen kapot. Dit is jammer, want de ervaring werd juist voor een groot deel gemaakt door alle extra effecten die er aan deze berg waren toegevoegd. Ook de soepelheid van de baan is niet meer zoals hij geweest is; de treinen schokken op bepaalde punten flink en sommige gasten komen daarom ook met hoofdpijn de achtbaan uit.

Whoosh|Discoveryland

Behind the Creation|Disneyland Resort Paris

........................................................................................

........................................................................................

Space Edition|20



........................................................................................

Na vele jaren van plannen en brainstormen was het dan eindelijk zover. Disney begon aan het definitieve ontwerp van Euro Disneyland (EDL). Een droom van vele Imagineers werd werkelijkheid. Eindelijk zou Disney ook een park in Europa hebben. De Imagineers zagen het als een uitdaging om een Europees Disneypark te ontwerpen. Immers, Europa was de bakermat van de vele sprookjes die door Disney bewerkt zijn. De Imagineers omschreven het ontwerpen van EDL als een “reis terug naar huis”. Maar ze wisten ook dat het perfect moest zijn en dat ze niet zomaar een Amerikaans park konden kopiëren, zoals ze in Tokyo oorspronkelijk wel hadden gedaan. Maar de grootste uitdaging vormde toch wel Tomorrowland. De formule van dit themagedeelte leek uitgewerkt te zijn en men was druk doende met het verzinnen van een vervanger voor dit futuristische gedeelte van het park. Het principe van Tomorrowland was een blik in de toekomst, maar wanneer een park ouder werd bleek deze blik telkens te moeten worden bijgesteld. Zodoende werd er een nieuw concept uitgedacht, dat als eerste is toegepast in Parijs. Onder de werktitel Discoveryland ging men aan de slag met de Europese blik op de toekomst.

alleen omdat de rit in het donker plaatsvindt, ook maar door een gethematiseerde koepel die er zeer futuristisch uit zag, trokken de bezoekers weer massaal naar Tomorrowland. Space Mountain werd de topper van het park, maar zoals Tomorrowland eerder verging, bleek ook deze attractie al snel zijn aantrekkingskracht te verliezen. Het zag er al snel ouderwets uit en mede door de vooruitgang in de ruimtevaart technologie waren de gebruikte ideeën en de gemaakte onderstelling achterhaald en niet realistisch. In 1980 begon het Disney Imagineering Team in Californië met het ontwerpen van EuroDisney, het park dat Disney in Europa wilde openen. De grond was al aangekocht in de omgeving van Parijs, met veel steun van de regering en Franse bedrijven. Met deze steun zou er binnen 7 jaar (1987) een volledig draaiend Disneyland Resort ontworpen moeten zijn. Dit betekende ook dat de Imagineers in 7 jaar moesten gaan uitdenken wat

Disney nu precies in Europa wilde en wat men aldaar bezig hield. Er was namelijk al gebleken dat sommige Amerikaanse concepten in Azië niet aansloegen dus men vroeg zich stellig af hoe dat in Europa zou gaan. “I want to develop a place outside of time” –Tim Delaney (Imagineer / Show Producer) De werknaam Discoveryland is gekozen omdat de Imagineers van dit themagedeelte het land van de ontdekkingen wilden maken. Een eerbetoon aan de mensen die in het verleden hebben geleefd, een eerbetoon aan de grote uitvinders van het verleden. Daarom vind je in Disneyland Paris veel invloeden van de iconen Leonardo DaVinci, H. G. Wells en Jules Verne. Naast deze briljante geesten uit het verleden was ook iemand uit het heden een grote inspiratiebron voor de Imagineers. Het gaat hier om niemand anders dan de maker van Star Wars, George Lucas. Het is niet voor niets dat in

Toen in 1971 in Orlando het tweede Disney park opende was de opzet duidelijk en speels. Het park was verdeeld in vijf themagedeelten, te weten Main Street, Frontierland, Adventureland, Fantasyland en Tomorrowland. Dit laatste themagebied was zeker de eerste periode na de opening het populairste parkgedeelte onder de bezoekers, op de voet gevolgd door Frontierland. Deze populariteit bleef echter niet lang hangen en binnen een paar jaar bleek Tomorrowland het zorgenkindje van het park te worden. In 1975 werd er een nieuwe impuls gegeven aan dit gebied door de opening van Space Mountain. Deze impuls was een juiste. Space Mountain in Orlando is heb beste te omschrijven als een dubbele Wild Mouse achtbaan in het donker. Niet

Boven: Space Mountain, gebaseerd op een meesterwerk van Jules Verne, is het hoogtepunt van Discoveryland.

........................................................................................

