Anderstaligheid bij uitzendkrachten 9 oktober 2013 ir. Marijke Bruyninckx Directeur Preventie en Interim
Inhoud • Preventie en Interim • Principe uitzendarbeid in België • Uitzendsector en anderstaligheid • Rol actoren bij uitzendarbeid en anderstaligheid
Preventie en Interim
Preventie en Interim (PI) • Opgericht in 1998 als Centrale preventiedienst voor de uitzendsector • Belangrijkste opdracht: – Verlagen van aantal en ernst van arbeidsongevallen van uitzendkrachten – Het beschermen van de gezondheid van de uitzendkrachten bij het uitvoeren van risicovolle taken – Voorstellen van praktische en efficiënte maatregelen ter verbetering van welzijn op het werk voor de uitzendkrachten
• PI richt zich tot alle uitzendbureaus, alle uitzendkrachten en tot alle ondernemingen waar uitzendkrachten ingezet worden.
Preventie en Interim (PI) Organisatie centrale cel • Team bestaande uit preventieadviseurs (I en II) • Webmaster • Administratief personeel
Netwerk van team PI: • Alle verbindingspersonen aangesteld in elk uitzendbureau. • Minstens basisvorming veiligheid
Website: www.p-i.be
Preventie en Interim (PI) Activiteiten zijn oa.: • Uitgeefactiviteiten (PI News, Agenda’s,…) • Organiseren basisvorming veiligheid voor de verbindingspersonen • Adviezen inzake preventie en bescherming op het werk • Onderzoek/studie binnen welzijn op het werk • Statistieken opstellen inzake arbeidsongevallen • Opvolgen jobstudenten • Zie ook de PI-site: www.p-i.be
Principe uitzendarbeid
Kaderwet Wet van 24 juli 1987 ‘betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers’
Artikel 19 - Wet Uitzendarbeid 1987
•
•
Principe 1
Gebruiker is verantwoordelijk voor preventie en bescherming van de uitzendkracht - en dit voor de periode dat de uitzendkracht bij hem werkt!
Principe 2
De verplichtingen m.b.t. preventie en bescherming worden verdeeld tussen gebruiker en uitzendbureau
KB van 15/12/2010 (B.S. van 28/12/2010) tot vaststelling van maatregelen betreffende het welzijn op het werk voor de uitzendkrachten’ Codex ‘Welzijn op het Werk’, T.VIII ‘Bijzondere werknemerscategorieën’, H.IV ‘Uitzendkrachten’
Uitzendarbeid is … Uitzendarbeid is een tijdelijke werk waarbij: • Het uitzendbedrijf een werknemer - de uitzendkracht - ter beschikking stelt van een derde - de gebruiker
Er zijn altijd drie partijen betrokken bij uitzendarbeid
Drie partijen… UZB
Gebruikers Terbeschikkingstelling
Contract
Uitzendkrachten
Werkpost…fiche Als
Werkpost met gezondheidsrisico’s:
Dan
1.
Werkpostfiche is verplicht
2.
Gebruiker vult werkpostfiche in
3.
Uitzendbureau selecteert adv. werkpostfiche geschikte UZK
4.
Uitzendbureau zorgt voor medisch onderzoek + vaccinaties UZK
5.
Zodra uitzendkracht werkt bij gebruiker = gebruiker staat in voor alle verplichtingen inzake preventie en bescherming
Werkpostfiche (bijlage II KB Uitzendarbeid 2010)
• Preventie en Interim heeft modelwerkpostfiche ontwikkeld • Downloaden model kan via www.p-i.be • www.werkpostfiche.be weldra beschikbaar met invulbare werkpostfiches en voorbeelden • Werkpostfiche als onthaaldocument van uitzendkracht Zie luik C ‘Werkpostfiche’
Werkpostfiche
(conform KB 15/12/2010)
Werkgever uitzendkracht ? Juridisch
Feitelijk
Uitzendbureau
Gebruiker
Arbeidsovereenkomst + Commerciële overeenkomst
Tijdens duur opdracht zie artikel 19 Wet Uitzendarbeid 1987
Opdracht: Arbeidsongevallenverzekering/aangifte Gezondheidstoezicht
Opdracht: Preventie en bescherming op het werk Arbeidsongevallenanalyse
•
•
Uitzendkracht geniet dezelfde loonvoorwaarden als de werknemer die hij vervangt bij gebruiker (zelfde leeftijd en ervaring). Uitzendkracht volgt uurrooster, instructies van gebruiker enz.
Uitzendarbeid Toegelaten
Verboden
• Vervanging van vaste werknemer bij ziekte, ontslag;
• Economische werkloosheid
• Tijdelijke vermeerdering van werk;
• Tijdelijke werkloosheid bij slecht weer
• Uitvoering van bepaalde uitzonderlijke werkzaamheden;
• In de verhuissector • Bij staking
Vanaf 1 september 2013 • In aanloop van een vaste aanwerving (motief instroom).
• Bij afbraak en verwijdering van asbest • Bij begassingen met sommige agentia
Ook verboden als ‘tewerkstelling op werkpost’: • waarvoor werkpostfiche verplicht is en geen werd opgesteld; • die niet overeenkomt met de ontvangen werkpostfiche.