Space Edition|21



........................................................................................ Discoveryland een Star Wars attractie terug te vinden is. De slogan voor Discoveryland was “take a look in the future from the past”. Deze slogan dekt zonder meer de lading. Verwacht in Discoveryland dan ook geen moderne technologieën of constructies van glas en staal. Koper, dat is er wel te vinden. Donkerbruine, donkergroene tinten. Een warm en vriendelijk ogende architectuur. Discoveryland is de vlees geworden toekomst van Jules Verne. Deze legendarische schrijver heeft – zonder dat hij dit ooit had kunnen bedenken – een stempel gedruk op Discoveryland. Maar niet alleen op Discoveryland. Met zijn boeken “de la terre a la lune” en “20.000 mille en bas de la mer” drukte hij een stempel op de science fiction literatuur van zijn tijd. Veel details uit zijn boeken zijn terug te vinden in Discoveryland, omdat Jules Verne zonder twijfel de beroemdste toekomstschrijver uit het verleden is. De twee eerder genoemde boeken vormden de basis van twee van de meest tot de fantasie sprekende attracties van Discoveryland. Zo is Space Mountain gebaseerd op het boek “de la terre a la lune” en kapitein Nemo’s Nautilus

komt rechtstreeks uit “20.000 mille en bas de la mer”. Men wilde zoveel mogelijk het avontuur uit de boeken terug laten komen in de attracties en zodoende zijn beide attracties tot in de kleinste details uitgewerkt. Iedere keer wanneer men in één van deze attracties gaat is er wel weer een nieuw verbazingwekkend detail te ontdekken, zoals één van de vele zogenaamde “hidden Mickey’s” (een verborgen afbeelding van Mickey), vele kleine echt werkende metertjes maar ook teksten en andere details die rechtstreeks uit een van de boeken van Jules Verne lijken te komen. En dat komen ze meestal ook. De Disney Imagineers hebben Verne’s boeken niet voor niets talloze malen gelezen. In veel opzichten liep Jules Verne op zijn tijd vooruit. Zo had hij voor ruimtereizen al verschillende instrumenten uitgedacht. De middenzuil van de attractie Orbitron is gemodelleerd naar één van deze instrumenten. Het principe van deze attractie lijkt veel op Dombo’s Flight in Fantasyland en Flying Carpets over Agrabah in de Walt Disney Studios, maar het thema is net even anders. De planeten en manen die aan de zuil hangen vormen een beeld van hoe de

Boven: De imposant uitziende Nautilus is, net als Space Mountain, geleend uit een boek van de legendarische Jules Verne.

meest vooruitstrevende geleerden de ruimte destijds zagen. Dit instrument heeft - voordat er een replica in Discoveryland werd neergezet – nog een tijd ergens in Frankrijk gestaan. Ook bij deze attractie gaat op dat je niet uitgekeken kunt raken op de vele details. Een leuk weetje is dat voor het creëren van Orbitron duurzame materialen zijn gebruikt, niet het plastic dat in zo veel andere parken terug te vinden is. Net als bij Space Mountain is er voor sommige objecten in de Orbitron zelfs 18 karaats bladgoud gebruikt. De vierde en laatste attractie die is gebaseerd op Jules Verne’s meesterwerken is het Visionairium. Een blik in het verleden, de toekomst en het heden, met in de hoofdrol Jules Verne en H. G. Wells. De attractie speelt zich af op een conferentie van Imagineers in het verleden. Mensen die hun blik op de toekomst wilden delen met de rest van de wereld. Dit alles maakt het publiek mee door middel van een zogenaamde 360 graden film. Dit houdt in dat je de film overal om je heen ziet. Dat maakt deze attractie uniek, maar tegelijkertijd ook erg moeilijk om te maken. Immers, de film is 360 graden, dus er is nergens plaats om lampen of microfoons te verstoppen. Ook konden crewleden zich niet achter de camera verbergen. De camera die gebruikt is voor het maken van de film zal kwa uiterlijk zeer veel op de cmera die in de attractie te zien is hebben geleken. Buiten de slogan “take a look in the future from the past” was er een subthema; reizen. Videopolis is niet alleen het grootste fastfood restaurant van Europa, het staat ook volop in het teken van reizen. Met een replica van de “Hyperion” hebben de Imagineers een verhaal weten te maken bij dit restaurant. De “Hyperion”, wat voor zijn tijd een zeer kleine zeppelin was, heeft 49 vluchten gemaakt voor hij van de aardbodem verdween. Men weet niet precies wat er met dit luchtschip gebeurd is. Op dit moment worden er steeds meer geheimen van dit vaartuig onthuld en deze onthullingen zijn te zien in het Videopolis waarvan de “Hyperion” de entree vormt.

........................................................................................

Space Edition|22



........................................................................................ Als het over ruimtereizen gaat denkt men al snel aan series zoals Star Trek en films als Star Wars. Natuurlijk kon Disney er niet onderuit om één van deze twee in Discoveryland vertegenwoordigd te laten zijn. Vooral omdat George Lucas een grote inspiratiebron was voor de Imagineers was de keuze snel gemaakt. Discoveryland zou een Star Wars attractie krijgen. De attractie, in wezen slechts een simpele simulator, is tot in de finesses gethematiseerd en daarom mede ook zo populair. In de

wachtrij maak je al kennis met R2D2 en C3PO, de robots die al redelijk bekend zijn uit de Star Wars films. Ook zie je verschillende apparaten en voertuigen die uit de film komen. Uiteindelijk kom je bij de attractie zelf uit. Het verhaal achter de attractie is dat je een vlucht maakt met een “Starspeeder 3000”. Dit ruimtevaartuig wordt bestuurd door een RNX (dat is een type robot) die door de Imagineers liefkozend Roxanne wordt genoemd. De vlucht

gaat niet helemaal vlekkeloos en zodoende kom je ook redelijk door elkaar geschud uit de simulator. Maar je bent dan wel een ervaring rijker. De arcadehal aan het einde van de uitgang staat vol met computers waarop je verschillende spellen kunt spelen. Je kan in een team tegen het kwaad strijden op de futuristische versie van het skateboard. Ook kan je jezelf laten fotograferen en deze foto morfen. Verder staan er standaard arcadespelletjes die je kan spelen. Voor de Star Wars en Disney fans is er een Star Wars shop waar je veel spullen uit de films kunt kopen, maar waar ook de standaard Disney prullaria niet mag ontbreken.

Boven: De skyline van Discoveryland ademt een vreemd soort futuristische nostalgie uit.

Onder: Als de duisternis valt wordt Discoveryland angstaanjagend mooi verlicht; met name de Nautilus is een waar juweeltje.

De enige attractie in Discoveryland die nog niet besproken is; Autopia. Een race tussen verschillende futuristische gebouwen door. Echter de kans dat je deze attractie kan doen is klein, dit vooral omdat hij bijna nooit meer geopend is voor het publiek. De attractie is in principe alleen tijdens het hoogseizoen geopend, en dan wil je hier ook niet voor in de rij gaan staan. De wachtrij voor deze attractie is gigantisch op de paar dagen in het jaar dat hij geopend is. Discoveryland is, ruim 10 jaar na de opening, nog steeds erg populair. Dit bewijst dat de weg die de Imagineers zijn ingeslagen na het mislukken van het Tomorrowland principe de goede is geweest. Het tijdloze aspect van Discoveryland is een ware hit en heeft de toekomst een ouderwets tintje gegeven.

........................................................................................

Space Edition|23

Tekst: René Tuithof; Bewerking: Frank Cornelissen

Tegenwoordig is ook de attractie “Honey, I shrunk the audience” te vinden in dit deel van het park. “Honey, I shrunk the audience” draait om een prijs, de award voor de uitvinder van het jaar. Zoals in de “Honey”-films gaat uiteindelijk van alles mis en er volgt een 4D show met veel speciale effecten, zoals lucht die in je gezicht wordt gespoten en enkele watereffecten. Ook in de stoelen en in de zaal zelf zitten enkele effecten verwerkt, maar deze beschrijven zou het fantastische verrassingseffect waar deze voor zorgen tenietdoen.

Whoosh|It’s All in the Map

Park Map|Phantasialand

........................................................................................

Iedere editie keurt onze expert een parkmap van een door de redactie geselecteerd park aan de hand van een aantal vaste criteria. Voor ieder criterium krijgt de parkmap een waardering toegekend; het totaal aantal punten gedeeld door tien. Uiterlijk Elke parkmap heeft zo zijn stijl. Sommige spreken je aan en andere weer niet. Maar wat nou precies de stijl van de map van Phantasialand is, daar kon ik niet snel een antwoord op geven. Na veel gepieker ben ik tot de conclusie gekomen dat deze ‘stijl’ precies bij het park past; een grote Chaos, met een hoofdletter C.

Onder: Een deel van een Phantasialand parkmap; deze versie heeft wel symbolen en enige aanduidingen.

Pluspunten Phantasialand heeft, zoals sommige lezers misschien weten, meerdere ingangen. Deze staan zeer goed aangegeven. Felle rode letters zorgen ervoor dat je bij binnenkomst van het park wél weet waar je bent. Minpunten lijkt er op dat de maker van de map ergens in het midden van het park is gaan staan en vanaf dat punt alle attracties heeft getekend. Dit is niet alleen erg verwarrend; het ziet er ook niet uit…

Realisme

Zoals gezegd zit het met de wegen wel goed. Maar als we naar de attracties kijken, stuiten we op meer probleempjes. De grote attracties staan aangeduid door een logo, vanaf het logo loopt een lijn naar de plaats van de attractie op de map. De logo’s zijn lang niet allemaal even duidelijk en de lijnen die op de map staan hadden ook wel wat dikker gekund. En dan nog de kleine attracties… Ze staan erop maar daar is ook alles mee gezegd. Als je bijvoorbeeld ‘kinder land’ zoekt of de ‘condor’, moet je maar gewoon even in het park zoeken tot je tegenkomt wat je zoekt…