Uitzendsector en anderstaligheid
Uitzendsector in 2012 Omzet
€ 4,108 miljard
Gepresteerde uren
166,4 miljoen
Per gewest
Vlaanderen: 67,2% Wallonië: 23,5% en Brussel: 9,3%
Dagelijks aantal UZK (FTE)
84.827
Waarvan • Arbeiders • Bedienden
• 57,9% • 42,1%
Penetratiegraad
2,22%
Aantal UZK tewerkgesteld
540.434
Waarvan: • Uitzendkrachten • Jobstudenten
• 351.992 • 188.442
Tewerkstelling uitzendkrachten 2012
Kenmerken uitzendkrachten (Studie Federgon 2012) Alleenstaand
46%
Middengeschoold
44%
Van niet-Belgische nationaliteit
14%
Uitzendopdracht
4 tot 6 mnd
Sector
Diensten (57%) Industrie (37%) Bouwsector (< 2%)
Functies waarin uitzendkrachten tewerkgesteld worden .
Arbeiders: magazijnier belangrijkste functie (16%) Bedienden: administratief medewerker belangrijkste functie (25%) Uitzendkrachten hebben: • een uitvoerende functie (64%) • een leidinggevende functie (8%)
Studie socio-economische monitoring • FOD WASO • Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding
ORIGINE Bevolking van 18 tot 60 jaar 6.269.742
Belgische origine
3.774.490 (60,2%)
personen met de Belgische nationaliteit, geboren als Belg en waarvan ook de ouders als Belg
Vreemde origine
1.584.174 (25,3%)
Onbepaalde origine
911.078 (14,5%)
EU-14
774.146 (12,3%)
EU-12
103.833 (1,7%)
Belg, geboren als Belg, ouders onbepaald
397.985 (6,3%)
Kandidaat EU
123.666 (2,0%)
Andere
5.525 (0,1%)
Andere Europeanen
83.993 (1,3%)
Maghrebijnen
251.083 (4,0%)
Andere Afrikanen
108.388 (1,7%)
Noord-Amerikanen
12.588 (0,2%)
Zuid/Centraal-Amerikanen
27.296 (0,4%)
Aziaten
98.139 (1,6%)
Oceaniërs
1.042 (0,02%)
Bron : Datawarehouse Arbeidsmarkt en sociale bescherming, KSZ. Berekeningen: FOD WASO
Belg, geboren als Belg, één van de ouders 507.568 Belg geboren, de andere onbepaald (8,1%)
Bevolking van 18 tot 60 jaar per gewest, volgens origine Belg 167.350
Vreemd 431.584 (65,9%)
Belg 1.146.259
Belg 2.460.88 1
Bron : Datawarehouse Arbeidsmarkt en sociale bescherming, KSZ. Berekeningen: FOD WASO
Onbepaald 56.222
Vreemd 576.010 (28,6%)
Onbepaald 291.033
Vreemd Onbepaald 576.580 (16%) 563.823
Kenmerken van tewerkstelling: Uitzendarbeid
Aandeel uitzendkrachten per leeftijdsklasse
In 2012 - Tewerkgestelde uitzendkrachten in f(nationaliteit)
(Cijfers Federgon 2012)
Rang
Land
Percentage
Landcode
Belgique 1 2 3
4 5 6 7
France Pays-Bas Maroc Italie Pologne Espagne Turquie
8 9 10 11
Congo (Rep. dem.) Roumanie Portugal Cameroun
12
82,7% 3,1% 2,1%
150 111 129
1,7% 1,2% 1,1% 0,6%
354 128 122 109
0,5%
262
0,5% 0,4% 0,4%
306 124 123
0,4%
304
0,3% 0,3%
351 103
0,2% 0,2%
314 106
0,2%
315
0,2% 0,2% 0,2%
357 112 145
Algerie 13 14 15 16
Allemagne(Rep.fed.) Ghana Bulgarie Guinee
17 Tunisie 18 19 20
Grande-Bretagne Russie (Federation de)
Taalproblemen op de werkplek • 14% anderstaligen in de uitzendsector! • 87% van diegene met een buitenlandse origine hebben de Belgische nationaliteit (tweede en derde generatie). Maar blijven vaak laaggeschoold en taal-onmachtig in het Nederlands of Frans
• Diversiviteit niet weg te denken in onze vergrijzende maatschappij!
Rol actoren
Actoren uitzendsector Gebruiker/interne preventieadviseur/onthaal Staat in voor preventie en bescherming op de werkplek van uitzendkracht tijdens duur opdracht Uitzendbureau/consulenten Correcte match uitzendkracht bij gebruiker op basis van verkregen informatie gebruiker of via werkpostfiche Arbeidsgeneesheren Begrijpen werk-gerelateerde begrippen in taal uitzendkracht Anderstalige uitzendkracht Begrijpen werkplek en instructies Oa. ter bescherming van collega’ op de werven, enz
Belang Contracteranto Bewaken doel • Preventie en Interim/uitzendsector
Verlagen arbeidsongevallen van uitzendkrachten
Opmaak werkpostfiche • in taal uitzendkracht door gebruiker
Als: • Werkpostfiche geldt als ‘onthaaldocument’ voor anderstalige uitzendkracht
•
Als ander document dan werkpostfiche wordt gebruikt
Opmaak onthaal-document voor uitzendkracht
Opmaak instructies gebruiker • Voor uitzendkracht inzake preventie en bescherming op werkplek
Geven van toolbox-opleidingen aan uitzendkrachten door gebruiker
Omdat bescherming uitzendkracht tegen arbeidsongevallen en beroepsziekten op de werkplek
Ter voorkoming van arbeidsongevallen op de werkplek
Opmerking! Werkgever of gebruiker moet altijd de instructies opmaken in de taal van zijn werknemers!
Evolutie Fg Arbeiders
Bedienden
Evolutie Weg Arbeiders
Bedienden