Zoals al eerder vermeld, is deze map erg onoverzichtelijk, net als het park zelf. Wat dat betreft is het een zeer waarheidsgetrouwe map. De paden kloppen over het algemeen wel, de plaatsen van de attracties zijn ook wel te vinden aan de hand van de map, dat is dus het probleem niet. De map is een beetje slordig getekend waardoor er al een groot deel van het waarheidsgetrouwe afvalt. Dat is gewoon jammer. Daarbij komt nog het feit dat sommige attracties op de kop staan volgens de map. Helemaal vreemd als je het mij vraagt. Het

Aanduiding

Symbolen Daar zijn we snel over klaar… Welke symbolen? Helaas konden wij de beoordeelde parkmap niet toevoegen. Uiterlijk Pluspunten Minpunten Realisme Aanduiding Symbolen

max. 15 punten. max. 10 punten. max. –10 punten. max. 40 punten. max. 25 punten. max. 10 punten.

Totaal

max. 100 punten

Uiterlijk Pluspunten Minpunten Realisme Aanduiding Symbolen

03 punten. 04 punten. -02 punten. 09 punten. 04 punten. 00 punten.

Eindcijfer

1,80

........................................................................................

Space Edition|24

Tekst: Peter van der Schans

De mensen die op de map staan getekend leiden snel de aandacht af. Overal waar je kijkt zijn kleine zwarte streepjes getekend die mensen moeten voorstellen. Het zijn er gewoonweg té veel. Hoewel het leuk geprobeerd is, is de uitwerking alleen maar irritant.

Whoosh|Dream vs. Reality

Wuze Town|Phantasialand

........................................................................................

Uiteraard gaat het hier om Winja’s Force en Winja’s Fear. De twee Maurer Spinning Coasters razen en draaien nu door het Wuze dorpje in Phantasialand. Het verhaal van Wuze Town gaat over een volk genaamd ‘de Wuzen’. Je bent mee met wetenschappers voor een onderaardse expeditie naar de verborgen beschaving van het dorpje Wuze Town, waar de sprookjesachtige wezens en de voorbije eeuwen een “Phantastisch” rijk hebben gebouwd, nooit eerder bezocht door de mens! Zo kun je er onder andere ontdekken hoe de Wuzen in de ‘Tittle Tattle Tree’ hun nakomelingen voorbereiden op de wetten van de zwaartekracht. Net als voor ieder project zijn er ook voor Wuze Town concept tekeningen. De tekeningen van de treintjes van de Winja’s zien er uitstekend uit. Daar zou de parkmap maker nog een voorbeeld aan kunnen nemen. Op enkele zeer kleine puntjes kloppen de treinen exact met de concepten. Alleen zijn er op de voorkant net iets teveel steentjes getekend dan uitgewerkt is, maar dat is nou niet echt iets waar we over gaan klagen…

Al met al zien de concepten van de Winja’s er leuk uit, net als de realiteit. Een schoolvoorbeeld van het vasthouden van de prachtige ontwerpen en het verwezenlijken van een “droom”. De grandeur van het Wuze Town complex, een erg

ambitieus project, zelf blijft helaas bij een droom. Dit kunnen we waarschijnlijk het beste toeschrijven aan de haast waarmee Wuze Town ontworpen is. Laten we vooral niet denken dat het onkunde van Phantasialand is...

Boven: De concepttekening van een trein voor Winja’s Fear en Winja’s Force; een goede indicatie hoe de treinen er echt uitzien.

Onder: Een deel van een van de meest gedetailleerde concepten van het Wuze Town complex... niet geheel conform de realiteit.

De bunker, euhm… het gebouw waarin Wuze Town zich bevind is in werkelijkheid toch niet helemaal zoals op de tekening. Op de tekening ziet alles er veel vloeiender, ronder en beter afgewerkt uit. In real-life is het toch iets vierkanter. Dat vind ik persoonlijk erg jammer. Ook zijn er op de tekeningen twee ronde gebouwtjes getekend, mét een dak erop. Deze torentjes zien er in werkelijkheid toch echt anders uit. Je kunt er naar boven klimmen of gewoon doorheen lopen. Ook zijn er enkele ‘uitsteeksels’ verplaats, zoals kleine torentjes of raampjes. Er staan ook dingen op de tekening die er in het echt niet eens zijn. Al met al dus niet zo’n geweldige vergelijking.

........................................................................................

Space Edition|25


Voor het seizoen 2002 is Phantasialand met een nieuw themagebied op de proppen gekomen. Wuze Town zou het gaan heten. Het bleek om een indoor gebied te gaan met een eigen thema en diverse attracties. De hoofdattracties van dit gebied waren twee achtbanen, die vrijwel gelijk zouden zijn.

Whoosh|Euro-Mir

Roller Coaster|Europa-Park

........................................................................................

........................................................................................

Space Edition|26


Whoosh|Euro-Mir

........................................................................................

In het jaar 1986 lanceerden de Russen het ruimtestation MIR. Maar liefst 15 jaar later, om precies te zijn op 23 maart 2001, 06:59 uur, is MIR weer terug op aarde. Tegenwoordig ligt het ruimtevoertuig op de bodem van de Atlantische Oceaan. In de tijd dat dit Russische gevaarte in het heelal zweefde heeft het maar liefst 360.860 rondjes om de aarde gemaakt. Duitsland heeft sinds 1997 zijn eigen MIR. Niet alleen Duitsland eigenlijk, maar héél Europa. Onze Europese Euro-Mir. Euro-Mir was in zijn openingsperiode één van de weinige ‘spinning coasters’ ter wereld. Het was een vernieuwend achtbaantype. Helaas voor MackRides kwamen tegelijkertijd de Vekoma Suspended Looping Coaster en de B&M Inverted op de markt. Dit type baan werd een hit, en is dat nog steeds. Waarschijnlijk door de sterke concurrentie van bovenstaande typen bleef de schijnwerper op de Mack Spinning Coaster uit. Euro-Mir is gevestigd in het Russische themadeel van Europa-Park. Met zijn glazen torens is de baan in grote delen van het park te bewonderen. Deze torens waren enkel één van de vele ideeën voor Euro-Mir. Een tekening die het (helaas?) niet tot de eindstreep heeft gehaald is er een waar de spiegelende torens vervangen waren door grote Russische tsaristisch uitziende torens. Ook al is het jammer dat we nooit zullen weten hoe dit zou staan in het park, is de moderne uitvoering van de torens van Euro-Mir erg geslaagd.

leuk dingetje in de wachtrij buiten te vinden; boven een deel van de rij hangt het oefenstation, een exacte replica van het ruimtestation MIR. Op dit ruimtevoertuig staat van alles aangegeven over wat waar zit, enz.

Voor ruimte freaks iets leuks, de ‘gewone bezoeker’ kijkt alleen even op en loopt verder (indien mogelijk).

Boven: De opvallende en surrealistische spiegeltorens zijn vanuit het grootste deel van het park te zien.

Onder: Oorspronkelijk zouden de torens van Euro-Mir in deze klassiek Russische stijl gebouwd worden.

Als je voor de ingang van de wachtrij binnen staat, word je even opgehouden

Als je de parkeerplaats van het park oprijdt vallen er meteen een aantal dingen op; de waterachtbaan Poseidon (zie de webspecials voor informatie en foto’s van deze attractie), de B&M Speedcoaster Silver Star en natuurlijk de enorme spiegeltorens van Euro-Mir. De wachtrij van Euro-Mir stelt niet zo heel erg veel voor. De buitenkant van de wachtrij is dan ook niet meer dan een groot ‘zigzag vlak’, ook wel bekend onder de term veehok. Hier hangen echter wel televisies die een klein filmpje laten zien over de achtbaan. Er is echter nog één

........................................................................................

Space Edition|27


Whoosh|Euro-Mir

........................................................................................ door een medewerker. Deze laat de bezoekers gefragmenteerd, dat wil zeggen in groepjes, naar binnen. De ingang zelf bestaat uit een stalen structuur waar enkele stroboscopen in zijn verwerkt. In de grond ligt een grote, gouden tegel met daarin het logo van Euro-Mir uitgelicht. Een mooie tegel is het zeker, maar je moet er niet te lang naar kijken… De wachtruimte binnen stelt, net als buiten, vrij weinig voor. Je komt eerst in een vrij nauwe en donkere

Boven: Een kosmonaut repareert een “gestrande” coach van Euro-Mir in de ruimte voor de lift.

gang. Deze is enkel verlicht met blacklight. Op de zwarte muur zijn allemaal klodders verf gegooid en gespat zodat het al met al redelijk op een soort van heelal lijkt. Volgens Europa-Park was dit ook het doel van deze schildering. Eenmaal de hoek om, word je duidelijk welke telefoonmaatschappij hoofdsponsor is van Euro-Mir. Een grote roze T springt nog net niet je oog in. Het station is gevuld met een stukje wachtrij en het in- en uitstap perron. Aan de muur tegenover de wachtruimte

Onder: Een UFO-achtige trein van Euro-Mir rijdt de trimbrake op. Aan de linkerkant is te zien hoe de trein reflecteert in de torens.

hangt een groot videoscherm waar enkele beelden van de ruimtevaart op vertoond worden. En niet te vergeten; de overduidelijke reclame… De treinen van de Mack Spinning Coaster lijken al een beetje op UFO’s, dus hier hoefde dus niet veel meer aan gedaan te worden. Dat je je tijdens de rit in een ‘ruimtevoertuig’ bevindt word nog even duidelijk gemaakt op het stuk track voor de lifhill. Nadat je door een tunnel bent gekomen waar de track scheef ligt, wat overigens een leuk effect geeft gepaard met het draaien van de coaches, kom je in een ruimte waar enkele Russische werkers aan het sleutelen zijn aan een coach. Een soort werkplaats in de ruimte. Het kan zijn dat je even tot stilstand komt voordat je de lift opgetrokken wordt. Mack heeft namelijk een vrij uniek systeem qua lift. Je wordt niet opgetakeld met een ketting, zoals gewoonlijk. Aan de eerste coach van de trein zit een stok die aan de zijkant van de trein uitsteekt. Deze zullen we voor het gemak aanduiden met de term treinpaal. De eigenlijke lift bestaat uit een grote spiraalvormige track die reikt tot aan het plafond van de toren waar de lift zich in bevind. Midden in die spiraal staat een enorme trommel. Deze draait rond en heeft enkele aanhaakpunten waar de treinpaal zich aan kan aanhaken. Als dit gebeurt wordt de trein door het ronddraaien van de trommel waaraan de trein zit gekoppeld, en de track die rondjes om hoog maakt zo steeds hoger de spiraal op gestuurd. In de toren van de lift klinken luide speakers met de themamuziek van Euro-Mir. Een soort Duitse techno zou je het wel kunnen noemen. Een enkele keer roept een stem ‘Project Euro-Mir’. In de donkere toren hangen hier en daar stroboscopen die samen met de muziek zorgen voor een leuk stuk achtbaan. Dat mag ook wel, want de lift duurt ruim 3 minuten. Boven aan de lift is de trommel open, hierin staat een grote raket waar weer enkele Russen aan werken. Deze wordt zo nu en dan belicht waardoor je er goed zicht op hebt. De coaches

........................................................................................

Space Edition|28


Whoosh|Euro-Mir

........................................................................................

Boven aan de lift is de toren afgesloten door deuren. Deze openen netjes voordat de trein aankomt. Opeens zie je hoe hoog je wel niet bent. Opeens zie je de afgrond 30 meter onder je. En het leuke is nog dat je helemaal boven een soort van Wild Mouse effect (het geloven dat het treintje van de track af zal vallen) hebt. De trein zigzagt tussen de torens door.

Boven: Een trein met verkleumde bezoekers stort zich 30 meter naar beneden, met op de achtergrond het themagedeelte Rusland.

Het treintje spint intussen lekker door wat het Wilde Mouse effect de ene keer iets verkleint maar ook een aantal keren sterk vergroot. Vooral het laatste deel van dit stuk is de trein lekker op gang en rijdt de trein vrij snel door zijn bochten. Ondertussen kun je jezelf zien in de spiegelende torens… Na de laatste trimbrake van het muisgedeelte stopt de trein met draaien. Er volgt, vooruit of achteruit, een val naar de grond. Langs kleine

Onder: Euro-Mir bevat enkele zeer krappe en intense helixen. Let op de goed zichtbare uitstekende treinhaak (rechtsboven).

beekjes en watervallen scheert de trein weer terug naar boven. Bovenaan de eerste heuvel wordt de trein nog een halve slag gedraaid zodat de mensen die eerst vooruit zaten, nu andersom zitten. Na deze heuvel bestaat de track vooral uit bochtenwerk. Je kronkelt lekker tussen de torens door en gaat nog even door een tunneltje. Deze zorgt er overigens voor dat een rijder niet langer mag zijn als 1.95 meter. Voor het einde wringt de trein zich nog door een leuke krappe helix, wat voor behoorlijk wat zware G-krachten zorgt. Vooral achteruit is deze helix een ware sensatie. Na deze helix wordt de trein abrupt afgeremd tot een minimale snelheid. In de tunnel van de eindremmen hangen ook nog stroboscopen en meerdere lichteffecten. Mocht EuroMir op volle capaciteit rijden (het waanzinnige hoge aantal van acht treinen) is het in ieder geval niet zo saai om op deze plaats te wachten tot het station vrij is. Alleen komt het nauwelijks voor dat Euro-Mir met de volle capaciteit draait, omdat dit voor een te hoge werkdruk voor het personeel zorgt. Dus is het gerust te stellen dat de trein gewoon rustig doorrijdt naar het station waar je helaas weer uit zal moeten stappen…

Type: Bouwer: Theming:

Spinning Coaster Mack Europa-Park

Capaciteit: Voertuigen:

1880 p.p.u. 9 * 16 p.

Lengte: Hoogte: Snelheid: Ritduur:

984 m 28,3 m 80 km/u 4:47 min

Inversies: G-Krachten: Max. Helling:

0 4 67 graden

........................................................................................

Space Edition|29


draaien tijdens de lift niet altijd. Alleen op speciale plaatsen waar het draaimechanisme geactiveerd wordt.

Technology|Revealed

Whoosh|Vuurwerk

........................................................................................

Het is 2000 jaar voor Christus als men in China het vuurwerk uitvindt. Toen men per ongeluk een paar takken verse bamboe op het vuur gooide begon dit stevig te knetteren en ontstonden er kleine explosies; de geboorte van het moderne vuurwerk. Ondanks het grote “toevalgehalte” werd dit weldegelijk beschouwd als een uitvinding. Het is niet voor niets dat de Chinese jaartelling meer dan 4000 jaar terug gaat, men was toen in China namelijk al veel verder dan wij in Europa.

maar om de vijand mee af te schrikken, nooit om daadwerkelijk mee te doden. Hiervoor werd echter meestal bamboe gebruikt; de knetterende stukken bamboe schrokken de vijand zo af dat ze meestal meteen vluchtten, maar de pijlen waarmee dat verschoten

werd konden wel mensen doden.

“per

ongeluk”

Boven: Voor de officiële opening van Space Park Bremen werd gebruikt gemaakt van pyrotechnische effecten.

Onder: Vuurwerkshows worden steeds groter, spectaculairder en luidruchtiger.

Begin 18e eeuw leerde Amerika het fenomeen vuurwerk pas kennen. Terwijl men in Europa en China al redelijk ver was met het ontwikkelen

Een paar jaar later vond men in China het buskruit uit. Een alchemist die “per ongeluk” zwavel, salpeter en kolen op een vuur gooide merkte dat dit een hevige explosie veroorzaakte. Hij noemde zijn uitvinding “fire chemical” en ging hierna druk verder met het perfectioneren van dit goedje. Uiteindelijk slaagde hij erin de stof te timen, waardoor deze niet meer onverwacht explodeerde. Het leek totaal niet meer op het “fire chemical” waar hij mee begonnen was. Daarom doopte hij de stof maar buskruit. Ongeveer 500 jaar na Christus werden vuurwerkshows daadwerkelijk belangrijk binnen de Chinese cultuur. Bij vele rituelen en Chinese feestdagen werd het nodige vuurwerk de lucht in geschoten. Het was niet ongebruikelijk dat hierbij mensen om het leven kwamen. De shells die de lucht in werden geblazen hadden soms een doorsnede van ruim een meter en konden meer dan 100 kilo wegen. De lading aan springstoffen die in zo ‘n shell zat was vaak groot genoeg om alles in een omtrek van 60 meter aanzienlijke schade aan te doen. Het laden van deze shells in de lanceerbuizen was dan ook een zeer precies karwei. De uitvinding van het buskruit ontketende een revolutie in de geschiedenis. Terwijl de Chinezen het voornamelijk gebruikten voor vuurwerkshows namen Europeanen het over met andere, minder vredelievende, doeleinden. Men ontdekte namelijk dat pistolen, kanonnen en ander geschut perfect werkten met deze springstof. De Chinezen gebruikten het zelf alleen

........................................................................................

Space Edition|30

Technology|Revealed

Whoosh|Vuurwerk

........................................................................................

Qua ontwikkeling van de techniek zat men al sinds het ontstaan niet stil, maar zo rond het begin van de vorige eeuw kwam de ontwikkeling pas echt in een stroomversnelling terecht. De mogelijkheid ontstond om meerdere kleuren in een vuurwerkshow te gebruiken, zoals groen (met behulp van de chemische stof barium), geel (sodium), rood (strontium) en blauw (koper). De uitvinding van computers die het ontstekingsmechanisme konden regelen gaf een behoorlijke boost aan de veiligheid. Ook was de timing van het vuurwerk zo veel beter te regelen dan met een lont. De vuurwerkshows die door attractieparken worden gegeven zijn tegenwoordig (bijna) allemaal getimed met behulp van de computer

en voorzien van al dan niet speciaal ervoor gecomponeerde muziek. Het is nagenoeg onmogelijk om met de hand een vuurwerkshow in elkaar te zetten die getimed is op muziek. Een programma weet namelijk exact wanneer een shell explodeert. Dat is getest en men heeft het tot op een tiende van een seconde juist getimed. Handmatig een knop indrukken kun je niet op een tiende van een seconde nauwkeurig. Verder is op een dergelijk moment de mogelijkheid ook niet aanwezig om het te combineren met een licht- of lasershow. Pyro Systems is een van de bedrijven die hier handig op heeft ingespeeld. Het door hen ontwikkelde systeem kan zowel kleine als grote vuurwerkshows aan en is te integreren in Martin (licht en lasershows) mengpanelen.Omdat de bijgeleverde software de timing weet van ruim 100 verschillende shells is het mogelijk om deze precies in te voeren. Simpelweg door de muziek te starten en bij een explosie een muisklik te geven maak je de momenten aan dat een shell op de juiste hoogte moet zijn en exploderen. Als je dan het type shell aangeeft rekent het programma uit wanneer deze afgeschoten moet worden. Basis van dit instellen is dus het eindresultaat, het moment de kracht

Boven: Ook in Walt Disney World (Florida) combineert men vuurwerkshows met lichtspektakels.

en de hoogte van het effect, en niet het moment van afschieten Een van de beste voorbeelden hiervan was de afsluitende show met Halloween in Europapark. Hierbij werden zowel licht, geluid, animatie, dans en vuurwerk samen in één show gebruikt en klopte de timing nagenoeg perfect. Buiten het gebruik van lasers was er ook achter het podium een flinke stellage met vuurwerk opgesteld. Ook op het podium zelf was het één en ander aan vuurwerk te vinden. Door de timing die van tevoren was gedaan klopte het vuurwerk precies in de muziek. Vuurwerk met de hand afschieten is gevaarlijk. Bij consumentenvuurwerk gebeuren hier al de nodige ongelukken mee en bij professioneel vuurwerk is het in het verleden te riskant gebleken. Mede daarom is de regelgeving zo geworden dat shells niet meer met de hand mogen worden afgestoken. Dit moet altijd via een elektrische schok gebeuren. De huidige systemen kunnen tot 1024 verschillende timingmomenten aan en bovendien kunnen er per timingmoment maximaal 64 shells op worden aangesloten. Grofweg kan men dus nu in een vuurwerkshow 64.000 shells de lucht inschieten. De enige vuurwerkshow die bij zulke duizelingwekkende aantallen in de buurt kwam (rond de 20.000 shells) was de afsluitende show van de Olympische Spelen in Sydney. Hier werd toen nog gebruik gemaakt van losse systemen omdat de mogelijkheid van 64.000 shells er eigenlijk pas vanaf begin 2003 is. De toekomst van vuurwerk ligt in effectshells. Het schrijven in de lucht is nog steeds een droom van de pyrotechnicus, en lijkt over niet al te lange tijd mogelijk te worden. Men verwacht binnen enkele jaren een oplossing hiervoor. Het maken van smilies, hartjes en simpele figuren in de lucht is geen probleem meer. Verder is men druk bezig met het nog beter timen van vuurwerk door middel van microchips in de shells. Hoe dit echter gaat evolueren weet men nog niet, de techniek is te nieuw om daar uitspraken over te doen.

........................................................................................

Space Edition|31

Tekst: René Tuithof

van shells, het maken van shows en het timen van het vuurwerk moest men in Amerika daar nog mee beginnen. De eerste viering van the Fourth of July, de nationale feestdag (op 4 juli 1777) ging al gelijk gepaard met een grote vuurwerkshow en hiermee liet men in Amerika gelijk zien dat ze niet achterlijk waren en ook vuurwerkshows in elkaar konden draaien. Hierna is de traditie ontstaan dat er op 4 juli flink wat vuurwerk de lucht in wordt geschoten.

Whoosh|Koos Komkommer en het Marsmannetje

............................................................

......................

Cartoon: Eelco van Nielen

Koos Komkommer is zo vriendelijk om het pas op deze planeet gelandde Marsmannetje een rondleiding te geven in de Aardse pretparken. Wat ze daar beleven is ongelooflijk...

Hoofdredactie: Frank Cornelissen Jeroen Schat Peter van der Schans Redactie: René Tuithof Eindredactie: Frank Cornelissen Bob Reus Vormgeving: Frank Cornelissen Gastschrijvers: Robert Bogers Eelco van Nielen Advertentie Coördinatie: Micha Rey Fotografie: Jeffrey Alfing Robert Bogers Frank Cornelissen

Europa-Park Disneyland Resort Paris Phantasialand Jeroen Schat René Tuithof Bronnen: Werk in uitvoering; Michael Eisner Shoot to the Moon; BBC Inside Disneyland Paris; WDW Uncovered; Discovery Channel

Star Trek ® & © & ™ 2003 Paramount Pictures Corp. All rights reserved. STARGATE SG-3000™ & © 2003 Metro-Goldwyn-Mayer Studios Inc. All rights reserved.

All trademarks are © by their rightful owner. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in retrieval systems, or transmitted in any form or by any means, electronics or otherwise (including DVD/CDROM/ E-Book formats and Internet sites), without prior written permission from the copyright owners. No liability is assumed with respect to the use of the information herein. Voor meer informatie over Whoosh Magazine, meer fotomateriaal, of links naar website die gaan over onderwerpen uit Whoosh Magazine kun je terecht op onze website! http://www.whooshmagazine.com

IMAX ® ist eine eingetragene Marke der IMAX Corporation.

........................................................................................

Space Edition|32

Anonymous Attraction Er is een nieuw pretpark te vinden in Duitsland: Space Center

Recommend Documents